We can achieve much more when we open ourselves up to work together in partnership with others

“We can achieve much more when we open ourselves up to work together in partnership with others.” Kofi Annan Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties van 1997 tot 2007, Nobelprijs voor de Vrede in 2001 2

Jaarverslag_MAN8.indd 2

7/10/08 2:57:43 PM

Triple bottom line Dit jaarverslag is gestructureerd volgens de “triple bottom line”-filosofie, wat betekent dat NMBS over haar activiteiten rapporteert vanuit een economische, maatschappelijke en ecologische invalshoek.

Communicatie is de sleutel tot de samenleving van de 21ste eeuw. Met de opkomst van de massamedia en de geboorte van het internet in de 20ste eeuw werd een begin gemaakt van het “global village” van communicatiespecialist Marshall McLuhan. Informatie reist bliksemsnel de wereld rond via websites, blogs en internetfora. En die communicatie wordt meer dan ooit interactief. Waar de media vroeger vooral eenrichtingsverkeer boden, ontstaat nu een dialoog.

De triple bottom line wordt ook wel samengevat als de “3P”: profit, people, planet. In de 5 hoofdstukken over de activiteiten geven symbolen aan welke invalshoek domineert. Economische gegevens bespreken we onder profit, ook al hebben ze intrinsiek een maatschappelijke of ecologische impact. Onder “people” en “planet” zetten we acties in de kijker die binnen de kernactiviteiten van NMBS een extra meerwaarde scheppen op maatschappelijk en ecologisch vlak.

Ondernemingen moeten leren omgaan met die dialoog. Een dienst of product verkopen, volstaat niet langer, de samenleving vraagt meer: informatie, interactie, betrokkenheid. De focus verbreedt: hij behelst zowel shareholders als stakeholders, marktdenken én een triple bottom line-aanpak. Voor ondernemingen biedt dat zowel uitdagingen als kansen. Uitdagingen omdat reputaties en imago’s in geen tijd onderuit gehaald worden, omdat de beschikbaarheid van informatie vergelijken makkelijker maakt en omdat één stem een ketting van reacties kan oproepen. Kansen omdat de vraag naar dialoog ondernemingen de mogelijkheid geeft hun missie en waarden uit te leggen, omdat ze hun eigen werking en hun producten kunnen verbeteren en zo meerwaarde voor iedereen realiseren: het bedrijf, de klanten én de samenleving. NMBS gaat de dialoog aan. Als publieke onderneming staat NMBS vaak in de vuurlijn van de media en in 2007 was dat niet anders. NMBS heeft er in 2007 voor gekozen meer te informeren, de dialoog met klanten en stakeholders aan te wakkeren. De onderneming heeft op diverse fronten vooruitgang geboekt: stijgende reizigersaantallen, hogere omzet, een gezondere balans. Maar de kwaliteit van de dienstverlening in het binnenlands reizigersvervoer kon beter. Uitleggen hoe dat komt en zeggen wat NMBS eraan doet, is essentieel om de dialoog te versterken. En om finaal tot de best mogelijke dienstverlening te komen.

3

407x210_3P_Flap.indd 1

7/10/08 4:14:48 PM

Triple bottom line

economische thema’s

maatschappelijke thema’s

ecologische thema’s

407x210_3P_Flap.indd 2

7/10/08 4:14:48 PM

INHOUD

Dialoog met de samenleving Interview met Edmée De Groeve en Marc Descheemaecker NMBS in de media

6

Onderneming en cijfers

79

6

Corporate governance

82

Geconsolideerde rekening en dochterondernemingen

92

10 Dialoog met de reiziger

Dialoog met morgen

Rapport van de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering

De dialoog stimuleren

29

Dialoog met medewerkers

63

18

26

Dialoog over de grenzen

43

Dialoog met ondernemingen

53

Dialoog met techniek

Jaarrekening

102

Verslag van het College van Commissarissen

130

71

5

Jaarverslag_MAN_DEF.indd 5

8/26/08 3:55:15 PM

Dialoog met de samenleving

Interview met voorzitster van de Raad van Bestuur Edmée De Groeve en gedelegeerd bestuurder Marc Descheemaecker We leven in een communicatiemaatschappij, waar transparantie en dialoog meer dan ooit centraal staan. Hoe belangrijk is openheid voor NMBS ?

2007 was een moeilijk jaar voor NMBS, met een tegenvallende stiptheid en een aantal onaangekondigde stakingen. Heeft NMBS de grenzen van de groei bereikt ?

MD: NMBS groeit in de dialoog met de samenleving. We nemen heel wat initiatieven om onze stakeholders te informeren en we schuwen het debat zeker niet. In 2007 hebben we bijvoorbeeld een aantal belangrijke spelers in het reizigersverkeer uitgenodigd op een overleg rond kwaliteit en dienstverlening. Het gaat dan om vertegenwoordigers van de Bond van Trein-, Tram-, en Busgebruikers, Test Aankoop en andere organisaties die vaak zeer kritisch uit de hoek komen. Er is nood aan informatie en de media geven niet altijd het hele plaatje. Daarom hebben we ook het corporate magazine “Time to B” gelanceerd.

MD: We groeien nu acht jaar op rij. In reizigers-kilometer en in aantal reizigers winnen we meer dan 45%, wat ons tot een van de sterkste klimmers in Europa maakt! Ook de volgende jaren zullen we nog groeien. En we zullen waken over de kwaliteit van de dienstverlening. De stiptheid moet inderdaad beter. We hebben trouwens onmiddellijk maatregelen genomen: de dienstregeling bijgesteld, probleempunten weggewerkt en een plan van aanpak uitgewerkt om structureel in te grijpen.

EDG: NMBS van nu kan je niet meer vergelijken met het oorspronkelijke bedrijf. We zijn een kapitale speler in de samenleving: een van de grootste ondernemingen van het land, met een niet te overschatten impact. Sla er de kranten van het afgelopen jaar op na: we halen bijna dagelijks het nieuws. Openheid is daarom een conditio sine qua non en ik merk dat het management nieuwe en verfrissende initiatieven neemt om de dialoog met de samenleving te bevorderen.

EDG: We hebben een enorme vooruitgang geboekt en we gaan de uitdaging aan om het ook in de toekomst nog beter te doen. Het klopt dat de marges de eerstkomende jaren kleiner zijn: de belangrijkste lijnen kunnen niet veel extra treinen meer slikken. Daarom investeren we fors in dubbeldekkers, zodat we toch meer reizigers kunnen vervoeren. De stakingen hangen samen met de agressie tegen onze treinbegeleiders, een maatschappelijk fenomeen dat we met alle middelen proberen in te dijken. We zetten speciale controlebrigades in, pleiten voor extra patrouilles door Securail en sensibiliseren de verantwoordelijken bij Justitie om elk geval te vervolgen.

6


7/10/08 2:57:49 PM


Voor de tweede keer op rij kan NMBS uitpakken met een positief EBITDA en ook het verlies is sterk teruggedrongen (van 67,7 miljoen euro in 2006 naar 17,8 miljoen in 2007). Is het financieel evenwicht in zicht ? MD: Onze inspanningen lonen: we beheersen onze kosten en drijven de productiviteit op door slimmer te werken en cruciale bedrijfsprocessen te herbekijken. We zijn in 2007 van start gegaan met de voorbereiding van een Enterprise Resources Planning voor de integratie van planning, boekhouding, voorraadbeheer en productie in één centraal systeem. Naast het gebruik van SAPsoftware betekent dat vooral een nieuwe manier van samenwerken voor duizenden medewerkers en een kans om aan het einde van de rit de service aan de klanten te verbeteren. In 2008 ronden we de eerste fase van het ERP-project af. EDG: Met een financieel gezond bedrijf kunnen we de concurrentie weerwerk bieden en aan de toekomst bouwen. Als overheidsbedrijf streven we geen winstmaximalisatie na, maar de rekening met de samenleving moet kloppen. Dat betekent: de beste service voor de beste prijs aanbieden.

Ecologie staat bovenaan de maatschappelijke agenda. De trein is ongetwijfeld een “groen” product, maar is NMBS ook een groene onderneming ? MD: NMBS heeft de triple bottom line-aanpak ingeschreven in haar ondernemingsplan. Met andere woorden: we engageren ons om zowel op economisch, maatschappelijk als ecologisch vlak duurzaam te werken. De trein maakt gebruik van een technologie die intrinsiek een aantal voordelen biedt voor het leefmilieu, zoals een beperkt energieverbruik en een lage uitstoot van broeikasgassen. Maar we beperken ons daar niet toe. Zo beschikt een aantal onderhoudswerkplaatsen over het ISO14001-certificaat voor milieuzorg, terwijl afvalsortering en strikt omspringen met schadelijke stoffen algemeen ingeburgerd zijn. Ook inzake verwarming en verlichting van de bedrijfsgebouwen doet NMBS belangrijke inspanningen om het energieverbruik te beperken. EDG: De spoorwegen hebben een traditie van veiligheid, dat zit elke medewerker als het ware in het bloed. Op dezelfde manier moeten we een “ecologische reflex” kweken, want we hebben hier een onwaarschijnlijke troef. Elk automerk op de markt profileert zich momenteel als groen en wat blijkt: de jongste 15 jaar is de uitstoot van CO2 door het wegverkeer bijna verdrievoudigd! En het wegverkeer is met 18% de tweede belangrijkste bron van CO2 in ons land. Het kleine aandeel van de trein is in dezelfde periode fors gedaald, onder andere vanwege het groter aantal elektrisch aangedreven treinen.

7


7/10/08 2:57:50 PM


Klimaatexpert Peter Tom Jones noemt het pervers dat een vliegtuigticket naar Zuid-Frankrijk 10 keer minder kost dan een treinticket (interview De Standaard 23/02/2008). Groener moet goedkoper is de kern van zijn betoog. Is de trein te duur ? MD: Een treinrit in België is spotgoedkoop in vergelijking met het buitenland. Door de derdebetalersformule rijden veel vaste klanten gratis: hun werkgever en de overheid betalen het vervoer. Naast de pendelaars kunnen ook studenten sinds 2007 rekenen op een fikse korting en NMBS biedt voorts een massa goedkopere formules. Wie in het weekend reist, krijgt 50% korting. Ook internationaal bieden we via Thalys, Eurostar en TGV gunstige formules, maar we kunnen niet onder de prijzen van sommige low costvliegtuigmaatschappijen. EDG: Automobilisten rekenen soms enkel de brandstof om de kostprijs van hun vervoer te bepalen, wat uiteraard een verkeerde vergelijkingsbasis is. En zowel voor de auto als het vliegtuig geldt dat de maatschappelijke en ecologische kost doorgaans buiten beeld blijft. Maar de oplossing zit zeker niet in het bevoordelen van het ene of het andere vervoermiddel, wel in het maximaliseren van de troeven van elk. Dat moet gebeuren volgens gelijke concurrentievoorwaarden. Een mooi voorbeeld is Air France, dat niet tussen Brussel en Parijs vliegt, maar zijn passagiers het traject per hogesnelheidstrein aanbiedt.

Volgens de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (FOD Economie) is het totale transportvolume van goederen in België tussen 1999 en 2006 gestegen met meer dan 20%. De groei was het laagst bij de spoorwegen (7% tegenover 14,9% voor het wegverkeer en 50,9% voor de binnenvaart). Kan het goederenvervoer per spoor een rol van betekenis blijven spelen ? MD: We hebben marktaandeel verloren tot 2003, vanaf dan gaan we opnieuw vooruit. Zo zit er grote groei in het intermodaal vervoer. Door specifieke producten te ontwikkelen, kunnen we een duurzame meerwaarde bieden: de NARCON-shuttletreinen tussen de havens en onze binnenlandse terminals halen een massa vrachtwagens van de weg. Ik ben er van overtuigd dat het spoor de volgende 10 jaar sterk zal oprukken en nieuw marktaandeel zal veroveren. EDG: De havens zijn onze grote troefkaart: we staan sterk op het terrein, we hebben de structuren van B-Cargo hertekend om nog dichter bij de klant te staan en we zullen ons de komende jaren focussen op het verhogen van de kwaliteit. Er zit toekomst in het spoor. De bereikbaarheid van de havens is een van de grote uitdagingen om de Belgische economie draaiende te houden en de trein kan een belangrijk deel van de oplossing vormen. De huidige groei van het vrachtwagenverkeer is trouwens nefast voor onze mobiliteit.

8


7/10/08 2:57:51 PM


Een vakbond legt het treinverkeer zo goed als plat tijdens de eindejaarsweekends. De erkende organisaties veroordelen de actie. Hoe evolueren de relaties met de vakbonden ? MD: We investeren veel tijd en energie in de dialoog met de vertegenwoordigers van het personeel. Het paritair overleg verloopt volgens strikte regels en de organisaties gedragen zich verstandig en verantwoord. De grote vakbonden kennen de problemen, ze weten wat we eraan doen en beseffen dat Rome niet op één dag is gebouwd. In 2007 is er in België op geen enkel moment reden geweest voor sociale onrust, zoals in buurlanden Duitsland en Frankrijk. EDG: NMBS investeert in zijn medewerkers en is een van de grootste rekruteerders van het land. In 2006 werden 459 treinbestuurders aangeworven, in 2007 tikken we af op 527 bestuurders en bestuurders-rangeringen. De rekruteringen zijn misschien laat op gang gekomen, ze lopen momenteel – de woordspeling dringt zich op – als een trein. De meerderheid van het personeel ziet dat ook en gedraagt zich zeer verantwoordelijk. NMBS mag prat gaan op uiterst gemotiveerde medewerkers.

NMBS is de jongste jaren fel gegroeid, de financiën evolueren gunstig. Waar zitten de uitdagingen voor de komende jaren ? MD: “De klant centraal” is het motto – ongeacht of het gaat over een treinreiziger, een logistieke partner van de goederenafdeling of een andere spoorwegmaatschappij waarvoor wij materieel onderhouden. Om die een goede service te bieden, willen we meer mensen op het terrein. Daarvoor is het nodig dat we de overhead lichter maken. Na jaren van herstructureringen kunnen we ons opnieuw toespitsen op de operationele kwaliteit. Voorts moeten we iets doen aan de diversiteit van het personeelsbestand, want we slagen er nog niet in om meer werknemers van allochtone afkomst in dienst te nemen. EDG: Het aandeel vrouwen in de onderneming neemt wel toe: we zijn van 7,7% naar 9% geëvolueerd. Steeds meer vrouwen maken bij NMBS carrière. In 2007 hebben we voor de derde keer een Ladies’ Day georganiseerd om met een deel van de medewerksters na te gaan welke maatregelen we moeten nemen om de onderneming nog vrouwvriendelijker te maken. Werk en familie verzoenen, blijft voor velen een complexe opgave. Daar moeten we zeker verder op werken. Zo kunnen we evolueren naar een duurzame onderneming, die in de mobiliteit een hoofdrol speelt en zal blijven spelen, in constante dialoog met de samenleving. It’s time to “B”.

9


7/10/08 2:57:51 PM


<2 /1 Goederenvervoer geliberaliseerd

NMBS in de media Januari 2007 2/1 N eerpelt-Brussel-Zuid kwartier sneller • Overleg NS – NMBS – Infrabel over taalgebruik • Goederenvervoer geliberaliseerd 3/1 Opnieuw directe trein Virton-Luxemburg •NMBS verdubbelt aanbod Oostende-Rijsel 5/1 3 50 klachten bij BTTB over nieuwe dienstregeling • Spoorhinder tot einde maart door brand Brussel-Zuid • Montzenroute bijna verzadigd 8/1 Opnieuw spitsuurboefjes op treinen NoordZuidtunnel 9/1 R ekeningen Groep NMBS kloppen • M eer dan 200 mln reizigers in 2006

10/1 Dochter Sideros voor NMBS en SNCF • Nieuw rangeerstation voor Zeebrugge • 6,5 mln passagiers voor Thalys in 2006 • Siemens bouwt 60 locs voor NMBS • Koperdiefstallen ware plaag • Nachttreinen zorgen voor lawaaioverlast in Olen 11/1 Kuifje neemt de trein in Brussel-Zuid • Station Amay heropend voor reizigers • Kritiek op reizigerstellingen nieuwe lijn Virton-Athus-Rodange • 20.000 overtredingen in stations in 2006 12/1 M eer zakenreizigers naar Londen • Eurostar gebruikt milieu als locomotief • Treinreizigers 2 uur vast in Noord-Zuidtunnel 15/1 Noodplan gevraagd voor agressieprobleem in Henegouwen 16/1 Overvallers apotheek van de trein geplukt • Eurotunnel gered van het faillissement

17/1 Tankwagens ontspoord in Feluy • Methylacrylaat lekt in station Montzen • Eén ticket voor NMBS – De Lijn – MIVB – TEC in 2010 • Voor Brecht wordt 2007 jaar van de trein 18/1 Test Aankoop weg uit Gebruikerscomité van NMBS • Liberalisering spoor blijft moeilijk • Plaag op de trein: diefstal van laptops • Spoorbrug over Zeekanaal Willebroek al drie keer stuk • Agressie piekt in Wallonië

30/1 Snellere groei >

29/1 Homologatie TRAXX NS bezig • Directeurgeneraal Leo Pardon neemt afscheid 30/1 Treinen in 2006 minder stipt • Thalys flitst niet meer naar Charles de Gaulle • NMBS groeit sneller dan Europese collega’s 31/1 Tarieven stijgen op 1 februari • 20 afgeschafte treinen per dag • Thalys niet naar de beurs

19/1 L iberalisering binnenlands reizigersvervoer onbepaald uitgesteld • Stormwind hindert zwaar treinverkeer 22/1 Trein Lanaken-Maastricht tegen eind 2008 23/1 Mobiel bellen op openbaar vervoer hinderlijk 24/1 NMBS pakt dienstregeling aan 25/1 Elke fysieke agressie wordt vervolgd • Zwartrijder slaat treinbegeleider

Februari 2007 1/2 Moeilijk sporen naar de kust in het weekend • Studenten krijgen 80% korting op treinkaart • Halanzy, Aubange en Messancy krijgen sneller parcours • 5 minuten in het donker: NMBS doet mee 2/2 Tuybens wil stiptere treinen

26/1 A cht treinstations krijgen fietspunten

10


7/10/08 2:57:55 PM


5/2 NMBS-top belooft stiptere treinen • Traffic Control in gebruik genomen • Reductiekaart aanvragen eenvoudiger • Vermindering ook voor nieuw samengestelde gezinnen 6/2 D SM pleit voor IJzeren Rijn

19/2 Sneltrein Hasselt-Brussel zit vol

8/2 Welkenraedt-Oostende ontspoort in Luik 9/2 CityRail krijgt nieuw jasje • Geen spoor tussen Aalst en Dendermonde • 350 km file rond Brussel door sneeuwval 12/2 NMBS werft 2.500 mensen aan in 2007 • Bus soms beter alternatief voor regionale lijnen • TW Oostende modernste van het land 13/2 Treinen vervangen door bussen geen goed idee • Meer dan 500 mensen beboet voor roken in de trein • HSL AntwerpenAmsterdam loopt vertraging op 14/2 ERS Railways nieuwe concurrent voor B-Cargo • Spoorlui beledigen op internet is persmisdrijf • Surfen op treindak is verboden

<9 /2 Relook CityRail

15/2 N MBS mag haar tarieven in 2008 slechts beperkt verhogen • Koksijde wil spoorverbinding • Recordsnelheid van 553 km/u voor TGV • Staking treinbestuurders in Dendermonde

23/2 Compartiment auteurs >

<1 2/3 Graffitispuiters opgepakt

26/3 Eerste trein spoortunnel A’pen >

Maart 2007

20/2 Staking treinbegeleiders na agressie • Ticket on line succes bij bedrijven

1/3 Kennedytunnel 3 weken spoorloos • B-Clean met mobiele schoonmaakploegen

21/2 B udel-Weert opent op 15 maart • Trein rijdt met open deuren door Noord-Zuidtunnel • Procureur Namen wil nultolerantie voor treinagressie

2/3 DLC voelt zich gediscrimineerd • Station Beervelde wellicht terug open

23/2 Eerste PostPunt in station Vilvoorde • Naamse pendelaars krijgen “Compartiment auteurs” 26/2 GEN vertraagt in Waals-Brabant 27/2 Parlementsleden ondervragen reizigers • Naamse spoorknoop eindelijk ontward 28/2 Nieuwe zoekmachine voor dienstregeling NMBS

14/3 Treinbegeleider zomaar in elkaar geslagen 15/3 Twee uur vast in trein na kabelbreuk 16/3 NMBS stuurt eerste goederentrein over IJzeren Rijn

5/3 Vlaanderen wil mee aanbod NMBS bepalen • Modernisering lijn Brussel-Luxemburg begonnen • Agressie in 2006 lichtjes gedaald

19/3 Brand in Londen legt Eurostar lam • Bouw GEN-lijn 124 kan beginnen • Nederlandse reizigersvereniging wil niet dat Benelux verdwijnt • Antwerpen-Centraal ontruimd na bommelding

8/3 Gents Sint-Pietersstation voor Raad van State • Duitsland stelt alternatief voor IJzeren Rijn voor

20/3 GEN zal minstens 4 jaar vertraging oplopen

9/3 B -Cargo wil ook alliantie met DB 12/3 Herman De Croo wil NMBS privatiseren • PS wil crèches in stations • Evacuatie uit brandende trein in Essen • Halte Noorderkempen moet volwaardig station worden • Politie pakt 11 graffitispuiters 13/3 Tuybens wil geen GEN rond Antwerpen

21/3 Gebruikerscomité: “NMBS luistert niet naar klanten” • T huin heeft slechtste station 23/3 Bonus moet 3 CEO’s beter laten samenwerken • Trein spoort onder “’t Stad” • Eind maart terug gewone dienstregeling 26/3 NMBS-Groep wil meer dan 10 mld investeren • Eerste trein door spoortunnel Antwerpen • NMBS stort 1.000 € voor vondeling Jasper 27/3

11


7/10/08 2:58:03 PM


Antwerpen-Centraal lokt massa kijklustigen • Uren vast in defecte trein 30/3 Treinkaarten stuwen omzet NMBS hoger • Nieuwe locs voor Benelux in aantocht

April 2007 2/4 ABX duwt NMBS diep in het rood • Gratis Go Pass voor elke 16-jarige • Kritiek op vertragingen Benelux • In 2009 weer treinen Lanaken-Maastricht 3/4 Morele schadevergoeding voor slachtoffers Pécrot • 8 treinbegeleiders aangevallen in 2 weken

5/4 S abin S’heeren nieuwe directeur-generaal Reizigers Nationaal • Bombardier frist oude dubbeldekkers op • Geen treinen BrusselNamen in het paasweekend 6/4 GSM-R voor meer veiligheid op het spoor • NMBS-Groep veel last van brandstichtingen 10/4 Reizigers trekken meer aan de noodrem • Afbraak spoorbruggen Etterbeek verstoort dienstregeling

19/4 Zwartrijders blijven ongestraft • Vakbonden betalen wilde stakingen • Nederland wil alternatieve IJzeren Rijn

11/4 NS Hispeed en NMBS exploiteren HSL Antwerpen-Amsterdam

20/4 Batterij maatregelen voor meer veiligheid in de treinen

12/4 Meer klachten over stiptheid bij Ombudsman • Centraal nummer voor personen met beperkte mobiliteit

24/4 GEN Brussel-Nijvel pas in 2016 • NMBS wil sneller compensaties betalen

4/5 M an met arm vast tussen treindeuren • NMBS weigert senioren in rolstoel • NMBS vergeet reservering 80 leerlingen

25/4 BTTB wil eenvoudiger regeling compensaties • Goedkoper sporen op verkiezingsdag

7/5 Dubbel zoveel treinen door het rood • Nieuwe vertragingen voor het GEN

26/4 W ilde staking in streek van WelkenraedtVerviers

8/5 NMBS-Holding verhoogt kapitaal operator

12/4 Centraal nummer >

4/4 L ijn Brussel-Bergen gevaarlijkst door jongerenbendes • Verloren voorwerpen gaan naar goed doel • Online verkoop treinbiljetten stijgt spectaculair • Protest tegen nucleair transport in Mol • TGV haalt nu 574 km/u

Mei 2007

18/4 Stations verhuren vouwfietsen • Stakingsrecht is niet absoluut • NMBS eist nultolerantie tegen geweld • AntwerpenCentraal alweer ontruimd na bommelding

<3 /4 Treinbegeleiders aangevallen

17/4 Staking na agressie veroorzaakt hetze • Meer steun voor minimale dienstverlening

13/4 België houdt vast aan IJzeren Rijn • Spoorvervoer naar kust piekt 16/4 Treinbegeleiding Brussel staakt

27/4 3 ernstig gewonden bij treinongeval in Izegem • Directe treinen tussen Waaslandhaven en Zeebrugge in 2008 • Jaarlijks 50 klachten over treinlawaai

2/5 Menselijke fout oorzaak ongeval Izegem • Treuzelende pendelaars zorgen voor trage treinen • Gratis Go Pass voor 16-jarigen • Concurrenten NMBS willen snellere liberalisering • Nieuwe operatoren hebben nog geen 5% van Belgische markt • 340 treinen ingezet voor scoutsjubileum • Motie tegen uitbreiding spoorlijn Brussel-Nijvel 3/5 IFB verbindt Antwerpse haven met binnenland

10/5 Treinbegeleider wil excuses voor haatfilmpje op YouTube • Topman ACV-Transcom keert terug naar NMBS 11/5 Vier treinen beschoten in Schaarbeek • Al 646 aanwervingen bij NMBS-Groep • Wallonië vindt IJzeren Rijn weggegooid geld • Swingend sporen met Stichting Lezen

12


7/10/08 2:58:06 PM


< 2/5 Gratis Go Pass

14/5 Jaarlijks wel honderd treinen met stenen bekogeld • Spoorbond verbolgen over standpunt Waalse regering IJzeren Rijn 15/5 VoKa eist IJzeren Rijn 16/5 Breuk bovenleiding in Brussel-Zuid 21/5 Opening spoortunnel Antwerpen start voor renovatieplan stations • Spoorwegpolitie dreigt met staking • Antwerpen spoort massaal onder ’t Stad • Benelux tot eind 2008 via bestaande route • Negatief advies IJzeren Rijn is vooral dom • Dieseltrein vat opnieuw vuur • Mechelen krijgt ringweg achter station 22/5 • Tom Steels klopt trein in de spurt • Dieven ontsnappen per trein • Terreur op de lijn Namen-Dinant 23/5 Woesteling slaat treinbegeleidster neer 24/5 NMBS naar de beurs?

11/5 Swingend sporen >

25/5 Beursgang NMBS nog niet voor morgen 29/5 Eén ticket voor trein, tram en bus in 2010 • Elektrisch van Montzen naar Aken 31/5 M eeste klachten over onbeleefde treinbegeleiders • Doorstart voor Kanaaltunnel

Juni 2007 1/6 Overheidsbedrijven kosten staat veel geld 4/6 Mobiele strijkwinkel aan station Vilvoorde • Fietspunt Antwerpen-Centraal eindelijk open • Treinbestuurder Demoor stierf wel door slagen • Minimale dienstverlening nog niet voor morgen 7/6 Meer diefstallen in treinen en stations met stijgend aantal reizigers • Verkeerschaos in Werchter na concert Stones • NMBS heropent station Evergem • Treinen houden Melsele wakker • Geen Europees akkoord over rechten treinreizigers

8/6 NMBS weer in zee met Mobistar • Atlas lokaliseert locomotieven • Spoorwegarbeider onder trein

21/6 Internationaal reizigersverkeer helemaal vrij in 2010 • Meer rechten voor treinreizigers • DLC voelt zich gediscrimineerd

11/6 G ratis reizen voor verkiezingen • Groen licht voor spoortunnel Liefkenshoek • Betuwelijn gaat open

23/6 NMBS wil fiat investeringsplan 2008 - 2012 • OVS blaast staking af • Minder geweld, meer bedreigingen in de trein • Nederland ligt dwars voor Lanaken-Maastricht • Rolstoelpatiënten boos op NMBS

12/6 K indercrèche in station Charleroi-Zuid 13/6 Trimodale terminal ATO van start in Antwerpen • 950 treinen getroffen door koperdiefstallen • CW Mechelen snakt naar meer personeel 15/6 Goederenvervoer groeit in Europa, kwaliteit niet

27/6 Trein Lanaken-Maastricht gaat toch rijden 29/6 Trein oplossing voor opwarming aarde • Minimale dienstverlening bij staking onuitvoerbaar • Noorderkempen moet wachten op verbinding • Twee jaar voor doodschop treinbestuurder

19/6 DB stapt in Thalys • Van Laethem volgt Bovy op bij ACV-Transcom

<7 /6 Heropening station Evergem

15/6 Goederen- vervoer groeit >

20/6 ACOD verzet zich tegen benoeming Bovy als personeelschef NMBS • NMBS-arbeider verpletterd tussen treinen

13


7/10/08 2:58:13 PM


Juli 2007 2/7 Magistraat Raad van State klaagt treincriminaliteit aan 3/7 Thalys pas eind 2008 snel naar Amsterdam • Railteam verenigt Europese operatoren flitstreinen 4/7 Spoorvennootschap Sideros in de problemen • NMBS voert strijd tegen agressie op 5/7 43% meer zwartrijders • NMBS wil toegang verbieden aan relschoppers • Big Brother waakt in 51 stations • Trein en bus voor TW Classics 9/7 Liège-Guillemins of Liège-Limburg? 10/7 72 treinen per dag over IJzeren Rijn in 2030 • 25.000 treinreizigers voor aankomst Tour in Gent

17/7 Nederland niet meer akkoord met advies IJzeren Rijn • Vrachtvervoer met HST? 18/7 1.500 medewerkers Infrabel stappen over naar NMBS • Een derde meer online tickets verkocht

< 3/7 Railteam alliantie

10/8 Schouppe keert niet terug naar NMBS

Augustus 2007 1/8 NMBS-parking blijft gratis • Ambtenaren nemen massaal openbaar vervoer • Betuwelijn nog altijd niet in gebruik

17/8 K assei door voorruit trein • Duitsers willen IJzeren Rijn langs A52 23/8 Spoorbedrijven sturen virus door Europa

2/8 Zomerrush naar de kust begonnen

24/8 NMBS wenst historische schuld niet in te lossen

3/8 Hijskraan legt Oostende-Brussel lam

19/7 N MBS wil internationale low cost-treinen • Eurostar ziet 5% meer vervoer

<2 /8 Zomerrush kust

23/7 Vrouw aangerand in de trein • Jongeren neergestoken bij incident in trein 25/7 Studie voor TGV-vrachtvervoer in Luik • Voor NMBS is Limburg geen fietsparadijs • DLC mag treinbestuurders vormen 26/7 NMBS schaft gratis parkings af 31/7 Trein met chemische lading ontspoord

13/7 T halys 6,7% meer omzet

16/7 250 mln voor afwerking HST-net • Protest tegen schrappen Benelux-treinen • Vakbonden verdeeld over wilde stakingen

6/8 Verkeersellende op de snelwegen naar de kust 7/8 Bij staking DB Belgisch treinpersoneel in Duitse treinen 8/8 Handtasdief probeert agent onder trein te duwen in Brussel-Zuid

29/8 Poëzietrein Watou >

27/8 Kruidvat verkoopt treintickets 29/8 Graffitispuiters in Schaarbeek gepakt • NMBS legt Poëzietrein naar Watou in 31/8 Wallonië wil Charleroi-Noord bij luchthaven • Reizigers stappen in Antwerpen-Centraal uit op fout perron

9/8 Oude treinen mogen weer toeristische ritten maken • Schouppe terug aan het hoofd van NMBS?

10/7 Aankomst Tour >

14


7/10/08 2:58:19 PM


< 6/9 Internet op Thalys 14/9 Leve de Trein >

September 2007 3/9 7.000 treinen geschrapt in eerste half jaar • Goederentreinen ontspoord in Ottignies en Genval • Hasselt wil snelle trein naar Luik • “Leve de Trein” werpt blik achter de schermen • Steeds meer investeringen in woon-werkverkeer 4/9 Meer dan 1 trein op 10 met vertraging • Noodrem TGV om in Verviers uit te stappen • Haven van Brussel wil containers per spoor vervoeren 5/9 Staalakkoord NMBS-SNCF is dood • Geen groepsreizen meer tijdens spitsuur • Eurostar met recordsnelheid naar Londen 6/9 GEN tegen 2016 afgewerkt • Thalys pioniert met internet 7/9 NMBS wil meer vrijheid om tarieven te bepalen • NMBS volgend jaar uit het rood 10/9 BTTB en ACOD tegen sluiting kleine stations

11/9 NMBS verspreidt pas ontdekte spinnensoort 12/9 Volwaardige Thalys naar Amsterdam niet voor 2009 • Aanleg spoorlijn LanakenMaastricht start

25/9 Treinticket verkocht voor geschrapte trein • Dijkbreuk spoelt spoortoegang tot Deurganckdok weg

4/10 Eurostar weldra rendabel? • ACOD eist betere ontsluiting Genk • Turnhout laakt nieuwe dienstregeling naar Brussel

26/9 NMBS vraagt of lege treinen zinvol zijn • Europees parlement geeft treinreizigers meer rechten • Overvolle treinen op personeelsdag Socialistische Mutualiteiten

5/10 NMBS-Groep uit het rood • Verzet tegen duurder treinticket naar Zaventem

27/9 Reizigers lijn Gent-Antwerpen woedend op NMBS

9/10 NMBS lanceert hoffelijkheidscampagne

14/9 Twee dagen feest bij NMBS met “Leve de Trein” 17/9 O pen NMBS lokt 100.000 bezoekers • TTBweekend komt eraan 18/9 NMBS-reclame zet aan tot drinken • Meer geld voor ERTMS in 2009 20/9 Betere samenwerking tussen bus en trein in Gembloux 21/9 Brussel-Londen in recordtijd van 1 u 43 min • Reizigers geëvacueerd uit ontspoorde trein in Borgworm • Mogelijkheid lightrail BruggeKust onderzocht 24/9 G rootscheepse politiecontroles bij het openbaar vervoer

8/10 O ok dit jaar skitrein naar Oostenrijk • Ecocombi’s nefast voor vrachtvervoer per spoor

Oktober 2007 1/10 Halte Noorderkempen wordt station • BTTB en ACTP vragen reizigers vertraging te melden

10/10 Thalys test tussen Luik en Aken • HSL naar Amsterdam opnieuw uitgesteld 11/10 Petitie voor meer treinen tussen Virton en Bertrix

2/10 M eer dan 1.000 aanwervingen in 2008

12/10 Prijsverhoging van 2,3% voor vervoerbewijzen NMBS

3/10 NMBS ontdekt GPS in strijd tegen files

15/10 Benelux verdwijnt als flitstrein rijdt

<4 /10 Eurostar weldra rendabel ? 9/10 Hoffelijkheidscampagne >

15


7/10/08 2:58:25 PM


16/10 104 treinen geschrapt na koperdiefstal in Puurs 17/10 Extra nachtelijke controles langs spoorlijnen • Thalys weigert niet-begeleide kinderen onder 12 jaar • Staking SNCF laat zich voelen bij Thalys en Eurostar 19/10 Treinbestuurders dreigen met staking • IJzeren Rijn niet zonder voorwaarden • Liberalisering spoor vergevorderd 22/10 Imago NMBS beter bij klanten dan bij stakeholders • Staking tegen minimumdienst tegen 2009 • Revolutionaire hybride trein voor Brussels GEN? 23/10 Bouw Liefkenshoekspoortunnel uitgesteld naar september 2008 • Wellicht trein naar Noorderkempen in juni 2008 • Beboet om geklemde vrouw te bevrijden • Cybelys-kaart doet tijd winnen bij Thalys 24/10 Chaos op het spoor voorspeld • Trein meer tussen Virton en Bertrix • Weldra camera’s in de treinen tussen Brussel en Amsterdam 25/10 Oranje-blauw wil in 2011 kwart meer treinreizigers • Strafvermindering voor man die NMBS-agent onder trein duwde

26/10 Preventieve staking zet kwaad bloed • Loketbedienden slecht geïnformeerd volgens Test-Aankoop

7/11 Parlementaire kritiek op taakverdeling binnen NMBS-Groep • 145 miljoen € nodig voor Europese spoorknelpunten

15/11 NMBS wil geen regionalisering • Liefkenshoek loopt vertraging op • B-Cargo ongecontesteerde leider in Belgische havens

29/10 Grote treinellende blijft uit • Protest actiegroep Turnhout-Manage groeit • Britse toeristen vast in Gents rangeerstation

8/11 Gemeenten rond Turnhout tegen nieuwe dienstregeling

19/11 Eurostar op topsnelheid naar Londen • Geen cel voor doodschop treinbestuurder • Bedrijven hebben te weinig aandacht voor openbaar vervoer • Station Eupen niet bedreigd • Staking DB hypothekeert goederenvervoer

31/10 Beervelde bereidt zich voor op heropening station

9/11 IJzeren Rijn moet historisch tracé volgen • HST in Brussel-Zuid is flater volgens Louis Tobback 12/11 Website roept op tot spoorblokkades tegen Vlamingen

November 2007 5/11 Staking B-Cargo legt goederenverkeer lam • Machinist in stuurcabine overvallen • Zwartrijder geeft treinbegeleider kopstoot • Machinist gewond door steen in ruit • Gratis boekjes “Smakelijk lezen” voor reizigers • Kind loog dat ze uit de trein was gezet 6/11 Nieuwe werven in Nijvel en Ottignies voor GEN • Enquête BTTB groot succes

< 14/11 50 extra dubbeldekkers 22/11 Spits eivol >

13/11 NMBS mag niet geregionaliseerd worden • Fortitude nieuw NMBS-filiaal voor siderurgie • Eurostar wil groen rijden • Unieke treinreis naar Kamp Brasschaat • Treinen pas in 2013 door tweede Scheldetunnel • Kraan legt treinverkeer lam • Thalys verhuist naar Antwerpen-Centraal 14/11 Eurostar vandaag naar St-Pancras • NMBS koopt nog eens 50 dubbeldekkers

21/11 D ubbeldekkers moeten problemen Turnhout oplossen 22/11 Spoor in de spits eivol 23/11 Charleroi en Turnhout niet verwend door nieuwe dienstregeling • De trein zal in 2008 stukje trager rijden • Stakingsdreiging in december • Tekort aan treinbestuurders nekt aanbod • Stille wake voor Guido Demoor • Absolute prioriteit voor spoor in transEuropese net 26/11 Spoor krijgt 2,5 miljard per jaar • Treinbloggen steeds populairder • B-Cargo huurt 40 locs bij Angel Trains • ACOD tegen spoorstaking 27/11 50 nieuwe dubbeldekkers besteld • NMBS kost elke Belg € 235 per jaar • DB wordt geen concurrent van B-Cargo • Pendelaars vrezen overvolle treinen • Trein haalt auto amper in

16


7/10/08 2:58:28 PM


28/11 Spoor zoekt “Europese” machinist • Liberalisering spoorvracht stokt • Railion ziet af van eigen materieel op Belgisch net • Antwerpen-Zuid wil meer treinen zien stoppen • Spoor groeit sneller dan wegvervoer 29/11 NMBS mag zijn treinbestuurders blijven opleiden • Concurrenten eisen onafhankelijk vormingscentrum treinbestuurder 30/11 Twee spoorarbeiders door trein gegrepen

<1 0/12 Nieuwe dienstregeling 11/12 Fair Trains >

6/12 M assa klachten over nieuwe treindienst • Zaterdagstakingen door OVS 7/12 Ouders niet te spreken over afschaffing schooltrein 10/12 Vuurdoop voor nieuwe dienstregeling • Spoordirectie noemt staking onverantwoord • Veolia Cargo nieuwe concurrent NMBS

December 2007 3/12 NMBS uit het rood • Eerste NMBS-crèche open in Charleroi • Hergenrath heropend • Diesdelle nieuw GEN-station • Twee derde van reizigers heeft vertraging volgens ACTP • Solidariteitstrein naar aanleiding van Werelddag • NMBS wil vrijer tariefbeleid • Steeds grotere vertragingen volgens BTTB • NMBS wil dure energie in tarief verrekenen 4/12 7 mln € Europese steun voor studie IJzeren Rijn • NMBS denkt aan internet op de trein • Zoektocht naar jongerenbende op lijn Charleroi-Couvin 5/12 Meer of gratis openbaar vervoer volstaat niet

11/12 Duizenden reacties op nieuwe dienstregeling • Truffels “Fair Trains” voor Oxfam 12/12 Ellende op spoor duurt voort • Duitse motie voor IJzeren Rijn 13/12 Van alle kanten klachten over nieuwe dienstregeling • Wilde staking machinisten dupeert reizigers 14/12 Turnhout-Brussel lijkt vervloekte lijn 17/12 10 jaar HST in België • NMBS heeft tekort aan materieel • Spoorstaking doorkruist vakbondsbetoging • “Dag van de lege trein” als protest tegen stakingen

18/12 Communicatie achillespees van NMBS • Scholier twee kilometer meegesleurd door trein • “Music for life” van StuBru start in de trein • Petitie met klachten op lijn Essen-Antwerpen • Verkeersinfo VRT: “Geen treinen naar Retie”… waar geen spoor ligt • Shoppingbiljet van start 19/12 B eheerscontract loopt vertraging op • BTTB tegen zondagdienst op kerst- en oudejaarsavond 20/12 M eer dan 10.000 doosjes Fair Trains-truffels verkocht • OVS-staking opgeschort 21/12 NMBS gaat dienstregeling bijsturen • Kempense pendelaars gefrustreerd 27/12 Spoorstakingen versnellen debat over minimumdienst • Stiptheid bereikt dieptepunt • Top Spoorwegen belooft beterschap • Nederland wil spoorlijn tussen Genk-Hasselt en Sittart-Geleen • OVS verpest kerstavond reizigers 28/12 S taking na twee agressiegevallen in drie dagen

17


7/10/08 2:58:30 PM


Dialoog met morgen Rapport van de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering De toekomst voorbereiden begint vandaag, met het leggen van de fundamenten voor een duurzame groei. NMBS boekt goede financiële resultaten.

Grote dissonant is de stiptheid op de binnenlandse verbindingen gedurende de eerste en laatste maanden van het jaar.

NMBS engageert zich voor een leefbare toekomst, waar duurzame mobiliteit samenspoort met duurzaam ondernemen. Het internationaal reizigersvervoer en het binnenlands reizigersvervoer klimmen het sterkst, maar ook het goederenvervoer tekent voor groei.

De kwaliteit opkrikken tot het niveau van de voorgaande jaren is een van de grote uitdagingen voor het management.

Dat moet lukken: NMBS werkt fors aan de optimalisering van de bedrijfsprocessen, kiest voor ISO- en OHSAS-certificering van de onderhoudswerkplaatsen en bestelt nieuwe locomotieven en rijtuigen. Het nieuwe ondernemingsplan bevestigt het voornemen van NMBS om zich te engageren voor een leefbare toekomst, waar duurzame mobiliteit samenspoort met duurzaam ondernemen.

18


7/10/08 2:58:31 PM


Structureel gezond beleid NMBS kan prat gaan op een structureel sterk verbeterde bedrijfsvoering. Voor het derde jaar op rij dringt de onderneming het verlies terug en die gunstige trend tekent zich ook af op niveau van het operationele resultaat (EBITDA). Het management heeft sinds 2005 zijn verantwoordelijkheid genomen in het dagelijks beheer, om een NMBS te bouwen die goed gewapend is om met succes een geliberaliseerd spoorweglandschap te betreden. Het jaar 2007 is een cruciale etappe in de rit naar het financiële evenwicht. In 2005 woog de last van het verleden nog door met een verlies van 79,5 miljoen euro, in 2006 kwamen de eerste tekenen van de gezondmaking met een verlies van 67,7 miljoen euro. In 2007, slechts 24 maanden nadat de nieuwe NMBS is opgestart, komt het financiële evenwicht alweer dichterbij met een negatief resultaat van 17,8 miljoen euro, een verbetering met 73,7% tegenover 2006. Het EBITDA gaat met 7,3 miljoen euro nog verder vooruit tegenover het al positieve jaar 2006. Het sterke resultaat bevestigt het herstel in de operationele activiteiten en belooft het beste voor de toekomst.

Resultaat (miljoen € ) 0,0 -50,0 -100,0 -150,0 -200,0 2004

2005

2006

2007

-186,5

-79,5

-67,7

-17,8

Miljoen € Resultaat

EBITDA (miljoen € ) 20

Ook de balans bevestigt de solide positie van NMBS. Aan te stippen is zeker het eigen vermogen, dat niet minder dan 80% bedraagt (tegenover 75% in 2007).

10 0 -10

Balans (miljoen €)

-20 -30

2007

2006

Verschil

Vaste activa Vlottende activa

2.966,2 1.202,1

2.800,7 1.320,7

165,5 -118,6

Totaal activa

4.168,3

4.121,4

46,9

Eigen vermogen Voorzieningen Schulden

3.353,9 201,6 612,8

3.092,3 225,4 803,7

261,5 -23,8 -190,8

Totaal passiva

4.168,3

4.121,4

46,9

-40 -50 -60 -70

Opbrengsten Opbrengsten Kosten Kosten EBITDA EBITDA

EBITDA 2005

2006

2007

2005

2006

2007

1.940,4 1.940,4 2.004,3 2.004,3 -63,9 -63,9

2.132,9 2.132,9 2.129,4 2.129,4

3,5 3,5

2.217,5 2.210,2 2.210,2 2.217,5

7,37,3

19


7/10/08 2:58:31 PM


Niet-geconsolideerde resultaten NMBS (miljoen €) Bedrijfsopbrengsten Omzet

2007

2006

%

2.217,5

2.132,9

4,0

2.157,8

2.069,4

4,3

Wijzigingen voorraad/bestellingen

-1,0

0,3

-

Geproduceerde vaste activa

50,7

49,7

2,0

Andere

10,0

13,6

-26,5

2.210,2

2.129,4

3,8

Bedrijfskosten Bevoorrading Diensten en diverse goederen Personeelskosten Andere Ebitda

94,1

97,0

3,0

1.132,9

1.079,6

4,9

982,1

952,4

3,1

1,1

0,4

-

7,3

3,5

108,6

Afschrijvingen waardeverminderingen

170,2

164,3

3,6

Waardevermindering stocks

-63,0

14,0

-

Voorzieningen

-24,4

-5,2

-

Ebit

-75,5

-169,7

55,5

Financiële opbrengsten

120,5

108,6

11,0

-1,5

8,8

-

Financiële kosten Ebt

46,5

-69,8

166,6

Uitzonderlijke opbrengsten

10,5

16,1

-35,4

Uitzonderlijke kosten

74,8

13,9

-

-17,8

-67,7

73,7

Totaal resultaat

20


7/10/08 2:58:31 PM


Kernactiviteiten op de goede weg De bedrijfsopbrengsten bedragen 2.217,5 miljoen euro, 4% meer dan in 2006, terwijl de bedrijfskosten met 3,8% stijgen, voor een bedrag van 2.210,2 miljoen euro. De totale omzet van NMBS bedraagt 2.157,8 miljoen euro, 4,3% meer dan in 2006. Die resultaten komen voort uit inspanningen op alle niveaus: zowel in het goederen- en reizigersaanbod als in de beheersing van de kosten.

Resultaat volgens activiteit (miljoen €) 20,0 10,0 0,0 -10,0

De totale omzet van NMBS bedraagt 2.157,8 miljoen euro, 4,3% meer dan in 2006. De analyse per activiteit onderstreept de gunstige evolutie: binnenlands en internationaal reizigersvervoer kunnen een positief operationeel resultaat voorleggen. De vooruitgang is het meest markant voor het internationaal reizigersvervoer, dat uitkomt op een resultaat van 8,2 miljoen euro, waar de sector in 2006 nog een verlies van 12,6 miljoen liet optekenen. Het binnenlands reizigersvervoer bevestigt het positieve resultaat en gaat van 0,6 miljoen euro in 2006 naar 3,3 miljoen euro in 2007. B-Cargo is nog niet uit het rood, maar de resultaten bieden garanties voor de toekomst. Het verlies bedraagt in 2007 29,2 miljoen euro, waar dat in 2006 nog 55,8 miljoen was. Op een geliberaliseerde goederenmarkt is dat ongetwijfeld een krachttoer maar de inspanningen om het financiële evenwicht te bereiken, moeten even krachtig worden voortgezet.

-20,0 20,0 -30,0 10,0 -40,0 0,0 -50,0 -10,0 -60,0 -20,0 -30,0 -40,0 Reizigers Nationaal -50,0 Reizigers Internationaal -60,0 B-Cargo Resultaat

2005 -6,1 -22,3 -51,1 -79,5 2005

2006 0,6 Reizigers -12,6 Nationaal Reizigers -55,8 Internationaal

B-Cargo -67,7 2006

2007 3,3 8,2 -29,2 -17,8 2007

Reizigers Nationaal Reizigers Internationaal B-Cargo

21


7/10/08 2:58:32 PM


Volgehouden groei De verkeersopbrengsten, inclusief dotaties voor woon-werken woon-schoolverkeer, zijn goed voor 1.163,8 miljoen euro, een vooruitgang met 5,6%. De dotaties (exclusief woon-werk/school) stijgen met 2,2% en bedragen 844 miljoen euro. NMBS ontvangt een compensatie voor de tariefverlaging in het woon-schoolverkeer. Nieuw is de steun van de regio Maastricht (0,3 miljoen euro) voor de verbinding met Brussel. Het binnenlandse reizigersvervoer draait in 2007 een omzet van 512,2 miljoen euro, een groei van 2,2% tegenover 2006 als de compensaties voor de tariefverlagingen in het woon-werken woon-schoolverkeer niet worden meegerekend. Bij inachtname van die dotaties gaat de omzet van het binnenlands reizigersvervoer vooruit met 5,6%. Het aantal reizigers gaat met 4,9% omhoog, de reizigers-kilometer met 3,9%. Internationaal staat met 6,4% voor de grootste omzetstijging, ondanks een zeer lichte daling van het aantal reizigers-kilometer (0,4%). Die vooruitgang kan mee verklaard worden door de gunstige resultaten van Eurostar (+17,5%), dat sinds november 2007 in een recordtijd van 1.51 uur tussen Brussel en Londen rijdt. De goede resultaten zijn een noodzaak om stand te houden in een markt die op 1 januari 2010 volledig geliberaliseerd wordt.

Verdeling omzet per vervoersactiviteit 7,0% 25,6%

Reizigers Nationaal Reizigers Internationaal B-Cargo Dotaties (excl. woon-werk/school) Diverse

39,1% 9,9%

18,4%

Internationaal staat met 6,4% voor de grootste omzetstijging. Investeringen per activiteit In de goederensector zorgt vooral het intermodaal verkeer voor een totale groei van de goederenactiviteit met 3,3%, terwijl het aantal ton-kilometer met 3,5% daalt. Deze cijfers onderstrepen de belangrijke productiviteitsstijging bij B-Cargo. De mooie prestaties zijn maar mogelijk dankzij de dagelijkse inzet van 19.929 personeelsleden of 18.676 FTE (op 31 december 2007).

10,0%

1,0%

9,0% 2,0%

materieel reizigers materieel goederen werkplaatsen informatica andere

Evolutie verkeer en omzet Reizigers Nationaal Verkeer (reizigers-km) Omzet

+3,9% +5,6%

Reizigers Internationaal Verkeer (reizigers-km) Omzet

78,0%

-0,4% +6,4%

Goederen Verkeer (ton-km) Omzet

-3,5% +3,3%

Verdeling van het verkeer volgens vervoerbewijs

22

3,4% 25,0%


biljetten

7/10/08 2:58:33 PM

7,0%

Doelg

25,6% Personeel Reizigers Nationaal Reizigers Internationaal B-Cargo Dotaties (excl. woon-werk/school) Diverse

39,1%

Groot publiek Dialoog met de samenleving Professionele klanten

9,9%

Investeren in duurzaamheid Opinieleiders

18,4% NMBS investeert in 2007 ruim 285 miljoen euro of 24,3 miljoen meer dan in 2006. De levering van M6-dubbeldeksrijtuigen en de modernisering van de tweeledige motorstellen MS 66-79 en de M5-dubbeldeksrijtuigen nemen het leeuwendeel voor hun rekening. In het vrachtvervoer zijn zoals in 2006 de aankoop en ombouw van goederenwagens de belangrijkste investeringsposten.

2007 2001

Investeringen per activiteit 10,0%

1,0%

binnenland

9,0%

invoer

2,0%

materieel reizigers materieel goederen werkplaatsen informatica andere

uitvoer

doorvoer

78,0%

Duurzaam werken vormt de rode draad door de investeringen in de onderhoudswerkplaatsen. Veel aandacht gaat naar nieuwe en betere isolatie, efficiënte en energiezuinige verwarming en verlichting, zuinige afzuig- en ventilatiesystemen, eco-efficiënte waterzuiveringsinstallaties en selectieve afvalverzameling.

De invoering van een ERP-systeem (Enterprise Resources Planning) moet de administratieve, financiële en logistieke processen binnen de onderneming stroomlijnen. Dat vergt de komende jaren een belangrijk budget, in ruil voor meer efficiëntie en een betere kostenbeheersing.

Duurzaam werken vormt de rode draad door de investeringen in de onderhoudswerkplaatsen.

Verdeling van het verkeer volgens vervoerbewijs 3,4%

25,0%

Verkoop volg

4%1%

Heel wat investeringen in de werkplaatsen optimaliseren de arbeidsomstandigheden, biljetten rittenkaarten wat veiligheid en productiviteit ten goede komt. De vernieuwingen houden nu al rekening treinkaarten andere met de uitbreiding van het aantal te onderhouden treinen, dat nog sterk zal stijgen door de bestelling van nieuwe locomotieven en rijtuigen (o.a. voor het Gewestelijk Expres Net). 13,6% 58,0%

Ook de ontwikkeling van klantgerichte informaticatoepassingen vraagt heel wat middelen: verkoop, distributie en klantendiensten gaan meer en meer elektronisch. De installatie van GPS, GSM-R en het Europese veiligheidssysteem ETCS aan boord van de locomotieven verloopt volgens planning.

11%

23


7/10/08 2:58:37 PM


Ambitieus ondernemingsplan Het ondernemingsplan 2008-2012 steekt de ambities van NMBS niet onder stoelen of banken. Zin voor realiteit en een cartesiaanse benadering van de bedrijfssturing gaan hand in hand met een strategie die kiest voor groei en een triple bottom line-aanpak. NMBS wil werken als een geïntegreerd bedrijf om de synergie tussen de activiteitensectoren maximaal te benutten. De economische prestaties moeten rijmen met maatschappelijke en ecologische doelstellingen – zowel in het reizigers- en het goederenvervoer als in de onderhoudsactiviteiten. NMBS sluit zich aan bij het voornemen van de Community of European Railways om in de periode 2000 - 2020 de CO2-uitstoot met 20% te verminderen en werkt daartoe een “green plan” uit.

Kwaliteit en dialoog vormen de kernbegrippen in de bedrijfsstrategie. Kwaliteit en dialoog vormen de kernbegrippen in de bedrijfsstrategie. Kwaliteit van de dienstverlening, van het personeel en van het management: dat zijn de basisvoorwaarden om de ambities waar te maken in dialoog met de klanten, de medewerkers en de samenleving.

Toepassing van de regels van continuïteit Overeenkomstig de bepalingen van artikel 96,6° van de Vennootschapswet rechtvaardigt de Raad van Bestuur de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit op basis van volgende elementen: het ondernemingsplan NMBS 2005-2007 biedt NMBS vanaf 2008 perspectief op een positief operationeel resultaat. De constante verbetering van het operationeel resultaat sinds 2005 en de evolutie ten opzichte van het budget ondersteunen dit vooruitzicht; overeenkomstig artikel 3 van het beheerscontract schrijft NMBS-Holding, in het kader van het ondersteuningsbeleid aan de dochtermaatschappijen, in op kapitaalsverhogingen van NMBS voor een maximumbedrag van 540 miljoen euro, gespreid over de boekjaren 2005 tot 2008.

24


7/10/08 2:58:37 PM


Bijzondere opdrachten uitgevoerd door de Commissarissen Tijdens het afgesloten boekjaar hebben de Commissarissen diverse bijzondere wettelijke en aanvullende opdrachten uitgevoerd met betrekking tot: · de certificatie van de tabel over de evolutie van de cash-flow en de toepassing van artikel 3 van het beheerscontract tussen de Staat en NMBS. Vergoeding: 8.000 euro per Commissaris, lid van het Instituut voor Bedrijfsrevisoren (IBR); · het project Sideros. Vergoeding 19.500 euro; · de subconsolidatie van NMBS. Vergoeding 3.400 euro.

Dankwoord De Raad van Bestuur dankt de heer Bruno Tuybens, staatssecretaris van Overheidsbedrijven, en de heer Renaat Landuyt, minister van Mobiliteit, voor hun belangstelling voor de trein als duurzaam vervoermiddel. De Raad dankt ook mevrouw Inge Vervotte, minister van Overheidsbedrijven, en de heer Yves Leterme, minister van Mobiliteit, die begin 2008 al hun bijzondere interesse voor NMBS hebben laten blijken. De Raad drukt zijn erkentelijkheid uit tegenover alle politieke verantwoordelijken die ijveren voor een duurzamer vervoer, zowel op federaal als op gewestelijk en gemeentelijk niveau. De Raad bedankt de heren Jean Denayer en Leo Pardon, evenals alle spoormannen en -vrouwen die in 2007 het beroepsleven verlieten, voor hun jarenlange inzet en toewijding. Het personeel en zijn vertegenwoordigers stonden ook in 2007 voor dienstverlening aan de samenleving en grote verantwoordelijkheidszin, ondanks de soms zware maatschappelijke druk. De Raad drukt hiervoor zijn bijzondere waardering uit. NMBS tekent voor een duurzaam engagement om ook in de toekomst haar dienstverlening uit te bouwen en te verbeteren.

De Raad van Bestuur Brussel, 11 april 2008

25


7/10/08 2:58:37 PM


De dialoog stimuleren NMBS zet zich in om de dialoog te bevorderen. Diverse communicatieacties moeten klanten, stakeholders en het grote publiek beter informeren en hen de kans geven het universum van de trein te ontdekken of rechtstreeks in debat te gaan.

Openheid en dialoog centraal Onbekend is onbemind. NMBS opent bij de klassieke TTB-dag haar deuren onder het motto “Leve de Trein”. In het weekend van half september bezoeken zowat 15.000 mensen de tractiewerkplaatsen van Vorst (HST), Antwerpen-Noord en Charleroi. Ze kunnen ook een nostalgische rit met de stoomtrein in en rond Brussel maken, of een supersnelle trip met Thalys tussen Luik en Brussel. In totaal trekt “Leve de Trein” bijna 100.000 bezoekers voor alle activiteiten georganiseerd door de NMBS-Groep.

Ze organiseert zelfs liveoptredens in de trein van jonge, aankomende talenten en zet de filmpjes op YouTube. Het ludieke aspect komt van Boodschap zonder Naam. In de drie Brusselse hoofdstations worden brilletjes uitgedeeld, een knipoog naar de reizigers om het leven op een “andere” manier te bekijken. “Met je oren zie je meer” vraagt aandacht voor anderen, wil meer openheid onder de reizigers en vormt een visueel pleidooi tegen de verbale agressie tegen treinbegeleiders. Dialoog staat centraal.

BTTB (Bond van Trein-, Tram-, en Busgebruikers), ACTP (Association des Clients des Transports en Commun), het Raadgevend Comité van de Gebruikers, Test-Aankoop en andere organisaties met een kritische blik op de dienstverlening nemen deel aan het debat. In 2007 lanceert NMBS het corporate magazine “Time to B”. Het magazine wil diverse stakeholders beter informeren over de activiteiten van NMBS en biedt een unieke blik achter de schermen. Doelgroepen zijn onder meer ministers en parlementsleden op federaal en

NMBS organiseert een vergadering met haar belangrijkste stakeholders om over de kwaliteit van het binnenlands reizigersverkeer te praten. Klassiekers zijn de ondersteuning van La Foire du Livre, de Brusselse boekenbeurs, en de Stichting Lezen, die dit jaar twee keer een boekje aan de reizigers uitdeelt.

Daarom organiseert NMBS ook een vergadering met haar belangrijkste stakeholders om over de kwaliteit van het binnenlands reizigersverkeer te praten.

gewestelijk niveau, burgemeesters en mobiliteitsverantwoordelijken, de duizend grootste ondernemingen, opinion leaders in de mobiliteitssector en drukkingsgroepen.

26


7/10/08 2:58:40 PM


Imago is meer dan perceptie Midden 2007 rondt het gespecialiseerde bureau IPSOS een grote imagostudie af. De vorige studie dateert van 2001. NMBS gaat er sterk op vooruit tegenover 2001, vooral bij het grote publiek. Treingebruikers hebben een beter beeld van NMBS dan niet-treingebruikers. De opinieleiders blijven de meest negatieve groep. Het grote publiek is er veel meer dan de opinieleiders van overtuigd dat NMBS een klantgerichte onderneming is, met oog voor de kwaliteit van de dienstverlening en het onthaal.

Treingebruikers hebben een beter beeld van NMBS dan niet-treingebruikers. Opinieleiders schatten enkel de capaciteit om te veranderen en de aandacht voor internationale verbindingen positiever in dan het grote publiek. En niet verwonderlijk: alle doelgroepen menen dat het beeld dat de media van NMBS geven een stuk negatiever is dan hun eigen perceptie, zelfs al is er een verbetering waarneembaar tegenover 2001. Slechts 47% van het grote publiek meent dat de pers positief is en bij de opinieleiders wordt dat een luttele 16%.

Doelgroepen met een sterk verbeterd beeld van NMBS Doelgroepen met een sterk verbeterd beeld van NMBS 79%

Personeel

74% 70%

Groot publiek

40% 65%

Professionele klanten

58% 59%

Opinieleiders

32%

2007 2001

27 Verdeling per verkeersstroom Jaarverslag_MAN8.indd 27

binnenland

%

25

7/10/08 2:58:42 PM


7/10/08 2:58:46 PM

30


7/10/08 2:59:43 PM

In de trein ben ik een passagier. vrij om hier en elders te zijn. Heel nabij. ver weg. Juist op die plek, waar woorden bloeien.

Corinne Hoex, schrijfster Werkte eerder als lerares en documentaliste en publiceerde diverse studies over kunst en volkse tradities. Haar tweede roman verscheen in januari 2008

31


7/10/08 2:59:46 PM

7,0%

Doelgroe

25,6% Personeel Reizigers Nationaal Reizigers Internationaal B-Cargo Dotaties (excl. woon-werk/school) Diverse

REIzIGERs BInnEnlAnD 39,1%

Groot publiek


9,9%

Opinieleiders

Belangrijkste cijfers binnenlands reizigersverkeer 18,4% Reizigers (miljoen)

Binnenlands reizigersverkeer Aantal reizigers (miljoen) Aantal reizigers-km (miljoen) Verkeersopbrengsten (miljoen € )

Investeringen per activiteit

2007

2006

verschil

%

196,6

187,5

9,1

4,9

8.850,8

8.521,0

329,8

3,9

551,9

522,6

29,3

5,6

844,0

826,1

17,9

2,2

187,5

Reizigers-km (miljoen)

196,6

2007 2001

8.521,0 8.850,8

(incl. woon-werk/school)

1,0% 10,0% Staatsbijdrage voor opdracht

binnenland

%

invoer

%

uitvoer

%

doorvoer

%

van openbare dienst (miljoen € ) 9,0% (excl. woon-werk/school) Gemiddelde 2,0% rit klant (km) Aantal reizigers per trein

45,1

materieel reizigers materieel goederen 118,1 werkplaatsen informatica andere

Evolutie verkeer (miljoen reizigers-km) 78,0%

45,5

0,4

-0,9

116,2

1,9

1,6

2006

2007

2006

2007

Resultaat Reizigers Nationaal (miljoen €)

Biljetten en rittenkaarten 2007

3.428

Biljetten en rittenkaarten 2006

3.448

Treinkaarten 2007

5.119

Treinkaarten 2006

4.742

Verdeling van het verkeer volgens vervoerbewijs

10,0

0,0

-10,0

3,4%

2005

2006

2007

-6,1

0,6

3,3

25,0% Reizigers Nationaal

biljetten rittenkaarten treinkaarten andere

58,0%

Verkoop volgens

4%1% 1% 11%

13,6%

32


7/10/08 2:59:47 PM

Reizigers binnenland

De groei in het binnenlands reizigersverkeer in 2007 is vergelijkbaar met de vorige jaren. Zowel het aantal klanten als de inkomsten en de reizigers-kilometers gaan in stijgende lijn. NMBS heeft over een periode van acht jaar 45% meer reizigers aangetrokken. Weinig vervoerondernemingen kunnen dergelijke resultaten voorleggen. Maar NMBS mag niet het slachtoffer worden van dat succes: de limiet van de huidige mogelijkheden is zo goed als bereikt. Waar de jongste jaren de stiptheid historisch hoge cijfers haalde, wordt in 2007 een dalende tendens vastgesteld. En met stiptheid staat of valt de perceptie van de reiziger. Daarom gaat NMBS in 2007, meer dan ooit, de dialoog aan met de reiziger.

Toch stijgen de inkomsten in deze sector met 2,3% tot 279,4 miljoen euro, deels omdat de tarieven op 1 februari 2007 met gemiddeld 3,3% omhooggingen.

Binnenlands reizigersverkeer groeit ook in 2007 sterk De naakte cijfers ogen mooi: het aantal reizigers stijgt dit jaar naar 196,6 miljoen of een groei van 4,9% tegenover 2006. Het aantal afgelegde reizigers-km neemt met 3,9% toe naar 8.850,8 miljoen en de opbrengsten uit het reizigersverkeer (zonder staatscompensaties) klimmen met 5,6% tot 551,9 miljoen euro. Vooral het woon-werken woonschoolverkeer zitten in de lift. Het aantal reizigers stijgt in het eerste segment met 2,9% naar 83,2 miljoen, goed voor bijna 3,7 miljard reizigers-km en 7,9% meer ontvangsten (opbrengst uit vervoer).

De meest opvallende verliezers zijn de formules “Dag aan Zee” en “Dag in de Ardennen”, waarvan de geldigheidsperiode met een maand werd ingeperkt (niet meer geldig in juni). Hun verkoop zakt met respectievelijk 46,4% en 56,3%. De stijgende verkoop van weekendbiljetten (3,4% meer ritten) maakt dit – op jaarbasis – niet volledig goed. De Rail Pass kent wel een groeiend succes (14% meer ritten). Het seniorenbiljet verliest licht terrein vanwege de minder goede weersomstandigheden (3,4% minder ritten). Het jaarlijks promotietarief is in 2007 goed voor 37,2% meer verkeersopbrengsten.

Grote vernieuwingen komen er in december 2007. Antwerpen-Centraal beschikt dan over de 14 geplande sporen, op drie niveaus. NMBS grijpt de kans aan om het aanbod van en naar Antwerpen volledig te herbekijken. De IC Antwerpen-Brussel-Charleroi krijgt een ideale halfuurfrequentie en Gent een derde verbinding met de metropool. Er komt een nieuwe IR-verbinding Antwerpen – Turnhout. De omnibus naar Herentals rijdt voortaan verder tot Mol. De stoptrein Charleroi-La Louvière rijdt door tot Bergen, zodat de IR-verbinding DoornikBergen-Charleroi ook een volwaardig IR-aanbod kan bieden tussen Bergen en Charleroi. De werkzaamheden voor het Gewestelijk Expres Net (GEN) zullen in de nabije toekomst heel wat meer reizigers de kans bieden op een vlotte treinrit naar Brussel.

Het aantal reizigers groeit met 4,9% tegenover 2006. Het woon-schoolverkeer maakt een indrukwekkende sprong: 23,7% meer reizigers (42 miljoen), die samen 1,2 miljard reizigers-km afleggen of een groei met 33,3%. Hiervoor is de prijsdaling van schooltreinkaarten – nog slechts 20% van de prijs van een gewone treinkaart – mee verantwoordelijk. Logisch gevolg is dat minder reizigers gebruikmaken van biljetten en passes: in vergelijking met 2006 daalt hun verkoop met 1,1%, nog steeds goed voor 61,7 miljoen ritten of 3,4 miljard reizigers-km (-0,6%).

Nieuwe dienstregeling vraagt creativiteit In maart 2007 brengt NMBS uitzonderlijk een aantal wijzigingen aan in de dienstregeling. Ze wil de klant de voordelen bieden van de nieuwe spoortunnel onder het station AntwerpenCentraal, die op 2 maart in dienst is genomen. Zo komt er een nieuwe rechtstreekse verbinding naar het noorden van de provincie en bieden de extra sporen in het station meer mogelijkheden voor een vlottere treindienst.

Maar in december 2007 vergen ze heel wat creativiteit van NMBS om op de belangrijkste assen naar de hoofdstad een optimale dienstregeling uit te werken. Op de lijnen Brussel-Gent, Brussel-Nijvel en Brussel-Ottignies (die op 4 sporen worden gebracht) voert NMBS heel wat kleinere wijzigingen door, met vaak een lichte verlenging van de reistijd. Ook de werkzaamheden in het station van Etterbeek en op de Waalse as Charleroi-Namen geven aanleiding tot verschuivingen in de dienstregeling.

33


7/10/08 2:59:47 PM


De heropening van de stations Evergem en Hergenrath geven aan dat NMBS ook de lokale lijnen niet vergeet. Op de lijn VirtonLuxemburg zijn sinds mei 2007 de Belgische stations Messancy, Halanzy en Aubange weer open. De opening van de nieuwe stopplaats Diesdelle op de lijn Vilvoorde-Halle past dan weer in de uitbouw van het GEN. Een aantal verbindingen kan genieten van de instroom van nieuwe M6dubbeldeksrijtuigen en wint zo aan capaciteit en comfort.

Communicatie met de pendelaars staat centraal Wijzigingen in de dienstregeling hebben een grote impact op de gewoonten van de pendelaars. Daarom lanceert NMBS een uitgebreide informatiecampagne. De media krijgen een volledig overzicht van het nieuwe aanbod via een grote nationale en vier regionale persconferenties en de klanten worden via de krant Metro, de website en affiches in de stations rechtstreeks op de hoogte gebracht.

Stiptheid zwaar onder druk

Evolutie van de stiptheid

De werkzaamheden aan het spoornet zullen leiden tot een sterke verhoging van de capaciteit. Maar de uitbreiding naar vier sporen op de belangrijkste assen naar Brussel doet in de aanlegfase de commerciële snelheid dalen. Tel daarbij op dat NMBS maximaal gebruik wil maken van de beschikbare middelen en capaciteit en het wordt duidelijk dat in een dergelijk scenario de stiptheid van het treinverkeer zwaar onder druk komt.

NMBS blijft niettemin verantwoordelijk voor 46,5% van de vertragingen en zoekt naar structurele oplossingen om de problemen te verhelpen. Het aandeel van pannes aan het treinmaterieel (32% van de vertragingen te wijten aan NMBS) blijft vrij stabiel en evolueert in gelijke mate met het aantal reizigers-km. De invoering van ISO-normen om de kwaliteit van het onderhoud op te drijven, geeft al resultaat en het materieel kan sneller terug ingeschakeld worden in de dienst. Toch blijft er veel ruimte voor verbetering.

Bij de invoering van de nieuwe dienstregeling bemant NMBS in meer dan 50 belangrijke stations infobalies waar de reiziger terecht kan met zijn vragen. Sporen onder en naar de metropool D e c a p a c i te i t s u i t b r e i d i n g va n Ant werpen- Centraal biedt NMBS mooie kansen: de Benelux rijdt nu – ideaal gespreid in het tijdschema met Thalys – onder het station door, de IC Antwerpen-Charleroi wordt met dubbeldekkers bediend en een derde ICverbinding met Gent beantwoordt aan de groeiende vraag van de reizigers. Dankzij de aanleg van een kruisingsspoor ter hoogte van Tielen krijgt Turnhout voor het eerst een rechtstreekse verbinding met Antwerpen.

Maar NMBS gaat nog een stap verder dan de vorige jaren. Bij de invoering van de nieuwe dienstregeling bemant NMBS in meer dan 50 belangrijke stations infobalies waar de reiziger terecht kan met zijn vragen.

Een dalende trend kondigde zich al aan in 2006 en wordt helaas bevestigd in 2007, met 89,2% treinen op tijd of met 5 minuten vertraging of minder (93,6% na neutralisatie van externe oorzaken).

Het is voor het eerst dat de onderneming op die manier de dialoog met de reiziger aangaat. Het rechtstreekse contact biedt het personeel aan de stands de kans meteen te reageren op opmerkingen, klachten of suggesties. De dialoog met de reiziger speelt zich af in de stations. Daarom hebben ook de leden van de directie, de gedelegeerd bestuurder en heel wat hogere kaderleden elkaar gedurende één week afgewisseld achter de balie.

De terugval van de stiptheid heeft diverse oorzaken (goed voor een derde van alle vertragingen): de brand in het voedingsstation van Brussel-Zuid eind 2006, de zware stormen die heel Europa teisteren in januari 2007 en de nieuwe plaag van de koperdiefstallen. Ook vertragingen op de buurnetten, die ongeveer verdubbelen, en de gevolgen van de stakingen in Duitsland en Frankrijk doen zich sterk voelen.

Ook het recente fenomeen van de reizigersbewegingen veroorzaakt nogal wat vertragingen (11%). NMBS wil hier uiteraard de reizigers niet met de vinger wijzen. Door de sterke groei van het aantal reizigers (45% sinds 1999) is het beheersen van de reizigersstromen in de stations een ware uitdaging geworden.

34


7/10/08 2:59:52 PM


NMBS houdt hier rekening mee door het juiste materieel te bestellen, maar werkt ook aan het onthaal en de informatieverstrekking in de stations. NMBS streeft immers een verdere groei van het aantal reizigers na. Een aantal wilde stakingen blijft evenmin zonder gevolgen.

Wanneer de verhoging van het aantal reizigers-km in rekening wordt gebracht, blijkt dat de maatregelen van NMBS om de stiptheid te verbeteren een gunstig effect hebben.

Kwaliteitsbarometer

Stiptheid 94 93 92 91 90 89 88 87 86 jan

feb

De ongunstige stiptheid beïnvloedt sterk de kwaliteitsbarometer: de algemene tevredenheid daalt met een tiende naar 7,23. Frequentie, stiptheid en informatie lijden onder een negatieve perceptie. De netheid in stations en treinen scoort opvallend beter.

maa 2006

apr

mei

jun

jul

gemiddelde 2006

aug 2007

sep

okt

nov

dec

Algemene tevredenheid Onthaal en dienstverlening in de stations Netheid van de stations Comfort in de treinen Netheid in de treinen Frequentie van de treinen Stiptheid van de treinen Informatie in de treinen NMBS-personeel in de treinen NMBS-personeel in de stations Informatie in de stations Prijs

2006 7,33 7,20 6,56 7,12 6,74 6,72 6,64 6,93 7,67 7,31 7,27 6,88

2007 7,23 7,25 6,68 7,12 6,79 6,64 6,29 6,86 7,67 7,34 7,24 7,02

   =     =   

gemiddelde 2007

Oorzaken vertragingen Oorzaken vertragingen 100%

40%

1%

3%

6%

11%

sociale acties reizigersbeweging NMBS - technisch

20% 36%

32%

0% 2006

2007

35


7/10/08 2:59:53 PM


Klantendienst krijgt meer reacties De reiziger is kritisch over de dienstverlening en uit steeds vaker zijn ongenoegen. De NMBS-klantendienst stelt een stijging van de schriftelijke reacties vast met 13,7%. Er lopen 31.520 reacties binnen, waarvan 72,5% klachten. De top 3 – samen goed voor 83,7% – heeft betrekking op het treinverkeer, het aanbod en de (aflevering van) producten. Vooral de mindere stiptheid en de introductie van de nieuwe dienstregeling wegen door.

Verder behandelt het call center 1.281 vragen voor begeleiding van personen met beperkte mobiliteit of 21,8% meer dan in 2006. Het reële aantal oproepen ligt heel wat hoger (zowat 160.000 oproepen in 2007), want veel vragen verlopen niet via het call center. Zowat 22.000 klanten krijgen hulp bij het gebruik van “Ticket on Line”, de verkoop van vervoerbewijzen via de NMBSwebsite. En met 7.000 infovragen over de dienstregeling en tarieven via e-mail noteren we een verdubbeling tegenover vorig jaar.

Vooral de mindere stiptheid en de introductie van de nieuwe dienstregeling wegen door. Het call center binnenlands verkeer ont vangt een pak meer oproepen dan in 20 0 6: 775.427 (+19,4%). Dat leidt tot piekmomenten, die het percentage beant woorde oproepen en de wacht tijden negatief beïnvloeden. Uiteindelijk wordt 84, 2% van de infovragen behandeld (88,6% in 20 0 6). Bij 70,7% van alle oproepen krijgt de klant binnen de minuut gehoor, tegenover 74,7% het jaar voordien.

Compensatie voor vertragingen Sinds 1 september 2006 geldt de compensatieregeling voor vertragingen in binnenlands treinverkeer. NMBS kent een tegemoetkoming toe bij frequente vertragingen (15 minuten op een lijn, minstens 25 keer per semester) en langdurige vertragingen (120 minuten). Iets meer dan 2.300 klanten dienen een aanvraag in.

Diensten en onthaal in de stations verbeteren NMBS breidt ook in 2007 het aanbod van diensten in de stations uit en werkt aan de verbetering van het onthaal. Fietsers krijgen beter beveiligde stalplaatsen in Izegem, Kortrijk, Liedekerke, Temse, Vijfhuizen en Schulen. Over heel het land krijgen 18 fietsenstallingen een overkapping. Extra plaatsen komen er in BrusselNoord (96) en Brussel-Zuid (166), waar NMBS-Holding een “fietspunt” inricht. Meer parkingplaats is er ook voor Brugge (192), Gontrode (72), Beringen (54) en Hansbeke (144), terwijl de fietsers in Knokke (360) en Evergem (42) volledig nieuwe stallingen kunnen gebruiken. Ook de parkings voor auto’s worden op heel wat plaatsen uitgebreid of vernieuwd, vaak in samenwerking met de lokale besturen. Uitschieter is Ottignies, waar er maar liefst 430 extra parkeerplaatsen bijkomen. Een aantal stations wordt uitgerust met nieuwe bagagekluizen. Dat brengt het totaal op 2.253 kluizen in 44 stations. In 137 stations verzorgt NMBS sinds einde 2006 de voorverkoop van producten van De Lijn, een nieuwe dienst waar 160.000 klanten gebruik van maken. De Postpunten worden met 12 uitgebreid, zodat einde 2007 al 19 stations die service kunnen aanbieden.

Gevonden voorwerpen Verloren voorwerpen gaan via een wettelijk beschreven procedure naar een centraal depot. Daar worden ze zes maanden bewaard en dan aan de dienst Domeinen van de FOD Financiën overgemaakt. In 2007 worden 39.894 voorwerpen gevonden. De dienst zelf krijgt 30.596 zoekaanvragen binnen. Uiteindelijk worden 12.983 objecten aan hun rechtmatige eigenaar terugbezorgd, goed voor 32,5% van de gevonden voorwerpen of 42,4% van alle zoekaanvragen. De Centrale Bewaarplaats brengt 37.963 voorwerpen over naar de dienst Domeinen, of 12% meer dan in 2006. NMBS heeft inspanningen geleverd om deze procedure te vereenvoudigen. 80% van de gerestitueerde voorwerpen wordt immers binnen de maand afgehaald. De rest bewaren heeft weinig zin en bezwaart de afhandeling. NMBS verkiest het pakket niet-afgehaalde voorwerpen weg te schenken aan een goed doel, maar voorlopig blijft het bij deze denkpiste.

Surfen op de golven van vooruitgang De dialoog met de reiziger gebeurt steeds meer digitaal. Niet alleen de klantendienst ziet het mailverkeer voortdurend aangroeien, ook de commerciële dienst zoekt haar (potentiële) reizigers via het internet. Alle houders van een treinkaart woon-werk ontvangen een mail met de vraag langs die weg te communiceren.

36


7/10/08 2:59:54 PM


Ruim 33.000 klanten kiezen voor de digitale oplossing en genieten hierdoor van een extra service. Ze worden gewaarschuwd dat hun treinkaart weldra zal vervallen en kunnen via het internet een nieuwe validering aankopen. De reiziger zelf vindt ook zijn weg naar het loket via het internet. De onlineverkoop van biljetten stijgt van 3,2 miljoen euro naar 5,6 miljoen euro (waarvan 2,8 miljoen voor de validaties). Wie zonder vervoerbewijs instapt, kan nu ook met een kredietkaart via de boordcomputer van de treinchef betalen. Deze betalingswijze brengt 17,5 miljoen euro op, een stijging met bijna 10%. Het derdebetalersysteem wordt verder ontwikkeld. In 2007 gaat zeer veel aandacht naar “Contractual Ticket Online”, dat vooral bij de OCMW’s een groot succes kent. Ook bij privébedrijven maakt het, na een aarzelende start, meer en meer opmars. Een bijzonder rol speelt daarbij de “key account manager”. Hij vormt voor die klanten het unieke aanspreekpunt voor de hele NMBSGroep, niet alleen voor de technische aspecten van het contract maar ook voor klachten, vragen en andere wensen. Aan bedrijven worden nu ook grote volumes via het internet verkocht. In totaal zijn 387 contracten afgesloten, goed voor 53.996 biljetten (+57,6%). De omzet groeit met 58,4% naar 760.988 euro.

37


7/10/08 2:59:58 PM

Groot publiek

40% 65%


58% 59%

Opinieleiders

32%


NMBS heeft 7 verschillende soorten producten in de aanbieding: gewoon biljet, OCMW, grote gezinnen, Dag aan Zee of Dag in de Ardennen, Weekend, Senioren en WIGW. In de praktijk zijn slechts twee producten van betekenis: het gewone en het OCMW-biljet. De onlineverkoop aan particulieren stijgt met meer dan 16% tot 227.601 euro, waarbij het gewone biljet en het vervoerbewijs “grote gezinnen” de hoofdmoot vormen. Maar ook promobiljetten zoals het Shoppingbiljet vinden vlot hun weg. De valideringen via het internet groeien met meer dan 50%, maar blijven in absolute cijfers nog laag (6.115). De onlineverkoop krijgt er nog enkele functionaliteiten bij: het journalistenbiljet, de fiets- en tandemkaart, het vervoer van een huisdier. Ook het biljet voor de aankomst van de Ronde van Frankrijk in Gent en het Shoppingbiljet waren op het internet te koop.

2007 2001 Meer dan de helft van de gezinnen

Tarieven biljetten en trein-

beschikt over internet. Er is een ruim kaarten stijgen aanbod aan betaalmogelijkheden. De bekendheid groeit. Het aandeel van de De jaarlijkse prijsaanpassing bedraagt op internetverkoop in de totale verkoop blijft februari 2007 3,30% na afronding. Verdeling per verkeersstroom nog beperkt. Ook de stijgende verkoop De minimumprijs van een gewoon biljet via automaten in de stations (+200% in in25 2de klas blijft op 1,60 euro en de binnenland % 4 jaar) kan niet verhelen dat de reiziger gemiddelde prijsstijging van de biljetten nog steeds het menselijke contact bedraagt 1,73%. Het Seniorenbiljet kost invoer % 28 verkiest boven de elektronische nog altijd 4 euro en ook de Go Pass dienstverlening. (45 euro) stijgt niet. De prijs van een Key uitvoer % 42 Card bedraagt nu 15 (2de klas) of De inkomsten voor binnenlands 23 (1ste klas) euro. De trajecttreinkaarten, doorvoer % 5 reizigersvervoer via de loketten hoofdzakelijk gebruikt voor het woondalen met 2%, in de eerste plaats werkverkeer, worden gemiddeld 4,88% door de gevoelige verhoging van de duurder. Deze prijsstijgingen zijn conform werkgeversbijdragen (+9,3%). Maar het beheerscontract. Ze volgen de de verkoop in de stations blijft het gezondheidsindex en de stiptheidscijfers. leeuwendeel opeisen met 82,5%. De andere verkoopskanalen blijven het kleine broertje: treinen (10,7%), automaten (4,4%), bulk (1,3%) en ticket online (0,9%).

Verkoop volgens kanaal 4%1% 1% 11%

stations treinen automaten bulk ticket online

83%

38

Nieuw is de installatie van een verkeerscentrale “Reizigers”. Door de scheiding tussen de infrastructuurbeheerder en de spoorwegoperator is NMBS voortaan medeverantwoordelijk voor het naleven van de stiptheid van de treinen en voor de informatieverstrekking aan de reizigers in de treinen. De NMBS-verkeerscentrale is een spiegelbeeld van “Traffic Control”, de verkeersleiding van Infrabel, die het verkeer op het Belgische net regelt. Bedoeling is dat NMBS op korte termijn een reeks taken, nu nog in handen van Infrabel, overneemt. Dat behelst, vooral bij verstoord verkeer, het aanbieden van alternatieven voor de reizigers, waarbij rekening gehouden wordt met de resterende exploitatiemogelijkheden. De verkeerscentrale wordt ook de interface tussen Traffic Control en de directie Techniek & Productie voor alle problemen met het reizigersverkeer. Zij zal de vertragingen onderzoeken, de stiptheidsstatistieken opstellen en de informatieverstrekking aan het personeel en het call center van NMBS verzorgen. De verkeerscentrale is dit jaar nog niet actief op het terrein, maar in 2008 zal deze centrale dienst de taken opnemen die de service aan de klant behelzen. Concreet betekent dit het regelen van de diensten van treinbestuurders en -begeleiders, de opvang van reizigers na een incident, het inleggen van vervangingsmaterieel of bijkomend vervoer en het charteren van alternatief vervoer bij ernstige incidenten.

Verdeling per sector 3%


Verkeerscentrale NMBS start op

7%

18% 7/10/08 2:59:59 PM


Campagnes met een knipoog Duurzaam mobiel naar werk en school Via voordelige formules in sectoren zoals toerisme, woon-werken woonschoolverkeer wil NMBS duurzame mobiliteit bevorderen, in overleg met en met de steun van de overheid. Een spectaculair voorbeeld is de prijsvermindering van de treinkaart woonschool: dankzij de tussenkomst van de overheid kost ze nog slechts 20% van een gewone kaart. Het resultaat is dat de verkoop met 22,7% stijgt. Ook Campus werd zomaar eventjes 50% goedkoper. En als geschenk krijgen alle jongeren die 16 worden voortaan een gratis Go Pass, zodat ze de voordelen van het openbaar vervoer kunnen ontdekken. De overheid verlengt bovendien voor onbepaalde tijd de maatregel gratis woonwerkverkeer voor overheidsdiensten en de privésector. Ze betaalt 20% van de treinkaart als de werkgever het overige deel voor zijn rekening neemt.

Wervende campagnes zetten het maatschappelijk voordeel van de treinkaarten extra in de verf. De affiches “Heb je er ook genoeg van om alles maar half te doen? Ga werken met de trein” belichten het tijdsvoordeel en het aspect “quality time”.

En voor de aankomst van de Ronde van Frankrijk in Gent geeft NMBS niet alleen een speciaal biljet uit, ze zorgt ook voor de opvang van de duizenden wielertoeristen in het SintPietersstation. Voor het honderdjarig bestaan van de scouts vervoert ze meer dan 35.000 jongeren naar Brussel voor hét weekend van het jaar.

Dankzij de tussenkomst van de overheid kost de treinkaart woon-school nog slechts 20% van een gewone kaart. Jongeren worden ludiek aangesproken door affiches voor het schoolabonnement en de Campuskaart, genre “Neem de trein en een duurder lief”. Go Passers krijgen de boodschap “Komt is uit uw kot!”. Het avontuurlijke aspect komt aan bod met de affiches “Je beleeft meer met de trein”.

Om het festivalpubliek veilig, vlot en voordelig te vervoeren, heeft NMBS all in-overeenkomsten met grote zomerfestivals zoals Rock Werchter en Pukkelpop. In 2007 is ook Graspop van de partij.

NMBS speelt ook haar maatschappelijke rol bij belangrijke evenementen. De onderneming legt 802 extra treinen in om grote reizigersstromen op te vangen, een verdubbeling tegenover vorig jaar. Voor grote evenementen zorgt NMBS vaak voor versterking van de treinen, bijkomende haltes en aangepaste dienstregelingen. Bijna een derde van de 60.000 liefhebbers die het wereldkampioenschap cyclocross bezoeken in Hooglede-Gits, kiezen voor de speciale treinen van NMBS.

39


7/10/08 3:00:01 PM

jaar

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

20

wegverkeer

100,00

101,00

105,00

107,00

110,00

110,00

112,00

114,00

117,00

119,00

121,00

124,00

126,00

129,00

134,00

129,

spoorverkeer

100,00

99,00

98,00

93,00

91,00

88,00

89,00

86,00

92,00

88,00

88,00

91,00

89,00

90,00

88,00

86,


Kom uit je kot Speciale producten slaan gemakkelijk aan en NMBS biedt ook ondernemingen de kans om hun klanten te verwennen. Voor haar 25 ste verjaardag verkoopt de Nederlandse winkelketen Kruidvat van 3 tot 15 september een voordelig biljet voor een H/T-reis in 2de klas van elk Belgisch station naar elk Belgisch station, geldig tijdens de weekends van 8 september tot 11 november. De verkoop is goed voor 20.870 biljetten. In de Flair-pocketeditie “Citytrips” van 29 mei verschijnt een speciale bon die recht geeft op een forfaitaire prijs voor een H/T-reis naar één van de 9 geselecteerde steden (Antwerpen, Brussel, Gent, Brugge, Hasselt, Leuven, Mechelen, Namen en Luik). De tweede Flair-actie is een gigantisch succes: 4.839 biljetten tegenover 784 in 2006. Het Shoppingbiljet, dat het gebruik van de trein in de kerst- en koopjesperiode aanmoedigt, kan de stunt van 2006 niet herhalen. De onverantwoorde stakingsacties van 24 en 31 december hebben allicht een zeer negatief effect. De verkoop loopt terug tot 313.901 biljetten (-4,5% ritten).

Het CO2-antwoord “Files breken alle records” titelt een grote krant begin 2008. Het verkeersinfarct is een dagelijkse zorg, die naast een economische ook een gigantische ecologische kostprijs heeft. De uitstoot van CO2 daalt lichtjes in ons land, behalve in de transportsector en de verwarming. Na verwarming van gebouwen is transport de tweede grote bron van CO2, goed voor 18% van de totale uitstoot. De trein doet het beduidend beter: zowel voor reizigers- als goederenvervoer is hij zeer CO2-efficiënt. Bovendien daalt de uitstoot per trein fors sinds 1990: met 32% in het reizigersvervoer en met 26% in het goederenvervoer. Die daling is te danken aan de overschakeling naar meer elektrische locomotieven en de toename van het aantal reizigers.

Evolutie van de totale CO2-emissie sinds 1990 140

130

120

110

100

90

80

70 1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

wegverkeer

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

spoorverkeer

De uitstoot per trein daalt fors sinds 1990: -32% in het reizigersvervoer en -26% in het goederenvervoer.

40


7/10/08 3:00:01 PM

Ecologisch bewustzijn stimuleren Ook door haar steun aan organisaties die een groene mobiliteit promoten, toont NMBS haar engagement. Zoals de “e-portemonnee” van Bond Beter Leefmilieu (BBL), een actie die ecologisch gedrag wil belonen in een aantal Limburgse gemeenten. Via een “e-portemonnee” kunnen inwoners punten verdienen met milieuvriendelijke ingrepen. De gespaarde punten geven recht op ecologisch verantwoorde gebruiksvoorwerpen, gratis filmtickets, waardebonnen voor de natuurwinkel of reischeques van NMBS. De “e-portemonnee” is een daverend succes, het aantal aangesloten gemeenten groeit en BBL rekent erop dat de uitbreiding niet stopt aan de provinciegrenzen of de taalgrens.

NMBS steunt in 2007 ook de eerste Klimaatactiedag in Brussel door het aanbieden van een speciaal tarief voor de deelnemers. Ondanks het slechte weer komen duizenden milieubewuste actievoerders naar de hoofdstad om de aandacht te vestigen op het probleem dat de komende generaties voor verscheurende keuzes zal stellen.

Klassiekers zijn de Aardig-op-weg-week en Heen-en-weer-week. De Vlaamse overheid en Komimo organiseren jaarlijks gedurende twee weken een reeks acties om het openbaar vervoer te promoten als ecologisch alternatief voor het energieverslindende autovervoer. In Wallonië loopt in september de “Semaine de la mobilité”. NMBS is het aan zichzelf verplicht om mee te gaan in de organisatie van deze weken en het spoorvervoer extra in het zonnetje te zetten.

Flap_388x210.indd 1

7/10/08 5:14:56 PM

Internationaal reizigersverkeer is goed voor een omzet van 213,8 miljoen euro, een forse stijging met 6,4%.

Met prijsgunstige formules ondersteunt NMBS het grensverkeer naar Aken, Maastricht, Roosendaal, Luxemburg en NoordFrankrijk.

Een hogesnelheidstrein stoot gemiddeld 20 gram CO2 uit per reizigers-km; een vliegtuig 180 gram op vergelijkbare trajecten.

Flap_388x210.indd 4

7/10/08 5:14:58 PM

© Tim Dirven

44


7/10/08 3:00:32 PM

vaker dan voorheen voer ik gesprekken met medereizigers, en ook de conducteurs lijken stukken vriendelijker vandaag de dag. De trein vormt een geheel eigen wereld, en ik ben er graag onderdeel van. Rick De leeuw, nederlands schrijver, dichter, zanger en producer Werkte mee aan VRT-programma’s zoals De tabel van Mendelejev en De leeuw in Vlaanderen

45


7/10/08 3:00:33 PM

biljetten rittenkaarten treinkaarten andere

OVER de grenzen

13,6%

58,0%

Belangrijkste cijfers internationaal reizigersverkeer

Internationaal reizigersverkeer

Verdeling verkeer volgens vervoerbewijs (reizigers-km) 2007

Aantal reizigers (miljoen)

2006

9,9

10

1.081,7

Verkeersopbrengsten (miljoen € )

213,8

Gemiddelde rit klant (km) Aantal reizigers per trein (hst-verkeer)

Aantal reizigers-km (miljoen)

Klassiek Hst

verschil

%

-0,1

-1

1.085,6

-3,9

-0,4

200,9

12,8

6,4

109,7

108,1

1,6

1,5

268,4

255,2

13,2

5,2

6% 7%

18%

Eurostar Thalys TGV Brussel-Frankrijk Klassiek

63,1 1018,5

69%

Verkeer (miljoen reizigers-km)

Resultaat Reizigers Internationaal (miljoen €) 20,0

6%

10,0 0,0 -10,0 Klassiek Hst

-20,0 -30,0 -40,0 -50,0 -60,0 2005

94% Reizigers Internationaal

-22,3

2006

2007

-12,6

8,2

Reizigers Internationaal

46


Verkeer (miljoen reizigers-km)

7/10/08 3:00:34 PM

4%1% 1% 11%


Eurostar is ongetwijfeld de vedette van 2007, met een recordreistijd naar Londen sinds de opening van St Pancras en een gevoelige stijging van de omzet. Ook Thalys blijft succesvol, al heeft TGV een deel van de groei ingepalmd door de overname (sinds april 2007) van de ritten naar de luchthaven Charles de Gaulle. Het aandeel van de klassieke treinen loopt verder terug, zoals verwacht. Verbindingen met naburige steden in de buurlanden, zoals Maastricht en Rijsel, bieden zeker potentieel en NMBS zoekt in dat opzicht actief naar opportuniteiten. Met een globale omzet van 213,8 miljoen euro gaan de internationale activiteiten met 6,4% vooruit tegenover 2006. In de verkoop en distributie introduceert NMBS nieuwe methodes om het de klant gemakkelijk te maken, met een sterke groei voor internettoepassingen.

OVER de grenzen

83%

Hogesnelheidstreinen zetten de toon Verdeling per sector Op 14 november 2007 neemt Groot7% Brittannië de volledige hogesnelheidslijn in 3% dienst. Eurostar rijdt daardoor niet langer op Waterloo Station, maar komt aan in het omgebouwde St Pancras – eveneens gelegen nabij het stadshart en met meer overstapmogelijkheden. Nog beter32% nieuws is dat de reistijd sterk daalt: van Brussel reis je nu naar Londen in slechts 1.51 uur. Die recordtijd lokt veel extra klanten: het aantal reizen (alle Eurostarverbindingen) 12% groeit met 8,5 %, de omzet voor NMBS zelfs met 17,5%.

18%

bulk metalen petroleum- en chemische producten gecombineerd vervoer automobielindustrie agro-alimentaire producten, consumptiegoederen, hout en papier

28%

Van Brussel reis je nu naar Londen in slechts 1.51 uur. Thalys blijft het zeer goed doen, ondanks het stopzetten van de ritten naar Marne-laVallée en de luchthaven Charles de Gaulle. De vijf heen-en-terugtrajecten bleken niet voldoende rendabel voor Thalys. Het contract met Air France is overgenomen door SNCF (TGV). Toch gaat de omzet (NMBS) nog licht omhoog (+1,9%). De vrijgekomen treinen geven Thalys de kans om een aantal vernieuwingen door te voeren, zoals de installatie van Wifi, het aanpakken van de binneninrichting en de installatie van het Europese seingevingssysteem ERTMS.

De overname van het contract met Air France is gunstig voor TGV (uitgebaat in samenwerking met SNCF): het aantal reizen op verbindingen met Brussel stijgt met 31,6%. De TGV blijft een ideaal middel om het Franse zuiden op te zoeken, met rechtstreekse verbindingen naar Marseille, Toulon en Nice, Montpellier en Perpignan of Bordeaux. Sinds december 2007 rijdt ook een rechtstreekse TGV naar Toulouse via Lyon. Dat interessante aanbod trekt niet meteen meer klanten aan.

Door de zware concurrentie van de lagekostenvluchten daalt het aantal reizen met 3% op bepaalde verbindingen. LilleEurope doet het wel beter, met bijna een half miljoen reizen (+6,6%). De ICE rijdt in 2007 niet anders dan in 2006, met drie treinen per dag tussen BrusselZuid en Frankfurt. De trein van DB rijdt op contractuele basis: NMBS wordt vergoed voor de kosten in België. De verkoop van ICE-tickets door NMBS stijgt met 11,5% tot meer dan 96.000 reizen.

47


7/10/08 3:00:38 PM

Grens(s)hoppen naar Maastricht in trek De rechtstreekse trein tussen Brussel en Maastricht – in december 2006 met de Nederlandse Spoorwegen NS gelanceerd– trekt meer reizigers dan gepland. Met bijna 340.000 reizen en een omzetgroei die 6,09% hoger is dan geraamd, is de balans voor dit proefproject positief. Het speciale, goedkope tarief is daar ongetwijfeld niet vreemd aan.

Aanslepende problemen met het veiligheidssysteem ETCS vertragen de bouw van de treinen die 250 km/u zullen halen. Ten vroegste in 2009 kunnen de reizigers sneller en comfortabeler sporen. De huidige Benelux-stellen zitten ondertussen op het einde van hun loopbaan, met een spijtige toename van het aantal technische pannes. NMBS heeft een actieplan gelanceerd om daar snel aan te verhelpen.

Klassieke treinen worden nicheverschijnsel Klassiek wordt zeldzaam en niet alleen op de radio. Vanuit België rijden nog drie EuroCitytreinen richting Zwitserland. De Vauban ziet in 2007 drie keer de eindbestemming veranderen: voor juni is dat Interlaken, dan wordt het Brig en sinds december is het Zürich. De Iris rijdt onveranderd tot Zürich en de Jean Monnet tot Bazel.

De rechtstreekse trein Brussel-Maastricht is goed voor bijna 340.000 reizen en een omzetgroei die 6,09% hoger is dan geraamd. Nog richting Nederland blijven de verouderde Benelux-treinen langer in dienst dan verwacht, door de vertragingen met de hogesnelheidslijn Antwerpen-Breda-Amsterdam.

De nachttrein naar Berlijn of Hamburg rijdt op contractuele basis, zodat NMBS vergoed wordt voor de kosten op het Belgische spoornet en geen aandeel heeft in de ontvangsten.

De Treski-formule is in 2007 herbekeken om maximaal in te spelen op de behoeften van de skiliefhebbers. In het winterseizoen 2006/2007 rijdt hij in de kerst- en de krokusvakantie. De Treski trekt in totaal 875 vakantiegangers aan, goed voor een omzet van meer dan 100.000 euro. In december 2007 wordt het aanbod nogmaals aangepast. Naast zitplaatsen kunnen de klanten nu ook kiezen voor ligplaatsen.

Eén miljoen euro in een klik In 2007 lanceert NMBS de onlineverkoop aan bedrijven. De website biedt meteen een zeer interessant servicepakket: zelf boeken en dan biljetten afhalen, plus de mogelijkheid om automatisch te betalen via maandelijkse domiciliëring. Dat neemt bedrijven met veel internationaal reizend personeel heel wat administratief werk uit handen. Na één jaar draait de dienst al meteen een omzet van één miljoen euro.

48


7/10/08 3:00:42 PM

OVER de grenzen

Recordverkoop voor internet In de stations gaan de meeste internationale biljetten de deur uit. Ze zijn nog steeds goed voor ongeveer 51% van de totale omzet. Maar ze verliezen aan populariteit door de steile opgang van de internetverkoop. Die groeit met 17% in volume en met meer dan 30% in omzet, terwijl de stations hun aandeel zien dalen met respectievelijk 5,9% en 3,7%. Daarmee volgt België een algemene Europese trend. NMBS doet er alles aan om de aantrekkingskracht en gebruiksvriendelijkheid van de website te vergroten. Zo wordt in 2007 de onlineverkoop aan bedrijven opgestart: zoals privépersonen kunnen ze zelf boeken, biljetten afhalen én de factuur betalen via maandelijkse domiciliëring. In september gaat de Selfservice-toepassing van start. Dat programma maakt het boeken eenvoudiger en biedt een ruimer Europees aanbod. Ook reizen met overstap op andere treinen behoort tot de mogelijkheden.

Meer service en rentabiliteit voor het Call Center Ook het Call Center Internationaal ziet de verkoop teruglopen ten gunste van de NMBS-website, maar wint aan belang als servicecentrum voor informatie en naverkoop.

Om de koppeling met onmiddellijke verkoop te versterken, komt er in 2007 een nieuwe verkoopsapplicatie. Die breidt het bestaande aanbod uit met de Duitse ICE-treinen en de klassieke treinen naar Amsterdam en Luxemburg. Zo kan de bediende van het Call Center niet enkel informatie geven, maar meteen de verkoop besluiten. De applicatie voert ook een aantal verbeteringen in op het vlak van klantenbeheer, betalingen op afstand en automatische verwerking van naverkooptransacties.

Reisbureaus op het juiste spoor De verkoop via reisbureaus, touroperatoren en dergelijke blijft een niet te onderschatten factor in de globale omzet. Die omzet groeit in 2007 met 4%, ondanks een volumedaling met 6%. NMBS zet fors in op een doorgedreven technologische samenwerking, waarbij een aantal informaticatoepassingen het boeken zo vlot mogelijk moeten laten verlopen. Reisagenten die vragen hebben of willen boeken, kunnen ook terecht bij het specifiek op hen gerichte Rail Service Center. In 2007 realiseert dat een omzetgroei van 8,4%. Het RSC biedt de mogelijkheid tot het boeken van treinen over heel de wereld, een aanbod dat voor de reissector in een zeer gesmaakte brochure wordt verzameld.

49


7/10/08 3:00:46 PM

OVER de grenzen

Railteam: kwaliteitslabel voor internationaal reizen per hogesnelheidstrein Begin juli 2007 lanceren de belangrijkste Europese spoorwegen Railteam, een internationale samenwerking tussen DB, SNCF, NMBS, NS Hispeed, Eurostar, ÖBB en SBB. De spoorwegen mikken met het initiatief op een hoog en geharmoniseerd kwaliteitsniveau voor het aanbod.

De spoorwegen mikken op een hoog en geharmoniseerd kwaliteitsniveau. Maar de klant mag nog meer verwachten. Railteam wil op eender welke hogesnelheidstrein of in één van de vijf Railteam-“hubs” (Brussel-Zuid, Lille Europe, Stuttgart, Keulen en Frankfurt) eenzelfde kwaliteitsniveau bieden voor de informatie, een vlotte aankoop verzekeren én de reiziger optimaal begeleiden, van vertrek tot aankomst. Ook gemakkelijk overstappen tussen hogesnelheidstreinen moet mogelijk zijn.

Maatwerk voor grensverkeer Het Europa van de regio’s is een term die vaak in de media opduikt. In veel gevallen gaat het om geografische omschrijvingen, die geen rekening houden met de administratieve landsgrenzen. Rond die grenzen bestaat een druk uitwisselingsverkeer van familieleden, toeristen en werknemers. Door de grote verschillen in tarifering en prijzenpolitiek tussen de landen zijn frequente grenshoppers voor een korter traject vaak duurder af dan wie binnen de landsgrenzen blijft.

Om daar een antwoord op te bieden, werkt NMBS in samenwerking met de buurnetten voordelige formules uit om vanuit de Belgische grensstreken naar Aken, Maastricht, Roosendaal, Luxemburg of Noord-Frankrijk te reizen. Een ander voorbeeld is het voordeeltarief geldig voor het traject Oostende-Brugge-Rijsel, waarbij bovendien het aanbod wordt verdubbeld. Een buitenbeentje dat specifiek op de toeristische sector mikt, is het Euregioticket, een prijsgunstige dagkaart voor het openbaar vervoer (trein, tram en bus) in de grensstreek van België, Duitsland en Nederland. Het Euregio Maas-Rijnverbond, dat de lokale overheden verenigt, ziet het openbaar vervoer als een belangrijke impuls voor het gebied.

Op termijn liggen de ambities nog hoger, met het opzetten van een gemeenschappelijk reserveringssysteem en het uitbouwen van een voordelenprogramma voor trouwe klanten.

50


7/10/08 3:00:50 PM

Eurostar biedt CO2-neutraal reizen aan In april 2007 lanceert Eurostar het “Groene reis”-project. Dat moet de CO 2emissie per reizigerstraject met 25% verminderen tegen 2012. De CO 2-impact van een Eurostarreis tussen Brussel of Parijs en Londen is overigens al 10 keer minder dan bij een vergelijkbare reis per vliegtuig. Eurostar wil de CO 2-uitstoot nog meer beperken door een lager stroomverbruik, een beter gebruik van de treincapaciteit en een optimale elektriciteitskwaliteit. De onderneming streeft ernaar om de milieu-effecten van al haar activiteiten te verminderen. Omdat de uitstoot van CO 2 niet volledig is uit te schakelen, zal ze investeren in compensatieprojecten, zodat elke reis CO 2-neutraal verloopt. Eurostar wil samenwerken met een aantal milieuorganisaties om de kwaliteit van de gekozen projecten te garanderen.

Flap_388x210.indd 3

7/10/08 5:14:58 PM

Internationaal reizigersverkeer is goed voor een omzet van 213,8 miljoen euro, een forse stijging met 6,4%.

Met prijsgunstige formules ondersteunt NMBS het grensverkeer naar Aken, Maastricht, Roosendaal, Luxemburg en NoordFrankrijk.

Een hogesnelheidstrein stoot gemiddeld 20 gram CO2 uit per reizigers-km; een vliegtuig 180 gram op vergelijkbare trajecten.

Flap_388x210.indd 4

7/10/08 5:14:58 PM

54


7/10/08 3:01:11 PM

nMBs is een essentiële schakel voor het bereiken van een duurzame mobiliteit. Het narcon-concept is in dat opzicht erg interessant, via de ontsluiting van de havens van Antwerpen en zeebrugge voor de korte afstanden. Prof. Dr. Cathy Macharis Vrije Universiteit Brussel, Faculty of Economic, Social and Political Sciences and Solvay Business School - Department MOSI-Transport and Logistics, Research group MOBI – Mobility and Automotive Technology 55


7/10/08 3:01:11 PM

doorvoer

%

5

ondernemingen

Belangrijkste cijfers goederenverkeer

Goederenverkeer

Verdeling per verkeersstroom

Verkoop volgens kanaal

Vervoerde 1% tonnage (miljoen) 4% 1% Ton-km (miljoen) 11% Gemiddelde afstand (km) Omzet (miljoen € ) (cijfers reële productie)

2007

2006

verschil

%

57,7

59,4

-1,7

-2,9

8.148,5

8.442,2

-239,7

-3,5

141,3

142,2

-0,9

-0,6

398,1

385,4

12,7

3,3


5% 25%

binnenland invoer uitvoer doorvoer

42%

28% 83%

Verdeling per sector 3%

7%

Resultaat B-Cargo (miljoen €) 20,0

18%

10,0 0,0 -10,0

bulk metalen petroleum- en chemische producten gecombineerd vervoer automobielindustrie agro-alimentaire producten, consumptiegoederen, hout en papier

32%

-20,0 -30,0 -40,0 -50,0

28%

12%

-60,0

B-Cargo

2005

2006

2007

-51,1

-55,8

-29,2

B-Cargo

56


7/10/08 3:01:13 PM

ondernemingen

In 2007 is de markt voor het goederenvervoer per spoor in Europa volledig opengesteld. Door een proactieve aanpak en een verdere interne reorganisatie heeft B-Cargo zich goed kunnen weren. Ook de gunstige conjunctuur speelt mee in het resultaat. Ondanks een lager volume vervoerde ton stijgt de omzet met 3,3% tot bijna 400 miljoen euro, vooral dankzij de groei van het gecombineerd vervoer. B-Cargo mikt op een verdere uitbouw van de internationale samenwerking en een slagvaardige structuur. Zo wil ze haar rentabiliteit opkrikken en haar positie als sterkste Belgische spoorvervoerder bestendigen.

Dienstverlening lokaal versterken De slagkracht van B-Cargo ligt vooral op het terrein: de sterke aanwezigheid in de Belgische havens en de goede kennis van de lokale operaties vormen een unieke troef. Op die manier krijgt de klant een dienstverlening op maat door professionals die dicht bij de industrie staan. Het beheer en de opvolging van de lokale operaties is toevertrouwd aan de Rail Cargo Centers in de grote industriële zones van het land. In 2007 krijgen ze de volledige controle over de productiemiddelen. De reorganisatie wordt afgerond, zodat het personeel op een meer polyvalente manier kan werken. Dat komt de efficiëntie en de productiviteit ten goede.

De dienstverlening staat of valt met de beschikbare capaciteit. B-Cargo investeert zwaar in wagens voor sectoren waarin ze sterk staat, zoals staalvervoer en diverse bulkproducten. Een deel van het wagenpark wordt gemoderniseerd en het tekort aan wagens opgevangen door aankoop of huur.

Markten strategisch aanpakken B-Cargo houdt vast aan de drieledige strategie die in 2005 werd vastgelegd: regionaal sterk staan, internationaal samenwerkingsverbanden uitbouwen en focussen op marktsegmenten waar transport per trein extra troeven biedt.

Door het betere beheer stijgt de rotatie – of de nuttige inzet – van de wagens met 10% tegenover het toch al sterke jaar 2006. De algemene contacten met de klant verlopen via de Rail Cargo Centers, de effectieve opvolging van het transport gebeurt door het Cargo Operating Center in Brussel. Om die opvolging nog te verbeteren wil B-Cargo ook lokale Operating Centers opzetten.

Door het betere beheer stijgt de rotatie – of de nuttige inzet – van de wagens met 10% tegenover het toch al sterke jaar 2006. Nog om de capaciteit op te drijven, leaset B-Cargo meerspanningslocomotieven voor de transporten naar Duitsland en Nederland.

Om volledig autonoom in de buurlanden te opereren, heeft B-Cargo ondertussen alle nodige certificaten en attesten voor Frankrijk, Nederland, Duitsland en Luxemburg. B-Cargo lanceerde in 2006 een samenwerking op de as BelgiëLuxemburg-Frankrijk-Zwitserland-Italië onder de noemer SIBELIT.

57


7/10/08 3:01:17 PM

ondernemingen

In 2007 wordt een positief resultaat opgetekend en blijkt dat de kwaliteit van de B-Cargo-diensten in het samenwerkingsverband beter is dan die van de diverse partners, vergeleken op individuele basis.

en administratief beheer, aanvullend transport via ander vervoer en complementaire logistieke diensten. Dat gebeurt in samenwerking met B-Cargo en andere filialen van de goederengroep.

SIDEROS haalt het niet In januari 2007 ondertekenen NMBS en SNCF een akkoord om een nieuwe vennootschap te lanceren voor een gespecialiseerde logistieke dienstverlening aan de Europese staalindustrie. Met SIDEROS willen de spoorpartners hun know-how en middelen bundelen om een kwalitatief hoogstaand en competitief product aan te bieden. In juli blijkt dat het project niet haalbaar is. De herstructureringen bij de partners lopen niet gelijk en SNCF verkiest zich te concentreren op de broodnodige interne reorganisatie. SIDEROS levert wel meer inzicht, zodat verdere, punctuele samenwerking met SNCF transparanter kan verlopen. Het is een duidelijk voorbeeld van het moeilijke koorddansen in de samenwerking met andere operatoren, die ook steeds concurrent blijven – zeker door de aantrekkingskracht die van de Belgische havens uitgaat.

Een vergelijkbaar scenario staat op punt voor de as België-Duitsland, waar B-Cargo wil samenwerken met Railion Deutschland en Railion Nederland, beide goederendochters van Deutsche Bahn. Daarvoor wordt de productiemaatschappij COBRA opgericht, die operationeel moet zijn tegen december 2008. Om in het gecombineerd vervoer en de zware nijverheid commercieel sterker te staan, komt er een nieuwe dochteronderneming die een gedeeltelijke afsplitsing is van IFB. Xpedys start op in het eerste semester van 2008 en zal een volledige service aanbieden voor de sectoren staal en bulk: transport per spoor, logistiek

Moeilijk jaar voor ertsen, kolen en groeveproducten Het transport van ijzererts kent in 2007 een belangrijke terugval, voornamelijk door verschuivingen in de productieplanning bij klanten. Door het stilleggen (voor onderhoud) van de hoogoven van Marcinelle daalt het vervoerde volume met ongeveer 600.000 ton. Voor het vervoer van cokes is het dan weer de verwachte heropstart van een hoogoven in Seraing die aan de basis ligt van het stilleggen van het transport in de tweede helft van het jaar. De aanwezige stock moet namelijk lokaal worden verbruikt. Moeilijkheden zijn er ook voor de steenkooltransporten.

58


7/10/08 3:01:20 PM

ondernemingen

Richting Frans Lotharingen spelen vooral de zachte winter en het schrappen van transporten door de lagere activiteit van een elektriciteitscentrale een rol, richting Duitsland blijven de aanslepende problemen tussen Aken en Montzen verantwoordelijk voor slechte prestaties. De elektrificatie van dat baanvak einde 2008 zou daaraan een einde moeten stellen.

Staaltransport evolueert gunstig De toegenomen vraag naar staal op de wereldmarkten heeft een gunstig effect op de transporten, wat zich uit in een licht groeiende import via de Antwerpse haven. B-Cargo staat sterk in de sector. Dat is te danken aan meerjarencontracten met de grootste klanten, maar ook aan

Gecombineerd vervoer: forse groei en Europese expansie De omzetstijging van B-Cargo mag vooral op het conto van het gecombineerd vervoer geschreven worden. De nieuwe landen van de Europese Unie en vooral de toenemende containerisatie maken dat het intermodaal vervoer in de lift zit.

De omzet in het gecombineerd vervoer stijgt met 21,8%: van 80,3 miljoen euro naar 97,8 miljoen euro. Het vervoer van kalksteen op de lijn Charleroi-Couvin heeft te lijden onder capaciteitsproblemen door het sterk toegenomen reizigersvervoer en de onmogelijkheid ’s nachts te rijden. De aanleg van een telegeleide wissel en de toekomstige uitbreiding naar twee sporen zullen die problemen oplossen. Het transport van ertsen naar Nederland en in het binnenland blijft op peil, maar het transport naar Duitsland wordt ingepikt door een privé-operator. Beter nieuws is er voor de sector bouwen delfstoffen, waar B-Cargo een nieuwe trafiek kan binnenhalen van cement in bulk, goed voor 180.000 ton, bestemd voor export via de Gentse haven.

een betere service en minder kosten door een betere wagenrotatie. Het beperkte verlies van transporten wordt opgevangen door nieuwe contracten. De werken aan de hoogoven van Marcinelle veroorzaken een verschuiving van het transport van brammen (stalen balken), zodat de toevoer vanuit Gent stijgt ten koste van de bevoorrading vanuit Marcinelle. Het transport van coils vanuit Noord-Frankrijk naar Luik gaat achteruit vanwege problemen met de hoogoven van Duinkerke, maar is opgevangen door een contract met een ander staalbedrijf. 2007 eindigt goed, met de start van een nieuw transport vanuit de regio La Louvière naar Noord-Frankrijk, via dagelijks rijdende treinen.

Dat en een kostenbewuste benadering van de markt zorgen ervoor dat de omzet in deze sector stijgt van 80,3 miljoen euro naar 97,8 miljoen (+21,8%). Het internationale aanbod is gevoelig uitgebreid. Zo rijdt B-Cargo nu met eigen treinen en bestuurders tussen Dourges (nabij Lille) en de havens van Zeebrugge en Antwerpen. Italië krijgt een extra verbinding Antwerpen-Melzo (nabij Milaan). Oost-Europa is booming business: er rijden extra treinen tussen Genk en Oradea (Roemenië) en er is een nieuwe verbinding Zeebrugge-Ljubljana (Slovenië) opgestart. Ook de trafieken naar Polen zijn uitgebreid. Dichter bij huis zet B-Cargo meer treinen in naar Duisburg (Ruhrgebied).

Ook in het binnenland heeft B-Cargo het aanbod verbeterd en bijgespijkerd. De shuttletreinen in de Antwerpse haven krijgen een linkeroeververbinding, terwijl de Cortax-lijnen afgebouwd worden ten gunste van rechtstreekse treinen. Dat bespaart tijd en kosten en verhoogt de kwaliteit. Om die reden is de verbinding Zeebrugge-Meerhout omgeturnd tot een driehoeksverkeer met Keulen. De NARCON-shuttles die de Antwerpse havenkaaien met de Main Hub en de binnenlandse terminals verbinden, leveren kwaliteit. Dat leidt tot een forse toename van de volumes.

Petroleumproducten en chemie blazen warm en koud Ondanks de warme winter gaan de petroleumtransporten in 2007 slechts licht achteruit. In deze seizoensgebonden sector zoekt B-Cargo naar een optimale inzet van de treinen, in samenspraak met de betrokken ondernemingen. Scheikundige producten staan voor een wispelturige markt, waar tonnage verloren gaat door herstructureringen en verschuivingen in de productie, maar waar de toegenomen vraag ook extra volume genereert. B-Cargo beschikt hier met een Europees tracking & tracingaanbod over een extra troef om de klant over de streep te trekken.

59


7/10/08 3:01:20 PM

ondernemingen

Autovervoer gaat sterk vooruit. Het vervoer van Ford Genk naar Zeebrugge verdubbelt zelfs. Het transport van meststoffen blijft kampen met dalende cijfers, door de gewijzigde afnamepolitiek van de gebruikers en de veranderde organisatie van de logistieke aanpak in het belangrijkste bestemmingsland Frankrijk. B-Cargo blijft zich inzetten om de chemische industrie kwaliteit te bieden. In dat opzicht heeft ze haar logistieke aanpak van ritten in de Antwerpse haven gewijzigd, vooral om in te spelen op de toegenomen vraag naar containervervoer richting Linkeroever.

Marktgroei voor landbouw, voeding en auto’s De sector landbouw- en voedingsproducten kent een heropleving door het stijgende transport van maïs en grotere volumes mout en suiker. Het bietenvervoer tussen Poperinge en Moerbeke beleeft een laatste opstoot, aangezien de suikerfabriek in december 2007 jammer genoeg de deuren gesloten heeft.

Autovervoer gaat vooruit door de invoer van Honda vanuit Engeland naar Gent en van Toyota vanuit Zeebrugge naar Polen. Het vervoer van Ford Genk naar Zeebrugge verdubbelt zelfs. Door problemen bij andere klanten uit de automobielsector gaat het transport van auto-onderdelen met 30% achteruit.

Nucleair transport gaat licht vooruit, terwijl militair transport daalt. Opvallend in het buitengewoon vervoer zijn de turbineschroefbladen van elektrische centrales die vanuit Frankrijk naar ACEC Charleroi gaan voor onderhoud.

Het vervoer voor Infrabel gebeurt voortaan op commerciële basis. Voor een hogere rentabiliteit wordt verspreid vervoer zoveel mogelijk vervangen door volledige treinen met een vaste dienstregeling.

60


7/10/08 3:01:25 PM

De IJzeren Rijn: vitale transportas

Ecologische troeven van de trein uitspelen

De IJzeren Rijn duikt met de regelmaat van de klok op in de media. België bepleit sinds jaar en dag hergebruik, Nederland staat op de rem. Ook in 2007 duurt het getouwtrek voort.

NARCON blijft een mooi voorbeeld van een project dat een ecologische meerwaarde schept. De shuttletreinen waren in 2006 al goed voor een modal shift van ongeveer 200.000 vrachtwagens. In 2007 stijgen de volumes nog aanzienlijk, wat betekent dat NARCON niet minder dan 225.000 vrachtwagens van de weg heeft gehaald. Idem voor het bietenvervoer tussen Poperinge en Moerbeke: het heeft met 160.000 ton een equivalent van 10.000 vrachtwagens weggehouden van de zwaar belaste E17. Door de sluiting van de suikerfabriek in Moerbeke in december 2007 zal het probleem zich niet meer stellen, maar het voorbeeld geeft aan waar de trein zijn ecologische troeven kan uitspelen.

NMBS zet het belang van de verbinding extra in de verf door op 15 maart als eerste een opvallende rit te maken over het historische tracé. Mocht de IJzeren Rijn volledig klaar zijn voor gebruik, dan wordt de reistijd tussen Antwerpen en Duisburg van 6 op 3 uur teruggebracht. De economische impact mag dus niet onderschat worden. Ook maatschappelijk heeft de IJzeren Rijn veel te bieden: de lijn is het perfecte alternatief voor de E313, een autosnelweg die de laatste jaren fel te lijden heeft onder structurele files. Door de vele kop-staartaanrijdingen en de zware ongevallen met vrachtwagens is het ondertussen een van de zwartste punten van ons wegennet. VoKa heeft berekend dat ongevallen en files op de E313 minstens 139 miljoen euro per jaar kosten.

Flap_388x210.indd 5

En uiteraard komen we weer bij de IJzeren Rijn terecht. Die biedt niet alleen een groot maatschappelijk voordeel, maar zou ook het milieu ontlasten. Het is daarom bitterironisch om vast te stellen dat Nederland het gebruik van de verbinding afremt met een milieuargument: het oorspronkelijke tracé doorkruist een “stiltegebied”. Een objectieve ecobalans, die de kost van het dierenwelzijn afweegt tegen de tonnen CO2 die de reactivering van het spoor zou besparen, kan ongetwijfeld een rol spelen in het beslissingsproces.

7/10/08 5:15:02 PM

Omzet goederenverkeer groeit met 3,3%, voor een bedrag van 400 miljoen euro.

Goederentreinen op de IJzeren Rijn kunnen mee de files op de E313 verminderen en zo de mobiliteit verbeteren van mensen die nog niet de trein nemen.

NMBS vervoert 58 miljoen ton in 2007. Zonder de trein zouden dagelijks 10.000 vrachtwagens extra op onze wegen rijden.

Flap_388x210.indd 6

7/10/08 5:15:02 PM

64


7/10/08 3:01:43 PM

De resultaten van 2007 zijn de verwezenlijking van de strategie die we in 2002 op de sporen hebben gezet. Dat ze één jaar vroeger zijn gerealiseerd, kan alleen maar te danken zijn aan de zeer grote inspanning die door het hele nMBs-team geleverd is. Karel vinck Voorzitter Raad van Bestuur Cumerio, voormalig CEO van Bekaert, Umicore en NMBS 65


7/10/08 3:01:44 PM

MEDEWERKERS

Meer mensen op het terrein en minder achter de bureaus, zo vertolkt gedelegeerd bestuurder Marc Descheemaecker begin december 2007 zijn visie op het personeelsbeleid. De dialoog met de medewerkers verloopt die maand moeilijk, met een aantal stakingen en problemen door de slechte stiptheid. Nochtans boekt NMBS op heel wat fronten vooruitgang. De personeelsaanwerving loopt op kruissnelheid: in 2007 gaan 925 nieuwe medewerkers aan de slag. Voor het project “New Passengers” stappen 1.464 Infrabel-medewerkers over naar NMBS. Het maatschappelijk probleem van agressie tegen de treinbegeleiders blijft helaas de kop opsteken, ondanks diverse maatregelen en een pleidooi voor een strenge behandeling door Justitie. De interne dialoog wordt onder meer gestimuleerd via strategische sessies voor de 1.800 leden van het middenkader.

op de arbeidsmarkt en de moeilijke bereikbaarheid dienen zich te weinig kandidaten aan om het tekort aan bestuurders-rangeringen op te vangen.

Aanwerving bestuurders op kruissnelheid De leeftijdspiramide bij NMBS vertoont een enorme piek in de categorie 45 - 55 jaar, een gevolg van de aanwervingsstop in de jaren ‘80.

De nieuwe medewerkers zijn niet onmiddellijk inzetbaar. De opleiding van de bestuurders vraagt 15 maanden, die van bestuurders-rangeringen 10. In december 2007 zitten 530 bestuurders nog in hun basisopleiding.

Treinbegeleiders blijven mikpunt van agressie De treinbegeleider is zowat de ambassadeur van NMBS. Naast het personeel in de stations is hij – en ook steeds meer zij – het meest zichtbaar voor de treinreizigers en dus het belangrijkste aanspreekpunt. Maar net daardoor is de treinbegeleider ook de eerste om de klappen op te vangen.

In 2007 starten 462 bestuurders en 65 bestuurders-rangeringen hun opleiding. Heel wat oudere werknemers verlaten jaarlijks het bedrijf. In 2007 kunnen niet minder dan 462 bestuurders en 65 bestuurders-rangeringen de opleiding starten. Voor 2008 heeft NMBS 414 extra bestuurders en 189 bestuurdersrangeringen nodig. Het Antwerpse havengebied blijft een knelpunt: door het grote aanbod

Dankzij een nieuwe aanpak sluiten de diverse fasen in de cyclus goed op elkaar aan, zodat de doorstroming van leerlingen soepel verloopt. Eind 2007 werken bij NMBS 3.900 bestuurders en 360 bestuurdersrangeringen bij de goederenafdeling (leerlingen in opleiding en gedetacheerden niet meegeteld).

Leeftijdspiramide 1600

1400

1200

In 2007 gaat het aantal agressiegevallen opnieuw omhoog, nadat in 2006 de cijfers licht daalden. Ze blijven wel onder die van 2005. De hoofdoorzaak (ongeveer 75% van de agressiegevallen) ligt zoals steeds bij reizigers zonder (geldig) vervoerbewijs. In 2006 werd al een lijst van 45 maatregelen opgesteld, waarin vooral de strijd tegen de agressie en de opvang achteraf centraal stonden. In 2007 heeft NMBS meer gewerkt op preventie, terwijl ook opvang en begeleiding nog verbeterd zijn.

1000

Twee belangrijke nieuwe initiatieven moeten tot nog betere resultaten leiden: het “Masterplan agressie” en de sensibilisering van Justitie. Het Masterplan verenigt alle actoren binnen de NMBSGroep die betrokken zijn in de strijd tegen

800

600

400

200

0 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64

66


7/10/08 3:01:44 PM

MEDEWERKERS

agressie en beschrijft de maatregelen die nodig zijn voor een efficiënte en gecoördineerde aanpak. Een werkgroep volgt de acties in het kader van het Masterplan op. Op initiatief van voorzitster van de Raad van Bestuur Edmée De Groeve gaat de NMBS-top opnieuw pleiten bij de procureurs van Namen, Charleroi, Brussel, Nijvel, Leuven, Kortrijk, Gent en Doornik voor een strikte opvolging van de agressiedossiers door de diensten van Justitie. Ook punctuele initiatieven moeten soelaas bieden: de inzet van een derde BSC-brigade (speciale controlebrigade treinbegeleiders), concrete acties op de lijnen richting Bergen, Charleroi, Namen en Antwerpen in samenwerking met Securail (bewakingsdienst van B-Holding) en de installatie van een alarmknop op de boordcomputer van de treinbegeleiders (bij activering stuurt het apparaat onmiddellijk een sms naar de alarmcentrale van Securail). De rist maatregelen kan niet beletten dat een aantal spontane stakingen uitbreekt na enkele zware agressiegevallen.

1.464 personeelsleden voor onthaal in de stations In november 2007 neemt NMBS de meeste reizigersgerichte activiteiten in de stations over. Die zaten vaak nog bij infrastructuurbeheerder Infrabel. Bij die omvangrijke operatie stappen 1.464 Infrabel-personeelsleden over naar NMBS. Sommigen blijven hun huidige job uitoefenen, anderen gaan zich meer toespitsen op het onthaal van de reizigers. Via een roadshow over heel het land krijgen de personeelsleden meer uitleg over hun nieuwe functie en kunnen ze vragen stellen aan de vertegenwoordigers van het management. Het takenpakket is uitgebreid: verkoop van vervoerbewijzen, onthaal, beheer van de reizigersstromen in de stations, informeren en begeleiden van klanten (met specifieke aandacht voor personen met beperkte mobiliteit), leiding van de stations voor het aspect “reizigers”, vorming en rangering van de reizigerstreinen, bediening van de vormings- en parkeerbundels, reservatie van plaatsen, bemanning van de perrons,

de bagagedepots en infostands en het onderhoud van de ruimtes beheerd door NMBS. De overstap gaat gepaard met een reorganisatie. België wordt opgedeeld in 14 regio’s, met aan het hoofd een regiomanager. Die zijn op hun beurt onderverdeeld in 58 zones, onder leiding van een zonechef. De zones behelzen in totaal 215 stations (dat zijn ze niet allemaal: een deel valt onder NMBS-Holding, terwijl Infrabel de stopplaatsen beheert).

Professionele opleiding en coaching In 2007 werft NMBS 208 treinbegeleiders aan. Ze volgen een nieuw leerplan, dat meer nadruk legt op de praktijk, persoonlijke verantwoordelijkheid en professionalisme. Er komt ook een aantal nieuwe aspecten aan bod: conflictbehandeling, attitude, communicatie en respect voor andere culturen. Per 40 begeleiders is een coach voorzien. Het gaat om ervaren collega’s die de nieuwelingen begeleiden en aansturen tijdens en na de opleiding. Ze luisteren naar hun bekommernissen en zorgen ervoor dat ze zich optimaal kunnen ontplooien in de job. Tegelijk verbetert ook de bottom-up-communicatie. Zo kan het management het informatiebeleid bijsturen en klantgericht werken.

Bedrijfsstrategie voor 1.800 NMBS-kaders Van maart tot juni krijgen de middenkaders van NMBS in 19 dagseminaries een overzicht van de bedrijfsstrategie. Gedelegeerd bestuurder Marc Descheemaecker pleit voor meer openheid en samenwerking tussen de verschillende diensten. Meer inzicht in de strategieën van de andere directies moet de efficiëntie bevorderen. Het goederenverkeer opereert in een volledig geliberaliseerde markt, wat een andere aanpak vergt dan het binnenlands reizigersvervoer. Een productieketen is maar zo sterk als de zwakste schakel. Ook technische diensten (die instaan voor het beheer van het treinmaterieel en personeelsplanning) en werkplaatsen voor herstelling en onderhoud hebben er belang bij de prioriteiten van de anderen te kennen. Zo begrijpen ze beter de noden van de interne klant en kunnen ze hun werkorganisatie optimaliseren.

67


7/10/08 3:01:48 PM

MEDEWERKERS

Hoffelijkheidscampagne vraagt respect

Ladies’ Day coacht NMBSvrouwen

Het woon-werktraject maakt het vaak moeilijk om werk en familie te combineren. Voorzitster van de Raad van

Onder het motto ‘Respect voor elkaar. Da’s klasse’ loopt een campagne in de treinen en de stations. Met een tiental boodschappen wordt de ‘fair play’ aangemoedigd. Ook de treinbegeleider nodigt de klanten uit steeds hoffelijk te zijn. Met enkele kleine voorbeelden uit het alledaagse leven wijst deze campagne op het belang van hoffelijkheid. Ze vraagt om de rust van de medereizigers te respecteren: discreet telefoneren, geen bagage op de zitplaatsen, geen voeten op de zetels, enz. Ook de regels voor het instappen komen aan bod: eerst de reizigers laten uitstappen, voor de eigen veiligheid nooit instappen na het vertreksignaal, …

Eind november 2007 vindt de derde Ladies’ Day plaats. Een honderdtal vrouwelijke personeelsleden volgt workshops rond persoonlijke ontplooiing en zelforganisatie. De Franstalige medewerksters krijgen coaching van Catherine Gernay en ex-tenniscoryfee Dominique Monami, de Nederlandstaligen van Yvonne Van Deursen en Hilde Jacobs. Moderatrice van dienst is Anne De Baetzelier. Tijdens de Ladies’ Day zoeken de deelnemers naar ideeën om de kwaliteit van de werkomgeving te verbeteren. De derde editie kaart het probleem van de mobiliteit in de grote steden aan.

Bestuur Edmée De Groeve heeft alvast een piste: in of nabij de grote stations crèches openen. Een eerste project staat ondertussen op de sporen en de verschillende partners onderzoeken of er een potentieel bestaat rond grote stations in het land.

Jongeren maatschappelijke waarden bijbrengen Eind maart stelt een treinbegeleider vast dat een minderjarige geen geldig vervoerbewijs kan voorleggen. Terwijl hij de administratieve documenten opstelt, wordt hij ongemerkt gefilmd door een vriend. De beelden, voorzien van denigrerende commentaar, verschijnen op YouTube. En veel erger: de beelden eindigen met geweerschoten. De treinbegeleider voelt zich gekwetst, zelfs bedreigd, en dient klacht in. Zijn collega’s zijn eveneens verontwaardigd en voelen zich steeds meer geviseerd. NMBS wil de zaak niet tot het uiterste drijven, want een eventuele morele schadevergoeding wordt toch door de ouders betaald. Daarom schakelt zij de bemiddelingsdienst van het parket van Kortrijk in, die akkoord gaat met het voorstel van de Brigade voor Speciale Controle (speciaal opgeleide treinbegeleiders die een extra grondige controle doen): de betrokken jongeren gaan een dag op stap met de BSC om inzicht te krijgen in de realiteit en de verantwoordelijkheid van de treinbegeleider. Een proces voor de rechtbank vervalt als de voorgestelde actie door alle partijen als positief wordt ervaren. Eind oktober gaan de twee een hele dag op stap met een BSC-ploeg. Nadien worden ze ontvangen op de hoofdzetel. De evaluatie is zeer goed: de treinbegeleider aanvaardt de excuses, de ouders zijn tevreden met de afhandeling en beamen dat hun kinderen zich rekenschap geven van hun gedrag. Ook de bemiddelaar van het parket is opgezet met het resultaat en beschouwt de zaak als afgesloten. Het filmpje is inmiddels geruisloos van het scherm afgevoerd.

68


7/10/08 3:01:54 PM

Ecologisch rijden voor treinbestuurders Ecodriving is momenteel een modewoord in de opleiding van jonge autobestuurders. NMBS past het principe al veel langer toe in de opleiding van de treinbestuurders, die worden aangeleerd om defensief en anticiperend te rijden. Door zacht op te trekken, tijdig en gedoseerd te remmen gaat het verbruik naar beneden, terwijl ook het comfort van de reiziger verhoogt. Naast veilig rijden behoort zuinig rijden tot de basisreflexen van de treinbestuurders.

De resultaten volgen: het elektriciteitsverbruik in de gebouwen daalt met 5,2% over 12 maand (juli 2006 tot juni 2007) in vergelijking met 2005. De milde winter speelt uiteraard een rol, maar ook de sensibiliseringscampagne heeft duidelijk effect. Op 1 februari 2007 doet het treinpersoneel symbolisch de lichten uit op de treinen. Naast het verbruik van de motoren zelf kan ook het beheersen van de energieconsumptie door verlichting en verwarming (of koeling in de zomer) een besparing opleveren.

Energiebesparend gedrag op kantoor In 2006 start de NMBS-Groep een sensibiliseringscampagne rond het energieverbruik in de gebouwen. In bepaalde kantoren en werkplaatsen kan heel wat worden bespaard. In 2007 ligt de focus op het uitzetten van computers na de dagtaak, lichten doven en andere kleine ingrepen. De actie rekent niet enkel op het gedrag van het personeel: de kantoren krijgen zuinige verlichting en in het NMBS-hoofdkantoor wordt de verwarmingsinstallatie aangepast.

Flap_388x210.indd 7

7/10/08 5:15:06 PM

In 2007 gaan 925 nieuwe medewerkers aan de slag.

Ladies’ Day ziet crèches nabij stations als mogelijke oplossing om werk en familie beter te combineren.

Op 1 februari 2007 gaan symbolisch de lichten uit op de treinen om energiezuinig gedrag te promoten.

Flap_388x210.indd 8

7/10/08 5:15:06 PM

© Tilt photo

72


7/10/08 3:02:29 PM

Door een efficiënte samenwerking met de ondernemingen blijft nMBs een betrouwbare partner, die zoals vanouds de economie ondersteunt. Maar nMBs werkt ook aan de uitdagingen van vandaag: de mobiliteit en het energievraagstuk. Eric Domb Voorzitter van de Union Wallonne des Entreprises 73


7/10/08 3:02:31 PM

tECHnIEK

NMBS investeert zwaar in de kwaliteit van treinen en onderhoud. De doelstelling is drieledig: voldoende zitplaatsen garanderen, het comfort op peil houden en de betrouwbaarheid verzekeren. In eenzelfde beweging moeten de kosten naar beneden en de productiviteit omhoog. Nieuwe dubbeldekkers bestellen, ouder materieel vernieuwen, de werkplaatsen voor onderhoud certificeren en moderniseren, werkprocessen herdenken: in 2007 schakelt NMBS nog een versnelling hoger.

Dubbeldekkers overtuigen op alle vlakken Comfort betekent in de eerste plaats voldoende zitplaatsen. In 2007 neemt NMBS dan ook 57 nieuwe M6dubbeldekkers in dienst (goed voor 6.808 zitplaatsen), wat het totaal op 267 rijtuigen brengt. Van die 57 zijn er 18 stuurpostrijtuigen, zodat treinen kunnen keren zonder in een rangeerbundel gedraaid te worden. Dat zorgt voor tijdwinst en extra soepelheid bij het opmaken van de dienstregelingen.

In 2007 krijgen 27 rijtuigen, 15 motorrijtuigen en 16 internationale rijtuigen een grondige opfrissing. De centrale werkplaatsen ontmantelen

de certificaten ISO 14001 voor milieubeheer en OHSAS 18001 voor veiligheid en gezondheid.

het rijtuig bijna helemaal en installeren een volledig nieuw interieur. Ook voor de “Break”-motorstellen is een modernisering gepland; het prototype is zo goed als klaar.

Ook op andere vlakken bouwen de werkplaatsen aan kwaliteit. De invoering van een ERP-aanpak wordt voorbereid. ERP of Enterprise Resources Planning streeft de optimale inzet na van de middelen waarover NMBS beschikt. Het is een geïntegreerd systeem waarbij onder meer boekhouding, voorraadbeheer en productie via één centrale database lopen voor een vlottere organisatie en planning. Doel: de productiviteit verhogen, de kosten beperken en de service verbeteren.

De CityRail-treinen krijgen een nieuw kleedje om de herkenbaarheid te verhogen. CityRail is een service op de lijnen rond Brussel – een soort “light”versie van het Gewestelijk Expres Net. De service beantwoordt aan specifieke kwaliteitsnormen inzake frequentie, dienstregeling, samenstelling van de treinen en comfort.

NMBS bestelt 50 extra M6-rijtuigen. De treinreiziger stelt het comfort ervan bijzonder op prijs. Om de reizigersgroei bij te benen, bestelt NMBS nogmaals 50 extra M6-rijtuigen. De treinreiziger stelt het comfort ervan bijzonder op prijs, zo blijkt uit de kwaliteitsbarometer. Het project voor de modernisering van de M5-reeks – spartaans uitgeruste dubbeldekkers uit de jaren ‘80 – gaat van start. Het interieur wordt volledig omgebouwd met de M6 als maatstaf, zodat er amper nog verschillen zullen merkbaar zijn.

Integrale kwaliteit voor de werkplaatsen Alle NMBS-werkplaatsen kunnen prat gaan op een ISO 9001-certificering, die de kwaliteit van de productieprocessen garandeert. Het is één pijler in een drieledige aanpak: het geïntegreerd managementsysteem voor het beheer van de werkplaatsen stoelt op kwaliteit, veiligheid en milieu. Zowel de centrale werkplaatsen van Mechelen en Salzinnes als de tractiewerkplaats Antwerpen behalen

Salzinnes vernieuwt een onderhoudshal voor de recente dieselmotorwagens MW41. Die hal beschikt nu over een nieuwe spuitcabine, waardoor de tijd om een rijtuig te spuiten daalt van 3,5 naar 2 dagen. In Ottignies starten de werkzaamheden voor de bouw van een nieuwe onderhoudspost met overdekte wasstraat en werkhal. Voorts rondt NMBS de studies af voor de bouw van twee nieuwe werkplaatsen in Angleur en Melle. En in Mechelen wordt de bouw van een nieuwe werkhal voor speciale werken (lassen, solderen, slijpen, schilderen) afgerond, die in het eerste trimester van 2008 in dienst wordt genomen. Tractiewerkplaats Oostende plaatst een ultramoderne wielendraaibank om de cruciale inspectie van de wielen nog sneller en beter uit te voeren.

74


7/10/08 3:02:33 PM

TECHNIEK

Integratie en investeringen lonen

en de diensten van de bestuurders hangen volledig samen.

In 2007 gaan de twee belangrijkste technische directies van NMBS samen: Treinen (planning van treinen en bestuurders) en Materieel (onderhoud en modernisering) worden verenigd in de nieuwe directie Techniek en Productie. Een logische stap in een geïntegreerde aanpak, want de planningen voor het onderhoud, de circulatie van de treinen

De hoofduitdagingen blijven dezelfde: kosten omlaag, productiviteit en betrouwbaarheid omhoog. Wat dat laatste betreft, evolueren de cijfers gunstig. Pannes of onbeschikbaarheid van treinen, goed voor ongeveer een kwart van de vertragingen, blijven stabiel sinds 2005 en evolueren proportioneel met de toename van het aanbod.

Werkplaats Vorst op volle toeren In 2006 tekende de hst-werkplaats Vorst een contract met SNCF voor het onderhoud van 20 TGV-stellen. De eerste 12 rijden binnen in april 2007, de overige volgen in juni. De werkplaats draait nu op volle toeren, maar kan voldoende personeel aantrekken om de extra belasting op te vangen. Ze investeert zwaar in de opleiding van de medewerkers om kwaliteit en productiviteit te optimaliseren. Ook een hoogtechnologische installatie voor automatische wieldiagnose moet daartoe bijdragen.

Het aandeel van het treinmaterieel blijft desondanks vrij hoog, zodat een nog betere kwaliteit zich opdringt. De kwaliteit van de werkplaatsen kan ondertussen ook andere firma’s overtuigen. Zo levert de tractiewerkplaats Oostende maatwerk voor het Nederlandse BAM-rail: ze bouwt een rijtuig om zodat het geluidsmetingen kan uitvoeren op de Nederlandse hogesnelheidslijn. De firma toont zich bij oplevering uiterst tevreden over de kwaliteit en het respecteren van de strikte deadline. Ook de werkplaats Antwerpen werkt geregeld voor privéfirma’s en vernieuwt onder meer een aantal oudere diesellocomotieven voor een Algerijnse klant.

B-Clean op de sporen In maart 2007 lanceert NMBS de mobiele schoonmaakploegen “B-Clean”. Treinen krijgen dagelijks een schoonmaakbeurt, maar overdag blijft het rondslingerend vuil liggen. De B-Cleanploegen moeten daaraan verhelpen: ze opereren overdag op treinen in dienst en verwijderen het meest in het oog springende afval, zoals kranten, blikjes of verpakkingen. Ook de toiletten worden nagekeken. Omdat de B-Cleanmedewerkers onder het oog van de reiziger werken, dragen ze specifieke kledij met het B-Clean-logo. Ze krijgen ook speciale training in het omgaan met klanten. Het project loont en voor 2008 plant NMBS een uitbreiding van het aantal ploegen.

75


7/10/08 3:02:36 PM

TECHNIEK

Wegwijs in de werkplaatsen NMBS telt 4 centrale werkplaatsen: Mechelen, Gentbrugge, Salzinnes (Namen) en Cuesmes (Bergen). Zij verzorgen het grote onderhoud aan rijtuigen en de modernisering van ouder materieel. De 9 tractiewerkplaatsen (Oostende, Merelbeke, Antwerpen, Hasselt, Schaarbeek, Vorst, Kinkempois, Charleroi en Stockem nabij Aarlen) doen onderhoud en herstelling van locomotieven en motorrijtuigen. Voor eenvoudiger onderhoud en schoonmaak zijn er dan nog 7 technische en 11 gewone onderhoudsposten. In Merelbeke, Antwerpen, Kinkempois (Luik) en Monceau (Charleroi) staan de wagenwerkplaatsen in voor het onderhoud en de herstelling van goederenwagens. Ze kunnen ook mobiele ploegen uitsturen voor pechverhelping. Kleinere herstelwerven voor de goederenwagens zijn er in Zeebrugge, Hasselt en Schaarbeek.

In september 2007 organiseert de NMBS-Groep een groot opendeurevenement onder het motto “Leve de Trein”. Wie op zoek is naar dialoog met techniek, komt zeker aan zijn trekken. NMBS opent namelijk drie werkplaatsen: Antwerpen, Vorst en Charleroi. Samen zijn ze goed voor meer dan 15.000 bezoekers, die kennismaken met een onbekende wereld.

Vooral de stuurposten van locomotieven zijn erg populair – je kan tenslotte niet elke dag achter het controlepaneel staan van een 80 ton zware locomotief. Tijdens een opendeurdag kan het publiek vragen stellen aan de technici zelf. Meteen ontdekken de bezoekers hoeveel vakkennis, inzet en enthousiasme er schuilgaat achter hun vlotte treinreis en welke technische middelen daarvoor nodig zijn.

Zo is de centrale werkplaats Mechelen een van de grootste werkgevers in de regio. Regelmatig worden er klassen uit het technisch en beroepsonderwijs ontvangen, zodat de leerlingen een beeld krijgen van de professionele mogelijkheden. De werkplaatsen kampen, net als NMBS, met een vrij hoge gemiddelde leeftijd. Ze nemen elk jaar nieuwe medewerkers in dienst, die ze moeten rekruteren op een markt waar de vraag groter is dan het aanbod.

De werkplaatsen behoren tot het sociale weefsel van een stad of gemeente. Met hun honderden werknemers spelen ze er vaak een belangrijke rol.

Tijdens een opendeurdag ontdekt het publiek hoeveel vakkennis, inzet en enthousiasme er schuilgaat achter zijn vlotte treinreis.

76


7/10/08 3:02:39 PM

De triple bottom line-aanpak van NMBS staat duidelijk ingeschreven in het ondernemingsplan. NMBS wil duurzaamheid nastreven in al haar activiteiten. Voor onderhoud en herstelling zoekt ze daarom oplossingen die de minst mogelijke schade aan het milieu veroorzaken.

In 2007 hebben Mechelen, Salzinnes en Antwerpen deze inspanning geleverd. Een van de doelstellingen is objectief meetbare verbeteringen invoeren en vaststellen, zodat een goed beeld ontstaat van de milieuprestaties. In sommige gevallen bevestigt de certificatie gewoon een bestaande toestand: veel werkplaatsen hebben sowieso een strikt afvalsorteringsbeleid en springen uiterst voorzichtig om met gevaarlijke of schadelijke producten.

De nieuwe schoonmaakinstallaties maken gebruik van regenwater. De nieuwe schoonmaakinstallaties maken bijvoorbeeld gebruik van regenwater. Het vuile water wordt opgevangen en grotendeels gezuiverd. Ook voor de schoonmaakproducten zoeken de onderhoudsteams de producten die de minste schade berokkenen aan het milieu. Wanneer enkel agressieve producten mogelijk zijn, zoals bij het verwijderen van bepaalde graffiti, worden ze op de juiste manier opgevangen en behandeld. Om inzake milieuzorg niets aan het toeval over te laten, kiest NMBS voor de certificering van de werkplaatsen. Die kunnen, na het behalen van de ISO 9001-normen voor kwaliteit, werk maken van het ISO 14001-certificaat voor milieuzorg.

Flap_388x210.indd 9

7/10/08 5:15:10 PM

NMBS neemt 57 nieuwe M6-dubbeldekkers in dienst (6.808 extra zitplaatsen).

“Leve de Trein” lokt meer dan 15.000 bezoekers naar de tractiewerkplaatsen van Antwerpen, Vorst en Charleroi.

De werkplaatsen van Mechelen, Salzinnes en Antwerpen behalen het ISO 14001-certificaat voor milieuzorg.

Flap_388x210.indd 10

7/10/08 5:15:10 PM

80


7/10/08 3:03:03 PM

nMBs staat financieel sterker dan ooit. We boeken vooruitgang in alle activiteiten, we beheersen onze kosten en de productiviteit stijgt. Arnold De Brauwer Directeur Financiën NMBS

81


7/10/08 3:03:04 PM


Corporate Governance Raad van Bestuur

Jean-Claude FONTINOY, Marc DESCHEEMAECKER, Geertje SMET, Edmée DE GROEVE, Angeline VAN DEN RIJSE

Samenstelling In toepassing van de artikelen 223 §1 van de wet van 21 maart 1991 en 17 van de statuten is de Raad samengesteld uit 6 leden, de gedelegeerd bestuurder inbegrepen. De taalpariteit wordt nageleefd. De bestuurders worden benoemd door de Algemene Vergadering voor een hernieuwbare termijn van zes jaar en zijn herverkiesbaar. Ze worden gekozen in functie van de complementariteit van hun bevoegdheden. Als er een plaats vrijkomt, hebben de overblijvende bestuurders het recht deze vacature in te vullen in afwachting van een definitieve benoeming. De ontslagnemende bestuurder is verplicht in functie te blijven tot wanneer redelijkerwijs in zijn vervanging kan worden voorzien. De nieuwe bestuurder zetelt voor de resterende duur van het mandaat van zijn voorganger (artikel 223 § 2 wet 21/3/1991 en artikelen 19 en 21 statuten). De voorzitter van de Raad van Bestuur wordt benoemd onder de bestuurders bij Koninklijk Besluit na overleg in de Ministerraad. Hij kan slechts bij Koninklijk Besluit na overleg in de Ministerraad worden ontslagen (artikel 223 § 4 wet 21 maart 1991).

De gedelegeerd bestuurder wordt benoemd door de Koning bij een besluit na overleg in de Ministerraad, voor een hernieuwbare termijn van zes jaar. Hij wordt ontslagen door de Koning bij een besluit na overleg in de Ministerraad. De gedelegeerd bestuurder behoort tot een andere taalrol dan de voorzitter (artikel 223 § 4 wet 21 maart 1991). De Raad van Bestuur is samengesteld uit: Mevr. Edmée DE GROEVE, voorzitter van de Raad M. Marc DESCHEEMAECKER, gedelegeerd bestuurder M. Jean-Claude DEHOVRE, bestuurder M. Jean-Claude FONTINOY, bestuurder Mevr. Geertje SMET, bestuurder Mevr. Angeline VAN DEN RIJSE, bestuurder De mandaten van de bestuurders lopen af op 29 oktober 2010, dat van de gedelegeerd bestuurder op 1 februari 2011.

82


7/10/08 3:03:06 PM

Buiten NMBS oefenen de bestuurders volgende hoofdfuncties uit: Mevr. DE GROEVE: bestuurder van vennootschappen waaronder BSCA, Sofico, PACO en Euro Liège TGV M. DESCHEEMAECKER: bestuurder The Brussels Airport Company, gedelegeerd bestuurder IFB (deelneming NMBS) M. DEHOVRE: voorzitter Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Wallonië, bestuurder van vennootschappen waaronder NMBS Holding M. FONTINOY: voorzitter van NMBS Holding en van nv Euro Liège TGV, expert bij het kabinet van de Vice-Eerste Minister, minister van Financiën, bestuurder van vennootschappen Mevr. SMET: inspecteur-generaal van Financiën, bestuurder van vennootschappen Mevr. VAN DEN RIJSE: adviseur studiedienst ABVV – Vlaamse Interregionale

In de loop van het boekjaar zijn enkele belangrijke dossiers aan bod gekomen: Ondernemingsplan 2008-2012 Investeringsmeerjarenplan 2008-2012 Kapitaalsverhoging NMBS Structuur van het Directiecomité en aanduiding van de directeurs-generaal Herkapitalisatie van IFB Stopzetting van SIDEROS-project EXCHANGE – oprichting van een tijdelijke vennootschap Aanpassing van het aanbod in december Huur van vierspannings-locomotieven en aankoop van M6-rijtuigen

Beslissingen binnen de Raad (artikelen 26, 27 en 28 statuten) Quorum: de Raad kan slechts geldig beraadslagen en beslissen indien ten minste de meerderheid van zijn leden aanwezig of vertegenwoordigd is. Vertegenwoordiging: iedere bestuurder kan aan elke andere bestuurder van dezelfde taalrol volmacht verlenen om hem te vertegenwoordigen op een bepaalde vergadering van de Raad en er in zijn plaats te stemmen. Een bestuurder kan slechts één ander lid vertegenwoordigen.

Werking Frequentie van de vergaderingen – deelname van de leden De Raad vergadert wanneer het belang van de Vennootschap dit vereist of wanneer ten minste 3 bestuurders hierom verzoeken en dit ten minste 4 maal per jaar (artikel 24 statuten). De vergaderingen vinden in principe de eerste vrijdag van elke maand plaats. In 2007 vergaderde de Raad van Bestuur 13 keer. M. Dehovre woonde drie vergaderingen niet bij, Mevr. Smet één vergadering; de andere bestuurders namen aan alle vergaderingen deel. Het gemiddelde aanwezigheidspercentage bedroeg 94,83%. De Raad is bevoegd om alle handelingen te verrichten die nodig of dienstig zijn tot verwezenlijking van het maatschappelijk doel van de Vennootschap. Hij houdt toezicht op het beleid van het Directiecomité (artikel 17 wet 21/3/1991). Een aantal bevoegdheden wordt door de wet exclusief voorbehouden aan de Raad.

Meerderheid: de beslissingen van de Raad worden genomen bij gewone meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Bij staking van stemmen is de stem van de voorzitter doorslaggevend. Voor sommige beslissingen is een tweederdemeerderheid vereist (bijvoorbeeld de goedkeuring en wijziging van het beheerscontract). Geschreven procedure: in uitzonderlijke gevallen, behoorlijk gerechtvaardigd door de dringende noodzaak en het belang van de vennootschap en behoudens de gevallen uitgesloten door de statuten, kunnen de beslissingen van de Raad van Bestuur worden genomen met eenparig akkoord van de bestuurders na een schriftelijk uitgebrachte stem. In 2007 heeft de Raad deze methode tweemaal gebruikt: voor de goedkeuring van de Letter of Intent in het kader van het DIABOLO-project en voor de toetreding van NMBS tot de RAILTEAM-alliantie.

83


7/10/08 3:03:06 PM


Comités opgericht door de Raad van Bestuur Auditcomité Samenstelling De Raad van Bestuur mag een Auditcomité oprichten dat is samengesteld uit ten minste drie bestuurders, andere dan de gedelegeerd bestuurder. Dit comité telt evenveel Franstalige als Nederlandstalige leden, de voorzitter van de Raad eventueel niet meegeteld (artikel 227 wet 21 maart 1991). De Raad van 4 november 2004 besliste een Auditcomité op richten, samengesteld uit drie leden: Mevr. Angeline VAN DEN RIJSE, voorzitter van het Auditcomité, Mevr. Edmée DE GROEVE, voorzitter van de Raad van Bestuur, M. Jean-Claude FONTINOY, bestuurder. De gedelegeerd bestuurder, de verantwoordelijke voor de financiën van NMBS en de verantwoordelijke voor de interne audit worden op de vergaderingen uitgenodigd. Ze hebben er een raadgevende stem.

Werking Frequentie van de vergaderingen – Deelname van de leden Het comité vergadert op geregelde tijdstippen. De voorzitter kan speciale vergaderingen samenroepen opdat het comité zijn opdracht goed zou kunnen uitvoeren. In 2007 kwam het comité 7 keer bij elkaar. De leden namen deel aan alle vergaderingen. Het aanwezigheidspercentage bedroeg dus 100%. Bevoegdheden Het Auditcomité voert de taken uit die de Raad van Bestuur eraan toevertrouwt. Bovendien heeft het de opdracht de Raad bij te staan door het onderzoek van de financiële informatie, in het bijzonder de jaarrekeningen, het jaarverslag en de tussentijdse verslagen. Het staat ook in voor de betrouwbaarheid en de integriteit van de financiële verslagen inzake risicobeheer. Het geeft advies over de jaarrekeningen en brengt verslag uit aan de Raad van Bestuur.

84


7/10/08 3:03:06 PM


Bezoldigingscomité Samenstelling

Werking

Het comité bestaat uit vier bestuurders, onder wie de voorzitter van de Raad (die het voorzit) en de gedelegeerd bestuurder. De Raad van Bestuur benoemt de andere leden. Er is taalpariteit. (artikel 228 wet 21 maart 1991).

Frequentie van de vergaderingen – Deelname van de leden

Volgens de beslissing van de Raad van Bestuur van 4 november 2004 is het Benoemings- en Bezoldigingscomité als volgt samengesteld: Mevr. Edmée DE GROEVE, voorzitter M. Marc DESCHEEMAECKER, gedelegeerd bestuurder M. Jean-Claude DEHOVRE, bestuurder Mevr. Geertje SMET, bestuurder

Het comité vergadert zo vaak als nodig in het belang van de vennootschap. Het vergaderde 7 maal in 2007. M. Dehovre woonde twee vergaderingen niet bij, Mevr. Smet drie. De andere leden namen deel aan alle vergaderingen. Het gemiddelde aanwezigheidspercentage bedroeg 82,15%. Bevoegdheden (art. 17, 226, 228 wet 21 maart 1991) Het comité: brengt advies uit over de kandidaturen met het oog op de benoeming van de leden van het Directiecomité; doet voorstellen aan de Raad over de bezoldiging en de voordelen die worden toegekend aan de leden van het Directiecomité; volgt deze aangelegenheden continu op; doet voorstellen aan de Algemene Vergadering inzake het bepalen van de bezoldiging van de leden van de Raad; stelt jaarlijks over de bezoldigingen een verslag op dat bij het beheersverslag wordt gevoegd; voert de taken uit die de Raad van Bestuur eraan toevertrouwt.

85


7/10/08 3:03:06 PM


Directiecomité

Richard GAYETOT, Michel JADOT, Arnold DE BRAUWER*, Marc DESCHEEMAECKER, Albert COUNET*, Michel BOVY*, Sabin S’HEEREN * leden Managementcomité

Samenstelling Het Directiecomité bestaat uit de gedelegeerd bestuurder (die het voorzit) en de directeurs-generaal. De Raad van Bestuur bepaalt het aantal directeurs-generaal. Zij worden door de Raad van Bestuur benoemd op voordracht van de gedelegeerd bestuurder en na advies van het Benoemings- en Bezoldigingscomité. Ze worden ontslagen door de Raad van Bestuur. De leden van het Directiecomité oefenen binnen NMBS een voltijdse functie uit (artikel 224 § 2 wet 21 maart 1991 en artikel 32 statuten). De taalpariteit wordt nageleefd. De Raad bepaalt de duur van het mandaat van de andere leden van het Directiecomité dan de gedelegeerd bestuurder (artikel 32 § 1 statuten). De duur van het mandaat van de directeurs-generaal is vastgelegd op 6 jaar (RB 8 november 2004) vanaf de aanvang van hun functie.

Tussen 1 maart en 1 juni 2007 Vanwege de pensionering van MM. Denayer en Pardon besliste de Raad van 2 maart 2007, op voorstel van de gedelegeerd bestuurder, het aantal leden van het Directiecomité voorlopig vast te leggen op 2: M. Descheemaecker, gedelegeerd bestuurder, en M. Gayetot, directeur-generaal. Vanaf 1 juni 2007 Het aantal directeurs-generaal is vastgelegd op 3 (RB 24 april 2007). Het Directiecomité is als volgt samengesteld: M. Marc DESCHEEMAECKER, gedelegeerd bestuurder M. Richard GAYETOT, directeur-generaal Techniek & Productie M. Michel JADOT, directeur-generaal Reizigers Internationaal M. Sabin S’HEEREN, directeur-generaal Reizigers Nationaal

Tot 1 maart 2007 Het aantal directeurs-generaal is vastgelegd op 3 (RB 4 februari 2005). Het Directiecomité wordt als volgt samengesteld: M. Marc DESCHEEMAECKER, gedelegeerd bestuurder

Het mandaat van M. Gayetot loopt af op 3 december 2010, de mandaten van MM. Jadot en S’heeren op 1 juni 2013.

M. Jean DENAYER, directeur-generaal Materieel, M. Richard GAYETOT, directeur-generaal Treinen, M. Leo PARDON, directeur-generaal Reizigers De mandaten van de directeurs-generaal lopen af op 3 december 2010.

De leden van het Managementcomité worden uitgenodigd op de vergaderingen, samen met de verantwoordelijken van de drie diensten die afhangen van de gedelegeerd bestuurder (Strategische en Juridische Zaken, HR en Public & Corporate Affairs).

86


7/10/08 3:03:13 PM


Werking Frequentie van de vergaderingen In principe vergadert het Directiecomité wekelijks, gewoonlijk op dinsdag. In 2007 vonden 49 vergaderingen plaats. Bevoegdheden Algemeen is het Directiecomité belast met het dagelijks beheer en de vertegenwoordiging van de Vennootschap voor wat dit bestuur aangaat, en met de uitvoering van de beslissingen van de Raad (art. 224 §1 wet 21 maart 1991). Bovendien heeft het de door de Raad gedelegeerde en door de wet voorbehouden bevoegdheden, bijvoorbeeld de onderhandeling van het beheerscontract (art. 4 §2 wet 21 maart 1991).

Vennootschap verbinden worden gezamenlijk ondertekend door de gedelegeerd bestuurder en de daartoe door de Raad van Bestuur aangewezen directeur-generaal. Deze directeur-generaal behoort tot een andere taalrol dan die van de gedelegeerd bestuurder. De Raad duidde M. Richard Gayetot aan als directeur-generaal. Hij is houder van de tweede handtekening sinds 3 december 2004 (RB 8 november 2004).

Vertegenwoordiging (artikel 224 §4 wet 21 maart 1991) De Vennootschap wordt jegens derden en in rechte geldig vertegenwoordigd door de gedelegeerd bestuurder en de daartoe door de Raad van Bestuur aangewezen directeur-generaal, die gezamenlijk optreden. Alle akten van bestuur of akten die de

87


7/10/08 3:03:14 PM


Comité opgericht door het Directiecomité Managementcomité Samenstelling

Werking

Dit comité is opgericht door het Directiecomité op 4 januari 2005. De Raad van Bestuur van 16 april 2007 verleende zijn akkoord aan de samenstelling en besliste dat de verantwoordelijken van de drie diensten die afhangen van de gedelegeerd bestuurder (Strategische en Juridische Zaken, HR en Public & Corporate Affairs) deelnemen aan de vergaderingen.

Frequentie van de vergaderingen In principe vergadert het Managementcomité wekelijks, vóór de vergadering van het Directiecomité. In 2007 vonden 45 vergaderingen plaats. Bevoegdheden

Het Comité is samengesteld uit de leden van het Directiecomité en de volgende drie personen: M. A. COUNET, General Manager B-Cargo M. M. BOVY, General Manager Central Support M. A. DE BRAUWER, General Manager Financiën Het wordt voorgezeten door de gedelegeerd bestuurder.

Het Managementcomité bereidt de beslissingen van het Directiecomité voor, zonder afbreuk te doen aan de bevoegdheden van dit laatste.

88


7/10/08 3:03:14 PM


Oriëntatiecomité Overeenkomstig artikel 231 van de wet van 21 maart 1991 geeft het Oriëntatiecomité adviezen over alle maatregelen die de samenwerking met de andere regionale vervoermaatschappijen kunnen beïnvloeden. Het comité is samengesteld uit: 6 vertegenwoordigers van de regionale vervoermaatschappijen: MM. PHLYPO en VANDENBROUCKE voor SRWT, MM. FLAUSCH en LAUWERS voor MIVB en Mevr. LIETEN en M. MINNAERT voor De Lijn. 6 vertegenwoordigers van NMBS: MM. DESCHEEMAECKER, JADOT, GAYETOT, S’HEEREN, LECLERCQ en Mevr. ROMBAUTS.

89


7/10/08 3:03:14 PM


Toezicht Regeringscommissaris (art. 230 wet 21 maart 1991)

College van Commissarissen (art. 25 wet 21 maart 1991)

NMBS is onderworpen aan het toezicht van de minister bevoegd voor overheidsbedrijven. Dit toezicht wordt uitgeoefend door tussenkomst van een regeringscommissaris die wordt benoemd en ontslagen door de Koning op voordracht van de minister. De commissaris wordt uitgenodigd op alle vergaderingen van de Raad van Bestuur en het Directiecomité en heeft er een raadgevende stem. Bovendien neemt hij met raadgevende stem deel aan de vergaderingen van het Auditcomité (artikel 227 wet van 21 maart 1991). De regeringscommissaris ziet toe op de naleving van de wet, de statuten en het beheerscontract. Hij ziet erop toe dat het beleid van NMBS, inzonderheid in toepassing van artikel 13 van de wet van 21 maart 1991, de uitvoering van de opdrachten van openbare dienst niet in het gedrang brengt.

In elk autonoom overheidsbedrijf is er toezicht op de financiële toestand, de jaarrekening en de regelmatigheid (vanuit het oogpunt van de wet en het organiek statuut) van de verrichtingen die in de jaarrekening komen. Dat toezicht wordt toevertrouwd aan een College van Commissarissen. Het telt vier leden, die de titel van commissaris voeren. Het Rekenhof benoemt twee van de vier leden. De twee anderen worden door de Algemene Vergadering gekozen uit de leden van het Instituut van Bedrijfsrevisoren. Hun benoeming geldt voor een hernieuwbare termijn van drie jaar.

Hij brengt verslag uit aan de minister bevoegd voor overheidsbedrijven. Hij brengt verslag uit aan de minister van Begroting over alle beslissingen van de Raad van Bestuur of het Directiecomité die een weerslag hebben op de algemene uitgavenbegroting van de staat.

De leden van het College zijn: M. Herman VAN IMPE, voorzitter van het College, bedrijfsrevisor M. Michel DELBROUCK, bedrijfsrevisor M. Michel DE FAYS, adviseur bij het Rekenhof M. François VANSTAPEL, eerste voorzitter bij het Rekenhof De mandaten van M. VAN IMPE en M. DELBROUCK vervallen op de Algemene Vergadering van 2008.

Sinds 4 februari 2005 is M. Marc BOEYKENS de regeringscommissaris voor NMBS.

90


7/10/08 3:03:14 PM


Bezoldiging van de leden van de beheersorganen Bezoldiging van de bestuurders Op basis van de principes vastgelegd op de Algemene Vergadering van 31 december 2004 ontvangen de bestuurders van NMBS, met uitzondering van de gedelegeerd bestuurder, een bezoldiging die is samengesteld uit een vast gedeelte (basissalaris), een variabel gedeelte (zitpenningen voor de verschillende vergaderingen) en een vergoeding voor de werkingskosten. In geval van dubbel mandaat binnen NMBS-Groep kan de vaste jaarbezoldiging niet worden gecumuleerd. De bedragen voor het vaste gedeelte en de vergoeding voor de werkingskosten zijn herzien op de Algemene Vergadering van 16 mei 2006. Behalve de vergoeding voor de kosten, die € 2.400 bedraagt voor de voorzitter en € 1.200 voor de bestuurders, heeft NMBS in het boekjaar 2007 volgende brutobedragen toegekend aan de bestuurders: Mevr. De Groeve, voorzitter: € 39.300 M. Dehovre, bestuurder: € 13.800 M. Fontinoy, bestuurder: € 9.300 Mevr. Smet, bestuurder: € 14.400 Mevr. Van den Rijse, bestuurder: € 22.900

Bezoldiging van de gedelegeerd bestuurder en de directeurs-generaal De Raad van Bestuur van 23 december 2004 heeft het bezoldigingssysteem voor de leden van het Directiecomité vastgelegd. Deze bezoldiging bestaat uit een vast gedeelte (basissalaris) en een variabel gedeelte (functievergoeding). Het vakantiegeld, de jaarpremie en eventuele andere uitkeringen en vergoedingen worden bepaald volgens de reglementaire beschikkingen. De contractuelen genieten van een groepsverzekering. In het boekjaar 2007 is aan de gedelegeerd bestuurder een globaal brutobedrag toegekend van € 453.801,45 (vast gedeelte 2007 en variabel gedeelte 2006). De tussenkomst van NMBS in de groepsverzekering en de hospitalisatieverzekering bedraagt € 49.731,30. Aan de 3 directeurs-generaal is in het boekjaar 2007 een globaal brutobedrag (vast gedeelte 2007 en variabel gedeelte 2006) van € 827.333,15 toegekend. De groepsverzekering voor de contractuele directeurs is bestemd om het voordeliger pensioenregime van de statutaire directeurs te compenseren.

Het verschil tussen de bestuurders heeft te maken met het aantal vergaderingen en hun aanwezigheid daarop. Bovendien neemt de Holding voor de 3 bestuurders die ook in de Holding zetelen een deel van het vaste gedeelte ten laste.

91


7/10/08 3:03:15 PM


Geconsolideerde jaarrekening NMBS is er niet toe gehouden door de Algemene Vergadering om een geconsolideerde jaarrekening voor te leggen. Toch meent NMBS dat de consolidatie van de spoorwegoperator een economische realiteit weerspiegelt en noodzakelijk is voor een goed begrip van de leefbaarheid van de groep (bestaande uit een dertigtal ondernemingen) en voor haar integratie in een sterk concurrentiële omgeving. Vanaf het boekjaar 2008 zal de consolidatie officieel worden doorgevoerd en de commissarissen zijn daartoe aangeduid door de Algemene Vergadering van 29 mei 2008.

Evolutie van de geconsolideerde resultaten (miljoen € ) 20 10 0 -10 -20 -30 -40

Voor 2007 heeft NMBS de oefening gedaan, zonder dat deze een wettelijke waarde heeft en zonder deze voor te leggen aan de controle van de commissarissen. Bijgevoegde kerncijfers zijn een deel van die oefening.

-50 -60 -70 -80

EBITDA

-90

EBITDA Netto resultaat

Netto resultaat 2005

2006

2007

-56,2 -78,2

11,7 -71,9

22,6 -7,8

92


7/10/08 3:03:15 PM


Impact van de consolidatie 2007 (miljoen €)

Geconsolideerd resultaat

Statutair resultaat NMBS

Verschil

EBITDA

22,6

7,3

+15,3

Netto resultaat

-7,8

-17,8

+10,0

Reizigersvervoer openbare dienst

Ander reizigersvervoer

Geconsolideerde resultaten 2007 volgens activiteitssector (miljoen €) EBITDA Netto resultaat (1) (2)

4,0

Geconsolideerd resultaat goederen

EBITDA Netto resultaat (2)

(1) (2)

26,0

(1)

10,0

(2)

Totaal

-1,1

(1)

22,6

-21,8

(2)

-7,8

Zonder verrekening wederzijdse prestaties tussen sectoren Inbegrepen kosten en financiële opbrengsten

Impact consolidatie 2007 op sector goederen (miljoen €)

(1)

-2,3

Goederen

-1,1

Resultaat goederen

(1)

-21,8 (2)

Verschil

-18,8

+17,7

-32,2 (2)

+10,4

Zonder verrekening wederzijdse prestaties tussen sectoren Inbegrepen kosten en financiële opbrengsten

93


7/10/08 3:03:19 PM


Dochterondernemingen Goederensector NMBS werkt via dochterondernemingen voor de commercialisering van vervoer per spoor en van daarbij aansluitende diensten die een toegevoegde waarde leveren aan het vervoer zelf. Zo zijn bepaalde dochterondernemingen actief in binnenvaart en zeevervoer. Ook uitbating van bi- en trimodale terminals wordt toevertrouwd aan ondernemingen waarin NMBS belangen heeft. De resultaten van de meeste dochters verbeteren sterk, een bevestiging dat de in 2003 ingezette sanering als succesvol mag worden beschouwd.

TRW (50% NMBS) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

105.852.840

106.614.082

- 0,7 %

111.811

- 555.335

+ 120,1 %

TRW boekt in 2007 een positief resultaat, ondanks de achteruitgang van de kwaliteit (spoorstakingen in meerdere landen in de laatste maanden van 2007) en de toegenomen concurrentie van andere operatoren. TRW legt de focus van het bedrijf resoluut op een betere communicatie met de klanten door de versterking van de commerciële en productieteams.

Sea-rail (35% NMBS)

2007

2006

Verschil

Omzet €

7.078.194

7.055.822

+ 0,3 %

EBT €

- 148.204

- 355.705

+ 58,3 %

De mindere resultaten van Sea-rail zijn voornamelijk te wijten aan kleinere volumes in het kolenvervoer (vanwege de zachte winter) en het stilvallen van de cokesbatterijen van een belangrijke klant. NMBS brengt op 31/3/08 haar aandeel in Sea-rail in bij XPEDYS.

94


7/10/08 3:03:19 PM


ICF (11,52% NMBS) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

140.103.000

143.370.843

- 2,3 %

2.872.000

2.930.291

- 2,0 %

ICF kent een lichte daling van omzet en winst. De volumes stijgen richting GOS, Griekenland en Turkije, maar dalen op de West-Europese verkeersassen.

Beide ondernemingen plukken de vruchten van de intensieve commerciële inspanningen om de klantenbasis te verbreden. Ook de hoogconjunctuur in de staalsector – de belangrijkste klantengroep van RKI en RKS – draagt bij tot de uitstekende resultaten. De winst van Rheinkraft omvat eveneens de resultaten van RKS Rheinkraft GmbH & Co KG, als gevolg van het resultaatsafvoerverdrag tussen beide ondernemingen. IFB (99,99% NMBS) Omzet €

Rheinkraft International (100% NMBS) Omzet € EBT €

RKS Rheinkraft GmbH & Co KG (100% Rheinkraft Int.) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

90.026.909

71.769.874

+ 25,4 %

1.559.514

380.595

+ 309,8 %

2007

2006

Verschil

15.452.601

13.562.769

+ 13,9 %

0

0

-

EBT €

2007

2006

Verschil

84.210.000

75.497.766

+11 %

4.261.000

889.250

+379 %

IFB kent een voorspoedig 2007. De omzet stijgt sterk in intermodaal vervoer, terminals en forwarding. NMBS tekent op 5/9/07 in op een kapitaalverhoging door inbreng van een schuldvordering ten belope van 95,3 miljoen euro, na officiële goedkeuring door de Europese instanties. Daardoor stijgt de deelname van NMBS in het kapitaal tot 99,99 %. Een Buitengewone Algemene Vergadering van aandeelhouders beslist op 27/2/08 tot een partiële splitsing van de bulkactiviteiten van IFB, waardoor activa en passiva van deze bedrijfstak bij een nieuwe dochteronderneming van NMBS (XPEDYS) terechtkomen met terugwerkende kracht op 1/12/07. Ook de participaties van IFB in Haeger & Schmidt International GmbH, Rail Infra Logistics NV en RKE NV zijn ingebracht in XPEDYS.

95


7/10/08 3:03:19 PM


Rail Infra Logistics (99,93% IFB) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

2.344.763

312.522

+650,0 %

68.543

- 83.477

+182,0 %

Haëger & Schmidt International (100% IFB) Omzet € EBT €

Deze gespecialiseerde dochteronderneming van IFB voor de organisatie van vervoer voor Infrabel kan haar omzet sterk opkrikken dankzij het project “Westelijke Ontsluiting” en de progressieve overname van de contracten van B-Cargo met Infrabel. Voortaan verzekert RIL ook transporten voor onderhoudswerkzaamheden en transporten van en naar de werkplaatsen.

Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

1.712.613

1.266.279

+35,2 %

6.495

10.259

-36,7 %

OSR is gespecialiseerd in on site-spoordiensten. De omzet neemt sterk toe dankzij nieuwe contracten.

2006

Verschil

76.344.192

64.258.624

+18,8 %

651.434

205.779

+216,6 %

Haëger & Schmidt Int. kent een uitstekend jaar. Vooral de activiteiten in conventionele scheepvaart en het short sea-vervoer nemen sterk toe.

Haëger & Schmidt Container Line (100% IFB) On Site Rail (99,95% IFB)

2007

Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

30.384.809

27.866.294

+ 9,0 %

576

- 692.000

+ 100,0 %

Deze dochteronderneming voor binnenvaart van containers kan haar resultaten merkbaar verbeteren. Het verlies wordt weggewerkt. De volumes stijgen vooral op Beneden- en Boven-Rijn. De volumes op de Midden-Rijn blijven stabiel.

96


7/10/08 3:03:19 PM


Euro Terminal Kehl (50% H & S Container Line) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

2.050.062

353.700

+ 479,6 %

- 3.634

- 23.791

+ 84,7 %

Coil Terminal (50% RKE) Omzet €

Deze recente joint venture met Klump & Müller voor de exploitatie van een containerterminal in de haven van Kehl slaagt erin om in zijn eerste volledige werkingsjaar de opstartverliezen verder af te bouwen.

EBT €

Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

26.425.000

22.266.000

+ 18,7 %

515.346

492.959

+ 4,5 %

De staalimportactiviteiten stijgen fors. Ook op het vlak van chartering realiseert RKE goede cijfers. Anderzijds verzwakken de activiteiten inzake staalexport, wat overeenkomt met de algemene marktevolutie in dit segment.

2006

Verschil

8.723.634

8.452.244

+ 3,2 %

549.272

228.911

+ 140,0 %

Coil Terminal kan een zwakke eerste jaarhelft ombuigen tot een sterk jaar dankzij tariefverhogingen en hogere overslagvolumes.

Unilog (55% IFB) RKE (61,46% IFB)

2007

Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

681.015

7.786.985

-91,3 %

- 332.358

- 25.905

- 1.183,0 %

De activiteiten van Unilog worden begin februari 2007 stopgezet als gevolg van belangrijke stijgingen van de tractieprijs, die niet konden doorgerekend worden aan de klanten. De vereffenaar van Unilog keert een interim-dividend uit aan de aandeelhouders voor een totaal bedrag van 1,5 miljoen euro.

97


7/10/08 3:03:20 PM


De ondernemingen actief op het vlak van beheer van spoorterminals, waarin NMBS rechtstreeks of onrechtstreeks een deelneming heeft, boeken uiteenlopende resultaten. Associated Terminal Operators (ATO) kent als eerste trimodale terminal een moeilijke start. Terminal Athus daarentegen presteert schitterend. Liège Logistics Intermodal noteert een stagnatie van de volumes, maar een daling van de winst. ETGE slaagt er niet in uit de rode cijfers te komen. De behandelde volumes dalen met 11 %. Dry Port Mouscron Lille International beperkt zich voortaan tot opslag en overslag van containers. De eigenlijke transportactiviteiten worden voortgezet door de nieuwe aandeelhouder-zaakvoerder van DPMLI. Charleroi Dry Port verdubbelt haar omzet.

Terminal Athus (24,89% IFB) Omzet € EBT €

Liège Logistics Intermodal (IFB 45,12% - TRW 54,88%)

Omzet € EBT €

2006

Verschil

2.693.202

278.988

+ 865,0 %

- 197.994

12.380

- 1699,0 %

De later dan verwachte opstart van belangrijke trafieken zorgt voor aanloopverliezen.

Verschil

19.947.494

16.356.687

+ 22,0 %

2.298.034

1.296.310

+ 77,3 %

2007

2006

Verschil

612.343

586.809

+ 4,4 %

60.213

86.996

- 30,8 %

2007

2006

Verschil

Omzet €

767.255

761.302

+ 0,8 %

EBT €

- 33.805

- 47.551

+ 28,9 %

EBT € 2007

2006

Het verkeer vanuit Antwerpen-Linkeroever zorgt voor een sterke toename van de volumes. Bijkomende investeringen zijn gepland om de capaciteit van de terminal uit te breiden.

Omzet € Associated Terminal Operators (50% IFB)

2007

ETGE (100% TRW)

98


7/10/08 3:03:20 PM


Dry Port Mouscron Lille International (NMBS 6,90% - IFB 11,07%) Omzet € EBT €

Charleroi Dry Port (14,29% IFB) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

1.484.295

2.147.896

- 30,9 %

- 83.224

- 14.674

- 467,0 %

2007

2006

Verschil %

1.293 067

613.778

+ 110,7 %

22.113

4.997

+ 342,5 %

99


7/10/08 3:03:20 PM


Reizigers Railtour NV (95,44% NMBS) Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

1.622.068

968.974

+67,0 %

7.567

351.024

-98,0 %

BeNe Rail International (50% NMBS) Omzet € EBT €

De Buitengewone Algemene Vergadering van 12 april 2007 beslist tot de fusie door overneming van de NV Railtour TO door NV Railtour met ingang van 1 januari 2007. Het resultaat wordt negatief beïnvloed door een sterke daling van de commissies op de rechtstreekse verkoop in het station Brussel-Zuid als gevolg van de stopzetting van het distributiecontract voor de verkoop van de Thalysbiljetten op de verbinding tussen Brussel-Zuid en Charles-De-Gaulle/Marne la Vallée vanaf 1 april 2007.

Thalys International CVBA (28% NMBS) Bedrijfsopbrengsten Omzet € EBT €

2007

2006

Verschil

88.254.712

79.046.671

+12,0 %

5.008.000

1.827.000

+ 174,0 %

488.000

520.000

-6,0 %

International realiseert, de bedrijfsopbrengsten van Thalys International. De totale omzet van Thalys in 2007 (verkoop van biljetten) bedraagt 366,1 miljoen euro tegenover 365,1 miljoen euro in 2006. De NMBS-opbrengsten uit de Thalysactiviteiten stijgen van 133,6 miljoen euro in 2006 naar 136,1 miljoen euro in 2007 (+1,8%).

2006

Verschil

12.696.000

10.991.000

+16,0 %

178.000

99.000

+80,0 %

BeNe RI is een vennootschap naar Belgisch recht van NMBS en de Nederlandse Spoorwegen die instaat voor de ontwikkeling van het distributieplatform voor de uitgifte van internationale vervoerbewijzen. In 2007 werd een reeks nieuwe systeemontwikkelingen gerealiseerd met bijkomende functionaliteiten ter ondersteuning van de verkoop van hogesnelheidstreinen (o.a. voor de verbinding Brussel-Amsterdam).

Eurostar Group Ltd. (5% NMBS) Omzet £

Thalys International is verantwoordelijk voor de commercialisering van de Thalystreinen voor rekening van VFE (filiaal SNCF), NMBS en DB, die de werkingskosten van Thalys International financieren. Deze financieringsmiddelen vormen, samen met de eigen omzet die Thalys

2007

EBT £

2007

2006

Verschil

100.270.000

87.217.000

+14,9 %

160.000

160.000

0,0 %

Een vennootschap naar Engels recht van SNCF, Eurostar UK Ltd. en NMBS. Eurostar Group Ltd. is verantwoordelijk voor de commercialisering van de Eurostartreinen voor rekening van de drie partnernetten die de werkingskosten van Eurostar Group Ltd. financieren. Deze financieringsmiddelen vormen de omzet van Eurostar Group Ltd. De totale omzet Eurostar in 2007 (verkoop van biljetten) bedraagt 599,4 miljoen pond, een stijging met 15,4% ten opzichte van 2006. De NMBS-ontvangsten uit de Eurostaractiviteiten stijgen van 31,4 miljoen euro in 2006 naar 36,9 miljoen euro in 2007 (+17,6%).

100


7/10/08 3:03:20 PM


ICRRL (Inter Capital and Regional Rail Ltd.) (14,99% NMBS) Omzet £ EBT £

2007

2006

Verschil

5.344.000

4.687.000

+14,0 %

-25.454.000

-23.272.000

-9,0 %

Vennootschap naar Engels recht belast met het management van de Britse tak van de Eurostaractiviteit. Ondanks het feit dat Eurostar in 2007 goede resultaten laat optekenen qua omzet en aantal vervoerde volumes, behaalt Eurostar UK Ltd. niet het verwachte resultaat ten opzichte van de door ICRRL vooropgestelde bidline.

101


7/10/08 3:03:20 PM


Jaarrekening Wettelijk en reglementair kader Het wettelijk en reglementair kader inzake de rapportering van de activiteitssectoren dat van toepassing is op de (nieuwe) NMBS is uitgedrukt in artikel 221 van de wet van 21 maart 1991, ingevoegd in voormelde wet door het KB van 19 oktober 2004 en bepaalt het volgende: “§1. D it artikel zet artikel 9 (4) om van de richtlijn 91/440/EEG van de Raad van 29 juli 1991 betreffende de ontwikkeling van de spoorwegen in de Gemeenschap, ingevoegd bij de richtlijn 2001/12/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2001. §2. Onverminderd artikel 27, §1, houdt de nieuwe NMBS in haar interne boekhouding afzonderlijke rekeningen aan voor haar activiteiten met betrekking tot het goederenvervoer per spoor. De bijlage bij de jaarrekening van de nieuwe NMBS bevat een afzonderlijke balans en resultatenrekening voor deze activiteiten.

De onderhavige waarderings- en toerekeningregels die hierna worden vastgelegd hebben als doelstelling, overeenkomstig hogervermelde wettelijke en reglementaire bepalingen, het kader te scheppen om: balansen en resultatenrekeningen per activiteitssector op te stellen; een boekhouding te voeren die toelaat de kosten en opbrengsten per activiteitssector op te volgen en inzonderheid te kunnen onderscheiden in: het reizigersvervoer als taak van de openbare dienst; het andere reizigersvervoer; het goederenvervoer.

§3. De bijdragen gestort voor de activiteiten met betrekking tot de verstrekking van vervoerdiensten voor reizigers in het kader van de opdrachten van openbare dienst, moeten afzonderlijk worden vermeld in de overeenkomstige rekeningen en mogen niet worden overgedragen naar de activiteiten met betrekking tot de verstrekking van andere vervoerdiensten of enig andere activiteit.”

102


7/10/08 3:03:21 PM


Algemene regels inzake waardering en toerekening

Toerekeningsregels voor de resultatenrekeningen per activiteitsector

De algemene beginselen inzake waardering en toerekening die de (nieuwe) NMBS – hierna kortweg NMBS genoemd – onderschrijft zijn de volgende: het algemeen beginsel van waardering tegen historische kostprijzen op de boekhouding per activiteitsector wordt toegepast; voor alle activiteitsectoren worden dezelfde waarderingsregels aangenomen en worden ze op consistente wijze toegepast; wordt een analytische boekhouding gehanteerd die toelaat kosten en opbrengsten per activiteitsector toe te rekenen en die verbonden is met een rekeningsstelsel dat in overeenstemming is met de wet van 17 juli 1975 en het KB van 7 maart 1978; wordt een algemene boekhouding gevoerd die toelaat resultatenrekeningen en balansen per activiteitsector op te stellen.

Het systeem van toerekening

Om tot de resultatenrekeningen van de (finale) activiteitsectoren te komen worden er twee niveau’s onderscheiden: de eigenlijke (dagelijkse) boekhouding van kosten en opbrengsten (algemeen en analytisch) wordt gevoerd per bedrijfseenheid; de resultatenrekeningen van de (finale) activiteitsectoren worden opgesteld op basis van de (afgesloten) algemene en analytische boekhouding per bedrijfseenheid.

De eerste twee directies (“Techniek en Productie” en “Algemene diensten”) worden als ondersteunende diensten beschouwd en de resultaten van hun respectieve activiteiten worden toegerekend aan de finale activiteitsectoren zijnde Reizigersvervoer als openbare dienst, Ander reizigersvervoer en Goederenvervoer. De resultaten van deze finale activiteitssectoren zullen dus samen het geheel van de kosten en opbrengsten van de NMBS uitdrukken. Twee verduidelijkingen zijn hier op hun plaats. Vooreerst dient onderstreept dat in bovenstaande voorstelling de bedrijfseenheid Algemene Diensten eveneens het Centraal Boekhoudbureau van de centrale boekhouding omvat, dat kosten en opbrengsten boekt die niet zijn toegewezen aan de andere bedrijfseenheden en die na afsluiting aan de finale sectoren worden toegerekend.

Voor dit systeem worden de volgende bedrijfseenheden binnen de NMBS onderscheiden: Materieel (M) Treinen (TR) - vanaf 1/7/2007 administratief-organisatorisch samengevoegd tot Directie “Techniek en Productie” Algemene diensten (centrale bedrijfseenheid) (AD) Reizigersvervoer als openbare dienst (RN min reizigersvervoer niet openbare dienst) Ander reizigersvervoer (RI plus reizigersvervoer niet openbare dienst) Goederenvervoer (B-Cargo) (BC)

103


7/10/08 3:03:21 PM


e samenvoeging van de voormalige directies “Materieel” en “Treinen” tot D de directie “Techniek en Productie” veroorzaakt geen fundamentele wijziging aan de hierna voorgestelde methodologie en werkwijze. Praktisch betekent dit dat de berekeningen op identieke wijze blijven uitgevoerd worden als voorheen en waarbij we een onderscheid blijven behouden tussen de onderdelen “Materieel” en “Treinen”.

De kosten en opbrengsten van de bedrijfseenheden worden geboekt op basis van: Externe facturaties; Interne facturaties tegen standaardprijzen; Interne facturaties tegen kostprijzen. De analytische boekhouding is zo georganiseerd dat zij toelaat het verschil tussen de kosten bekomen bij toepassing van de standaardprijzen en de reële kosten te analyseren en dit tot op niveau van de activiteit. De verschillen die ontstaan per activiteit door de toepassing van de standaardprijzen en de reële kosten worden per einde rapporteringsperiode aan de betrokken eindsectoren toegewezen met het oog op de opstelling van de resultatenrekening van die sectoren en volgens bepaalde procedures die hierna verder worden toegelicht. Voormelde methodologie laat ook toe jaarlijks een herberekening door te voeren van de standaardprijzen opdat die zo nauw mogelijk aansluiten bij de reële (historische) operationele kosten per activiteit.

Types van toerekening Er zijn drie types van toerekeningen te onderscheiden waarvoor hierna eventuele specifieke regels/procedures zullen worden toegelicht: externe facturaties van intragroepkosten; facturaties van andere derden dan intragroep; interne facturaties. Verdeling van externe facturaties van intragroepkosten Dit onderdeel betreft de kosten die door Infrabel en NMBS-Holding aan de NMBS aangerekend worden. Het Centraal Boekhoudbureau van de centrale boekhouding registreert deze globale kostenaanrekeningen en legt ze ten laste van de andere bedrijfseenheden. Als algemene regel geldt dat deze kosten rechtstreeks dienen te worden toegewezen aan de activiteiten van de bedrijfseenheden volgens de informatie die op de betrokken factuur staat vermeld. Indien, in uitzonderlijke omstandigheden, betreffende informatie ontbreekt zal een alternatieve verdelingsregel (sleutel) worden bepaald die wordt verantwoord in de toelichting. Verdeling van de facturaties van andere derden dan intragroep Dit onderdeel betreft de aanrekening van kosten door derden andere dan van de groep en die eveneens een globale kostenaanrekening betreft. Het Centraal Boekhoudbureau van de centrale boekhouding registreert deze globale kostenaanrekeningen en legt ze ten laste van de andere bedrijfseenheden. Als algemene regel geldt ook dat deze kosten rechtstreeks dienen te worden toegewezen aan de activiteiten van de bedrijfseenheden. Indien dergelijke rechtstreekse toewijzing, in uitzonderlijke gevallen, niet redelijkerwijze mogelijk is en er toch een verdeling dient te gebeuren wordt een verdelingsregel (sleutel) gehanteerd die wordt verantwoord in de toelichting.

104


7/10/08 3:03:21 PM


Interne facturaties De interne facturaties tussen de bedrijfseenheden en binnen “Techniek en Productie” Deze interne facturaties hebben betrekking op de facturaties voor geleverde prestaties:

oerekening van de kosten van Algemene Diensten (AD) aan de andere T bedrijfseenheden. Onder de Algemene Diensten wordt hier verstaan de directies Financiën, Central support (voorheen Aankopen), Strategische en Juridische aangelegenheden, Public & Corporate Affairs, Human Resources en de Beheersorganen. Deze interne facturatie is een facturatie tegen kostprijs en deze kosten worden toegerekend aan de bedrijfseenheden in verhouding tot de directe exploitatiekosten die geregistreerd staan in elke bedrijfseenheid; oor het onderdeel Materieel (M) van “Techniek en Productie” aan het D onderdeel Treinen (TR) van “Techniek en Productie” en aan activiteitsector Goederenvervoer (BC); En door het onderdeel Treinen (TR) van “Techniek en Productie” aan de activiteitsectoren: o Reizigersvervoer als openbare dienst (RN); o Ander reizigersvervoer(RI) en o Goederenvervoer (BC).

Deze interne facturaties gebeuren op basis van standaardprijzen.

Deze standaardprijzen worden jaarlijks door de Raad van Bestuur op voorstel van het Directiecomité goedgekeurd. Bij de opmaak van de standaardprijzen geldt als algemene richtlijn dat deze de reële kosten van de activiteit die wordt verstrekt zo dicht mogelijk moet benaderen. Daartoe wordt in het algemeen de reële kostprijs van het voorbije boekjaar (vanaf 2006) als basis genomen waarop vervolgens de budgettaire elementen (externe en interne kosten) en volumes van het erop volgende boekjaar worden toegepast. Voor de volledigheid wordt hier vermeld dat in het onderdeel Materieel van “Techniek en Productie” voor de activiteiten 11 en 13 (resp. opslag en distributie voorraaditems en herstelling wisselstukken) van de wagenwerkplaatsen Cuesmes en Gentbrugge er geen facturatie met standaardprijzen wordt gehanteerd gezien deze werkplaatsen uitsluitend voor de activiteitssector Goederenvervoer produceren (100% toewijzing van de kosten). Voor de toelevering van occasionele prestaties en prestaties die vallen buiten de vooraf gedefinieerde activiteiten wordt ook het principe onderschreven dat de toerekening van deze prestaties de reële kosten ervan dient te benaderen en waarbij eveneens als leidraad de algemene basisprincipes van de boekhouddoctrine worden gebruikt: principe van getrouw beeld; principe van volledigheid; principe van individuele waardering; de historische waarde als waarderingssysteem. De tarieven die individueel per activiteit worden gehanteerd en hun verantwoording worden opgenomen in de bijlagen van de rekeningen.

105


7/10/08 3:03:21 PM


Interne facturaties tussen de finale activiteitsectoren Teneinde de correcte verdeling tussen Reizigersvervoer als openbare dienst en Ander Reizigersvervoer te bekomen wordt er tussen deze sectoren eveneens een interne facturatie verricht. Deze interne facturatie betreft een herverdeling tussen Reizigersvervoer als openbare dienst en Ander reizigersvervoer van een aantal specifieke kosten en opbrengsten en die betrekking hebben op: Distributie van vervoersbewijzen in de stations Treinbegeleiding internationale treinen Gemeenschappelijk tarief reizigers (TCV) Gemengd personeel RN / RI HST op het binnenlands net Doorrekening van kosten treinbegeleiding toeristische attracties naar Reizigersvervoer niet openbare dienst Doorrekening aan RI van haar aandeel in de kosten van de activiteit 28 “Diverse prestaties” en de activiteit 82 “Vorming en rangering reizigersmaterieel” (project New Passengers) Uitzonderlijke en financiële resultaten Financiële resultaten Het systeem van interne facturaties wordt enkel toegepast voor de operationele kosten en opbrengsten. De financiële kosten en opbrengsten worden individueel geanalyseerd en indien mogelijk rechtstreeks toegewezen. Twee onderscheiden gevallen dienen te worden beschouwd voor de kosten en opbrengsten die niet rechtstreeks toewijsbaar zijn: Voor de andere bedrijfseenheden dan het Centraal Boekhoudbureau van

de centrale boekhouding worden de verdeelsleutels gehanteerd die voor de operationele kosten en opbrengsten van de desbetreffende bedrijfseenheid werden toegepast.

oor het Centraal boekhoudbureau van de centrale boekhouding worden de V financiële resultaten die niet rechtstreeks konden worden toegewezen, toegerekend aan de activiteitsector Reizigersvervoer als opdracht van openbare dienst. Deze financiële resultaten worden aangevuld met een vergoeding van of naar de andere activiteitensectoren die niet belast zijn met een opdracht van openbare dienst voor het eventuele gebruik van kasstromen voor de financiering van hun activiteiten. Deze vergoeding is ingegeven door de realiteit dat de NMBS een gemeenschappelijke thesaurie hanteert voor de drie activiteitsectoren en waardoor er een affectatie van de kasstromen naar elk van de activiteitsectoren noodzakelijk is.

Uitzonderlijke resultaten Het systeem van interne facturaties wordt enkel toegepast voor de operationele kosten en opbrengsten. De uitzonderlijke kosten en opbrengsten worden individueel geanalyseerd en indien mogelijk rechtstreeks toegewezen. Voor het gedeelte van die kosten en opbrengsten die niet rechtstreeks toewijsbaar zijn worden de verdeelsleutels gehanteerd die voor de operationele kosten en opbrengsten van de desbetreffende bedrijfseenheid werden gebruikt.

106


7/10/08 3:03:22 PM


Verdeling van de saldi Inherent aan het systeem van interne facturatie op basis van standaardprijzen is dat er saldi per activiteit bestaan op het einde van de rapporteringsperiode. Deze saldi geven aan welk verschil er bestaat tussen de gehanteerde standaardprijzen en de werkelijke kostprijzen. De analytische boekhouding is er evenwel op gericht voormelde verschillen zo minimaal mogelijk te houden en ze daarna toe te wijzen. Als algemeen principe wordt gehanteerd dat de saldi van elk van de activiteiten op het einde van de rapporteringsperiode worden verdeeld op basis van de interne facturatie aan de klanten.

Toerekeningsregels voor de balansen per activiteitssector De (gewijzigde) wet van 21 maart 1991 voorziet eveneens een verplichting tot opstellen van een balans per activiteitsector. Algemene principes Bij gebrek aan specifieke voorschriften in de Belgische boekhoudnormen met betrekking tot het opstellen van balansen per activiteitssector wordt als leidraad de voorheen geldende IAS norm nr. 14 (“Gesegmenteerde informatie”) gehanteerd. De belangrijkste principes ervan worden hierna gegeven en zijn dienstig voor de rapportering van de balansen die we hierbij voorstellen:

s ectoriële activa zijn de operationele activa gebruikt door de sector in het kader van de activiteiten, de activa die direct toewijsbaar zijn aan de sector en de activa die gebruikt worden door méér dan één sector indien de overeenstemmende kosten en opbrengsten ook in de resultatenrekening zijn gereflecteerd. Zij omvatten niet de activa gebruikt door het bedrijf in zijn geheel. Indien in de sectoriële resultaten intresten of dividenden zijn geregistreerd, moeten in de sectoriële activa ook de overeenkomstige participaties of inkomsten genererende activa worden opgenomen.

s ectoriële passiva zijn de passiva die betrekking hebben op de operationele activiteit van de sector en die direct toewijsbaar zijn aan de sector en de gezamenlijke passiva die redelijkerwijze kunnen worden uitgesplitst over de sectoren. Wanneer in de sectoriële resultaten kosten van intresten zijn opgenomen moeten bij de passiva ook de overeenstemmende kostendragende verplichtingen worden opgenomen.

107


7/10/08 3:03:22 PM


Concreet komt dit erop neer dat per activiteitsector een balans wordt opgesteld die de activa en passiva omvat die direct toewijsbaar zijn of die via een verdeelsleutel kunnen worden toegewezen en waarvoor eventuele overeenstemmende reflectie van de kosten en opbrengsten te vinden is in de resultatenrekening.

Specifieke toerekeningsregels Voor deze balansposten die niet kunnen worden toegewezen overeenkomstig de voormelde regel van directe toewijzing of reflectie ervan in de resultatenrekening worden de balansrubrieken toegewezen in dezelfde verhouding als die voor de operationele resultaten van de desbetreffende bedrijfseenheid wordt gehanteerd.

Opmerking: In bovenstaande tekst wordt verwezen naar de toelichting van de rekeningen waarin de effectief toegepaste verdeelsleutels en percentages worden toegelicht en verantwoord. Tevens werd voor verdere toelichting een beschrijving van de gevolgde procedures voor de opmaak van de rekeningen per activiteitsector opgesteld. Deze documenten worden voortdurend geactualiseerd en jaarlijks mede met de rekeningen voorgelegd.

Toepassing van de toerekeningsregels De bovenvermelde toerekeningsregels worden op consistente manier toegepast bij de opstelling van de onderscheiden rekeningen van de activiteitsectoren. Indien er alternatieve verdeelsleutels of toerekeningswijzen dienen te worden gehanteerd en die niet in bovenvermelde regels werden vermeld, wordt de keuze ervan verantwoord in de toelichting. Indien, vanaf boekjaar 2006, ten aanzien van de vorige jaarlijkse verslaggeving een andere toerekeningswijze of alternatieve verdeelsleutel wordt gehanteerd wordt de nieuwe keuze eveneens verantwoord in de toelichting. Ook de financiële impact van deze wijziging wordt, voorzover het om een materieel bedrag gaat en redelijkerwijze mogelijk is, weergegeven in de toelichting. Tenslotte wordt erop toegezien dat de som van de onderscheiden balansen en resultatenrekeningen wordt gereconcilieerd met de totale balans en resultatenrekening van de NMBS.

108


7/10/08 3:03:23 PM


109


7/10/08 3:03:24 PM


Resultatenrekening (per 31 december 2007)

I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet Verkopen en dienstprestaties Toegekende kortingen, ristorno’s en rabatten B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname -)

2.217.457.406,77 2.157.783.206,37 2.174.302.381,25 -16.519.174,88

-1.036.179,17

C. Geproduceerde vaste activa

50.672.001,13

D. Andere bedrijfsopbrengsten

10.038.378,44

II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D.Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa

94.098.173,58 99.316.832,47 -5.218.658,89 2.114.894.196,48 58.739,83

170.163.602,67

B. Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan bedoeld onder II.E. (toevoegingen +, terugnemingen -) C. Andere financiële kosten

F.Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -)

-24.414.533,83

A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten

2.158.749,35

-4.316.493,47 693.022,21

46.516.731,73

VII. Uitzonderlijke opbrengsten

10.483.556,72

A. T erugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa

1.119.951,64 -75.507.041,91

120.559.051,72 186.178,59 10.714.022,84

849.261,20 3.140.638,75

C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten E. Andere uitzonderlijke opbrengsten VIII. Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten

IV. Financiële opbrengsten

-1.464.721,91

VI.Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belasting

D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa -62.955.681,69

III. Bedrijfswinst (bedrijfsverlies)

A. Kosten van schulden

2.292.964.448,68

E.Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -)

G. Andere bedrijfskosten

V. Financiële kosten

6.090.171,31 403.485,46 74.809.436,77 7.336.551,64 66.890.623,72 478.465,80

D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten

103.795,61

IX. Winst (verlies) van het boekjaar voor belasting

-17.809.148,32

XI. Winst (verlies) van het boekjaar

-17.809.148,32

XII. Te verwerken verlies van het boekjaar

-17.809.148,32

109.658.850,29

110


7/10/08 3:03:24 PM


Resultatenrekening (miljoen €) Omzet

Reizigers Nationaal

Reizigers Internationaal

B-Cargo

Totaal NMBS

1.465,8

289,2

449,1

2.204,1

Wijzigingen bestelling in uitvoering

-0,7

0,1

-0,4

-1,0

Geproduceerde activa

36,9

4,4

9,2

50,5

3,4

4,0

2,7

10,1

1.505,4

297,7

460,6

2.263,7

63,1

9,2

21,8

94,1

Andere opbrengsten Totaal Bevoorrading

1.441,8

261,9

457,4

2.161,1

Personeelskosten

Diensten en diverse goederen

0,0

0,0

0,0

0,0

Andere kosten

0,7

0,3

0,1

1,1

1.505,7

271,3

479,4

2.256,4

-0,3

26,4

-18,8

7,3

110,3

18,5

41,3

170,1

4,2

2,3

-69,4

-62,9

Totaal EBITDA Afschrijvingen Waardeverminderingen Provisies

-7,2

-3,3

-13,9

-24,4

-107,6

8,9

23,2

-75,5

117,2

0,3

3,1

120,6

Financiële kosten

2,8

0,1

-4,3

-1,4

EBT

6,8

9,1

30,6

46,5

Uitzonderlijke opbrengsten

0,8

0,2

9,5

10,5

Uitzonderlijke kosten

4,4

1,1

69,3

74,8

Resultaat

3,3

8,2

-29,2

-17,8

EBIT Financiële opbrengsten

111


8/26/08 4:13:52 PM

Reizigers Nationaal Reizigers Internationaal Goederen Dotaties Diverse verkeersopbrengsten Wijzigingen voorraad/bestellingen Geproduceerde vaste activa Andere


Bedrijfsopbrengsten: 2.217,5 mln euro (+4%)

Balans per sector

Reizigers Nationaal Reizigers Nationaal (*) 551,9 Reizigers Internationaal Reizigers Internationaal 213,8 Goederen Goederen 398,1 Dotaties Dotaties 884,0 Diverse verkeersopbrengsten Diverse verkeersopbrengsten 150,0 Wijzigingen voorraad/bestellingen Wijzigingen voorraad/bestellingen -1,0 Geproduceerde vaste activa Geproduceerde vaste activa 50,7 Andere 10,0 Andere

%

(per 31 december 2007)

De algemene vergadering heeft de jaarrekening goedgekeurd (29/05/2008). De algemene vergadering heeft de rekeningen per sector, als bijlage toegevoegd aan de jaarrekening, niet goedgekeurd en verwijst naar het verslag van het College van Commissarissen (p. 130). De algemene vergadering heeft gevraagd dat de rekeningen per sector derwijze conform worden gemaakt dat ze tegemoetkomen aan de bekommernissen uitgedrukt in dat verslag.

(* incl. dotaties woon-werk/school)

Bedrijfsopbrengsten

512,2 213,8 398,1 883,7 150 -1 50,7 10

ngsten bestellingen ctiva

6,8%

Activa (in euro)

2,3% 0,5%

6,8% 38,0%

2,3% 0,5%


9,6%

24,9%

9,6%

38,0%


III. Materiële vaste activa A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen

17,9%

ng

Personeelskosten 982,1 Personeelskosten Bevoorrading Bevoorrading 94,1 Verdeling van de kosten Infrastructuurvergoeding Infrastructuurvergoeding 582,2 0,05% Energie (tractie) Energie (tractie) 87,1 Overige exploitatiekosten Overige exploitatiekosten 463,6 20,98% Andere Andere 1,1 44,43%

Verdeling van de kosten 3,94% 0,05%

Personeelskosten Bevoorrading Infrastructuurvergoeding Energie (tractie) Overige exploitatiekosten Andere

20,98%

45 4 26 4 7 14

26,34%

44,43%



2007

2007

2007

2007

2007

57.593.545,59

11.543.885,93

45.334.623,46

715.036,20

2.852.093.098,23 162.108.093,07 200.404.218,20 2.036.700.002,90

533.418.610,40 46.481.635,57 71.975.780,06 403.995.434,00

2.025.903.303,08 86.380.336,92 96.963.365,92 1.414.300.893,08

292.771.184,75 29.246.120,58 31.465.072,22 218.403.675,82

23.918.556,56 428.962.227,50

4.322.464,32 6.643.296,45

16.927.826,90 411.330.880,26

2.668.265,34 10.988.050,79

56.523.089,18

51.438.091,73

4.834,99

5.080.162,46

44.961.071,96

39.883.471,29

5.077.600,67

11.424.495,04 127.500,00

11.422.695,04 127.500,00

1.800,00

9.923,04 99,14

4.403,57 21,83

44,43%

3,94%

4,26% Personeelskosten Bevoorrading Infrastructuurvergoeding Energie (tractie) Overige exploitatiekosten 26,34% Andere 4,26%


Personeelskosten Bevoorrading Infrastructuurvergoeding Energie (tractie) Overige exploitatiekosten Andere

IV. Financiële vaste activa A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen 2. Vorderingen C. Andere financiële vaste activa 1. Aandelen 2. Vorderingen en borgtochten in contanten

4.769,54 65,45

749,93 11,86

Activa

112

2966 1202

Vaste activa

II. Immateriële vaste activa

Bedrijfskosten: 2.210,2 mln euro (+3,8%) 45 4 26 4 7 14

Goederen

I. Oprichtingskosten 17,9%

44,43%

Onverdeeld

24,9%

Bedrijfsopbrengsten

512,2 213,8 398,1 883,7 150 -1 50,7 10

Totaal nmbs

29%

Activa

8/26/08 4:13:51 PM


Activa (in euro)

Totaal nmbs

Onverdeeld

Goederen



2007

2007

2007

2007

2007

56.012.858,03

9.815.192,57

29.383.631,20

16.814.034,26

56.012.858,03

9.815.192,57

29.383.631,20

16.814.034,26

VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen 2. Goederen in bewerking 3. Gereed product 4. Handelsgoederen 5. Onroerende goederen bestemd voor verkoop 6. Vooruitbetalingen B. Bestellingen in uitvoering

167.429.598,44

36.464.288,88

111.354.758,01

19.610.551,55

158.034.680,65 5.498.559,06 240.045,13 1.114.207,60

34.652.253,96 1.211.388,44 43.760,23

104.759.467,65 3.629.635,86 169.615,89 1.114.207,60

18.622.959,04 657.534,76 26.669,01

2.542.106,00

556.886,25

1.681.831,01

303.388,74

VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen

839.571.417,50 361.393.388,31 478.178.029,19

269.397.446,93 186.407.942,92 82.989.504,01

469.492.719,52 128.132.996,18 341.359.723,34

100.681.251,05 46.852.449,21 53.828.801,84

9.079.912,89

97.470.894,42

8.878.326,89

921.157.429,33

2.778.944.764,68

444.550.547,16

Vlottende activa V. Vorderingen op meer dan één jaar A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen

VIII. Geldbeleggingen A. Eigen aandelen B. Overige beleggingen

13.219.000,00

13.219.000,00

13.219.000,00

13.219.000,00

IX. Liquide middelen

10.468.121,67

10.468.121,67

X. Overlopende rekeningen Totaal activa

115.429.134,20 4.168.339.862,84

23.687.121,67

113


7/10/08 3:03:25 PM


Passiva (in euro)

Totaal nmbs

Onverdeeld

Goederen



2007

2007

2007

2007

2007

1.210.070.000,00 1.210.070.000,00

1.210.070.000,00 1.210.070.000,00

200.579.886,00

200.579.886,00

-165.046.339,94

-165.046.339,94

Eigen vermogen I. Kapitaal A. Geplaatst kapitaal B. Niet opgevraagd kapitaal (-) II. Uitgiftepremies III. Herwaarderingsmeerwaarden IV. Reserves A. Wettelijke reserves B. Onbeschikbare reserves 1. Voor eigen aandelen 2. Andere C. Belastingvrije reserves D. Beschikbare reserves V. Overgedragen winst (overgedragen verlies) (-) VI. Kapitaalsubsidies Voorzieningen en uitgestelde belastingen

2.108.354.556,31

2.108.354.556,31

Voorzieningen en uitgestelde belastingen VII. Voorzieningen en uitgestelde belastingen A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen 3. Grote herstellings-en onderhoudswerken 4. Overige risico’s en kosten B. Uitgestelde belastingen

201.628.589,06

34.757.021,56

140.414.691,35

26.456.876,15

124.445.486,76 77.183.102,30

13.496.877,52 21.260.144,04

97.704.450,81 42.710.240,54

13.244.158,43 13.212.717,72

114


7/10/08 3:03:26 PM

werkplaatsen informatica andere materieel reizigers

24,9 29,9 2,2 222

materieel goederen werkplaatsen informatica andere Onderneming en

Passiva (in euro)

Totaal nmbs

Onverdeeld

Goederen



2007

2007

2007

2007

2007

6,2 24,9 29,9 2,2 cijfers

Investeringen per activiteit 1%

Investeringen per activiteit 10%

Schulden VIII. Schulden op meer dan één jaar A. Financiële schulden 1. Achtergestelde leningen 2. Niet achtergestelde obligatieleningen 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen B. Handelsschulden 1. Leveranciers 2. Te betalen wissels C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen D. Overige schulden IX. Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen 2. Overige leningen C. Handelsschulden 1. Leveranciers 2. Te betalen wissels D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen E.Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen Totaal passiva

480.752,48

283.365,84

170.567,93

10%

26.818,71

1%

9% 9%

2% 2%

480.752,48

283.365,84

170.567,93

26.818,71

387.594.987,87 9.895.678,15

93.583.294,03 9.895.678,15

244.223.595,02

49.788.098,82

364.089.146,22

82.503.604,91

232.578.331,71

49.007.209,60

6.041.135,31

870.287,77

4.632.121,48

538.726,06

20.925,55

-5.378,58

-19.833,61

46.137,74

7.548.102,64

319.101,78

7.032.975,44

196.025,42

224.677.431,06

19.677.963,58

182.914.263,46

22.085.204,02

148.301.645,01

2.676.077.674,07

98.356.997,70

4.168.339.862,84

1.245.603.546,06

78% 78% Materieel reizigers materieel reizigers materieel reizigers materieel goederen Materieel goederen materieel goederen werkplaatsen Werkplaatsen werkplaatsen informatica Informatica informatica andere Andere andere

115


8/26/08 4:13:53 PM

4,26%

Activa Onderneming en cijfers Activa

29% 29%

e kosten

26%

Resultatenrekening per sector

Activa

(per 31 december 2007)

De algemene vergadering heeft de jaarrekening goedgekeurd (29/05/2008). De algemene vergadering heeft de rekeningen per sector, als bijlage toegevoegd aan de jaarrekening, niet goedgekeurd en verwijst naar het verslag van het College van Commissarissen (p. 130). De algemene vergadering heeft gevraagd dat de rekeningen per sector derwijze conform worden gemaakt dat ze tegemoetkomen aan de bekommernissen uitgedrukt in dat verslag.

29%

Totaal nmbs

71% 71% I. Bedrijfsopbrengsten A. Omzet Verkopen en dienstprestaties

Vaste activa Vlottende Personeelskosten Vaste activa Vaste activa activa71% Bevoorrading Vlottende activa Vlottende activa Infrastructuurvergoeding Energie (tractie) Vaste activa Overige exploitatiekosten Vlottende activa Andere

44,43%

Toegekende kortingen, ristorno’s en rabatten B.Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed produkt en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname -) C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten

Passiva Passiva 15% 15% 5%

Passiva

II. Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen

15%

5%

5%

80%

extern intern

C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D.Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E.Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen-) F.Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) G. Andere bedrijfskosten

80% Eigen vermogen Voorzieningen Schulden

extern intern

80%

III. Bedrijfswinst (bedrijfsverlies)

Goederen



2007

2007

2007

2007

2.263.751.803,54 2.204.077.603,14 2.174.302.381,25 46.294.396,77 -16.519.174,88 -1.036.179,17

460.582.193,09 449.119.494,14 447.918.594,78 1.200.899,36

313.261.598,06 304.702.873,24 278.050.013,15 26.652.860,09

-431.643,25

1.489.908.012,39 1.450.255.235,76 1.448.333.773,32 18.440.637,32 -16.519.174,88 -691.629,29

50.672.001,13 10.038.378,44

9.216.899,02 2.677.443,18

36.934.939,37 3.409.466,55

4.520.162,74 3.951.468,71

2.339.258.845,44 94.098.173,58 99.316.832,47 -5.218.658,89 2.114.894.196,48 46.294.396,77 58.739,83 170.163.602,67

437.433.291,28 21.822.949,62 21.658.169,13 164.780,49 453.102.977,60 4.324.972,60 58.739,83 41.329.951,05

1.602.099.048,39 63.103.281,04 66.801.753,95 -3.698.472,91 1.409.799.178,04 22.522.167,74

299.726.505,77 9.171.942,92 10.856.909,39 -1.684.966,47 251.992.040,84 19.447.256,42

108.996.554,56

19.837.097,06

-62.955.681,69

-69.407.725,17

4.164.904,84

2.287.138,64

-24.414.533,83

-13.927.185,52

-7.225.720,28

-3.261.628,03

1.119.951,64

128.611,27

738.682,45

252.657,92

-75.507.041,90

23.148.901,81

-112.191.036,00

13.535.092,29

87.093,37

Eigen vermogen Eigen vermogen Eigen vermogen Voorzieningen Voorzieningen Voorzieningen Schulden Schulden Schulden

116


8/26/08 4:13:57 PM


Totaal nmbs 2007 IV. Financiële opbrengsten A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa

125.707.680,73 186.178,59 10.714.022,84

C. Andere financiële opbrengsten D. Vergoeding gebruik thesauriestromen

109.658.850,29 5.148.629,01

V. Financiële kosten A. Kosten van schulden

Goederen 2007 3.080.115,00 81.531,35 2.998.583,65

Reizigersvervoer openbare dienst 2007 122.345.082,12 7.537.602,82

Ander reizigersvervoer 2007 282.483,61 104.647,24 177.836,37

109.658.850,29 5.148.629,01

3.683.907,10 2.158.749,35

-1.406.813,30 13.308,27

2.789.770,01 2.139.509,36

2.300.950,39 5.931,72

-4.316.493,47

-4.349.352,40

22.312,57

10.546,36

693.022,21 5.148.629,01

219,46 2.929.011,37

627.948,08

64.854,67 2.219.617,64

VI. Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belasting

46.516.731,73

27.635.830,11

7.364.276,11

11.516.625,51

VII. Uitzonderlijke opbrengsten A.Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke opbrengsten

10.828.776,93 849.261,20

9.495.372,64 248.052,73

1.140.917,54 571.127,72

192.486,75 30.080,75

3.140.638,75

3.140.638,75

6.090.171,31 748.705,67

6.036.111,81 70.569,35

29.766,82 540.023,00

24.292,68 138.113,32

VIII.Uitzonderlijke kosten A.Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten

75.154.656,98 7.336.551,64

69.288.603,61 2.278.351,32

4.446.940,34 3.984.307,50

1.419.113,03 1.073.892,82

66.890.623,72 478.465,80

66.890.623,72 119.628,57

358.837,23

IX. Winst (verlies) van het boekjaar voor belasting

-17.809.148,32

XI. Winst (verlies) van het boekjaar

-17.809.148,32

XII. Te verwerken verlies van het boekjaar

-17.809.148,32

B.Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan bedoeld onder II.E. (toevoegingen +, terugnemingen -) C. Andere financiële kosten D. Vergoeding gebruik thesauriestromen

449.015,82

103.795,61

345.220,21

-32.157.400,86

4.058.253,31

10.289.999,23

-32.157.400,86

4.058.253,31

10.289.999,23

117


7/10/08 3:03:27 PM


Staat van de immateriële vaste activa (in euro) aanschaffingswaarde Per einde vorig boekjaar

119.593.327,84

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffing met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere PER EINDE VAN HET BOEKJAAR

27.457.805,93 5.217.432,60 -1.138,00 141.832.563,17

AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN Per einde vorig boekjaar

74.345.712,44

Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen want overtollig

15.121.234,38 10.496,64

Verworven van derden Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen

5.217.432,60

Overgeboekt van een post naar een andere Per einde van het boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE BOEKJAAR

84.239.017,58 57.593.545,59

118


7/10/08 3:03:27 PM


Staat van de materiële vaste activa (in euro)

Terreinen en gebouwen

Installaties, machines en uitrusting

Meubilair en rollend materieel

Leasing en soortgelijke rechten

Overige materiële vaste activa

Activa in aanbouw en vooruitbetalingen

aanschaffingswaarde Per einde vorig boekjaar

233.774.843,39

470.159.873,06

3.604.151.043,99

0,00

287.911.899,07

325.934.937,98

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffing met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere Per einde van het boekjaar

299.644,28

283.886.550,26

62.713,28

7.942.365,95

1.876.989,19

38.821.753,21

5.067.035,72

18.592.778,66

134.554.401,47

22.646.182,89

-180.859.260,74

238.779.165,83

481.109.930,05

3.736.828.456,27

0,00

271.736.328,75

428.962.227,50

72.108.488,71

267.272.507,89

1.595.535.617,29

0,00

256.518.348,31

4.505.503,49

21.772.987,05

127.564.775,52

8.535.653,87

129.611,22

49.556,49

19,31

659.557,54

30.467,29

7.897.557,99

1.359.599,38

38.364.482,74

afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen want overtollig Verworven van derden Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Overgeboekt van een post naar een andere Per einde van het boekjaar nettoboekwaarde per einde boekjaar

217.159,07

-392.668,61

-21.612.320,75

76.671.072,76

280.705.711,85

1.700.128.453,37

0,00

247.817.792,19

21.787.830,29 0,00

162.108.093,07

200.404.218,20

2.036.700.002,90

0,00

23.918.536,56

428.962.227,50

119


7/10/08 3:03:27 PM


Staat van de financiële vaste activa (in euro)

Verbonden Ondernemingen

Ondernemingen met deelnemingsverhouding

Andere ondernemingen

aanschaffingswaarde Per einde vorig boekjaar

62.872.986,25

19.028.329,90

106.818.469,07

1.800,00

97.382.549,90

17.499,99

72.308.905,42

19.012.629,91

45.325.629,71

10.227.269,79

66.766.324,08

124.299,64

380.225,42

2.760.413,33

9.923,04

Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffing met inbegrip van geproduceerde vaste activa Overdrachten en buitengebruikstellingen Overboekingen van een post naar een andere Per einde van het boekjaar

9.923,04

waardeverminderingen Per einde vorig boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Teruggenomen want overtollig Verworven van derden Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen

4.662.305,60 90.526.200,51

3.021,23

25.847.833,46

7.588.134,87

0,00

11.424.495,04

9.923,04

Overgeboekt van een post naar een ander Per einde van het boekjaar niet-opgevraagde bedragen Per einde van vorig boekjaar

1.500.000,00

Mutaties tijdens het boekjaar Per einde boekjaar Nettoboekwaarde per einde boekjaar

1.500.000,00 44.961.071,96


120


7/10/08 3:03:28 PM



Verbonden Ondernemingen

Ondernemingen met deelnemingsverhouding

Andere ondernemingen

niet-opgevraagde bedragen Netto boekwaarde einde vorig boekjaar

127.500,00

99,14

127.500,00

99,14

Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen Terugbetalingen Geboekte waardeverminderingen Teruggenomen waardeverminderingen Wisselkoersverschillen Overige Netto boekwaarde per einde boekjaar

121


7/10/08 3:03:28 PM


Deelnemingen en maatschappelijke rechten in andere ondernemingen Hieronder worden de deelnemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit ten belope van tenminste 10% van het geplaatste kapitaal. Maatschappelijke rechten gehouden door:

De onderneming (rechtstreeks)

Dochters

aantal

%

%

Rheinkraft International BO

100

100,00

0,00

TRW NV

10.429

49,38

0,62

Inter Ferry Boats NV

238.250

99,99

0,00

XPEDYS NV

238.250

99,99

0,00

BENE Rail International NV

5.000

50,00

0,00

Thalys International CVBA

28

28,00

0,00

Railtour NV

5.689

95,44

0,00

Dry Port Mouscron-Lille International NV

804

6,90

11,07

Intercontainer - Interfrigo NV

165.509

11,52

0,00

European Bulk Terminal NV

852

14,07

0,00

Sea - Rail NV

3.500

35,00

0,00

ICRRLtd BO

150

14,99

0,00

Railteam BO

1.800

10,00

0,00

Sibelit NV

21.250

42,50

0,00

122


7/10/08 3:03:28 PM


Geldbelegingen, overige beleggingen ( in euro ) aandelen Boekwaarde verhoogd met het niet-opgevraagd bedrag Niet-opgevraagd bedrag Vastrentende effecten Vastrentende effecten uitgegeven door kredietinstellingen Termijnrekeningen bij kredietinstellingen

698.000,00

Met een resterende looptijd of opzegtermijn van hoogstens één maand

698.000,00

meer dan één maand en hoogstens één jaar Hierboven niet-opgenomen overige geldbeleggingen

12.521.000,00

Overlopende rekeningen van de activa ( in euro ) Over te dragen kosten Infrabel: infrastructuurvergoeding

97.558.192,39

Over te dragen personeelskosten

13.459.106,53

Overlopende rekeningen van de passiva ( in euro ) Toe te rekenen personeelskosten

59.244.480,39

Cut off: over te dragen verkeersopbrengsten

54.768.934,01

Tussenkomsten staat kosteloosheid

31.273.202,12

123


7/10/08 3:03:28 PM


Staat van het kapitaal ( in euro )

Bedragen

Aantal aandelen

Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal Per einde van het vorige boekjaar

1.115.070.000,00

Wijziging tijdens het boekjaar Kapitaalverhoging Per einde van het boekjaar

95.000.000,00 1.210.070.000,00

Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen Aandelen met stemrecht zonder nominale waarde Op naam

1.210.070.000,00

20.002 20.002

Voorzieningen voor overige risico’s en kosten ( in euro ) Voorzieningen voor risico’s van ongevallen, insolventie en allerlei

15.553.054,95

Voorziening contract ICRRL

12.193.992,62

Voorziening inrichting polder Berendrecht en vervuilde terreinen

46.826.476,16

Voorziening art. 77 Beheerscontract en klantenbinding Voorziening art. 47 Vergoeding treinvertraging

2.230.500,58 379.077,99

124


7/10/08 3:03:28 PM


Staat van de schulden

hoogstens 1 jaar

meer dan 1 jaar hoogstens 5 jaar

9.895.678,15

480.752,48

meer dan 5 jaar

Uitsplitsing van de schulden met een oorspronkelijke looptijd van meer dan één jaar, naargelang hun resterende looptijd Overige schulden Boekjaar 2007 Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen Sociale lasten Niet-vervallen belastingschulden

Financiële resultaten

20.925,55

hoogstens 1 jaar

meer dan 1 jaar hoogstens 5 jaar

meer dan 5 jaar

andere financiëlen opbrengsten kapitaalsubsidies

109.594.645,94

waardevermindering op vlottende activa geboekt teruggenomen

33.506,53 4.350.000,00

Boekjaar 2007 Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen Sociale lasten Niet-vervallen belastingschulden

20.925,55

125


7/10/08 3:03:29 PM


Bedrijfresultaten Andere bedrijfsopbrengsten (post 74) waarvan : Exploitatiesubsidies vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum Gemiddeld personeelsbestand in voltijdse equivalenten Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen Waardeverminderingen Op voorraden en bestellingen in uitvoering Geboekte Teruggenomen Op handelsvorderingen Geboekte Teruggenomen Voorzieningen voor risico’s en kosten Toevoegingen Bestedingen en terugnemingen Andere bedrijfskosten Belastingen en taksen op de bedrijfsuitoefening Andere Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Totaal aantal op de afsluitdatum Gemiddeld aantal in voltijds equivalenten Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Kosten voor onderneming

13.038,27

2,00 1,80 3.024,00

48.533,40 10.206,43

18.181.790,79 8.393.736,82 6.423.713,86 79.167.449,52

9.071.762,57 33.486.296,40

232.146,85 887.804,79

19.943,00 18.751,00 26.799.643,00 982.857.755,53

126


7/10/08 3:03:29 PM


Belastingen op het resultaat Uitsplitsing van de post 670/3 Belastingen op het resultaat van het boekjaar Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen Bronnen van belastinglatenties Actieve latenties Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten Andere actieve latenties Notionele intresten

21.282,93 21.282,93

226.290.493,00 189.378.711,26 36.911.781,74

Belastingen op de toegevoegde waarde De belasting op de toegevoegde waarde in rekening gebracht : Aan de onderneming (aftrekbaar) Door de onderneming De ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van : Bedrijfsvoorheffing Roerende voorheffing

557.492.013,90 233.106.286,78

41.589,76

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Goederen en waarden gehouden door derden in hun naam ten bate en op risico van de onderneming, voor zover deze goederen en waarden niet in de balans zijn opgenomen. Stukken hst en loco 13 in het buitenland Belangrijkse verplichtingen tot aankoop van vaste activa Aankopen binnenland Aankopen buitenland

6.037.244,87 230.785.920,00 181.779.515,00

127


7/10/08 3:03:29 PM


Betrekking met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelverhouding bestaat Financiële betrekkingen met : rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultaatrekening toegekende pensioenen, voor zover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbaar persoon : aan bestuurders en zaakvoerders 106.900,00

Financiële vaste activa Deelnemingen Vorderingen :

verbonden

ondernemingen

ondernemingen

in deelverhouding

44.961.071,96 44.961.071,96

11.551.995,04 11.424.495,04

achtergestelde andere

Vorderingen Op meer dan één jaar Op hoogstens één jaar Geldbeleggingen Aandelen Vorderingen Schulden Op meer dan één jaar Op hoogstens één jaar Financiële resultaten Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa Kosten van schulden Realisatie van vaste activa Verwezenlijkte meerwaarden

127.500,00 169.316.583,29 56.012.858,03 113.303.725,26

6.202.996,48 6.202.996,48

12.521.000,00 12.521.000,00 227.237.738,58 241.392,49 226.996.346,09

18.910.545,64 18.910.545,64

104.647,24 5.685.711,16 620.928,76

19.814,08

128


7/10/08 3:03:31 PM


129


7/10/08 3:03:34 PM


Verslag van het College van Commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 29 mei 2008 over de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, en meer bepaald de artikelen 143 en 144 van het Wetboek van Vennootschappen, die krachtens artikel 37 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven van toepassing zijn op NMBS, naamloze vennootschap van publiekrecht, heeft het College van Commissarissen de eer U verslag uit te brengen over de uitvoering van zijn mandaat voor het boekjaar 2007. Het verslag omvat zijn oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.

1. Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud Wat de rekeningen per activiteitssector betreft, verwijst het College van Commissarissen naar zijn zienswijze uitgedrukt in deel 3 van dit rapport. Het College van Commissarissen heeft de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van 4.168.339.862.84 EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een verlies van het boekjaar van 17.809.148,32 EUR. Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of het maken van fouten, bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels; en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Het is de verantwoordelijkheid van het College van Commissarissen een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van zijn controle. Het College van Commissarissen heeft zijn controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen. Deze controlenormen vereisen dat de controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van het maken van fouten, bevat. Overeenkomstig de voornoemde controlenormen heeft het College van Commissarissen rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met haar procedures van interne controle. Het College van Commissarissen heeft van de verantwoordelijken en van het bestuursorgaan van de vennootschap de voor zijn controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Het College van Commissarissen heeft op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de jaarrekening. Het heeft de gegrondheid van de waarderingsregels, de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de jaarrekening als geheel beoordeeld. Het College van Commissarissen is van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van zijn oordeel. Naar het oordeel van het College van Commissarissen geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2007 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en van de resultaten van de vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.

130


7/10/08 3:03:34 PM


2. Bijkomende vermeldingen en inlichtingen Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door de vennootschap van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan. Het is de verantwoordelijkheid van het College van Commissarissen om in zijn verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van zijn verklaring over de jaarrekening te wijzigen: 2.1 Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Het College van Commissarissen kan zich echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de vennootschap wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Het College van Commissarissen kan evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover het beschikt in het kader van zijn mandaat. 2.2 0nverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. 2.3 Het College van Commissarissen dient u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten, het Wetboek van vennootschappen en met de wet van 21 maart 1991 zijn gedaan of genomen, abstractie gemaakt van het pas op 27 mei 2008 door de Raad van Bestuur opstellen van de jaarrekening - rekeningen van de activiteitssectoren inbegrepen - en van de datum van de gewone Algemene vergadering die zal plaatsvinden op 29 mei 2008 en abstractie gemaakt van de bevindingen

vermeld onder het punt 3 van dit rapport. 2.4 Op 7 en 14 mei 2008 heeft het College aan de vennootschap en de moedermaatschappij gevraagd alle correspondentie, documenten, adviezen, papers, mails enz. uitgaande van de advocatenkantoren die door de vennootschap werden aangesteld m.b.t de problematiek van de kapitaalverhoging doorgevoerd door de moedermaatschappij bij de NMBS. De gevraagde documenten werden aan het College overgemaakt: door de NMBS op datum van 26 mei 2008; door de NMBS-Holding op datum van 28 mei 2008. Binnen de toegestane tijd kon het College niet meer terdege kennis nemen van de documenten in het kader van zijn controleopdracht. 2.5 Het College van Commissarissen drukt zijn bezorgdheid uit over het gebrek aan cohesie in de relaties tussen de vennootschap en haar moeder ondanks het feit dat het beheerscontract tussen de Staat en de NMBS-Holding formele overlegstructuren heeft ingevoerd en de verzekering van de uniformiteit van het financieel beleid van de groep heeft opgelegd. 2.6 De verwerking van het resultaat die aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld is in overeenstemming met de wettelijke en statutaire bepalingen.

3. Rekeningen per activiteitssector Krachtens artikel 27, §1 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, artikel 221 van diezelfde wet en artikel 5bis van het beheerscontract, moet de NMBS naast het boekhoudkundig gemeenrecht een aantal specifieke boekhoudkundige verplichtingen naleven: > het voorzien in een afzonderlijk stelsel van rekeningen voor haar activiteiten die verband houden met de taken van openbare dienst enerzijds en haar

131


7/10/08 3:03:34 PM


andere activiteiten anderzijds, en de opname in de bijlage bij de jaarrekening van een samenvattende staat van de rekeningen betreffende de taken van openbare dienst; > het aanhouden in haar interne boekhouding van afzonderlijke rekeningen voor haar activiteiten met betrekking tot het goederenvervoer per spoor en de opname in de bijlage bij de jaarrekening van een afzonderlijke balans en resultatenrekening voor die activiteiten; > het afzonderlijk vermelden in de rekeningen van de bijdragen van de Staat gestort voor de activiteiten met betrekking tot de verstrekking van vervoerdiensten voor reizigers in het kader van de opdrachten van openbare dienst; > het afzonderlijk identificeren in de rekeningen van alle kosten en inkomsten van de diensten belast met de opleiding van de treinbestuurders en het boordpersoneel. Met uitzondering van het laatste punt zijn die verplichtingen van toepassing op de NMBS sinds haar oprichting in 2005. Het College heeft in zijn vorig verslag vastgesteld dat de maatschappij nog niet in staat was om die transparantie te realiseren. Het heeft er evenwel akte van genomen dat de methodologie die toelaat de toewijzing van de thesauriestromen te bepalen in uitvoering was in consultatie met de NMBS-Holding. De Raad van Bestuur heeft de rekeningen per activiteitssector opgesteld samen met de jaarrekeningen in zijn vergadering van 7 maart 2008. Naar aanleiding van controleopmerkingen door het College van Commissarissen aangaande de niet affectatie van de thesauriestromen aan de activiteitssectoren, werd hem een nieuwe versie overgezonden op 23 mei 2008. Die definitieve versie werd vastgesteld door de Raad van Bestuur in zijn vergadering van 27 mei 2008.

De resultatenrekeningen van de activiteitssectoren, zoals opgesteld door de Raad van Bestuur op 27 mei 2008, geven het volgende beeld voor het boekjaar 2007.

Bedrijfsresultaat Financieel resultaat Courant resultaat Uitzonderlijk resultaat Netto resultaat


Reizigersvervoer niet-openbare dienst

Goederenvervoer

Opleiding treinbestuurders boordpersoneel

NMBS

-112,2

4,6

23,2

8,9

-75,5

119,6

-2,0

4,4

-

122,0

7,4

2,6

27,6

8,9

46,5

-3,3

-1,2

-59,8

-

-64,3

4,1

1,4

-32,2

8,9

-17,8

(in miljoen EUR)

De in bijlage bij de jaarrekening opgenomen resultatenrekeningen met betrekking tot de activiteitssectoren zijn opgesteld in conformiteit met de waarderingsregels goedgekeurd door de Raad van Bestuur en met de goedgekeurde affectatie van de kapitaalsverhoging zoals hieronder beschreven. In de opgestelde kasstroomtabellen met terugwerkende kracht tot 2005, die als basis hebben gediend voor de toerekening van de financiële kosten en opbrengsten, wordt rekening gehouden met de toerekening aan de activiteitssectoren van de kapitaalsverhogingen waarop de NMBS-Holding sinds 2005 heeft ingeschreven. Daaruit blijkt dat wat die kapitaalsverhogingen

132


7/10/08 3:03:34 PM


voor een totaal bedrag van 51 0 miljoen EUR betreft, 244,84 miljoen EUR (48 %) direct aan de commerciële activiteiten (B-Cargo en Reizigers internationaal) werd geaffecteerd en 265,22 miljoen EUR (52%) aan de sector openbare diensten, waarvan 176,29 miljoen EUR geleend werd aan de commerciële sector tegen marktrente. Bijgevolg werd een bedrag van 421,13 miljoen EUR, zijnde 82,57 % direct of indirect toegewezen aan de commerciële sector. De waarderingsregel, van toepassing voor het boekjaar 2007, met betrekking tot de affectatie van de kapitaalsverhogingen goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 27 mei 2008, is de volgende: «i. de kasstromen worden, voor zover zij door een voorafgaandelijke beslissing van de Raad van Bestuur toegewezen worden aan een activiteitssector, opgenomen onder de financieringsfunctie van deze activiteitssector; ii. indien er geen rechtstreekse toewijzing aan één of meerdere activiteitssectoren kan gebeuren op basis van een voorafgaandelijke beslissing van de Raad van Bestuur worden de kapitaalsverhogingen over de verschillende activiteitssectoren verdeeld overeenkomstig volgende principes: 1. De kapitaalsverhogingen worden overeenkomstig art. 3 van het beheerscontract, in het bijzonder toegewezen aan de sector Reizigersvervoer als opdracht van openbare dienst; 2. In het geval van kapitaalsverhogingen gespreid in de tijd, op basis van één beslissing of één wettelijke of reglementaire bepaling, wordt deze operatie als kapitaalsverhoging beschouwd en dient het totaal bedrag van de kapitaalsverhogingen toegewezen aan de sector Reizigersvervoer als opdracht van openbare dienst na beëindiging van de totale operatie minstens 50% te bedragen van de totale kapitaalsverhoging;

3. Het resterende, vrij te bestemmen gedeelte van de kapitaalsverhoging wordt, op voorstel van het Directiecomité, door de Raad van Bestuur toegewezen aan één of meerdere activiteitssectoren.» Daartegenover stipuleert artikel 3 van het beheerscontract tussen de Staat en de vennootschap: «In het kader van het ondersteuningsbeleid aan de dochterondernemingen en in het bijzonder om deze toe te laten de openbare dienstopdrachten uit te voeren, zal de NMBS-Holding inschrijven op kapitaalsverhogingen voor een maximumbedrag van 540 miljoen euro.» Dezelfde bepaling bevindt zich in artikel 10 van het beheerscontract afgesloten tussen de Staat en de NMBS-Holding. Deze artikelen van de beheerscontracten stellen interpretatieproblemen omdat die contracten in essentie slechts als finaliteit kunnen hebben het regelen van de wederzijdse verplichtingen alleen wat betreft de opdracht van openbare dienst. Daarenboven bepaalt artikel 221, 3 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven: «De bijdragen gestort voor de activiteiten met betrekking tot de verstrekking van vervoerdiensten voor reizigers in het kader van de opdrachten van openbare dienst moeten afzonderlijk worden vermeld in de overeenkomstige rekeningen en mogen niet worden overgedragen naar de activiteiten met betrekking tot de verstrekking van andere vervoerdiensten of naar enige andere activiteit.» In dat verband heeft het College van Commissarissen op 7 mei 2008 aan de vennootschap en aan haar moedermaatschappij gevraagd ten aanzien van drie juridische normen, zijnde de beheerscontracten, de wet van 21 maart 1991 en de Europese richtlijnen, een standpunt in te nemen over volgende punten:

133


7/10/08 3:03:34 PM


> moeten de kapitaalsverhogingen van 510 miljoen EUR, onderschre ven door de NMBS-Holding, worden beschouwd als overheidsgeld ? > moeten deze middelen exclusief of gedeeltelijk worden toegewezen aan de opdrachten van openbare dienst ? > zijn leningen van de openbare sector aan de commerciële sector met aanrekening van een vergoeding tegen marktrente acceptabel ? Twee advocatenkantoren aangesteld door respectievelijk de NMBS-Holding en de NMBS besluiten in een gemeenschappelijk schrijven van 15 mei 2008 dat, onder voorbehoud van nazicht van de cijfers en uitgangspunten, er argumenten zijn om een verdedigbare these op te stellen dat er geen staatssteun is in hoofde van de NMBS ten gevolge van de bovenvermelde inbreng van 510 miljoen EUR kapitaal, omdat dit geen voordeel heeft opgeleverd in hoofde van de NMBS. Ook de interne toewijzing van delen van deze kapitaalsverhogingen aan de commerciële diensten met interne vergoeding lijkt hen verdedigbaar. Wat de balansen per activiteitssector betreft, heeft de Raad van Bestuur in zijn vergadering van 27 mei 2008 beslist dezelfde toerekeningsregels toe te passen als deze die werden toegepast in de boekjaren 2005 en 2006. Bij gebrek aan Belgische boekhoudnormen die aanwijzingen bevatten voor de rapportering met betrekking tot verschillende activiteiten die onder dezelfde juridische entiteit vallen, werd toen uitgegaan van de internationale normen (IAS/IFRS), meer bepaald IAS 14 en van de situatie van de op dat ogenblik redelijkerwijze toewijsbare activa en passiva.

De balansen per activiteitssector, zoals afgesloten door de Raad van Bestuur, bevatten alle activa en passiva, met uitzondering op het actief van: de geldbeleggingen en liquide middelen en op het passief van: het kapitaal, de uitgiftepremies en het overgedragen

resultaat. Daarenboven werden de thesauriestromen tussen de sectoren niet geacteerd middels wederzijdse vorderingen en schulden. Het College van Commissarissen wijst er evenwel op dat de transparantierichtlijn 2006/111/EG en de richtlijn 2001/12/EG vertaald in Belgisch recht via de artikels 27, §1 en 221 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, de verplichting opleggen resultatenrekeningen en balansen op te stellen voor de sectoren goederenvervoer en de sectoren reizigersvervoer. De opstelling van volledige balansen moet worden gerealiseerd om de aansluiting tussen balansen en kasstroomtabellen mogelijk te maken. Als besluit stelt het College het volgende vast: 1. De conformiteit van de rekeningen per activiteitssector met de waarderingsregels zoals goedgekeurd door de Raad van bestuur; 2. Deze rekeningen per activiteitssector betekenen een onmiskenbare vooruitgang naar meer transparantie in het bijzonder wat betreft de affectatie van de kapitaalverhogingen gerealiseerd sinds 2005. Niettemin zijn deze rekeningen, evenals de waarderingsregels die hiervoor aan de basis liggen, nog niet in overeenstemming met de vereisten van de Europese richtlijnen zoals ze werden omgezet in Belgisch recht door de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. 3. Niettegenstaande het besluit in het rapport van de twee advocatenkantoren gemandateerd door de NMBS en de NMBS-Holding - rapport dat uitsluitend verwijst naar het Europees recht - kan het College de conformiteit van deze kapitaalverhogingen en hun toewijzing met de beheerscontracten, met de wet van 21 maart 1991 en met de Europese richtlijnen niet bevestigen.

134


7/10/08 3:03:35 PM


4. Er lijken meningsverschillen te blijven bestaan tussen de vennootschap en haar moedermaatschappij wat betreft de juridische en economische aspecten betreffende de toewijzing van de kapitaalverhogingen. Opgemaakt te Brussel op 29 mei 2008, Het College van Commissarissen Het Rekenhof, vertegenwoordigd door: - M. de Fays, Raadsheer in het Rekenhof - F. Vanstapel, Eerste voorzitter van het Rekenhof De leden van het Instituut der Bedrijfsrevisoren: - Burg. BVBA Michel Delbrouck & C°, Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door M. Delbrouck, Bedrijfsrevisor - Burg. NV Van Impe, Mertens & Associates, Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door H. Van Impe, Bedrijfsrevisor, Voorzitter van het College van Commissarissen

Concept: NMBS / EuroRSCG Tekst/productie: NMBS Public & Corporate Affairs (Hugo Stevens, Bruno Van Calster) Opmaak: EuroRSCG / NMBS P&CA (Kathleen Van Vaerenbergh) Foto’s: NMBS P&CA (Martial Host, Bruno Van Calster) / NMBS Holding (Leo Goossenaarts, Denis Moinil), Tim Dirven (p.44), Corinne Hoex (p.30), Cumerio (p.64) Druk: NMBS Centrale Drukkerij Gedrukt op Satimat Green (60% gerecycleerd - 40% FSC-gecertificeerde vezel)

Speciale dank aan Corinne Hoex, Rick De Leeuw, Cathy Macharis, Karel Vinck en Eric Domb voor hun medewerking aan dit jaarverslag. Uw opmerkingen zijn welkom op [email protected] Verantwoordelijke uitgever: Michaël Van Loubbeeck, NMBS Public & Corporate Affairs, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel Juli 2008

135


7/10/08 3:03:35 PM

Jaarverslag_MAN_DEF.indd 136

8/26/08 4:41:08 PM

We can achieve much more when we open ourselves up to work together in partnership with others

Recommend Documents