Onderzoek
Water
prijzen variëren sterk Wie in Kraainem woont, betaalt tot 2,5 keer meer voor leidingwater dan wie in Belœil zijn optrek heeft. Brusselaars klagen het meest over hun factuur. Toch betalen zij gemiddeld minder dan Vlamingen en Walen.
ns onderzoek toont het aan: voor de waterkraan zijn niet alle Belgen gelijk. De rekening is minder gepeperd voor een Brusselaar dan voor een Vlaming of een Waal. Zelfs binnen elk van de drie gewesten kunnen de bedragen enorm schommelen. Toch is iedereen onderworpen aan dezelfde Europese wetgeving, die op twee principes stoelt: de verplichting om heel de watercyclus te beheren en om de kosten voor distributie, winning, zuivering en bescherming van de bronnen door te rekenen aan u.
O
€1
zoveel kost het leidingwater dat een Belg per jaar drinkt
726
miljoen m³: zoveel water wordt jaarlijks in België geproduceerd
tweede schijf van 31 tot 5 000 m³ wordt elke m³ water 1 RKD + 1 RKS gefactureerd. In de derde schijf, voor verbruikers van meer dan 5 000 m³, wordt de prijs berekend op basis van 0,9 RKD + 1 RKS. Vreemd genoeg passen vier gemeenten dit principe niet toe: Saint-Léger, Virton, Belœil en Libin. De eerste twee rekenen voor de huur van de watermeter € 7,44 (excl. btw) aan. De andere vragen daarvoor respectievelijk € 10 en € 17,85 (telkens excl. btw). Al naargelang het verbruik hanteren Saint-Léger, Libin en Belœil een ander tarief.
Besparingen stimuleren Hoe meer u verbruikt, hoe meer u betaalt De verklaring voor deze ongelijkheden? Elk van de drie gewesten heeft zijn eigen organisatie (met intercommunales en gemeentelijke nutsbedrijven) en berekent op een eigen wijze de kosten. Het Vlaams gewest heeft de Europese normen omgezet in het decreet van 18 juli 2003. Alle kosten voor distributie en productie van water moeten worden doorgerekend (behalve 15 m³ per jaar die elk op het adres gedomicilieerd gezinslid gratis krijgt). Daarbij komt de inzameling van afvalwater en de zuivering ervan. De bovengemeentelijke heffing bedraagt € 0,873/m³. De gemeentelijke heffing is variabel, maar beperkt tot 1,4 keer de bovengemeentelijke (d.i. € 1,222/m³). 12 Test-Aankoop 535 • oktober 2009
Het principe "de vervuiler betaalt" geldt: hoe meer u verbruikt, hoe meer u betaalt. Sinds 2005 rekent het Waals gewest de reële kosten voor de distributie (RKD) of voor de sanering (RKS) aan. De RKD evolueren mee met de kosten voor de productie en distributie van het drinkwater overeenkomstig de hydrografische stroomgebieden en het distributiebedrijf. De RKS bedragen momenteel € 1,308/m³. Hier neemt het factuurbedrag progressief toe. Naast een vaste abonnementskost (van 20 RKD + 30 RKS) en een bijdrage aan het Sociaal Fonds (€ 0,0125/m³) betaalt iedereen voor zijn verbruik, volgens een tarifering in schijven. De eerste schijf betreft slechts de eerste 30 m³, waarvoor telkens 1/2 RKD wordt gerekend. In de
Om besparingen te bevorderen en huisgezinnen met lage inkomens te steunen, onderscheidt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vier prijsniveaus voor de distributie. De eerste 15 m³ per persoon en per jaar worden als "vitaal" beschouwd, en tegen € 0,8/m³ gefactureerd. De volgende 15 m³ behoren tot de "sociale" schijf, en kosten € 1,4636/m³. Voor een verbruik van 31 tot 60 m³/persoon/jaar, dat als "normaal" wordt beschouwd, bedraagt de prijs € 2,1691/m³. Vanaf 60 m³/persoon/jaar zit u op het "comfort"-niveau, met een tarief van € 3,222/m³. Sinds 1 januari 2009 wordt hetzelfde principe gehanteerd voor de gewestelijke waterzuivering: op het "vitale" niveau betaalt u € 0,2045/m³, op het "sociale" » www.test-aankoop.be
Els Niclaes, Christophe Rossini en Patrick De Coninck
Rekening houdend met de inflatie, steeg de waterprijs voor een verbruik van 120 m³ sinds 2005 met 42 %
ONDERZOEK BIJ DISTRIBUTIEBEDRIJVEN EN CONSUMENTEN Tussen april en juni 2009 verzonden we een vragenlijst over de tarieven naar alle watermaatschappijen. We kregen overal een antwoord, behalve van de intercommunale van Moeskroen en de maatschappijen van Ouffet, Weismes, Fauvillers, Gouvy, Attert, Chiny, Nassogne, Manhay en Beloeil. De gegevens voor die gemeenten komen van Aquawal. Op basis van de recentste prijzen voor 2009 simuleerden we het jaarlijks verbruik. In de drie gewesten van het land onderzochten we drie verbruiksscenario's: 60 m³ per jaar (het gemiddelde
www.test-aankoop.be
voor een alleenstaande), 120 m³ per jaar (gezin van drie) en 240 m³ per jaar (gezin van vijf). BENT U TEVREDEN? Daarnaast hebben we in oktober en november 2008 een enquête gehouden bij consumenten. 1 144 Belgen tussen 25 en 74 jaar vulden een tevredenheidsenquête in over de kwaliteit van de dienstverlening van watermaatschappijen, hun imago, de prijzen en de problemen. De steekproef was representatief voor de Belgische bevolking wat betreft leeftijd, geslacht en gewest.
oktober 2009 • 535 Test-Aankoop 13
Onderzoek » € 0,3532/m³, op het "normale" € 0,5205/m³ en op het "comfort"-niveau € 0,7436/m³. Aan dat alles moet u een bedrag toevoegen voor de aansluiting op het waterleidingnet (€ 11,9 tot € 23,8 naargelang van de gemeente), evenals een variabele gemeentelijke heffing voor de zuivering.
Van goedkoper tot duurst: meer dan 20 % verschil De gewestelijke verschillen zijn flagrant. Hoeveel u ook verbruikt, in Brussel betaalt u gemiddeld het minst. Voor 60 m³ tellen de Walen minder neer dan de Vlamingen, maar voor 120 en 240 m³ meer (de meerkosten zijn echter miniem). Zo kost
120 m³ gemiddeld € 283 in Brussel, € 426 in Vlaanderen en € 427 in Wallonië. Tussen 2005 en 2009 steeg de prijs voor 120 m³ (rekening houdend met de inflatie) met 4 % in Brussel, met 36 % in Wallonië en met 48 % in Vlaanderen. In de drie scenario's is Belœil de goedkoopste gemeente. Bij de duurste
Waar betaalt u minder voor water? Hieronder vindt u de kaart met de prijzen per gemeente voor 120 m³ water, d.i. het gemiddelde jaarlijkse verbruik van een gezin van drie personen.
Turnhout
Oostende
Brugge
Antwerpen Eeklo
Sint-Niklaas Maaseik
Gent
Veurne Diksmuide
Dendermonde
Tielt
Mechelen
Aalst
Roeselare
Hasselt
Vilvoorde
Leuven
Ieper Kortrijk
Oudenaarde
Kraainem Tongeren Halle
Moeskroen
Waver
Borgworm
Luik
Aat Nijvel
Doornik
Verviers
Zinnik Hoei
Belœil
Namen
Bergen Charleroi
Brussel
Thuin Dinant
Marche-en-Famenne
Philippeville
Bastenaken
Neufchâteau
Veel goedkoper dan gemiddeld (€ 189 tot 263)
Aarlen
Goedkoper dan gemiddeld (€ 264 tot 337) Gemiddeld prijsniveau (€ 338 tot 412) Virton
Duurder dan gemiddeld (€ 413 tot 487)
14 Test-Aankoop 535 • oktober 2009
www.test-aankoop.be
ALGEMENE TEVREDENHEID PER BEDRIJF
INTERVIEW
De Belg is vooral ontevreden over de opvolging van klachten Christian Legros DIRECTEUR VAN BELGAQUA
Over het algemeen zijn klanten van de IMWV (Vlaanderen) erg tevreden over de dienstverlening. De Waals-Brabanders van de IECBW, en vooral de Brusselaars, die aangesloten zijn bij de BIWD, zitten onder het gemiddelde. IMWV (Vlaanderen)
74 %
PIDPA (Vlaanderen)
53 %
TMVW (Vlaanderen)
48 %
SWDE (Wallonië)
48 %
CILE (Wallonië)
46 %
VMW (Vlaanderen)
44 %
AWW (Vlaanderen)
"De prijzen gaan nog steeds de hoogte in" Waarom stijgt de waterprijs sneller dan de inflatie? Vooral de afvalwaterzuivering is daarvoor verantwoordelijk. En dat zal niet meteen veranderen gezien de toenemende vervuiling en de investeringen voor zuivering en riolering. Europa eist dat dit alles vervat zit in de gefactureerde prijs. De zuivering van 1 m³ zou nog tot in 2015 in stijgende lijn gaan. Veranderen de gewoontes? Nieuwe huishoudtoestellen zijn zuinig. Maar er komen ook gulzige producten bij, zoals sommige douches. Toch is het verbruik gedaald van 120 liter per persoon per jaar in 2005 naar 104,6 liter nu. Maar omdat er veel vaste kosten zijn voor de distributie van water (of de consument het nu verbruikt of niet), doet de daling van het verbruik automatisch de eenheidsprijs per m³ stijgen. Over goed leidingwater beschikken op elk moment dat het ons belieft, daaraan hangt dus sowieso een prijskaartje. Evolutie van de waterprijs (2005-2009)
+42 % +48 %
België
Vlaanderen
+4 % Brussel
+36 % Wallonië
www.test-aankoop.be
42 %
IECBW (Wallonië)
38 %
VIVAQUA/BIWD (Brussel)
33 %
Percentage erg tevreden respondenten Beter dan gemiddeld
Zoals het gemiddelde
Slechter dan gemiddeld
gemeenten neemt Kraainem de eerste plaats in. De verschillen tussen beide zijn aanzienlijk: +199 % voor 60 m³ (€ 287 tegenover € 96), +155 % voor 120 m³ (€ 481 tegenover € 189) en +160 % voor 240 m³ (€ 974 tegenover € 375). Ook binnen de gewesten zijn de ongelijkheden flagrant. Voor 60 m³ betaalt een inwoner van Voeren 68 % minder dan een van Kraainem, en de abonnees van de CILE (in de provincie Luik) 140 % meer dan de inwoners van Belœil. In BrusselStad telt u € 149 neer, en in Anderlecht € 187 (een verschil van 25 %). Ook voor 120 m³ geeft een inwoner van Voeren aan Vlaamse zijde het minst uit. Het verschil met Kraainem bedraagt 77 %. Aan Waalse zijde moeten de abonnees van de CILE het meest neertellen, 138 % meer dan de inwoners van Belœil. Het verschil tussen Brussel-Stad en Anderlecht bedraagt 23 %. Voor 240 m³ zijn nog steeds dezelfde gemeenten de uitersten, als we de gewesten met elkaar vergelijken. In Vlaanderen neemt het verschil tussen de goedkoopste en de duurste toe (88 %). In Wallonië blijft dat nog groter (137 %) en in Brussel kleiner (20 %). En er zijn nog verbazingwekkende cijfers. De huur van een watermeter kost in Knokke-Heist € 6,84; voor een abonnement bij de Antwerpse Waterwerken telt u € 62,5 neer. Het verschil in vaste kosten is dus 865 %! In Wallonië schommelt de RKD voor de jaarvergoeding tussen € 0,495 (excl. btw) in Étalle en € 2,12/m³ (excl. btw) voor de abonnees van de CILE. Een verschil van 328 %!
Tevredenheid loopt uiteen Ook wanneer we de tevredenheid over de watermaatschappijen peilen, zien we grote verschillen. Het enthousiasme is veeleer lauw: slechts 47 % van de Belgen is over het algemeen erg tevreden. De verklaring hiervoor ligt niet zozeer bij de kwaliteit van de diensten (41 % erg tevreden consumenten) of het imago van de bedrijven (38 % is erg positief), maar veeleer bij het prijsbeleid (slechts 26 % erg tevreden consumenten), en vooral bij de opvolging van klachten. Dat laatste aspect is verantwoordelijk voor niet minder dan 53 % ontevreden mensen.
Opvolging van klachten erg bekritiseerd Hoewel over de opvolging van klachten wordt gemopperd, zijn de tegenstellingen tussen de gewesten vrij duidelijk. 13 % van de Walen kreeg de laatste 12 maanden problemen (zelfs 16 % van de klanten van de IECBW), tegenover slechts 6 % van de Vlamingen en 4 % van de Brusselaars. De prijzen in de hoofdstad mogen dan al de laagste zijn, de Brusselaars zijn paradoxaal genoeg verreweg het minst tevreden over de tarieven (43 % vindt die zeer slecht, tegenover 32 % in Wallonië en 21 % in Vlaanderen). Over het algemeen konden ze ook nauwelijks de informatie smaken die over de prijs wordt gegeven (48 % bekritiseert ze, tegenover 25 % in Vlaanderen en 30 % in Wallonië), evenals het werk van de callcenters, de algemene kwaliteit van de diensten, de flexibiliteit (drie keer meer ontevredenen dan in Vlaanderen) en het imago (twee en een » oktober 2009 • 535 Test-Aankoop 15
ANALYSE
39
STALEN » halve keer minder goed dan voor de Walen). Kortom, in Brussel is de ontgoocheling groot. In het noorden en het zuiden van het land regent het daarentegen goede scores voor de nauwkeurigheid van de facturen (ongeveer 45 % erg tevreden personen), de betalingsmogelijkheden (ongeveer 40 % gelukkigen) of het gemak waarmee de waterleveranciers kunnen worden gecontacteerd (in Wallonië is 44 % erg tevreden, in Vlaanderen is 42 % tevreden, maar in Brussel slechts 27 %). Ten slotte prijst 51 % van de Walen de hulpvaardigheid en bekwaamheid van het personeel aan, tegenover 43 % van de Vlamingen en 36 % van de Brusselaars. In het zuiden zijn de problemen vooral financieel of technisch van aard, zoals lekken (39 %). 8 % van de Walen heeft problemen om de facturen te betalen, tegenover 8 % van de Brusselaars en 2,5 % van de Vlamingen. Bekijken we de distributiebedrijven afzonderlijk, dan stellen we vast dat de IMWV de beste eindbeoordeling krijgt, vóór de PIDPA. De BIWD (Brussel) sluit de rij. Het Brusselse bedrijf staat met name achteraan wat het prijsbeleid betreft (15 % erg tevreden personen), in vergelijking met de IECBW (34 % is erg positief) en de IMWV (33 %). Qua imago neemt de IMWV opnieuw de leiding, terwijl de BIWD nog steeds de hekkensluiter is. ¬
Een liter water soms 2,5 keer duurder Waarom dezelfde liter water van goede kwaliteit in de ene stad tot 2,5 keer meer kan kosten dan in de andere, is moeilijk te begrijpen. Ons onderzoek brengt ook tegenstrijdigheden aan het licht. De Brusselaar betaalt het minst, maar klaagt het meest over de prijzen. In Kraainem zijn de facturen het hoogst, maar in Wallonië ondervindt men de meeste moeilijkheden om ze te betalen. En hoewel het verbruik overal in België daalt, stijgen de tarieven, gewoonweg omdat de Europese wetgeving de watermaatschappijen oplegt om grote investeringen voor waterzuivering door te rekenen aan de klant. Sinds 2005 stijgt de prijs voor water sneller dan de inflatie. Ook voor de volgende jaren is een prijsstijging waarschijnlijk, op sommige plaatsen al meer dan elders.
16 Test-Aankoop 535 • oktober 2009
Drink à volonté Onze proefbuisjes bevatten niets onrustwekkends … toch niet als we de normen als richtsnoer nemen. Helaas houden die (nog) geen rekening met nieuwe vervuilers.
edereen kent het gevoel. Net vóór u water uit de kraan drinkt, vraagt u zich af of er geen ongewone geur, smaak of aanblik de pret komt bederven. Is dat leidingwater wel echt van goede kwaliteit? Wij hebben het grondig onderzocht, en de resultaten zijn duidelijk: er is niets mis met de 104,6 liter water die een Belg elke dag via één van de 65 watermaatschappijen verbruikt. 65 % daarvan komt uit ondergrondse reserves, 35 % is oppervlaktewater. Alle stalen voldoen aan de wettelijke criteria. Daarom gingen wij nog een stapje verder en zochten we ook naar nieuwe vervuilers, waarover nog niets in de Europese richtlijn staat.
I
Negen verdachten op het spoor We onderzochten de hardheid, de aanwezigheid van lood, nitraten/nitrieten, andere metalen, pesticiden, koolwaterstoffen, antibiotica- en oestrogeenresiduen. De hardheid wordt bepaald door de concentraties calcium- en magnesiumionen. Deze zijn niet schadelijk, althans niet voor de gezondheid. Als hard water van meer dan 30° F tot boven 60° C wordt opgewarmd, dreigt kalkafzet-
ting in vaatwassers en andere wasmachines. Te zacht water (van 10° F of minder) kan agressief worden en metalen leidingen aantasten. De ideale waarde bedraagt ongeveer 15° F. 29 van onze 39 analyses brachten (half)hard water aan het licht. De 10 andere stalen waren zacht, en 7 daarvan zelfs te zacht (een van 0,2° F). Vier van die laatste waren te wijten aan een slecht afgestelde waterontharder. De andere drie (uit Chênée, Tellin en Odeigne) zijn van nature zacht. Lood lijkt niet meer echt een probleem te vormen. Loden leidingen behoren meer en meer tot het verleden. Het risico daalt dus jaar na jaar. De concentraties die wij in onze tests vonden, stegen nooit boven wat toegelaten is. Idem voor kwik, uranium, calcium, magnesium, natrium, aluminium, boor, ijzer, mangaan, koper, zink, cadmium, chroom, nikkel, antimonium en selenium. Slechts één staal bleek te veel natrium te bevatten. Het probleem was echter te wijten aan de slechte afstelling van de waterontharder in de woning. Nitraat is van nature in water aanwezig. In de spijsverteringsorganen wordt een miniem deel omgezet in nitriet. In combinatie met »
www.test-aankoop.be
Carine Deschamps en Patrick De Coninck
HOE WIJ TESTEN In maart en april 2009 hebben we 39 stalen getest uit heel het land, om na te gaan of het leidingwater aan de normen voor hardheid, nitraten, metalen en lood voldoet. Naargelang van de risico's op vervuiling in bepaalde gewesten, hebben we 17 tests op pesticiden en koolwaterstoffen
uitgevoerd in landelijk gebied. Hieronder stellen we u de resultaten voor Vlaanderen en Brussel voor. NIEUWE VERVUILERS Ook hebben we gezocht naar nieuwe vervuilers, die niet opgenomen zijn in de Europese wetgeving, zoals oestrogenen (bij 15 stalen
HOE LEEST U DE TABEL
uit de steden) of antibioticaresiduen. De bedoeling was de kwaliteit van het water en de eventuele invloed ervan op de gezondheid na te gaan. We hebben criteria gehanteerd die soms strenger waren dan de wet.
BRUSSEL EN VLAANDEREN
ONZE RESULTATEN VOOR WALLONIË www.test-achats.be voor de resultaten van alle stalen uit het zuidelijke landsgedeelte
TESTRESULTATEN
Lood en metalen De concentratie mag niet meer dan 25 μg per liter bedragen.
Nitraten
Nitrieten
Pesticiden
Koolwaterstoffen
Oestrogeenresiduen
Antibioticaresiduen
A
A
n.
n.
A
A
A
A
A
A
n.
n.
n.
A
A
A
A
A
n.
n.
A
A
hard
A
A
A
hard
A
A
A
A
A
A
n.m. A
A
A
1030 Brussel
VIVAQUA/BIWD
34,1
hard
1060 Brussel
VIVAQUA/BIWD
5,4
te zacht
1082 Brussel
VIVAQUA/BIWD
17,4
halfhard
Pesticiden M a x i m a a l 100 ng per liter van elke stof, en 500 ng per liter in totaal.
1150 Brussel
VIVAQUA/BIWD
34,3
1502 Lembeek
VWM
40,7
1700 Dilbeek
IWVB
25
halfhard
2200 Herentals
PIDPA
14,2
zacht
Koolwaterstoffen De wet laat niet meer dan 100 ng per liter van bepaalde polycyclische aromatische koolwaterstoffen toe. Voor vele bestaat geen norm. Antibiotica- en oestrogeenresiduen Wij zochten tot op de detectielimiet. Zeer goed Goed Redelijk Zwak Slecht n. niet van toepassing n.m. niet meegedeeld
www.test-aankoop.be
V
Zuigelingen
Andere metalen (± 15) A
Nitrieten Daarvan mogen we niet meer dan 0,1 mg per liter vinden.
Waterontharder
A
Beschrijving
Hardheid in °F
Zuigelingen Mogen water drinken dat minder dan 10 mg nitraten per liter b e v a t . A n d e r w a te r wordt hen en zwangere vrouwen afgeraden.
Lood
Nitraten De wet laat 50 mg per liter toe. Wij hebben de oude Europese norm van 25 mg per liter gekozen.
A
n.
n.
A
A
A
A
C
n.
A
A
n.
n.
n.
A
V
A
n.
n.
A
A
V
2640 Mortsel
AWW
15,8
halfhard
A
A
A
V
A
n.
n.
A
A
2800 Mechelen
PIDPA
14,9
zacht
A
A
A
V
A
n.
n.
A
A
3000 Leuven
VMW
30
hard
A
A
A
A
n.
n.
A
A
3510 Spalbeek
VMW
0,2
te zacht
A
A
A
A
n.
n.
A
A
8400 Oostende
TMVW
37,5
hard
A
A
A
A
n.
n.
A
8490 Jabbeke
VMW
13,7
zacht
A
A
A
V
A
C
A
A n.
8630 Veurne
IWVA
25
halfhard
A
A
A
V
A
C
A
n.
A
9000 Gent
TMVW
22
halfhard
A
A
A
A
n.
n.
A
A
V
9100 Sint-Niklaas
WATERBEDRIJF ST NIKLAAS
22,6
halfhard
A
A
A
9200 Dendermonde
TMVW
16,5
halfhard
A
A
A
9420 Erpe-Mere
TMVW
20,2
halfhard
A
A
9570 Lierde
VMW
34,8
hard
A
9880 Aalter
IMVW
36,8
hard
A
A
A
n.
n.
A
A
A
n.
n.
n.
A
A
A
C
A
n.
A
A
A
A
C
A
n.
A
A
A
A
n.
n.
A
A
V
oktober 2009 • 535 Test-Aankoop 17
» aminen kan nitriet kankerverwekkende nitrosaminen vormen. In België bedraagt de norm 50 mg nitraat per liter. Wij kozen echter voor 25 mg per liter én 10 mg per liter zoals het Frans voedselagentschap aanbeveelt voor zwangere vrouwen en baby's. Het leidingwater dat aan die laatste norm voldoet, hebben we in onze tabel apart aangevinkt. Ook hier zijn de 39 stalen in regel met de wet. In vier gemeenten (Angleur, Hogne, Biesme en Yves-Gomezée) werd de drempel van 25 mg per liter overschreden.
Te veel sporen van pesticiden Wettelijk mag een liter water niet meer dan 100 ng van een pesticide bevatten, en maximaal 500 ng voor alle pesticiden samen. Voor vier daarvan (aldrin, dieldrin, heptachloor, heptachloor-epoxide) is de Wereldgezondheidsorganisatie strenger. Ze beveelt aan om niet boven 30 ng per liter te gaan. We spitsten ons onderzoek vooral toe op landelijke gebieden, die meer met dit type vervuiling kampen. De 17 stalen voldeden aan alle wettelijke criteria. Maar toch hebben we in 13 stalen sporen van verschillende pesticiden gevonden, en in 11 stalen sporen van producten die al enkele jaren van de markt zijn gehaald. De koolwaterstoffen voldoen eveneens aan de normen, maar toch vertoonden ook hier 10 proefbuisjes erg lichte sporen van deze vervuilers. Antibioticaresiduen zijn een probleem voor het oppervlaktewater. Ze zorgen ervoor dat steeds meer bacteriën resistent zijn. Bovendien kan niemand bepalen welk effect
KUNT U ALTIJD LEIDINGWATER GEBRUIKEN? Het water ruikt naar chloor: dit heeft geen impact op de gezondheid. Chloor wordt gebruikt om in heel het net de kwaliteit van het water te waarborgen. Het enige probleem is dat het soms een smaak en geur geeft. Zet het water enkele uren in een karaf in de koelkast om dit te verhelpen. Of voeg er enkele druppels citroensap aan toe. Het water is bruin: drinkwater kan kleine hoeveelheden ijzer of mangaan bevatten. Soms komt de afzetting los. Laat de kraan lopen en vermijd de was met dat water te doen. Die zou kunnen verkleuren. Het water heeft een melkachtige aanblik: dat is te wijten aan kleine luchtbelletjes in het water. In minder dan een minuut verdwijnen ze. Dit heeft geen impact op de waterkwaliteit.
chronische blootstelling aan lage doses residuen op de menselijke gezondheid heeft. De waterzuiveringsstations zijn niet ontworpen om antibioticaresiduen te verwijderen … aangezien geen enkele wet daartoe verplicht. Gelukkig bleken er in geen enkel van de 39 stalen antibioticaresiduen te zitten. De maatschappijen onderwerpen het water aan een reeks voorbehandelingen, die blijkbaar voldoende zijn om deze moleculen te elimineren.
Het water werd opgewarmd: dit wijzigt de samenstelling en bepaalde bacteriën kunnen zich vermenigvuldigen. We raden af het te drinken of ermee te koken. Het water stond stil in de leidingen: laat de kraan 's ochtends of na een lange afwezigheid even lopen, om het stilstaand water uit de leidingen te verwijderen. Daarna kunt u het gebruiken.
Hetzelfde geldt voor oestrogeenresiduen. In onze 15 stalen uit verstedelijkte gebieden vonden we geen enkel spoor van de vijf natuurlijke of synthetische vrouwelijke hormonen waarnaar we zochten. Des te beter. Studies stelden al hormonale afwijkingen vast bij vissen, wegens oestrogenen die zich hechten aan hun vetten. Andere toonden aan dat het water van het Scheldebekken geringe hoeveelheden oestrogeen bevat. Minieme concentraties kunnen al een effect op de gezondheid hebben. ¬
Wij eisen • Leidingwater blijft Beste Koop. Het is 200 keer goedkoper dan water in flessen, en heeft al onze kwaliteitstests met glans doorstaan, met inbegrip van die op nieuwe vervuilers. Bovendien is het altijd beschikbaar. Leidingwater is een goedkope luxe, die de gemiddelde Belgische familie ongeveer € 1 per dag kost en geen huisvuil genereert. In ons land is het van zeer bevredigende kwaliteit, en heeft een enorm voordeel: u kunt zoveel drinken als u wilt. • Toch plaatsen we een voetnoot: zwangere vrouwen en zuigelingen verbruiken het best geen leidingwater dat per liter meer dan 10 mg nitraat bevat. • Ondanks de gunstige situatie blijven er enkele knelpunten. Het water blijkt soms te hard, wat tot kalkafzetting in toestellen kan leiden. Consumenten nemen dan soms hun toevlucht tot waterontharders. Wij raden dat af. Slecht afgestelde ontharders kunnen water afleveren dat agressief is en metalen leidingen aantast, of dat een te hoog natriumgehalte heeft, wat de gezondheid schaadt. In bepaalde ontharders
18 Test-Aankoop 535 • oktober 2009
kunnen zich zelfs bacteriën beginnen vermenigvuldigen, als ze slecht worden onderhouden. • De norm van 500 ng per liter voor pesticiden wordt goed nageleefd. Hij steunt echter op geen enkele toxicologische studie en werd willekeurig vastgelegd, zonder rekening te houden met de specificiteit van elke stof. Men negeert met name de impact van interacties. Voorzichtigheidshalve eisen wij dus een maximale verlaging van de concentraties. • Helaas ontbreken geneesmiddelenresiduen (bv. antibiotica, oestrogenen) in de lijst met prioritair te controleren stoffen van de nieuwe Europese richtlijn voor oppervlaktewater. Recente studies tonen aan dat die daarin wel degelijk aanwezig zijn. Niemand weet met zekerheid welke effect ze op termijn op de gezondheid hebben. Ze zouden dus aan de richtlijn moeten worden toegevoegd. Net als ftalaten: momenteel is er in deze Europese richtlijn slechts één opgenomen. Waarom de andere niet?
www.test-aankoop.be
