Wat zijn spataderen en hoe kunnen ze behandeld worden

Havenziekenhuis ROTTERDAM

Spataderen Wat zijn spataderen en hoe kunnen ze behandeld worden

Spataderen (varices) zijn ontsierende en soms pijnlijke verwijdingen van aderen, meestal voorkomend in de benen. Het Havenziekenhuis heeft een Spataderpoli, waarbij een dermatoloog en een chirurg betrokken zijn in diagnostiek en behandeling van spataderen. In deze folder leest u wat spataderen zijn en hoe deze behandeld kunnen worden in het Havenziekenhuis.

Hoe werkt het aderstelsel in de benen? Het bloedvatstelsel bestaat uit slagaderen (arteriën) en aderen (venen). De slagaderen vervoeren het zuurstofrijke bloed vanaf het hart naar de organen en weefsels. De aderen vervoeren het bloed weer terug naar het hart. Het aderstelsel van de benen bestaat uit het oppervlakkige en het diepe systeem. Het oppervlakkige systeem bestaat uit zeer veel kleine aderen en 2 grote stamaderen (vena saphena magna (VSM) en vena saphena parva (VSP)). De VSM verloopt van de binnenenkel naar de lies en de VSP verloopt van de buitenenkel naar de knieholte. Beide stamaderen monden uit in het diepe systeem. Het bloed wordt ook via verbindingsaderen (perforantes) van het oppervlakkige naar het diepe systeem vervoerd. Dit diepe systeem verzorgt het grootste deel van de afvoer van het bloed vanuit de benen en is onzichtbaar ingebed in de beenspieren. Bij het aanspannen van de spieren, bijvoorbeeld tijdens het lopen, wordt het bloed in de diepe aderen (tegen de zwaartekracht in) omhoog gestuwd in de richting van het hart. We noemen dit de spierpomp. In de aderen zitten kleppen die voorkomen dat het bloed terugstroomt.

Hoe ontstaan spataderen? Aderen kunnen verwijd raken doordat de kleppen niet goed functioneren. Hierdoor ontstaat er een terugstroom van bloed, met als gevolg een verhoogde druk in de ader en een verder uitzetten van de ader. Doordat de mens rechtop loopt zullen onder invloed van de zwaartekracht spataderen zich juist in de benen ontwikkelen.

Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van


Verschillende factoren kunnen belangrijk zijn bij het ontstaan van spataderen. De vorming van spataderen is veelal erfelijk, door een aangeboren zwakte van het steunweefsel van de aderen. Tijdens een zwangerschap ontstaan spataderen gemakkelijker door hormonale invloeden en door een beperking van de terugstroom van het bloed in de aderen uit de benen door druk van de groeiende baarmoeder. Spataderen ontstaan vaker bij mensen met een zittend of juist staand beroep en zeker als daarbij nog veel getild moet worden. Spataderen kunnen ook een gevolg zijn van een trombosebeen. Bij een trombosebeen zijn diepe aderen in het been verstopt geraakt door gestold bloed. Hierdoor raken andere (oppervlakkige) aderen overbelast. Ook andere aandoeningen van het been, zoals operaties en ongevallen, kunnen aanleiding geven tot spataderen. Overgewicht wordt ook genoemd als een risicofactor voor spataderen.

Wat zijn de klachten? Niet iedereen heeft dezelfde klachten. Vaak vindt men spataderen ontsierend. Soms veroorzaken ze helemaal geen klachten. De meest voorkomende symptomen zijn een moe, loom en zwaar gevoel in de benen. Soms heeft men branderige pijn, jeuk en tintelingen of kan men de benen niet goed stil houden in bed (rusteloze benen). Daarnaast kan vochtophoping (oedeem) rond de enkels ontstaan. Deze klachten nemen toe in de loop van de dag, na lang staan en bij warm weer. Als de spataderen lang bestaan kunnen aan de onderbenen huidverschijnselen optreden, zoals pigmentaties, eczeem, witte verlittekening, verharding van de huid en het onderhuidse vetweefsel en uiteindelijk een open been (ulcus cruris venosum).

Hoe wordt de diagnose gesteld? Op de Spataderpoli van het Havenziekenhuis worden spataderen onderzocht door middel van veneuze duplex. Dit is een onderzoek met ultrageluidsgolven gecombineerd met echografie. Hiermee kan het terugstromen van het bloed in beeld worden gebracht. En in het geval van trombose kan ook een verstopping opgespoord worden. U dient op een verhoging te gaan staan en er wordt gel op de benen aangebracht. De duplexkop wordt over uw been bewogen om de aderen goed te vervolgen en de arts knijpt ondertussen in uw kuit. Het kan enigszins gevoelig zijn, maar duplex is niet schadelijk.

www.havenziekenhuis.nl

Have_Inprintfolders_Def.indd 2

- 2 van 8 -

Spataderen

31-10-11 14:55


Wat is de behandeling? Compressietherapie Compressietherapie is een behandeling waarbij door middel van uitwendige druk door verband of elastische kousen de bloedcirculatie zoveel mogelijk wordt bevorderd en oedeem wordt tegengegaan. De spataderen verdwijnen hiermee niet, maar de klachten nemen doorgaans wel af. Voor het aanmeten van therapeutische elastische kousen komt de bandagist van de firma Oldekamp op de polikliniek Dermatologie. Deze en uw behandelend dermatoloog kunnen u meer vertellen welk type kous voor uw benen geschikt zijn.

(Foam)sclerocompressietherapie Deze behandeling is geschikt voor alle aderen van het oppervlakkige systeem. Bij scleroseren worden spataderen geïnjecteerd met een bepaalde vloeistof die de vaatwanden irriteert en laat verkleven. Om de vloeistof krachtiger te maken wordt er vaak schuim (foam) van gemaakt door menging met lucht. Het aanprikken is enigszins pijnlijk. Afhankelijk van de uitgebreidheid zullen meerdere behandelingen nodig zijn. Na de behandeling wordt gedurende 1 week een elastische kous gedragen. In sommige gevallen gedurende enkele dagen ook ‘s nachts en/of overdag 2 over elkaar. De spataderen zullen hierdoor geleidelijk aan verschrompelen en verdwijnen. Een eventuele vervolgbehandeling volgt na gemiddeld 4 weken.

Echogeleide foamsclerocompressietherapie Echogeleide foamsclerocompressietherapie is een bijzondere vorm van sclerocompressietherapie. Hierbij wordt het duplexapparaat gebruikt om het te behandelen vat (meestal de stamader VSM of VSP) in beeld te brengen. Zodoende kan tijdens het aanprikken en inspuiten de verspreiding van het schuim gecontroleerd worden. Na deze behandeling dient een dubbele elastische kous 1 week gedragen te worden. U krijgt hierover instructies mee. Een controle en eventuele vervolgbehandeling volgt na een aantal weken. Mogelijke bijwerkingen/complicaties van scleroseren kunnen zijn: - Donkere verkleuringen (pigmentatie). Dit verdwijnt in de meeste gevallen binnen enkele maanden. Mensen met een donker huidtype hebben grotere kans op blijvende pigmentatie. - Voelbare bobbeltjes en soms pijnlijke knobbels in de ingespoten



- 3 van 8 -

Spataderen

31-10-11 14:55


spataderen. Dit zijn kleine aderontstekingen en in feite een normale reactie. - Ragfijne roodpaarse vaatverwijdingen (matting). Dit is meestal blijvend en opnieuw scleroseren levert vaak meer matting op. - Allergische reactie op de vloeistof. Dit is zeldzaam en meestal betreft het een vervelende huidreactie gepaard gaande met roodheid, jeuk en/of branderigheid en zwellingen. Een allergische reactie gepaard gaande met acute verschijnselen is zeer zeldzaam. - Diep veneuze trombose (na behandeling stamspatader). Eveneens een zeer zeldzame complicatie. Scleroseren vindt doorgaans niet plaats: - indien u zwanger bent, - indien u eerder een allergische reactie op de vloeistof heeft gehad, - indien u bekend bent met migraine zou u na scleroseren met schuim een migraine-aanval kunnen ontwikkelen.

Ambulante flebectomie volgens Muller Deze behandeling is geschikt voor spataderen aan de zijtakken van de stamaderen. Het geeft over het algemeen een fraai cosmetisch resultaat met nagenoeg geen zichtbare littekens. Met een huidstift wordt de te behandelen ader op het been afgetekend, waarna het been steriel wordt afgedekt op de behandeltafel. De huid wordt plaatselijk verdoofd met een serie prikjes die enigszins pijnlijk zijn. Om de spatader te verwijderen worden enkele minisneetjes (2-3 mm) gezet en wordt de ader in stukjes van enkele centimeters met een speciaal haakje eruit getrokken. Nadien worden de sneetjes met hechtstripjes vastgezet. Er worden dus geen hechtingen gebruikt. Omdat de losgemaakte ader ook niet wordt afgebonden en om bloeding te beperken, wordt er en stevig drukverband aangelegd. Dit verband mag u zelf verwijderen na 4 dagen. Houdt u rekening met een bloeduitstorting. De hechtstripjes dienen echter langer te blijven zitten. Meestal komen ze enkele dagen later vanzelf los. Mogelijke bijwerkingen/complicaties na Muller kunnen zijn: - (Forse) bloeduitstorting, wondjes en blaren om en op de plekken van de pleisters en het verband. Dit kan wat ongemak veroorzaken, maar geneest doorgaans snel. - Donkere verkleuringen (pigmentatie) ter plaatse van de sneetjes of de bloeduitstorting. Dit verdwijnt in de meeste gevallen binnen enkele maanden. Mensen met een donker huidtype hebben grotere kans op blijvende pigmentatie.



- 4 van 8 -

Spataderen

31-10-11 14:55


- Voelbare bobbeltjes en soms pijnlijke knobbels in het behandelde spatadertraject. Dit zijn meestal aderstompjes of kleine aderontstekingen. Over het algemeen onschuldig en binnen enkele weken verdwenen. - Een doof of tintelend gevoel in de huid. Een zeldzame complicatie veroorzaakt door beschadiging van zenuwtakjes naar de huid en dit herstelt niet altijd. - Allergische reactie op de verdovingsvloeistof. Dit is zeldzaam en meestal betreft het een vervelende huidreactie gepaard gaande met roodheid, jeuk en/of branderigheid en zwellingen. Een allergische reactie gepaard gaande met acute verschijnselen is zeer zeldzaam. Muller vindt doorgaans niet plaats: - indien u zwanger bent, - indien u eerder een allergische reactie op verdovingsvloeistof heeft gehad. Muller vindt plaats in dagbehandeling op dezelfde locatie als de polikliniek Dermatologie. U hoeft niet nuchter te verschijnen. Na de ingreep, die ongeveer 1 uur in beslag neemt, blijft u nog enige tijd om bij te komen en dient u wat rond te lopen om er verzekerd van te zijn dat het verband goed blijft zitten. Wij raden u aan niet zelfstandig naar huis te gaan.

Endoveneuze lasertherapie Deze behandeling is niet voorhanden in het Havenziekenhuis. Indien u hiervoor in aanmerking komt, regelen wij voor u een behandelafspraak in het Erasmus MC. U ontvangt van ons de afzonderlijke folder.

Crossectomie (met strip) Als na het maken van de duplex blijkt dat de stamaderen VSM of VSP niet goed functioneren, kunnen deze met een operatie behandeld worden. Dan krijgt u een strip van de VSM met crossectomie of alleen een crossectomie van de VSP. U krijgt eerst een informatief gesprek bij de chirurg op de poli Chirurgie. Bij een crossectomie wordt de crosse (dit is de inmonding van de VSM of VSP in het diepe adersysteem) opgezocht via een sneetje in de lies, respectievelijk de knieholte. Daarna wordt de verbinding van de VSM, danwel de VSP, met de diepe ader doorgesneden en worden alle zijtakken afgebonden.



- 5 van 8 -

Spataderen

31-10-11 14:55


Bij strippen van de VSM wordt vanuit de lies in de stamader een draad opgevoerd en via een sneetje ter hoogte van de knie wordt deze draad opgezocht en wordt de hele ader eruit getrokken (gestript). De kleine sneetjes worden nadien gehecht. De operatie gebeurt in principe in dagbehandeling en kan onder algehele narcose of met een “ruggenprik”. Na de operatie krijgt u 24 uur een drukverband en hierna een verbandkous voor 10 dagen. Een controle afspraak bij de chirurg volgt na 10 dagen en bij de dermatoloog op de Spataderpoli na ongeveer 6 weken. Mogelijke bijwerkingen/complicaties na strip kunnen zijn: - (Forse) bloeduitstorting. Dit geneest vanzelf in ongeveer 2 weken. - Donkere verkleuringen (pigmentatie) ter plaatse van de sneetjes of de bloeduitstorting. Dit verdwijnt in de meeste gevallen binnen enkele maanden. Mensen met een donker huidtype hebben grotere kans op blijvende pigmentatie. - Voelbare bobbeltjes en soms pijnlijke knobbels in het behandelde spatadertraject. Dit zijn meestal aderstompjes of kleine aderontstekingen. Over het algemeen onschuldig en binnen enkele weken verdwenen. - Wondontsteking op de plaats van de hechtingen. Dit geneest meestal 9 goed na verwijderen van de hechtingen. Slechts zelden is er sprake van een infectie waarvoor antibiotica nodig zijn. - Een doof of tintelend gevoel in de huid. Een zeldzame complicatie veroorzaakt door beschadiging van zenuwtakjes naar de huid en dit herstelt niet altijd. Strippen vindt doorgaans niet plaats: - indien u zwanger bent, - indien uw algehele gezondheid een verhoogd risico op complicaties oplevert (ter beoordeling aan de chirurg en/of anesthesist).

Belangrijke algemene informatie over de Spataderpoli - De Spataderpoli van het Havenziekenhuis bevindt zich op locatie Buitenhaven, Haringvliet 72, polikliniek Dermatologie, telefoonnummer 010 - 404 34 17. - De polikliniek Chirurgie bevindt zich in het hoofdgebouw van het Havenziekenhuis, Haringvliet 2, telefoonnummer 010 - 404 33 80. - Gelieve bij verhindering telefonisch af te melden. - U dient op tijd aanwezig te zijn. Indien u zich te laat meldt, kunnen wij niet garanderen dat u die dag nog geholpen kunt worden. - Neemt u bij iedere afspraak uw eigen elastische kousen mee. In veel



- 6 van 8 -

Spataderen

31-10-11 14:55


-

-

-

-

gevallen gebruiken we deze na de ingreep (ook soms na kleinere Mulleringrepen). Draagt u makkelijk zittende, verstelbare schoenen en een ruime broek of rok. Door het verband of de kousen kan het zijn dat strakke kleding niet goed past. Om de kans op infectie te verkleinen mag u kort voor een behandeling van spataderen de benen niet ontharen. Indien nodig worden de haren met een tondeuse geschoren door een assistent van de afdeling. Indien u pijn heeft na een spataderingreep, dan kunt u in principe paracetamol 3-4 maal daags 1000 mg innemen of een andere pijnstiller zoals u gewend bent. Houdt u echter altijd rekening met uw eigen gezondheidssituatie en uw eventuele overige medicijnen en leest u goed de bijsluiter. Bewegen is goed na een spataderingreep, maar vermijd intensieve sporten zoals hardlopen tot 1 week na de behandeling. Als u vragen vóór, tijdens of na de ingreep heeft, stel ze gerust. Als u thuis aanhoudende pijn heeft, neem dan altijd contact met ons op. Voor dringende zaken buiten kantoortijden belt u het algemene nummer van het Havenziekenhuis: 010 - 404 33 00.

Uw afspraak Uw afspraak is op: Dag............................................................................................... Locatie (poli).................................................................................. Tijd ...............................................................................................

Dag............................................................................................... Locatie (poli).................................................................................. Tijd ...............................................................................................



- 7 van 8 -

Spataderen

31-10-11 14:55


Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij 'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl

Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010 - 404 33 00.

Afspraak afzeggen of wijzigen Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen.

Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op www.havenziekenhuis.nl

115046 DER/15/11/Spataderen

Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. © Havenziekenhuis

POSTADRES

Telefoon & fax

HOOFDLOCATIE

buitenpolikliniek krimpen

Postbus 70031

010 - 404 33 00

Haringvliet 2

Patrijzenstraat 59

3000 LN Rotterdam

010 - 412 15 17

Rotterdam

Krimpen aan den IJssel


- 8 van 8 -

Spataderen

Wat zijn spataderen en hoe kunnen ze behandeld worden

Recommend Documents