Wat zegt uw financiële balans? Samen met een door uw accountant opgestelde toelichting vormen de winst- en verliesrekening en de balans gezamenlijk de jaarrekening van uw onderneming. De balans is een momentopname van uw bezittingen en schulden: • •
Waarin heeft uw bedrijf geld geïnvesteerd? Dit zijn de bezittingen. Waarmee zijn de investeringen gefinancierd. Voorzover dit is gebeurt met vreemd vermogen is sprake van schulden.\
Inzicht in uw financiële balans helpt u bij het nemen van de juiste financiële beslissingen.
Wat doet u met uw balans? Een balans hebt u niet alleen maar nodig omdat de fiscus dat van u eist. U hebt ook een balans nodig om bijvoorbeeld te kunnen bepalen: • • •
Wat het eigen vermogen is van uw bedrijf; Wat uw bedrijf waard is; Hoeveel geld u van de bank kunt lenen op basis van de cijfers op uw balans;
Bedenk dat uw balans altijd een momentopname is. Dit in tegenstelling tot uw winst- en verliesrekening die een overzicht geeft van kosten en opbrengsten over een bepaalde periode. Basisopbouw De basisopbouw van een balans ziet er als volgt uit.
Activa (bezit)
Passiva (financiering)
Vaste activa
Eigen vermogen Voorzieningen Vreemd vermogen: langlopende schuld (> 1 jaar) • Middellang krediet • Overig
Vlottende activa: • Voorraden • Debiteuren • Onderhanden werk • Overig
Vreemd vermogen: kortlopende schuld (< 1 jaar) • Rekening-courant krediet • Crediteuren • Overig
Liquide middelen
Bankkrediet Leverancierskrediet
Totale activa
Totale passiva
Indeling Vaste activa worden op de balans als volgt ingedeeld: •
Materiële vaste activa; - grond en gebouwen; - inventaris; - transportmiddelen; - machines/installaties; - computerapparatuur.
•
Immateriële vaste activa - licenties/octrooien; - ontwikkelingskosten; - goodwill
•
Financiële vaste activa. - deelnemingen/effecten; - langlopende leningen.
Vlottende activa Activa die u snel verbruikt (zoals voorraden of debiteuren) zijn vlot weer weg. Het zijn dus vlottende activa. Het woord ‘vlotten’ betekent ‘wegstromen’. Vlottende activa zijn onder andere: − − − − − − − −
Kasgelden; Onderhanden werk; Effecten; Banksaldi; Voorraden; Vorderingen op klanten (debiteuren); Transitoria (overlopende posten); Liquide middelen.
Gehuurde en geleasde activa staan niet op de balans. U hoeft ze niet eerst aan te schaffen zodat ze geen beslag leggen op uw passiva. Passiva Passiva worden op de balans als volgt ingedeeld: •
Eigen vermogen − (Aandelen)kapitaal; − Winstreserve; − Overige reserves; − Achtergestelde lening.
•
Vreemd vermogen lang − Voorzieningen; − Latente belastingverplichting; − Hypothecaire lening; − Middellang bedrijfskrediet; − Financial leasing; − Uitgegeven obligaties; − Leningen van overige derden.
•
Vreemd vermogen kort − Kortlopende voorzieningen − Crediteuren; − Rekening-courantkrediet; − Overige schulden − Transitoria (overlopende posten)
Vragen over balans Belangrijke financiële vragen voor een bedrijf of organisatie hebben betrekking op de balans. Bijvoorbeeld: • • • • • • • • • •
Hoe is de ontwikkeling van de solvabiliteit? Hoe is de ontwikkeling van de liquiditeit? Welke veranderingen in het werkkapitaal zijn te verwachten? Welke ontwikkeling maakt het eigen vermogen door? Wat wordt de verhouding tussen vreemd vermogen lang en vreemd vermogen kort? Wat is de verwachte ontwikkeling van het saldo van het rekening-courant krediet? Wat is de ontwikkeling van het balanstotaal? Stijgen de vaste activa of dalen ze juist? Stijgen de voorraden of dalen ze? Wat gaat er gebeuren met de stand van de debiteuren en het onderhanden werk?
Conclusies trekken Hoe trekt u op basis van uw balans de juiste conclusies? Wat haalt u uit de balans? U kunt de gegevens op uw balans gebruiken als nuttige 'stuurinformatie'. Bovendien kunt u aan de hand van uw financiële cijfers proberen uw bedrijf weer op orde te krijgen als blijkt dat het met uw bedrijf zonder maatregelen de verkeerde kant op dreigt te gaan. Uw balans bekijken Loop samen met uw accountant eens door uw meest recente balans en ga de volgende aandachtspunten na. • •
Kan mijn bedrijf op korte termijn aan de lopende betalingsverplichtingen voldoen? Dit is de vraag naar de liquiditeit van uw bedrijf. Kan mijn bedrijf op lange termijn voldoen aan de verplichtingen tegenover vermogensverschaffers (zoals de bank)? Dit is de vraag naar de solvabiliteit van uw bedrijf.
De financiële positie van uw bedrijf beoordeelt u aan de hand van verschillende kengetallen of ratio’s. Voer in het rekenmodel Balans en kengetallen op de cd-rom uw verschillende balansposten in. De belangrijkste kengetallen worden vervolgens voor u uitgerekend. Print ze uit en vergelijk ze met de waarden die in de hierna volgende tekst over kengetallen worden genoemd. Kijk op de cd-rom voor informatie over de waarde van kengetallen per bedrijfssector. Liquiditeit De volgende kengetallen zijn voor het bepalen van de liquiditeit van uw bedrijf van belang:
Current ratio De current ratio geeft antwoord op de vraag: Krijgt mijn bedrijf op korte of middellange termijn te maken met liquiditeitsproblemen? Vlottende activa + Liquide middelen ______________________________ Current ratio = Kortlopende schulden Gewenste waarde: tussen de 1 en de 1,5 Deze current ratio geeft weer in hoeverre u beschikt over liquide middelen om op korte termijn uw schuldeisers te kunnen betalen. Quick ratio De quick ratio geeft antwoord op de vraag: Is uw bedrijf op dit moment in staat om de vorderingen van uw crediteuren te betalen? Vlottende activa (exclusief voorraden) + Liquide middelen Quick ratio = _________________________________________________ Kortlopende schulden Gewenste waarde quick ratio: 0,5 tot 1 De quick ratio geeft aan in hoeverre u beschikt over direct beschikbare liquide middelen om uw schuldeisers onmiddellijk te kunnen betalen. Bij de quick ratio zijn de in uw bedrijf aanwezige voorraden weggelaten. Uw post ‘openstaande debiteuren’ mag u wel meerekenen bij de berekening van de quick ratio. Uw vorderingen zijn immers in geval van nood onder bepaalde voorwaarden te verpanden aan een bank of factormaatschappij. Werkkapitaal Het werkkapitaal geeft antwoord op de vraag: Hoeveel financiële speelruimte hebt u om investeringen te doen zonder extra vermogen aan te hoeven trekken? Het werkkapitaal is de hoeveelheid geld die uw bedrijf nodig heeft om de bedrijfsactiviteiten goed te kunnen uitoefenen. Werkkapitaal = Vlottende activa + liquide middelen -/- Vreemd vermogen kort
Werkkapitaalratio U kunt aan de hand van het uitrekenen van uw werkkapitaal niet direct bepalen of dit bedrag hoog genoeg is. Om dit enigszins te kunnen bepalen, relateert men het werkkapitaal vaak aan de jaaromzet of aan het balanstotaal en berekent men de werkkapitaalratio als volgt: Werkkapitaal Werkkapitaalratio = ______________ x 100% Balanstotaal Gewenste waarde: tussen de 10% en 20% Solvabiliteit De solvabiliteit geeft antwoord op de vraag: In hoeverre staat er tegenover uw schulden een dekking in uw bezittingen? Eigen vermogen Solvabiliteit = _____________________ Vreemd vermogen Gewenste waarde: tussen 0,20 en 0,50 Hoe hoger uw solvabiliteit des te minder afhankelijk u bent van externe vermogensverschaffers zoals een bank. De bank zal bij het verstrekken van krediet met name kijken naar de aanwezigheid van eigen vermogen om eventueel tegenvallende resultaten te kunnen opvangen. Solvabiliteitsverhouding Een kengetal voor de solvabiliteit is de solvabiliteitsverhouding: Solvabiliteitsverhouding =
Totale activa _______________________ Vreemd vermogen
Gewenste waarde solvabiliteitsverhouding: 1,5 tot 2
Rendement over het totale vermogen Het rendement over uw totale vermogen geeft antwoord op de vraag: Hoeveel winst maakt mijn bedrijf in relatie tot de hoeveelheid geld dat in mijn bedrijf is gestoken? Het rendement van het totale vermogen is een goede graadmeter voor de vraag hoe financieel gezond uw bedrijf is.
Rendement over het eigen vermogen Het rendement over het eigen vermogen is een variant op het rendement van het totale vermogen. Het drukt uit hoeveel u als ondernemer met uw bedrijf verdient in relatie tot het door u geïnvesteerde vermogen. Uiteraard streeft u ernaar om het rendement op uw eigen vermogen zo hoog mogelijk te laten uitkomen. Gewenste waarde In het algemeen wordt ervan uitgegaan dat het rendement over het totale vermogen hoger moet zijn dan de marktrente en het rendement van het eigen vermogen een paar procent moet liggen boven de marktrente als vergoeding voor de ondernemersinspanning. Software Prognoses en Jaarcijfers Bent u niet financieel deskundig maar wilt u toch uw bedrijf financieel goed kunnen sturen? Door meer informatie te halen uit uw jaarcijfers en zelf allerlei verschillende prognoses te kunnen maken? De software Prognoses en Jaarcijfers (ontwikkeld i.s.m. accountantskantoor Deloitte) biedt u dertien verschillende Rekenmodellen waarmee u de belangrijkste financiële prognoses (Liquiditeitsprognoses, Investeringsprognoses en Exploitatieprognoses), Financiële analyses (Balansanalyses) en een Financieel plan kunt maken. Bedoeld voor ondernemers of managers van een afdeling/organisatie die behoefte heeft aan rekentools voor Financieel Management. Klik hier voor meer informatie en bestellen of ga naar de webwinkel van www.digi-profs.nl.
