Gezondheidsproblematiek en werk
Wat kan de VDAB betekenen voor mensen met een gezondheidsproblematiek
1. Sluitend Maatpak 2. Specifieke doelgroepen binnen het sluitend Maatpak 3. Screening 4. Zorgbegeleiding 5. Personen met een arbeidshandicap 6. Besluit
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Sluitend maatpak : Uitdagingen voor de VDAB Vlaams Regeerakkoord 15 juli 2009: “We maken ruimte om via een arbeidsintensieve face-to-face-aanpak alle werkzoekenden, ook diegenen die het moeilijk hebben om een plaats te vinden op de arbeidsmarkt, te begeleiden. We breiden daarom stelselmatig de relevante ingrediënten van het gedifferentieerde begeleidingsmodel van het Jeugdwerkplan uit naar andere categorieën, onder andere naar de 25-tot 49-jarigen.”
Sluitend maatpak : Uitdagingen voor de VDAB Inspelen op de krapte op de arbeidsmarkt kan alleen maar door : -
Betere integratie van loopbaan in het leven Bruggen te slaan met andere levensdomeinen Kansen te scheppen om zich voortdurend te ontplooien Nadruk op talent ipv op belemmering Inclusief beleid en passende tewerkstelling met ondersteunende maatregelen
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
1
HOE?
Sluitend maatpak Van sluitende aanpak naar sluitend maatpak: Sluitende aanpak = elke werkzoekende op tijd een passend aanbod geven Passend aanbod = kortste weg naar duurzame tewerkstelling
Focus op: - MAATWERK - VERANTWOORDELIJKHEID
Sluitende maatpak = elke werkzoekende op tijd een aanbod van bemiddeling, begeleiding en/of opleiding volgens hun individuele noden
- COACHING SLUITEND MAATPAK
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Sluitend maatpak :Principes
Sluitend maatpak : principes
1. Kernopdracht VDAB = BEMIDDELEN = Mensen werk bezorgen = Matching wz / wg = Focus op vacatures en sollicitatieacties = Begeleiden om te kunnen bemiddelen
2. Maatwerk Dienstverlening op maat van de klant (afgestemd op de vragen / behoeften) via verschillende kanalen
• • • •
Lichte bemiddeling Bemiddelingstraject Intensieve trajectbegeleiding Sluitende benadering van de werkgevers
KLANTEN STAAN ALTIJD CENTRAAL! www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
2
LICHTE BEMIDDELING • Start onmiddellijk na inschrijving • Voor zelfsturende werkzoekenden = dit voldoende Contact Correct en matchbaar dossier Daarna automatismen laten werken (belang correcte vacatures!!) Eventueel een gesprek
BEMIDDELINGSTRAJECT • Intensieve regelmatige opvolging – bijsturing actieplan altijd mogelijk
• Kanalenmix – e-mail – telefoon/GSM – afwegen wanneer een persoonlijk contact meerwaarde biedt (collectief / individueel)
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Intensieve Trajectbegeleiding TIMING • Onmiddellijk bij geen matchbaar dossier • Onmiddellijk bij detectie problemen • Ten laatste na 9 maanden werkloosheid WAT Screeningsmoment: identificatie van de mogelijke drempels tot tewerkstelling DOELSTELLING Bepalen verdere begeleiding: • bemiddelingstraject • intensieve trajectbegeleiding
Knipperlichtscreening WAT • Updaten dossier • Opvolgen sollicitatiegedrag • Behoefte aan extra hulp detecteren: aandachtspunten - kennis Nederlands, - laaggeletterdheid, - PmAH, - IT-basisvaardigheden, - realistische jobkeuze, - sollicitatievaardigheden, - algemene arbeidsmarktvaardigheden, - randvoorwaarden (mobiliteit, kinderopvang,…) • Informeren over zelfredzaamheidstools
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
3
Activeringsbegeleiding De sluitende aanpak groep mensen met MMPP problematiek - VDAB had geen gepast traject voor deze groep mensen - Via Meerbanenplan (2006) : eerste project „Activeringsbegeleiding‟ = samenwerking tussen de VDAB, de welzijnssector en de gezondheidssector In 2009 een nieuwe uitbesteding met bijsturingen : Zorgbegeleiding
Doelgroep activeringsbegeleiding • De persoon heeft een grote afstand tot de arbeidsmarkt omwille van een nietarbeidsmarkt gerelateerde problematiek van medische, mentale, psychische en/of psychiatrische aard, veelal gecombineerd met een sociale problematiek (MMPP); • De betrokkene heeft dus één of meerdere MMPP-zorgvragen die chronisch of acuut onvoldoende onder controle zijn; • Waardoor een traject naar betaalde arbeid of een wekelijkse deelname aan arbeidsmatige activiteiten binnen arbeidszorg van minimum 2 dagdelen (8u) op wekelijkse basis onmogelijk is • De persoon is ingeschreven in het kader van de werkloosheidsreglementering en geniet van werkloosheidsuitkeringen, is daarvan (voorlopig) uitgesloten of in wachttijd na het beëindigen van studies; • De persoon is bereid actief mee te werken aan een screeningsproces en aan de uitvoering van de trajectovereenkomst op basis van dit screeningsadvies.
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Zorgbegeleiding Screening : -
Consulent : buikgevoel meer aan de hand dan wat uit knipperlicht komt Bevestiging door VDAB-psycholoog Gespecialiseerde Arbeidsonderzoeksdienst = onafhankelijk advies over het verdere traject van de werkzoekende : 1. NEC 2.SW of BW 3. Arbeidszorg 4. Activeringsbegeleiding 5. Niet toeleidbaar
Zorgbegeleiding Screening : 2200 screeningen door GA/1000 screeningen door VDAB psycholoog - 45% advies activeringsbegeleiding Activeringszorg - Binnen 18 maanden oriëntatie naar en voorbereiding op 1. NEC : 18% 2. SEC, BW : 7% 3. AZO : 24% 4. Niet toeleidbaar : 45%
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
4
Zorgbegeleiding Model : 1100 begeleidingen op jaarbasis Via provinciale partnerschappen GTB speelt centrale rol met name 1. Bewaken focus op werk 2. Casemanagement 3. Coördinatie Doorgedreven zorgaanpak Aanpak van sociale en psychosociale drempels (empowerment) Stages op de werkvloer Structurele inbedding van overleg op verschillende niveaus (cliënt, begeleiders, management)
Wat is activeringsbegeleiding = een geïntegreerd (werk en welzijns-) VOORTRAJECT DOEL: •Verhogen werkzaamheidsgraad kansengroepen •Drempels wegwerken i.f.v. vervolgtraject: Remediëren van medische, mentale, psychische, psychiatrische problemen =behandeling, zorg Ombuigen van sociaal-economische, sociale en/of psychosociale drempels op weg naar werk =empowerment
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Partnerschap activeringsbegeleiding Toeleiding
Activeringsbegeleiding
= Provinciaal samenwerkingsverband van
aanbieders: •minstens één partner met zorgexpertise voor de behandeling van medische, psychiatrische drempels (partner zorg)
Vervolgtraject
Tender Zorgbegeleiding 4
Advi es GA of trajec tbeg.
5 8 VD AB Psy
1 GTB
2
9
3 6
11. Coördinatie (zorgbegeleiding) en 12. Budgetbeheer
•minstens één partner empowerment voor de aanpak van sociaal-economische, sociale en/of psychosociale drempels op weg naar werk (partner empowerment)
7. Loopbaanoriëntering (GTB, waar nodig met inzet van partners)
10 GTB
VD AB psy
Activering: - arbeidszorg - maatwerk
- NEC
3. Casemanagement en 13. Coördinatie (activeringsbegeleiding) (GTB)
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
5
Wat na activeringsbegeleiding?
Vervolgtraject naar werk: afhankelijk van het advies: •Stappen naar NEC, • Stappen naar SEC, • Stappen naar arbeidszorg, • Niet toeleidbaar.
Capaciteit activeringsbegeleiding Beschrijving van de percelen op jaarbasis 1. Antwerpen : 320 2. Vlaams-Brabant: 160 3. West-Vlaanderen: 170 4. Oost-Vlaanderen: 260 5. Limburg: 190 TOTAAL
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Extra activeringstrajecten WIP: werkgelegenheids- en investeringsplan →Aandacht voor activering van kwetsbare doelgroepen →Mogelijkheid tot extra activeringstrajecten voor 2 specifieke doelgroepen die nu niet of te weinig gebruik kunnen maken van dit aanbod: •Wz met een OCMW-statuut (Vlaams niveau: 50 extra) • Wz met een ZIV-statuut (Vlaams niveau: 65 extra)
1100
Activeringstrajecten RIZIV-statuut • Doelgroep: • wz met een ZIV-statuut • uit de huidige projecten (die dus reeds een screeningsadvies activeringsbegeleiding hebben) • na goedkeuring adviserend geneesheer (aanvraag via „aanmeldingsformulier‟) • opgelet: andere manier van beoordeling – Niet: is deze wz arbeidsklaar voor stappen naar de arbeidsmarkt – Wel: heeft deze wz baat bij een activerend voortraject (omdat hij tijdelijk niet toeleidbaar en dus nog niet arbeidsklaar is)
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
6
Personen met een arbeidshandicap
December 2003: rondetafelconferentie Engagement tegen 2010:
Tewerkstelling van Personen met een arbeidshandicap
•verminderen kloof werkzaamheid •wegwerken ondervertegenwoordiging PMaH •creëren kansen voor gelijke rechten
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Personen met een arbeidshandicap
Personen met een arbeidshandicap
In het kader van B.B.B.: overdracht bevoegdheid arbeidsmarktintegratie van mensen met een handicap
Dit betekent een belangrijke doorbraak inzake een inclusieve visie op het arbeidsmarktbeleid voor deze doelgroep…
van beleidsdomein WELZIJN naar domein WERK!
en ligt volledig in de lijn van de nieuwste Europese richtlijnen op dit vlak
operationeel vanaf 1 januari 2008 www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
7
Personen met een arbeidshandicap
Personen met een arbeidshandicap
VAN VAPH NAAR VDAB = VAN een categoriaal NAAR een inclusief arbeidsmarktbeleid VAN personen met een handicap NAAR personen met een arbeidshandicap (geen zorgvragen) VAN bevoegdheid beleidsdomein Welzijn NAAR bevoegdheid beleidsdomein Werk
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Personen met een arbeidshandicap
Personen met een arbeidshandicap
Sinds enkele jaren In eerdere visies op personen met een handicap werd de
wordt de verantwoordelijkheid
oorzaak van de handicap al te
voor de oorzaak van
vaak bij de individuele persoon
een handicap meer bij
gelegd.
de samenleving gelegd.
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
8
Personen met een arbeidshandicap
Personen met een arbeidshandicap
Wat is er nu precies veranderd? De gebruiker als actieve motor en beheerder van het eigen traject.
de regie, de erkenning, de financiering van deze sector verloopt via de VDAB
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Personen met een arbeidshandicap
Personen met een arbeidshandicap
Definitie van PMaH: Elk langdurig en belangrijk probleem van deelname aan het arbeidsleven dat te wijten is aan het samenspel tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren.
• VDAB heeft doelgroep verruimd tov Vlaams Agentschap. • Ook personen met een langdurige ziekte komen in aanmerking: bv. Mensen met psychiatrische problemen, getransplanteerde nierpatiënten, MS in beginstadia, … Grote wijziging: nu komen ook werknemers uit het onderwijs, binnen de uitzendarbeid en binnen de lokale besturen in aanmerking voor subsidies (Vlaamse OndersteuningsPremie)
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
9
Personen met een arbeidshandicap
Organogram Dienst ArbeidsHandicap per provincie
AMB-LKC
ORGANISATIE VAN DE VDAB Dienst ArbeidshandicapSpecialisatie = DAH
Inhoudelijke ondersteuning Door centrale experten:
DAH Specialist en Deskundige
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Provinciaal verantwoordelijke Gespecialiseerde screening
Administratieve ondersteuning
Psychologische dienst
DAH per LKC
• • • • •
Antwerpen Oost-Vlaanderen Limburg West-Vlaanderen Vlaams-Brabant = provinciaal
Somersstraat, Kongostraat Thonissenlaan Spanjaardstraat Sint-Maartenstraat
Antwerpen Gent Hasselt Brugge Leuven
DE PROCEDURE
georganiseerd
werkgevers wenden zich tot de DAH van de provincie waar het bedrijf gelegen is = uniformiteit, laagdrempeligheid werknemers wenden zich tot de DAH van de provincie waar hun domicilieadres gelegen is werkzoekende wenden zich via werkwinkel tot DAH van provincie waar hun domicilieadres gelegen is
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
10
Aandachtspunten
Wat is een WN en wat is een WZ? • Werkzoekenden met actief dossier melden dit via trajectbegeleider of via luik vermoeden. • Halftijds werkende: afhankelijk van de vraag (ifv halftijdse job) • Passieve dossiers wz: moeten zich actief terug laten inschrijven bij VDAB. • Werkende: iedereen die contract heeft en hierdoor aan de RSZ wordt doorgegeven. • Werkzoekenden met een arbeidskaart B schrijven zich in zoals een werkende
•Geen enkele stap in het proces wordt gezet zonder uitdrukkelijke instemming van de persoon zelf. •Het aanvragen van een BTOM kadert steeds in een traject naar werk bij de VDAB of erkende partner. (↔ Vlaams Agentschap: rugzakdenken) •Er zijn verschillende wegen om BTOM’s aan te vragen. Afhankelijk van statuut WG, WN of WZ kunnen er verschillen optreden.
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 0800.30.700 30 700
De 4 stappen theoretisch voorgesteld
Schematische voorstelling
• Vermoeden = Uitspraak die je waarschijnlijk acht, maar die nog niet is bewezen.
V E R M O E D E N
• Indicatie = attest dat het vermoeden bevestigt = “toegangspoort”
I N D I C A T I E
T O E K E N N E N
G E B R U I K recht
recht
• Toekenning recht: effectieve beslissing dat recht geeft op gebruik BTOM
STOORNISLIJST/: CODES
ADVIESVERS LAG VDAB GTB
ADVIESVERS LAG GA
• Gebruik recht: valideren van het recht, www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
11
Wordt…INDICATIE
VERMOEDEN
• Door middel van een eenvoudige vraag bij de inschrijving kan de werkzoekende aangeven speciale hulp of maatregelen nodig te hebben • Via ‘mijn vdab”, servicelijn, consulent.
V E R M O E D E
I N D I C A T I
T O E K E N N E
G E B R U I K
N
E
N
recht
• Het vermoeden moet zo snel mogelijk uitgeklaard worden tijdens de trajectwerking • Via attesten, verslagen, datagegevens, bijkomend gesprek, contact of onderzoek, … SL kan hierbij helpen door klant te vragen alle documenten mee te brengen. • Resulteert al dan niet in INDICATIE van arbeidshandicap
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 0800.30.700 30 700
0800 0800.30.700 30 700
7 indicaties
1. Erkend zijn door het VAPH (nummer =OK) 2. Hoogstens een (kwalificatie)getuigschrift of diploma buitengewoon onderwijs behaald hebben 3. Recht hebben op een inkomensvervangende – of een integratietegemoetkoming 4. Beschikken over een gerechtelijke of federale beslissing van blijvende arbeidsongeschiktheid
V E R M O E D E
I N D I C A T I
N
E
T O E K E N N E N
G E B R U I K
recht
7 indicaties
5. Recht geven op bijkomende kinderbijslag als kind met een handicap of recht hebben op verhoogde kinderbijslag als ouder met een handicap 6. Een invaliditeitsuitkering ontvangen 7. Een attest voorleggen van een door de VDAB erkende diensten of artsen De VDAB bepaalt de minimale inhoud van deze attesten.
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 0800.30.700 30 700
0800 0800.30.700 30 700
12
• Indicatie = doelgroep van persoon met arbeidshandicap. • Indicatie geeft toegang tot de gespecialiseerde dienstverlening (GA, GTB, GOB)
• GA = gespecialiseerde arbeidsonderzoekdsdienst • GTB : Gespecialiseerde traject bepalings en – begeleidingsdienst • GOB : gespecialiseerde opleidings- en begeleidingsdienst De VDAB werkt met deze diensten samen om een gespecialiseerd aanbod te kunnen voorzien voor personen met een arbeidshandicap.
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Van indicatie naar…toekenning RECHTEN
• Iemand is gerechtigd op BTOM • als hij/zij een problematiek heeft : • die voorkomt op een vooraf vastgelegde lijst met criteria OF die blijkt uit een multidisciplinair adviesverslag OF die blijkt uit een gespecialiseerd arbeids-onderzoek bij een GA
V E R M O E D E N
I N D I C A T I E
T O E K E N N E N
G E B R U I K
Criteria die automatisch het recht openen tot BTOM
recht
Stoornissenlijst-”Codes”
recht STOORNISLIJST/: CODES
ADVIESVERS LAG VDAB GTB
ADVIESVERS LAG GA
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 0800.30.700 30 700
0800 30 700
13
Criteria die recht openen tot BTOM
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
De BTOM‟s
Adviesvraag aan arts
• Er bestaat een attest om mee te geven aan de arts. Deze is terug te vinden op de website - kadering van de vraag - duidelijke vraag tot informatie (code) = handig voor TB • De arts kan de codelijst opvragen. Hij/zij krijgt dan een link toegestuurd. http://vdab.be/arbeidshandicap/codelijst.shtml
De Bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen: • aanpassing arbeidspost • arbeidsgereedschap • tolken • kosten verplaatsing en verblijf • toegang beschutte werkplaats • de VOP
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
14
De BTOM‟s de BTOM‟s sluiten sterk aan bij de eigen keuze van de werkzoekende een BTOM is geen vrijblijvend ticket, maar een stap in een traject De BTOM‟s zullen veel inhoudelijk overleg en afstemming vragen tussen GTB, VDAB en partners
De BTOM‟s flexibele overgangen en samenwerking tussen regulier en gespecialiseerd circuit zijn mogelijk in alle richtingen afhankelijk van de vraag van de persoon
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
Info: www.vdab.be/arbeidshandicap
• Overeenkomsten en onderscheid tussen MMPP en PMAH
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
15
Personen met vermoeden van niet-arbeidsmarktgerelateerde problematiek van medische, mentale of psychische aard
Bemiddelingstrajecten Knipperlicht: personen met gezondheidsproblemen
SCREENING / TRAJECTBEPALING
MMPP activeringsbegeleiding
Definitief Doorstroom Vervolgtraject Niet-toeleidbaar naar arbeid
BTOM = -VOP -BW -arbeidspostaanpassing www.vdab.be -arbeidsgereedschap -verplaatsingskosten -doventolken
Bemiddelingstrajecten ZONDER specifieke ondersteuningsnood Een deelgroep van personen met gezondheidsproblemen heeft geen specifieke ondersteuningsnood en kan gewoon bemiddeld worden (deze deelgroep wordt niet apart „benoemd‟) Begeleidingstrajecten ZONDER specifieke ondersteuningsnood Een deelgroep van personen met gezondheidsproblemen heeft geen rendementsverlies en kan, mits reguliere begeleiding, begeleid worden naar het NEC. Aangezien geen tewerkstellingsondersteunende maatregelen of een gespecialiseerde begeleiding nodig zijn wordt deze deelgroep ook niet apart „benoemd‟
Betaald werk NEC, NEC+GTB, BW, SW, VOP
T IJ
E L
Arbeidszorg
Tijdelijk niet toeleidbaar
IJ K
0800 30 700
•
Arbeidsmatige activiteiten
D
www.vdab.be
0800 30 700
Personen met gezondheidsproblemen/niet-arbeidsmarktgerelateerde problemen = zeer ruime groep van personen met een gezondheidsproblematiek die afhankelijk van de ondersteuningsnood kan opgedeeld worden in deelgroepen
MMPP doelgroep
Begeleidingstrajecten
MMPP arbeidszorg
Begeleidingstrajecten Begeleidingstrajecten met specifieke ondersteuning PmAH
Bemiddelingtrajecten
TIJDELIJK NIET-TOELEIDBAAR Geïntegreerd voortraject Werk + Welzijn
Geen/reguliere Gespecialiseerde ondersteuning ondersteuning
BTOM
Personen met gezondheidheidsproblemen
BETAALDE ARBEID
ARBEIDSMATIGE ACTIVITEITEN OP MAAT
Voortraject: activering Model arbeidsrevalidatie
Definitief Niet toeleidbaar
Begeleidingstrajecten MET specifieke ondersteuningsnood – Personen met arbeidshandicap (PmAH) • = personen met gezondheidsproblemen met overbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt • = personen waarvoor een begeleidingstraject naar betaalde arbeid mogelijk is (mogelijks mits inzet van gespecialiseerde begeleiding of bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen) – Personen met MMPP-profiel • = personen met gezondheidsproblemen met een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt • = personen waar de impact van deze gezondheidsproblemen te groot is waardoor een begeleidingstraject naar betaalde arbeid niet mogelijk is (teveel drempels) • = personen waarvoor een geïntegreerd werk+zorg voortraject noodzakelijk is • = een tijdelijk profiel totdat een begeleidingstraject naar betaalde arbeid mogelijk wordt (verschuiving naar doelgroep arbeidshandicap) OF • = een tijdelijk profiel totdat blijkt dat de persoon definitief niet-inzetbaar is (verschuiving naar ander statuut, geen arbeidsmarktgerelateerde doelgroep meer, volledig ZORG-traject)
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
16
Drempels • OPGELET: uitgangspunt = REGULIER waar mogelijk, GESPECIALISEERD waar nodig – dit trechtermodel toont de beslissingsprocessen van de consulent in het kader van de begeleiding OP MAAT van de noden van de werkzoekende, dit trechtermodel wil niet zeggen dat de werkzoekende elke stap in dalende volgorde met faalervaringen moet doormaken!.
• Aansluiting tussen domein “werk” en de domeinen “welzijn” en “gezondheid” • Vlaamse en Federale regelgeving doorkruisen elkaar • Er zijn geen soepele overgangen mogelijk tussen de verschillende sociale zekerheidsstelsels • De verschillende uitkeringsinstanties ( RVA, RIZIV, VAPH) hanteren verschillende criteria om arbeidsongeschiktheid te bepalen. • De gegevensuitwisseling verloopt moeilijk in dit nieuwe kader (o.a. tussen dokters en VDAB, elektronische uitwisseling van gegevens…)
www.vdab.be
www.vdab.be
0800 30 700
0800 30 700
17
