WAT DOEN WE MET ONZE SLAPPE HAND?

Wilt u voorlezing van deze preek in uw gemeente even melden via [email protected]? ______________________________

WAT DOEN WE MET ONZE SLAPPE HAND? De redding van een gehandicapte [1]

Gemeente van onze Here Jezus Christus, Vandaag luisteren we naar een verhaal dat zich afspeelt op sabbat, op de rustdag. Toch is het een sabbatsverhaal met een wijde kring van onrust eromheen.[2.1] Deze kring van onrust wordt veroorzaakt door de schriftgeleerden en de Farizeeën: zij omsingelen Jezus en willen een aanklacht tegen Hem vinden. Zij trekken het net om Hem heen langzaam dicht. Ze zijn uit op zijn dood! Dat is de onrust die op deze rustdag rondsluipt in de synagoge.[2.2] Binnen deze cirkel zit de vergaderde gemeente in de synagoge: daar worden op deze dag de Schriften gelezen en daar wordt tot God de Schepper gebeden: een oase van rust! In het middelpunt van deze sabbatscirkel staat Jezus zelf. Hij is de gezochte persoon, maar tegelijk is Hij zelf een centrum van rust. Hij is de belaagde, maar vooral de Leraar.[2.3] Op deze sabbat gaat Jezus, die zelf de gezochte persooon is, iemand anders in het middelpunt van de onrust plaatsen. De Leraar roept een man om naar voren te komen uit het publiek in de synagoge. En Jezus maakt die man onverwachts en ongevraagd tot het eigenlijke centrum van het gebeuren.[2.4] De vijanden van Jezus hadden Hemzelf als slachtoffer in het midden willen vastzetten, maar Jezus regeert de actie. Hij zorgt dat deze sabbat niet beheerst wordt door het kwaad doen van de onrustzaaiers, maar door het goed doen van de Messias. De actie om een leven verloren te laten gaan, buigt Hij om en Hij maakt er een actie van om een leven te redden (6:9). Terwijl anderen dreigen, geeft Hij rust.

Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

1 of 10

[3] HET LEVEN VAN EEN GEHANDICAPTE GERED Wij zien hier: 1.De verdorde hand als teken aan de wand 2.De uitgestoken hand als teken van overgave 3.De genezen hand als teken van overwinning

1. (De verdorde hand als teken aan de wand)[4] De man op wie alle ogen zich nu richten, heeft een verschrompelde rechterhand en zijn arm hangt slap. Hij heeft een zichtbare handicap. Erg jammer van die hand, maar gelukkig is het verder een gezonde man die kan gaan en staan waar hij wil en die ook naar voren kan komen. Een functionerend mens die hoort en ziet, beweegt en spreekt. En waarschijnlijk was iedereen al lang gewend aan zijn handicap.[5.1] Zo gaat dat onder ons. En zo ging het ook toen. Wij raken snel gewend aan het ontbrekende. Wij geven het een plaats, leren het hanteren. En dat is ook goed om verder te gaan. Er is in onze moderne westerse cultuur zelfs de sterke neiging om te laten zien dat je handicaps kunt overwinnen. In andere culturen wordt de gehandicapte vaak thuis gehouden vanwege schaamte. In het Westen gebeurt het omgekeerde: alles wordt gedaan opdat ook een gehandicapte zijn waardigheid en trots kan houden. Werkvloeren worden aangepast. En in de sport kennen we de Paralympics om te laten zien dat mensen met een verdorde hand nog bijzonder kunnen presteren. En dat geeft ook moed om verder te gaan. Gelijktijdig weten we echter maar al te goed dat het beter is om de handicaps te voorkomen of te beperken. Wij spannen ons in om de gevolgen van ongelukken zo klein mogelijk te maken. Intensief wordt met veel inspanning en geduld gewerkt aan huidtransplantaties bij slachtoffers van brandwonden. We kunnen de verschrompeling niet uitbannen, maar misschien kunnen we die beperken tot de vingers van één hand. * Tegen deze achtergrond spreekt Jezus een opvallend woord over die man met littekens. Hij vraagt of het geoorloofd is op sabbat ,,een leven te redden of verloren te laten gaan´´ (6:9). Is dit geen vreemde vraag? Deze man is toch niet in levensgevaar! Jammer van die hand, maar er zijn vast wel mensen die graag met hem zouden willen ruilen en die er jaloers op zijn dat hij kan lopen, Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

2 of 10

horen, zien en nog veelmeer. Na een ernstige ramp maken ook wij al gauw weer onderscheid tussen hen die nog in levensgevaar verkeren en anderen die het wel zullen redden maar die letsel zullen overhouden. We weten maar al te goed dat de meeste handicaps moeilijk zijn om mee te leven, met name wanneer zij niet alleen de hand maar vooral ons gezicht verminken. Toch zeggen we er direct bij: maar het is gelukkig niet levensbedreigend! We noteren met een zucht van opluchting hoeveel slachtoffers er `buiten levensgevaar´ zijn.[5.2] Maar hoe kan Jezus nu zoiets vreemds zeggen over iemand die kennelijk `buiten levensgevaar´ is? Hoe kan hij over die licht gehandicapte man praten als over iemand die op de intensive care zou liggen en die op het randje van de dood zou zweven? * Jezus belicht hier de handicap van een mens heel anders dan wij gewend zijn. Hij laat voelen dat de man in levensgevaar is, ook al ervaren wij dat helemaal zo niet. De verdorring van zijn hand is de aantasting van zijn lichaam. En voor Jezus is dit een voorteken van de totale verdorring. De overlevende man mist immers de kracht van het eeuwig leven waardoor het lichaam zich van binnenuit herstelt en alles weer gaaf wordt. De appel die is aangetast, kan zichzelf niet herstellen en zij zal op den duur geheel verrotten. Jezus kijkt verder dan het moment. Hij taxeert de situatie en weet dat deze verdorde hand een signaal is: de dood komt eraan! Dit lichaam redt zichzelf niet! Wanneer niet wordt ingegrepen, is deze mens niet `buiten levensgevaar´.[5.3] * Broeders en zusters, wanneer we wat langer nadenken over dit woord van Jezus, ontdekken we dat Hij ons leert onszelf te zien zoals we werkelijk zijn: ons leven is al aangetast, begint al te verdorren, te vervormen. Soms vroeg, soms pas laat. Maar wanneer je het waarneemt, dan heb je niet te maken met een uitzondering op een overigens levenskrachtig bestaan, maar het is een teken aan de wand. Wanneer het zo is voor de man met alleen maar die verdorde hand, dan is het ook zo voor ons die misschien kleinere of onopvallende zwakke plekken hebben. We leven er wel mee, maar het is de eerste aantasting: het bewijs dat we niet kunnen overleven en onze huid niet kunnen redden.

Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

3 of 10

Verkijk je niet op het leven. Wij kijken liever naar films en reclames met veel mooie en gave mensen dan dat we een bezoek brengen aan een verpleegtehuis. Maar de Here zet op sabbat ongevraagd een gehandicapte in het middelpunt. Kijk daar maar eens naar en realiseer je dat ons menselijk leven op het randje van de dood ligt. Het glanst nog door Gods geduld en je kunt daar in films prachtige momentopnamen van maken, maar het is toch ook al aangevreten. Je bent al vlak bij de verdorring! Je hebt geen zelfherstellend leven. Je bent niet bestand tegen het vuur! We lopen allemaal langs een weg met bermbommen![5.4] Om ons dit te leren is het nu sabbat: een dag om zulke mensenlevens te redden! Zonder zondag en kerk zullen mensenlevens stilletjes verloren gaan, eerst de hand en dan het lichaam en de ziel. Maar God komt met een sabbat op je af en roept je tijdig tot bezinning. Het is als een schreeuw: je bent in gevaar! Ben je wel zeker van je leven? Weet je wel hoe dicht je al bij de dood bent? Maak toch ernst met het redden van je leven! Neem snel de tijd voor je God die als Enige je leven kan genezen! Denk eraan dat het voorbereidingstijd is voor de echte hemel, nu en elke week. We zouden het heel Nederland wel willen toeroepen. Maar in ieder geval roep ik het u en jullie in deze kerk toe. Het is zondag, na de zaterdagavond. Het is tijd om wakker te worden in dit land. Het is tijd om levens te redden en niet verloren te laten gaan. Denk eens goed na: waar ben jij zelf mee bezig?

2. (De uitgestoken hand als teken van overgave)[6] Jezus laat het niet bij dit schokkend en wakkermakend woord. Hij doet ook een wonder: Hij geneest de hand en de huid glanst weer en de vingers bewegen, de arm wordt gestrekt. Hier zie je het meerdere van de hemelse Koning. God geeft ons vandaag nog veel tussentijdse hulp in ziekenhuizen en verpleeghuizen: laten we er heel dankbaar voor zijn en laten onze jongeren ook gaan werken in de zorg wanneer ze dat kunnen. Maar echt levensherstel is alleen bij Jezus! Voor ziel én lichaam. Daar kan zelfs geen specialist of verpleegster tegenop. Waarom doet Jezus dit nu? Is werkelijk het leven van die man gered doordat hij deze handicap kwijt is? Is je leven veilig wanneer je maar geen handicap hebt? Nee, dat is zeker niet het punt. Deze genezen man heeft weer een levende rechterhand. Dat is geweldig fijn voor hem. Maar veel belangrijker is dat hij iets anders heeft gekregen. Dat blijkt uit de manier van genezen. Jezus spreekt niet Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

4 of 10

tegen de hand: ,,Word weer actief, hand!´´ Jezus had dit kunnen doen. Hij spreekt ook een keer tegen een vijgeboom: ``Word verdord´´ en binnen een dag is die boom helemaal verdord! En Jezus sprak ook tegen golven en winden en ze moesten luisteren. Zo had Jezus zich ook tot de hand en de arm kunnen richten. Maar dat doet Hij niet. Hij richt zich tot de mens en geeft de man een bevel: ,,strek je hand uit.´´[7.1] Nu weten wij al van tevoren dat de man genezen zal worden, maar dat wist hij zelf op dat moment nog niet. Eigenlijk zegt Jezus dus iets heel pijnlijks. Soms ontmoet je iemand met zijn of haar rechterarm in het verband. Dan geef je toch al gauw de linkerhand aan de linkerhand en je schaamt je wanneer je er niet zo gauw aan dacht. Of je ziet iemand met een slaphangende rechterarm, dan reken je daar mee. Het zou toch lomp zijn om voor iemand te gaan staan die een slaphangende rechterarm heeft en dan te zeggen: ,,geef mij es je rechterhand!´´ Je vraagt op dat moment het onmogelijke! Zo vraagt Jezus iets aan de man dat je niet vragen kunt. Het onmogelijke. Het klinkt zelfs hard om zoiets tegen een gehandicapte te zeggen. Waarom doet Hij dit dan?[7.2] * Jezus richt zich hiermee niet tot de hand maar tot de ziel van de man. Hij roept tot die ziel door de poort van het oor. En hij vraagt aan die innerlijke mens om het ontbrekende aan Jezus te geven.[7.3] Maar Hij vraagt dit niet als een onbekende. Er is al veel aan voorafgegaan. Jezus heeft reeds vele onmogelijke dingen gedaan (vele genezingen). En nu kijkt hij de man aan: verwacht hij ook voor zichzelf van Jezus het onmogelijke? De wetgeleerden en Farizeeën moeten niets van Jezus hebben: zij noemen Hem een duivelskunstenaar. Zal de man met de verdorde hand zijn oor aan hen lenen? Zal hij ongeïnteresseerd luisteren? Of zal zijn ziel opstaan en tot Jezus gaan? Zal zijn hart open zijn en zal zijn wil bereid wezen om het onzinnige te gaan doen? Ja werkelijk, dat doet hij. Hij spant zich in om zijn uitgeschakelde arm aan Jezus te geven en kijk, het gaat opeens! De man krijgt iets heel bijzonders, dat uitgaat boven een herstelde hand. Hij krijgt vertrouwen in Jezus Christus. Hij krijgt een ziel die zich gewonnen geeft en die de zwakte van zijn leven opbiecht en aanreikt en die genezen wil worden door de geminachte man uit Nazaret. En dat vertrouwen geeft herstelkracht aan je leven. Dat is levensreddend! Voor nu en voor later.[7.4] Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

5 of 10

* Achter de verdorde hand woont een mens. Een schepping van God. Achter iedere handicap woont een mens. Afhankelijk en stervend. Er is voor die mens maar één weg naar het leven: je vol vertrouwen gewonnen geven aan God. Je moet leven willen ontvángen in plaats van te bezitten. En dan moet de man juist zijn manco vertrouwensvol aanreiken. Hij is een man die veel kan. Wanneer Jezus zegt dat hij in het midden moet gaan staan, kan hij dat doen. Maar er is één ding dat hij niet (meer) kan: iemand de rechterhand geven. Hij lijkt op ons. Wij kunnen best veel, maar er zijn ook dorre plekken. Soms is dat een invaliditeit die ons begrenst, soms een psychische zwakte, soms een gebrek van de ouderdom. En dan kennen we niet alleen de lichamelijke verschrompeling, maar ook de geestelijke. Als mensen zijn we onvolkomen. Misschien fijne buren en goede kerkmensen, maar met een verdorde hand wanneer het aankomt op het geven van geld voor kerk en barmhartigheid: dat kúnnen we gewoon niet omdat we gierig zijn. Of we hebben bij het zingen een verdorde tong en zingen niet mee. Of we houden een verborgen verslaving aan de hand. Maar nu komt God aan u vragen om juist de verdorde hand uit te steken in geloof. De rijke jongeling deed veel goeds, maar hij zat vast aan zijn geld. Toen zei Jezus: Strek je verdorde hand uit en geef alles weg! En Simon de magiër kon veel maar hij kon niet van anderen afhankelijk zijn. En toen zei God: Strek je verdorde hand uit en houd hem nu maar eens op voor genade in je leven. Jezus heeft gezegd dat wij volmaakt moeten zijn zoals onze hemelse Vader volmaakt is. Wijzelf lopen liever om elkaars dorre plekken heen. Je haalt je schouders op: niemand is volmaakt. En meer zit er blijkbaar niet in. Iedereen heeft hier of daar wel wat dorre plekken zitten in zijn of haar leven. Wat geeft het, als je er verder maar bij bent. We wennen eraan alsof het er bij hoort. Maar dat is niet de taal van Jezus. De dorre plekken in onze ziel zijn de eerste vlekken van de geestelijke dood. Daarom pakt hij ons juist aan in die dorre plekken. Zo spreekt Hij in Hebreeën 12:12-13: ,,Hef daarom uw slappe handen op, strek uw knikkende knieën, en kies rechte paden, zodat een voet die gekneusd is niet verder ontwricht raakt, maar juist geneest´´. * Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

6 of 10

Jezus spreekt zo om een leven te redden. De dorre plek mag zich niet uitbreiden maar moet worden overwonnen door de volheid van de Geest. Je moet van de Geest vol zijn. Je kunt bij de Geest niet een gehandicapte zijn die volstaat met een stuk en de rest er maar bij laat zitten omdat je dat niet denkt te kunnen of niet wilt. Laten we voorzichtig en bescheiden leven in de kerk. Staat u niet onder de kerkelijke tucht? Bent u, zoals dat heet, ,,gezond in leer en leven´´? Dan geeft dat vaak ook vrijmoedigheid voor een gemakkelijk leven, hetzij in slapheid hetzij in veel kritiek en eisen binnen de kerk. Maar wanneer u `gezond bent in leer en leven´, dan vraagt God van u om die zwakte die u als een lamme hand achter u houdt, nu juist eens aan te reiken. En wanneer u dat doet, dan klinkt het woord dat Jezus stierf tot een volkoming verzoening van al onze zonden. Hebt u ook zonden om mee te nemen voor vergeving? Misschien wel niet zoveel. Maar vergeet niet die rechterhand die u al zolang niet gebruikt, die slechte gewoonte waar u al helemaal genoegen mee leerde nemen, die nalatigheid die u zelf niet eens meer opvalt en waar je omgeving een keer om lacht. Besef dat het gemakkelijk is om in het algemeen te vragen of ,,al je zonden en ook je zondige natuur´´ je mogen worden vergeven, want dat gebed delen we samen. Maar het is moeilijker om te horen: ,,Wat heb je daar achter je rug? Steek eens naar voren!´´ Christus weet alle dingen. Onze roeping binnen de kring van de levende Heiland kan ons beschaamd maken. Maar wanneer u dan komt in geloof en gewillig uw verdorde hand uitsteekt naar Hem, dan is er een wonder in uw ziel gebeurd en dan komt u werkelijk tot leven in de kerk!

3. (De genezen hand als teken van overwinning)[8] En nu tenslotte de genezen hand. Dat is toch prachtig! Hoe is het mogelijk dat op die sabbat niet iedereen zich direct gewonnen gaf aan deze Heiland! Waarom loopt de wereld niet te hoop bij deze Jezus? Het antwoord luidt: ,,Omdat Hij omstreden is en gehaat.´´ Je moet zelf van Hem houden, want populair is Hij niet. Toen niet en nu niet. Jezus overwint de handicap en de dood, maar zélf is Hij belaagd en moet Hij lijden. [9.1] Het verhaal speelde zich af op ,,een andere sabbat´´ (6:6). Er was een sabbat Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

7 of 10

aan voorafgegaan met een incident. Jezus´ leerlingen hadden korenaren fijngewreven in hun handen om iets te eten te hebben. Maar dat is malen en dat mag niet op sabbat. De wetgeleerden grepen toen de gelegenheid aan om Jezus te betrappen op schending van de sabbat. Ze waarschuwden Hem. Maar volgens het Joodse recht moet je een waarschuwing laten volgen door een tweede overtreding voordat je actie kunt ondernemen. Dus leggen de wetgeleerden nu op een andere sabbat een hinderlaag. Ze zijn met veel getuigen en ze willen Hem betrappen op herhaalde overtreding na waarschuwing. Dan krijgen ze het dossier rond en kunnen ze Hem vonnissen.[9.2] De afloop van het verhaal maakt dit duidelijk. Zodra zij Jezus betrapt hebben op een niet-noodzakelijke genezing op de sabbat, haasten zij zich om te overleggen hoe ze Hem door een vonnis kunnen doden. Binnen die kring van afwijzing en haat staat Jezus. Hij wil er ook staan. Hij weet de overleggingen van de wetgeleerden op deze dag. Hij had zich even schuil kunnen houden. Hij had de man de volgende dag kunnen genezen. Dat was voor Hemzelf veiliger geweest. Hij weet wat Hij doet wanneer Hij op deze sabbat toch geneest: Hij trekt de dood naar zichzelf toe! Het zal gebeuren op zijn eigen tijd, maar Hij onttrekt zich niet aan het lijden en de dood. Hier staat Hij die zichzelf gegeven heeft.[9.3] * Binnen deze cirkel van miskenning en haat moet ook de man met de verschrompelde hand willen gaan staan. Bij deze lijdende en verworpen Jezus moet hij willen horen. Ook wij zullen moeten kiezen: in trek zijn bij de gezonden, of leven door de Verworpene. Maar deze man kiest. En hij raakt zijn handicap kwijt: de appel wordt gaaf.[9.4] Hij is voor ons een plaatje. Door het geloof in de Gekruisigde van deze wereld is er de poort naar de redding van je leven. Jezus redt door het geloof. Een bemoediging voor allen die in ons midden hun verlamde rechterhand, hun handicap, hun psychische problematiek nog houden. Leg het in geloof aan Jezus voor en u zúlt genezen worden in zijn hemelrijk! * Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

8 of 10

De weg daarheen heet geloof. Dat moet ook wel. Het kan niet anders.[9.5] Dacht u dat Nederland en wijzelf vromer zouden worden wanneer de Here Jezus zomaar alle mensen op de intensive care en allen die in brandwondencentra verpleegd worden, genas? Dan zouden ze zeggen: en waarom de rest van de wereld niet? En als Jezus dan alle handicaps zou hebben weggenomen, dan zou men blijven protesteren over de slachtoffers van de oorlog tegen de taliban en over de 3000 die omkwamen in de WTC-torens en het Pentagon en over de joden en zigeuners die gedood werden in het Derde Rijk. En gelijktijdig zouden de mensen hun toren van Babel bouwen: dan konden ze zich echt helemaal zonder God redden. Het is maar goed, hoe bitter ook, dat onze hand soms nog verdord blijft hangen. Het is maar goed dat God ons met elkaar wat klein houdt onderweg. We krijgen daarmee een signaal om te geloven. Om te hopen. En dat geloof maakt je gaaf. Die hoop beschaamt niet. Heb er de vijandschap van de wereld voor over! * Denk dus deze week nog eens terug aan die man in de synagoge, de aangetaste. Hoe Jezus hem in zijn zwakke plek aanpakte. En hoe het zijn leven redde. Die man bent u, ben jij. Hij zet je voor zijn aangezicht: voor het front van zijn gemeente. Strek je dorre hand uit en geef eindelijk het ontbrekende aan Hem! Hij maakt het gaaf. Hij is het offerlam dat onze dorre plekken geneest door eeuwig leven. De genezen hand is een teken van de overwinning die de lijdende Jezus behaalt. De genezing van deze man op een sabbat is een voorteken van de toekomst waarover we lezen in Openbaring 22(:1-2):

,,Hij liet me een rivier zien met water dat leven geeft. De rivier was helder als kristal en ontsprong aan de troon van God en van het Lam. In het midden van het plein van de stad en aan weerszijden van de rivier stond een levensboom, die twaalf vruchten gaf, elke maand zijn eigen vrucht. De bladeren van de boom brachten de volken genezing.´´ Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

9 of 10

Ook de genezing van het Nederlandse volk en van u en jou en mij, dankzij de troon van God en van het Lam dat geleden heeft maar dat stáát aan Gods rechterhand.

Amen.[10]

Copyright 2007 ? www.vanbruggenpreken.nl

Pagina

10 of 10