14 Vrij Ondernemen
De Energiekampioen
“Warmtekracht
is de toekomst’’ E.Van Wingen uit Evergem pionier van groene stroom uit mini-WKK
Zaakvoerder Jean-Pierre Van Wingen bij de eigen warmtekrachtinstallatie.
E. Van Wingen nv is in België de toonaangevende leverancier van stroomaggregaten en andere toepassingen met industriële diesel- en gasmotoren. Ook in het buitenland staan ze met hun noodstroomrealisaties hun mannetje. Het ‘groene’ pronkstuk van E. Van Wingen is de warmte-krachtkoppeling (WKK) die staat voor het gelijktijdig opwekken van warmte en kracht. De kracht is afkomstig van een verbrandingsmotor en wordt aangewend om een generator aan te drijven die op zijn beurt elektriciteit opwekt. De vrijgekomen warmte gaat echter niet verloren, maar wordt nuttig gebruikt.
Met zaakvoerders Jean-Pierre en Eleonora Van Wingen bespreken we de achtergrond, het heden en de groene toekomst van hun familiebedrijf. Voor het bedrijfsgebouw, gelegen in het industriegebied van Evergem, staat een witte moderne sportkar met daarop de print: Van Wingen, ‘the green wave in power solutions’. Deze elektrische wagen, aangedreven met de groene
De Energiekampioen
Vrij Ondernemen 15
“In de jaren ‘80 was elektrische opwekking iets saai. Vandaag is het een hype.”
mensen, waaronder negen ingenieurs, maken we producten die perfect passen in de moderne energietoepassingen.” In jullie evolutie was de doorbraak op de markt van noodstroomvoorziening essentieel? “Noodstroomvoorzieningen leveren stroom wanneer het energienet uitvalt. Zo voorzien wij installaties in onder andere ziekenhuizen, banken, datacentrales, en tunnels. Het is een stabiele markt die elk jaar uitbreidt. In België hebben we zo’n 1.700 operationele installaties voor noodstroom. De Nationale Bank, Janssen Pharmaceutica of Belgacom zijn enkele grote kleppers. Ook internationaal zijn we een gevestigde waarde. De Filipijnen en Costa Rica zijn maar enkele voorbeelden. Dankzij die prestaties konden we opklimmen in de energiemarkt. Het gaf ons de kans onderzoek te voeren naar nieuwe technologieën. Buiten de grenzen doen we voorlopig enkel noodstroomprojecten. Energieprojecten vragen meer ondersteuning maar als kmo kunnen we die niet zomaar overal geven en een goede service is enorm belangrijk.”
Rechts: belangstelling voor het oplaadstation.
stroom van een mini-WKK, is de blikvanger van het technologiebedrijf. E. Van Wingen (EVW) begon in 1958 met een autowerkplaats en benzinestation in Gent en groeide met de verkoop van scheepsmotoren. In de jaren zeventig werd een plaats veroverd op de industriële markt voor dieselaggregaten
en noodstroom. Jean-Pierre Van Wingen: “Onze geschiedenis bewijst de stabiliteit van onze onderneming. We kennen een geleidelijke groei. Ook in tijden dat het niet goed gaat, blijven we doorgaan. We zijn ons steeds meer gaan specialiseren naar een echt technologiebedrijf. Met een team van 46
Jullie staan aan de wieg van de warmtekrachtkoppeling. Is dat een recente toevoeging aan het al bestaande energiebesparende aanbod? “In 1992 hadden wij onze eerste warmtekrachtkoppeling klaar. Nu wordt dat inderdaad gezien als iets nieuws, maar dat klopt niet. Wij staan bekend als echte pioniers op vlak van de gedecentraliseerde energieopwekking. Wij zijn daarbij niet actief op het terrein van zon- en windenergie, maar zetten in op de techniek van warmte-krachtkoppeling.” Wie zijn de afnemers van deze installaties? “We fabriceren vooral voor de grote gebruikers. Onder de afnemers zitten net zo goed grote namen als Dow Corning, Floreac en Sunnyland als zelfstandige tuinbouwers. Dat bewijst dat we Lees verder op blz. 16
16 Vrij Ondernemen
De Energiekampioen
Warmtekrachtkoppeling: het groene product van EVW De warmte-krachtkoppeling (WKK) staat voor het gelijktijdig opwekken van warmte en kracht. De kracht is afkomstig van een verbrandingsmotor en wordt aangewend om een generator aan te drijven die op zijn beurt elektriciteit opwekt. De vrijgekomen warmte gaat echter niet verloren, maar wordt nuttig gebruikt.
EVW beschikt over twee mini-warmte-krachtkoppeling technieken: 1. Installatie WKK op koolzaadolie: “Richt zich op de meer agrarische gebieden en landbouwsectoren. Is niet bedoeld voor een woonwijk of een wellnesscentrum. Wie zich in een afgelegen gebied bevindt en toch nood heeft aan power, kan zeker wel opteren voor een WKK op koolzaadolie. Die installatie werkt echt zuiver groen. In tegenstelling tot dieselbrandstof mag dat bijvoorbeeld in de grond lopen en toch zal er geen verontreiniging optreden. Op een CO2-neutrale manier kan men zo een gebouw verwarmen en stroom produceren. Het blijft echter een kleine markt. De norm is dus de toepassing op aardgas.” 2. Installatie WKK op aardgas: “Binnenkort zal deze overal beschikbaar zijn. Het zal de norm worden in woon- en industriegebieden. We hebben nu een ontwerp van 9 en van 12 kilowatt. Dat maakt het makkelijk voor aanvragen als het groene stroomcertificaat en subsidies. Onze installaties zijn certificaatgerechtigd.” Investeringskost van een mini-WKK: “Naargelang de situatie bedraagt de terugverdientijd van een mini-WKK per project gemiddeld tussen 4,5 en 7,5 jaar. Dat is de norm in de markt en die geldt ook voor andere groenestroominstallaties zoals zonnepanelen.”
Vervolg van blz. 15 goed bezig zijn in de energiemarkt. We blijven ook groeien. De eerste projecten hadden een inhoud van 100 kilowatt tot 1 megawatt. Maar nu is een constructie van 10 megawatt geen uitzondering meer. Onze eerste WKK plaatsten we in het vakantiecentrum Zon & Zee te Westende in 1993 en de eerste ziekenhuis-WKK werd in 1995 geleverd aan de toenmalige H. Hartkliniek van Eeklo, nu het AZ Alma. Maar ook een tomatenkweker uit Nevele heeft bijvoorbeeld een installatie van ons in huis.” Zal de WKK ook zijn weg vinden naar de kleinere spelers? “Over enkele jaren zal de warmtekracht overal in de industrie zijn ingeburgerd. Vandaag ontstaat er een nieuwe markt. Nieuwe toepassingen beginnen aan de top en zakken dan geleidelijk aan naar een bredere markt. Bij een grote doorbraak zal de energiesteun voor de WKK afbrokkelen. Dat is een normale evolutie die je ook nu ziet bij de zonnepanelen. Ze worden nu voor een breed publiek betaalbaar, de prijs is gezakt.” Voorziet u een nieuwe aanpak om ook op die markt met uw energiebesparende product door te breken? “Als gevolg van deze nieuwe evolutie gaan wij ons meer richten op kmo’s. Daarom ontwikkelden wij kleinschaligere toepassingen van de warmte-krachtkoppeling en schakelden we over naar enkele kilowatts in plaats van megawatts. Die nieuwe machines hebben een vermogen van 9 en 12 kilowatt. De mini-WKK is nu al breed verspreid. Dat is ook te danken aan de stimulans van de Vlaamse overheid met steunmaatregelen aan onder andere particulieren, kmo’s en gemeenten. Een miniWKK zal perfect werken bij bijboorbeeld fitness- en wellnesscentra, dokterspraktijken, scholen, sportzalen, ziekenhuizen, hotels en gemeentediensten. Door deze techniek toe te passen kan een kmo uitpakken met het label ‘Wij zijn groen!’
latie in het huidige energienetwerk worden geïntegreerd. Zeker in nieuwbouwprojecten gaat dat makkelijk. Het vraagt weinig extra inrichtingen. In plaats van een ketel komt er eigenlijk een WKK. Instappen is dus niet langer een drempel. Architecten worden nu zelfs verplicht om de mogelijkheden van de WKK te onderzoeken. Binnen dit en een jaar voorzien wij een doorbraak.” De sportwagen voor de deur maakt deel uit van jullie promotiecampagne. Moet die de mogelijkheden van een WKK in de verf zetten? “Wij zijn er van overtuigd dat de elektrische auto de sleutel is naar een enorme ontwikkeling en hebben een visie om dat toekomstplaatje mogelijk te maken. Recent investeerden wij in een Tesla Roadster, een hippe elektrische wagen. De groene energie die de miniWKK uit ons bedrijf opwekt, laadt onze elektrische auto op. Zo wordt de afstand die de auto jaarlijks emissieloos aflegt een bijproduct van de verwarmingsinstallatie van het gebouw. Daarnaast installeerde ik thuis ook een miniWKK die op koolzaadolie werkt. Het geeft een goed gevoel om zich emissieloos en bijna geluidloos te verplaatsen in een sportauto die afwisselend geladen wordt door de standaard mini-WKK op het bedrijf en de koolzaadolie-
“Hoe meer promotie voor innovatieve groene engineering, hoe beter.”
Welke aanpassingen dienen zij voor zo’n installatie te ondernemen? “Op een eenvoudige manier kan zo’n instal-
De Energiekampioen
Vrij Ondernemen 17
Energiebewust in eigen onderneming De populariteit van groene energie stijgt. E. Van Wingen geeft uiteraard het goede voorbeeld en zorgt ervoor dat de energie die nodig is voor de warmteproductie maximaal afkomstig is van de eigen WKK. “Sinds 1989 werden onze bedrijfsgebouwen verwarmd met traditionele ketels op mazout. Jaarlijks werd ongeveer 26.000 liter mazout verstookt. De mini-WKK, goed voor 24 kWth, zal in de toekomst in een deel van de warmte voorzien. Tegelijkertijd zal deze mini-WKK ongeveer 25.000 kWue leveren en een Primaire Energie Besparing van minstens 20% (berekening VREG). De elektriciteit geproduceerd tijdens het verwarmen van de gebouwen, kan in het net
WKK thuis. De elektriciteit opgewekt uit koolzaadolie is dan ook nog CO2-neutraal.” De doorbraak van de elektrische wagen is volgens u dichterbij dan algemeen gedacht? “We willen aantonen dat in Vlaanderen dit soort vernieuwing mogelijk is. Het is niet langer een fantasie, maar werkelijkheid. Het voertuig is de eyecatcher in onze campagne. Die toont
wat mogelijk is met onze toepassing. Groen kan toptechnologie zijn, ook in Vlaanderen. Dit is een demonstratieproject. We zijn geen laadstation of verkopen geen elektrische wagens. We bieden enkel het apparaat om op ecologische wijze stroom en warmte te voorzien. Aan iedereen die een elektrische auto wil, tonen we dat het plaatsen van een WKK dat mogelijk maakt.”
“Met de opkomst van de nieuwe technieken staan we voor boeiende tijden.”
geïnjecteerd of lokaal gebruikt worden om bijvoorbeeld de EVW e-car op te laden (zie interview).” De mini-WKK staat bij EVW opgesteld in de grote montagehal die verwarmd wordt met warmeluchtblazers. EVW investeerde 35.000,00 euro in de eigen mini-WKK. “Alle warmteverliezen van de WKK worden tegelijkertijd nuttig gebruikt voor het verwarmen van de hal, wat een zeer hoog rendement van de installatie oplevert. Enkel de restwarmte (120°C) in de rookgassen gaat verloren. Naast de inzet van onze eigen toepassing, doen we ook aan selectieve afvalverwerking en sortering. We laten onze afgewerkte oliën en batterijen ophalen en verwerken.”
De inburgering van de warmte-krachtkoppeling, de mogelijkheden van een elektrische wagen en de blijvende drang van bedrijven naar energiebewuster ondernemen. Er staan u mooie tijden te wachten. “Het worden vooral boeiende tijden. Deze vernieuwing is de logische gang van zaken. Maar zoals begin jaren ’90 zijn we ook nu weer vernieuwers. Techniek heeft me altijd geboeid. In de jaren ‘80 was elektrische opwekking iets saai. Vandaag is het een hype. Hoe meer promotie voor innovatieve groene engineering, hoe beter. Wij trekken al 20 jaar aan de kar. Ik zeg niet dat we de markt gaan beheersen, maar we willen internationaal toch een rol spelen in die doorbraak. Onze kmo heeft met zijn stabiele structuur, certificaten en kwaliteitslabels ook de middelen om dat te kunnen realiseren.”
Lees verder op blz. 18
18 Vrij Ondernemen
De Energiekampioen
Vervolg van blz. 17 Kon u vijftien jaar geleden al klanten aanzetten tot het toepassen van die innovatieve technieken? “‘Durven’ was toen het codewoord. Mensen overtuigen van die visie. Certificaten bestonden toen niet. Nu kunnen we ons tot iedereen richten, want iedereen zal vroeg of laat op die kar springen.”
Ze zeggen zoveel...
Zullen de nieuwe technologische ontwikkelingen leiden tot een definitieve bewustere omgang met energie en milieu? “De omwenteling van ons energie- en mobiliteitslandschap is onafwendbaar. Energie moeten we zonder twijfel nuttig aanwenden. Ik wil waarschuwen voor de fout die we momenteel nog maken. Het is niet aangewezen om zomaar alternatieve brandstoffen in dezelfde machines te stoppen. Er moeten nieuwe machines en toepassingen komen zodat de alternatieve brandstof optimaal benut kan worden. Ook een beter openbaar vervoer zou een oplossing bieden. Maar dan moet de bereikbaarheid van stations worden verbeterd. Fietsen of elektrische auto’s huren, zou dat probleem misschien kunnen verhelpen.”
“Als je wil starten met een zaak moet je eerst zorgen dat je tien fans hebt: mensen die echt geven om het product dat je maakt, die er hun vrienden willen over vertellen. Als je niet aan tien mensen geraakt, moet je van nul herbeginnen. Als je wel tien fans hebt, en die praten elk met twintig mensen, heb je 200 nieuwe mensen. Waar het fout loopt voor ondernemers is dat ze niet aan die eerste tien fans raken’’.
E.VAN WINGEN NV Industrieterrein Durmakker 27 9940 Evergem www.vanwingen.be
Ondernemerschap stimuleren via onderwijs Het Liberaal Verbond voor Zelfstandigen is tevreden met de resultaten uit de Effecto-studie, een grootschalig onderzoek van Flanders DC en de Vlerick Management School. De studie bewijst dat ondernemersinitiatieven naar het onderwijs, wel degelijk hun nut hebben. LVZ ondersteunt met COOS, Beloftevolle Ondernemer en Proleron dergelijke initiatieven. Vlaanderen blijft achterop hinken wat het aantal startende ondernemers betreft. Om na te gaan welke initiatieven jongeren kunnen stimuleren de stap te wagen, liet Flanders DC een studie uitvoeren. Meer dan 200 scholen en meer dan 6.000 leerlingen werden bevraagd. 21 ondernemersinitiatieven naar het onderwijs werden opgenomen. Een belangrijk effect uit de studie is de vaststelling dat hoe vaker leerlingen deelnemen aan activiteiten rond ondernemen, hoe hoger hun intentie om te ‘ondernemen’ wordt. Vier op de vijf scholen doen mee aan dit soort activiteiten. 30 procent van de middelbare leerlingen komen met ondernemerschap in contact. Een andere vaststelling is het positieve beeld dat tieners hebben van ondernemers. 50 procent van hen vindt een eigen zaak opstarten een aantrekkelijk idee. LVZ blijft inzetten op starters en zal zijn participatie in deze ondernemersactiviteiten voor het onderwijs voortzetten. Eerstvolgende onderwijsinitiatief is de wedstrijd Beloftevolle Ondernemer met finale op 17 mei.
Seth Goddin, marketinggoeroe
“Dat enkele mensen zo gebrand lijken op het falen van Gabriël Fehervari (oprichter van de tv-zender Exqui) is een mooie case voor wie zoekt te begrijpen waarom alle initatieven om ondernemerschap te promoten geen zoden aan de dijk zetten. Sommige mensen gunnen elkaar het licht in de ogen niet. De wereld is aan de durvers. Ik nodig iedereen uit om hem te evenaren’’. Inge Geerdens, bedrijfsleidster van CVWarehouse.com
“Stel dat de overheid in België even efficiënt zou zijn als elders, hoeveel beter zouden we daar van worden? Ons nettoloon en onze pensioenen zouden 400 euro per maand hoger zijn. Degenen die een hoger inkomen willen, weten nu hoe ze dat kunnen krijgen.’’ Roland Duchâtelet, bedrijfsleider van Melexis en senator Open Vld
“Alleen familiale aandeelhouders hebben een matigende werking op het pure kapitalisme, omdat ze op lange termijn denken. Daarom houd ik van familiebedrijven. Maar als we het huidige model van waardecreatie in twijfel trekken moeten we op café gaan en bij een paar Westmalles een andere wereld bedenken’’ Ignace Van Doorselaere, ceo lingeriegroep Van de Velde
“Er wegen drie factoren op onze concurrentiekracht: we kunnen de rentelasten uit het verleden, en de nieuwe die er zijn bijgekomen niet wegtoveren. Alleen de beste en de fitsten onder ons mogen aan het arbeidsspel blijven deelnemen, de anderen worden betaald om niets te doen. En ons dure overheidsapparaat prijst ons uit de markt’’ Bart Sturtewagen, hoofdredacteur De Standaard
