Waken voor pluriformiteit

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 34 nummer 12 Jaargang 35 nummer 1

December 2010 Januari 2011

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Jacqueline over vrouwen aan top Keurmerk antikraak

BIBLIOTHEKEN IN PROBLEMEN

RELIGIE IS NIET HEILIG

HAKKEN IN het zand?

Initiatief PvdA in Den Bosch

Wat PvdA’ers ertegen doen

Waken voor pluriformiteit

Provincies en de jeugdzorg

PvdA-wethouders populisme verweten De rode canon

Foto Hollandse Hoogte / Martijn Beekman

klk

VROUwEn AAn dE TOp JACqueLIne KALK secretaris Centrum voor Lokaal Bestuur

Foto Bert Beelen

2

Er verandert veel in Nederland. En dan heb ik het niet over direct zichtbare veranderingen, maar vooral over zaken pas duidelijk worden als je er op wordt gewezen. Dat gebeurde begin deze maand. Onze partijgenote Tryntsje SlagmanBootsma, sinds 1992 burgemeester in Drenthe, nam afscheid als waarnemend burgemeester van de gemeente Westerveld. Nu zit er in Drenthe nog één vrouwelijke waarnemend burgemeester, Margreeth de Boer in Hoogeveen. In Zeeland is er geen enkele vrouwelijke burgemeester meer, terwijl Overijssel het met één vrouw (van de VVD) moet doen. Je ziet dat niet, maar het aantal vrouwelijke burgemeesters lijkt toch weer te gaan dalen. Net als het aantal vrouwen in leidinggevende posities. In het maatschappelijk middenveld voltrekt zich op dit moment een stille revolutie. Gemeenten en gesubsidieerde organisaties bereiden zich allemaal voor op (komende) bezuinigingen. Gemeenten korten alvast op hun subsidies en in hun eigen ambtelijke organisaties worden al voorbereidingen getroffen om met minder mensen toe te kunnen. Ook in welzijnsorganisaties, muziekscholen, zorginstellingen, corporaties enzovoorts gebeurt dat om de kortingen op subsidies en projecten te kunnen opvangen. Organisaties worden gereorganiseerd en managementstructuren worden aangepast. Soms met grote strepen, door er hele lagen tussenuit te snijden, soms door vanaf een hoger schaalniveau vacaturestops in te voeren en soms door afdelingen volledig op te heffen. In het algemeen treft het de middenlaag in organisaties het hardste, en dat is nu juist de laag waarin naar verhouding veel vrouwelijke leidinggevenden te vinden zijn. Kijk maar naar de zorg: de

directeur-bestuurder is veelal een man en het hoofd van de afdeling een vrouw. Het neveneffect van de bezuinigingen, zeker op het lokale niveau en in het maatschappelijk middenveld, zal voor vrouwen en hun loopbaan een groter en een ongewenst effect hebben. Ik ben nooit voorstander geweest van termen als het glazen plafond of het werken met quota om het aantal vrouwen in leidinggevende functies te bevorderen, maar wat er nu gebeurt doet mijn mening daarover wankelen. Als het aantal vrouwen in leidinggevende functies onevenredig daalt ten gevolge van de bezuinigingen die nu overal worden doorgevoerd, is dat een onterecht en ongewenst effect hiervan. Nu heeft dit niet direct te maken met het aandeel van vrouwelijke burgemeesters en hun belabberde aandeel in Drenthe en Overijssel, maar het past wel in een tijdsbeeld waar we te maken hebben met een toenemende ongelijkheid tussen groepen in de bevolking en misschien ook weer tussen mannen en vrouwen. Daar moet je toch niet aan denken. Maar met een kabinet dat gaat voor kwaliteit en vervolgens naast de oudere heren slechts drie vrouwen gekwalificeerd schijnt te vinden is dit niet ondenkbaar. Dus, bij dezen de oproep aan vrouwen, meld je als geschikte kandidaat voor de eerste volgende vacature van burgemeester in Drenthe, Overijssel en overal elders. En voor ons allen: Partijgenoten, daar waar je er invloed op kunt hebben: voorkom dat vooral vrouwen door de bezuinigingen onevenredig in hun loopbaanontwikkeling worden getroffen.

clfn LOKAAL BESTUUR

December 2010 Januari 2011

De antikraakwet leidt tot… antikraak!

Jacqueline over vrouwen aan top KEuRMERK ANTIKRAAK

BIBLIOTHEKEN IN PROBLEMEN

RELIGIE IS NIET HEILIG

HAKKEN IN HET zANd?

Initiatief PvdA in Den Bosch

Wat PvdA’ers ertegen doen

Waken voor pluriformiteit

Provincies en de jeugdzorg

Gitzwart scenario

omslagfoto

Jaargang 34 nummer 12 Jaargang 35 nummer 1

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

PvdA-wethouders populisme verweten De rode canon

Foto Nationale Beeldbank

LOKAAL BESTUUR Maandblad voor PvdA-politici in gemeente, provincie en waterschap. Verschijnt tien keer per jaar. Lokaal Bestuur is een voortzetting van De Gemeente, opgericht in 1907 door F.M. Wibaut en P.L. Tak. UITGAVE Centrum voor Lokaal Bestuur van de Partij van de Arbeid, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. ISSN: 0167-0980 34e jaargang no. 12 / 35e jaargang no. 1 Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties alleen na voorafgaande toestemming. REDACTIE Hans Alberse (voorzitter), Mijnke Bosman, Pierre Heijnen, Aukelien Jellema, Jacqueline Kalk, Nico Portegijs, Kim Putters, Nicole Teeuwen, Lobke Zandstra. De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. EINDREDACTIE Jan de Roos SECRETARIAAT Jessica Schipper Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam Telefoon: 0900-9553 E-mail: [email protected]

4 Trefpunt pleit voor actievere houding PvdA

8

MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Jan Blom (Dilemma), Jan Chris de Boer, Mijnke Bosman (Boekbespreking), Harriët van Domselaar, Maarten Dulfer, Mary Fiers, Martin Honders, Jacqueline Kalk (column), Ton Langenhuyzen (2e Kamer), Kim Putters (Onderweg), Kirsten Verdel, Lyda Westerink

10

ADVERTENTIES Tarieven en opgave: Recent (Joop Slor), Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam, tel. 020 3308998 INTERNET Lokaal Bestuur is ook te raadplegen op Internet: http://www.lokaalbestuur.nl KOPIJ Reacties en bijdragen naar: [email protected]

Ervaringen in Den Bosch en Amsterdam

d dlmma vd mn

ons ositie kan het debat, de oppslid behoorlijk moeisoort collega-raad r hem te verwijten rschap bij dit doo woordvoerdede besprekingen met ken trenma de ers lijk in env belang kwesties en mbtenaren in het kenbaar zijn dat het om eeniendjespolitiek). daardoor herngt met zich mee dat het college/a t verstandig is. geling gaat (vrardig ben je dan wijk. Dit bre grote achterban een, nie om em ad wa alg geh een oof ng ls gel sta ari erv Hoe ze dikwij itieke partijen weten r en hoe sterk Zelf heb ik de periode in de raad als bestuurde en als voorzitter hebben. Pol feilloos op te spoin mijn eerstezijn van een dorpsje in je schoen lub wanneer het deze mensen en. Zij profiteren voorzitter te nisatie waarin ik een sportc n wordt? Door gslevan gin rga ren en in te lijv eni eno oep ver rpe tgr het belang ermee in een projec voorstel verwo lijke partijgenoot van hun rol in ar weinig mensen diger wordt antwoord. ook deelnam uw in het betrefhou je een onafhanke ertegenwoor ven. Er zijn mahet verenigingsbesluitte laten voerenben je over woningbo rder en volksvesties die vragen om een in op ord rol tuu het wo n n bes nt r. hu het Toe me ere voo die kw Ied de wind en fende dorp. kwam had ik in de n op het mo n dilemma erd: lastige je collega uiten geloofwaardig als leven opgeveid worden. Het geconfronte r legt je elke maand zo’ t ng aan pun mi nd vor nt sta dsl ara tuu nd raa nsp ijke tra dan dat ze Lokaal Bes met de fractie een afw e dilemma is ment was dat: partij. in mijn hart nleggen bovenstaandbaa Vorige maand r. Op het mo terwijl ik hetwas maar ten opzicher over het aa ook herken lid met deze situmet een dossi ervaart heel veel om, fractie eens p niet anders kon. een fractie rd zou worden, aad is bezig Leo Sparrebo lfzijl: id ter dat dor dsl een het aa en gem van De tuur atie geconfrontee om, samen te collega-r rgekom bes n ove t Ee d raadslid in Degemeenteraad sta je He n. raa is. ver lde en r en sve Zou als aanrad te. voorzitte van de t van gehad hem lid hij las n r ik n Als an van kunstgra hie ope rge zou arv zo heb een van de gemeen vijf zijn. Ik tuur, op sportclub wa om er voor te in inmiddels voor het belang alleen tot zijn met zijn bes nte manier voor de druk van de iddelen aan soms nog, hetDoor deze ervaring erligmij Dat belang kan kbare drukm kunstgrasveld. c- en transpara Dit zou wat en r geleden. voelt als je als wanneer ond parn. jaa en bye kom lob wendt alle den nmerking komt voor een ht fra te n rec club kt dat en van andere en dat wense aa en vraagt de weet ik hoe het in de raad den gende belangworden afgewogen. betreft inhoudriftelijk worden dat de club in dt dat heel ongemakkelijk nieuwkomer eren is. Met deze vin tijen kunnen het gemeenteraadsafspraken sch dat het raadslid dat het het te combin Jouw collega ander eer jij? Daarbij moet zijn afwegingen. zak denk ik rzitter vastgelegd en vis een op ad ng t van ari ijn Wa erv is om als voo lid vrij zijn interaadsleden hebben altijd in het bijz tie om raad. gesprek voert onverstandig ijke club in de raad Veel gemeen organisaties bincties: bestuurslid het te. Het is echter van een dergel t je zelf op een volgende rea binding aan schap. Dat heeft het met de gemeen We kregen de te zitten. Je kom gesloten dat de been. uit teg ekt id ook nt str nen de gemeen me vol even mo emt aan dat het raadsl de geg lne in bs dee ng clu lid e mi als voordeel wegen dan de raadsfractie illend de besluitvor in de en , bij de versch liseer je wel dat er ng irin agi langs andere uit de samenleraadsl Rea Duman-S erwerp n te. ond en rka e een atie Tu teg ust k: gem orm , die bew ker ap der zaal inf partij is over het Jos de Jong n Haag: ie t voorzittersch . raadslid in Rid velden geen politieke lastige kwest ving krijgt. He satie is een risicogemeenteraad van kunstgras raadslid in Deen! Woordvoerder Dit is zeker eena-raadslid dat de aanleg is s. Dat blijft heel at van een organi Initiatief nemvoorzitter van een voorzitter voorzitter sta voor het colleg voor sportclubimaal gebruik van Brink, fractie is van diele functie. Devan de organisaen vol tter Jofi rzi Sport zijn en elijke voetbalclubs opt voo r ze : ies tevens goed voo r een lub. Mijn adv Noordenveld voor het belangis dat het moeilijk ningen. Je keu van de plaats e combinatie. Dat co sportvoorzie transparant zijn in dilemma speelt zich vooeente zelfde sportchet dossier over te risi de t dig He het han g n tie. jd ijk ijdi Dit is gee onpart in onze gem zou zijn om iemand anders uit de fsprekend altien moet uiteindelr jou als voorzitter is tegelijkertijdgemeenschap af te groot deel ooknog niet zo groot moet je vanzel dragen aan b verwacht dat het en vooral voolub ook uit te leggen Je sportvriend belang van de kt ook uit het geaf. De druk isongetwijfeld komen voorkomen. je verschillende fractie. De cluslid dit voorstel met van je sportc tbalwegen. Dit blij maar dat zal gemaakt moeten aad houden echt elkaar. Verwijs je a-r en van de voe wel en leg led . igt col de zijn ded n g ver drag van als er keuzes van de fractieleden rollen niet uit en naar een van je bbele ben, misschie volle overtuigin , lclub, rden. Een door zijn ‘du etsbaar club. Zij heb boodschap aan het tba ar lata wo voetbalvriend genoten. Die moet ma voe Sza t, een : ine un ste ade van Carol terecht, geen hun voorzitter, zij hij zich op kw is voorzitter ctielid is voorzittter in Kerkr debat andere fractie pet’ bevindt fractievoorzi se gemeenteraad tiatief in het dilemma vandat hij vol gaat voor een steunfra ere voetbalclub heel snel ini het geen slagveld positerrein. In de Kerkraadonze fractie zijn de verwachten nog meer zijn ter van een and nemen. Laatverschillende interne de club. dus ook in actief zijn in het Dit verzwakt id. Hierdoor kunnen secretaris van op en de is van t n dan het belang van de functies un en worde van een als raadsl en tijdens het tter l mensen die even van onze tie mooi twistp rzi vee voo een , g zou gen In dit geval zijn afdelin menin club. enigingsl politiek te kleine) oties optred r. Mijn adviesrzitter de ver ak e em baa len (va rijk nig spe ere ere ag het onv zaterd ns in de van de and media. Laat je ctie van voo vinden we dat stad. Alvore vaak de mensen die zijn om de funlclub per direct neer In de fractie partijen en deeen meer openbare dit en zijn n tba zijn gaa van de voe t is dan verstandig vereniging collega snel organiseren over nut de spil in een te leggen. He s) uit te leggen wat bespreking van kunstgrasvelden om (in de perhet aftreden is. en noodzaak de reden van het ook verstandig Misschien is het aankomt op om wanneer r dit onderwerp in stemming ovete onthouden van de raad, zich stemming.

DEL

DRUKMID

Van Domela tot Wouter Bos

12

Rode historie

Lezersonderzoek

13

14

Foto Nationale

Beeldbank

Gedeputeerden NoordHolland en Flevoland aan het woord

nLijK contactperr het rre Heijnen de rfractie is Pien. Belangstellenden voogeldt weede Kame t hem. Dat een In de PvdA-T gemeestersbenoeminge me en em jn opn soon voor bur sambt kunnen contact ten waar op korte termibereiken s in gemeenen. Pierre Heijnen is te burgemeester ctievoorzitter ook voor fra svacature is te verwacht 90. -31827 burgemeester is nburg, tel. 070 ijne Kn gemeester. Ze by via Co als nieuwe burde Zuid-Hollandaad afkomstig uitOud-Beijerland, ter een > De gem ordeente tgem se we 2005-2009 van het No de waar zij van Hollandse Ste rian houder was. Broec heeft MangGoldschmedidragen Vlaar voorge

Dilemma van de Maand favoriete rubriek

Blom, Reactie Jan ch: trainer en coamma. Aan de ene Een lastig dileals partij mensen die kant zoek je samenleving staan. midden in de kant kan dat Aan de anderebelangenverstrengeeenvoudig tot dit geval is de schijn ling leiden. In erstrengeling snel van belangenv aast ervaart het geboren. Daarnk vanuit de club als raadslid de druelijk. Tijd om iets dlid heel ongemakk betreffende raa te doen. Het sier zo snel mogelijk moet het dos collega. Ook een aan n bij overdrage aanwezig zijn moet hij niet prekken tussen de eventuele ges ctie. Wel maak je club en de frauiteraard gebruik in de fractie die hij of zij van de van de kennisde club heeft. Als het (noden van) ging en stemmen in op beraadsla ad aankomt dient lname te de gemeentera zich van dee het raadslid onthouden.

jeugdzorg

ma:

n dilem e voor een va nen de coaliti ledig op vol rtij krijg je bin Als coalitiepa te punten de handen niet t he u zo n jks ije oppositiepart jouw belangri een ulp van twee angrijke punt elkaar. Met beh om voor het voor jou bel ter ken n. Je weet ech jge kri te d aa echter wel luk ter in de gemeen e ernstig zou meerderheid nen de coaliti en om wel houdingen bin punt te besliss dat dit de ver staat op het e w advies cti fra De an. Wat is jou ga te ontwrichten. zee in oppositie of niet met de ervan e? orden wat je aan de fracti

Het nieuwe

pERSOO

wethouderspamflet

PRODUCTIE EN DRUK Thieme Media Center, Rotterdam ABONNEMENTEN Gratis voor leden van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Voor niet-leden € 20,- per jaargang. Losse nummers (€ 3,50 inclusief verzendkosten) zijn te bestellen bij de PvdA, telefoon 0900-9553.

Religie en politiek

Antikraken

BASISLAY-OUT Stan Wagter, Amsterdam VORMGEVING Jos B. Koene, Amsterdam

Bibliotheken en muziekscholen onder druk

16

jAcQuELINE over vrouwen aan de top

200 wo in maximaal wd. Mail ons vda.nl We zijn benieus graag naar jdroos@p ctie Rea dt. vin

22

dE

Zijn PvdA-bestuurders populistisch bezig?

9

KAMER Politiebestel

6

6 STELLING VVD en CDA als partners 12 dILEMMA Samen met de oppositie? 18 ONdERwEG Krachtige vrouwen 19 AcHTERKANT Partij van de Arbeid 20 3 INITIATIEF Utrecht regelt zorg

GiTzwART SCEnA VOOR BiEB En mU Foto’s Nationale Beeldbank

Bibliotheken en muziekscholen – in veel gemeenten blijken ze een gemakkelijk gevonden prooi om op te bezuinigen. De Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB) voorspelt op basis van de huidige cijfers de sluiting van een derde van alle vestigingen. En Kunstconnectie, die de belangen van de muziekscholen behartigt, spreekt van ‘een zwart, heel zwart scenario’. Door de bezuinigingen wordt een belangrijke infrastructuur vernietigd, vinden beide organisaties. ‘Je bouwt nooit meer op wat je nu opgebouwd hebt.’

JAn ChRiS dE BOER FREELANcE jOuRNALIST

4

Hoewel de gemeenten verantwoordelijk zijn, heeft de TweedeKamerfractie van de PvdA eind oktober schriftelijke vragen gesteld aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de bezuinigingen op bibliotheken en muziekscholen en daarbij ook de theaters betrokken. De fractie vreest dat sluiting betekent dat deze faciliteiten met name voor kinderen en mensen die slecht ter been zijn onbereikbaar worden. Op één van de vele internetfora reageert M. Verweijmeren op het PvdA-initiatief: ‘Ik werk nu

Stichting Lezen & Schrijven, vreest negatieve ontwikkelingen als veel bibliotheken de deuren moeten sluiten: ‘Bibliotheken vervullen een belangrijke rol in de aanpak van laaggeletterdheid. Doordat zij een laagdrempelige toegang bieden tot boeken zijn ze een spin in het web van de leesbevordering onder jonge kinderen. Maar ook in het verminderen van laaggeletterdheid onder volwassenen is hun rol niet onbelangrijk. Veel bibliotheken bieden online cursussen en oefenmateriaal aan mensen die moeite hebben met lezen en

PvdA Mook wil niet dat college fors het mes zet in het bibliotheekwerk 23 jaar in de openbare bibliotheek en heb ik die tijd ervaren hoe hard collega’s werken om laaggeletterdheid te bestrijden, burgers mediawijs te maken en het leesplezier van veel mensen te garanderen. Ik heb de bibliotheek altijd gezien als een neutrale plaats waar iedereen kennis kan nemen van de gedachtewereld van anderen, om op die manier tot een eigen weloverwogen oordeel te kunnen komen. Ook als plek om te studeren heeft de bibliotheek z’n plaats in de maatschappij allang bewezen. Nu zien veel bibliotheken zich genoodzaakt de hun opgelegde bezuiniging te realiseren door het sluiten van zeer veel vestigingen. Zeer schadelijk voor het kennisniveau in ons land. Het is bewezen dat niet goed kunnen lezen een direct effect heeft op opleidingsniveau en zelfredzaamheid. Steeds meer mensen zijn hier doof en blind voor en het gaat me enorm aan het hart.’ Ook Margreet de Vries, directeur

schrijven. In de lokale aanpak van laaggeletterdheid is de bibliotheek samen met de gemeente dus een onmisbare speler.’ Drastisch In het kielzog van de bibliotheken moeten ook de muziekscholen het ontgelden. ‘Ik heb vaker bezuinigingsronden meegemaakt, maar nog nooit zo drastisch. Deze operatie is uniek in zijn soort’, zegt Jan Brands, directeur van Kunstconnectie, de branchevereniging voor kunsteducatie en kunstbeoefening. ‘De mensen vrezen voor hun baan en nog meer voor het verdwijnen van de infrastructuur. Prima geoutilleerde gebouwen worden afgestoten, wijkprojecten in het kader van de sociale cohesie worden gestopt en projecten in het onderwijs kun je met goed fatsoen niet meer doen. Muziekscholen zullen duurder worden, dat leidt tot vraaguitval waardoor uiteindelijk de basis wegvalt en de heleboel als een kaartenhuis

in elkaar valt. Er ontstaat een arm klimaat.’ Bovendien betwijfelt Brands zeer dat de bezuinigingen het gewenste effect zullen hebben. ‘Het meeste geld van de instellingen wordt uitgegeven aan de salarissen van de docenten. Flink bezuinigen betekent dat je docenten moet ontslaan. Ze hebben recht op een afkoopsom en uiteindelijk zie je die docenten als werkloze weer terug in je gemeente. De ontmanteling van structuren kost dus geld en levert, in elk geval op de korte termijn, nauwelijks iets op.’ Mocht de economie flink aantrekken en mochten de gemeenten over enkele jaren weer zwemmen in het geld, dan kunnen de nu aangekondigde bezuinigingen volgens Brands niet zomaar ongedaan worden gemaakt. ‘Veel zalen, lokalen, muziekinstrumenten en ook zoiets als akoestiek ben je straks kwijt. Je bouwt nooit meer op wat je nu opgebouwd hebt.’ Niet eerlijk Desondanks zijn er veel gemeenten die fors besparen op de bibliotheken en muziekscholen. De gemeente Mook, ‘Het Wassenaar van Limburg’, schrapt 75 procent van de subsidie op het bibliotheekwerk. Tenminste, dat wil het college. Coalitiepartij PvdA wil dat niet. Raadslid Lee Tonnaer: ‘Het is niet eerlijk en het is onevenredig. Als we kijken naar de harde sector en de zachte sector, dan vormen beide zo’n 50 procent van ons budget. Maar er wordt maar liefst 80 procent bezuinigd op de zachte sector en slechts 20 op de harde. Wij zullen met voorstellen komen die leiden tot een eerlijker verdeling over beide sectoren. Dat er bezuinigd moet worden, oké, maar dit

ARiO UziEKSChOOL voorstel betekent het einde van de bibliotheek. Wij willen die voorziening in stand houden. Een bibliotheek is meer dan een boek uitlenen. Het is een levendige ontmoetingsplaats.’ Een muziekschool heeft Mook (8.000 inwoners) niet, wel een bruisend fanfareleven. Ook daarop wordt flink gekort, tegen de zin van de PvdA. ‘Deze aanslagen leiden tot contributieverhogingen, waardoor er minder leden komen en het voortbestaan uiteindelijk wordt bedreigd. Zo haal je de ziel uit zo’n kleine gemeenschap.’

college veel te omvangrijk is. ‘Er is becijferd dat er 20 miljoen moet worden bezuinigd. Daarbij wordt dan ook nog gespaard. Maar het college heeft zich nu als opdracht gegeven tot een besparing van 25 miljoen te komen. Volgens mijn berekeningen is een bezuiniging van zo’n 13 miljoen voldoende om tot een sluitende begroting te komen. Bovendien: de VNG verwacht de komende drie, vier jaar een economische groei waarvan de gemeenten mee profiteren ter grootte van de bezuinigingen die nu worden doorgevoerd. Nou lijkt

Alphen aan den Rijn hoeft niet te korten op culturele basisvoorzieningen Samenwerking De gemeente Amersfoort heeft de gesubsidieerde instellingen gevraagd naar de gevolgen van een bezuiniging van 25 procent. Fractievoorzitter Rob van Muilekom van oppositiepartij PvdA: ‘We hebben nog geen afgeronde plaatjes, maar nu al vinden wij dat er veel te hard bezuinigd wordt in de cultuursector. Dat geldt dus ook voor de bibliotheken en de muziekscholen, die bij ons onder Scholen in de Kunst vallen. Als dit doorgaat, zullen er zeker bibliotheken moeten sluiten. Nou vind ik wel dat veel instellingen nogal autonoom opereren. Ik zou hen willen oproepen meer samen te doen. Bijvoorbeeld op het gebied van accommodatiebeleid, promotie en bedrijfsvoering. Ook vind ik dat de instellingen over de gemeentegrenzen heen moeten kijken. Samenwerking met instellingen in buurgemeenten kan kostenbesparend zijn.’ Van Muilekom meent ook dat de bezuinigingsoperatie van het

me dit wel heel optimistisch, maar het rechtvaardigt wel de vraag of er nu inderdaad zo fors moet worden ingegrepen. In de cultuursector wordt veel kapot gemaakt door de bezuinigingen. Juist in die sector zijn veel vrijwilligers actief. Ik zie het niet zomaar allemaal weer georganiseerd worden als we over enkele jaren weer ruim in het geld zitten.’ Allochtonen Volgens opgave van de VOB zijn er ook gemeenten die niet bezuinigen op bibliotheken of muziekscholen. Spijkenisse, bijvoorbeeld. Hoewel? ‘Het klopt dat we in 2011 niet bezuinigen, maar daarna wel’, zegt fractievoorzitter Sylvia Broekmeulen van oppositiepartij PvdA. ‘De landelijke bezuinigingen op de gemeenten moeten nog in onze begroting worden verwerkt. Volgens mijn informatie wil het college vanaf 2012 ook bezuinigen op voorzieningen als bibliotheken en het Centrum voor de Kunst waaron-

der de muziekscholen vallen.’ Ook Almere zou volgens de VOB de bibliotheken en muziekscholen ontzien. ‘Dat klopt, in ieder geval in het komende jaar’, meldt Adriana Begeer, raadslid voor coalitiepartij PvdA. ‘Wij vinden het heel belangrijk dat deze voorziening behouden blijft. Er gaat dus niets veranderen bij de bestaande bibliotheken. We hebben net een prachtige, nieuwe bibliotheek in Almere waar veel inwoners gebruik van maken. De bouw van een nieuwe bibliotheek in Almere-Poort hebben we wel voorlopig geschrapt.’ Volgens Begeer levert de bibliotheek goed werk: ‘Alle inwoners worden goed gefaciliteerd, ook de grote groep allochtonen. Er zijn veel mogelijkheden en ik zie veel buitenlandse mensen in de bieb rondlopen. ’t Is een goede voorziening die breed toegankelijk is.’ En hoe zit het met de muziekschool? ‘We houden zoveel mogelijk vast aan bestaand beleid. Dus geen bezuinigingen in 2011. En we gaan alles op alles zetten om ook de komende jaren de gevolgen van de bezuinigingen voor het muziekonderwijs zo klein mogelijk te houden.’ Extra geld ‘Behoedzaam beleid’ is volgens PvdA-wethouder Paul Schings (hij heeft onder meer financiën en cultuur in portefeuille) van Alphen aan den Rijn de reden dat deze gemeente basisvoorzieningen als bibliotheek, muziekschool en ook het theater niet alleen in stand kan houden, maar ook niet hoeft te korten. ‘We zijn vanaf 2008 voorzichtig geweest met nieuwe, structurele uitgaven. De hogere rijksuitkeringen hebben we ook als incidenteel en dus niet als structureel in de begro-

ting opgenomen. We kunnen nu zelfs extra geld uittrekken voor de bibliotheek. We waren al bezig met een centralisatie van het bibliotheekwerk. In 2014 komen de beide huidige leeszalen op één nieuwe locatie. Dat levert 120.000 euro op. Bovendien lag er een opdracht van de raad tot certificatie van de bibliotheek. Door nog eens 120 duizend beschikbaar te stellen kan die certificatie worden bereikt. De muziekschool hebben we ook op nul gezet, dus geen cent erbij en geen cent eraf. Daardoor kunnen alle taken uitgevoerd blijven worden. Ook het theater is geen punt van discussie geweest. Dat krijgt al te maken met een btw-verhoging, een besluit van het nieuwe kabinet, op de kaartjes. Maar bovendien bestaat ons theater pas vijf jaar. Het heeft zich de markt moeten invechten en is nu mooi op stoom gekomen. Daar kunnen we niets op bezuinigen, anders volgt sluiting en dat zou een enorme kapitaalsvernietiging zijn.’ Dat de basisvoorzieningen worden ontzien, betekent volgens Schings niet dat ze maar hun gang kunnen gaan. ‘Als voorwaarde voor het accepteren van de portefeuille cultuur heb ik gezegd: ik ga geen locaties sluiten. Tenzij ze er natuurlijk een puinhoop van maken. De gesubsidieerde instellingen weten dat als ze met mij te maken krijgen, ze hun huiswerk goed moeten hebben gedaan. Want anders maken ze geen schijn van kans.’

nws REACTiES wELKOm Dit gecombineerde decemberjanuarinummer is de laatste editie van dit jaar. De volgende Lokaal Bestuur verschijnt eind januari. Wil je reageren op wat je in deze Lokaal Bestuur leest? Laat het ons weten. Zorg ervoor dat je mailtje uiterlijk maandag 3 januari in ons bezit is, dan kunnen wij het in het komende nummer plaatsen. Ook alle andere kopij voor dat nummer moet op maandag 3 januari in ons bezit zijn. Je kunt je bijdrage sturen naar eindredacteur Jan de Roos, email: [email protected] De sluitingsdatum voor het maartnummer is dinsdag 1 februari.

5

2de kmr

Turkse nationaliteit was voor sommigen een smet op zijn blazoen, maar echt deren deed het hem niet. aandacht vragen. In ieder geval de plicht krijgen om elke vier jaar naar kamerleden. En - last but

VERScHuIVINGEN De kop is eraf: het kabinet Rutte heeft de regeringsverklaring achter de rug en nog wel zonder kleerscheuren van betekenis. De uitspraak van de nieuwe premier over de dubbele paspoorten voor mensen met de Overheidspersoneel

Foto Serge Ligtenberg

TON LANGENHUYZEN is beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Heeft u een vraag aan hem of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 070-3182792

De nieuwe departementale inrichting zorgt voor nogal wat reorganisaties. De minister van Justitie is minister van Veiligheid en Justitie geworden, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gaat tegenwoordig ook over volkshuisvesting en dan nog de minister van Economisch Zaken die nu ook de portefeuilles landbouw en innovatie onder zich heeft gekregen. Voor de complete nieuwe indeling en de daarbij behorende bewindspersonen verwijs ik naar de site http://www.rijksoverheid. nl/ministeries. Verschuivingen van portefeuilles van het ene naar het ander departement zullen in eerste instantie voor de ambtenaren van die departementen zelf gevolgen hebben. Deze veranderingen sijpelen ook door naar de kamer. Zo moeten de kamercommissies opnieuw worden ingedeeld, komen daar weer nieuwe voorzitters bij enzovoorts. Binnen de fractie wordt nu gewerkt aan een herschikking van onderwerpen

not least - zal het een en ander ook gevolgen hebben voor het fractiepersoneel. Voor het personeel van de rijksoverheid is de onzekerheid groot. Het vorige kabinet had al een taakstelling van 12.800 full time rijksambtenaren minder. Dat moet eind 2011 zijn bereikt. Het kabinet Rutte zal deze lijn in sterkere mate doortrekken. De aangekondigde taakstelling van maar liefst 6,6 miljard euro om tot een kleinere overheid te komen, zal gevolgen hebben voor het ambtenarenbestand. Eerst over het verleden: de taakstelling van het vorige kabinet betekende dat de rijksdienst, inclusief ZBO’s, met ca. 12.800 fte in de periode 2008-2011 moest afnemen. Dat wordt niet gehaald, onder andere omdat er aan de ene kant personeel wordt afgevloeid en aan de andere kant weer binnenkomt. Dit betekent dat de personeelsreductie per ultimo 2011 onder druk staat. Het nieuwe kabinet zal eerst deze taakstelling moet uitvoeren voordat er - vanaf 2012 – een nieuwe bovenop komt. In het licht van ook de twijfels van het CPB, zou het ambitieniveau van het kabinet weleens te hoog kunnen. Bovendien zijn de gevolgen van de bezuiniging van 6,6 miljard in het kader van de publieke dienstverlening niet gewenst of op zijn minst onduidelijk. Pierre Heijnen zal bij het wetgevingsoverleg over overheidspersoneel hiervoor uiteraard

zal hij trachtten het beeld dat ambtenaren overbodig zouden zijn recht te zetten. En dan nog deze tekst uit het regeerakkoord: ‘Het kabinet beëindigt het diversiteits/voorkeursbeleid op basis van geslacht en etnische herkomst. Selectie moet plaatsvinden op basis van kwaliteit.’ Met deze zin doet het nieuwe kabinet een enorme desinvestering in de pogingen om groepen met een achterstand op de arbeidsmarkt in een betere positie te brengen. In het verlengde hiervan passen de maatregelen in het kader van de WSW en Wajong. Heijnen heeft zich al eerder via moties ingezet voor deze groepen en zal zeker gezien het standpunt van het huidige kabinet blijven doen.

Politiebestel Het kabinet heeft zoals wellicht bekend ook plannen om het politiebestel te reorganiseren. Eerdere plannen waren door het vorige kabinet in de koelkast gezet. Ook een motie om bezuinigingen bij de politie ongedaan te maken werd doorgeschoven naar het nieuwe kabinet. Hoe en wanneer de plannen voor een nationale politie, het terugbrengen van 25 naar 10 politieregio’s en niet te vergeten de ‘animal cops’ worden ingevoerd is nog niet bekend. Op een aanverwant onderwerp werd al wel een wetsvoorstel in behandeling genomen. Dat betreft een wijziging van de Gemeentewet waardoor gemeenten

een veiligheidsanalyse en -plan op te stellen en waardoor de burgemeester een nadrukkelijke zorgplicht voor het veiligheidsbeleid krijgt. Attje Kuiken heeft in haar schriftelijke inbreng, waarmee de behandeling van een wetsvoorstel begint, de aandacht gevestigd op het nogal tegenstrijdige karakter van dit wetsvoorstel als je het naast de kabinetsplannen voor de politie legt.Terwijl het wetsvoorstel de titel wet Regierol gemeenten draagt, wil het kabinet een nationale politie. Kuiken vroeg daarom aandacht voor één van de meest duidelijke vormen van gemeentelijke regie op het veiligheidsbeleid, namelijk het gezag en beheer over de politie. De aanstaande regering heeft het voornemen om te komen tot nationale politie, terwijl de regering juist constateert dat het grote meerwaarde heeft om beleidscycli van gemeenten, politie en OM op elkaar af te stemmen. Kuiken wil weten welke invloed een verandering van het beheer van de politie zal gaan hebben op de gemeentelijke regie over het veiligheidsbeleid. En hoe wordt de lokale invloed op het politiebeleid geborgd en gewaarborgd zodat de politie een bijdrage kan blijven leveren aan het lokaal veiligheidsbeleid? De schriftelijke antwoorden op deze en andere vragen zullen binnenkort naar de Kamer worden gestuurd.

rcts

inttf vd mnd EERST zORG REGELEN PROTEST­ PASPOORT! De PvdA-fractie in Utrecht (Sytse Koopmans en Bouchra Dibi) heeft er samen met de GroenLinks-fractie voor gezorgd, dat er een fonds komt voor compensatie van de AWBZ-maatregelen. Een amendement van beide fracties, dat de titel ‘Eerst zorg regelen’ kreeg, werd aangenomen. VVD, CDA en Trots op Nederland stemden tegen. De volgende stap is ervoor te zorgen dat het geld ook goed besteed gaat worden, zo meldt Aad Burger. Hij is vicevoorzitter van de Gewestelijke Adviesgroep Ouderenbeleid Utrecht en oud PvdA-raadslid. Doordat de gemeenten op allerlei terreinen moeten bezuinigen dreigt het gevaar dat een gemeente de toegewezen compensatiegelden voor een deel naar de algemene middelen laat vloeien omdat er te weinig concrete bestedingsmogelijkheden zouden zijn binnen het doel waarvoor ze bestemd waren en omdat het geld elders hard nodig is. In de Tweede Kamer zag PvdAfractielid Agnes Wolbert dit al aankomen. Ze diende samen met Jolanda Sap van GroenLinks een motie in om dit te voorkomen. Deze motie werd in november 2009 aangenomen. Maar in de gemeente Utrecht kwam het nieuwe college (GroenLinks, PvdA, D66) toch met het voorstel, van de aan Utrecht toegewezen 1,5 miljoen euro in 2010 maar 25% aan welzijn te besteden en

6

de rest in de algemene middelen te stoppen. In de volgende jaren zou 50% naar welzijn gaan en 25% naar algemene middelen. Op Raadsinformatieavonden pleitte Aad Burger er namens de ouderenbonden voor dat de gemeente zelf deze compensatiegelden voor 100% zou oormerken of in een apart fonds zou stoppen om te voorkomen dat ze bij de algemene middelen terecht zouden komen. Ook sprekers vanuit de GGZ drongen daar op aan. De aanwezige raadsleden bleken hier gevoelig voor, en dat resulteerde in het amendement ‘Eerst zorg regelen’. In Nieuwegein nam het college zelf het besluit het betrokken bedrag van 236.000 euro binnen het WMO-budget gereserveerd te houden. De betreffende gemeentelijke verordening wordt aangepast om dit mogelijk te maken. Aad Burger is benieuwd hoe het met de AWBZ-compensatiegelden in andere gemeenten gaat en welke stappen PvdA-wethouders en -raadsleden ondernemen om te bereiken dat dit geld voor 100% besteed wordt om de ergste noden op dit terrein te lenigen. Laat het hem weten door een e-mail te sturen naar [email protected]

Heb je als PvdA-fractie in je gemeente of provincie een leuk voorstel gerealiseerd waar je trots op bent en waar andere partijen misschien wel een beetje jaloers op zijn? Of doe je iets anders wat heel bijzonder is? Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek Het Initiatief van de Maand. Wij zetten je graag in het zonnetje. En op die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er hun voordeel mee doen.

Heeft u dat soms ook? Je staat erbij, kijkt ernaar en vraagt je af waar ‘men’ in godsnaam mee bezig is. Dat gevoel had ik afgelopen weken. Een mix van verwondering, teleurstelling en een opstandig gevoel. En waarom? Omdat ik vind dat ze in Den Haag (hopelijk tijdelijk) volslagen de weg kwijt. Sorry voor de stevige woorden. Maar in de discussie over dubbele paspoorten zijn ze toch aardig verdwaald onder de Haagse Kaasstolp. In Nederland wonen ruim 1,1 miljoen mensen met een dubbel paspoort. Heel veel dus! In uw straat wonen er dus vast ook een paar. Schrikt u daarvan? U moet dus ook een paar collega’s hebben met een dubbel paspoort. En hoe is de situatie bij uw kinderen op school? Hebben de vriendjes en vriendinnetjes een dubbel paspoort? Conclusie ‘ze’ zijn dus overal. Maar de belangrijkste vraag is natuurlijk: wat is het probleem? In Den Haag is volgens mij het grootste probleem dat politici elkaar napraten. Het lijkt wel of ze bang zijn voor zetelverlies in de peilingen. De dames en heren politici in Den Haag vinden nu blijkbaar dat we collectief moeten gaan twijfelen aan de loyaliteit van mensen met een dubbel paspoort. Ik word vreselijk verdrietig, maar ook strijdbaar, van dit soort symboolpolitiek. Ik overweeg daarom een tweede paspoort te nemen. Een soort protestpaspoort. De website van de rijksoverheid laat zien dat het kan. Of misschien moeten we wel een symbolisch Eindhovens paspoort invoeren. Hoe meer mensen met een dubbel paspoort hoe beter. Tijd voor een burgerinitiatief ? Wie doet er mee? Wie weet kies ik wel voor een paspoort van Verweggistan. Misschien komt dat tweede paspoort nog wel eens van pas als ik besluit te emigreren. Het moet niet gekker worden in dit land. Mary Fiers Wethouder wonen, wijken, ruimte en burgerparticipatie in Eindhoven [email protected] - www.twitter.com/wethouderfiers

GEREChTShOf: JOURnALiST mAG GEEn RAAdSLid ziJn Foto Nationale Beeldbank

Een krant mag een journalist die bij haar in dienst is verbieden om tegelijkertijd actief te zijn als raadslid. Dat blijkt uit een recent arrest van de Haagse rechtbank. De betreffende krant, het AD, ontsloeg journalist Jan Robbemond toen bleek dat hij in 2006 voor de PvdA kandidaat was voor de gemeenteraad van Binnenmaas. Hij was met voorkeurstemmen gekozen, maar de krant wilde niet dat hij de raadzetel innam. De journalist spande daarop een procedure aan tegen de krant. De kantonrechter stelde hem in het gelijk, maar het gerechtshof bepaalde in september jl. dat het AD hem terecht had verboden om als journalist ook politiek actief te zijn. Volgens het gerechtshof valt het bekleden van een politieke openbare functie zoals het lidmaatschap van een gemeenteraad en het verrichten van daaraan verbonden werkzaamheden onder het begrip ‘arbeid voor derden’. Hetzelfde geldt volgens mARTin hOndERS Oud­wETHOudER cROMSTRIjEN

het gerechtshof voor het begrip ‘nevenarbeid’. In de cao voor de dagbladjournalistiek staat dat daarvoor toestemming moet worden gevraagd. Daar is het gerechthof het mee eens. Vooral ook omdat het redactiestatuut van AD/Nieuwsmedia stelt dat het

AD ‘in al zijn verschijningsvormen een onafhankelijk medium is zonder binding met enige politieke partij, levensbeschouwelijke organisatie of belangengroepering’. Redactiestatuut en cao zijn voor de rechters voldoende reden om te constateren dat de hoofdredactie van AD/Nieuwsmedia Robbemond terecht heeft verboden een zetel in te nemen in de gemeenteraad van zijn woonplaats, al werkte hij daar niet als journalist. Het feit dat zijn collega’s over hem zouden kunnen/ moeten schrijven als politicus is voor de rechters een extra argument om hem het recht op gekozen worden te ontzeggen. Volgens Robbemond betekent het arrest dat werkgevers hun werknemers voortaan gemakkelijk kunnen beperken in hun politieke ambities als zij vinden dat die niet in het belang van het bedrijf zijn. ‘Deze beslissing van het hof draagt bij aan de negatieve beeldvorming in de samenleving over politieke activiteiten. Voor werkgevers is het voortaan heel simpel; zij beroepen zich op de uitleg van het gerechtshof over het begrip ‘arbeid voor derden’, waaronder de rechters functies in het publieke domein scharen, en zorgen ervoor dat in een statuut of reglement de onwenselijkheid van politiek vertegenwoordigend werk wordt vastgelegd.’ Dat hoeft niet eens zo expliciet, vindt hij. ‘Een plaatselijke aannemer zal geen moeite hebben om de rechters in Den Haag ervan te overtuigen dat het onwenselijk is dat zijn medewerkers een politieke partij vertegenwoordigen in bijvoorbeeld een gemeenteraad. Hij heeft per slot van rekening ook klanten van andere politieke richtingen die hij te vriend moet houden om zijn bedrijf te laten floreren. Of neem een meubelverkoper, die zijn handel bedreigd

ziet door het openlijk politiek kleur bekennen van bijvoorbeeld een verkoopster die op de lijst staat voor de gemeenteraadsverkiezing.’ Schokkend De journalist vindt de uitspraak van het hof ‘schokkend.’ ‘In hun enge uitleg en hun bekrompen arrest negeren de rechters de Grondwet en de Gemeentewet, althans zij kennen er nauwelijks gewicht aan toe en dat is een schokkende constatering. Hun manier van redeneren maakt dat mensen door hun werkgevers verplicht kunnen worden toestemming te vragen voor vrijwel elke vrijetijdsbesteding. Het voorzitterschap van de afdeling van een politieke partij kan volgens de opvatting van het gerechtshof eigenlijk niet zonder toestemming. Zelfs het lidmaatschap van de redactie van een clubblad, of activiteiten voor een lobbygroep die zich richt op de leefbaarheid van de woonomgeving staan ter discussie, in elk geval bij de hoofdredactie van AD/Nieuwsmedia, die zich gesteund weet door de Haagse rechters.’ Negatieve beeldvorming De journalist vindt dat het te ver gaat dat een hoofdredactie in een redactiestatuut bepaalt wat redacteuren in hun vrije tijd doen. ‘Het gerechtshof in Den Haag bepaalt nu dat een cao en een redactiestatuut boven de wet gaan. De beperking van het passieve kiesrecht door het hof draagt bij aan een negatieve beeldvorming van de politiek. Het aardige aan functies in het publieke domein is nu juist dat zij worden vervuld voor het algemeen belang, dat mensen die in een vertegenwoordigend lichaam worden gekozen hun werk verrichten zonder last of ruggespraak, dat zij juist níet werken voor of in opdracht van derden,

maar op verzoek van het electoraat ten behoeve van de maatschappij. De Haagse rechters hebben in hun redenering een doodlopend pad gekozen en het is te hopen dat de wetgever hen terugroept van hun dwaling. Het door hen geformuleerde arrest is in strijd met de Grondwet en bezoedelt het parlementaire stelsel. Het raadslidmaatschap is, in tegenstelling tot wat de rechters zeggen, ook geen nevenfunctie in de zin van de cao. Je wordt zonder last of ruggespraak gekozen. Je bent dus onafhankelijk. Een raadslid is niet in dienst van iemand. Je ontvangt weliswaar geld van de gemeente, maar je bent daar niet in dienst. In de gemeentewet staan beroepen aangegeven die niet verenigbaar zijn met het raadslidmaatschap en het beroep journalist staat daar niet bij. Ik vind dit een ernstige aantasting van mijn grondrechten. Het lijkt wel of je besmet bent als je politiek actief bent.’ REAcTIE PIERRE HEIjNEN

PvdA-kamerlid Pierre Heijnen, door Lokaal Bestuur om commentaar gevraagd, vindt dat het passief kiesrecht ‘een groot goed is, waar niet licht aan moet worden getornd.’ Volgens hem moeten in eerste instantie caopartners ervoor zorgen dat zoiets ook niet kan gebeuren. ‘Bij hen ligt de primaire verantwoordelijkheid. Maar ik wil de minister van BZK naar aanleiding van dit geval wel verzoeken om de Raad van State te vragen wat die ervan vindt en of wetsaanpassing nodig is.’

7

‘Dat de overheid neutraal is wil nog niet zeggen dat ze ook onverschillig is.’

pVdA mOET SChERpER ziJn O Foto Marijn van Rij/NFP

Trefpunt-secretaris Kees Waagmeester

Nederland kent de scheiding van kerk en staat, al staat dat niet met zoveel woorden in de Grondwet. Maar wil dat ook zeggen dat je je als politieke partij afzijdig moet houden als het gaat om religie, cultuur en levensstijlen? En kan je als gemeente bijvoorbeeld wel subsidie geven aan een jongerenopvanghuis dat wordt gerund door Youth for Christ, een organisatie die het niet zo heeft op praktiserende homo’s? Lokaal Bestuur ging te rade bij Kees Waagmeester, secretaris van het Trefpunt PvdA en Levensovertuiging en bij enkele lokale PvdA-politici.

LydA wESTERinK FREELANcE jOuRNALIST

8

Het Trefpunt PvdA en Levensovertuiging is ingesteld door het partijbestuur. De werkgroep heeft spreekrecht tijdens partijcongressen en kan ook moties en amendementen indienen. Partijgenoten met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden, zoals christenen, humanisten, moslims en hindoes, zijn actief in Trefpunt. Trefpunt volgt ontwikkelingen met betrekking tot levensbeschouwing op de voet. Zo klom men vorig jaar in de pen toen de Amsterdamse PvdA-fractie een VVD-motie

den jongerenactiviteiten voor de gemeente verzorgt: die zijn niet dol op praktiserende homo’s, bijvoorbeeld. Wil je aan een dergelijke organisatie gemeenschapsgeld uitgeven? Actief burgerschap is de bloedsomloop van de samenleving, je kunt niet buiten maatschappelijke organisaties, vindt Waagmeester. ‘Dus als Youth for Christ bepaalde jeugdactiviteiten voor een gemeente wil verzorgen, prima. Maar als overheid subsidieer je nooit de godsdienstige activiteiten van zo’n club. Wat je subsidieert zijn bepaalde activitei-

Je kunt niet met gemeenschapsgeld religieuze activiteiten betalen steunde die erop neerkwam dat de gemeente voorwaarden zou mogen stellen aan het personeelsbeleid van de organisaties waarmee ze in zee gaat. In contracten met de betreffende organisaties zou opgenomen worden dat zij hun functies niet slechts voor een specifieke groep mogen openstellen. ‘Iedereen weet dat het godsdienstige en levensbeschouwelijke organisaties wettelijk toegestaan is om in hun personeelsbeleid eisen te stellen die met hun grondslag te maken hebben,’aldus Trefpunt-secretaris Kees Waagmeester. ‘Ik juich het toe dat Amsterdam een anti-discriminatiebeleid voert, maar deze motie is onuitvoerbaar omdat het tegen de wet ingaat en het gemeentebestuur zélf discriminerend zou laten handelen. Dat heeft het college toen trouwens ook direct aangegeven.’ Maar ja, neem nu een sterk evangeliserende organisatie als Youth for Christ, die niet alleen in Amsterdam, maar ook in andere ste-

ten die deze organisatie toevallig kan verzorgen. Er is in Nederland immers scheiding van kerk en staat.’ Pluriformiteit Maar ‘scheiding van kerk en staat’ betekent in Nederland volgens Waagmeester níet dat de overheid, die neutraal is, ook ‘onverschillig’ is: ‘Wij hebben, als een van de weinige landen, een geweldige traditie van pluriformiteit, juist in het publieke domein. De overheid schept voorwaarden voor maatschappelijke veelvormigheid op godsdienstig en levensbeschouwelijk gebied. Dit betekent bijvoorbeeld financiering van scholen die zijn opgericht op basis van levensovertuiging of onderwijskundige aanpak en financiering van verzorgingshuizen op godsdienstige of humanistische grondslag.’ En natuurlijk praat de overheid met allerlei maatschappelijke organisaties en dus ook levensbeschouwelijke instellingen, benadrukt Waagmeester: ‘Je kunt

als overheid ook niet buiten die maatschappelijke krachten, je wilt actief burgerschap juist stimuleren. De spelregels zijn duidelijk: de overheid bemoeit zich nooit met wat mensen geloven en gaat er trouwens ook niet over of dat alleen maar in de privésfeer mag. En kerken bemoeien zich niet met de inrichting van de overheid. Maar godsdienstige organisaties mogen, net als elke andere maatschappelijke organisatie, natuurlijk wel commentaar leveren op overheden.’ Scheiding van kerk en staat betekent evenmin scheiding van geloof en politiek, aldus Waagmeester: ‘Een politieke partij is ook een waardegemeenschap en mag dus best kritiek hebben op godsdienstige instellingen. Ik vind het prima dat Lilianne Ploumen als partijvoorzitter mensen opriep om naar de mis te gaan uit protest tegen homodiscriminatie in de rooms-katholieke kerk. De PvdA mag zich op dat gebied veel steviger laten horen. De óverheid gaat er niet over hoe mensen zich in vrijwilligheid organiseren, ook een Rotary, bijvoorbeeld, mag alleen mannen rekruteren. In kerken mogen bepaalde opvattingen heersen, maar vrijheid van godsdienst betekent niet dat je daar als PvdA’er niks van zou mogen vinden.’ Waagmeester vindt het van groot belang dat volksvertegenwoordigers begrijpen wat religie voor mensen kan betekenen. Met name in PvdA-gelederen beseft men niet altijd hoe belangrijk religie voor mensen kan zijn: ‘In de jaren zeventig dachten we dat met de secularisatie een einde aan godsdienst gekomen was. Het blijkt niet waar te zijn: er gaan nog steeds meer mensen naar de kerk dan naar voetbalwedstrijden. De PvdA

‘Wanneer Youth for Christ geen praktiserende homo’s wil, vind ik dat op het randje.’

Op RELiGiE Foto Rein van Zanen

egbert de Vries, dagelijks bestuurder in Amsterdam Zuid heeft bovendien veel aanhang in kerken en moskeeën. De grootste groep gelovigen is gematigd, dat lijkt alleen maar anders omdat het kleinere orthodoxe deel altijd meer aandacht krijgt.’ Grondrechten Intussen, aan de basis, blijkt het voor sommige lokale volksvertegenwoordigers en bestuurders best lastig om hun houding te bepalen als het gaat om het subsidiëren van levensbeschouwelijke instellingen. Wibren van der Burg is ethicus en rechtsfilosoof en hoogleraar rechtsfilosofie en rechtstheorie aan de Erasmus Universiteit. Hij houdt zich bezig met de interactie tussen recht, ethiek en samenleving, waarbij zijn aandacht momenteel vooral uitgaat naar de vragen van de cultureel en religieus diverse samenleving. Van der Burg: ‘In dit soort discussies draait het om vier juridische beginselen: het non-discriminatiebeginsel, de godsdienstvrijheid, de scheiding van kerk en staat en de neutraliteit van de staat. Alleen de vrijheid van godsdienst en het non-discriminatiebeginsel zijn grondrechten. De scheiding van kerk en staat en de neutraliteit van de staat komen in de Grondwet niet voor. Juridisch gezien zijn lokale overheden daarom tamelijk vrij om hun eigen beleid te voeren, als ze die grondrechten maar in acht nemen. In Staphorst mag men dus niet besluiten om organisaties die volgens hen strijdig zijn met Gods Woord subsidie te weigeren. Net als je niet mag beslissen om categorisch niet in zee te gaan met levensbeschouwelijke instellingen.’ Maar als Youth for Christ nu, na een aanbestedingsprocedure, bijvoorbeeld als enige het jongerenwerk verzorgt? Van der Burg:

‘Een monopoliepositie is lastig, vooral vanwege de neutraliteit van de staat. Maar soms ontkom je er niet aan, is bijvoorbeeld het Leger des Heils gewoon de beste partij om daklozenopvang te doen. Uiteraard neem je in je aanbestedingsvoorwaarden op dat de pluriformiteit gewaarborgd dient te blijven. Ook moslimjongeren moeten zich thuis voelen bij Youth for Christ. Je subsidieert een bepaalde activiteit, nóóit een godsdienstige organisatie, dan zou de neutraliteit van de staat in het geding zijn.’

voor het beleven van zijn religieuze en culturele identiteit. En steunt dus ook levensbeschouwelijke en culturele organisaties.’ De inclusieve neutraliteit heeft Van der Burgs voorkeur: ‘Daarmee is het ook mogelijk dat de overheid in haar beleid inspeelt op de positieve en negatieve bijdrage die godsdienstige organisaties soms leveren aan de samenleving.’ Een bijzondere vorm van neutraliteit is de compenserende neutraliteit, een soort tijdelijke positieve discriminatie om een

Vrijheid van godsdienst betekent niet dat je daar als PvdA niks van zou mogen vinden Inclusieve neutraliteit Die neutraliteit is voor sommigen eigenlijk al in het geding wanneer instellingen als Youth for Christ überhaupt subsidie ontvangen. Van der Burg: ‘Neutraliteit betekent dat de overheid geen enkele godsdienst, levensbeschouwing, cultuur of opvatting over wat goed en waardevol leven is, mag bevoordelen boven andere. Het betekent níet dat de overheid zich ver houdt van religie, cultuur en levensstijlen en geen levensbeschouwelijke organisaties subsidieert. Dat zou zijn wat ik exclusieve neutraliteit noem, daar is identiteit volledig geprivatiseerd, het Franse model van laïcité. In Nederland kennen we de traditie van inclusieve neutraliteit: iedereen kan overal vrijuit zijn religie of cultuur beleven en in politieke discussies mag men ook met levensbeschouwelijke argumenten anderen proberen te overtuigen. Inclusieve neutraliteit is verbonden met het proportionaliteitsbeginsel: de overheid geeft iedere burger evenveel steun

structurele achterstandspositie weg te werken. Van der Burg: ‘Als we Friese literatuur niet een beetje subsidiëren, zou deze kansloos zijn. In de jaren zeventig hebben we de subsidie voor het bouwen van kerken afgeschaft. Christenen en joden hebben nu dus godshuizen, maar moslims vallen buiten de boot. Dat zou je kunnen compenseren. Voor compenserende neutraliteit moeten altijd hele goede gronden zijn, je moet het kunnen uitleggen.’ (Voor de liefhebber: de nieuwe burgemeester van Amsterdam, Van der Laan, heeft afstand genomen van de compenserende neutraliteit, waar zijn voorganger Cohen deze onder bepaalde omstandigheden legitiem vond. Op het gebied van inclusieve neutraliteit verschillen de heren niet van mening.) Controle Wat zijn de ervaringen in de praktijk? In Rotterdam huurt de gemeente al sinds 2000 Youth for Christ in om een jongeren-

opvanghuis te runnen. Richard Moti, fractievoorzitter van de PvdA Rotterdam, heeft daar geen enkel probleem mee: ‘We maken gebruik van maatschappelijke organisaties, sommige hebben een algemene achtergrond, andere een godsdienstige. We subsidiëren geen religieuze activiteiten, daar zou ik principiële bezwaren tegen hebben, je kunt niet met gemeenschapsgeld religieuze activiteiten betalen.’ Maar hoe controleer je nou dat Youth for Christ niet tóch zieltjes gaat winnen in dat opvanghuis? Moti: ‘Voor elke organisatie die subsidie krijgt, geldt een algemene subsidiecontrole. Jaarlijks verantwoordt men, mét een accountantsverklaring, of het geld uitgegeven is aan de activiteiten waarvoor het bedoeld is. In Rotterdam hebben we geen enkele aanleiding om bezorgd te zijn: we werken samen met Youth for Christ, maar ook met het Leger des Heils en Humanitas, bijvoorbeeld. Ik vind dat je vooral goed moet kijken naar wat een bepaalde organisatie doet en dat je je niet moet laten leiden door eventuele beelden die er aan kleven. Als ze goed kunnen doen wat jij belangrijk vindt, laat ze dat dan doen.’ ‘Als ze goed werk leveren, prima’, vindt ook Egbert de Vries, wethouder in Amsterdam Zuid, ‘Sommige volksvertegenwoordigers of bestuurders laten heel erg hun eigen opvatting meewegen, maar dat is niet de opvatting van de PvdA en evenmin in lijn met de rechtstaat. Als je zegt dat Youth for Christ niet geschikt is, is dat net zo erg als wanneer je zou zeggen dat je altijd christenen moet nemen. Maar er moeten wél spelregels zijn. Voor het uitvoeren van een bepaalde taak kan het nuttig zijn om een

bepaalde man-vrouwverhouding te hebben, dus als een bepaalde organisatie personeelsbeleid zou hebben waarbij ze alleen vrouwen aanneemt, wordt dat lastig. En wanneer men geen praktiserende homo’s wil, vind ik dat op het randje. In het jeugdwerk is dat wellicht belangrijk.’ En als Youth for Christ, zoals ook in Amsterdam, feitelijk een monopoliepositie heeft? De Vries: ‘Dat is de consequentie van aanbesteden aan één partij. Een organisatie zou neutraal moeten opereren, wanneer ze daaraan niet blijken te voldoen, is het afgelopen.’ Hoe controleer je dat er niet via de achterdeur wordt geëvangeliseerd? ‘Je spreekt met jongeren, houd op die manier de vinger aan de pols. En organisaties, ook Youth for Christ, waarmee we een relatie aangegaan zijn, hebben altijd het vertrouwen totdat het tegendeel zou blijken.’ Op www.zingeving.net onder Trefpunt PvdA en levensovertuiging staat het recente artikel ‘Uitgangspunten in de spraakverwarring geloof - politiek’.

9

‘Antikrakers zijn vaak bang om misstanden aan de kaak te stellen, er is soms sprake van intimidatie.’

dE AnTi-KRAAKw TOT… AnTiKRAKE Foto Gerlo Beernink

Jeroen Weyers, hier bij het eikendonkplein in Den Bosch dat nu antikraak wordt bewoond en dat straks wordt gesloopt.

De nieuwe antikraakwet is volop in het nieuws. In tal van gemeenten wordt discussie gevoerd over het leegstandbeleid: hoe nu verder? Eén van de onderwerpen die deze zomer ineens hoog op de agenda is gekomen, is het zogeheten antikraken: de bewoning van leegstaande panden door kraakwachten. Lokaal Bestuur sprak met Jeroen Weyers, PvdAgemeenteraadslid in Den Bosch en Freek Ossel, PvdA-wethouder in Amsterdam over de vraag hoe gemeenten hiermee om zouden kunnen gaan.

Er zijn veel leegstaande panden in Nederland en nu het economisch gezien nog steeds niet goed gaat worden het er ook steeds meer. Zowel woningen als kantoor- en bedrijfspanden komen steeds vaker leeg te staan. Dit gecombineerd met het feit dat kraken sinds 1 oktober verboden is, leidt er toe dat steeds meer woningcorporaties en bedrijven hun toevlucht zoeken tot het antikraken om te voorkomen dat hun panden of de omgeving daarvan verloederen. Ongeveer 50.000 mensen wonen antikraak in Nederland. Het probleem met antikraken is dat het voor de bewoners weliswaar een goedkope manier van wonen is, maar dan wel zonder huurbescherming. Antikraken valt niet onder het huurrecht. Technisch gezien huur je als antikraker namelijk geen woning, maar heb je een ‘gebruikersovereenkomst’. In de praktijk kan dit tot grote misstanden leiden, zoals Abel Heijkamp, oprichter van de Bond Precaire Woonvormen deze zomer liet zien. Hij maakte een lijst van 49 bepalingen die hij vond in antikraakcontracten die strijdig zijn met de wet of met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Jeroen Weyers Raadslid Den Bosch

KiRSTEn VERdEL FREELANcE jOuRNALIST

10

Hoe zit het met kraken in Den Bosch? ‘Den Bosch heeft geen grote kraakscene, wel veel antikraak. Het gaat dan vaak om woningen en gebouwen die op de nominatie staan om gesloopt te worden, vaak in herstructureringswijken. Om kraken en leegstand tegen te

gaan maken woningcorporaties en vastgoedbeheerders gebruik van antikraakbeleid. Dat voorkomt verloedering: geen dichtgetimmerde huizen dus.’ Wat is het probleem met antikraken? ‘Het probleem is dat vastgoedbeheerders niet met huurovereenkomsten, maar met bruikleenovereenkomsten werken. In Den Bosch gaat het dan vooral om woningcorporaties, die het antikraken bij gespecialiseerde bureaus uitzetten. Ad Hoc beheer is een bekende speler hier. Maar er zijn tal van bureaus in het land die dit doen, zoals Camelot, dat ook in onze gemeente actief is. Een bruikleenovereenkomst is een overeenkomst ‘om niet’, met uitzondering van administratiekosten. In principe zouden bewoners dus met zeer lage kosten geconfronteerd moeten worden, maar soms worden er bedragen van 150 tot 200 euro gevraagd. Dat is natuurlijk meer dan alleen administratiekosten. In ruil daarvoor krijgen bewoners soms de gekste eisen opgelegd.’ Hoe kwamen jullie daar achter in Den Bosch? ‘Dat kwam door Abel Heijkamp. Hij haalde publiciteit met zijn lijst met misstanden en daarna kwam alles in een stroomversnelling. De woningcorporaties schrokken zelf ook en die hebben beide hun vastgoedbeheerder bij zich geroepen en geëist dat de overeenkomst werd aangepast. Daar waren we erg blij mee. Die verandering is zo snel gegaan, dat het college van B&W pas een antwoord op onze vragen geformuleerd had toen alles eigenlijk al geregeld was. Het college verschuilt zich nu een beetje door te zeggen dat het door de corpora-

ties is opgepakt. Maar ik vind dat we echt afspraken moeten maken om te voorkomen dat het in de toekomst weer mis gaat.’ Moet er landelijk beleid komen? ‘Ik denk het wel. Ik heb dan ook contact gehad met Tweede Kamerlid Jacques Monasch. Toen de antikraakwet werd besproken is er door de ChristenUnie en het CDA een motie ingediend waarin stond dat er een keurmerk moest komen voor de antikraakbureaus. Dat is een goed idee wat in de praktijk in een aantal gemeenten al wordt opgepikt. Zo ook bij ons. Maar dat verloopt nog niet naar wens. De antikraakbureaus hebben namelijk zélf een stichting in het leven geroepen die zogenaamd onafhankelijk dat keurmerk zou moeten bewerkstelligen. Maar in de eerste versie kwamen we nog zaken tegen die echt niet kunnen. Het keurmerk zou natuurlijk echt onafhankelijk moeten zijn, in een mix met bewoners én de branche. Vastgoedbeheerders vinden dat ook, die vinden dat de kwaliteitsnormen ook strenger moeten. Het zou goed zijn als er gewoon wetgeving komt. Antikraken valt niet onder het huurrecht, dus bewoners hebben geen huurbescherming. Dat kan natuurlijk niet.’ Maar mensen die antikraken weten toch dat ze eventueel op korte termijn moeten vertrekken? ‘Soms wordt er gezegd: mensen kiezen er toch zelf voor om te tekenen? Maar veel mensen hebben praktisch geen keus. De huurmarkt zit op slot, ze moeten iets, antikraken is dan vaak de enige ‘keus’. En omdat het vaak een ‘last resort’ is, zijn antikrakers vaak bang om misstanden

wET LEidT En! Foto Gerlo Beernink

De oude bibliotheek bij winkelcentrum De Rompert in Den Bosch staat al jaren leeg en wordt ook via antikraak bewoond. aan de kaak te stellen. Er is soms sprake van intimidatie. Zodra je als bewoner klaagt, neemt de kans alleen maar toe dat je uit de antikraakwoning wordt gegooid. Ik heb een paar antikrakers gesproken. Iemand die zich kritisch had uitgelaten kreeg simpelweg geen nieuwe woning meer. Die is nu dakloos. Ook vertelde iemand dat ze ’s morgens wakker werd en dat er iemand in haar huis stond; inspectie. Soms zijn

er boetes, omdat de afwas niet gedaan is. Voorheen was het zo dat die regels er waren omdat een woning elk moment bezichtigd kon worden, maar tegenwoordig worden die regels nog steeds standaard gebruikt in contracten voor sloopwoningen. Dat zijn natuurlijk uitwassen.’

Freek Ossel Wethouder Amsterdam Hoe is de situatie in Amsterdam? ‘Als het om antikraken gaat dan weten we uit een onderzoek van oktober 2009 dat er 3100 bewoners zijn van in totaal 1700 panden die antikraak wonen. Op

verzoek van de raad zijn wij ook hier in het dossier gedoken. Onze eerste indruk is dat het in Amsterdam wat betreft misstanden wel meevalt, er zijn ons weinig klachten bekend, maar we nemen alles heel serieus. De geluiden dat mensen bang zouden zijn om te klagen hebben ook ons bereikt. We begrijpen goed dat mensen zich geïntimideerd kunnen voelen en willen dus goed uitzoeken hoe het precies zit.’

dE LIjST VAN 49 (SOMS ONREdELIjKE) BEPALINGEN: 1 De beheerder is te allen tijde gerechtigd het pand te betreden. 2 Er kunnen onaangekondigd werken uitgevoerd worden in het pand. 3 Het slot kan verbroken worden op kosten van de bruiklener. 4 Bij controle geen sleutel: 25 euro boete. 5 Zonder toestemming mag het slot niet veranderd worden. 6 Pandbeheer beëindigd: beheerder heeft het recht spullen te laten verwijderen op kosten van de gebruiker. 7 Langer dan een maand niet thuis, dan wordt het contract beëindigd. 8 Niet na 8 dagen betaald: reden voor opzegging van contract. 9 De hoogte van de te betalen antikraakvergoeding kan gewijzigd worden. 10 Het contract kan zonder opgaaf van reden worden beëindigd. 11 Na contractopzegging geldt een vertrektermijn van 14 dagen. 12 De bewoner heeft geen recht op vervangende huisvesting.

13 Spreekverbod met de pers. 14 Verbod op contact met eigenaar. 15 Feestverbod voor meer dan 10 mensen zonder toestemming. 16 Geen huisdieren zonder schriftelijk toestemming. 17 Bewoners mogen geen softdrugs gebruiken 18 Bewoners mogen geen logés hebben langer dan drie dagen zonder toestemming. 19 Wanneer een illegale bewoner voor langere tijd in een pand verblijft: contractopzegging. 20 Logés mogen nooit alleen zijn en mogen niet in het bezit zijn van een sleutel. 21 Bewoners mogen geen bezwaar maken tegen bestemmingsplan. 22 Wanneer het pand bewoond wordt door minderjarigen is dat reden tot contractopzegging. 23 De beheerder kan alles naar eigen inzicht doen en hoeft geen instructie te aanvaarden. 24 Beheerder is niet verplicht tot het plegen van enig onderhoud of reparatie. 25 Beheerder is niet aansprakelijk voor schade. 26 Geen enkele aansprakelijk-

27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

heid voor schade, bewoner moet zich hier tegen verzekeren. Verboden enige wijziging aan het pand te aanvaarden. Niet mede verhuren, in bruikleen geven laten benutten door derden. Bindende aanwijzingsbevoegdheid met betrekking tot gebruik van het pand. Niet toegestaan intern te verhuizen naar een andere ruimte van het pand. Recht op veranderingen in het contract, na 5 dagen stilzwijgende toestemming. Niet nakoming van verplichtingen: dan onmiddellijke opzegging. Niet nakomen overeenkomst: direct opeisbare boete van 680 euro per gebeurtenis. Boetebepaling 500 per gebeurtenis. Bewoner moet zelf 25 euro betalen per waarschuwingsbrief die hij krijgt. De bruiklener zal zich houden aan alle aanwijzingen van bruikleengever. Alle onregelmatigheden moeten gemeld worden. Wanneer er wordt gekraakt

39 40 41

42 43 44 45 46 47 48 49

moet de bewoner alle maatregelen ondersteunen. Beheerder staat niet in voor schade. Gebruiker zal eigenaar en beheerder vrijwaren van enige aansprakelijk. Bruiklener is niet alleen verantwoordelijk voor oplevering eigen ruimte maar hele pand. Toegewezen ruimte en algemene ruimtes dienen altijd schoon en opgeruimd te zijn. Binnen twee dagen inschrijven in pand, binnen 5 dagen doen toekomen. Onmiddellijke opzegging bij niet geheel nakomen overeenkomst. Langer dan drie dagen weg: dat moet gemeld worden. Langer dan een week weg: schriftelijk 14 dagen van te voren melden. Bruiklener is gehouden het pand tot de laatste dag van de opzegtermijn te bewonen. Verplicht ingericht houden en gebruik van het pand. Langer dan 14 dagen weg, beheerder heeft het recht een ander tot terugkeer te plaatsen.

Kunt u iets doen voor bewoners die bang zijn om te klagen? ‘Wat sommige antikrakers misschien niet weten is dat het mogelijk is om eventueel anoniem een klacht in te dienen, desnoods bij de Dienst Wonen of het Steunpunt Wonen.’ Wat heeft de gemeente al gedaan? ‘Ik heb gesproken met de antikraak vakbond. Die is nog klein, maar we nemen de bond wel serieus. We zijn bezig met een keurmerk, net als in Den Bosch. Dat proberen we slim aan te pakken door de Wet kraken en leegstand en de Huisvestingswet aan een verordening te koppelen waarin we het keurmerk op willen nemen. Dat is echt de crux: als gemeente zullen we geen antikraken toestaan als een antikraakbureau niet aan de keurmerkeisen voldoet. En het keurmerk wordt pas in de verordening opgenomen als wij vinden dat het keurmerk goed genoeg is.’ Vindt u net als uw collega in Den Bosch dat het keurmerk landelijk beleid zou moeten zijn? ‘Ja, dat zou natuurlijk het mooiste zijn. Zolang dat echter niet het geval is, doen wij het in ieder geval zelf. Door de nieuwe antikraakwet is de kans groot dat er steeds meer antikrakers komen, dus we moeten dit goed regelen. Er zijn nog maar weinig gemeenten die al een verordening hebben. Wij willen het zelf in ieder geval begin volgend jaar rond hebben.’

11

stllng vd mnd KOP

Iris van Dinther, raadslid in Oss: In Oss is de werkloosheid al bovengemiddeld hoog en het is nog maar de vraag hoe het met Organon gaat aflopen. De PvdA vindt dat mensen die hun baan kwijtraken zo snel mogelijk nieuw werk moeten vinden. En als het nodig is moeten zij daarbij geholpen worden. Het nieuwe kabinet Rutte/Verhagen heeft als motto ‘snoeien om te groeien’. Er wordt fors gesneden in sociale werkplaatsen en de Wajong en Rutte gaat Organon niet helpen. Als gevolg van dit kabinetsbeleid zal de werkloosheid in Oss nog verder oplopen. De Osse PvdA sluit voor samenwerking in een coalitie geen enkele partij uit, ook het CDA en de VVD niet. Maar dan zullen hun lokale afdelingen de kille bezuinigingen van het kabinet niet blindelings moeten volgen.

Elke maand legt Lokaal Bestuur een stelling aan u voor. Vorige keer was dat:

Met dit kabinet wordt lokale samenwerking met CDA en VVD moeilijker. We kregen de volgende reacties:

Herma Medendorp, raadslid in Sneek: Na de spruitjeslucht van de afgelopen jaren moeten we, nu er een nieuwe wind waait uit Den Haag, niet een sfeer van zuurpruimen gaan oproepen. Deze coalitie met gedoogsteun van de PVV, waarbij Wilders in feite aan de touwtjes trekt, heeft totaal niet mijn voorkeur, integendeel. Toch moeten we ons als lokale politici daar niet teveel door laten leiden. Het landelijk beleid zal natuurlijk effecten hebben op de lokale aanpak. Alle partijen zullen merken dat we met minder geld meer moeten doen. Kniezen zal niet helpen, samenwerken en zoeken naar creatieve oplossingen wel. Hermien Miltenburg-Wolters, raadslid in Renkum: Natuurlijk kijk ik tenenkrommend en tandenknarsend naar wat er in Nederland en het kabinet gebeurt. Binnen mijn gemeente hebben we een uitstekende samenwerking met CDA en VVD (en Gemeentebelangen) en voeren we het coalitieakkoord in goed overleg gezamenlijk uit. De samenwerking is dusdanig dat we ook onze eigen lijn kun-

nen volgen en met GroenLinks en D66 een standpunt kunnen delen. Dat is onlangs gebeurd in relatie tot de bestemmingsplannen voor een nieuwe woonwijk. Ik heb met de voorzitter van de fractie van het CDA goede en persoonlijke gesprekken gevoerd over godsdienstvrijheid en de scheiding van kerk en staat. Voor mij persoonlijk betekende dat het dichterbij halen van een verwegdiscussie in Den Haag. Complexe problemen krijgen in mijn gemeente een eigen gezicht. Maar vooral vind ik dat we met extra inspanning moeten werken aan binding en samenbindende processen tussen mensen, en dat kan op gemeentelijk niveau. Ook CDA en VVD streven die gezamenlijke aanpak van problemen na. Voor mij is dit nieuwe kabinet een extra motivatie te gaan voor de idealen van onze partij. Onze stem is hard nodig. Jaap Blankenberg, wethouder Krimpen a/d IJssel: Lokale samenwerking komt meestal onafhankelijk van de regeringssamenstelling tot stand en is zeker bij kleinere gemeenten vooral afhankelijk van de

Foto Nationale Beeldbank

persoonlijke verhoudingen. In Krimpen a/d IJssel werken we al jaren samen met VVD (en SGP). Deze samenwerking is uitstekend en stelt ons in principe ook in staat lobby te voeren. Het is dan altijd plezierig geestverwanten in het kabinet te hebben. Aan de andere kant worden door dit kabinet desastreuze voorstellen voorbereid op het terrein van de sociale zekerheid, waartoe ik gemakshalve ook de WSW reken. Als dat lokaal zijn weerslag krijgt op de houding van coalitiegenoten en op de verkiezingsprogramma’s, zal dat gevolgen kunnen hebben voor volgende collegeonderhandelingen.

Marian van Heugten, raadslid in Goes: Ja, ik vrees dat door de bezuinigingsvoorstellen van dit kabinet de samenwerking onder druk komt te staan. Want daar waar mogelijk zal de PvdA mensen die door deze maatregelen worden getroffen zo veel mogelijk

ondersteunen. Tegenover de korting op de bijstand zetten wij uitbreiding van de bijzondere bijstand en onze minimaregelingen. Versobering van de WSW en de Wajongregeling? Wij gaan voor intensievere ondersteuning van leer/ werktrajecten. Voor de financiering zullen we moeten kijken naar de harde sector. Juist het beleidsterrein waar VVD en CDA op willen scoren. Rob van Muilekom, fractievoorzitter in Amersfoort: Op lokaal niveau moet het landelijke VVD-CDA-PVV-beleid niet worden versterkt. Dus het armoedebeleid op niveau houden, vrijwilligers, ook Wmo, blijven ondersteunen, aandacht voor de kwetsbare groepen en vitale wijken en de kaalslag in de culturele sector voorkomen. Naast keihard aanpakken, moet de PvdA ook juist het CDA en de VVD verleiden lokaal samen te werken. Natuurlijk om meerderheden te behalen. Lokale politici kunnen zich niet zomaar afwenden van de eigen inwoners, die ze in de ogen kunnen kijken. Positief voor de PvdA en het kan een grotere verzuring van de onderlinge verhoudingen en sociale afbraak voorkomen.

woo de kwe r zijn in het kenbaat zich mee dat or her alg daardo brengt mete achterbanen Ze wijk. Dit s een gropartijen wet spoke in ze dikwijl s op te . Politie vo hebben nsen feillooZij profiteren b deze mein te lijven. verenigingsle-n o ren en rol in het nig mense ingsvan hunzijn maar wei verenig ment Er ermee rd. . het dt ven in mo rol er wor antwoo n op het . Het die hun oordig een n opgeve d wordena is dan rtegenwvragen oma voor. leve sve dsli volk nt raa mm s die mm dat ze taande dile het mome rder enige kwestie zo’n dile and bestuu ens r. Op deze situ ma bov baa gen e t , Iedere ronteerd: last leg ken t je elk wordenen ook her fractielid me r het aanl veel geconf Bestuur leg dat: een teerd zou , sam sier ove Lokaal maand was onfron en om aart hee tuur dat een dos atie gechem aanrad een open slid erv Vorige ig met t bes op de ad is bez collega-raad rzitter is. He te zorgen zoutikzijn bestuuter,manier voor mij wat eentera voo me . Een ran en er voor De gem stgrasvelden waarvan hij transpa byen. Dit zou wensen lob aan om rasveld. c- en club te inhouden dat worden van kun de sportclub kmiddelen r een kunstg de fra d dru betreft en schriftelijk raadsli t voo vraagt het en druk van denkbare kom rak k afsp legd en dat van een and alle merking ongemakkelij wendt vastge het bijzijn prek voert l in aan b hee in clu ges jd dat echt alti dat de lega vindt rslid het Het is bestuu gemeente. dat het iseer jij? ten de Jouw col d. Wat adv t eslo de me t uitg t aan raa s: volstrekid deelneembesluitvo tie om e reactie tiel de end de er en in frac s volg erw ging er gen de de club raadsla bewuste ond chillen er je wel daten We kre lise teg over het teraad. bij de vers n te. Rea tij is die gemeen gemeen itieke par stgrasveldel oor kun fractiev geen pol blijft heevan Brink, leg is van ag: r Jong , Jofien rdenveld: zich de aan rtclubs. Dat Jos de d in Den Ha ordvoerde gebruik ze elt voor spo r optimaal en. Je keu zijn in Noo mma spe onze g raadsli ef nemen! Wo ter van een iening sparant Dit diledeel ook in niet goed voo Initiatizijn en voorzitvoetbalclubs rtvoorz rzitter groot druk is nog ijf de spo indelijk tran voo Sport plaatselijke binatie. Dat etw af. De r jou alsuit te leggen moet uite altijd zal ong aakt van de handige com ral voo ekend gem fr maar dat en voo sportclub ook zes is geen vanzelfspr rtvrienden de als er keu van je moet je men. Je spo chillende . Een van een worden zijn. ter van is voorko echt je versar. Verwijs jeje , de: is voorzitnfractielid v houdenniet uit elka r een van et e Szalata Kerkrateraad een steueen andere Carolin oorzitter in een rollen lvrienden naaten. Die mo zijn ter van is de secreta fractiev kraadse gem voetba fractiegeno in het debat e fractie het Ker en dan g voorzitter andere l initiatief n slagveld rne In de ook in onzactief zijn in e onz afdelin g spelende en dus nsen die heel sne Laat het geellende inte en van zaterda tie vinde veel me nigingslev politiek tedie nemen. van verschi oi twistpunt frac de vere de n e in In nse rijk wordengen, een mok kleine) orens de me stad. Alv dit vaak niging zijn en menin andere (vaa . Laat je re gaan zijn van de n en de mediaer openba nut een vere spil in partije snel een meseren over n de collega king organi stgrasvelde bespre dzaak van kun en noo

EL MIDD

DRUK

De nieuwe stelling van de maand luidt:

De provincies moeten de jeugdzorg zo spoedig mogelijk overhevelen naar de gemeenten. Mail je opvatting (max 100 woorden) naar [email protected]

bank

nale Beeld

Foto Natio

bkbsprkng

percontact r he voo jnen de ijK re Hei stellendenDat geld OOnL . ang e is Pier erfracti ingen. Bel en met hem termijn e oem opnem op korte de Kam r A-Twee eestersben tact is te ber ten waa Heijnen In de Pvd r burgem bt kunnen con gemeenten. Pierre soon vooeestersam zitters in verwach 0. t te is burgem r fractievoor 279 gemees -318 ature dook voo eestersvac g, tel. 070 uwe bur als nie stig uit de Zui ij burgemy Knijnenbur afkom eente Oud-Be00 via Cob ad se gem van 2005-2 eenterawaar zij was. > De gem Noord houder van het dse Stede Hollanheeft Marian Broec hmedingGoldsc rgedragen Vlaar voo

pERS

ROdE HISTORIE IN cANON MIJnKe BOSMAn Statenlid in Gelderland en lid redactie Lokaal Bestuur

De rode canon is er ook in gedrukte vorm. Te bestellen door 10 euro (incl. verzendkosten) over te maken op rek. 30603 t.n.v. Wiardi Beckman Stichting, Den Haag, o.v.v. de titel + adresgegevens. Het kabinet Rutte/Verhagen was amper acht dagen oud toen aan partijleider Job Cohen De rode canon. Een geschiedenis van de Nederlandse sociaaldemocratie in 32 verhalen werd aangebo-

12

den. Voor de PvdA betekent het aantreden van dit kabinet het begin van een kortere of langere periode van oppositie voeren. Juist dan is het van belang om de eigen geschiedenis te kennen. En

dat geldt niet alleen voor Tweede Kamerleden in Den Haag, maar ook voor locale en provinciale politici. De rode canon schetst in 32 verhalen een beeld van de voorlopers van de parlementaire sociaaldemocratie en van de ontwikkelingen in de SDAP en de PvdA tot en met het aantreden van Wouter Bos als partijleider. Bij ieder verhaal is een passende illustratie gezocht: foto’s van ‘grote mannen’ als Troelstra, Drees, Mansholt, Den Uyl en Kok, die duidelijk maken dat in de sociaaldemocratie sterke persoonlijkheden een centrale rol hebben gespeeld. Maar er zijn ook affiches, spotprenten, krantenpagina’s en groepsfoto’s opgenomen. De foto’s zijn, zoals bij iedere canon, vensters die zicht bieden op een keerpunt in de geschiedenis waar de canon betrekking op heeft. Een van de rode draden in de vroege ontwikkeling van de Nederlandse sociaaldemocratie was de keuze tussen de parlementaire democratie en het anarchisme. De Sociaal-Democratische Bond, de voorloper van de SDAP, kreeg in 1888 voor het eerst een vertegenwoordiger in de Tweede Kamer, de charismatische expredikant Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Deze raakte teleurgesteld in de mogelijkheden van de parlementaire aanpak.

De SDAP, opgericht in 1894 als een partij die ‘heren’ en ‘arbeiders’ verenigde, koos voor de parlementaire weg. Voor de PvdA stond de keuze voor de parlementaire democratie bij haar oprichting in 1946 zonder meer vast. De canon maakt duidelijk dat de weg van de sociaaldemocratie er een is geweest van zoeken naar rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkwaardigheid en de ontplooiing van het individu in de gemeenschap. Was het primaire doel de bevrijding van de arbeidersklasse, vooral na de Tweede Wereldoorlog ging het ‘om de kwaliteit van het bestaan’ voor iedereen. De redactie van De rode canon’ een initiatief van de Werkgroep Geschiedenis van de Wiardi Beckman Stichting - bestaat uit drie jonge historici. Zij hebben zelf verhalen geschreven maar ook een groot aantal deskundige auteurs verzocht om een verhaal te leveren. Die opzet heeft niet geleid tot een rommelige bundel met bijdragen van verschillende opzet en uiteenlopend niveau. Bij het lezen is de indruk dat de verhalen alle door één auteur zijn geschreven. Een compliment voor de eindredactie is dan ook op zijn plaats. Voor de vorm van een canon heeft de reactie gekozen omdat deze de potentie heeft om een groot publiek te bereiken. De canon die er nu ligt, heeft die potentie zeker.

In tijden van oppositie is het goed je ervan bewust te zijn dat de sociaaldemocratie van grote betekenis is geweest in Nederland. Zonder de inzet van sociaaldemocraten zou onze samenleving er anders uit hebben gezien. De canon laat zien dat we een verleden hebben om trots op te zijn, al wisselden hoogtepunten en dieptepunten elkaar af. Voor alle bestuurders en volksvertegenwoordigers vanuit de PvdA is deze canon een mogelijkheid om de eigen geschiedenis (nog) beter te leren kennen. Voor de liefhebbers is bij ieder verhaal literatuur vermeld, waarmee zij hun kennis verder kunnen verdiepen.. De canon is te vinden op het internet www.wbs.nl/rodecanon en is bedoeld als startpunt voor verdere discussie. Uitbreiding is mogelijk. Iedereen wordt uitgenodigd commentaar te leveren en suggesties te doen. Is de canon ook vooral een mogelijkheid om om te zien in nostalgie? De voorzitter van het curatorium van de Wiardi Beckman Stichting, Lodewijk Asscher, ziet het in zijn woord vooraf anders. De canon verplicht volgens hem de huidige generatie om ‘de zoektocht de komende jaren met trots op het verleden en met de passie van onze voorvaderen voort te zetten’. Voorwaarts – en niet vergeten!

clfn LOKAAL BESTUU R Maandblad

van het

Centrum

voor Lokaal

Bestuur

van de

Jaargang

34

nummer November 11 2010

omslag

PvdA

foto

Het 14d e Festiva l van het Binnen lands Bestuu r. VEERTIENDE CLB-FESTIVAL

Verslag en fotoreportage

VERZET RECHTS TEGEN BELEID

Foto Bert

Van alle vaste rubrieken in dit blad wordt het ‘Dilemma van de Maand’ het meest gelezen. Dat blijkt uit het lezersonderzoek dat Lokaal Bestuur heeft gehouden onder de 2100 contribuanten van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Op de kop af 200 lezers namen de moeite de enquête in te vullen, wat volgens deskundigen een goede score is en een representatief beeld geeft van de opvattingen onder de lezers.

vd mnd dlmma

is ter. Ze d-Hollan, jerland09 wet

November 2010

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Jacqueline over het kabinet VEERTIENDE CLB-FESTIVAL

VERZET TEGEN RECHTS BELEID

TE MAKKELIJK WMO KAN OP HET PLUCHE VEEL BETER

Verslag en fotoreportage

Wethouders en Onderzoek naar Leerpunten voor fracties in de aanval voorkeurstemmen de gemeenten

Krimp in de provincies Wibautleergang valt in de smaak

en niet goed… Maar er zijn ook ontevreden lezers: > ‘Ik vind het een compleet overbodig blad’ HOO p En bevalt me totaal > ‘Het formaat vERT ROU niet’ wE > ‘Waterschappen zouden wat n nadrukkelijker in beeld kunnen komen’ > ‘Teveel info over het stedelijk gebied en te weinig aandacht voor plattelandsproblematiek’ > ‘Vaak wat betuttelend. Beetje theekransjes niveau. De lokale politici worden altijd zo fout geselecteerd (het zijn altijd zoutzakken); nooit een keer inspirerende personen (of ik haal het er niet uit).’ 2010-11

Bespreking Van de CLB-leden die meededen aan het onderzoek ontvangt 43% Lokaal Bestuur al langer dan vijf jaar, 40% één tot vijf jaar en 17% korter dan één jaar. Er zijn heel wat lezers die aangeven, dat ze

Wibautleergang valt in de smaak

Beelen

20

.indd

3

Te mak kelijk op het pluche ?

CLB-F estival Een versla en beeld g in woord

Statenled noorden en uit het zijn bezo rgd

Wmo: het

Ervaring indrukkeen en deelnem n van ers

Oud en

Krimp in de

kan zo veel be ter

provin cies

Leerpun ten voor gemeen de ten

Wibau tleerga ng

nieuw rechts Frans Tim ziet goud mermans voor lin en kansen ks

JACQU ELINE over het kabinet 2 DE KAM INITIA ER Rege TIEF Li erakkoor ntjes in d DILEM Dronten BOEKBE MA Dr SPREK uk op ra ad ING Fe sle den ONDER dde Schu STELLI WEG Ko rer NG Maa pstoot k een tegen ACHTE begrotin RKANT g! Wethou dersmid dag

23

mber 2010

Het 14 de

14

18

LB nove

CLB-on de voorkeu rzoek naar rstemme n

11

16

ERT Tarieve ENTIES Recent n en opgave: 17229, (Joop Slor), Pos tbus 1001 JE 330899 Amsterdam, tel. 8 020 INTERN Lokaal ET plegen Bestuur is ook http://wop Internet: te raadww.loka albestuu r.nl KOPIJ Reactie jdroos@s en bijdragen naar: pvda.nl

Wethoud fractievo ers en in de aanorzitters G val

6

LOKA AL BEST UUR Maandb lad voo

r PvdA-p gemeent olitici in Verschij e, provincie en nt tien keer watersc Lokaal hap. per jaar Bestuur is een voo . van De Gem door F.M eente, opgericrtzetting . Wibaut ht in 1907 en P.L. UITGAV Tak. E Centrum voo r Lokaal Partij van Bestuur van de Postbus de Arbeid, 1310 ISSN: 0167 , 1000 BH Amster -0980 dam. 34e jaar gang no. 11 Overnam daaruit e van artikelen of , voorafg illustraties alleedelen aande toes n temmin na REDACT g. Hans AlbeIE rse (voo Mijnke Bosman rzitter), Jacqueli , Pierre Hei ne Kim Putt Kalk, Nico Port jnen, Lobke Zaners, Nicole Teeu egijs, wen, De reda dstra. ctie wer kt op basi redactie statuut. s van een EINDRE DACTIE Jan de Roo s SECRET ARIAAT Jessica Sch Postbus ipper 1310, 1000 BH Telefoon Amsterdam E-mail: : 0900-9553 clb@pvd a.nl BASISLA Stan WagY-OUT ter, Am sterdam VORMG EVI Jos B. Koe NG ne, Am sterdam MEDEW ERK Auke Blaa ERS AAN DIT NUM (Dilemm uwbroek, Jan MER Blom Miriam a), Harriët van Haa Dom (Onderw gh, Pierre Hei selaar, Isabella, eg), Tom Horn, jnen Jan Will Jacqueline Kalk Gilbert em van de Kolk (column), Langen huyzen , Ton (2e Kam Moti, Alph er), Rich Frans Tim ons Muurlin ard k, Lyda Wes mermans, Mar Kim Putters, terink griet Viss er, PRODUC Thieme TIE EN DRUK Media Cen ter, Rot ABONN terdam EME Gratis voo NTEN voor Lok r leden van het aal Cen Bes trum Voor niet tuur -leden € . Losse num 20,- per verzend mers (€ 3,50 jaargang. kos incl de PvdA, ten) zijn te best usief telefoon 0900-95 ellen bij 53. ADV

Verzet tegen rechts

4

Jacqueline het kabinet over Krimp in provinciesde

2 8 9

5 8 22 24 3

zelf ook wel eens wat willen schrijven in het blad. Diegenen die daarbij hun e-mailadres hebben opgegeven, worden binnenkort door de redactie benaderd. De redactie gaat begin januari de resultaten

diLEmmA’S fAVORiET BiJ LEzERS

ons kan het ositie oorlijk moein de opp debat, -raadslid beh te verwijteenrt collega ken door hemngenverstr . dit soo ap bij gen met lijk ma om een belajespolitiek) kin rdersch ordvoeen de bespreen in het dat het gaat (vriend ben je dan esties /ambtenar dig is. geling ofwaardighoe sterk sta ter e gelo rder en t college, niet verstan gehad om Ho voorzit tuu gemeenik de ervaringe in de raad als bes schoenen alswanneer het r je in je sportclub wordt? Dooot elf heb eerste period een dorpsvan een l verworpene partijgeno je n mijn er te zijn vanie waarin ik ep voorste fhankelijk voeren hou oorzitt norganisat projectgro een ona rd te laten d en ben je als belange lnam in eenin het betref- win dig het woo ook dee ingbouw het op besluit uit de ofwaar je collegarant en gelo Toen had ik in de over won nt dorp. transpa fende g aankwamnd standpu de vormin een afwijke n hart met ich- partij. , fractie ik het in mij ar ten opz . je rreboom l: Leo Spad in Delfzijeenteraad state. terwijl eens was mat anders kon gemeen fractie het dorp nie rgekomen en raadsli van de gem de van ad ove zijn van Als lid belang en tot gn te als verraad r last van geh vijf voor het ng kan alle r onderli Zou iddels ring heb hie Dat bela en wanneeandere par . zijn. Iknog, het in inm deze erva n van ewogen recht kom soms den. Door lt als je als dat belangeworden afg teraadsj de gele kt voe gen een jaar nen hoe het raad den e n gen. tijen kunmoet het gem weet ik omer in de is. Met dez ben afwegin Daarbijzijn in zijn leden heb nieuwkcombineren k ik dat hetter ads d het te op zak den als voorzit d lid vrijgemeentera anisaties bin ft der Veel g aan org ap. Dat hee ervaringandig is omclub in de raa t bindin gemeensch raadslid ookdsonverst dergelijkeje zelf op een ter nen de rdeel dat het dan de raaevan een Je komt tegen. nt t als vooandere wegende samenl p te zitten. n mome uit gs cha tie belan ters gegeve rma , rzit n-Sirin k: zaal info gt. Het vooe is een risico-t orming Duma ker ving krij organisati rzitter staasarp in de Turkand in Ridder ige kwestie van een ctie. De voo de organi jk raadslizeker een last dslid dat -raa volle fun belang van het moeili Dit is collega van dievoor het risico is dat artijdig het te voor hetvoorzitter isMijn advies rzitter af tevens sportclub. sier over te de tie. Het ertijd onpeenschap gegem uit het een is tegelijk zelfde om het dos anders uit lvan de h voor te voetba belang Dit blijkt ook zou zijn aan iemand acht dat hett gemeenot van de ien wel wegen. de leden dragen De club verwvoorstel me sch zo gro en drag van hebben, mis hap aan het fractie. -raadslid dit edigt en le feld kom ter, zij bbe club. Zij n boodsc collega rtuiging verd t moeten aar terecht, gee hun voorzit t voor zijn ‘du eden volle ovemaar door op kwetsb van hij vol gaa a ractiel lclub, mm dat club. dile steunt, indt hij zich voetba achten de s posipet’ bev. er zijn nen verwbelang van de functie zou s voorzit b me ein het geval zijn lclu terr n advies ter wakt nog rdoor kun voetba de In dit nigbaar. Mij van voorzit r Dit verzraadslid. Hietijdens het aris van op onvere de functie per direct nee tie als s optreden r van een zijn omvoetbalclub verstandig emotie e club.dat het van de en. Het is dante leggen wat en we te legg de pers) uit eden is. om (inen van het aftr verstandig de red ien is het ook komt op in Missch neer het aanonderwerp om wan g over dit houden van te ont stemmin d, zich de raa g. stemmin

et dt een reiken

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 34 nummer 11

TE MAKKELIJK

Wethouders OP HET PLUCHE WMO KAN en fracties VEEL in de aanval Onderzoek BETER naar voorkeurstemmen Leerpunten voor de gemeenten

Op de vraag ‘Welke rubrieken lees je met enige regelmaat’ kwam het Dilemma met 75% het beste uit de bus. Ook de Stelling van de Maand, de initiatieven vanuit de fracties zelf en het maandelijkse nieuws uit de Tweede Kamer worden goed gelezen.

m, Jan Blo Reactie en coach: a. Aan de enedie trainer ig dilemm tij mensen n. Een last k je als parenleving staa kant zoe in de sam t kan dat emidden andere kanngenverstreng jn Aan de dig tot bela geval is de schi vou dit g snel een en. In engelin ling leid ngenverstr t ervaart het als van bela. Daarnaas uit de club geborend de druk vanTijd om iets raadsli emakkelijk. nde raadlidjk heel ong Het betreffe snel mogeli te doen. dossier zo collega. Ook moet hetgen aan een ig zijn bij de overdra niet aanwez tussen je moet hij e gesprekken l maak eventuel de fractie. Werd gebruik de club en tie uiteraahij of zij van het die in de frac heeft. Als kennis van de van) de club stemmen int (noden adslaging en komt dien te op bera eenteraad aan deelname de gem dslid zich van het raa den. onthou

Van degenen die de digitale enquête invulden zegt 95% Lokaal Bestuur wel eens te lezen. Van 9 de andere bladen die zich in de belangstelling mogen verheugen worden VNG Magazine, Binnenlands Bestuur en het PvdA-ledenblad Rood het meest genoemd.

een van e voor op coaliti mma: ig nen de t volled het uwe dile jg je bin handen nie Het nie een ijen zou rtij kri litiepa nten de tiepart grijke punt Als coa angrijkste pu twee opposi belan echter jou bel r van w voo ulp Je weet jou voor het Met beh krijgen. stig zou l elkaar. l lukken om eenteraad te e ern om we liti we de gem binnen de coa nt te beslissen ies echter eid in adv pu w gen erh het jou erd din t is me staat op n. Wa de verhou dat dit en. De fractie in zee te gaa cht tie ervan opposi ontwri n wat je met de woorde t nie 200 of ? aal fractie maxim a.nl ons in aan de pvd

d. Mail jdroos@ benieuw ag naar We zijnReacties gra vindt.

Op de vraag of een speciaal blad voor PvdA’ers in gemeenten, provincies en waterschappen noodzakelijk is, antwoordt 65% ‘ja’, 25% ‘nee’, terwijl de overige 10 % het niet weet. De inhoud van Lokaal Bestuur is volgens 60% goed, 7% spreekt van zeer goed, 25% houdt het op voldoende. Het taalgebruik in het blad wordt door 70% als goed en door 5% zelfs als zeer goed gekwalificeerd. Voor foto’s en vormgeving ligt de waardering iets lager, maar ook hier geeft een ruime meerderheid een positief oordeel. Tevreden zijn de lezers over het PvdA-gehalte van Lokaal Bestuur, zoals dat tot uiting komt in de keuze van de thema’s en de mensen die aan het woord komen: 80% vindt dit goed, 16% velt het oordeel ‘matig’. De meeste lezers vinden dat de behandelde onderwerpen goed aansluiten op hun politieke werkzaamheden en dat ze ook bruikbaar zijn bij dat werk. Van de opiniestukken vindt meer dan de helft dat ze voldoende aanzetten tot denken

22% leest Lokaal Bestuur helemaal, terwijl 62% een of enkele artikelen consumeert. Van de lezers die reageerden ontvangt 62% het blad het liefst via de post, 20% geeft de voorkeur aan de mail en 10% kijkt liever op een internetpagina waarop het blad wordt gepubliceerd. Overigens staan de belangrijkste artikelen uit het blad al sinds meer dan tien jaar op de website www.lokaalbestuur.nl. Goed… Op de vraag wat men in het bijzonder goed vindt aan Lokaal Bestuur komen antwoorden als > ‘Probeert echt de focus te leggen op lokale zaken’ > ‘Het blad is actueel, biedt een platform voor meningsvorming, rapporteert, signaleert en registreert. Het blad heeft een prima journalistiek niveau. Doorgaan dus!’ > ‘Ik herken mijn eigen vraagstukken en discussies’ > ‘Het gaat echt over sociaaldemocratische politiek op lokaal niveau en het draagt goed bij aan een wij-gevoel van bestuurders’ > ‘Uitstekende opmaak: helder, innovatief qua lay-out, actuele informatie die er toe doet. Zelfs mijn VVD-buurman vindt het een zeer leesbaar blad.’

Foto Hollandse Hoogte / Peter Hilz

klk

Jacqueline Kalk secretaris Centrum voor Lokaal Bestuur

Foto Bert Beelen

2

JAn dE ROOS EINdREdAcTEuR LOKAAL BESTuuR

HOOp En vERTROUwEn Het is zover, wat we niet hadden verwacht dat ooit zou kunnen gebeuren is nu toch realiteit geworden. Een rechts kabinet dat dankzij gedoogsteun van de PVV mag gaan regeren. Een regering die ook nog eens aan alle vooroordelen die ik heb ten aanzien van rechts voldoet. Oude, witte mannen met slechts een drietal excuustruusen om te voorkomen dat we helemaal het lachertje van Europa worden. Alle aanleiding om terneergeslagen te zijn, om bij de pakken neer te gaan zitten, of om te willen emigreren. Wie kent dat niet, het idee te willen vluchten voor wat ons te wachten staat? Maar dan mijn PvdA’ers. Met een gevoel van trots zie ik allerlei initiatieven ontstaan. Initiatieven gericht op het elkaar opzoeken, samen aan de slag gaan, gericht op verandering. Wij gaan niet op de vlucht. Natuurlijk zijn we teleurgesteld dat het kabinet waar we nachtmerries van krijgen er nu is gekomen. Maar we zijn niet verslagen. Op lokaal niveau gaan we verder en zullen we laten zien dat we in staat zijn om het onderscheid te maken. Onderscheid tussen dat wat de rechtse regering wil en hoe wij daar de gevolgen van op lokaal niveau gaan beperken voor die groepen die het meest kwetsbaar zijn. Onderscheid maken door wat de rechtse regering wil, niet te laten lukken omdat wij dat niet willen. Lokaal staat daarin niet alleen. In de provincies doen wij er nog steeds toe. In tien van de twaalf colleges participeert onze partij, en dus zijn wij in staat ook op provinciaal niveau het onderscheid te maken ten opzichte van rechts beleid. Gezamenlijk optrekken wordt daarbij het sleutelwoord voor een effectvolle strategie voor de komende jaren.

Samen optrekken van PvdA’ers binnen de verschillende bestuurslagen om zo aan de ene kant de effecten van het beleid van de verfoeide regering zichtbaar te maken en aan de andere kant de voorbeelden van hoe het anders kan ook goed uit te venten. Op lokaal niveau zullen we laten zien dat er andere type leiders zijn dan de rechtse makkers van Rutte. Leiders die in staat zijn relaties aan te gaan, die kunnen praten en luisteren naar de burger, leiders die op hun tijd ook ferm onze standpunten weten uit te leggen aan de burger. Leiders die ook vrouw en allochtoon kunnen zijn in plaats van alleen oude witte mannen. Leiders die een toonbeeld zijn van verbindend leiderschap. Het wethouderssocialisme zal een nieuwe dimensie krijgen. Juist in deze tijd waar lokaal wordt geconfronteerd met keuzes die niet de onze zijn, zullen de wethouders nieuwe stijl hierop antwoorden formuleren. Zich taken toe-eigenen om uiting te geven aan onze idealen waarin rechtvaardigheid en solidariteit centraal staan. Daarvoor hebben we elkaar nodig. Daarvoor moeten we elkaar weten te vinden en elkaars kennis benutten. Het is tijd om de gelederen te versterken, na te denken en samen op te trekken. Samen met de wereld om ons heen. Niet zeggen, zij doen het niet goed. Maar juist opereren vanuit de vaak sterke banden met CDA en VVD op lokaal niveau. Ik heb er alle vertrouwen in dat wij dat kunnen. Mijn vertrouwen is in de laatste weken alleen maar groter geworden omdat ik veel PvdA’ers elkaar zie opzoeken, omdat we meer gaan delen, samen optrekken en samen willen strijden voor ons Nederland.

‘Zelfs mijn VVD-buurman vindt het een zeer leesbaar blad’

van de enquête bespreken en bekijken hoe die kunnen bijdragen aan kwaliteitsverbetering en aan het verminderen van de kosten, want ook dat is door de terugval in inkomsten bij het CLB noodzakelijk. In ieder geval hierbij alvast hartelijk dank aan iedereen die de moeite heeft genomen om mee te doen aan het lezersonderzoek!

nws pERSOOnLiJK In de PvdA-Tweede Kamerfractie is Pierre Heijnen de contactpersoon voor burgemeestersbenoemingen. Belangstellenden voor het burgemeestersambt kunnen contact opnemen met hem. Dat geldt ook voor fractievoorzitters in gemeenten waar op korte termijn een burgemeestersvacature is te verwachten. Pierre Heijnen is te bereiken via Coby Knijnenburg, tel. 070-3182790. > Willem Gradisen is sinds 1 november waarnemend burgemeester van de Zuid-Hollandse gemeente Liesveld. Hij was eerder wethouder in Tiel. > Lennie Huizer is benoemd tot burgemeester van het Zuid-Hollandse Krimpen aan den IJssel. Zij was wethouder in Zoetermeer, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland en van 2007 tot 2009 waarnemend burgemeester van Alblasserdam. > Andre Bonthuis, tot voor kort burgemeester van Nieuwerkerk aan den IJssel, is sinds 1 oktober waarnemend burgemeester van het Zuid-Hollandse Schoonhoven. Hij volgde daar Dick de Cloe op. > Baukje Besling is gestopt als raadslid van de Groningse gemeente Grootegast, zij is opgevolgd door Pia PoelmanMekkering. > Jan de Ridder is gestopt als raadslid in het Noord-Hollandse Haarlem. Hij is directeur geworden van de Rekenkamer

metropool Amsterdam. > In het Zuid-Hollandse Korendijk is Esdra Minnaard gestopt als raadslid. > PvdA-fractievoorzitter Marjan Leijen neemt in het NoordHollandse Harenkarspel per 1 december afscheid van de gemeenteraad. Zij kan het raadslidmaatschap niet langer combineren met haar toekomstplannen. > Na een ambtsperiode van bijna achttien jaar in het Limburgse Landgraaf zegt Bert Janssen bij het bereiken van zijn 65-jarige leeftijd het burgemeesterschap vaarwel. > Na een coalitiebreuk in het Friese Leeuwarderadeel is mevrouw G. Visser niet meer langer werkzaam als wethouder. > Wegens gezondheidsproblemen heeft Fien Oosterom-van Breukelen haar raadswerkzaamheden in de Utrechtse gemeente Lopik tijdelijk stilgelegd. Arie van Herk is haar vervanger. > Willem van der Werf is, na een vertrouwensbreuk binnen de eigen fractie in het Groningse Menterwolde, als wethouder opgestapt. > Haseena Bakhtali is na een vertrouwensbreuk binnen de fractie in het Utrechtse Nieuwe-

>

>

>

>

>

gein opgestapt als raadslid, zij is opgevolgd door Mirjam den Broeder. Martin Zijlstra is gestopt als waarnemend burgemeester van de Groningse gemeente Oldambt. Na ruim 12 jaar actief te zijn geweest in de Papendrechtse politiek is Joop Tegelaar gestopt. Hij was de laatste vier jaar wethouder en daarvoor fractievoorzitter. Tegelaar wordt opgevolgd door Ernst Schotting. In het Zuid-Hollandse Vlaardingen heeft Hedy Kaufmann besloten om als éénvrouwsfractie door te gaan. Er was te weinig synergie meer met de PvdA-fractie. Mogens Domela Nieuwenhuis Nijegaard is Piet Pols opgevolgd als raadslid van de ZuidHollandse gemeente Zuidplas.. In het Limburgse Voerendaal is het college van PvdA, CDA en Democraten Voerendaal (DV) gevallen. DV heeft het vertrouwen opgezegd. PvdA en CDA hebben nog een poging gedaan om de coalitie te redden, maar dat is mislukt.

13

18-10-10

17:01

‘Als de jeugdzorg naar de gemeenten gaat, moet de overdracht wel zorgvuldig gebeuren.’

‘Het gevaar bestaat dat kleinere regiogemeenten de jeugdzorg straks niet goed kunnen organiseren’

JEUGdzORG: GEEn hAKKEn in Foto’s Harriët van Domselaar

Marc Witteman en Sascha Baggerman

Over drie maanden, op 2 maart 2011, gaan we naar de stembus om de leden van Provinciale Staten te kiezen. Voor Lokaal Bestuur aanleiding om een rondje langs de provincies te maken, waarbij telkens een belangrijk thema centraal staat. Dit keer gaat het over de jeugdzorg. Het kabinet wil die overhevelen van de provincie naar de gemeente. Marc Witteman was als wethouder van Leiden altijd voor jeugdzorg in handen van de gemeente. Denkt hij daar nog zo over, nu hij gedeputeerde van Flevoland is? En gaat Sascha Baggerman, als gedeputeerde van Noord-Holland altijd een fel pleitbezorger van jeugdzorg in handen van de provincie, nu de strijd aan? STATEnVERKiEzinGEn 2 mAART 2011

hARRiËT VAn dOmSELAAR FREELANcE jOuRNALISTE

14

Om de spanning meteen maar weg te nemen: als het allemaal doorgaat zoals gepland, zullen Sascha Baggerman en Marc Witteman hun hakken niet in het zand zetten. ‘Maar dan willen we de jeugdzorg wel zo goed mogelijk overdragen aan de gemeenten,’ zeggen de verantwoordelijk gedeputeerden van respectievelijk Noord-Holland en Flevoland. ‘Met de kinderen als voornaamste betrokkenen in het vizier, want zij mogen niet óók nog eens de dupe worden van politiek gekrakeel. De jeugdzorg zit in de huidige vorm pas vijf jaar bij de provincie en die periode is er meer geld beschikbaar gekomen en is de kwaliteit aanmerkelijk beter geworden. We kunnen als provincies de komende jaren dus juist een flinke slag slaan. Het zou heel jammer zijn als we die gelegenheid niet krijgen.’ Witteman: ‘Ik ben bang dat de taakoverheveling heel veel energie gaat kosten. Energie die wat mij betreft beter kan worden gebruikt om de situatie van de kinderen te verbeteren. Uiteindelijk doen we het daar toch allemaal voor. Overigens heeft een aantal stadsregio’s het de afgelopen tijd al zelf gedaan. Die lopen in feite voorop bij de ontwikkeling die nu landelijk zou moeten gaan gelden. De cijfers wijzen echter uit dat dit niet betekent dat deze regio’s het nu beter doen. Het tegendeel is eerder waar. Maar als het echt niet anders kan, dan moet het wel op voorwaarden gebeuren dat de jeugd die echt in de knel zit niet het kind van de rekening gaat worden. Dus niet overdragen voordat zeker is dat het voor álle kinderen in de provincie verantwoord kan gebeuren.’ Baggerman: ‘Ook ik wil het probleem beslist niet zomaar over de

schutting van gemeenten gooien. Integendeel. Het liefst zou ik het voorlopig nog op het bordje van de provincie houden. Er valt nog veel te verbeteren, maar we zijn op de goede weg. Ondanks het feit dat we amper vijf jaar de verantwoording over jeugdzorg hebben, is er in die tijd al heel veel verbeterd. En wat niet onbelangrijk is: men weet ons te vinden. Als dat allemaal weer gaat veranderen, ben ik bang dat kinderen en hun ouders hier de dupe van zullen zijn. Het is echt een heel ingrijpende stelselwijziging zoals Rouvoet die voorstelde. Sommige taken kunnen wel overgeheveld worden naar gemeenten, zoals intensieve thuiszorg en trainingen voor ouders. Maar kinderen schieten er niets mee op als alle onderdelen van de jeugdzorg naar gemeenten gaan.’ Ander standpunt Witteman: ‘Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat ik er als wethouder in Leiden, waar ik overigens de portefeuille niet in handen had, anders over dacht. Ik had altijd de behoefte om zoveel mogelijk invloed te krijgen om van de stad een betere plek te maken voor iedereen. Dus ook voor jongeren. Van daaruit ontstaat een soort reflex om ja te zeggen tegen elke taak die je erbij krijgt. Ik behoorde tot voor kort bij de groep die vindt dat een gemeente dichter bij gezinnen staat dan de provincie. En daardoor beter kan beoordelen wat een kind nodig heeft. Maar nu ik me als gedeputeerde en als voorzitter van de IPO-commissie flink in de materie verdiept heb in de achtergronden en geschiedenis van de jeugdzorg, viel mij vooral de onoverzichtelijke opeenvolging van structuurwijzigingen op. Daarbij stond - zacht gezegd -

het belang van het kind lang niet altijd voorop.’ Baggerman: ‘Veel wethouders van kleinere gemeenten realiseren zich ook nauwelijks wat de impact is die dat op hun functioneren zal hebben. Inwoners kennen je meestal. Je kunt in de supermarkt bijvoorbeeld aangesproken worden door iemand wiens kind uit huis is gehaald. Ik vraag me af of je dat moet willen. Soms is een wat grotere afstand misschien wel beter. Gemeenten moeten sowieso een bepaalde schaal krijgen om het werk aan te kunnen. Heel wat van onze Noord-Hollandse gemeenten zullen moeite hebben om de zorg voor de jeugd aan te kunnen. Je zou het kunnen verdelen over de grotere veiligheidregio’s, maar ook dan moet je het in grote lijnen met elkaar eens kunnen worden over het te voeren beleid.’ Decentralisatie Witteman: ‘Ik weet vanuit mijn eerdere functie wat het betekent om te maken te krijgen met decentralisatie van taken waartoe je onvoldoende bent toegerust. Niet alleen wat betreft kennis en ervaring, maar vaak krijg je er ook niet voldoende geld bij om die taak uit te kunnen voeren. Dan moet je je als bestuurder in allerlei bochten wringen om het op te pakken. Lukt dat niet, dan wordt vroeg of laat je bestuurskracht ter discussie gesteld. Nu ik geen wethouder maar gedeputeerde ben, kijk ik echter niet alleen naar de wat grotere stad, maar ook naar de belangen van kleinere gemeenten. Ik zie nu in Flevoland pas hoe complex jeugdzorg in elkaar zit en hoe belangrijk het is om voldoende volume te hebben om dit goed te kunnen organiseren. In de huidige situatie heeft mijn provincie trouwens wel de

n hET zAnd Dit Transferium in Heerhugowaard wordt een gesloten jeugdinstelling voor kinderen met een niet-justitiële indicatie. ideale schaal om dit soort werk te kunnen organiseren. Ik durf de stelling aan dat jeugdzorg voor de meeste gemeenten te complex is om zelfstandig uit te voeren.’ Baggerman: ‘De discussie is opgestart omdat men de provincie een oneigenlijke plek vindt. En inderdaad: het is misschien best een ‘rare’ taak, maar we zitten er nu met heel veel betrokkenheid en know how middenin, dus zou het mijns inziens verspilling - op allerlei gebieden - zijn om alles weer te gaan wijzigen. Waar ik ook bang voor ben, is dat de medewerkers in de jeugdzorg, die al zoveel wijzigingen hebben meegemaakt, teleurgesteld raken en vertrekken. Er wordt binnen Bureau Jeugdzorg en de jeugdzorgaanbieder met zoveel passie

en kennis en ervaring gewerkt: die mensen wil je toch niet kwijt raken? Zij hebben niet voor niets gekozen voor een baan in de zorg. We voelen ons allemaal verantwoordelijk voor de kinderen.’ ‘Daarnaast zie ik welke bijdrage de provincie op dit moment kan leveren aan de jeugdzorg en ik vraag me af hoe dat moet als de verantwoordelijkheid over de gemeenten wordt verdeeld. Zo is in Heerhugowaard deze maand het Transferium geopend, een gesloten jeugdinstelling voor kinderen met een niet-justitiële indicatie. Daar heeft de provincie bijna 10 miljoen ingestoken. Hoe moet dat als de gemeenten verantwoordelijk zijn? Er zijn nog zoveel zaken waar over nagedacht moet worden vóór het eventueel

overgeheveld kan worden…’ Witteman: ‘Het mag trouwens niet zo zijn dat de grote steden de jeugdzorgtaak snel gaan binnen halen en daarbij de kleinere regiogemeenten met te weinig volume achterlaten om het nog goed te kunnen organiseren. In een grotere stad beschik je meestal wel over een ambtelijke organisatie die voldoende is toegerust om dat soort complexe taken er bij te doen. Mocht dat niet zo zijn, dan heb je de kracht om dat te organiseren. In mijn eigen provincie zijn dankzij inzet van eigen financiële middelen oude wachtlijsten weggewerkt en ik merk dat veel organisaties waar we mee samenwerken ook op regionaal niveau opereren. Flevoland heeft zich zo ontwik-

HET NIEuwE KABINET ‘VERBROKKELT’ dE jEuGdzORG Binnen het nieuwe kabinet zijn de verantwoordelijkheden van het voormalig ministerie van Jeugd en Gezin ‘verbrokkeld’ over diverse bewindslieden. De meeste taken zijn gelegd bij staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner. Zij is belast met de Wmo, de AWBZ en het Integraal Toezicht Jeugd. Ook de gesloten jeugdzorg voor niet-criminele jongeren en de integratie van de indicatiestellingen vallen onder deze staatssecretaris. Minister Van Bijsterveldt-Vliegenthart van OCW gaat over onderwijs en maatschappelijke stages. De verantwoordelijkheid voor de kinderopvang, het kindgebonden budget, de kinderbijslag en de tegemoetkoming voor ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen is in handen van minister Kamp van

Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Staatssecretaris Teeven is belast met justitieel jeugdbeleid, waar onder meer de Raad van Kinderbescherming bij hoort. Hoe dat allemaal vorm gaat krijgen, hangt sterk af van de sturing die door de ministers en staatssecretarissen gegeven zal worden. Geteld bij de discussie over beperking van de taken van provincies door jeugdzorg grotendeels over te dragen aan gemeenten, kan het bijna niet anders of de onduidelijkheid groeit. Over wie verantwoordelijk wordt voor vrijwillige en gedwongen hulpverlening, over de jeugdreclassering, de jeugd-GGZ en wat te doen met doelgroepen waar die hulpverlening door elkaar loopt? Waarvoor en wanneer komen Centra voor Jeugd en Gezin in beeld en wat blijven de taken van de Bureaus Jeugdzorg?

Marc Witteman, gedeputeerde in Flevoland: ‘Ik hoop dat er in het kabinet oprechte belangstelling bestaat voor kind en gezin en dat men het niet als uitdaging ziet om er in vier jaar tijd een structuurwijziging door te drukken. De dierenbescherming krijgt van dit kabinet meer steun dan de kinderbescherming. Wel 500 ‘animalcops’ aanstellen en op termijn 300 miljoen weghalen bij jeugdzorg. Zoiets is toch niet uit te leggen?’ Zijn collega in Noord-Holland Sascha Baggerman deelt zijn verontwaardiging: ‘Daar bovenop komt ook nog eens dat er aan ouders een eigen bijdrage gevraagd gaat worden. Voor een kind dat uit huis geplaatst wordt kan dat oplopen tot ruim 3000 euro per jaar.’ Beiden: ‘Dat is toch onvoorstelbaar?’

keld tot een van de beste regio’s van Nederland.’ Over de gemeentegrens Baggerman: ‘In Noord-Holland hebben sommige gemeenten slechts één of twee jeugdzorgkinderen. Of zelfs geen. Vandaar dat er ook nu al op veel plaatsen regionaal gewerkt wordt, dus gemeentegrensoverschrijdend. Wel vind ik dat de lichtere vormen van jeugdzorg eventueel wel naar gemeenten kunnen worden overgeheveld. We moeten er met elkaar ook naar streven dat kinderen en hun ouders eerder en met lichtere vormen van zorg worden geholpen. Ik ben het er mee eens dat gemeenten hier op een goede wijze invulling aan kunnen geven. Maar daarnaast zullen er altijd situaties blijven bestaan waarin kinderen niet langer thuis kunnen wonen en tijdelijk naar een instelling moeten. We streven er met elkaar naar dat dit zonder wachtlijst kan. De bezuinigingen in de zorg mogen niet leiden tot een toename van de wachtlijsten. Ook al vind ik dat er in Den Haag vaak te overtrokken wordt gereageerd op dat woord. Bij kinderen die daar op worden geplaatst wordt altijd een risico-inschatting gemaakt. Als een kind risico loopt, is er altijd een oplossing. Vaak zou men willen dat kinderen sneller geholpen worden, maar af en toe heeft plaatsing op een wachtlijst ook een positief effect. Zo zijn er situaties bekend waarbij gezinnen intensieve, ambulante thuishulp ontvangen gedurende de tijd dat een kind op de lijst staat voor een uithuisplaatsing. Deze vorm blijkt dan dermate effectief dat de uithuisplaatsing niet door hoeft te gaan. En hier moeten we naar streven met elkaar. Kinderen horen thuis of in een situatie die

zoveel mogelijk lijkt op thuis, bijvoorbeeld in een pleeggezin. En alles moet erop gericht zijn om dit te bereiken. De meeste ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Alleen hebben sommige wat meer ondersteuning nodig om dat te bereiken.’ Witteman: ‘Er is vanuit Den Haag al aangegeven dat gemeenten hun nieuwe taak in samenwerkingsverbanden moeten gaan onderbrengen. Dan heb je dus alleen bereikt dat er weer een nieuwe hulpstructuur bij komt, met een eigen directeur, een apart gebouw enzovoort. Daar schieten we dus helemaal niets mee op. Ik zie echt niet hoe je efficiënter kan worden wanneer je een taak van twaalf provincies overdraagt aan meer dan 450 samenwerkende gemeenten. Zodat mijn conclusie is: als het echt zo nodig moet, verhuis dan uitsluitend enkele lichte vormen én preventie naar de gemeente, maar de zwaardere vormen zijn in goede handen van de provincie, zeker als dat op de schaal van Flevoland is.’ Eerder signaleren Baggerman: ‘Gezinnen komen meestal in aanraking met meerdere hulpverleners. Vaak zijn problemen opgelopen totdat ze escaleren. Veel van die situaties zouden voorkomen kunnen worden, als er eerder gesignaleerd wordt. En dan doel ik op consultatiebureaus, huisartsen, scholen. Trek aan de bel, dúrf iets te melden, in het belang van het kind. Of dat nou gaat om verslavingsproblematiek, huiselijk geweld of financiële moeilijkheden. Er hangt nog steeds schaamte omheen, en dat zal echt niet verbeteren als dat op het bordje van gemeenten komt te liggen.’

15

wEThOUdERSpAm VOEdT pOpULiST Foto’s Nationale Beeldbank

Lokaal Bestuur publiceerde in het vorige nummer het pamflet ‘Rechtse coalitie funest voor stabiele samenleving’. In het stuk spreken de PvdA-wethouders Berend Daan (Purmerend) en JanWillem van de Kolk (Stadskanaal) samen met een aantal CLBcollega’s hun bezorgdheid uit over de gevolgen die het regeer- en gedoogakkoord zal hebben op lokaal niveau. Maar volgens de PvdAafdeling Noordenveld maken de wethouders er zich te gemakkelijk van af en voeden zij populistische sentimenten.

mAARTEn dULfER BESTuuRSLId PVdA­AFdELING NOORdENVELd

16

Het artikel van de wethouders verscheen behalve in Lokaal Bestuur ook in Trouw en werd aan PvdA-afdelingen aangeboden om te gebruiken als opiniestuk voor in de lokale pers. Achter dat aanbod huist de veronderstelling dat wij sociaaldemocraten een afkeer hebben van rechts snijden in maatschappelijke voorzieningen. Dat klopt wel. Toch hebben wij in Noordenveld het artikel niet gebruikt, omdat het te gemakkelijk bij die afkeer blijft, niets toevoegt of verheldert en een vervelende toon heeft. De wethouders en het CLB zetten zichzelf in hun hemd als ze schrijven over ‘de Haagse werkelijkheid en het beoogde rechtse kabinet, overheerst door ego’s, politieke machtsspelletjes en een gebrek aan vertrouwen en samenwerking’. Volgens eeuwenoud provinciaal recept zetten ze zich af tegen Den Haag. Daar konkelen politici, daar weet men niet hoe het nu echt is in het land. Een provinciaal, populistisch en onder de oppervlakte ook antipolitiek standpunt. De schrijvers mengen dit sentiment met zorgen over bijstand, maatschappelijk opvang en sociale werkvoorziening. Die terechte zorgen worden zo op een oneigenlijke manier dienstig gemaakt aan een ander motief. Ook de bezuinigingen op de kinderopvang worden genoemd en wel als bedreiging voor huishoudens met een laag inkomen en kwetsbare groepen. Dat is niet juist, het is zelfs demagogisch. De wethouders en het CLB weten dat de mensen met een lage sociaaleconomische status die ze hier als getuigen aanvoeren, het artikel amper of niet zullen lezen, maar de bovenmodalen met kinderen in de opvang wel. Die worden hiermee even aange-

sproken op het sentiment van de eigen portemonnee. Ook dat is te gemakkelijk. Kwaad in het kwadraat Den Haag en rechts, dat is het kwaad in het kwadraat. Donkere wolken pakken zich samen, maar gelukkig zijn er de PvdAwethouders. Die doen het wél goed: zij maken zich ‘ernstig zorgen over de stabiliteit in het land’. ‘Als PvdA-wethouders zijn we gewend om te roeien met de riemen die we hebben’, ‘als PvdA wethouders doen we alles om verdeeldheid en uitsluiting tegen te gaan’. Wij redden u, nu er van Den Haag ‘stevig gesneden’ moet worden, de maatregelen ‘drastisch zullen uitpakken’ en er ‘fors het mes gezet wordt’ in allerlei voorzieningen. Aan ons zal het niet liggen. Bij het aantreden van rechts

voor die lokale solidariteit en zich daarop kunnen beroepen, dan zijn het gemeenteraadsleden, geen wethouders. Deze verwarring van bestuur en politiek is trouwens typerend voor de bestuurderspartij PvdA. Lokale sociaaldemocraten verlangen soms naar de politieke partij waar ze lid van zijn. Wie - op goede gronden - bestuursverantwoordelijkheid wil houden, dient te voorkomen dat politiek gesmoord wordt door bestuurlijke borstklopperij. Anders kunnen partijgenoten een volgende periode zo maar besluiten om zich eens politiek helemaal uit te gaan leven in de oppositie. Verbinden? Daarbij komt nog dat er wat ontbreekt in het pamflet. Het legt niet het mechaniek uit hoe landelijk beleid lokaal doorwerkt en vertelt niet wat de marges van

Bij het aantreden van rechts wassen de PvdA-wethouders zich alvast de handen schoon wassen de PvdA-wethouders zich alvast de handen schoon. Lukt dat? Nee natuurlijk, want de riemen waarmee zij moeten roeien zijn echt dezelfde als die van hun collega-wethouders in de coalities - met o.a. VVD en CDA. Allen voeren, in Purmerend, in Stadskanaal, overal, een bestuursprogramma uit en zullen collegiaal verminderingen in de rijksbijdragen doorberekenen aan de burgers. Het solidaire randje dat op gemeenteniveau nog toegevoegd kan worden, komt van het gehele gemeentebestuur. Als er al PvdA’ers zijn die zich profilerend kunnen inzetten

gemeenten zijn. We krijgen geen indicatie van de relatieve omvang van de stevige, drastische dan wel forse ingrepen. Over welk geld gaat het, met welke labels? Wie kunnen niet meer deelnemen aan de sociale werkvoorzieningen en wie nog wel? Wie kan nu nog wel en volgend jaar niet meer van de maatschappelijke opvang gebruik maken en over welke voorzieningen gaat dat eigenlijk? Wat kun je bestuurlijk met bezuinigingen op cultuur in gemeenten? Natuurlijk is nog niet alles bekend, we moeten bijvoorbeeld financieel wachten op 2011. Maar als je toch gemeentebestuurder

mfLET TiSCh SEnTimEnT bent, vertel dan duidelijk hoe het zit en hoe de lijnen lopen. En als je toch PvdA’er bent, benader dan de materie met wat meer politiek en minder populisme. Wethouders die zeggen te willen werken aan draagvlak en verbinden, moeten dat ook doen. Te

hopen valt dat de verhalen over de ‘werkelijkheid in onze dorpen en steden’ die zij willen vertellen in Den Haag, beter overkomen dan hun artikel. Want dat vergroot echt niet het draagvlak voor de sociaaldemocratie.

BOzE REAcTIES OP wETHOudERSPAMFLET Het pamflet van de PvdA-wethouders leidde op de website van dagblad Trouw, waarop het ook werd gepubliceerd, tot veel boze reacties. Volgens de wethouders vergroot de komst van het kabinet RutteVerhagen de tegenstellingen in de maatschappij. Dat tast de stabiliteit van de samenleving aan. De bezuinigingen worden niet sociaal en solidair verdeeld, en de zwakste groepen zijn daarvan de dupe. De PvdA-wethouders willen ‘verdere verdeeldheid en uitsluiting tegengaan’ en blijven werken aan ‘draagvlak, verbindingen en eendracht.’ Deze stellingname leverde tientallen reacties op. Een greep. Johan Eldert, Assen: Goed stuk. Ook in mijn gemeente is gekozen voor breed draagvlak en brede samenwerking om de gemeente door te lastige tijden heen te helpen. De lokale bestuurders staan tenslotte wel met hun schoenen in de modder, daar waar dit kabinet hoog en droog zit. Zonder draagvlak loopt elke maatregel uit op een catastrofe.

Bukowsky, San Francisco: Berent Daan en Jan-Willem van de Kolk, wethouders van respectievelijk Purmerend en Stadskanaal, leden van het Centrum Lokaal Bestuur, de bestuurdersvereniging van de PvdA, knijpen hun handjes dicht dat zij door Trouw in de gelegenheid zijn gesteld om hun ordinaire, kortzichtige linkse praatjes aan de volke

te kunnen presenteren. Terwijl zo langzamerhand een kind aanvoelt dat links aan de wieg van alle kwaad en ellende staat. Pascal, Groningen: De PvdA is er de belangrijkste oorzaak van dat dit kabinet er nu komt. 1. De PvdA heeft in de vorige kabinetsperiode het CDA dermate vaak vernederd dat deze partij nu zelfs liever met de PVV samenwerkt. 2. De PvdA heeft het vorige kabinet bewust laten vallen, uit electoraal belang. 3. De PvdA heeft daarna een middencoalitie altijd afgewezen. Als tegenstander van het nieuwe kabinet voel ik mij zwaar in de steek gelaten door de PvdA. Beide heren PvdA-wethouders moeten de hand maar in eigen boezem steken. Nu niet gaan piepen. Bernard, Purmerend: Waarom worden de mensen met een laag inkomen de dupe van het bezuinigen op de kinderopvang? Ieder weldenkend mens kan begrijpen dat je voor 100 euro per maand je kind niet vijf dagen naar de opvang kunt brengen. Dat is het maximale bedrag wat lage inkomens betalen. Als hier nou 25 euro bijkomt door de bezuinigingen, is dat dan zo verschrikkelijk? Henk, Den Haag: Een vriendin van mij komt uit Turkije en komt uit een ondernemersgezin waarin altijd werd gewerkt. Haar andere allochtone vriendinnen verklaren haar voor gek. Waarom zou je werken als je bijna net zoveel krijgt met niets doen. Ze loopt daarbij ook nog allerlei subsidies mis. De kinderen van de vriendinnen mogen gratis naar allerlei sportclubs, ze zijn

immers zielig, want ze komen uit een minimumgezin. Dat ze ook zouden kunnen hardlopen, wil er bij de sponsoren van links niet in. Het verschil tussen werken en niet-werken zou veel groter moeten zijn. Beloon werk en maak van de sollicitatieplicht geen lachertje, zoals het nu is. Peter Emile, Amsterdam: Linkse jongens als deze scribenten hebben ineens de mond vol van ‘draagvlak’. Alsof de PvdA zich daar in de afgelopen jaren druk over heeft gemaakt. Ze zeggen dat Rutte zich niet profileert als een premier van alle Nederlanders. Er bestaat geen ‘premier van alle Nederlanders’ (eigenlijk bedoelen ze: een premier die de goedkeuring heeft van links Nederland). Een premier is altijd gebonden aan een politieke partij en zal dus altijd voor- en tegenstanders hebben. Die partij heet nu VVD, en nu eenmaal niet PvdA. Henk, Gouda: Het feit dat er een (centrum-) rechts kabinet komt bewijst maar één ding: de PvdA heeft de andere partijen wel heel erg in de gordijnen gejaagd. Zou dat ook een beetje aan de PvdA kunnen liggen? Klein beetje maar? Klaag niet te veel over puinhopen van rechts. Amsterdam, 30.000.000 euro voor een muziekcentrum? 35.000 euro voor een bootreisje bij Sail? Gaat er al een lampje branden? Nee? Noord-Zuidlijn dan? Nog niet? Even een spiegel kopen en dan nog eens proberen... Margot, Hilversum: ‘We blijven werken aan draagvlak, verbindingen en eendracht.’ In praktijk was dat: pamperen en polderen. De beide PvdA-heren

lopen achter: die linkse luxe-tijd is voorbij. Cees van Bruchem, Bruchem: Hebben deze bezorgde PvdA-wethouders hun politieke voorman Cohen voor deze ontwikkeling gewaarschuwd, toen hij een kabinet VVD-PvdA-CDA afwees? Dat was waarschijnlijk het enige kabinet geweest dat de tegenstellingen had kunnen overbruggen. Meike, Houten: ‘De werkelijkheid in onze [grote] steden’ is: Vogelaarwijken. Niet fijn, die PvdA. Peter Abelard, Den Haag: De PvdA liep voorop bij het zwartmaken van iedereen die vraagtekens wilde zetten bij het ons opgedrongen project van de multiculturele samenleving. Nu hebben we bijna een miljoen mensen afkomstig uit een cultuur die staat voor vrouwen-, homoen jodenhaat, waarin eerwraak volstrekt acceptabel is en waarin het lichamelijk verminken van kinderen obligatoir is. De puinruimers polariseren niet, zij proberen de problemen die vooral door de PvdA gecreëerd zijn op te lossen. Albert van der Vliet, Amsterdam: Dankzij de PvdA was de samenleving al gepolariseerd. Veel aanhangers van de PvdA zijn naar de PVV gevlucht omdat de PvdA helemaal niets deed aan de polarisatie in de samenleving. Met betutteling bereik je niets op emancipatorisch gebied. De nieuwe koers van Rutte-Verhagen heeft meer kans van slagen.

17

dlmm vd mnd KOP Iedere bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt ermee geconfronteerd: lastige kwesties die vragen om een antwoord. Lokaal Bestuur legt u elke maand zo’n dilemma voor. Vorige maand was dat:

Als coalitiepartij krijg je binnen de coalitie voor een van jouw belangrijkste punten de handen niet volledig op elkaar. Met behulp van twee oppositiepartijen zou het echter wel lukken om voor jouw belangrijke punt een meerderheid in de gemeenteraad te krijgen. Je weet echter dat dit de verhoudingen binnen de coalitie ernstig zou ontwrichten. De fractie staat op het punt te beslissen om wel of niet met de oppositie in zee te gaan. Wat is jouw advies aan de fractie? We kregen de volgende reacties: Klaas Loef, deelraadslid in Amsterdam noord: Moeilijke vraag. Ik ben van mening dat er inderdaad veel ad hoc situaties kunnen zijn die om een beslissing vragen. Wel is het dan zo dat een en ander moeilijk in een abstracte regel te vatten is. Mijns inziens moet dat gewoon per geval bepaald worden waarbij het fractiebelang wel gerespecteerd moet worden.

een basis, een vertrekpunt. Bij realisatie van een persoonlijk belangrijk (stand)punt dient binnen eigen fractie en coalitiepartners draagvlak gecreëerd te worden. Benoem richting de coalitiepartners wat het doel is, creëer urgentiebesef en wacht het juiste moment af, timing dus ..… met geduld vang je vaak een grotere vis.

Steun zoeken bij de oppositie kan op korte termijn succes opleveren. Maar doet dit recht aan maatschappelijke of lokale thema’s die vragen om een gedegen aanpak waarvan het tijdspad verder strekt dan een bestuursperiode? Draagt ‘politiek vreemd gaan’ bij aan stabiliteit en betrouwbaarheid van onze fractie? De onderlinge verhoudingen in de coalitie zullen er slechter op worden, mogelijk ook binnen de huidige fractie. De focus verschuift dan van inhoud naar onderlinge strijd. Om ter realisatie van één individueel punt steun te zoeken bij de oppositie wordt de huidige coalitie op scherp gezet, dat vind ik geen goede zaak. Mijn advies richting de fractie is om samen met coalitiepartners te kijken of er nog voldoende overeenstemming op hoofdlijnen is. Mijn persoonlijke punt moet daar even voor wijken. Jan Maarten Dank, raadslid in Binnenmaas: Betrouwbaarheid is een belangrijke factor voor mijzelf en ook voor de uitstraling de politiek.

Dat maakt dat dit inderdaad een dilemma is. Wat echter in de huidige tijdsgeest voor de PvdA ook belangrijk is, is dat ze voortdurend moet laten merken voor haar principes te staan. Zoals ik de stelling lees, gaat het daar in dit geval ook om. Wat betreft de betrouwbaarheid tegenover de coalitiepartners ga ik er vanuit (omdat dit niet in de stelling staat) dat het een punt betreft dat niet in het coalitieprogramma is opgenomen. Dan heeft de fractie mijns inziens haar handen vrij op een andere manier een meerderheid te behalen. Mijn advies zou dan ook zijn om toch met de oppositie in zee te gaan nadat dit netjes aan de coalitie is gemeld, met onderbouwing. Het risico op een negatieve reactie van de coalitiepartijen zou ik dus in dit geval op de koop toe nemen.

Reactie Jan Blom, trainer en coach: Door de inzenders worden zeer terechte afwegingen gemaakt. Deze afwegingen kunnen overal (onder andere afhankelijk van de politieke cultuur) tot een andere beslissing leiden. Wel is het wijs om hier binnen de coalitie afspraken over te maken. Ik vind de volgende drie afspraken altijd verstandig om te maken: 1. Het coalitieakkoord wordt loyaal uitgevoerd. 2. Voor onderwerpen die niet in het coalitieakkoord staan (vrije onderwerpen) gaan we in eerste instantie buurten binnen de coalitie. 3. Pas daarna gaan we kijken wat we met de oppositie kunnen bereiken. Deze afspraken met de coalitiepartners kunnen veel gedoe voorkomen.

Het nieuwe dilemma:

Je bent fractievoorzitter. Binnen jouw fractie zijn er twee mensen die het absoluut niet met elkaar kunnen vinden. Iedere fractievergadering gaat er veel tijd verloren aan het conflict tussen deze twee mensen. De sfeer in de fractie wordt er niet beter van. De moraal zinkt tot een dieptepunt. Wat ga je doen?

Peter Draaisma, raadslid in Bedum: Een fractie bestaat uit een verzameling van individuen. Deze individuen hebben zich verbonden aan standpunten van onze partij en aan een bestuurs- of collegeprogramma. Hiermee ligt

We zijn benieuwd. Mail ons in maximaal 200 woorden wat je ervan vindt. Reacties graag naar [email protected] Foto Nationale Beeldbank

(Advertentie)

P&O Services Groep  dé mobiliteitspartner voor bestuurders: van werk naar werk! Burgemeesters, wethouders, gedeputeerden en Tweede Kamerleden  die door omstandigheden op zoek moeten naar een andere baan,  zijn bij P&O Services Groep aan het juiste adres. Wij nemen (ex-) bestuurders voor bepaalde tijd over met een Mobiliteitsdienstverband.  Zo behouden zij de vertrouwde arbeidsvoorwaarden inclusief  aansluiting bij het ABP.  Vervolgens gaan wij samen aan de slag om hem/haar door  intensieve coaching te begeleiden van werk naar werk. Dat kan  een vaste baan zijn maar ook een of meerdere interim-opdrachten. Deze unieke win-winsituatie biedt alle partijen voordelen. Werkgevers 

beperken uitkeringslasten en verhogen in hoge mate het sociale  gehalte van een afscheid. Bestuurders komen niet langdurig thuis  te zitten en bouwen weer met perspectief aan hun toekomst.     Meer weten over onze mobiliteits- en loopbaanmogelijkheden?     Neem contact op met:   Ad Anthonissen:  06-51073692   P&O Services Groep is lid van NOBOL, dé branche organisatie voor  outplacement, loopbaanbegeleiding en coaching.

 Den Haag   Maastricht   Meppel   Tilburg   Wageningen   Hedel                Correspondentieadres  | Postbus 94, 5320 AB Hedel   Telefoon  | (073) 503 93 20   Internet  | www.posg.nl

18

Foto Nationale Beeldbank

ondrwg zE hOUdEn OnS SChERp! KIM PuTTeRS Eerste Kamerlid, raadslid Hardinxveld Giessendam en lid redactie Lokaal Bestuur

In Noord Nederland kleurt veel nog rood. Ik was samen met Maria Scali te gast bij het PvdA vrouwennetwerk Noord Nederland in Groningen. Een goede opkomst met gemotiveerde partijgenoten. Vrouwen met een gevarieerde achtergrond in managementfuncties, uit de zorgverlening, de politiek en het bedrijfsleven. Of wij nu in de kamer spreken over de zorg, het onderwijs of over het bevorderen van ondernemerschap, deze vrouwen kennen de praktijk. Terecht maken ze zich boos over de stagnerende emancipatie van vrouwen. Je hoeft maar naar het bordes te kijken van Paleis Noordeinde, en je ziet er gelukkig de koningin in het rood. Of je nu een willekeurig tv-programma aanzet, je zag deze zomer Hans Hillen. Kijk je naar het bordes: weer Hans Hillen. Ik heb me vaak afgevraagd waar de jongeren en de vrouwen waren. Ik vind het zelf eigenlijk vreselijk dat we de om-enom regeling voor vrouwen en mannen op onze lijsten nodig hebben binnen de PvdA, maar de huidige situatie in het kabinet laat maar weer zien hoe nodig dat nog steeds is. Gelukkig bestaan onze kamerfracties en veel lokale en provinciale lijsten uit evenveel goede mannen als vrouwen. Niet als excuus, maar omdat ze er gewoonweg wel degelijk zijn.

Gelukkig kun je in onze partij opstaan en meedoen, dat laat Groningen zien. Daar had ik wel een hele kamerfractie kunnen vullen met goede vrouwen. Ik verwacht veel van hun inbreng de komende jaren, want ze zijn van plan zich stevig tegen ons aan te bemoeien. Bijvoorbeeld over de Wmo, want hoe maak je nu creatieve en slimme combinaties van werk, zorg en welzijn. Een avond met elkaar discussiëren daarover gaat veel opleveren. Daar ben ik zeker van bij deze vrouwen, die met beide benen in de samenleving staan. Kamerleden kunnen nog veel meer gebruik maken van de kennis die er in de achterban aanwezig is. Dit vrouwennetwerk organiseert zich en dat maakt het mogelijk dat zij ons ook bestoken. Dat moet echter wel een wisselwerking zijn. Wij moeten hen ook uitnodigen dat te doen. Ik zou me schuldig moeten voelen de komende periode als ik Groningen niet zou hebben geraadpleegd bij belangrijke onderwerpen die in de kamer aan de orde zijn, zoals op het terrein van zorg en werk. Maar eerlijk gezegd, zover zullen deze vrouwen het volgens mij niet laten komen.

19

achtrknt Foto Nationale Beeldbank

20

pARTiJ VAn dE ARBEid Mensen bezig met hun alledaagse werk, is het fotothema van deze achterpagina.