Jaardocument 2011 maatschappelijk verslag
Stichting Solidez April 2012 Renkum/Wageningen
Inhoud
Pagina
1. Verslag van de Raad van Toezicht
03
2. Inleiding
07
3. Profiel van de organisatie
12
4. Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap
17
5. Beleid, inspanningen en prestaties
21
6. Productinformatie, inspanningen en prestaties
32
1
Voorwoord
Alvorens in een korte inleiding stil te staan bij de ontwikkelingen van Solidez als maatschappelijk dienstverlener, in dit voorwoord een korte zakelijke introductie en positionering van onze organisatie. Solidez, welzijn in uitvoering, biedt uiteenlopende producten aan o.a. in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de Participatiewet en de AWBZ. Een deel daarvan valt onder de verantwoordingsverplichting van de gemeenten Renkum en Wageningen. De Dagopvang voor ouderen in Dagcentrum Eikenhorst te Oosterbeek is een extramurale zorgprestatie in het kader van de AWBZ en valt daarmee onder de reikwijdte van de regeling verslaglegging Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi). Alle aanbieders die onder deze reikwijdte vallen, dus ook Solidez, zijn verplicht om het jaardocument te gebruiken voor hun jaarverantwoording. De gegevens uit dit document worden verzameld, beheerd en uitgeleverd door het CIBG, een agentschap van het ministerie van VWS. Stichting Solidez geeft via dit jaardocument in aansluiting op de vereisten van het CIBG, inzage in haar werkzaamheden in de periode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011. Solidez voldoet op deze manier aan haar wettelijke verantwoordingsverplichting en legt daarmee tevens maatschappelijke verantwoording af aan de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Wethouders te Wageningen; de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Wethouders te Renkum; haar samenwerkingspartners en last but not least aan de inwoners van de beide gemeenten. Op die manier is zij transparant voor direct betrokkenen, voor haar klanten, vrijwilligers en toezichthouders. Voor de jaarrekening 2011 is een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven door Hordijk, Kok, Laan & Wabeke. De accountantsmededeling is in dit verslag opgenomen. Het Jaarverslag start met het Jaarverslag van de Raad van Toezicht, zij hebben goedkeuring verleend aan zowel het Jaardocument als de Jaarrekening 2011.
2
Jaarverslag Raad van Toezicht Solidez 2011
1.1. Inleiding Solidez kent het Raad van Toezichtmodel en daarmee is een functiescheiding is aangebracht tussen toezicht houden enerzijds (RvT) en besturen anderzijds (directeur/bestuurder). De statuten en reglementen van Stichting Solidez zijn geënt op de Good Governance Code Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. In dit verslag geeft de RvT, in lijn met deze code, inzicht in de werkzaamheden en werkwijze van de RvT. Zij geeft aan terug te kijken op een bijzonder intensieve periode van fusie en organisatieontwikkeling. Na de fusie tussen de welzijnsorganisaties De Bries en Welvada in 2010, is daar in 2011 voormalig Vilente Welzijn bij gekomen. Een belangrijke hervorming met als doel om samen een sterke organisatie te vormen, die maatschappelijk zo adequaat mogelijk kan functioneren en die de komende bezuinigingen het hoofd kan bieden. De betrokkenen hebben de afgelopen jaren een geweldige inspanning geleverd om de fusieprocessen met veel draagvlak te realiseren en leveren nog steeds een grote inspanning om ook daadwerkelijk te integreren. 1.2. Good Governance Code Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening Solidez heeft bij de vorming van de nieuwe organisatie de Good Governance Code voor de sector als uitgangspunt genomen. Dat betekent dat de organisatie voldoet aan de in de code gestelde vereisten voor good governance. Zowel de statuten, de reglementen voor de RvT, voor de directeur/bestuurder en de profielen zijn getoetst aan deze vereisten. 1.3. Samenstelling Raad van Toezicht Alle RvT-leden zijn geselecteerd op basis van de uitgangspunten voor goed toezicht. Alle leden voldoen aan het gestelde profiel, de gestelde criteria en er is in geen van de gevallen sprake van tegengestelde belangen. Statutair kan de RvT uit zeven leden bestaan. De samenstelling van de Raad van Toezicht per 1-1-2011 was als volgt: 1) Mevrouw E.P. Theune, voorzitter 2) Mevrouw M. Rameyer, vicevoorzitter 3) De heer T.A.M. van der Meer 4) De heer R. M. Tegelaar 5) De heer K. IJntema In oktober 2011 heeft de heer K.R. IJntema afscheid genomen van de RvT. Per 31-12-2011 bestond de RvT uit de vier overige leden. Directeur/bestuurder De invulling van de directeur/bestuurderspositie, in de persoon van mevrouw C.M.H.M. van Doormalen MCM, is na fusie met Vilente Welzijn ongewijzigd gebleven. 1.4. Data benoeming, herbenoeming en rooster van aftreden RvT-leden worden voor een periode van vier jaar benoemd en kunnen daarna maximaal één keer herbenoemd worden. Omwille van enerzijds de continuïteit en anderzijds de doorstroming is het hiernavolgende rooster van aftreden met de RvT-leden overeengekomen.
3
Het rooster van aftreden ziet er als volgt uit: Naam:
In functie sinds:
Functie:
Elmar Theune
1/7/10
Voorzitter
Periode 2 Jaar 1
Periode 2 Jaar 2
Periode 2 Jaar 3
Periode 2 Jaar 4
Marian Rameyer
1/7/10
Vicevoorzitter
Periode 1 Jaar 3
Periode 1 Jaar 4
Periode 2 Jaar 1
Periode 2 Jaar 2
Periode 2 Jaar 3
Ron Tegelaar
1/7/10
Lid
Dick van der Meer
4/10/10
Lid
Periode 1 Jaar 4 Periode 1 Jaar 1
Periode 2 Jaar 1 Periode 1 Jaar 2
Periode 2 Jaar 2 Periode 1 Jaar 3
Periode 2 Jaar 3 Periode 1 Jaar 4
Periode 2 Jaar 4 Periode 2 Jaar 1
(Oorspronkelijke startdatum)
2011
2012
2013
2014
2015
1.5. Hoofd- en nevenfuncties De Raad van Toezichtleden bekleden de volgende hoofd- en nevenfuncties Naam Raad van Hoofdfunctie Toezicht lid Mw. E.P. Theune Coördinerend beleidsmedewerker bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Mw. M. Rameyer Freelance trainer/coach Training en Conferentie Centrum Kontakt der Kontinenten (freelance).
Dhr. T.A.M. van der Meer Interim-manager en adviseur MeerWaarde Management en Advies
Nevenfuncties
Secretaris KLV Wageningen, Alumni Network; Werkgroep lid Verkeer en Groen, Wijkvereniging Noordwest Wageningen; Mede initiatiefnemer pilot Binnenveld Wageningen Lid commissie Migratie en integratie van EUNET (European Network for Education and Training) Secretaris bestuur De Nieuwe BV, netwerk Vorming en Participatie Freelance medewerker WorldGranny Nederland
Rabobank Arnhem en Omstreken (voorzitter raad van commissarissen) Stichting War Requiem - Bridge to the Future (voorzitter) Stichting Culturele Festivals Gelderland (voorzitter) Stichting Remplaçanten Het Gelders Orkest (penningmeester) Christelijke Scholengemeenschap Het Streek (vicevoorzitter raad van toezicht) Mr. F. Couvée-stichting (penningmeester)
Dhr. R. Tegelaar Beleidsadviseur Gemeente Rhenen (jeugd en jeugdgezondheidszorg)
1.6. Bezoldigingsbeleid Bij de vorming van Solidez en de invulling van het Raad van Toezichtmodel is er voor gekozen de RvT leden niet te bezoldigen. De achterliggende gedachte is dat het gevoerde beleid passend dient te zijn bij de sector en de omvang van de organisatie. De sector doet een sterk beroep op burgers die zich belangeloos in willen zetten omwille van welzijn en samenlevingsopbouw. Een belangrijk deel van de dienstverlening wordt dan ook verzorgd door vrijwillige inzet. 4
De voormalige bestuurders wilden de traditie van vrijwillige, bestuurlijke betrokkenheid doortrekken naar het nieuwe Raad van Toezichtmodel. De RvT leden declareren eventueel gemaakte onkosten en ontvangen jaarlijks een kerstcadeau van beperkte omvang. 1.7. Vergaderfrequentie De RvT komt in principe 5 tot 6 keer per jaar bij elkaar. Door het samengaan met Vilente Welzijn was dat dit jaar vaker. In 2011 is de RvT 7 keer bij elkaar gekomen op de volgende data: 24 januari, 7 maart, 18 april, 20 juni, 7 juli, 3 oktober en 15 december. De directeur/bestuurder is bij deze vergaderingen aanwezig. De RvT vergadert volgens een jaarplanning in aansluiting op de in- en externe beleidscyclus. Er is een onderscheid gemaakt tussen vaste agenda onderwerpen (notulen, actie- en besluitenlijsten, mededelingen en inhoudelijke en/of financiële rapportages), specifieke agenda onderwerpen (Jaarrekening en Jaarverslag; Jaarplan en begroting; Interne risicobeheersing en –controle; beoordeling RvT en beoordeling directeur/bestuurder; opdracht accountant; relatie met belangenhouders en 2 maal per jaar een inhoudelijk thema). Daarnaast is er aandacht voor speciale gelegenheden waar de aanwezigheid van de RvT van belang is (bijwonen van een OR-vergadering; bijwonen van een vergadering Cliëntenraad en van een aantal medewerkersbijeenkomsten). 1.8. Onderwerpen van intern toezicht en genomen goedkeuringsbesluiten in 2010 De RvT maakt een onderscheid in drie type functies: De rol van toezicht houden op; De rol van adviseur voor de directeur/bestuurder; De rol van werkgever van de directeur/bestuurder. De rol van ‘toezicht houden’, in de zin van bewaken dat het de organisatie goed gaat, vervult zij door al dan niet goedkeuring te verlenen aan beleid en plannen (toezicht vooraf) en door het functioneren van de organisatie en de directeur/bestuurder te monitoren (toezicht achteraf). In aansluiting op hetgeen zij hierin waarneemt c.q. vaststelt, intervenieert zij adequaat richting de directeur/bestuurder. De RvT heeft in 2011 de volgende besluiten genomen: De vaststelling van de auditcommissie bestaande uit de heer D. van der Meer en de heer K. IJntema (na 1/10 is hij vervangen door de heer R. Tegelaar); De vaststelling van de remuneratiecommissie bestaande uit mevrouw E. Theune en mevrouw M. Rameijer; De aanpassing van het reglement van de RvT plus jaarlijkse evaluatie van het reglement en de bijlagen; De bekrachtiging van het profiel van de directeur/bestuurder (DB); De bekrachtiging van de afspraak om af te zien van het bijzonder belonen van de DB Goedkeuring jaarrekening 2010; Goedkeuring van het jaarverslag RvT 2010 en het jaardocument 2010; Goedkeuring bijgestelde begroting 2011; Goedkeuring voorstel om over te stappen op triaalrapportages; Benoemen nieuwe accountant en vaststellen accountantsopdracht; Goedkeuring activa/passiva transactie Solidez – Vilente Welzijn; Goedkeuring overname buurtbus/plusbus Wageningen; Vaststelling document ‘plaatsvervanger DB’; Vaststelling procedureafspraak voor de beoordeling van het functioneren van de directeur/bestuurder; Vaststelling van de regel dat voor transactie van registergoederen altijd de goedkeuring van de RvT nodig is; Vaststelling van de regel dat bij leningen boven de € 75.000,- goedkeuring van de RvT nodig is. 5
De auditcommissie en de Remuneratiecommissie die in 2011 gevormd zijn, doen voorwerk voor de RvT, zodat de voltallige RvT en de vergaderingen minder belast worden. Ieder lid van de RvT krijgt dezelfde informatie, maar de commissies kunnen er dieper op ingaan, waarin zij de RvT infomeren en adviseren. De verantwoordelijkheid blijft bij de gehele RvT. In haar rol als adviseur heeft de RvT de directeur/bestuurder ondersteund op de volgende onderwerpen: De jaarrekening 2010 (auditcommissie); De begroting van 2011 (auditcommissie); Het uitwerken van de werkgeversrol van de RvT (remuneratiecommissie); Het meerjarenbeleidplan; De activa-passiva transactie tussen Solidez en Vilente-Welzijn; De nieuwe organisatiestructuur en het bedrijfsprofiel; Het ontwikkel- en integratietraject van Solidez nieuw; Het accommodatiebeleid van Solidez binnen de gemeente Renkum (auditcommissie); Risicobeheersing; De overname van de buurtbus/Plusbus (auditcommissie); De communicatie naar externe partners/belanghebbenden; De komende bezuinigingen van de gemeenten Renkum en Wageningen. 1.9. Ontwikkeltraject Het ontwikkeltraject, dat de RvT in 2010 is ingegaan, is in december 2011 met goed resultaat afgesloten. Dat wil zeggen dat vanuit de besturen van beide ex-welzijnsinstellingen Welvada en De Bries een goed functionerende RvT Solidez ontstaan is. Twee belangrijke ontwikkelpunten waren: (1) het adequaat invullen van de toezichthoudende rol en (2) het realiseren van een optimaal samenspel tussen de RvT en de directeur/bestuurder. De RvT heeft aan collectieve en individuele ontwikkeldoelen gewerkt, dat laatste geldt ook voor de directeur/bestuurder. De evaluatie van de RvT was tevens de afronding van het ontwikkeltraject. De RvT heeft het ontwikkeltraject ervaren als versterkend voor haar rolbewustzijn en haar functioneren. 1.10.
Voornemens 2012
Het belangrijkste aandachtspunt van de RvT in 2012 is de continuïteit van de organisatie. Dit vooral met het oog op het proces dat de gemeente Wageningen heeft gekozen voor het realiseren van de bezuinigingen in het welzijnsveld. 1.11.
Goedkeuring documenten
De Raad van Toezicht heeft kennis genomen van het inhoudelijke Jaardocument Solidez, welzijn in uitvoering 2011, haar goedkeuring daaraan gegeven en haar waardering voor zowel de inhoudelijke als financiële resultaten uitgesproken.
Raad van Toezicht April 2012
6
2. Inleiding
Het jaar 2011 was opnieuw een bijzonder jaar voor Solidez. Nadat we in 2010 een samengaan realiseerden tussen Welvada Wageningen en De Bries Renkum konden we in het late najaar van 2011 enkele onderdelen van Vilente Welzijn aan onze organisatie toevoegen. Een lang gekoesterde wens bij beide organisaties om zodoende nog beter de dienstverlening aan te kunnen laten sluiten op de vraag van onze klanten c.q. deelnemers. We hebben ons opnieuw ingezet voor samenlevingsopbouw en aandacht gegeven aan de vraag van burgers die een steuntje in de rug nodig hebben. We deden dat opnieuw met veel vrijwillige inzet van Renkumse en Wageningse burgers. Dat is de kracht van ons vak: burgers motiveren om naar elkaar om te kijken, er voor elkaar en de samenleving te zijn. De in 2010 in gang gezette gebiedsgerichte samenwerking, zowel in- als extern hebben we in 2011 doorgezet en ook in 2012 zullen we dat blijven doen. Zowel in onze dagelijkse praktijk als uit onderzoek blijkt het belang van een nabije, presente en kwalitatief goede dienstverlening. Om daar adequaat antwoord op te geven hebben we een reeks ontwikkelingen doorgezet. Gebiedsgericht, nabij en present werken De vorming van gebiedsteams en de inhoudelijke ontwikkeling in productgroepen heeft een positief effect gehad op het realiseren van de beoogde fusieopbrengsten: een betere afstemming van dienstverlening; meer interne kennisdeling; verhoging van de kennis van elkaars vakgebied en onderlinge inspiratie. Dat proces heeft een goede basis gelegd voor doorontwikkeling van ons werk. Er was niettemin ook sprake van een keerzijde: vanwege de op handen zijnde samenvoeging van de Vilente Welzijnsdienstverlening, hebben we van het management gevraagd via een matrixmodel als hiërarchisch leidinggevende de verantwoordelijkheid te nemen en over een grote groep medewerkers, steeds verdeeld over 2 gebiedsteams, en tevens inhoudelijke verantwoordelijkheid te nemen voor een productgroep. Dit heeft een zware wissel op het management getrokken. Deze postfusie ervaringen als ook komst van een nieuwe tak van sport, het algemeen maatschappelijk werk en het sociaal raadsliedenwerk, hebben ons na rijp beraad doen besluiten, meer eenduidigheid in de organisatie aan te brengen. Dat betekent dat de aansturing van medewerkers vanaf 2012 primair langs de lijn van inhoudelijke teams verloopt. Daarnaast leggen de collega’s van de verschillende productgroepen in hun eigen werkgebied de verbindingen die noodzakelijk zijn voor een adequate en effectieve dienstverlening in buurten, wijken en dorpen. In de toekomst zullen we via sociale gebiedsteams onze verschillende disciplines optimaal aan elkaar verbinden. Transformaties De samenleving kenmerkt zich door een aantal (op handen zijnde) transformaties, denk aan de ‘kanteling van de WMO’ en de versobering van de AWBZ; de transformatie van de Jeugdzorg, de vorming van de Wet Werken naar Vermogen en de realisatie van ‘Passend onderwijs’. Deze ontwikkelingen tezamen zijn samen te vatten als een maatschappelijk gewenste transformatie waarin de verzorgingsstaat wordt omgevormd tot een participatiegemeenschap. In 2010 berichtten we reeds dat we ons op deze ontwikkelingen voorbereiden en in 2011 hebben we een reeks concrete initiatieven doorontwikkeld en nieuwe ontplooid. Kenmerk van al die initiatieven is dat ze gericht zijn op het versterken van het participerend en zelf-organiserend vermogen van burgers en de gemeenschap waarvan zij deel uit maken.
7
Voorbeelden zijn: De ontwikkeling van een causaal model ‘Leefbaarheid en participatie in buurten en wijken’, o.l.v. de Radboud Universiteit Nijmegen, samen met onze professionele partners in wijkgericht werken en enkele burgers. Dit model geeft inzicht in het soort interventies dat naar alle waarschijnlijkheid het meest effectief bijdraagt aan een verhoging van de leefbaarheid en versterking van de participatie van burgers. Het bieden van excellente dienstverlening, een optimale samenwerking tussen partners op lokaal niveau en een goede afstemming van het aanbod op de vraag zijn de drie meest effectieve en kostenbeperkende maatregelen. Immers, teleurstellende ervaringen van burgers als gevolg van onvoldoende kwaliteit, niet goed samenwerkende partijen en een mis-match van vraag en aanbod leidt tot een toename van hulpeloosheid en tot een toename van zorggerelateerde kosten. M.a.w. als we met elkaar niet de goede dingen op een goede manier doen, leidt dat tot dubbele kosten, zowel aan de voor- als aan de achterkant. De doorontwikkeling van het netwerkprogramma ‘In verband met Jongeren’, een programma dat jongeren ondersteunt in ondernemerschap, zelf-organiserend en zelfoplossend vermogen. De ontwikkeling van een methodiek die de eigen kracht van burgers zichtbaar maakt, aanwakkert en ondersteunt. Deze methodiek ontwikkelen we samen met bureau De Rode Wouw onder de noemer ‘Krachtmotor’. Afgeleid van de eigen krachtconferenties o.a. in de Jeugdzorg hebben we deze methodiek vertaald naar het versterken van het zelforganiserend en zelf-oplossend vermogen van burgers in de eigen leefomgeving in buurten en wijken. We hebben een uitbreiding gerealiseerd van het werken met leerteams mbo-hbo. Solidez heeft in 2011 opnieuw veel studenten de gelegenheid gegeven hun competenties in een leerwerkpraktijk uit te breiden. In zijn totaliteit boden we onderdak aan ruim 80 studenten vanuit uiteenlopende studierichtingen. De combinatie van leren en werken in onze sector biedt aan studenten een goede basis voor de ontwikkeling van algemene sociale competenties. Studenten vanuit sociale studies leren daarnaast belangrijke beroepscompetenties. Onze werkzaamheden en onze resultaten bieden jonge mensen in opleiding een bredere kennis van de samenleving en we zien met regelmaat dat daardoor een basis voor een blijvend grotere maatschappelijke betrokkenheid wordt gelegd. Een deel van de studenten functioneert in een leerteam, dat zijn nu nog veelal beroepsspecifieke teams. In de nabije toekomst hopen we in afstemming met het onderwijs er multidisciplinaire teams van te kunnen maken zodat jonge mensen in onze organisatie al vroeg leren om integraal, doel- en resultaatgericht te werken. Het Atelierconcept hebben we doorontwikkeld. Naast het Sportatelier waar sport, bewegen en een actieve leefstijl als hulpmiddel voor participatie worden ingezet en het Stadsatelier kunst en cultuur als hulpmiddel kiest, beschikken we inmiddels ook over een Kookatelier (horeca en dienstverlening), een Klusatelier (technische dienstverlening) en een Energieteam (duurzaamheid). Kenmerk van het atelierconcept is het feit dat klanten actief bijdragen aan een productieproces en zodoende niet alleen als klant gebruik maakt van onze dienstverlening maar juist zelf als co-producent bijdraagt aan sociale samenlevingsopbouw. Op deze wijze bouwt men een positief zelfbeeld op, ontwikkelt men (meer) zelfvertrouwen en krijgt men meer regie over het eigen leven. Men vindt zodoende meer betekenis in het eigen leven en ontdekt de waarde van onderlinge betrokkenheid. Meedoen c.q. werken, leren, ontwikkelen en betekenisgeving vormen op deze wijze een krachtig instrument van welzijn en welbevinden; In samenwerking met het RIBW hebben we een belangrijke stap gerealiseerd in het verbeteren van de samenwerking ten behoeve van zorgwekkende zorgmijders c.q. mensen met een psychiatrische hulpvraag. Solidez heeft met de dienstverlening zorgwekkende zorgmijders steeds gezocht naar een goede balans tussen enerzijds de aandacht voor het verlenen van ondersteuning aan de zorgmijder en anderzijds het 8
verminderen van de complexiteit in de systeemwereld. Dat betekent een voortdurende zoektocht naar onorthodoxe oplossingen waarbij steeds ieders belangen, zowel van individu, samenleving als van organisatie(s) in acht genomen worden. Door de vorming van één Wagenings team ‘Bemoeizorg’ hebben we een belangrijke verbeterslag gerealiseerd in de dienstverlening. Kortom, in lijn met de maatschappelijke ontwikkelingen hebben we fors geïnvesteerd in het versterken van eigen kracht, het ondersteunen van burgerinitiatieven en in het vergroten van de onderlinge betrokkenheid. In 2011 werkten we in beide gemeenten samen met zo’n 800 vrijwilligers en ondersteunden we zowel vrijwilligersorganisaties als professionele organisaties in het vinden, binden en boeien van vrijwilligers. Onze inspanning focust zich primair op preventie. Waar nodig zetten we professionele, curatieve hulp en ondersteuning in en dragen op die manier bij aan de beoogde maatschappelijke effecten. Ondernemerschap versterken Onze medewerkers zijn uitgedaagd hun dienstverlening ondernemender te benaderen en deze ontwikkeling zullen we in de komende jaren voortzetten. Een deel van onze medewerkers had niet veel aansporing nodig om te ontdekken hoe uitdagend het is om door een ondernemende bril te kijken. Voor een ander deel vraagt dat nog meer tijd en aandacht. De gemeentelijke heroriëntaties, bezuinigingen en maatschappelijke ontwikkelingen die zich o.a. via sociale medianetwerken ontvouwen, versterken de aandacht voor het ondernemerschap. Het is goed te merken dat we een organisatie met veel veerkracht en ambities zijn. Verbetering van accommodaties Eén van de belangrijke verbeteringen is de renovatie van het Stadsatelier Ons Huis. Nadat het pand door de Woningstichting Wageningen was aangekocht, is er met de toekomstige hoofdbewoners waaronder Solidez, Kinderopvang Wageningen en de Nederlandse Gereformeerde Kerk gewerkt aan het opstellen van een Plan van Eisen voor multifunctioneel gebruik. De ingrijpende renovatie werd financieel mogelijk gemaakt door de Woningstichting, de Provincie en de gemeente Wageningen. Het resultaat is geweldig en we hebben al vanaf het eerste moment van oplevering heel veel positieve reacties ontvangen. Het gebruik van het pand is nadien sterk geïntensiveerd. In Renkum is eind 2011 een begin gemaakt met de renovatie van een tweetal panden, de Hucht in Renkum/Heelsum en de Poort van Doorwerth. Beide gebouwen zullen begin 2012 opgeleverd worden en zien er dan weer sterk verbeterd uit.
9
Fusie met Vilente Welzijn Na een lange voorbereidingsperiode waarin veel overleg tussen de organisaties, met de beide gemeenten, stakeholders en bijvoorbeeld de vakbonden plaatsvond, is de fusie tussen Vilente Welzijn en Solidez per 1 september 2011 geëffectueerd. De medewerkers verbonden aan de Vilente Welzijnsdienstverlening konden allen een plaats binnen Solidez vinden. De ondernemingsraad, de Klanten- c.q. cliëntenraad adviseerden positief over het tot stand komen van de fusie en ten aanzien van samenwerking en innovatieve activiteiten meerwaarde te zien. Ook de RvT gaf eind 2011 haar goedkeuring aan de fusie op basis van de opgestelde activa – passiva transactie. De draagkracht voor het ondersteunen van de kwetsbare medemens in onze maatschappij is door deze fusie in hoge mate toegenomen. Eind 2011 mochten we constateren dat het proces zich tot alle tevredenheid van zowel medewerkers als andere betrokkenen heeft voltrokken. Samenwerkingsrelaties Solidez gelooft in het belang van samenwerken. Welzijn en welbevinden raakt aan alle levensdomeinen en het is niet goed mogelijk om vanuit slechts één domein de kwaliteit van leven te optimaliseren. Dat lukt evenmin vanuit alleen een professioneel perspectief, ook de betrokkenheid van burgers zelf is een belangrijke succesfactor. Als organisatie investeren we veel in het verbinden van mensen en organisaties. Door onze inspanningen en ons enthousiasme op elkaar af te stemmen kunnen we het resultaat verbeteren en vermenigvuldigen. In het Jaardocument 2010 deden we uitgebreid verslag van onze samenwerkingsrelaties en de beoogde doelen van samenwerken. In 2011 hebben we de bestaande relaties versterkt en zijn we nieuwe verbindingen aangegaan. Daar waar we er in slagen om werkprocessen echt op elkaar af te stemmen zien we het beste resultaat. Vanaf 2012 zullen we ons vooral op die relaties gaan focussen. Financiële ontwikkelingen 2011 De financiële ontwikkeling in 2011 ligt in lijn met hetgeen begroot is, Er hebben zich geen noemenswaardige verrassingen voorgedaan. Een belangrijk deel van de inkomsten en ook de uitgaven zijn goed voorspelbaar en hebben zich ook als zodanig gedragen. Via triaalrapportages hebben we de realisatie steeds goed in het vizier kunnen houden en zijn we t.a.v. de reguliere bedrijfsvoering niet voor onverwachte zaken komen te staan. De fusie met Vilente Welzijn is een intensief proces geweest dat zich kenmerkte door een relatief lange periode van financiële onzekerheid. Gelukkig konden we eind 2011 middels een activa/passiva transactie het samengaan juridisch en financieel goed vormgeven. In de Jaarrekening Solidez 2011, opgenomen in een separaat document, zijn de resultaten van deze transactie verwerkt. Opbouw van het Jaarverslag 2011 Tot zover deze highlights van 2011. In dit jaardocument zullen we kort ingaan op belangrijke aspecten van de organisatie en de resultaten van onze bedrijfsvoering (hoofdstukken 3, 4 en 5) . In hoofdstuk 6 gaan we in op de resultaten van dienstverlening. We hebben dat dit keer minder uitgebreid gedaan dan u van ons gewend bent. We durven er op te vertrouwen dat u in de achterliggende jaren op basis van onze contacten, publicaties en verantwoordingen een goed beeld van onze diensten heeft kunnen vormen. Dit samenvattende verslag is tot stand gekomen op basis van uitgebreide rapportages vanuit onze medewerkers. Zij staan u graag te woord om u veel uitgebreider kennis te laten nemen van doelen, aanpak en resultaten. In de rapportage maken we steeds een onderscheid tussen de resultaten in Renkum en de resultaten in Wageningen. De resultaten van Vilente Welzijn, ook die vanaf 1/9/2011 onder de 10
vlag van Solidez zijn uitgevoerd, worden door Vilente over het gehele jaar 2011 aan u verantwoord en hebben we als bijlage 1 bij dit document gevoegd. Door middel van dit jaardocument maken we u graag deelgenoot van alle inspanningen en resultaten die we in het achterliggende jaar realiseerden.
Mw. C.M.H.M. van Doormalen MCM Directeur/bestuurder Solidez
11
3. Profiel van de organisatie
In dit hoofdstuk gaan we kort in op enkele profielaspecten van de nieuwe Solidez organisatie. 3.1 Algemene identificatiegegevens Tot 1 september 2011
Stichting Solidez Industrieweg 26 6871 KA Renkum KvK 50328468
Vanaf 1 september 2011
Stichting Solidez Industrieweg 26 6871 KA Renkum Tel. 0317 317553 KvK 50328468 e-mail:
[email protected] Internetpagina: www.solidez.nl
Vilente Welzijn Dorpsstraat 165a 6871 AJ Renkum KvK 09148035
3.2 Organisatiestructuur Juridische structuur na fusie De juridische structuur is ook na fusie een stichtingsvorm gebleven. Voormalig Vilente Welzijn was onderdeel van Vilente, gevestigd aan de Stationsweg 60, 6711 PT te Ede. Vilente, functioneert, net als Solidez. volgens het Raad van Toezichtmodel. Geen van de leden van de Raad van Toezicht van Vilente heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid om over te stappen naar de Raad van Toezicht van Solidez. De Raad van Toezicht fungeert als intern toezichthouder. Zij zag ook in 2011 toe op de vraag of het organisatiebeleid in overeenstemming was met wettelijke statutaire en andere voorschriften; op waarborging van de continuïteit van en op een adequate risicobeheersing door de organisatie. Het Jaarverslag 2011 van de RvT maakt integraal deel uit van het Jaarverslag Solidez 2011. Organogram Solidez kiest voor een kanteling in het organisatieontwerp. Het gaat er in hoofdzaak om een optimale kwaliteit van dienstverlening te realiseren. Management, directie, medezeggenschap en toezicht staan ten dienst van die kwaliteit. Als processen goed gemanaged worden en medewerkers goed begeleid en geleid worden, is de kans hierop het grootst. Als gevolg van de fusie was een nieuw organisatieontwerp noodzakelijk. Per 1 januari 2012 wordt volgens dit nieuw gekozen ontwerp gewerkt .
12
Organogram Solidez per 1-1-2012 Productteam O&O Renkum en Wageningen (TL) Productteam L&P Renkum Productteam L&P (TL) Wageningen (TL) Productteam H&O Renkum Productteam H&O (TL) Wageningen (TL)
Teamleiders (TL) producten
Cliëntenraad
Staf Overige Services
Financieel manager
Manager Interne Service
Directeur/bestuurder
Raad van Toezicht
Financiële Administratie
OR
Hiërarchie Medezeggenschap Advies Afstemming t.b.v. gebiedsontwikkeling
Segmentering In de jaarrekening wordt geen segmentering toegepast. De toelating Solidez heeft via de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een toelating voor de functie “begeleiding” en maakt als zorgaanbieder Verpleging & Verzorging (V&V) productieafspraken met het Zorgkantoor Arnhem. Deze dienstverlening wordt geboden in Dagcentrum Eikenhorst in Oosterbeek. Vanaf 2012 zal Solidez onder de noemer ‘Thuisbegeleiding’ ook deze AWBZ diensten verzorgen. De medezeggenschapsstructuur De medezeggenschapsstructuur voor medewerkers is geregeld via de Ondernemingsraad en de Wet op de Ondernemingsraad (WOR). In verband met de fusie is een Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) geïnstalleerd. Deze is na afronding van de fusie opgeheven. Na de fusie zijn er verkiezingen uitgeroepen, waarna een nieuwe OR is geïnstalleerd. De medezeggenschapsstructuur voor klanten die gebruik maken van Dagcentrum Eikenhorst in Oosterbeek was bij Solidez geregeld via de Klantenraad. De Klantenraad werd gevormd door klanten die de Eikenhorst bezoeken, hierbij in haar taak ondersteund door een medewerker. Na de fusie met Vilente Welzijn, is de medezeggenschapsstructuur van Vilente overgenomen voor Solidez breed: namelijk een Cliëntenraad die actief meedenkt in het beleid van Solidez en er mede zorg voor draagt dat de belangen van mensen, die op de hulp van Solidez zijn aangewezen, goed meegenomen worden. De Cliëntenraad wordt formeel in 2012 geïnstalleerd en zal ongeveer vijf maal per jaar bijeen komen. Zij krijgt informatie van en geeft advies aan de directeur/bestuurder. De Klantenraad Eikenhorst is inmiddels, mede op verzoek van de doelgroep, opgeheven. 13
3.3 Kerngegevens 3.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering: Solidez als een regionale instelling voor welzijn, maatschappelijke dienstverlening en participatie onderscheidt ook na fusie, drie productgroepen, namelijk: (1) Opvoeden en Opgroeien, (2) Leefbaarheid en Participatie en (3) Hulp en Ondersteuning. Door de fusie ontstond een evenwichtiger beeld in de dienstverlening. In 2011 realiseerden we in de beide gemeenten tezamen de volgende diensten. Sommige diensten worden in één van de beide gemeenten gerealiseerd, anderen in beide. Prestatieveld WMO
1) Sociale samenhang en leefbaarheid
Producten Solidez - Huizen van de Wijk/Dorpshuizen - Speeltuin Tuindorp - Sport en Welzijn/Buurt - Onderwijs - Sport - Wijkgericht werken/Buurtopbouwwerk - Buurtbemiddeling/Mediation - Vakantieactiviteiten/Kinderdorp - Procesondersteuning burgerparticipatie -
-
VVE Consulentschap Spelenderwijs, en Centraal Aanmeld en Registratiepunt (CAR) Lichte opvoedingsondersteuning (Homestart, Doorstart, Coach4You&Me, Video Home Training) Participatie CJG en zorgnetwerken Preventie- en informatieprogramma’s 10 PK/Tienercentrum De Haven Jongerenwerk/jongerenparticipatie inclusief JIP/Jongerenwebsite, Ill Skills Brede Wijkschool Tussenschoolse Opvang Maatschappelijke stages Opleiden Sport en Spelcoaches Leerteams MBO/HBO
-
Participatie in het Vitaliteitcentrum Sociaal Raadsliedenwerk
-
2) Preventie jeugdproblemen
3) Informatie, advies, cliëntondersteuning*
4) Mantelzorg en vrijwilligers
5) Bevordering deelname maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren van mensen
-
Doelgroep
-
alle leeftijden vrijwilligers stagiaires trajecters
-
peuters kinderen tieners jongeren ouders en/of verzorgers vrijwilligers
-
alle leeftijden
-
scholieren vrijwilligers mantelzorgers
-
volwassenen mensen met een beperking ouderen vrijwilligers stagiaires trajecters
*Maakt onderdeel uit van alle producten -
Vrijwilligerscentrale Renkum Maatschappelijke stages Renkum Bezoek- en opvangservice Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg Steunpunt Vrijwillige Hulp Renkum Steunpunt Mantelzorg
-
Participatieateliers en trajectbegeleiding Procesbegeleiding burgerparticipatie VTB-Mee Ouderenparticipatie Sociale Activering Algemeen Maatschappelijk Werk Thuisbegeleiding Dienstencentrum ouderen
-
14
Prestatieveld WMO 6) Voorzieningen voor mensen met een beperking
Producten Solidez - Zorgwekkende Zorgmijders/Bemoeizorg - Buurtbus/Plusbus - Maaltijdservice/signalering - Alarmering
Doelgroep -
volwassenen ouderen mensen met een beperking
-
geïndiceerde zelfstandig wonende ouderen en/of mensen met een beperking
AWBZ
Sector Verpleging & Verzorging
-
Begeleiding (in groepsverband) in Dagcentrum Eikenhors Thuisbegeleiding
3.3.2 Klanten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten In onderstaande tabellen wordt t.b.v. de AWBZ-verantwoording specifiek ingezoomd op aard en omvang van de AWBZ-dienstverlening binnen Solidez. Omdat Vilente gedurende geheel 2011 de Thuisbegeleiding verzorgde, maken deze gegevens geen deel uit van deze opgave. Vanaf 2012 zullen ook deze resultaten deel uitmaken van de Solidez verantwoording. WMO activiteiten Typering doelgroep Solidez creëert kansen, benut eigen kracht, initiatief en onderlinge zorg voor welzijn en welbevinden voor alle inwoners van de gemeente Renkum en de gemeente Wageningen. Zij is er op gericht sterk aan zwak in de samenleving te verbinden opdat inwoners voor elkaar van betekenis willen en kunnen zijn en stigmatisering zoveel mogelijk wordt voorkomen. Capaciteit, productie en personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar
133
Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar
92
Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten per jaar Waarvan WMO budget en overige baten
€ 5.123.155 € 5.005.061 € 118.094
Waarvan overige bedrijfsopbrengsten (AWBZ dagopvang)
AWBZ activiteiten: Dagcentrum Eikenhorst In 2011 hebben in totaal 25 mensen gebruik gemaakt van het Dagcentrum. Daarvan waren er 20 AWBZ geïndiceerd, 4 hadden een WMO indicatie en 1 persoon middels een PGB constructie.
Klanten Aantal klanten dagactiviteiten per einde verslagjaar
AWBZ 15
Capaciteit Aantal beschikbare dagdelen
WMO 1 3672
15
Productie Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (AWBZ-zorg)
AWBZ 3153
WMO 354 3 0,88
€ 118.094
Werkgebied AWBZ onderdeel Solidez De AWBZ-activiteit Dagopvang voor ouderen richt zich specifiek op de gemeente Renkum. De inwoners van de 6 dorpskernen Oosterbeek, Wolfheze, Doorwerth, Heveadorp, Renkum en Heelsum kunnen gebruik maken van deze activiteit. Solidez valt wat betreft de AWBZ-zorg onder het zorgkantoor Arnhem.
16
Hoofdstuk 4
Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap
In dit hoofdstuk besteden we aandacht aan aspecten van bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap. 4.1 Normen van goed bestuur Ook na fusie hanteert Solidez de Good Governance Code Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening voor normen van bestuur en toezicht. Ook in 2011 ondersteunde deze code de organisatieperformance. Het reglement van de RvT werd op één onderdeel gewijzigd: de functie ‘secretaris RvT’ is gewijzigd in ‘vicevoorzitter RvT’. 4.2 Raad van bestuur/directie Het bezoldigingsbeleid voor de directeur/bestuurder is ongewijzigd gebleven. Bezoldiging vindt plaats volgens CAO-normen, passend bij de aard en de omvang van de organisatie. Er is een onkostenvergoeding voor reëel gemaakte onkosten p/m overeengekomen, de RvT ziet hier op toe. Er vindt geen bijzondere beloning plaats. 4.3 Raad van Toezicht Het Jaarverslag van de Raad van Toezicht (RvT) 2011 is toegevoegd aan dit Jaardocument. In dat verslag is uitgebreid ingegaan op de samenstelling en werkwijze van de Raad van Toezicht. Het samenspel tussen bestuur en RvT heeft gedurende 2011, middels een door Governance Support succesvol begeleid ontwikkeltraject, bijzondere aandacht gehad. 4.4 Bedrijfsvoering Het sturingssysteem, risicobeheersing- en controlesysteem van Solidez bevatten de volgende onderdelen: Kwartaalrapportages (dit is in de loop van 2011 veranderd in triaalrapportages); Jaarrekening; Een begroting met inhoudelijke begroting (productenboek) en deelbegrotingen; Een meerjarenbegroting; Een jaaroverzicht van subsidies en overige inkomsten; AO/IC (=administratie organisatie en interne controle) document ‘Ondersteunende begeleiding’; Interne en externe audits; Een managementreview/beoordeling. De diverse onderdelen komen volgens planning aan de orde in besprekingen met het managementteam, de ondernemingsraad, de Cliëntenraad en de Raad van Toezicht. Solidez heeft een HKZ certificaat voor het AWBZ-onderdeel ‘Ondersteunende begeleiding’ en het onderdeel ‘Ambulante Thuisbegeleiding’ (voorheen Vilente Welzijn). Jaarlijks vindt er een externe audit plaats waarbij niet alleen het functioneren van het primaire proces onderzocht wordt maar ook de bedrijfsvoering en managementprocessen van de organisatie als geheel. In 2011 was men bij de externe audit tevreden over het verbeterproces. Men kon zien dat er ondanks de fusieprocessen veel werk is verricht en met een goed resultaat.
17
Financiële risico’s Op basis van prestatie- en budgetafspraken met de beide gemeenten zijn de risico’s in een kalenderjaar goed te overzien. De gemeente Wageningen heeft met Solidez een meerjarenovereenkomst gesloten, de gemeente Renkum gaat uit van eenjarige overeenkomsten maar met een onderliggende langdurige relatie. Reeds in 2010 is met beide gemeenten een verbeterde kostprijssystematiek overeengekomen. Solidez hanteert het principe dat ze een kostprijs bepaalt die het mogelijk maakt alle noodzakelijke kosten voor het behalen van de overeengekomen prestaties te kunnen verrichten (‘Een eerlijke prijs voor een eerlijk product’) en een financieel gezonde exploitatie te kunnen realiseren. In 2011 is de kostprijssystematiek geëvalueerd en gecontinueerd met aanpassing van de loonprijsindexatie. Uitgaven en investeringen werden ook in 2011 zodanig gekozen dat de organisatie aan alle wettelijke verplichtingen kon voldoen en de vermogenspositie zich binnen, voor de sector, aanvaardbare, d.w.z. veilige, grenzen bleef begeven. Specifiek voor het vanuit de AWBZ gefinancierde onderdeel ‘Ondersteunende begeleiding’ is de Kaderregeling AO/IC van toepassing. Uitgangspunt hierbij is dat Solidez waarborgt dat de geregistreerde productie naar omvang en soort feitelijk en rechtmatig is verleend. De interne controle heeft een structureel karakter, wordt geregistreerd, tweemaal per jaar geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Het voornaamste risico en onzekerheden m.b.t. de AWBZ producten bestaat eruit dat deelnemers op het laatste moment kunnen afzeggen waardoor ze als niet aanwezig geregistreerd moeten worden. Afwezigheid betekent inkomstenderving. Een ander risico bestaat uit de afhankelijkheid van de indicatieverstrekker (het CIZ) en de snelheid waarmee zij de (her)indicaties verstrekt. De toenemende zorgzwaarte op de groep is aanleiding voor Solidez om met zorgverleners het gesprek te voeren over mogelijkheden om hier adequaat op in te spelen. De post ‘groot onderhoud’ van de gebouwen die in eigendom zijn van Solidez was lange tijd een risico. In 2011 konden we m.b.v. gemeentelijk budget het meest noodzakelijke achterstallige onderhoud aanpakken. Solidez is bij voorkeur geen vastgoedeigenaar en dat betekent dat we in 2012 de in 2011 gestarte gesprekken hierover met de gemeente zullen voortzetten. De financiële mogelijkheden binnen beide gemeenten, de provincie en fondsen nemen af en dit zal ook consequenties hebben voor de dienstverlening van Solidez. Dit zijn reële risico’s die om een uitwerking van diverse scenario’s vraagt. Risico’s op imagoschade Solidez investeert in het bevorderen van maatschappelijke betrokkenheid en inzet, ook (of juist) van mensen in een (zeer) kwetsbare positie. Ondersteuning en participatie gaan soms hand in hand. Vanuit het perspectief van risicobeheersing is deze vorm van vrijwillige betrokkenheid en nabije vorm van dienstverlening niet zonder risico’s. We liggen voortdurend onder het vergrootglas van partners, opdrachtgevers, vrijwilligers en deelnemers. Onze klanten zijn soms tevens vrijwilliger, ook als hun persoonlijke leefsituatie en de hulpvraag meervoudig en complex is. M.a.w. er zijn veel risico’s op imagoschade en tegelijkertijd zijn we in geval van succes, omwille van het bevorderen van participatie en ontwikkelingskansen, bij voorkeur op de achtergrond aanwezig om de ander – de burger, vrijwilliger, deelnemer- te kunnen laten schitteren. We proberen de risico’s zo goed mogelijk te beheersen zonder een nabije, presente vorm van dienstverlening in de weg te staan, immers daarmee zou onze toegevoegde waarde verminderen. We zijn ons bewust van de dilemma’s en zoeken steeds naar maatwerk. In 2011 deden zich op dit punt enkele kritische situaties voor en soms niet alleen voor ons maar ook voor onze samenwerkingspartners. Gelukkig konden we steeds door een intensieve netwerksamenwerking dit binnen de grenzen van het aanvaardbare managen.
18
4.5 Klantenraad/Cliëntenraad De Klantenraad van Dagcentrum Eikenhorst is na de fusiedatum met Vilente Welzijn in de brede Cliëntenraad van Solidez opgegaan. De Cliëntenraad van oud Vilente Welzijn heeft per ingang van 1 september (datum fusie) gefungeerd als Cliëntenraad in oprichting. De officiële installatie zal in het voorjaar van 2012 plaatsvinden. Tevens zal dan uitbreiding van de Cliëntenraad gezocht worden. In de voorbereidingen op de fusie tussen Vilente Welzijn en Solidez is de Cliëntenraad zeer betrokken en alert aanwezig geweest. Naast de fusie waren de onderwerpen waarover zij meegedacht hebben: de ontwikkelingen binnen Vilente de ontwikkelingen binnen de gemeenten zoals het arbeidsparticipatiebeleid en het MO beleid 2012 – 2015 de landelijke ontwikkelingen het jaarverslag, de begroting schuldhulpverlening Welzijn Nieuwe Stijl de opzet van een nieuwe Cliëntenraad De Cliëntenraad Solidez bestaat uit drie leden. Er wordt naar gestreefd het ledental in 2012 met twee leden uit te breiden. Samenstelling Cliëntenraad i.o. d.d. 31-12-2011 De heer A. Dijkema Voorzitter Cliëntenraad i.o. Mevrouw M. Wakelkamp Lid Mevrouw W. van Weele Lid 4.6 Ondernemingsraad Tot het moment van de fusie was binnen beide organisaties een ondernemingsraad actief. In het voorjaar van 2011 is er een Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) gevormd als platform voor kennisdeling en gezamenlijke meningsvorming m.b.t. de fusie. De BOR bestond uit leden vanuit beide ondernemingsraden. In dit verslagjaar is er afscheid genomen van de volgende ondernemingsraadleden: mevrouw C. Bharos en de heer R. v.d. Staay. Samenstelling ondernemingsraad Solidez van 01-01-2011 tot aan de vorming van de BOR: Naam Functie Mevrouw B. van Dijken Voorzitter Mevrouw J. Hardijzer Secretaris / voorzitter i.v.m. langdurige ziekte van mw. van Dijken Mevrouw C. Suttorp Lid Mevrouw C. Bharos Lid Mevrouw M. Kupers Lid – notulist Mevrouw R. v.d. Staay Lid De samenstelling van de BOR: Naam Functie Mevrouw J. Hardijzer Voorzitter - OR Solidez De heer D. Eijgenraam Vicevoorzitter – OR Vilente Mevrouw K. Bakker Lid – OR Vilente Mevrouw H. Abbink Lid – OR Vilente Mevrouw C. Suttorp Lid – OR Solidez Mevrouw M. Kupers Lid – OR Solidez Mevrouw C. v. Oenen Ambtelijk secretaris van Vilente
19
Na de fusie is de BOR opgeheven. Er is afscheid genomen van de ambtelijk secretaris mevrouw C. van Oenen en van mevrouw H. Abbink. Daarna heeft zich een nieuwe OR geformeerd, die tijdelijk tot aan de nieuwe verkiezingen in januari 2012 zitting heeft gehouden. Samenstelling ondernemingsraad Solidez 01-09-2011 t/m 31-12-2011 Naam Functie Mevrouw J. Hardijzer Voorzitter De heer D. Eijgenraam Vicevoorzitter Mevrouw K. Bakker Lid/tijdelijk notulist Mevrouw M. Kupers Lid Mevrouw C. Suttorp Lid In het totaal is de OR zeventien keer bij elkaar geweest. Zes vergaderingen waren in aanwezigheid van de directeur/bestuurder. Eén vergadering was met de directeur/bestuurder en de Raad van Toezicht. In het kader van de fusie is de BOR dertien keer bij elkaar geweest, waarvan zes maal een overleg met de directeur/bestuurder en de manager Vilente Welzijn. De belangrijkste items in 2011 waren: 1) Het vervolg van de integratie na de fusie tussen Welvada en de Bries; 2) Het fusieproces tussen Solidez en Vilente Welzijn; 3) Het komen tot een nieuwe goed functionerende organisatie en alles wat daarmee samenhangt; 4) De voorbereidingen van verkiezingen per januari 2012. In wezen stond Solidez voor de taak om van drie welzijnsinstellingen door te ontwikkelen naar één nieuwe organisatie, die voor een optimale dienstverlening kan zorgen in de gemeenten Renkum en Wageningen en die in deze tijden van bezuinigingen stevig in de schoenen kan (blijven) staan. De fusie en dit proces bracht ook voor de leden van de (B)OR veel extra werk. Zij heeft in overleg met de directeur/bestuurder en de manager Vilente Welzijn de diverse fusiestukken doorgenomen. Ook heeft zij overleg gehad met de vertegenwoordigers van de vakbonden ABVA KABO, FNV en de CNV. Het ontwikkel- en integratietraject, het nieuwe organisatieontwerp en het meerjarenbeleidsplan hebben veel aandacht gehad. Om het fusieproces goed te laten verlopen zijn er vier werkgroepen gevormd: de werkgroep ‘organisatie en innovatie’, ‘personeel’, ‘facilitair en ICT’ en ‘financien’. Mede d.m.v. de uitkomsten van deze werkgroepen werd de BOR op de hoogte gehouden van de stand van zaken. Om het een proces van de hele organisatie te maken en niet alleen van het management zijn er diverse personeelsbijeenkomsten geweest, waarbij er ruimte was voor uitwisseling met de OR. Door met grote regelmaat en in overleg met de directeur/bestuurder stukjes in de interne nieuwsbrief te schrijven heeft de OR de achterban geïnformeerd. Daarnaast zijn de OR/BOR en de directeur/bestuurder op constructieve wijze met elkaar opgetrokken in de fusienieuwsbrieven. Waarna zij weloverwogen positief konden adviseren voor de fusie en het afgesproken proces.
20
Hoofdstuk 5
Beleid, inspanningen en prestaties
5.1. Meerjarenbeleid Zowel binnen Solidez oud als binnen Solidez nieuw is veel gesproken over het gewenste meerjarenbeleid, inhoudelijk en financieel. Op beide fronten wordt van onze organisatie verwacht adequaat op de maatschappelijke ontwikkelingen in te kunnen spelen. De beide fusies hebben directie, management en medewerkers steeds opnieuw uitgedaagd na te denken over zowel de nabije als ook de verder weg gelegen toekomst. “Nemen we, in het licht van de komende ontwikkelingen, de juiste beslissingen?”. Kern van ons meerjarenbeleid is dat we in onze keuzes voor dienstverlening en organisatieontwerp, in aansluiting op de vraag van enerzijds onze opdrachtgevers en anderzijds onze afnemers, onze klanten, rekening houden met de opgave een positieve bijdrage te leveren aan de overgang van de verzorgingsmaatschappij naar een participatiegemeenschap. Een kolfje naar onze hand, het is een ontwikkeling die naadloos aansluit op de kern van ons ambacht. Echter, gelet op hetgeen we in onze dagelijkse praktijk in het contact met klanten ondervinden, willen we de risico’s van een al te optimistisch beeld over de mate waarin burgers die veel moeite hebben om sociaal te functioneren, alles op eigen kracht kunnen doen, niet onvermeld laten. Juist voor hen is niet alleen preventie maar juist ook inbedding van adequate ondersteuning, bij voorkeur in een mix van informele en formele ondersteuning van belang. De komende jaren zullen we nog meer inzetten op lokale samenwerking met burgers, vrijwillige en professionele partners en realiseren we een netwerkstructuur waarop de specialistische dienstverleners goed aangesloten kunnen zijn en de klant adequaat geholpen kan worden. Financieel is de toekomst onzeker. Dat is een gegeven waarmee we werken. 2012 zien we als een belangrijk overgangsjaar. Dat betekent dan in de loop van 2012 het meerjarenbeleid voor de periode vanaf 2013 zullen vastleggen. 5.2. Algemeen beleid verslagjaar In 2011 hebben we vorm gegeven zowel aan post- als aan pre- fusie beleid. Bijzondere aandacht is er geweest voor integratie en innovatie van dienstverlening; het vergroten van de deskundigheid van personeel; het verbeteren van de kwaliteit van de interne service; het verstevigen van de relatie met onze belanghebbenden; het geven van meer aandacht aan informatie en communicatie, zowel in- als extern en het versterken van het ondernemerschap. Niet alle ambities konden we realiseren: het onder de loep nemen van het functieloongebouw; de harmonisatie van het personeelsbeleid, het houden van kwaliteitsmetingen en bijvoorbeeld de doorontwikkeling van het stage- en vrijwilligersbeleid, het heeft soms onvoldoende aandacht kunnen krijgen. In 2012 zullen deze zaken zeker aan bod komen. 5.3.Kwaliteitsbeleid Certificering We maakten reeds melding van de succesvolle HKZ certificering van zowel het Dagcentrum Eikenhorst als het onderdeel Thuisbegeleiding (individuele begeleiding). De jaarlijkse externe audit vond wederom plaats door het Keurmerkinstituut uit Zoetermeer. Naar aanleiding van de bevindingen is een verbeterplan met tijdspad opgesteld, ook deze is geaccordeerd door het Keurmerkinstituut. Voor de interne audit, die twee keer per jaar plaatsvindt, hebben zich twee medewerkers beschikbaar gesteld. Zij zijn inmiddels getraind. De resultaten van de in 2011 gehouden interne 21
audit staan beschreven in een verslag met daaraan een verbeterplan gekoppeld. Aandachtspunt voor de organisatie is onder meer het adequaat en navolgbaar vastleggen van de resultaten (transparantie). We willen niet alleen vertellen wat we doen of gedaan hebben, maar dat ook (schriftelijk) aantoonbaar kunnen maken. Een voorbeeld vanuit de interne audit is de verificatie van vastgestelde verbeterplannen. We zetten verbeteringen in gang, behalen resultaten maar leggen onze (tussentijdse) bevindingen nog te weinig vast. Het is steeds een zoeken naar een goede balans hierin. Kwaliteitsmanagementsysteem T.a.v. het borgen van kwaliteit is de opzet van de vergaderingen van het managementteam herzien. Deze nieuwe opzet die in januari 2012 van start zal gaan, voorziet in de behoefte om op vaste momenten in het jaar alle onderdelen van het (kwaliteits)beleid nader onder de loep te nemen en te beoordelen waar veranderingen gewenst zijn. Jaarlijks wordt door de directeur/bestuurder een managementbeoordeling geschreven. Hierin worden alle registratie- en beoordelingssystemen binnen de organisatie op een rijtje gezet en beoordeeld op functionaliteit, zo ook in 2011. Het opstellen van dergelijke beoordelingen helpt ons om onze performance waar nodig te verbeteren. 5.3.1. Kwaliteitsbeleid ten aanzien van klanten/cliënten Kwaliteit van zorg en welzijn Solidez streeft een hoogwaardig kwaliteitsniveau van dienstverlening na. De uitkomsten van het kwaliteitsonderzoek dat in 2010 in Wageningen is uitgevoerd, is in het voorjaar van 2011 verwerkt in een document. Medewerkers hebben de input gebruikt om daar waar nodig verbeteringen in de dienstverlening te realiseren en hebben in gesprek met klanten c.q. deelnemers er doelgericht aandacht aan besteed. Het management heeft vastgesteld is dat er jaarlijks een vorm van kwaliteitsonderzoek zal plaatsvinden, waarbij respectievelijk de tevredenheid van of de klant/cliënt, of de medewerker of de samenwerkingspartner centraal zal staan. De werkgroep Kwaliteitsmeting zal vanaf 2012 hierin het voortouw gaan nemen. In zijn algemeenheid is elke medewerker alert op klanttevredenheid. Mogelijke signalen van ontevredenheid worden serieus genomen en besproken met cliënt en in werkbesprekingen met collega’s en/of leidinggevende. In 2011 is er slechts beperkt formeel een klanttevredenheidonderzoek gehouden. De integratie- en fusieprocessen hebben veel tijd en aandacht gevergd. De tevredenheid van de cliënten van Dagcentrum Eikenhorst zal eind 2012 opnieuw gemeten worden en ook op andere onderdelen zullen we hier aandacht aan geven. In 2011 hebben we veel gesprekken gevoerd met politici maar ook met andere belanghebbenden zoals bijvoorbeeld de Dorpsplatforms in de gemeente Renkum. Dergelijke gesprekken vormen voor ons een belangrijke informatiebron. Ook de Dorpsplatforms kunnen vanuit hun maatschappelijke verankering en betrokkenheid de tevredenheid van onze klanten vertolken. Toegankelijkheid Solidez kon in 2011 wederom haar ambitie om optimaal toegankelijk te zijn voor haar klanten waarmaken. Toegankelijkheid vanuit geografisch perspectief In 2011 onderscheidden we zowel in de gemeente Renkum als Wageningen drie teams. Vanuit één of meerdere accommodaties verleenden onze medewerkers de dienstverlening. Een deel van de dienstverlening is accommodatie gebonden, een ander deel niet. Na de fusie tussen Solidez en Vilente Welzijn zijn er drie nieuwe locaties bijgekomen van waaruit diensten worden aangeboden aan burgers. In de gemeente Wageningen onderscheiden we vier gebieden met de volgende accommodaties: Wageningen Zuid met de volgende accommodaties: het Huis van de Wijk de Nude en de Wielewaag; 22
Wageningen Midden/NNW met de volgende accommodaties: Het Huis van de Wijk de Pomhorst; het Jongerencentrum ’t Oude Bijenhuis, het Tienercentrum ‘De Haverlanden’ en ’t Palet; Wageningen Oost met als accommodatie het Stadsatelier/Ons Huis. Medewerkers van Solidez Wageningen waren daarnaast werkzaam op diverse Spelenderwijs accommodaties (in Wageningen NNW Kindercentrum Schateiland; in Wageningen Oost Bobbeltjesland; in Wageningen Midden de Ireneschool en in Wageningen Zuid De Kleine Wereld); in Speeltuinvereniging Tuindorp (Wageningen Midden/Oost). In ’t Palet zijn diverse van onze medewerkers in de nabijheid van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) gehuisvest. Niet alleen de accommodaties zijn kenmerkende voorzieningen, ook de Speelbus, De Plusbus en vanaf eind 2011 ook de Klusbus bepalen het straatbeeld in Wageningen. In de gemeente Renkum onderscheiden we eveneens drie gebieden: Renkum/Heelsum met als accommodaties het Dorpshuis De Hucht en het Jongerencentrum Lijn 50, de Rijnkom (Sportbuurtwerk) en de Dorpsstraat (Algemeen Maatschappelijk Werk); Doorwerth/Heveadorp met als accommodatie het Dorpshuis De Poort van Doorwerth met inbegrip van een Huiskamer voor Jongeren; Oosterbeek/Wolfheze met als hoofdaccommodaties het Dorpshuis Oosterbeek, inclusief het Dagcentrum de Eikenhorst en het Jongerencentrum Phoenix. Daarnaast zijn de medewerkers gehuisvest in het Zorgloket en betrokken bij de organisatie c.q. ondersteuning van activiteiten in De Burcht en ’t Schild in Wolfheze en De Kreek in Oosterbeek. In beide gemeenten was een deel van de Solidez medewerkers ambulant, buiten en op uiteenlopende plaatsen aan het werk. Dat doen zij vanuit nabijheid en vanuit een presente en attente benadering. Op die wijze werken we blijvend aan een optimale laagdrempeligheid en toegankelijkheid. Toegankelijkheid vanuit het perspectief fysieke bereikbaarheid Alle locaties waren telefonisch bereikbaar tijdens de openingsuren, die overigens sterk wisselden per accommodatie, afhankelijk van de aard van de activiteiten en de omvang van de beschikbare formatie. Bij afwezigheid werd er doorgeschakeld naar het Servicebureau of naar het antwoordapparaat. De ambulante medewerkers, waren bereikbaar via mobiele telefoon of via het Servicebureau. De locaties zijn goed toegankelijk voor mensen met een beperking. Toegankelijkheid vanuit het perspectief beschikbaarheid van dienstverlening In afstemming met de gemeenten maken we prestatieafspraken per product die in goede balans zijn met het beschikbare budget. Binnen die overeengekomen afspraken zijn we gericht op een maximaal beschikbare dienstverlening. Dat betekent dat we altijd zo adequaat mogelijk inspelen op vragen van klanten. De verwachtingen in de samenleving zijn niet altijd vanzelfsprekend in overeenstemming met hetgeen Solidez op basis van de beschikbare middelen kan realiseren. We managen de verwachtingen op dit punt zo goed mogelijk om te voorkomen dat we als organisatie onbedoeld imagoschade oplopen. Tegelijkertijd werken we aan het bevorderen van het ontplooien van eigen initiatief en het inzetten van eigen kracht door de burger opdat de samenleving in toenemende mate op eigen kracht kan functioneren. Onze ambitie om, indien er sprake is van aanmelding en plaatsing zoals bijvoorbeeld binnen de AWBZ-Dagopvang en WMO-Dagbesteding (Renkum), de dienstverlening zo spoedig mogelijk na aanmelding op te starten, konden we over het algemeen goed waarmaken. De wachttijd was afhankelijk van de aard van de dienstverlening en varieerde van enkele uren tot enkele dagen. Bij de Maaltijdservice (Renkum) konden we de dienstverlening zo nodig dezelfde dag starten. Het product Zorgwekkende Zorgmijders (Wageningen) kenmerkt zich door een verantwoorde en soms onorthodoxe aanpak en dat betekent dat, vanuit de overtuiging dat juist voor deze doelgroep dienstverlening op maat noodzakelijk is, maximale bereikbaarheid voorop staat. We 23
namen een toename van het aantal zorgwekkende zorgmijders en een toename van de complexiteit van de hulpvragen waar. In 2011 hebben we een start gemaakt met de vorming van een team Bemoeizorg samen met het RIBW. We zijn van mening dat we gezamenlijk beter op de vraag kunnen inspelen. 5.3.2. Kwaliteit van gebouwen De risico-inventarisatie is in 2011 voor de accommodaties in Renkum geactualiseerd en voor wat betreft de accommodaties in Wageningen door een extern bureau opnieuw opgesteld. De risicoinventarisatie wordt in het voorjaar van 2012 verder uitgebreid met de accommodaties die na de meest recente fusie toegevoegd zijn aan Solidez. Jaarlijks wordt door het facilitair management een bijstelling opgesteld. 5.3.3. Brandveiligheid De preventiemedewerker van de plaatselijke brandweer voert steekproefsgewijs periodiek een controle uit op brandveilig gebruik in de gebouwen van Solidez. Aandachtspunt bleek de brandmeldinstallatie op twee locaties. Naar aanleiding van deze controles zijn er aanpassingen gedaan c.q. aanpassingen in gang gezet. Een externe bureau controleert jaarlijks de blusmiddelen. Via eigen periodieke controles wordt gelet op onder meer het functioneren van de noodverlichting. In het Dorpshuis Oosterbeek is onder leiding van de BHV-ers een “droge brandoefening” gehouden. In aanwezigheid van de preventiemedewerker van brandweer Renkum namen diverse medewerkers en vrijwilligers die in de desbetreffende locatie werkzaamheden verrichten daaraan deel. Deze oefeningen zullen vanaf 2012 ook periodiek plaats gaan vinden op de andere locaties. Op 31 december 2011 kon Solidez beschikken over 23 BHV-ers. 5.3.4. Veiligheid en privacy Veiligheid van klanten, medewerkers en vrijwilligers werd ook in 2011 gewaarborgd door procedures en in- en externe voorschriften. De toepassing hiervan werd enerzijds intern getoetst door de vaste medewerkers en anderzijds door tevredenheidonderzoeken. De verstrekking van maaltijden via Maaltijdservice en Open Tafels (Renkum) gebeurt conform hygiëneregels en richtlijnen van HACCP. Persoonlijke gegevens van klanten worden zorgvuldig bewaard en zijn uitsluitend toegankelijk voor daarvoor bevoegde medewerkers. Papieren dossiers worden bewaard in gesloten kasten, digitale dossiers zijn alleen toegankelijk via een persoonlijke toegangscode en wachtwoord. In 2011 konden we aan al deze standaarden voldoen. Bijzondere aandacht gaf het MT in 2011 aan veiligheid in de zin van het voorkomen van c.q. aanpakken van (seksuele) intimidatie en ander ongewenst gedrag, zowel tussen medewerkers onderling als tussen medewerkers en klanten. In 2012 zullen in de vorm van een gedragscode hier nog explicieter bij stil te staan, ook in relatie tot het gebruik van diverse vormen van sociale media. 5.3.5. Klachten Bij klachten is de beroepskracht van het desbetreffende onderdeel de eerste verantwoordelijke om tot een oplossing te komen. Mocht dit niet lukken dan kan de klacht ingediend worden bij de teamleider en vervolgens bij de facilitair manager. In een gesprek met de klant wordt naar een voor beide partijen bevredigende oplossing gezocht. De facilitair manager ziet er op toe dat klacht adequaat afgehandeld wordt en zorgt voor registratie, archivering en informatieverstrekking aan het managementteam.
24
Solidez is aangesloten bij de Provinciale Klachtencommissie Welzijn, Maatschappelijke Dienstverlening en Kinderopvang (WMD)voor Gelderland en Overijssel. Een klacht kan ook rechtstreeks bij deze organisatie ingediend worden. Klanten/cliënten worden via de medewerkers van Solidez geïnformeerd over de klachtenprocedure. De procedure staat ook vermeld op de website, in het programmaboekje en andere brochures. In 2011 zijn er twee schriftelijke klachten binnengekomen bij de Facilitair Manager. Beide klachten zijn op een, voor beide partijen, bevredigende wijze opgelost. Tevens is er actie ondernomen zodat soortgelijke problemen in de toekomst voorkomen kunnen worden. Solidez hecht veel waarde aan een goede communicatie met de klant/cliënt, waarbij ook aandacht is voor een juist verwachtingspatroon. Geen van de 13 klachten zoals door Provinciale Klachtencommissie WMK in 2011 ontvangen, had betrekking op de dienstverlening van Solidez. 5.4. Personeelsbeleid 5.4.1. Harmonisatie en overgang van personeel In 2011 is er op het terrein van Personeel en Organisatie veel tijd en energie uitgegaan naar de twee recente fusies. In het begin van 2011 zijn er nog veel zaken geregeld die voortkwamen uit de fusie van de Bries en Welvada. Met name de harmonisatie van beleid en procedures zijn aan de orde geweest en na overleg met de Ondernemingsraad vastgesteld. Tevens zijn er in een zo vroeg mogelijk stadium voorbereidingen getroffen om de overgang van de medewerkers van Vilente Welzijn zo goed mogelijk te laten verlopen. Op basis van Overgang van Onderneming zijn deze werknemers per 1 september in dienst gekomen van Solidez. Op een aantal schoonheidsfoutjes na is deze inpassing goed verlopen. Een kleine maar bijzondere categorie vormde de medewerkers die werkzaam zijn in de Ambulante Thuisbegeleiding. Bij Vilente waren zij werkzaam onder de invloedssfeer van de CAO VVT (Verpleeg- en Verzorghuizen en Thuisbegeleiding). Binnen het dienstverband bij Vilente hebben zij met het oog op de overgang naar Solidez op vrijwillige basis de keus gemaakt werkzaam te worden binnen de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. De afdelingen P&O van Vilente en Solidez hebben de medewerkers in dit traject gezamenlijk begeleid. 5.4.2. Deskundigheidsbevordering Aandacht voor scholing is er onder meer geweest via de Solidez Academie. Diverse maatschappelijke ontwikkelingen passeerden de revue, ook was er aandacht voor methodische vraagstukken en methodiekontwikkeling. In het kader van ons Arbobeleid is er daarnaast bijzondere aandacht geweest voor de opleiding Bedrijfshulpverlening. Door met name aan de Renkumse kant van de organisatie een inhaalslag te maken hebben we er zorg voor gedragen dat alle accommodaties waarvoor Solidez verantwoordelijkheid draagt, nu over één of meerdere bedrijfshulpverleners kunnen beschikken. Middels het BHV-plan wordt de kundigheid en de beschikbaarheid planmatig op niveau gehouden. 5.4.3. Mutaties en verzuim In onderstaande tabellen wordt zichtbaar op welke wijze de organisatie zich in personeelsopzicht heeft ontwikkeld. Alle gegevens zijn gebaseerd op het kalenderjaar 2011 waarbij de instroom van de nieuwe medewerkers vanuit Vilente Welzijn met ingang van 1 september 2011 verwerkt is.
25
We zijn blij met het feit dat het ziekteverzuim t.o.v. 2010 is gedaald en nu nagenoeg gelijk is aan het landelijk gemiddelde. Het hoge verzuim van de tweede helft van 2010 is in 2011 gaandeweg gewijzigd in een gemiddeld tot laag verzuim. Door de fusie met Vilente Welzijn zijn er een aantal langdurig zieke werknemers ingestroomd. Deze instroom heeft het jaargemiddelde in negatieve zin beïnvloed. Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Man Vrouw Gemiddeld aantal werknemers Personeel Leeftijdsopbouw <25 25-35 35-45 45-55 55-65
2010 78 28% 72% 89 (52.2 fte) 2010
2011 133 26% 74% 96 (64.8 fte) 2011
5 (6.5%) 7 (9%) 10 (13%) 27 (34.5%) 29 (37%)
4 (3%) 18 (13%) 20 (15%) 44 (33%) 48 (36%)
50,75
92.25
Aantal fte in loondienst per einde verslagjaar (in absoluut aantal fte) AWBZ-personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal fte in loondienst per einde verslagjaar
3 4 / 12* 1,1 0.89 / 7.86*
*met inbegrip van werksoort ATB
Verloop personeel
Aantal Aantal fte personeelsleden 14 6.76 9 3.66
Instroom personeel in loondienst (totaal) in verslagjaar Uitstroom personeel in loondienst (totaal) in verslagjaar Toelichting: De fusie is bij deze cijfers buiten beschouwing gelaten. De fusie meegerekend zouden er per 1 september 2011 47 werknemers meer ingestroomd zijn. Interne vacatures die ook intern ingevuld zijn, zijn bij de instroom niet meegerekend. Verzuim personeel in loondienst 2010 2011 Totaal 9,6% 6,0% 01 t/m 07 dagen 5,9% 4,0% 08 t/m 42 dagen 2,5% 1,0% Meer dan 42 dagen 1,2% 1,0% 2011: 5.89% Landelijk gemiddelde in de sector (bron FCB): 2010: 5.76% Toelichting op de verzuimcijfers. De verzuimcijfers hebben betrekking op de absolute gegevens over geheel 2011. Concreet betekent dit dat cijfers berekend zijn over de gegevens van Solidez vóór de fusie van september 2011 met ca. 80 werknemers en het personeelsbestand van Solidez ná de fusie vanaf september met ca.133 werknemers. Bij de berekening is uitgegaan van het aantal werknemers, er wordt geen onderscheid gemaakt in werknemers die voltijd of deeltijd werken. Het betreft de cijfers over het verzuim in het eerste ziektejaar. Het verzuim in het tweede ziektejaar meegerekend komt het totaalverzuim over 2011 0,2 procent hoger uit: 6.2%. Er is geen instroom in het derde ziektejaar. Vacatures per einde verslagjaar Totaal personeel Moeilijk vervulbare vacatures per einde verslagjaar Totaal personeel
2010 0 0 0
2011 0 0 0 26
5.5. Communicatie en informatie Vanuit de wens van de nieuwe organisatie Solidez om de interne en externe communicatie te verbeteren en meer planmatig te laten verlopen zijn de verschillende bestaande communicatiemiddelen onderzocht en de wensen in beeld gebracht. Een communicatieplan, met daarin opgenomen aanbevelingen met betrekking tot het vast te stellen communicatiebeleid, is in 2011 ontwikkeld en ligt nog ter besluitvorming voor. Naar verwachting zullen begin 2012 uitgangspunten en doelen worden vastgesteld. Vooruitlopend op de definitieve beleidskeuzes is een aantal communicatiemiddelen ontwikkeld zoals: logo en huisstijl, kantoordrukwerk, website met intranet, folders en brochures, flyers, posters, beeldmateriaal en digitale nieuwsbrieven (zowel intern als extern). Aandacht voor het gebruik van Sociale Media is noodzakelijk. Binnen de organisatie wordt regelmatig gebruik gemaakt van verschillende vormen. Denk hierbij aan LinkedIn; Hyves, Twitter en Facebook. In de loop van 2012 wordt nader beleid op dit punt opgesteld en zal verder vorm worden gegeven aan het werken met de Sociale Media. Gedurende het fusieproces zijn alle medewerkers regelmatig via digitale nieuwsbrieven, speciale fusienieuwsbrieven en middels personeelsbijeenkomsten op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. 5.6. Kwaliteit van het werk Lidmaatschap van de organisatie In 2011 is opnieuw veel aandacht uitgegaan naar het optimaliseren van de kwaliteit van het werk voor medewerkers. In de Solidez-identiteit is veel ruimte opgenomen voor de autonomie van de medewerkers, vanzelfsprekend binnen de beleidsmatige, financiële en organisatorische kaders van de organisatie. Tegenover deze autonomie staat de verantwoordelijkheid om naar vermogen bij te dragen aan het bereiken van de organisatiedoelen, zowel voor wat betreft de kwaliteit van de dienstverlening als de kwaliteit van bedrijfsvoering. Elke medewerker is nadrukkelijk ‘lid van de organisatie’. We beschouwen Solidez als een werkgemeenschap die maximaal functioneert als iedereen naar vermogen maximaal bijdraagt. Niet elke medewerker beschikt immers in dezelfde mate over dezelfde competenties. De managers vervullen hierin een belangrijke faciliterende, coachende maar ook een controlerende rol. Via een open communicatie werken we met elkaar aan een klimaat waarin iedereen vanuit de eigen rol en positie uitgedaagd wordt bij te dragen aan verbeteringen, veranderingen en vernieuwingen. Op die manier bevorderen we het leervermogen van de organisatie en krijgt iedereen meer en meer het vertrouwen dat het zoeken naar oplossingen meer werkplezier en voldoening geeft dan het benoemen van knelpunten. Ook in 2011 heeft deze identiteit zich verder doorontwikkeld. In het kader van de fusie is er op diverse momenten zeer expliciet bij stil gestaan en hebben we onderzocht welke aspecten gewijzigd c.q. aangepast moesten worden opdat er ook recht gedaan zou worden aan het feit dat twee organisaties zich samenvoegden tot één. We hebben vastgesteld dat de identiteit in ruime mate gelegenheid bood om de oud Vilente Welzijnsmedewerkers- en dienstverlening te integreren met oud Solidez. Een vertrouwenspersoon in een veilige werkomgeving Begin 2011 is door het MT het protocol vertrouwenspersoon opnieuw vastgesteld. Vanuit de fusie Welvada/de Bries diende vanuit de verschillende historie van beide organisaties nog een keus gemaakt te worden voor een interne invulling van de positie vertrouwenspersoon of het extern uitbesteden. Vanaf maart 2011 vervult onze Arbodienst 365 de rol van vertrouwenspersoon voor de medewerkers van Solidez. Medewerkers van Solidez kunnen direct en anoniem de vertrouwenspersoon consulteren. Een goed werkklimaat is de norm. Daar waar er redenen zijn waarom dit werkklimaat verstoord is 27
kan de vertrouwenspersoon een rol vervullen bij een herstel van dat werkklimaat. De rol van de vertrouwenspersoon ligt daarbij met name op ongewenst omgangsvormen zoals seksuele intimidatie, psychische en verbale agressie, fysieke agressie en discriminatie. De mogelijkheid om gebruik te kunnen maken van de vertrouwenspersoon wordt regelmatig belicht in de interne nieuwsbrief en wordt genoemd in de personeelsinformatiemap. Voor onbetaalde medewerkers zoals vrijwilligers en stagiaires wordt de rol van vertrouwenspersoon intern ingevuld door de stafmedewerker kwaliteit en beleid. Indien de mogelijkheden van de vertrouwenspersoon ontoereikend zijn kan een beroep gedaan worden op de Provinciale Klachtencommissie Ongewenste Omgangsvormen van Spectrum. Solidez is hierbij aangesloten. In 2011 is er door zowel betaalde als onbetaalde medewerkers geen gebruik gemaakt van de vertrouwenspersoon. 5.7. Stage- en vrijwilligersbeleid Eind 2011 is een start gemaakt met het herschrijven van het vrijwilligersbeleid. Dit beleid zal in het voorjaar van 2012 door het MT worden vastgesteld. Gemiddeld werkte in 2011 elke professional met zo’n 10 vrijwilligers. Veel medewerkers werkten daarnaast met stagiaires van uiteenlopende opleidingen, zowel van verschillende niveaus als vanuit verschillende sectoren. Ons werk en onze organisatie leent zich bij uitstek voor het ontwikkelen van: algemene competenties (zoals sociale competenties: communiceren, samenwerken, jezelf verzorgen en presenteren); burgerschapscompetenties (kennis van formele en informele besluitvormingsprocessen, kennis van algemene maatschappelijke ontwikkelingen; kennis van uiteenlopende organisaties, ketens- en netwerken); leercompetenties (plan- en procesmatig werken, discipline en doorzettingsvermogen versterken; overbruggen theorie en praktijk; versterken onderzoek vaardigheden). We zien al geruime tijd een toename van de diversiteit in de aard van de vrijwilliger en daar proberen we adequaat op in te spelen. Er is in de samenleving een hoge mate van bereidheid c.q. verlangen tot maatschappelijke betrokkenheid en belangeloze inzet. De behoefte aan ondersteuning daarbij vraagt om maatwerk en die proberen we zo goed mogelijk te bieden. Zo willen vrijwilligers vaker kortdurend en intensief vrijwillig betrokken zijn en minder aan regels en regelmaat gebonden zijn. Sommigen vragen expliciete aandacht, scholing en ondersteuning. Zij willen, zo nodig, terug kunnen vallen op een professional. Zij willen niet met te zware problematiek geconfronteerd worden. Ook zien we natuurlijk de ontwikkeling dat van mensen met een afstand tot participatie, bijvoorbeeld mensen zonder werk, gevraagd wordt een tegenprestatie te leveren. Dat vraagt tijd, aandacht, begeleiding van de professional en tijd voor een proces ‘van gevoelde dwang naar intrinsiek gemotiveerd’. Vooral dan kan vrijwilligerswerk een belangrijke vorm van maatschappelijke participatie en/of opstap naar arbeidsmatige- en/of onderwijsparticipatie zijn. Ons beleid is er op gericht die verschillende vormen maximaal te bevorderen. In aansluiting op onze missie en visie zullen we het beleid bij Solidez harmoniseren en vernieuwen. Mede als gevolg van de fusie met Vilente Welzijn is het aantal vrijwilligers sterk gegroeid.
2011 Wageningen en Renkum
Aantal vrijwilligers 805
Aantal stagiaires (V)MBO en HBO 83
5.6. Financieel beleid Solidez kijkt terug op een financieel jaar dat zich heeft ontwikkeld in lijn met hetgeen geprognosticeerd is. Het totaal van de baten en lasten door de fusie met Vilente Welzijn per 1 september 2011 gestegen. Via de activa - passiva transactie nam de continuïteitsreserve toe. De balansposities zijn als gevolg van deze ontwikkelingen slechts licht gewijzigd en bevinden zich in de groene, dat wil zeggen gezonde, zone. De solvabiliteit liet een lichte stijging zien t.o.v. 28
2010 (ratio in 2011: 0,42), de liquiditeit een lichte daling (ratio 2011: 1,49). In dit Jaardocument zijn zowel de balanscijfers als de winst- en verliescijfers opgenomen. De door accountant en de RvT goedgekeurde Jaarrekening is als separaat document beschikbaar. Balans per 31 december
2011
2010
31 december
31 december
ACTIVA A. VASTE ACTIVA I. Materiële vaste activa 1. Gebouwen
€
368.639
€
384.354
2. Verbouwingen
€
50.499
€
38.186
3. Automatisering
€
119.794
€
63.456
4. Vervoermiddelen
€
5.464
€
-
5. Overige inventaris
€
120.118
€
35.986
6. Investering de Eikenhorst
€
27.900
€
34.100
€
692.414
€
556.082
I. Voorraden
€
14.000
€
14.000
II. Vorderingen
€
936.013
€
438.556
III. Overlopende activa
€
32.602
€
49.727
IV. Liquide middelen
€
700.314
€
887.309
Totaal activa
€
2.375.342
€
1.945.673
B. VLOTTENDE ACTIVA
PASSIVA C. EIGEN VERMOGEN I. Bestemmingsreserve
€
403.512
II. Algemene reserve
€
537.692
€
17.998
€
720.398
€
941.204
€
738.396
€
33.834
€
58.401
€
215.364
€
246.947
D. VOORZIENINGEN I. Voorzieningen E. LANGLOPENDE SCHULDEN I. Onderhandse lening F. KORTLOPENDE SCHULDEN I. Crediteuren
€
185.760
€
259.996
II. Belastingen, premies sociale
€
234.532
€
133.382
€
764.648
€
508.551
verzekeringen en pensioenen III. Overlopende passiva
Totaal passiva
€
1.184.940
€
901.929
€
2.375.342
€
1.945.673
29
Staat van baten en lasten Realisatie
Begroting
Realisatie
2011
2011
2010
€
1.014.669
€
564.000
€
318.827
II. Subsidiebaten
€
4.102.386
€
3.628.000
€
1.811.857
III. Overige baten
€
6.099
-
€
4.549
Totale baten
€
5.123.155
€
4.192.000
€
2.135.233
I. Inkoopwaarde geleverde producten
€
283.638
€
180.000
€
115.771
II. Personeelskosten
€
3.495.793
€
2.805.000
€
1.317.020
III. Afschrijvingen vaste activa
€
81.496
€
75.500
€
31.410
IV. Organisatie kosten
€
359.320
€
158.000
€
233.298
V. Huisvestingskosten
€
576.452
€
523.000
€
261.296
VI. Activiteitskosten
€
354.062
€
468.000
€
127.742
Totale bedrijfslasten
€
5.150.762
€
4.209.500
€
2.086.537
Resultaat voor financiële baten en lasten
€
27.607-
€
17.500-
€
48.696
A. Baten I. Baten uit levering producten en/ of diensten
€
B. Lasten
C. Financiële baten en lasten I. Rentebaten
€
19.785
€
8.000
€
5.665
II. Rentelasten
€
14.371
€
18.500
€
8.163
Financieel resultaat
€
5.415
€
10.500-
22.192-
€
28.000-
Resultaat
€
€ €
2.49846.199
Vooruitzichten en voornemens Eind 2011 werden we geconfronteerd met het bericht vanuit de gemeente Wageningen dat zij voornemens is alle bestaande subsidierelaties m.i.v. 1/1/2013 te verbreken en op basis van een interactief aanbiedingsproces (tendersubsidies) in de eerste helft van 2012 tot nieuwe budget- en prestatieafspraken te komen. Theoretisch gezien staat de continuïteit van de organisatie onder druk en is er dan ook sprake van een serieus risico. Niet alleen de gemeente Wageningen, ook de gemeente Renkum staat voor inhoudelijke en financiële opgaven. Als Solidez zullen we ook hiermee geconfronteerd worden. In 2012 zullen we ons zo goed mogelijk op de consequenties voorbereiden. Ondanks de gememoreerde onzekerheid durven we er op te vertrouwen dat Solidez, op basis 30
van zowel de inhoudelijke als de financiën resultaten in het verleden, een stevige positie heeft verworven en volop van betekenis kan blijven voor de burgers van beide gemeenten. Andere voornemens hebben betrekking op doorontwikkeling van de bedrijfsvoering en het accommodatiebeleid. In de bedrijfsvoering zullen we door verdergaande efficiencyverbeteringen in de systemen, aanscherping van en controle op procedures, kostenbeperkingen realiseren. Als gevolg van zowel inhoudelijke als financiële ontwikkelingen zullen we het accommodatiebeleid aanpassen. Dat kan leiden tot herhuisvesting, het loslaten van en/of het intensiveren van medegebruik in de accommodaties. Investeringsplannen en plannen voor (groot) onderhoud zullen mede op basis van de bezuinigingsopgave aangepast worden. Controle jaarrekening De bovenstaande cijfers zijn ontleend aan de jaarrekening 2011 van de Stichting Solidez. Bij die jaarrekening is een goedkeurende controleverklaring afgegeven door Hordijk, Kok, Laan & Wabeke, registeraccountants BV, gedateerd 26 april 2012. Uitsluitend op basis van de bedoelde jaarrekening kan een volledig beeld worden verkregen van de financiële positie van de Stichting per 31 december 2011 en van de exploitatie gedurende 2011.
31
6. Productinformatie
6.1. Inleiding In dit hoofdstuk geven we in hoofdlijnen weer welke inspanningen we in 2011 voor de gemeente Renkum en de gemeente Wageningen, in aansluiting op de prestatie- en budgetafspraken, hebben gerealiseerd. In tegenstelling tot eerdere jaren zullen we slechts op hoofdlijnen rapporteren. In gesprek met onze opdrachtgevers zullen we meer op de detailinformatie ingaan. Missie Solidez creëert kansen, benut eigen kracht, initiatief en onderlinge zorg voor welzijn en welbevinden van burgers in Wageningen en Renkum. Visie We geven vorm aan bovenstaande missie vanuit een visie die zich in een aantal kernovertuigingen laat vervatten. Onze visie is niet statisch maar ontwikkelt zich op basis van ervaringen en nieuwe inzichten zowel via interne als externe kennisdeling en kenniscreatie. Belangrijke aspecten zijn: Eigen kracht als belangrijk instrument; Vraag gestuurd, integraal werken aan duurzame oplossingen; Klantgericht, nabij, present en attent werken aan oplossingen; Schakels in ketens- en netwerken versterken en zo mogelijk verminderen. Drie onderling samenhangende productgroepen Solidez kent drie productgroepen: (a) Opvoeden en Opgroeien; (b) Leefbaarheid en Participatie en (c) Hulp en Ondersteuning van waaruit de diensten worden aangeboden. Het aanbod per gemeente is verschillend. In 2011 was elke teamleider inhoudelijk verantwoordelijk voor één van de productgroepen. Investeren in kansrijk opgroeien, is investeren in participatiebereidheid en participatievaardigheid. Hoe hoger de bereidheid en vaardigheid tot participatie, des te meer samenlevingsopbouw en onderlinge betrokkenheid vanuit eigen kracht vorm krijgt. Zo ontstaan vitale gemeenschappen waarin mensen naar elkaar omzien en onderlinge hulp en ondersteuning wordt geboden. Een levendige gemeenschap heeft in het bijzonder oog voor mensen die in een kwetsbare positie verkeren en is er sprake van een goed samengaan tussen informele en formele hulp, zorg en ondersteuning. Vanuit bovenstaand causaal model gaven we ook in 2011 vorm aan onze dienstverlening. a) Opvoeden en Opgroeien 0 tot 24 jaar Doel Optimale ontwikkelingskansen (voor zowel ouder als kind) bieden en doorgaande leer- en ontwikkelingslijnen van 0 – 24 jaar realiseren. Effecten Een toename van ontwikkelingskansen van kinderen, jeugdigen en jongvolwassenen en een afname van opvoedingsvragen en –problemen, voortijdig schooluitval, overlast, ongekwalificeerde uitstroom en van jeugdwerkloosheid.
32
b) Leefbaarheid en Participatie Doel Mede mogelijk maken dat mensen in een prettige, samenhangende en veilige omgeving wonen, zorgen dat zij mee kunnen en willen doen, zowel individueel als in groepsverband. En wel zodanig dat men elkaar kan ontmoeten en ontwikkeling en gemeenschapszin vorm krijgt. Effecten Een toename van sociale samenhang, leefbaarheid en participatie en een afname van isolement, segregatie, afzijdigheid en ongewenste spanningen in de samenleving c) Hulp en Ondersteuning Doel Ondersteunen bij het zolang mogelijk zelfstandig functioneren in het dagelijks bestaan en onderlinge zorg bevorderen. Effecten Een toename van zelfredzaamheid, zelfverantwoordelijkheid en onderlinge hulpvaardigheid en een afname van meer- en minder complexe hulp- en ondersteuningsvragen, van isolement en van zorguitgaven. In de volgende paragrafen zullen we per gemeente, per productgroep en per product een korte samenvatting van de resultaten beschrijven. Wilt u aanvullende informatie dan is deze vanzelfsprekend op verzoek beschikbaar. In dit Jaardocument zijn de cijfermatige gegevens van de ex Vilente Welzijn diensten in een bijlage opgenomen. Met Vilente en de beide gemeenten is afgesproken dat deze productiecijfers door Vilente worden verantwoord en onderdeel uitmaken van het jaarverslag van Vilente 2011. 6.2. Inspanningen en resultaten Gemeente Renkum 6.2.1. Opvoeden en opgroeien In de gemeente Renkum onderscheidden we in deze productgroep in 2011 een drietal diensten (1) Lichte opvoedingsondersteuning in de vorm van Doorstart; (2) Jeugd- en Jongerenwerk; en (3) Sportbuurtwerk. Om de overeengekomen doelstellingen te realiseren, hebben onze medewerkers tezamen 9.445 productieve uren ingezet. De inzet is zowel van HBO; MBO als LBO (beheer) niveau geweest, er is met vrijwilligers en stagiaires gewerkt. We kijken terug op een mooi jaar waarin we veel voor kinderen, ouders, tieners en jongeren konden betekenen. Via de samenwerking met de politie, het onderwijs, de woningbouwcorporatie, de gemeente en uiteenlopende hulpverlenende organisaties konden we jongeren ondersteunen. De fusie met Vilente Welzijn heeft reeds tot positieve effecten geleid: jeugd- en jongerenwerkers, opvoedingsondersteuners, maatschappelijk werkers en thuisbegeleiders vinden elkaar inmiddels veel gemakkelijker met als gevolg dat er sneller en beter met één plan gewerkt kan worden. Die ontwikkeling zal zich in de komende jaren nog veel sterker doorzetten. In onderstaande tekst wordt heel kort per product aangegeven wat de dienstverlening behelst, geven we signalen en trends weer en geven aan in hoeverre de overeengekomen prestaties konden worden gerealiseerd.
33
Doorstart Doorstart helpt gezinnen bij opvoedingsvragen. De coördinator en vrijwilligers leren ouders grenzen stellen; kinderen ruimte te geven; positief op te voeden en kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Doorstart ondersteunt het doorbreken van sociaal isolement, helpt de jongeren bij het maken van huiswerk en helpt hen beter voor zich zelf op te leren komen. Er lijkt sprake te zijn van een toenemende groep jonge moeders die redelijk geïsoleerd leeft, mogelijk hebben we hen beter dan voorheen in beeld. Samen met het CJG wordt naar een passend aanbod voor deze groep gezocht. In 2011 hebben 23 gezinnen gebruik gemaakt van Doorstart. Het betrof 12 allochtone gezinnen en 11 autochtone gezinnen. Voor Doorstart zijn 13 vrijwilligers en twee stagiaires werkzaam geweest. De prestaties werden meer dan gehaald, de medewerkers hebben gemeend zoveel mogelijk vragen te honoreren met als gevolg een overproductie op dit product. Jeugd- en Jongerenwerk Het jongerenwerk draagt er aan bij om voor jeugd en jongeren de weg naar volwassenheid zo soepel mogelijk te laten verlopen door het stimuleren van participatie van jongeren; zorg te dragen voor goede informatievoorziening; vroegtijdig te signaleren en het in stand houden van laagdrempelige voorzieningen. Onder de noemer Jeugd- en Jongerenwerk onderscheiden we verschillende vormen van dienstverlening: het ambulante en vindplaatsgerichte jongerenwerk; het locatiegebonden Jongerenwerk (Lijn 50 Renkum; Phoenix Oosterbeek en de Huiskamer in Doorwerth); Kinderdorp en de website ‘Jong-in-Renkum’ t.b.v. voorlichting, advies en informatie. Via het ambulante jongerenwerk hebben we in Renkum, samen met de politie, 14 groepen adequaat in beeld. Burgers weten ons steeds beter en ook in een vroegtijdiger stadium te vinden. Via deze samenwerking zijn we in staat om problemen van overlast te voorkomen, te beperken c.q. op te lossen. Verschillende jongeren worden toegeleid naar één of meerdere van de Jongerenlocaties. Met en voor de jongeren wordt een activiteitenaanbod op maat gerealiseerd. Het netwerkprogramma ‘In verband met Jongeren’ droeg bij aan het versterken van de zelfredzaamheid en zelfwerkzaamheid van jongeren. Er is daarbij volop aandacht voor de jeugd- en jongerencultuur in al zijn facetten. De openstelling is nagenoeg volgens afspraak gerealiseerd. Een calamiteit met één van de jongeren heeft helaas tot tijdelijke sluiting van Lijn 50 en verscherpte inzet op de Huiskamer in Doorwerth geleid. Door intensieve samenwerking met de politie en uiteindelijk ook de hulpverlening hebben we dit adequaat kunnen oplossen. Het bereik van de jongeren ligt in lijn met de verwachtingen. De jongerenpopulatie is voortdurend in beweging en dat betekent dat de deelname aan activiteiten wisselt. Na uitstroom van een bepaalde groep is er weer tijd en aandacht nodig om de nieuwe generatie te vinden en te binden. De werkers maken veel gebruik van sociale media. Een deel van de jongeren konden door de werkers adequaat begeleid worden, in een aantal situaties was specialistische hulp nodig. Elf jongeren zijn naar specialistische vormen van hulpverlening doorverwezen. Het Kinderdorp 2011 is zeer succesvol verlopen. De aanmeldingen overtrof het aantal beschikbare plaatsen met als gevolg dat we kinderen en hun ouders/verzorgers ter plaatse moesten teleurstellen. In 2012 willen we dat koste wat kost voorkomen. Het actueel houden van de website ‘Jong-in-Renkum’ vraagt voortdurend aandacht. Het directe contact met jongeren zelf vraagt soms om voorrang op het indirecte contact. Sportbuurtwerk Renkum Solidez verzorgt op verzoek van de gemeente vanaf 2011 het Sportbuurtwerk Renkum. Het Sportbuurtwerk fungeert als aanspreekpunt voor de buurt, het onderwijs en sportverenigingen als het gaat om sportprojecten, sportactiviteiten en sportevenementen in de gemeente Renkum. In de zes kernen van de gemeente Renkum verzorgt het Sportbuurtwerk al sinds enkele jaren sportgerelateerde activiteiten in samenwerking met sportaanbieders, de scholen en de wijk. Het gaat hierbij om de kernen Doorwerth, Heveadorp, Heelsum, Renkum, 34
Oosterbeek en Wolfheze. De voornaamste taak van Sportbuurtwerk is het organiseren en het coördineren van sportmogelijkheden. Het aanbod van “Sportbuurtwerk” richt zich op de volgende doelgroepen: kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar, jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 23 jaar en 50- plussers. Het activiteitenaanbod van “Sportbuurtwerk” wordt per schooljaar aangeboden. In 2011 werden de activiteiten in drie categorieën: 1. 2. 3.
Sportstimulering jeugd en jongeren (sporten na school, school en sport, Sport Extra, en trajectbegeleiding naar sportaanbieders); Sportstimulering 50+ Algemene activiteiten (Makelaar/aanbieder Maatschappelijke Stage in de sport, Zomervakantieweek Kinderdorp sportonderdeel, informatiepunt/intermediair Jeugd Sportfonds gemeente Renkum).
In 2011 werden de diverse activiteiten door de sportbuurtwerkers via de Sportbuurtwerkkalender; via het verspreiden van flyers; via de contacten met scholen en sportverenigingen en via de lokale media onder de aandacht gebracht. Met regelmaat is er in de media verslag gedaan van succesvolle evenementen. In 2011 realiseerden we de nagenoeg alle overeengekomen prestatieafspraken. Voor het Sportbuurtwerk waren er wekelijks 2 sportconsulenten en 3 stagiaires vanuit ROC A12 Sport/bewegen en Rijn IJssel Sociaal Cultureel Werk in de sport actief. Bij alle activiteiten zijn vrijwilligers vanuit de sportaanbieders of extra stagiaires vanuit het ROC A12 actief.
35
6.2.2. Leefbaarheid en Participatie In de gemeente Renkum onderscheidden we in 2011 in deze productgroep de volgende producten: (1) Dorpshuizen en Buurtwerk; (2) Buurtbemiddeling; (3) Vrijwilligerscentrale en (4) Sociale Activering. M.b.v. subsidie van het Oranje Fonds realiseerden we in 2011 ook het project ‘Man in Uitvoering’. Belangrijke doelstellingen van onze inspanningen in dit domein zijn er op gericht de sociale samenhang in de kerndorpen vast te houden c.q. te versterken; er aan bij te dragen dat ‘kennen en gekend worden’ toeneemt en dat, voor zover nodig, door ondersteuning van burgers, dorpsplatforms en/of vrijwilligersinitiatieven de participatie en leefbaarheid groeit. Om de overeengekomen doelstellingen te realiseren, hebben onze medewerkers tezamen 9.321 productieve uren ingezet. De inzet is zowel van HBO; MBO als LBO (beheer) niveau geweest en er is met veel vrijwilligers en stagiaires gewerkt. In onderstaande tekst wordt kort per product aangegeven wat de dienstverlening behelst, geven we signalen en trends weer en geven aan in hoeverre de overeengekomen prestaties konden worden gerealiseerd. Dorpshuizen en buurtwerk Onder deze noemer werken we in de kerndorpen aan het realiseren van enerzijds samenlevingsopbouw en anderzijds het bieden van adequate ondersteuning aan burgers met een hulp- en/of ondersteuningsvraag. Woorden als ontmoeting, nabijheid, participatie, kennen en gekend worden en onderlinge betrokkenheid zijn daarin van betekenis. De aanzet zoals we die in 2010 gaven tot een intensivering van de contacten met burgers, dorpsplatforms, burgerinitiatieven, professionele partners en zakelijke dienstverleners, heeft ook in 2011 zijn vruchten afgeworpen. De levendigheid in en rond de Dorpshuizen nam toe, het werden weer meer ontmoetingsplaatsen. Het aantal nam toe en ook de aard van de bezoekers veranderde. Dat ging overigens niet altijd zonder spanning. Juist daar waar bezoekers, gebruikers en vrijwilligers die spanning overwonnen, ontstond de beoogde sociale cohesie. In 2011 hebben we nog meer lijn en samenhang in de diverse diensten aangebracht. Ook de herhuisvesting van medewerkers in de Dorpshuizen heeft tot veel meer levendigheid en dynamiek geleid. Deze positieve ontwikkeling houden we graag vast. In en vanuit de Dorpshuizen werd volgens het Kulturhusconcept gewerkt. Er werden verbindingen gelegd en dwarsverbanden gerealiseerd voor (sociaal) culturele activiteiten in aansluiting de behoefte van de bewoners van de gemeente Renkum. Er werd vorm gegeven aan het concept door de ontwikkeling van de programmalijnen (1) Het jonge kind; (2) Sport en Gezondheid en (3) Cultuur en Educatie. Er waren contacten en activiteiten met partners uit alle drie de domeinen. Via concreet gerealiseerde voorbeelden is het achterliggende conceptuele gedachtegoed meer gaan leven, zowel bij de professionals, vrijwilligers als bij de burgers. In 2011 is een begin gemaakt met het opknappen van de accommodaties De Hucht en De Poort. Ook hier gaat een positief effect van uit. Als gevolg van al deze ontwikkelingen is er een toename van de vraag naar het gebruik van de accommodaties. In 2012 zullen we mede als gevolg daarvan het verhuurbeleid (moeten) gaan herzien. Een andere ontwikkeling die we waarnemen is de behoefte van een specifieke categorie vrijwilligers om actief te zijn in onze Dorpshuizen. Het betreft vrijwilligers die zich succesvol kunnen ontwikkelen als ze met voldoende begeleiding stapsgewijs meer kunnen bijdragen. Die begeleiding kan onder de huidige omstandigheden niet altijd geboden worden. De koppeling met buurtopbouwwerk pakte goed uit. Het versterken van de bewonersparticipatie 36
kreeg een boost. Een toenemend aantal bewonersvragen werd ondersteund. De methodiek “Krachtmotor” werd op verzoek van Vivare ingezet. Daar waar ondersteuning nodig was, is deze op verschillende manieren geboden. In de verschillende wijken, straten en gebieden is, in samenwerking met partners, intern als extern aan de leefbaarheid gewerkt. Enkele voorbeelden zijn Nieuwland, Fluitersheuvel en Bergerhof. Onze inzet varieerde van het voeren van portiekgesprekken; het ondersteunen van werkgroepen; het begeleiden van een (beheer)groep; het houden van spreekuren; het verlenen van hulp en ondersteuning; signaleren en het doorverwijzen wanneer nodig. Er is aandacht gegeven zowel aan fysieke als sociale vraagstukken. In een aantal zorgwekkende, zorgmijdende situaties is adequaat samengewerkt, zowel in- als extern. Naast wekelijkse activiteiten, gebruik door en verhuur aan derden, zijn er ook incidentele activiteiten en evenementen ontplooid. Het lukt beter om na zulke evenementen de onderlinge betrokkenheid van burgers vast te houden. In contact met de Dorpsplatforms is stil gestaan bij hetgeen Solidez, binnen de beschikbare middelen, voor hen en de verschillende kerndorpen kan betekenen. Aan beide zijdes leeft het gevoel dat er voldoende potentie is om elkaar meer te versterken. We kennen in de gemeente Renkum drie accommodaties die onder de vlag van Solidez dienst doen als Dorpshuis. Elke Dorpshuis heeft een eigen karakter, passend bij de aard van de kerndorpen. Niet in elk kerndorp is een accommodatie beschikbaar. Het Dorpshuis Renkum voorziet in de kerndorpen Renkum/Heelsum; de Poort van Doorwerth in de kerndorpen Doorwerth/Heveadorp en het Dorpshuis Oosterbeek t.b.v. Oosterbeek. Wolfheze beschikt over het Dorpshuis De Burcht, deze is in beheer van de dorpsvereniging. Solidez voert haar activiteiten deels in deze eigen Dorpshuizen uit en deels in samenwerking met haar partners ook op andere locaties. We zijn blij met de intensivering van de samenwerking die wellicht in de toekomst ruimte biedt aan gezamenlijke visie- en planontwikkeling voor het samen vorm geven aan een optimaal gebruik van accommodaties en beschikbare m2. In 2011 participeerden we actief in en ondersteunden we de 3B4 ontwikkeling. We realiseerden in 2011 de overeengekomen prestaties.
Buurtbemiddeling De gemeente Renkum en de Woningbouwcorporatie Vivare zijn samen opdrachtgever voor deze dienstverlening. Buurtbemiddeling bemiddelt, door de inzet van goed opgeleide vrijwilligers, in conflicten tussen buren of personen uit een buurt of wijk. Op die manier wordt de eigen kracht van burgers optimaal benut. Vrijwilligers bieden ondersteuning en zijn tevens rolmodel. In 2011 waren 35 dossiers in behandeling, 18 vragen zijn naar tevredenheid van beide partijen opgelost. Bij 11 aanvragen weigerde een partij de bemiddeling. In de helft van de aanvragen was sprake van aanmelding op eigen initiatief. Verwezen werd door de politie en de woningbouwvereniging. De aard van de conflicten is meestal gelegen in overlast, stank, rommel, parkeren en dieren. Door een afname van het budget in 2012 komt de voorziening onder druk te staan. 37
Vrijwilligerscentrale, Steunpunt vrijwillige hulpverlening en Maatschappelijke stages (MaS) De Gemeente Renkum hecht veel waarde aan goede ondersteuning van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Informatie, advies, ondersteuning, scholing, werving, matching: het zijn allemaal belangrijke aspecten van de dienstverlening. In aansluiting op eerder genoemde doelstellingen onderkent zij het belang van vrijwillige inzet en een adequate ondersteuning hoort daar bij. De vrijwilligerscentrale bemiddelt tussen vraag en aanbod voor vrijwilligers. In 2011 waren er 205 vacatures beschikbaar (72 nieuwe) en zijn 302 vacatures digitaal opgevraagd. 126 mensen hebben interesse getoond voor een vacature (80 vrouwen en 46 mannen) en hebben zich op enigerlei wijze over de mogelijkheden laten voorlichten. Van de groep zijn er 37 vrijwilligerswerk gaan doen en 6 gaven aan betaald werk te gaan doen. Ook vrijwilligersorganisaties klopten aan voor informatie, advies en/of ondersteuning, 17 keer was het onderwerp van algemene aard en 16 keer had het specifiek betrekking op de MaS. Er zijn diverse deskundigheidsbevorderende activiteiten ontplooid: cursussen; advies op maat; regioconferentie/workshopcarrousel en een thema avond. Ook is succesvol vormgegeven aan NL Doet, waar we een jaarlijkse groei van initiatieven en vrijwillige participatie zien. Bij het Steunpunt Vrijwillige Hulp zijn 377 hulpvragen binnengekomen. Hiervan konden er 13 niet gehonoreerd worden. Het Netwerk Vrijwillige Hulp is opgericht, in 2011 sloten zich 13 maatschappelijke- en vrijwilligersorganisaties aan. Solidez ondersteunt het netwerk maar is tevens een actieve participant. In het kader van de maatschappelijk stage hebben 165 leerlingen stage gelopen. De leerlingen kwamen van havo/vwo 3 en mavo 3. De intensieve samenwerking tussen onderwijs en Solidez als ook de sterkere samenwerking binnen Solidez werpt zijn vruchten af. We nemen een aantal trends waar die, zeker gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen, aandacht vragen. Verenigingen geven aan dat het steeds moeilijker is om vrijwilligers te vinden en te binden. Er is een toenemende vraag naar flexibel vrijwilligerswerk maar het aanbod daarvoor is gering. Veel vrijwilligers werken en zijn beperkt beschikbaar. Vrijwilligers die geen baan hebben, hebben vaak meer en doelgerichte begeleiding nodig. Sociale activering De consulent sociale activering geeft informatie en advies aan inwoners die in een sociaal isolement dreigen te komen, leidt toe naar adequate hulp en ondersteuning en/of bevordert actieve participatie. Mensen die al in een sociaal isolement zitten krijgen ondersteuning om hun eigen netwerk weer op te zetten of te herstellen. Het ultieme doel van de sociale activering is mensen weer deel te laten nemen aan activiteiten. In totaal hebben 22 mensen gebruik gemaakt van de sociale activering (17 vrouwen en 5 mannen). Om bovenstaande doelen te realiseren is een optimale interne samenwerking belangrijk. Dat geldt voor het creëren van kansen, in aansluiting op het talent van de klant. Het geldt ook als doorverwijzing aan de orde is. Bovendien kunnen collega’s belangrijk zijn, door de nabije betrokkenheid van medeburgers te realiseren, ten behoeve van het versterken van het netwerk van de klant. Ook externe samenwerking is van belang (politie, GGZ; (Jeugd)zorg; CJG; AMK enz.). Man in uitvoering Doelstelling van dit project is het bevorderen van (maatschappelijke) participatie en emancipatie van geïsoleerde mannen in de leeftijd van 21 tot 65 jaar door hen de mogelijkheid te bieden om hun talent in te zetten, te ontdekken en te ontwikkelen. Er zijn 22 kennismakingsgesprekken geweest. Met als resultaat dat er momenteel 13 wekelijks participeren in het project. Er is een computerproject, een reparatieatelier en de mogelijkheid om gezamenlijk de lunch te gebruiken. Vier mannen vonden na enige tijd een baan, één deelnemer is overleden.
38
6.2.3. Hulp en Ondersteuning In de gemeente Renkum onderscheidden we in 2011 in deze productgroep de volgende diensten (1) Steunpunt Mantelzorg; (2) Bezoek- en Opvangservice; (3) Vrijwillige Palliatieve Thuiszorg; (4) Maaltijdservice; (5) WMO-Ontmoetingspunten en (6) De Dagopvang Eikenhorst. Om de overeengekomen doelstellingen te realiseren, hebben onze medewerkers tezamen 4.298 productieve uren ingezet. De inzet is zowel van HBO als MBO niveau geweest, er is met vrijwilligers en stagiaires gewerkt. De fusie met Vilente Welzijn heeft er toe geleid dat de lijnen tussen formele en informele zorg zijn verbeterd en verstevigd. In onderstaande tekst wordt heel kort per product aangegeven wat de dienstverlening behelst, geven we signalen en trends weer en geven aan in hoeverre de overeengekomen prestaties konden worden gerealiseerd. Steunpunt Mantelzorg De activiteiten van het Steunpunt mantelzorg zijn er op gericht de overbelasting van mantelzorgers te voorkomen c.q. te verminderen. De preventie activiteiten richten zich met name op ontmoeten, d.w.z. lotgenoten contact, ontspanning, voorlichting en (individuele) ondersteuning. Het werk van de mantelzorger wordt steeds zwaarder. De behoefte aan ontspanning en het delen van ervaringen zijn de speerpunten. Er zijn 315 mantelzorgers door het Steunpunt Mantelzorg bereikt, een toename t.o.v. 2010 (282). De vier mantelzorgsalons werden gemiddeld door ruim 30 mantelzorgers bezocht en aan de Dag van de Mantelzorger namen 95 mensen deel. De jonge mantelzorger is nog te weinig in beeld. Hiervoor zal in 2012 een programma ontwikkeld worden. We namen in 2011 ook een toename waar van de behoefte aan individuele ondersteuning. In 2012 zullen we in samenspraak met onze opdrachtgever dit signaal nader verkennen. Bezoek en Oppasservice (BOS) De vrijwilligers van de Bezoek en Oppasservice bieden ondersteuning aan mantelzorgers door gedurende een bepaalde periode de taak van de mantelzorger over te nemen, zodat deze ruimte krijgt activiteiten buitenshuis te ondernemen. Door de toenemende vraag, mede veroorzaakt door veranderingen in de gezondheidszorg, zijn dit jaar een aantal extra uren ingezet. Veel aanvragen hadden te maken de problematiek rond dementie. In 2011 waren er 50 (2010: 37) aanvragen. Achttien vrijwilligers (2010: 14) hebben zich voor de BOS ingezet. Aandachtspunt voor 2012 is het afstemmen van dienstverlening door verschillende hulpverleners. Vrijwillige Palliatieve Thuiszorg (VPTZ) De VPTZ had acht vrijwilligers waarvan er vier dit jaar hebben opgezegd. Dit heeft mede te maken met het gegeven dat het aantal aanvragen voor VPTZ niet toeneemt. Er is te weinig werk voor de relatief grote groep vrijwilligers. Het aantal aanvragen bleef beperk tot vijf. Er is een tendens dat familie zelf de zorg op zich wil nemen al dan niet in combinatie met Thuiszorg/Hospice. De aanvragen die wel gedaan worden, gebeuren vaak in een (te) laat stadium. Alvorens er gestart wordt met de ondersteuning is de persoon al overleden. Overigens wijkt dit af van het beeld in Wageningen. We onderzoeken dit nog nader. Maaltijdservice De maaltijdservice levert warme en vriesverse maaltijden aan ouderen in een kwetsbare situatie. Zij zijn niet in staat zelf een maaltijd te bereiden. In totaal zijn 14.000 warme en 11.200 vriesverse maaltijden geleverd. De maaltijdservice is afhankelijk van vrijwilligers die zich dagelijks inzetten om de maaltijden rond te brengen. De 58 vrijwilligers hebben naast het bezorgen van de maaltijden de taak om “achter de voordeur” te kijken. Indien iets bijzonders wordt geconstateerd geven zij dit door aan de coördinator. De coördinator heeft op 24 meldingen/signalen actie 39
ondernomen. Naast de individuele maaltijdservice willen we een “collectief” gebruik proberen te realiseren opdat ouderen en/of mensen met een beperking die in een isolement leven, meer in staat gesteld worden anderen te ontmoeten. Solidez zal hierop in 2012 een aanbod ontwikkelen. Ontmoetingspunten Er zijn in 2011 zeven ontmoetingspunten in de gemeente Renkum geopend. De ontmoetingspunten zijn laagdrempelig en voor een ieder toegankelijk. In de praktijk blijkt dat mensen die gebruik maken van deze voorziening veelal te kampen hebben met psychosociale problematiek. Een ontmoetingspunt draagt bij aan het verminderen van het sociaal isolement. Mensen gaan weer meer gebruik maken van bestaande voorzieningen en zijn veelal weer in staat een (beperkt) sociaal net werk op te bouwen. De voorziening bevordert actieve participatie; ontlast mantelzorgers van hun taak; versterkt de onderlinge sociale netwerkcontacten en wederzijdse hulp en ondersteuning. In totaal hebben 38 personen gebruik gemaakt van het ontmoetingspunt. Zij zijn ondersteund door zes vrijwilligers en drie stagiaires. 2011 was een opbouwjaar, Solidez voerde uit maar verzorgde tevens de coördinatie van de ontmoetingspunten die ook op diverse Zorglocaties (Sonnenberg; Rijnhof; Felixoord en Het Schild) werden gerealiseerd. De samenwerking met en tussen al deze partijen bevordert ook de afstemming en samenwerking op andere terreinen. Wij juichen deze ontwikkeling van harte toe. Dagopvang Eikenhorst De Dagopvang is een ontmoetingsplek in het Dorpshuis in Oosterbeek voor ouderen die een indicatie hebben voor begeleiding in groepsverband. In 2011 waren er 20 deelnemers. De bezettingsgraad was 96%. Er zijn tien vrijwilligers actief voor de opvang. De medewerkers geven het signaal af dat de problematiek van de groep steeds zwaarder wordt. Door veranderende indicatienormen komen mensen niet meer in aanmerking voor een sociale indicatie. 6.2.4. Totaal beeld Renkum Alles overziend hebben we in 2011 mooie dingen voor de gemeente Renkum kunnen doen. Naast alle positieve ontwikkelingen zoals een toenemend besef dat inzet van eigen kracht en het nemen van verantwoordelijkheid van belang is voor een vitale samenleving, zijn er signalen die bijzondere aandacht vragen. Samen met onze opdrachtgever(s) en partners gaan we daar graag verder mee aan de slag gaan: 1) Er lijkt sprake te zijn van een discrepantie tussen de vraag naar flexibel vrijwilligerswerk en de beschikbaarheid daarvan; 2) Er is een groep die graag vrijwilligerswerk verricht maar extra (professionele) begeleiding nodig heeft, daar is niet altijd voldoende capaciteit voor beschikbaar; 3) De meervoudigheid en complexiteit van sommige zorgvragers neemt toe, de hulp is vaak nog te gesegmenteerd beschikbaar; 4) Er dreigt overvraging van burgers in een kwetsbare positie en hun mantel(ver)zorgers. 5) Juist voor de meest kwetsbare groep in de samenleving is naast preventie en curatieve hulp en ondersteuning ook nazorg en inbedding van belang. In onderstaande tabel is de productie weergegeven voor de dienstverlening in opdracht van de gemeente Renkum. De Dagopvang Eikenhorst maakt daar geen deel van uit. We hebben onze inspanningsverplichting ruimschoots gerealiseerd. Een enkele onderprestatie in ureninzet (niet op prestaties) op het ene product wordt gecompenseerd door overproductie op een ander product. In totaal werden er in Renkum 23.063 productieve uren gerealiseerd bij een gemiddelde productiviteit van agogisch personeel van 1350 uur per fte en 1450 uur per fte voor 40
ondersteunend personeel. De overschrijding van 9% wordt met name veroorzaakt door extra inzet van de professional op het nieuwe initiatief ‘WMO-ontmoetingspunten’.
Realisatie 2011 Gemeente Renkum 25.000 20.000
15.000 10.000
Realisatie
5.000 0 Renkum 2011 Opvoeden en Opgroeien
6.3
Renkum 2011 Leefbaarheid en Participatie
Renkum 2011 Hulp en Ondersteuning
Totaal
Inspanningen en resultaten Gemeente Wageningen
6.3.1. Opvoeden en opgroeien In 2011 realiseerden we voor de gemeente Wageningen een samenhangend aanbod voor ‘Opvoeden en Opgroeien 0-24 jaar’. In een notitie hebben we uitgebreid beschreven hoe we een bijdrage zouden leveren aan maatschappelijk beoogde effecten zowel direct en indirect. Daarin onderscheidden we de volgende aspecten: 1) Specialistische begeleiding inde vorm van Vroeg- en Voorschoolse Educatie (VVE), ondersteund door een Centraal Aanmeld- en Coördinatiepunt (CAR); 2) Ontmoetingen in de wijk door de inzet van de Speelbus en Sportbuurtwerk, vakantieactiviteiten; de samenwerking in het kader van de Brede Wijk School; activiteiten in buurten en wijken; tiener- en jongerenwerk en wijkgericht werken; 3) Lichte Opvoedingsondersteuning in de vorm van Homestart, Doorstart en Coach4You&Me; 4) Ondersteunende begeleiding in de zogenaamde PK-aanpak 5) Het Sportatelier 6) Jongereninformatie- en participatieprogramma’s waaronder In verband met Jongeren en Trajectbegeleiding van Jongeren. In dit Jaarverslag geven we kort de aanpak en de resultaten weer. Separaat zullen we meer in detail aan de gemeente Wageningen rapporteren. Om de beoogde doelen en maatschappelijke effecten te behalen realiseerden we in 2011 een omvang van 13.615 productieve uren. Dit is nagenoeg geheel in lijn met de overeengekomen inspanningsverplichting (2% meer gerealiseerd). De inzet is zowel van HBO; MBO als LBO (beheer) niveau geweest en er is met veel vrijwilligers en stagiaires gewerkt.
41
Specialistische begeleiding: VVE consulentschap en CAR In totaal zijn 88 kinderen in 2011 bereikt, eind 2011 speelden nog 42 kinderen met een VVEindicatie op een Spelenderwijsvoorziening. Van de 46 kinderen die gedurende 2011 Spelenderwijs verlieten zijn 37 kinderen naar het reguliere basisonderwijs gegaan, één kind naar het speciaal onderwijs, vijf kinderen zijn verhuisd en drie kinderen zijn naar een reguliere kinderopvanggroep gegaan. In totaal werden 207 huisbezoeken afgelegd. Bij 11 kinderen kwam de consulent thuis met een vertelkoffer (145 keer in totaal). Dit met het doel de pedagogische vermogens van de ouders te vergroten en het kind te stimuleren in haar ontwikkeling. Er wordt nauw samengewerkt met het CAR, Homestart, CJG en integrale Vroeghulp. Alle VVE kinderen zijn via een warme overdracht overgedragen aan het primair onderwijs. Het CAR verstrekt informatie en biedt advies en hulp aan ouders voor toe leiding naar Spelenderwijs. Hulp werd geboden bij het invullen van formulieren en bij het afhandelen van de financiële aanvraag. Het aantal oudercontacten bedroeg 14 per maand. In 2011 is veel tijd gestoken in PR activiteiten. Ontmoetingen in de wijk In 2011 is op uiteenlopende wijze vorm gegeven aan laagdrempelige ontmoetingen voor kinderen, tieners en jongeren in de wijk. Een deel van de activiteiten vond plaats onder de vlag van de Huizen van de Wijken, de Speeltuin en wijkgericht werken. In twee van de drie Wageningse gebieden, De Nude en Midden, hadden we de beschikking over twee leerteams MBO/HBO. Met name door hun inzet hebben we veel extra handen beschikbaar gehad om kinderen in hun directe leefomgeving meer mogelijkheden te bieden voor ontmoeting, beweging en invulling van de vrije tijd. Daarnaast realiseerden we o.a. de volgende diensten. Speelbus De speelbus werd ingezet om een actieve leefstijl van jongeren te bevorderen met een bereik van gemiddeld 275 deelnemers per week: 8 keer p/w is de bus op verschillende plekken in wijken aanwezig; 4 keer p/w is de bus op één van de basisscholen. De sportcoaches (zie onder Sportatelier) hebben een coördinerende rol. In 2011 is een aantal activiteiten op scholen uitgevoerd. Sportbuurtwerk Deze activiteit is een samenspel tussen sport/spelcoaches en stagiaires om het sporten in het algemeen onder jongeren te promoten en vindt plaats onder leiding van de sportbuurtwerker. Wekelijks werden hiervoor diverse gym- en sportlessen georganiseerd. Er waren 12 sport/spelcoaches actief en 15 tot 20 stagiaires zowel van Pantarijn, MBO als HBO opleidingen. De activiteiten werden in alle wijken en in samenwerking met diverse basisscholen van Wageningen georganiseerd. Door het jaar heen waren er zo’n 15 bijzondere sportevenementen en 16 verschillende clinics. Vakantie activiteiten Tijdens vakantieperiodes werden sport, spel en creatieve activiteiten aangeboden. Het gemiddeld aantal deelnemers bedroeg per dag: 85 in de wijkevenementen en 365 in de afsluitende vakantieweek. Er was sprake van een toenemende interactie tussen actieve tieners en wijkbewoners. De activiteiten zijn separaat verantwoord. Bredewijkschool Solidez realiseerde in samenwerking met onderwijs en zorg een versterking van de ontwikkelingskansen van kinderen en ouders door middel van enkele bijzondere projecten, droeg bij aan sociale cohesie en aan een toename van participatie. De activiteiten (Huiskamerinloop, cursusaanbod Weerbaarheid, Educatieve Wijk en Maak Muziek) vonden plaats ten behoeve van de bredewijkschool de Nude en Midden. We realiseerden de coördinatie van en participeerden in het zorgoverleg Spinrag en legden de verbinding met wijkgericht werken en de stedelijke vangnetoverleggen. De activiteiten zijn separaat verantwoord. 42
Tussenschoolse Opvang De coördinator tussenschoolse opvang ondersteunde vrijwilligers van OBS de Nijenoord (opdrachtgever). De ondersteuning was gericht op het vergroten van de pedagogische vaardigheden van vrijwilligers tijdens de “overblijf” momenten. De coördinator nam deel aan vergaderingen, organiseerde werkoverleggen en wierf nieuwe vrijwilligers. Lichte opvoedingsondersteuning De programma’s Home- en Doorstart zijn er op gericht gezinnen m.b.v. geschoolde vrijwilligers te ondersteunen bij opvoedingsvragen. De coördinator en vrijwilligers leren ouders grenzen stellen; kinderen ruimte te geven; positief op te voeden en kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. De programma’s kunnen betekenis hebben bij het doorbreken van sociaal isolement, bieden ouders en kinderen ondersteuning bijvoorbeeld in het beter voor zich zelf op te komen, het aangaan van contacten en het durven stellen van vragen. Het programma Coach4You (uitgevoerd door ’t Gilde) en Coach4Me (uitgevoerd door Solidez) beoogt ook de eigen kracht van kinderen en tieners/jongeren te bevorderen. Homestart In 2011 hebben 25 gezinnen ondersteuning gehad. Hierbij waren 61 kinderen betrokken, 24 vrijwilligers konden actief worden ingezet, 8 nieuwe vrijwilligers zijn gecertificeerd. De ondersteuning bestond uit het doorbreken van sociaal isolement, praktische hulp bij verzorging van kinderen, het ontlasten van ouders en aandacht geven aan kinderen. De meeste gezinnen werden door netwerkpartners verwezen. Doorstart In Wageningen hebben 8 gezinnen gebruik gemaakt van Doorstart. Allen van allochtone afkomst. In Wageningen zijn 8 vrijwilligers en 2 stagiaires actief inzetbaar voor Doorstart. Er is een toenemend aantal verwijzingen vanuit het basisonderwijs te zien. Coach4you&me Coach4You: vier tieners zijn binnen het project Coach4You door een vrijwilliger van ’t Gilde begeleid. In 2011 waren 6 vrijwilligers beschikbaar bij ‘t Gilde. De vrijwilliger begeleidt een tiener die de overstap maakt van het primair naar het voortgezet onderwijs. Coach4Me: twee tieners zijn binnen het project Coach4Me begeleid door een vrijwilliger van Solidez. Zes tieners zijn begeleid door de tienerwerker. De aanname dat via de tienerwerker een doorverwijzing naar een vrijwillige coach tot een match zou kunnen leiden, bleek niet juist. Zo’n doorverwijzing bleek voor de tiener vaak net een stap te ver. Tieners geven aan: “Ik ken jou, met jou kan ik goed praten, ik zie je toch elke week al”. De uren die in 2011 voor Coach4Me waren gepland, zijn gebruikt als begeleidingsuren voor kwetsbare tieners en hun ouders. In 2011 waren er 4 vrijwilligers beschikbaar; 2 vrijwilligers hebben een tiener begeleid. Na de zomer heeft 1 vrijwilliger iets anders gezocht, 1 vrijwilliger is nu actief bij Doorstart. Ondersteunende begeleiding: PK aanpak (10 PK) Er is een groep kwetsbare tieners die op de grens van kind/jongere op zoek zijn naar een veilige omgeving waarin ze hun eigen identiteit kunnen ontdekken. In de achterliggende jaren hebben we geïnvesteerd in het bereiken en begeleiden van deze groep tieners. Met de realisatie van de accommodatie in de Haverlanden, aanvankelijk samen met de Kinderopvang Wageningen, konden we tieners die veiligheid en ook de fysieke ruimte bieden. Via het sportbuurtwerk en de speelbus legden we intensief contact met de populatie van SBO de Dijk en via interne samenwerking droegen we zorg voor een doorgaande begeleidingslijn op het moment dat deze kinderen de tienerleeftijd bereiken. Onder de noemer 10 PK realiseerden we een bijzondere voorziening. Met 10 Pk boden we ook in 2011 een gevarieerd aanbod voor kwetsbare tieners tussen 10 en 14 jaar. Daarbij stond een actieve en gezonde leefstijl centraal. Er werden inloop en 43
ontmoetingsactiviteiten georganiseerd. Ook ouders werden bij de activiteiten betrokken. Het ontmoetingscentrum was drie avonden per week en 4 middagen, deels in het weekend, geopend. De gemiddelde deelname bedroeg 25-30 jongeren per bijeenkomst. De maandelijkse discoavond wordt bezocht door zo’n 60 tieners. Twee tieners maakten gebruik van huiswerkbegeleiding door een vrijwilliger; één deelnemer maakte gebruik van dagbesteding in het kader van begeleid wonen. In samenwerking met Praktijkonderwijs Pantarijn werden er twee schoolfeesten gehouden; 15 tieners maakten gebruik van de vakantieweek. In zes situaties (pesten, ruzie, overlast, vernieling, bedreiging) was er sprake van contact met ouders en politie. De totale doelgroep bestaat uit 171 jongeren. Sportatelier Het Sportatelier is een bijzondere voorziening in Wageningen. Ooit gestart met een innovatiesubsidie van het Oranje Fonds, doorontwikkeld met provinciaal en lokaal budget konden we in 2011 nog weer een extra impuls realiseren door financiële en immateriële betrokkenheid van NISB. Het lukt ons om jongeren vanuit een risicovolle situatie zich te laten ontwikkelen tot jong volwassenen die verantwoordelijkheid durven, kunnen en willen nemen. Het atelierconcept zoals we dat in diverse varianten inmiddels in Wageningen vormgeven, werkt ook voor jongeren. De vrijwillige sport- en spelcoaches staan dicht bij de doelgroep, maken makkelijk contact en kunnen een rolmodel zijn. Op die manier snijdt het mes aan twee kanten. Zij verzorgen uiteenlopende sport- en spelactiviteiten voor kinderen, tieners en in toenemende mate ook voor andere leeftijdsgroepen. Het sportatelier heeft ook tot doel activiteiten te ontwikkelen om de afstand te overbruggen tussen “oudere” jongeren en volwassenen. Een nevendoel is het uitbouwen van contacten tussen sportverenigingen en gezondheidszorg. 12 sport/spel coaches en drie stagiaires van de HAN verzorgen deze dienst o.l.v. de Sportbuurtwerker Solidez. Jongereninformatie- en participatieprogramma’s De activiteiten en programma’s hebben tot doel jongeren een veilige plek te bieden waar ze “altijd” terecht kunnen met vragen voor ondersteuning. Zo dragen we bij aan kansrijk opgroeien; bouwen we het vertrouwen zowel met individuele jongeren als met groepen jongeren op zodat ondersteuning of informatie door hen ook gevraagd wordt. We bouwen netwerken met en rondom jongeren op bouwen en via preventief handelen stimuleren we gezond gedrag c.q. ondersteunen we de jongeren in gedragsverandering. Jongerenwerk Wageningen In 2011 zijn 228 inloopmomenten gerealiseerd met in totaal 3514 bezoeken. Vijf maal per week zijn er ontmoetingsactiviteiten; gemiddeld bezoeken 15-20 jongeren de inloop. Het jongerencentrum bereikt ca. 50 jongeren die regelmatig komen en ca. 30 jongeren die af en toe komen. 60 jongeren zijn individueel begeleid. In 2011 hebben 3 jongeren uit de doelgroep hun langdurige maatschappelijke stage gelopen bij het jongerencentrum. Door consequent te werken vanuit de presentietheorie en vanuit een positieve benadering was er een gezellige en rustige sfeer waarin jongeren over het algemeen respectvol met elkaar en met de spullen omgingen.. Door de oudere jongeren te betrekken in de gewenste omgangsvormen namen zij een actieve voortrekkersrol in en konden zij een voorbeeld voor de jongeren zijn. In 2011 is er verder gewerkt aan het programma “In verband met jongeren”. Jongeren zijn op deze wijze bewuster geworden van kansen en hoe je deze kan benutten. Regelmatig bezocht jongerenwerk jongeren op straat, (het gevoel van) overlast werd op deze wijze verminderd.
44
JIP Het JIP verstrekt informatie aan jongeren. De vragen hadden vooral betrekking op hoe te solliciteren, op depressies, op schulden, stoppen met blowen en op de thuissituatie. 42 jongeren maakten gebruik van het JIP. En er zijn 21 voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd waarmee 267 jongeren werden bereikt. Tevens zijn er twee informatieve bijeenkomsten georganiseerd voor beroepskrachten. Jip heeft 5 JIP kasten met daarin informatie over diverse onderwerpen. De samenwerking met het CJG is geïntensiveerd en ontwikkelt zich zeer positief. Jongerenraad/jongerenparticipatie Het jongerenwerk wordt ingezet om de Jongerenraad te ondersteunen en om jongeren te betrekken bij de realisatie en het in stand houden van jongerenvoorzieningen en jongerenactiviteiten. De niveauverschillen en leeftijdsverschillen binnen de Jongerenraad zorgen voor een representatieve vertegenwoordiging van de jeugd in Wageningen, maar dat vergde ook in 2011 veel begeleiding. In 2011 zijn er 19 bijeenkomsten van de Jongerenraad geweest. Aanvang 2011 waren er 12 leden, einde 2011 15. 2011 heeft in het teken gestaan van hervormingen binnen de Jongerenraad. Met een nieuwe voorzitter zijn er nieuwe reglementen gekomen. Er is in 2011 ook veel aandacht geweest voor acties en projecten (o.a. vuurwerkopruimactie, jongerendebat en een project rondom legale graffiti). Kroatië Het project Kroatië betreft een Europees project waarin samenwerking tussen Ernestinovo (een gemeente in Kroatië) en Wageningen centraal stond met het doel bij te dragen aan de Europese integratie. Het project heeft als doel om jongeren op de arbeidsmarkt beter op weg te helpen. De activiteiten in het project zijn gericht op het animeren van de jongeren, het vergroten van de vaardigheden en om actief te zijn in het zoeken naar werk. Solidez was partner in de uitvoering van een aantal (project) activiteiten zoals: Het activeren van jongeren door participatie, bijvoorbeeld “Sport” Het meedenken over de opzet van een klussenactiviteit Kunstatelier Middels twee bezoeken van Solidez jongeren aan de gemeente Ernestinovo heeft er een gezamenlijke uitwisseling van ideeën en ervaringen plaatsgevonden. Leerteams In samenwerking met CHE en ROCa12 zijn twee leerteams actief. Een leerteam bestaat uit twee HBO stagiaires en 6 MBO-ers. De leerteams droegen stapsgewijs steeds meer zorg voor de verschillende aspecten van een Huis van de Wijk en/of aanverwante dienstverlening. Zij werden begeleid door een vaste medewerker. Deze praktijkechte manier van leren in de combinatie van mbo- en hbo studenten werd door de studenten als zeer plezierig en zinvol ervaren. Het droeg bij aan het ontwikkelen van een realistischer beroepsbeeld, een meer gefundeerde keuze, een bredere kijk op mens en maatschappij en het bevorderde in een aantal gevallen de doorstroom van mbo naar hbo.
45
6.3.2. Leefbaarheid en Participatie In de gemeente Wageningen onderscheidden we in 2011 in deze productgroep de volgende producten: (1) Vitale wijken; (2) Huizen van de Wijk/Speeltuin; (3) Buurtbemiddeling; (4) Emancipatie en Participatie; (5) VTB Meedoen Belangrijke doelstellingen van onze inspanningen in dit domein zijn er op gericht de sociale samenhang in buurten en wijken vast te houden c.q. te versterken; er aan bij te dragen dat ‘kennen en gekend worden’ toeneemt en dat, voor zover nodig, door ondersteuning van burgers, wijkpanels, buurtplatforms, bewonersgroepen en vrijwilligersinitiatieven de participatie en leefbaarheid groeit. Om de overeengekomen doelstellingen te realiseren, hebben onze medewerkers tezamen 18.861 productieve uren ingezet. De inzet is zowel van HBO; MBO als LBO (beheer) niveau geweest en er is met veel vrijwilligers en stagiaires gewerkt. De geleverde inzet ligt iets boven de overeengekomen inspanningsverplichting. In onderstaande tekst wordt kort per product aangegeven wat de dienstverlening behelst, geven we signalen en trends weer en geven aan in hoeverre de overeengekomen prestaties konden worden gerealiseerd. Vitale wijken Vitale wijken kenmerken zich door betrokken inwoners die zich inzetten voor de directe leefomgeving en voor elkaar om zodoende met elkaar in te kunnen spelen op veranderende omstandigheden. Onder de noemer ‘Vitale wijken’ gaf Solidez in 2011 vorm aan diverse diensten: wijkgericht werken inclusief de ondersteuning van Wijkpanels i.o.; Leefbaarheidacties; Met de Raad de Wijk in; Participatie Academie; Jongeren Overlast op Straat (JOS-melding) en de methodische ontwikkeling ‘Krachtmotor’. Wijkgericht werken Solidez participeerde actief in de wijkgerichte samenwerking met partners: de politie, de Woningstichting en de gemeente, ten behoeve van leefbaarheid, veiligheid, sociale samenhang en het versterken van burgerparticipatie. Met het oog op het verkleinen van de afstand tussen de lokale overheid en de burger wordt veel belang gehecht aan burgerparticipatie en het actief meedoen in formele besluitvormingsprocessen. Solidez draagt zodoende actief bij aan buurt-, wijk en stadsontwikkeling. Er zijn vier wijkteams bestaande uit professionals die zich inzetten om bovengenoemde doelstelling waar te maken. Na de oprichting van de twee laatste Wijkpanels Midden en West zijn de vier gebieden (Zuid, Midden, Oost en Noordnoordwest) voorzien van een wijkpanel. De wijkpanels bestaan uit burgers, instanties en middenstand. Solidez ondersteunde in alle gevallen de totstandkoming van de Wijkpanels, waarvan de laatste twee in het afgelopen jaar. Elk wijkpanel hield zich bezig met het wel en wee van de wijk. Zowel sociale als groen/grijs problematiek kwam aan de orde. Onder de vlag van de wijkpanels functioneerden diverse werkgroepen: Leefbaarheid; Openbaar groen/water; Verkeer en Veiligheid en PR en communicatie. Ook zij werden, voor zover nodig, ondersteund. Uiteenlopende burgerinitiatieven werden ontplooid en gerealiseerd. Overlast of knelpunten anderszins werden aangepakt. Solidez handelde, daar waar dat kon, door snel en adequaat te schakelen. Via interne samenwerking werd de inzet van jeugd- en jongerenwerk; maatschappelijk werk; sportbuurtwerk; buurtbemiddeling; sociaal juridische hulp; activiteitenbegeleiding en/of thuisbegeleiding gerealiseerd. Eind 2011 namen we deel aan de evaluatie van Wijkgericht werken. Een zinvolle bijeenkomst waarin de partners kozen voor het gaan vormgeven van een toekomstige samenwerking gestoeld op gebiedsgerichte ontwikkelplannen. Naar ons oordeel een manier om de middelen effectief en efficiënt in te zetten. Steeds weer zal het de uitdaging 46
zijn bewoners uit te dagen te participeren. We merken dat bewoners soms nog onvoldoende verband zien tussen hun inspanning en het uiteindelijke resultaat. Er zijn soms grote verschillen in de aanwezige participatiebereidheid en participatievaardigheid. Soms starten processen of initiatieven met onderliggende calculerende motieven die juist een tegenovergesteld effect kunnen hebben op leefbaarheid en participatie. De spanning tussen zorgvuldigheid in de processen en de wens van burgers om snel te kunnen handelen, is en blijft uitdagend. We zullen vooral de kwetsbare groepen in de samenleving aan ons moeten verbinden om zo polarisatie, onmachtgevoelens en onverschilligheid tegen te gaan. Door vorming van multidisciplinaire gebiedsteams kunnen we preventief en proactief in de haarvaten van de samenleving aanwezig zijn en signalen van zorg op alle terreinen van de samenleving adequaat, deskundig en in samenwerking met onze partners oppakken. Leefbaarheidacties Net als in voorgaande jaren werden ook in 2011 een aantal leefbaarheidacties gerealiseerd: speciale, zo mogelijk jaarlijks terugkerende evenementen ter versterking van de onderlinge band. Door aan te sluiten op landelijke initiatieven zoals bijvoorbeeld Burendag en NL Doet realiseerden we tijdwinst en nam ook het zelfinitiatief toe. Met de Raad de Wijk in Op 20 april heeft het wijkbezoek plaatsgevonden in Gebied West/wijk Ooststeeg, Pomona en de Weides. De aandachtspunten vanuit het bezoek zijn meegenomen in de wijkagenda bij de oprichting van het Wijkpanel. Participatie Academie Een ander onderdeel van Vitale wijken is de Participatie Academie. Solidez ondersteunt groepen en individuen ter verwerving van sociaal politieke competenties. Door deze ondersteuning is men beter toegerust de weg in de formele, bureaucratische systeemwereld te vinden. Veel inspanning is gericht op het bevorderen van participatie door migranten aan Wijkpanels en/of bewonerscommissies. Daarin zijn we helaas niet succesvol geweest. Er is een afstand die om overbrugging vraagt, overigens niet alleen vanuit de migrant. Bijzondere aandacht is er voor ondersteuning van (migranten zelf) organisaties. Er werd ook in 2011 informatie, advies, ondersteuning en voorlichting gegeven gericht op het vergemakkelijken van de aansluiting op de Wageningse samenleving. Net als in voorgaande jaren zijn er in samenwerking met diverse Wageningse partners ontmoetingsen uitwisselingsbijeenkomsten geweest, denk aan het Meertalig Literaire Manifest en de jaarlijks terugkerende festiviteiten op 21 maart (de Internationale Dag tegen Discriminatie) en 10 december (De dag van de Mensenrechten). Specifieke aandacht is er in 2011 gegeven aan migrantenouderen en de vraag in hoeverre de huidige zorgvoorzieningen rekening houden met zorgbehoeften van allochtone ouderen. Vanuit deze dienstverlening is er zowel intern (16 maal) voorlichting en informatie gegeven over culturele achtergronden en mogelijke benaderingswijze van migranten als aan externe organisaties (9 maal). Jongeren Overlast op Straat (JOS) Eén van de onderdelen van Vitale wijken is JOS. JOS registreert en rubriceert ervaringen van overlast door jongeren in de diverse wijken in Wageningen. De meldingen worden kenbaar gemaakt aan de Wijkpanels (in 2011 waren er 33 meldingen van overlast). De samenwerking leidt tot een beter overzicht van eventuele overlast en maakt het mogelijk in onderlinge afstemming de interventies af te wegen en waar nodig eerder en adequater te reageren. Het meest succesvol is de aanpak waar burgers zelf actief in het verminderen van de overlast participeren. Met name het tot stand brengen van onderling contact is een belangrijke interventie van de professionals. De aanpak laat zien dat de Jongerenoverlast zich in Wageningen beperkt tot wat heet ‘hinderlijk maar aanspreekbaar’. Methodiekontwikkeling: ‘De Krachtmotor’ 47
De Krachtmotor is een samenwerkingsproject van de partners in Wijkgericht Werken: de Woningstichting, Politie-Gelderland Midden Gemeente Wageningen en Solidez met financiële ondersteuning van de Provincie Gelderland. De methodiekontwikkeling is erop gericht een bijdrage te leveren aan het versterken van het zelfoplossend vermogen van bewoners. De methodiek is na een vertraagde start in nov. 2010 ingezet en is in 2011 uitgevoerd. Hij wordt eind maart 2012 afgerond. Er zijn een achttal Krachtcirkels gerealiseerd. De pilot heeft laten zien dat de eigen krachtmethode ook werkt als buurtaanpak. De ingezette processen en resultaten zijn inmiddels een gewoon onderdeel geworden van buurtaanpak. Huizen van de Wijk: karakteristieke ankers in een wijk Solidez kent drie Huizen van de Wijk, elk met een geheel eigen karakter maar vanuit een gemeenschappelijke visie, passend bij de wijk en de gebruikers, vormgegeven. In de Huizen van de Wijk worden activiteiten aangeboden waarbij verschillende leeftijdsgroepen elkaar kunnen ontmoeten. Waar verschillende leefstijlen naast elkaar kunnen functioneren en waar sterk aan zwak wordt verbonden. In 2011 konden we het Atelierconcept verder uitbreiden en ontstonden er meer plaatsen waar participatie en coproductie, ook door kwetsbare burgers, op basis van persoonlijke talenten gerealiseerd kon worden. Het Huis van de Wijk de Pomhorst ligt in Wageningen Midden en heeft traditioneel een hoog bereik van (kwetsbare) kinderen en jeugd. Het contact met de ouders trok in 2011 weer aan en er ontstond een actieve groep moeders die ondersteund werd in hun voorbereiding van het kinder-en-ouderkamp. Het Huis bood ook onderdak aan het Sportatelier. De Pomhorst kende een openstelling van 15 dagdelen per week gedurende 47 weken per jaar. Er vonden 12 tot 16 agogisch begeleide activiteiten per week plaats voor de verschillende leeftijdscategorieën en er waren 10 vaste medegebruikers voor, door burgers georganiseerde, activiteiten. Er waren meerdere eenmalige grootschalige activiteiten voor meerdere leeftijdsgroepen tegelijk. De deelname aan activiteiten was hoog en het huis kenmerkt zich al sinds jaar en dag door een zeer laagdrempelige inloop en ontmoeting (“In de Pomhorst is altijd wat te doen’). Huis van de Wijk Stadsatelier Ons Huis is na de verbouwing en herinrichting in 2011 een aantrekkelijke pand geworden met meerdere mogelijkheden en een sterke verhoging van het gebruik. De activiteiten richtten zich met name op volwassenen en waren gericht op participatie, activering, creatieve vorming en persoonlijke ontwikkeling. Gemiddeld maakten 815 personen p/w gebruik van de activiteiten in Ons Huis: als bezoeker, gebruiker, vrijwilliger en/of stagiaire. De participatiegraad en zelfwerkzaamheid is groot, er is een zeer uiteenlopend en afwisselend aanbod. Huis van de Wijk de Nude ligt in een gebied met een grote verscheidenheid aan bewoners. En daardoor is er ook een grote verscheidenheid aan laagdrempelige activiteiten te zien. Er zijn inmiddels veel nieuwe zaken opgepakt. De Nude heeft zich voorbereid op een vorm van Kookatelier. Veel trajecters, vrijwilligers en participanten vinden er hun plek en zetten hun talenten in. De vaste gebruikers zijn tevreden en gebleven. Er vindt een uitbreiding van kinderactiviteiten plaats en er is een groei in koken en samen eten te zien. Na de verhuizing van de peuterspeelzaal naar de Kinderopvanglocatie verdween voor, met name jonge ouders, de natuurlijke loop naar het Huis van de Wijk. Gelukkig nam die loop weer toe, na de start van een Tweedekanswinkel en door de toename van andere activiteiten en mogelijkheden. Het gebouw kent een standaard openstelling van maandag tot en met vrijdag van 9.00 uur – 17.00 uur en is dan voornamelijk in gebruik voor activiteiten en verhuur van vergaderruimtes. Bijna elke avond is het pand in gebruik voor verhuur maar ook voor bijenkomsten van bewoners zowel voor vaste groepen als voor incidentele bijeenkomsten. In de weekenden maken voornamelijk de zelforganisaties intensief gebruik van de Nude o.a. voor Scola Mundo, een vrijwilligersinitiatief dat zich richt op het vergroten van taalvaardigheid (Chinees, Somalisch), beroepskeuze- en huiswerkbegeleiding voor met name, maar niet uitsluitend, allochtone kinderen. 48
Door de inzet van Leerteams mbo/hbo konden in 2011 veel extra activiteiten, zeker voor kinderen, ontplooid worden. `
Speeltuin Tuindorp Speeltuin Tuindorp neemt een bijzondere positie in. Een zelfstandig bestuur geeft vorm en inhoud aan de rol die zij voor de samenleving willen vervullen. Solidez ondersteunt, in afstemming met hen, de openstelling van de Speeltuin gedurende 30 weken per jaar en het onderhoud van de tuin en de toestellen. Er zijn 50 vrijwilligers bij de Speeltuin betrokken waarvan zo’n 12 met grote regelmaat actief. Zij verrichten allerhande werkzaamheden, waar nodig met steun van de coördinator. De werkzaamheden variëren van toezicht tot klussen binnen en buiten en het mede verzorgen van activiteiten in de wintermaanden. Openstelling op de zaterdag kon ook in 2011 niet worden gerealiseerd. Het vinden en binden van vrijwilligers is ook voor deze vereniging een lastige opgave. Het bestuur heeft actief beleid ingezet om de Speeltuin te verbeteren en de toegankelijkheid voor kinderen met een beperking te vergroten. Vanwege de aanstaande bezuinigingen is het zowel voor de Speeltuin als voor Solidez ongewis of en hoe we de ondersteuning kunnen blijven vormgeven.
Buurtbemiddeling In 2011 zijn er in Wageningen 36 meldingen in behandeling genomen. Van de afgeronde casussen zijn er 14 geslaagd en 10 maal heeft een volledige bemiddeling plaats gevonden. Het slagingspercentage is 58% (landelijk 64%) en het percentage volledige bemiddelingen bedraagt 41% (landelijk 25%). Volledige bemiddelingen leiden bijna altijd tot verbetering van de onderlinge verhoudingen. In elk stadium van een bemiddelingsproces kunnen partijen aangeven er verder samen weer uit te kunnen komen en kan de bemiddelingspoging worden gestaakt. Ook deze zaken worden meegeteld als geslaagd. Sinds 2008 laat het percentage volledige bemiddelingen een gestage groei zien. Dat wijst er op dat de kwaliteit van de interventies toeneemt: het eerste doel van bemiddelaars blijft altijd het motiveren van de partijen tot een rechtstreeks gesprek o.l.v. van deze bemiddelaars en daar slagen ze steeds beter in. Analyse van het hoge percentage volledige bemiddelingen in 2011 laat zien dat met name de zaken die de Woningstichting heeft doorverwezen in bijna de helft van de gevallen tot een volledige bemiddeling hebben geleid met een positief resultaat. Emancipatie en participatie Dit onderdeel van de dienstverlening staat in het teken van het ondersteunen van vrouwen. Solidez stimuleert vrouwenorganisaties om samen te werken ten behoeve van vrouwenparticipatie binnen en buiten Wageningen. Internationale Vrouwendag werd in 2011 in Wageningen georganiseerd op het thema ‘de ondernemende vrouw, je kunt iets DOEN’. Samenwerking bij voorbereiding en uitvoering vond plaats met meerdere maatschappelijke (vrouwen) organisaties, stichtingen en vrouwelijke ondernemers, o.a.: VWI (Vrouwennetwerk Wageningse ingenieurs); VVAO; Vrouwen van Nu; het Meldpunt vrijwilligerswerk; de Gemeente Wageningen (sociale zaken); meerdere stichtingen die projecten voor vrouwen ondersteunen; Wageningse onderneemsters, vrijwilligsters en trajectdeelneemsters. Er is een informatiemarkt georganiseerd voor vrouwen in Diedenoord. Er zijn ongeveer 120 bezoeksters geweest, van wie ongeveer een derde als aanbieder ook betrokken was bij de organisatie. Er is op 8 maart een wandeling georganiseerd langs locaties in de stad die voor vrouwen een bijzondere betekenis hebben; hier hebben 10 vrouwen aan deelgenomen. De bblthk, de bioscoop en boekwinkels hebben aandacht gegeven aan vrouwendag. Een groep van 5 vrouwen heeft deelgenomen aan een internationale bijeenkomst in het kader van vrouwendag in Vitrolles, Frankrijk. VTB Meedoen Het project MEE doen richt zich op vrijetijdsbesteding voor mensen met een beperking. Er 49
werden trainingen verzorgd voor vrijwilligers en bijeenkomsten voor mensen uit de doelgroep. De vriendenkring is tien keer bijeen geweest, de kookclub zes keer en hieraan namen 7 mensen deel. Er is 4 maal een nieuwsbrief uitgebracht. In samenwerking met” De Gele Knalpot” (een soos voor verstandelijke gehandicapten) en de studentenvereniging SSR-W werd “De Prokkel” georganiseerd. Een Prokkel is een prikkelende ontmoeting tussen mensen met een verstandelijke beperking en zonder verstandelijke beperking. De Speelbus verzorgde bij speciaal onderwijs De Dijk met extra specifieke getrainde stagiaires/sportcoaches elke dinsdag en donderdagmiddag in de middagpauze 30 bijeenkomsten. Voor de zogenaamde Progroep (inloop voor leerlingen van praktijkonderwijs) werden er door het jaar heen 30 bijeenkomsten op de donderdagavond in het tienercentrum georganiseerd. Samen met MEE Veluwe is veel aandacht geweest voor uiteenlopende (sport)clubs om de mogelijkheden voor participatie door mensen met een beperking nader te verkennen. Er zijn initiatieven ontplooid voor de vorming van nieuwe vriendengroepen, ook voor jongeren met een beperking. Trajectbegeleiding Trajectbegeleiding is er voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. In het traject worden vaardigheden aangeleerd om de sociaal economische competenties te versterken. Gedurende acht weken kunnen de deelnemers arbeidsritme opbouwen en arbeidsvaardigheden aanleren. In 2011 hebben 66 personen een traject in één van de Huizen van de Wijk gevolgd. 22 kandidaten zijn aangemeld door de klantmanagers van sociale zaken. Vier deelnemers hebben een baan gevonden, zes zijn vrijwilligerswerk gaan doen en vier deelnemers zijn een opleiding gestart.
50
6.3.3. Hulp en Ondersteuning In de gemeente Wageningen onderscheidden we in 2011 in deze productgroep de volgende twee producten: (1) Plusbus, voorheen Buurtbus en (2) Zorgwekkende Zorgmijders. Vanaf 2012 behoort een groter assortiment tot deze productgroep. Denk aan: Algemeen Maatschappelijk Werk, Sociaal Juridische dienstverlening; Personenalarmering, Maaltijdvoorziening en Thuisbegeleiding. Op deze wijze zijn we meer en meer in staat om maatwerkarrangementen voor burgers te realiseren. Belangrijke doelstellingen van onze inspanningen in dit domein zijn er op gericht het vergroten van de zelfredzaamheid en de participatie evenals het verlenen van psychosociale hulp en ondersteuning en het verzorgen van casemanagement in complexe situaties met oog voor belangen van alle betrokkenen. Om de overeengekomen doelstellingen te realiseren, hebben onze medewerkers tezamen 2.293 productieve uren ingezet. De geleverde inzet ligt 16% boven de overeengekomen inspanningsverplichting hetgeen volledig is toe te schrijven aan de toename van complexiteit van hulp en ondersteuningsvragen van zorgwekkende zorgmijders. Het is vaak moeilijk om de vragende partijen, waaronder de gemeente, nee te verkopen om het moment van hoge urgentie. De Plusbus De stichting Buurtbus heeft Solidez verzocht haar activiteiten over te nemen. Dat is in september 2011 gerealiseerd. De nieuwe naam is Plusbus geworden. De Plusbus heeft als motto: sociaal vervoer, van deur tot deur met vrijwillige zorg en aandacht voor de klant. In totaal zijn 7.600 personen vervoerd verdeeld over 5.400 ritten. Zestien vrijwilligers zijn als chauffeur werkzaam geweest en hebben de Plusbus tot een succes in Wageningen gemaakt. Zorgwekkende Zorgmijders (ZWZM) ZWZM is een vorm van bemoeizorg en casemanagement. Deze vorm van dienstverlening wordt ingezet bij zeer complexe casuïstiek en kan alleen effectief worden ingezet in samenwerking met andere zorg- en dienstverleners. Het methodisch handelen is er op gericht een groep mensen te bereiken die zelf geen hulp wensen maar wel de nodige overlast voor zichzelf en/of anderen veroorzaken. Afwijkend gedrag wordt steeds minder geaccepteerd waardoor mensen in een sociaal isolement terecht komen en mijdend gedrag gaan vertonen. Het aantal dossiers ZWZM in 2011 bedroeg 28. Dat zijn er 8 meer dan waren gepland. In 2011 zijn afspraken gemaakt met het RIBW om een gezamenlijk aanbod voor de doelgroep van het RIBW te ontwikkelen en we zien dat als een zeer positieve ontwikkeling. 6.3.4. Totaal beeld gemeente Wageningen Ook voor de gemeente Wageningen hebben we in 2011 mooie dingen kunnen doen. Ook hier geldt dat positieve ontwikkelingen zoals een toenemend besef dat inzet van eigen kracht en het nemen van verantwoordelijkheid van belang is voor een vitale samenleving, niet kunnen verhullen dat er ook zorgen zijn. Er zijn signalen die bijzondere aandacht vragen. Samen met onze opdrachtgever(s) en partners gaan we daar graag verder mee aan de slag gaan: 1) Er is ook in Wageningen een groep die, vaak geplaatst vanuit Sociale zaken, graag vrijwilligerswerk verricht maar extra (professionele) begeleiding nodig heeft, daar is niet altijd (meer) voldoende capaciteit en budget voor beschikbaar; 2) De meervoudigheid en complexiteit van sommige zorgvragers neemt toe, de hulp is vaak nog te gesegmenteerd beschikbaar; 3) Er dreigt overvraging van burgers in een kwetsbare positie en hun mantel(ver)zorgers. 4) Juist voor de meest kwetsbare groep in de samenleving is naast preventie en curatieve hulp en ondersteuning ook nazorg en inbedding van belang.
51
In onderstaande tabel is de productie weergegeven voor de dienstverlening in opdracht van de gemeente Wageningen. De Tussenschoolde Opvang, Trajectbegeleiding en andere (externe) opdrachten maken daar geen deel van uit. We hebben onze inspanningsverplichting ruimschoots gerealiseerd (34.568 productieve uren). Een enkele onderprestatie in ureninzet (niet op prestaties) op het ene product wordt gecompenseerd door overproductie op een ander product. De productieve uren zijn gerealiseerd bij een gemiddelde productiviteit van agogisch personeel van 1350 uur per fte en 1450 uur per fte voor ondersteunend personeel. De overschrijding van 6% wordt met name veroorzaakt door extra inzet van de professionals op Zorgwekkende Zorgmijders en op de Huizen van de Wijk.
Realisatie 2011 Gemeente Wageningen 40.000 35.000 30.000
25.000 20.000 15.000
Realisatie
10.000 5.000 0 Wageningen 2011 Wageningen 2011 Wageningen 2011 Opvoeden en Leefbaarheid en Hulp en Opgroeien Participatie Ondersteuning
Totaal
6.4. Overige dienstverlening Solidez verrichte ook in 2011 opdrachten voor derden, een deel van deze diensten zijn al beschreven in de overige paragrafen; 1) De begeleiding van Leerteams maakt deel uit van een regionaal samenwerkingsproject ‘Gezamenlijk Opleiden Gelderse Vallei’ en wordt o.a. door de Provincie, FCB en POA gefinancierd; 2) Man in Uitvoering, een Renkums project mede gefinancierd door het Oranje Fonds; 3) Kroatie, een interationaal samenwerkinsgproject gefinancierd door ESF; 4) Jong-In-Zicht, trajectbegeleiding voor werkloze jongeren, gefinancierd door de Provincie; 5) De Dagopvang de Eikenhorst, AWBZ gefinancierd. In totaal werden daartoe 6.214 productieve uren gerealiseerd.
52
Realisatie overige dienstverlening 2011 7.000 6.000
5.000 4.000 3.000
Realisatie
2.000 1.000 0 Overig 2011 Opvoeden en Opgroeien
Overig 2011 Overig 2011 Hulp Leefbaarheid en en Ondersteuning Participatie
Totaal
Slotwoord Opnieuw hebben Solidez medewerkers vol passie vormgegeven aan de dienstverlening zoals in dit hoofdstuk beschreven en de interne dienstverleners hebben dat proces graag ondersteund. We zijn als organisatie gegroeid, niet alleen in omvang maar ook in zelfbewustheid en ondernemerschap. We kijken terug op een goed jaar en zien uit naar de nabije toekomst. Die is in een aantal opzichten ongewis maar biedt ook zeker nieuwe kansen.
53
Bijlage
54
Bijlage 1
JAARCIJFERS WELZIJN 2011 Cijfers Welzijn Ouderen Wageningen Tabel 1.1 De Wielewaag, educatief - creatief Activiteit
Deelnemers 2011
2010
Frans
39
18
Digitale fotografie
15
9
Digitale fotobewerking
10
20
Studiekring
22
12
Computercursus
39
20
Creatief met bloemen
26
12
Quilten
21
10
Tekenen en schilderen
72
32
103
57
Creatief met papier
11
5
Filosofie
19
9
Genealogie
6
6
Gezonde voeding
9
Diverse workshops (sieraden, polytex, mozaïek, e.d.)
392
210
55
Tabel 1.2 De Wielewaag, sociale activiteit Activiteit
Deelnemers 2011
2010
Biljarten (aantal leden)
35
35 leden
Kaarten (klaverjassen en jokeren)
52
44 pwk
Sjoelen
16
20
Koor
33
32
Fietsclub (6 tochten)
144
144
Kleine bingo (art. commissie, 12 x per jaar)
300
250
Open maaltijd (art. commissie, 10 x per jaar)
383
460
Wielewaag diner (6x per jaar)
156
231
Zondagsopening
25
124
Bezoekers dienstencentrum voor koffie/thee (buiten vaste activiteitendeelnemers die koffie gebruiken)
60
50 per dag
Kumpulan (deelnemers per maand)
25
25 pmnd
KGO Bingo (deelnemers per maand)
58
63 pmnd
144
132
Wandelclub (12x per jaar) Tabel 1.3 De Wielewaag, beweegactiviteiten Activiteit
Deelnemers 2011
2010
Country line dansen (di-ocht + do-ocht)
64
40
Gymnastiek in locatie Ons Huis
31
13
Gymnastiek in locatie De Pomhorst
13
5
Gymnastiek in locatie De Wielewaag
37
16
Tai Chi
24
14
Volksdansen
27
16 56
Yoga (groep 1 + 2)
44
20
Body fit (groep 1, 2, 3)
106
54
TOTAAL
346
187
Tabel 1.4 De Wielewaag, losse activiteiten Activiteit
Deelnemers
Deelnemers
2011
2010
Snertwandeling
34
31
Smartlappen
76
Avifauna
16
Fancy Fair
30
Paasbrunch
22
24
Pannenkoeken eten
35
30
Jeu de boules
16
Verwenmorgen
24
Damesbiljart
12
Rollator check
18
9
Streekmuseum
8
5
Lezing hospice
18
19
Muziekavond
81
66
Kalebassen
12
75
Intratuin
8
12
Fotoworkshop
8
19
Kerstmarkt Duitsland
8
Kerstbingo
26
25
Vakantieweek Huissen
15
12 57
Sommige onderdelen zijn vervangen door nieuwe activiteiten in het assortiment. Tabel 2
Maaltijden
Warme maaltijden
Vriesverse maaltijden
Totaal
2011 4.264
27.372
31.636
2010 3621
30.072
33.693
Tabel 3
Personenalarmering (aantal aansluitingen) Totaal
nieuw
vervangen
31-12-2011
312
60
0
31-12-2010
309
55
0
Tabel 4
Taxi kaartenverkoop
2011 TOTAAL
1478
Cijfers Sociaal Raadslieden In totaal werden er in 2011 3832 vragen gesteld door 1682 personen verdeeld over de volgende diensten.
2011
2010
2151
1848
918
910
Bezwaar/beroep
59
52
Verwijzing
77
70
132
80
4
3
27
35
464
400
3832
3398
Informatie en advies Invullen formulier
Bemiddeling Klankbord Brieven Overige dienstverlening*
* = o.a. advocatuur, sociale dienst, maatschappelijk werk, deurwaarder 58
Tabel 1
Verhouding man – vrouw 2011
2010
Man
35,4
34,7
Vrouw
53,8
55
Meerdere personen
5,4
4,3
Instelling/hulpverlener
5,4
6
100%
100
2011
2010
Balie dienstverlening
45,8
45,2
Telefoon
18,9
21,8
Afspraak
25,3
26,2
10
6,8
100%
100
Tabel 2
Soort contact
Anders
Tabel 3
Onderwerp/hulpvraag (hoofdonderwerp) 2011
2010
Aantal
Percentage
Aantal
Percentage
Sociale zekerheid
938
24,5
805
23,7
Werken
107
2,8
122
3,6
Belastingen
134
35,9
1211
35,5
Wonen
437
11,4
381
11,2
Consumentenzaken
437
11,4
380
11,2
Juridisch burger/overheid
277
7,2
250
7,4
Personen-/familierecht
87
2,2
85
2,5
Onderwijs
60
1,6
78
2,3 59
Overige maatsch. onderwerpen
95
2,5
70
2,1
Geen antwoord
20
0,5
16
0,5
3832
100
3398
100%
Tabel 4
Land van herkomst 2011
2010
40,5
40,3
Marokko
9,5
8,2
Europa
5,9
6,2
Suriname/Antillen
2,4
2,5
Turkije
0,4
0,3
Somalië
3,5
3,8
Overige landen
31
30,8
Geen antwoord
6,8
7,9
100%
100%
2011
2010
3,5
3,1
25 tot 35 jaar
20,6
22,8
35 tot 45 jaar
22,2
21
45 tot 55 jaar
19,1
18,6
55 tot 65 jaar
11,2
13,6
65 jaar en ouder
12,7
10,4
Geen antwoord
10,7
10,5
100%
100%
Nederland
Tabel 5
Leeftijd
Tot 25 jaar
60
Tabel 6
Duur contact 2011
2010
Aantal
Percentage
Aantal
Percentage
Tot 15 minuten
588
35
573
35,3
15 – 30 minuten
479
28,5
401
24,7
30 – 60 minuten
458
27,2
465
28,7
Langer dan 60 min.
157
9,3
182
11,2
1682
100
1621
100
Tabel 7
Uitwerktijd 2011
2010
Aantal
Percentage
Aantal
Percentage
Geen uitwerktijd
1425
84,7
1364
84,1
Tot 30 minuten
103
6,1
83
5,1
53
3,2
59
3,6
101
6
115
7,1
1682
100
1621
100
30 – 60 minuten Langer dan 60 minuten
Cijfers Algemeen Maatschappelijk Werk 2011 Omschrijving
Gemeente Renkum
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
Over uit 2010
179
150
189
157
Nieuw in 2011
222
230
336
280
In behandeling
401
380
525
* 443
Afgesloten in 2011
236
201
351
248
Naar 2012
165
179
174
189
61
Aantal korte contracten Spreekuren
48
78
61
91
350
350
260
260
* waarvan HSM 7 dossiers, VHV 20 dossiers
Tabel 1
Verhouding mannen – vrouwen Gemeente Renkum
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
Man
39,2%
39%
32,3%
40%
Vrouw
60,8%
61%
67,7%
60%
100%
100%
100%
100%
Tabel 2
Herkomst cliënt Gemeente Renkum
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
Nederland
70%
79%
51%
62,8
Buitenland o.a. Somalië, Suriname, Indonesië, Afghanistan, Turkije
30%
21%
49%
37,2
100%
100%
100%
100%
Tabel 3
Bron van inkomsten Gemeente Renkum
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
Inkomsten uit eigen bedrijf
3,2
3
2,7
2,7
Loondienst
28
35,1
24,2
30
Ziektewet
3,2
4
2,7
5,7
Werkloosheiduitkering WW-TW wachtgeld
3,2
2,6
3,7
3
62
AO-uitkering (WIA etc.)
4,8
5,3
7,8
6,7
11,8
16,8
6,8
6,7
Beursstudie
1,1
0,9
1,8
2
AOW/ANW
7,5
7,8
9,1
5,4
Pensioen
0,5
0,9
1,4
4,2
Zonder inkomen
2,7
3
2,7
1,3
Afhankelijk van anderen
8,6
9,8
10
12,8
Onbekend
34
10,8
27,1
19,5
100%
100%
100%
100%
Sociale Voorzieningen (BBW)
Tabel 4
Hulpvraag Gemeente Renkum
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
32,6
22
11,7
7
Huisvesting
5,1
2,5
6,7
7,3
Vorming/Opleiding
4,2
1,2
Werk en maatschappelijke participatie
3,1
0,6
7,1
0,4
17,3
23,2
27,9
32,4
Familierelatie
9,2
15,4
12,3
8
Relatie ouder/kind
5,1
15,7
8,4
9,5
Relatie tot anderen
1
6,9
6,7
12,9
3,1
1,3
2,9
3,6
12,2
7,5
7,3
8,5
Financiën
Gezondheid/psychische problemen
Maatschappelijke organisaties Verwerking
0,4
63
Eenzaamheid
1
2,5
1,7
0,8
Identiteit
2
2,5
2,8
4,5
4,1
6,3
4,5
4,7
100%
100%
100%
100%
Slachtoffer (huiselijk) geweld
Tabel 5
Initiatief tot aanmelding Gemeente Renkum
Eigen initiatief Initiatief medewerker Verwezen
Tabel 6
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
48,2
56,3
50,1
49,3
9,2
3,4
11,5
1
42,6
40,3
38,1
49,7
100
100
100%
100%
Leeftijd Gemeente Renkum
Gemeente Wageningen
2011
2010
2011
2010
13,3
16,7
15,6
12,2
20 – 25 jaar
9,9
4,7
8
7,6
26 – 29 jaar
5,9
3,4
8
6,4
30 – 39 jaar
15,8
14,8
12,5
20,2
40 – 49 jaar
26,5
32,2
22,4
22,4
50 – 59 jaar
15,8
13,5
16
17,2
60 – 64 jaar
3,9
4,7
3,4
5,6
65 – ouder
8,9
10
14,1
8,4
100
100%
100%
100%
0 – 19 jaar
64
Cijfers Steunpunt Mantelzorg 2011 Aantal ingeschreven mantelzorgers per 01.01.2011
149
Nieuw ingeschreven mantelzorgers
82
Uitgeschreven mantelzorgers
10
Aantal ingeschreven mantelzorgers per 31.12.2011
221
Aantal vrijwilligers steunpunt mantelzorg
3
Aantal Mantelzorg cafés
6
-
Aantal deelnemers
120
Aantal deelnemers dag van de mantelzorg
90
Aantal contacten met mantelzorgers
323
-
Huisbezoeken Trajectbegeleiding Bureaubezoeken Telefoon/mailcontact
112 15 33 163
Cijfers Bezoek en Oppas Service (BOS) 2011 Aantal dossiers in behandeling per 01.01.2011
6
Aantal nieuwe aanvragen
19
-
In behandeling genomen Aanvrager overleden Doorverwezen Aanvragen op afroep Aanvraag uitgesteld Partner opgenomen
8 1 3 2 4 2
Aantal dossiers in behandeling per 31.12.2011
7 65
Aantal vrijwilligers per 01.01.2011
9
Aantal vrijwilligers per 31.12.2011
12
Voor de registratie wordt gebruik gemaakt van het Mezzo registratiesysteem
Cijfers Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) 2011 Aantal dossiers in behandeling per 01.01.2011
3
Aantal nieuwe aanvragen
13
-
Diagnose Diagnose Diagnose Diagnose
kanker ALS diabetes ouderdom
9 1 1 2
Aantal dossiers in behandeling per 31.12.2011
4
Aantal vrijwilligers
8
-
Geen mutaties in 2011
66