--'æ*'"-
.WAFM StrÍkt vertrouwelijk MinisterievanFinanciën DirectieFinanciële Ma¡kten de heerdr. B. ter Haar Postbus 20201 25OOEE DENHAAG
Datum Onskenmerk Pagina Bet¡eft
8juni 2009 TGFO-AMW|-}9I'1849 I van5 Provisiesvoor bemiddelaars in kredietbeschermers
GeachteheerTerHaar, De bepalingeninzake beloningstransparantie en provisiebetaling beogen de consument beterte beschermen. In het 'kleuring,van systeemvan provisiesschuiltnamelijkhetrisicovan beloningsgedreven hetadviesdatdoor tussenpersonen wordtgegeven,omdatdefussenpersoon doordeaanbieder wordtbetaald.Degenoemde regels geldennu voorcomplexeproductenenhypothecaire kedieten.In onzeconsultatiereactie op dewijzigingvanhet BesluitGedragstoezicht financiëleondernemingen ("BCfo") hebbenwij opgemerkt dater productenzijnwaarbij sooftgelijkeproblemen spelenals bij deproductendie thansonderdereikwijdtevandenieuweprovisieregels vallen.Zo kartook bij niet-complexe productende beloningsstructuur aanleiding geventot misseling.Wehebben riangegeven metnamebuitengewoon hogeprovisieste constateren bij kredietbeschermers en woonlastenbeschermers, waarbijde premiewordtvolda¿nmiddelseeneenmalige koopsom ('koopsomverzekeringen'), die wordtmeegefinancierd meteenconsumptíef of hypothecair kediet. Er besøan sterkeaanwijzingendat dezelfdeproblematiekook speeltbij uitvaartverzekeringen tegenkoopsom. Teneindehetvoorgaande toete lichtenhebbenwij u pere-mailvan 15mei2009 inzichtgegeven in deeerste resultaten vanhet'?roject Koopsomverzekeringen" ('Project').Dit projectdoetonderzoek naardehoogtevande provisiesdie wordenbetaaldaanbemiddelaars en adviseurs dooraanbieders vankoopsomverzekering en,lndeze bnef zalde StichtingAutoriteitFinanciëleMarkten('AFM') op uw verzoekhaare-mailvan 15mei 2009nader toelichten. Hiertoezullenwij in dezebrief eerstkort ingaanop de aanleiding, doelstellingen endeverschillende stategíeën vanhetProject.Hiemalichtenwe de eersteresultaten vanhetProjectnadertoe.Vervolgenszullenwij ingaanop de beperkingen vanhethuidigwettelijkinstrumentarium om de buitengewoon hogeprovisiesbij koopsomverzekeringen adequaataan te pakken.Tot slot komtdeAFM tot haa¡standpunt. De AFM staatachter uw voornemenom koopsomverzekeringen onderde provisietransparantie eninducementregels te brengen. De AFM maaktu er op attentdater mogelijkeenvluchtontstaatnaarpremiebetalende verzekeringen, metname premiebetalende verzekeringen, waarbijde provisievoorafwordtuitbetaald aande adviseur/bemiddelaa¡. De AFM is hieropdoormeerdere marktpartijengewezßn.
Stichting Autoriteit FinanciëleMarkten Kamer van KoophandelAmsterdam,nr. 4lZ077Sg Kenmerkvandezebrief rGFo-AHur-090s1849
Bezoekadres Vûz€lgracht 50 Postbus I 1723. l00l GSAmste¡dam -7973800. wwrv.afin.nt Telefoon 020-7972000. Êau<020
-.#*
,j;tíF AF,M Datum Onskenmerk Pagina
8 juni 2009 TGFO-AMWi-09O51849 2van5
AanleidingProject signalenontvangendie eropwijzendatdeprovisies De AFM heeftvanuitde markten de mediaverschillende signalen buitensporig vanniet-complexe hoogzijn, De bovenstaande voor bemiddelaa¡s koopsomverzekeringen provisies de verhouding van betaalde en in geleid in de hoogte de datde AFM irzichtwilde krijgen hebbener toe hiervoorverricht. die deadviseur/bemiddelaar tussendehoogtevan de provisiesen de werkzaamheden DoelstellingProject moestdoen signaleneenprojectopgezetdatonderzoek De AFM heeftnaa¡aanleidingvan de hiervoorgenoemde naar provisiesbij niet-complexe koopsomverzekeringen. Het Projectdoetgeenonderzoek naa¡debetaalde hoge premiebetalende verzekeringen. Het doelvanhetprojectis eeneindete makenaa¡rde buitengewoon betalenaan provisiesbij niet-complexe die aanbieders vankoopsomverzekeringen koopsomverzekeringen, Dezebuitenge\ryoon hogeprovisieszijn niet in het belangvande cliëntenvandeze adviseurs/bemiddelaars. gekeken die de de provisies staantot de werkzaamheden Daarbijwordt of in verhouding verzekeraars. dientte verrichtenom tot eenpassend advieste komen.Het Projectheeftzichmetnamegerichtop bemiddelaa¡ tegenkoopsomdie in combinatiemet overlijdensrisicoenwerkeloosheidsverzekeringen arbeidsongeschiktheids-, als vaakaangeduid In de marktwordendezevercekeringen eenk¡edietwordenafgesloten. (bij hypothecair (bij krediet). krediet)enwoonlastenverzekeringen kedietbeschermingsverzekeringenconsumptief StrategieënProject Wij zullenhieronder te verwezenlijken. strategieën bedachtom haa¡doelstellingen Het Projectheeftverschillende vandezestrategieën. kort ingaanop de voor u meestrelevanteonderdelen In de periodevanaf2 maart2009tot 20 april 2009 zijn gesprekkengevoerdmet zes Bij de selectievandeverzekeraars vanniet-complexe koopsomverzekeringen. verzekeraa¡s/samenstellers en de representativiteit. Het gaathierbijom pafijen meteen is rekeninggehoudenmet hun marktaandeel De AFM heeftbij dezepartijenonderandereinformatieoverde relatiefgroteomzzten ma¡ktaandeel. in dezeproducten. die wordtuitbetaaldaande adviseur/bemiddelaars hoogtevande provisieopgevraagd voorde excessen in de De AFM heeftmetdezepartijenook gesproken overmogelijkeoplossingen paltijen provisiesvandezeproductenen welkerol de individuele hierbij zelf kunnenspelen.Uit de prikkelsbestaanvoor eenhogeprovisievoor de gesprekken metdezepartijenis geblekendater perverse (depafij die de hoogsteprovisiebetaalt,verkrijgthetgrootstemarktaandeel). De adviseur/bemiddelaa¡ voor eenwettelijkeregelingom de meestebetrokkenpartijenhebbendaaromhunvoorkeuruitgesproken hogeprovisiesaante pakken. periodeheeftde AFM zelfreguleringvande branchevangenoemde verzekeringen In dezelfde (via het VerbondvanVerzekeraars),zodat gestimuleerd debrancheer zelfvoor zouzorgendatde proVisies marktconform zijn en in verhoudingstaantot de in niet-complexe koopsomverzekeringen verrichten eenpassend advieste geven.Dit heeft die dient te om werkzaamheden deadviseur/bemiddelaar (vooralsnog) te njn vaneen niettot hetgewensteresultaatgeleid,OokhetVerbondbleekvoorstander wettelijkeregeling.
rffi
:.:.ïËË+s*
AFÌ\{ Datum 8juni 2009 onskenmerk TGFO-AMWi-09051849 Pagina 3 va¡l5
¡
¡
Eenvolgendestapvanhetprojectzal zijn hetdoenvanonderzoek naa¡deverhoudingtussende hoogte vandeprovisiesen dewerkzaamheden die de adviseur/bemiddelaa¡ hiervoorverricht.De verwachting is datdehoogtevan deprovisienietin verhoudingzullenstaanmetde werkzaantheden vande adviseur/bemiddelaa¡. Eenindicatiehiervooris ookde aanu gerichtebriefvanFidin van26 mei2009, waarinzij voorsteltdeprovisiete maximeren op 25o/o vandekoopsom. Het openbaar makenvanderesultaten vanhetonderzoek. Zoalsbij u bekend,zullenwij - geletop onze - geeninstellingsspecifieke geheimhoudingsplicht informatieopenbaar maken.Het is nu nogniet duidelijkop welkewijzederesultaten vanhetonderzoek openbaar zullenwordengemaakt.
Cijfermatigeonderbouwingeersteresultaten De AFM heefttijdenshetprojectinformatieopgevraagd overdeperiode2006tot enmet2008.De in de e-mail van l5 mei2009genoemde cijfershebbenuitsluitendbetekkingop cijfersover2008.De datauit dejaren 2006en 2007ziin opgevraagd ominzagete kijgen in deontwikkelingvande hoogtevandeprovisieen de ontwikkeling va¡lde marktaandelen. Inmiddelszijn alleontvangen gegevens verwerkt.Uit degeihventariseerde informatieis geblekendatalle verzekeraars die kedietbeschermers (bij consumptief (drievandezespartijen)provisies krediet)aanbieden uitbetalenaande adviseur/bemiddelaar die in 2008varieerden van25Yotot 86 %ovandekoopsom.Hetgrosvande aandeadvíseurs/bemiddelaars provisiesligt rondde 80%vandekoopsom. betaalde Bij verzekeraars die woonlastenbeschermers (bij hypothecair krediet)aanbieden looptde provisiedie wordt betaaldaande adviseur/bemiddelaar op tot 7lYovande koopsom.De gemiddelde provisielig! rondde42/0. Hierbijmoetwordenopgemerkt datdegemiddelde koopsombij woonlastenbeschermers veelalhogerligt danbij (hetverzekerde kredietbeschermers kediet is namelijkhoger). OordeelAFM over huidigewettelijk instrumentsrium De AFM is vanoordeeldathethuidigewettelijkinstrumentarium niettoereikendis om buitensporige provisies adequaat aante pakken.Hierondervolgteenkortejuridischeuiteenzetting. (artikel4:20Wft enartikel58 BGfo) Transparantiereeels Op basisvanafikel 4:20 Wetop hetfinancieeltoezicht('Wft') dientvoorafgaande aanhetadviesaande cliënt informatiewordenverstrektdie relevantis vooreenadequate beoordeling vanhetproduct.Artikel 4:20Wft is onderandereuitgewerktin artikel58 BGfo.In afíkel 58 BGfostaataangegeven datvoorafgaand aande totstandkoming vaneenovereenkomstinzake eencomplexproductof hypothecair kediet eenbemiddel¿uf een consument jaarlijkse informatieverstrektoverdehoogtevandeprovisie,deafsluitprovisie, het bedragaan provisieen hetaantaltermijnendaarvandie de desbetreffende doorlopende aanbieder rechtstreeks of middellijk zal betalenin verbandmethetcomplexeproductofhet hypothecair krediet(provisietransparantieregel). Artikel 58 BGfo geldtechternietvoorniet-complexe producten, zoalskedietbeschermers en woonlastenbeschermers. Bemiddelaa¡s in niet-complexe verzekeringen hebbenop grondvandít artikelgeen
ffipM Datum Onskenmerk Pagina
8 juni 2009 TGFO-AMWi-09051849 4vut5
vaneenovereenkomst iruakeeenniet-complexe verzekering aandetotstandkoming verplichtingom voorafgaand informatiete verstrekken overde orovisies. (artikelI 49aBGfo) Inducementreeels of bemiddelaar Daarnaast steltartikel l49a BGfo (alsuitwerkingvanartikel4:72en4:73Wfr) dateenaanbieder, ofadvisereninzakeeencomplexproductofeen adviseurgeenprovisieverschaftofontvangt,voorhetbemiddelen dienst krediet,rechtstreeks hypothecair of middellijkdie nietnoodzakelijkis voor hetverlenenvande betreffende of dezpmogelijkmaakt. producten. Aanbieders vanen Ook hier geldtechterdatartikel l49aBGfo nietgeldtvoorniet-complexe aandeverplichtingom geenprovisieuit te zijn nietgebonden bemiddelaars in niet-complexe verzekeringen dienstof dezemogelijk betalenof te ontvangendie nietnoodzakelijkis voorhetverlenenvande betreffende maakt. Adviesregels lartikel4:23Wft) die eenklantadviseert,bij haaradviesin het Op grondvanartikel4:23Wft geldtdateenfinanciëleondememing en belangvande cliëntinformatiedientin te winnenoverdiensfinanciëlepositie,kennis,ervaring,doelstellingen (het 'klantprofiel')voorzoverdit redelijkerwijsrelevantis voorhetadvies(artikel4:23,eerstel¡d risicobereidheid op dezeinformatie(artikel4:23, eerste onderdeela Wft). Zij draagter voorzorgdathaaradviesmedeis gebaseerd dieeenadvies lid, onderdeelb Wft). Op basisvandit artikelkunnenwij nietstellendateenadviseur/bemiddelaar geeftin eenniet-complexe hogeprovisiewordt uitbetaaldaande koopsomverzekering, waarbijeenexcessief artikel4:23 Wft overtreedt. van artikel4:23Wft gaatniet zo ver.De normvan De interpretatie bemiddelaar, informatie,mdat een moetzijn op degeihventa¡iseerde artikel4:23Wft schrijftvoor dathetadviesgebaseerd passend advieswordtgegeven. Dit betekentdatwanneereenadviesbij de cliëntpastvoor wat beheftkennis, ervaring,doelstellingen en rísicobereidheid en de prijs vanhetfinanciëleproduct(inclusiefdeprovisie)eveneens pastbij definanciëlepositievande cliënt(lees:de clientkanhetproductbetalen), danvoldoethetadviesaande waaruitde prijs is opgebouwd(provisÍe, vereistenvanafikel 4:23 Wft. De verschillende componenten rol in de risicopremieen kosten)vanhetproductspelenop grondvana¡tikel4:23Wft geenafzondedijke product betalen). ofde prijs pastbij de financiëlepositievande cliënt(lees:kande cliënthet beoordeling Hierdoorkanmoeilijkwordenbetoogddateenproductdateenhogeprovisiekent alleenop basisdaarvanniet kan In datverbandis ook belangrijkdatde passenbij eencliënt,waardoora¡tikel4:23Wft zouwordenovertreden. kururenkiezenof zij op basisvan eenobjectievedanwel nietwetgeverheeftbepaalddatadviseurs/bemiddelaa¡s 4:73V/ft). Dit heefrtot gevolgdat objectieveanalyseadviseren(zie artikel4:72 respectievelijk ervoorkunnenkiezenom alleendie verzekeringsproducten in hun portefeuilleop te adviseurs/bemiddelaars alleen nemendie eenhogeprovisiekennen.Reedsdaaromkannietwordengestelddatadviseurs¡bemiddelaars vanwegeeenhogeprovisievan eenbepaaldproductarflkel4:23Wft overteden,terwijl datproductwel bij het prikkelsbestaandie wordtopgemerktdat er inverseþerverse klantprofielvaneencliëntpast.Bij hetvorenstaande leidentot eentrendnaarhogereprovisies.Wordtdezetrendnietgevolgd,danzal dit leidentot omzefverlies.
WAFM ,,Þ*
Datum Ons kenmerk Pagina
8 juni 2009 TGFO-AMWi-09051849 5van5
tegen zijn op uitvaa¡fverzekeringen niet van toepæsing Voor de goedeordemerkenwij op datdeadviesregels Vos van24 van maart2009 mewouw op dekamerwagen koopsom.Wij verwijzenu hiervoornaatdeantwoorden en metnamen¿ürhetantwoordop waag4. StandpuntAFÏVÍ staatde AFM achteruw voomemenom en geletop hetvorenstaande, Znals eerder:ìÍmgegeven te brengen.De AFM maaktu er op en inducementregels onderdeprovisietraruparantie koopsomverzekeringen metnamepremiebetalende premiebetalende verzekeringen, attentdat mogelijk eenvlucht ontstaatnaar De AFM is hieropdoor verzekeringerlwaarbdde provisievoorafwordt uitbetaaldaande adviseur/bemiddelaar. meerdere marþartijen gewezen. Mochtu nogwagenhebben,kuntu contact te hebbengei'nformeerd. efopu hiermeevoldoende Wij verÛouwen 020-7973111. opnemenmetdeheerW. van Santen,telefoonnummer
lC.J. vanSanten Bestuurslid FinanciëleOndememingen Toezichtgroepen
