Handleiding toestel Mondeling Geschiedenis: TASCAM DR 1
WAARSCHUWINGEN VOORAF - lees deze handleiding goed, hou rekening met alle richtlijnen en waarschuwingen - gebruik het toestel enkel zoals aangegeven in deze handleiding - gebruik enkel accessoires (adapter, hoofdtelefoon, microfoon, batterij, …) die samen met het toestel bezorgd werden, sluit geen eigen accessoires aan - bewaar het toestel bij niet-gebruik steeds in de bewaartas, samen met de andere accessoires - stel het toestel en de batterij niet bloot aan warmte of fel licht - vermijd vocht en nat op het toestel, sluit het toestel onmiddellijk af en haal de adapter uit het stopcontact als het toch in aanraking komt met overvloedig nat - bewaar het toestel en de accessoires op normale temperatuur binnenshuis - probeer het toestel niet zelf schoon te maken of te herstellen - contacteer de Erfgoedcel Waasland op 03 780 52 10 bij problemen met het toestel
INLEIDING Deze handleiding is een goede inleiding op het gebruik van de TASCAM DR-1 solid state recorder, maar is vooral een beknopte basis om de gebruiker op weg te helpen. Voor een goed begrip en goed gebruik van de recorder is het wenselijk dat je de bijgevoegde handleiding van TASCAM zelf grondig en voldoende op voorhand doorneemt (enkel beschikbaar in Engels en Frans). Ook al omdat de recorder heel wat meer mogelijkheden heeft dan hier beschreven wordt, zodat je zelf kan bepalen welke instellingen of opties voor jouw opname gepast zijn. Deze handleiding werd geschreven vanuit het perspectief van gebruik van het toestel voor opnamen in het kader van mondelinge geschiedenis projecten. De instellingen die hierin verder beschreven worden, bieden normaal gezien de beste kwaliteit voor gebruik van de opnames binnen dergelijke projecten.
1. ONDERDELEN VAN DE TASCAM DR-1 Wij nemen hier graag een aantal afbeeldingen van de TASCAM DR-1 op waar de verschillende onderdelen van het toestel op aangegeven staan. Wanneer je in de handleiding een cijfer tussen haakjes tegen komt, verwijst dit cijfer naar het onderdeel dat met dat nummer aangeduid is op deze afbeeldingen.
1) Ingebouwde microfoon 2) LCD-scherm 3) Menu knop 4) Loop knop 5) I/O-knop 6) Terugspoel knop 7) Vooruitspoel knop 8) Playback controll knop 9) FX – knop 10) Play / pause knop 11) Wiel 12) Stop / Home knop 13) Record / pause knop 14) Peak indicator 15) Oplaad indicator
16) Volume output knop (+/-) 17) Mix balance knop (+/-) 18) Input setting knop 19) Input volume knop (+/-) 20) Output aansluiting voor hoofdtelefoon
21) Aansluiting voor AC Adapter 22) Geheugenkaarthouder 23) Aansluiting voor USB kabel 24) Power knop 25) Hold schakelaar
2
26) Aansluiting voor mono microfoon met 1 / 4’’ plug
27) Aansluiting voor stereo microfoon met mini-jack 28) Aansluiting voor externe lijn
29) Reset knop 30) Batterijhouder
3
2. OPSTELLING 2.1 AANSLUITEN OP NETSTROOM De Tascam DR1 kan werken op netspanning met de bijgeleverde adapter (enkel aanwezig bij toestellen 1 tot 4). De kabel hiervoor is ongeveer 3 meter lang, wat betekent dat het toestel niet al te ver van een stopcontact opgesteld kan staan. Met de externe tafelmicrofoon die mee in het pakket zit, is het weliswaar mogelijk om een bijkomende afstand van 6 meter te overbruggen, maar het is aanbevolen om het toestel toch bij de hand te hebben tijdens het interview. Opgelet! In sommige gevallen kan het aansluiten van de netwerkadapter in combinatie met het gebruik van een externe microfoon voor lichte storing in de opname zorgen. Test dit vooraf dus zeker eens uit!
2.2 WERKEN OP BATTERIJ De TASCAM DR1 werkt ook op de bijgeleverde batterij. Dit biedt het voordeel dat er geen stopcontact moet zijn in de buurt van het toestel. De batterij in het toestel is oplaadbaar en kan herladen worden door de TASCAM DR1 met een USB-kabel aan te sluiten op een computer of met de netwerkadapter op het stroomnet (zie verder). Opgelet! Als je het toestel wil laten werken op batterij, laad de batterij dan zeker vooraf op. De batterij heeft een levensduur van ongeveer 6 uur (in opname), maar dit kan korter zijn afhankelijk van het formaat waarin opgenomen wordt. Laad het toestel daarom indien mogelijk voor elk gebruik opnieuw op. Indien dit niet kan, hou je er best rekening mee dat je niet meer dan 4 uur opnames zonder tussentijds opladen van de batterij plant of steeds een netwerkadapter achter de hand hebt.
De batterij opladen Plaats de batterij in de TASCAM DR1. Dit doe je aan de achterkant van het toestel. Schuif het deksel van het batterijcompartiment (30) naar onder en verwijder het. Plaats de batterij in het toestel met de tekst aan de bovenkant en de cirkeltjes (+) (TH) (-) bovenaan links. Sluit het batterijcompartiment. Met behulp van netstroom:
Sluit het toestel aan op het elektriciteitsnet met behulp van de bijgeleverde adapter. Het toestel hoeft niet aan te staan. De bovenste indicator rechts naast het LCD-scherm licht oranje op zolang de batterij
4
oplaadt (15). Haal de adapter uit het stopcontact wanneer de batterij opgeladen is. Met behulp van een computer:
Verbind het toestel via de bijgeleverde USB-kabel met een computer. De USB aansluiting op het toestel zelf, bevindt zich aan de linkerkant van het toestel, rechts onder het klepje (23). De batterij laadt op van zodra de computer aan staat, het toestel hoeft zelf niet aan te staan. De bovenste indicator rechts naast het LCD-scherm licht oranje op zolang de batterij oplaadt (15). Verbreek de verbinding met de computer wanneer de batterij opgeladen is.
2.3 DE GEHEUGENKAART INBRENGEN EN VERWIJDEREN Met de TASCAM DR1 worden de geluidsopnames opgeslagen op een geheugenkaart (SD card). Breng de SD card in het toestel in voor je de opname start. Je vindt de geheugenkaarthouder onder het klepje aan de linkerkant van het toestel (22). Hou de SD card met het schuine kantje links vanboven. Duw de SD card in de houder tot hij op zijn plaats klikt.
Om de kaart weer uit het toestel te halen, duw je op het uiteinde van de SD card in de houder zodat de kaart los klikt. Als de kaart een stukje uit de houder steekt, kan je ze er gewoon uithalen. Opgelet! Verwijder de geheugenkaart nooit terwijl het toestel opneemt of afspeelt, of wanneer het toestel verbonden is met een computer via USB.
5
Opmerking Bij elk toestel wordt een standaard geheugenkaart van 1 of 4 GB aangeleverd. Hierop kan in .WAV (aanbevolen formaat voor mondelinge geschiedenis) ongeveer 2 of 8 uur interview worden opgenomen. Een geheugenkaart formateren Als je een volledig nieuwe SD card gebruikt, zal de TASCAM DR1 vragen om de kaart te mogen formatteren. (Indien je een kaart gebruikt die je samen met dit toestel uitleent, is dit normaal gezien al gebeurd.) Druk op de Play / pause knop (10) om het formatteren te starten. Opgelet! Soms zal het toestel een kaart willen formatteren die toch reeds eerder gebruikt werd, bijvoorbeeld in een ander toestel dan de TASCAM DR1. Bij het formatteren worden alle bestanden op de kaart gewist. Maak dat je er dus zeker van bent dat er geen waardevolle bestanden meer op de kaart staan, voor je gaat formatteren!
2.4 DE EXTERNE MICROFOON AANSLUITEN (OPTIONEEL) Voor mondelinge geschiedenisprojecten bieden de interne microfoons van de TASCAM DR1 niet altijd voldoende opnamekwaliteit. Daarom wordt bij elk toestel een externe microfoon (Audiotechnica U851A) bijgeleverd. Deze microfoon moet worden aangesloten op een externe voeding (bijgeleverd) die werkt op een gewone AA batterij. Let er steeds op dat er een voldoende opgeladen batterij in de voeding steekt! Omdat de aansluiting van de microfoon niet correspondeert met een aansluiting die op het toestel voorzien is, hoort hier ook een extra verbindingskabel bij. Op de TASCAM DR1 kunnen verschillende microfoons aangesloten worden, maar wij leggen hier enkel de aansluiting voor deze specifieke microfoon uit.
1. Sluit de microfoonkabel aan op de batterij 2. Sluit de breedste aansluiting van de verbindingskabel eveneens aan op de batterij. 3. Sluit de mini-jack van de verbindingskabel aan op de hiertoe voorziene Mic 1 ingang bovenaan het toestel (27) 4. Zet de batterij aan. Dit doe je door het knopje aan de zijkant te verschuiven van ‘OFF’ naar I
Op dit moment is de fysieke verbinding van de microfoon met het toestel een feit. Verder in deze handleiding geven we nog aan welke instellingen hiervoor op de TASCAM DR 1 gekozen moeten worden.
6
Opgelet! Let er bij het verbreken van de aansluiting op dat je de kabels niet zomaar lostrekt. Voor beide aansluitingen aan de batterij moet je op een knopje drukken om de aansluiting te kunnen verbreken. Ga hierbij voldoende voorzichtig te werk! Vergeet ook niet om de batterij weer op ‘OFF’ te zetten. Opstellen van de microfoon Plaats de microfoon op een tafel tussen de verschillende gesprekspartners in. Geluid wordt vooral geregistreerd langs de drie schuine zijden van de microfoon. Zorg er daarom voor dat de kant waar de aansluiting van de kabel zit, niet naar één van de gesprekspartners gericht is. Zorg er ook voor dat de afstand tussen de verschillende gesprekspartners en de microfoon niet te groot is. Om het geluid van trillingen van de tafel zelf enigszins te dempen, leg je best een handdoek of tafelkleed onder de microfoon. Leg echter nooit iets boven op de microfoon, dit verstoort de opname volledig.
2.5 DE EXTERNE HOOFDTELEFOONS AANSLUITEN De bijgeleverde oortelefoons heb je nodig om de opname te kunnen beluisteren van op het toestel. Je kan ook tegelijkertijd naar de opname luisteren en zo controleren of alles goed loopt. De oortelefoons plug je in Ω / Line OUT (20).
3 OPNEMEN 3.1 VOOR GEBRUIK Kijk na of de toetsen niet vergrendeld zijn. Het vergrendelen en ontgrendelen gebeurt door aan de linkerkant van het toestel de Hold schakelaar (25) heen of weer te schuiven. Het toestel is vergrendeld wanneer naast de Hold schakelaar een oranje achtergrond te zien is (de schakelaar is dan naar boven geschoven). Het menu aanpassen of de recorder gebruiken kan uiteraard enkel als de toetsen niet vergrendeld zijn. Het vergrendelen van de knoppen is wel aangeraden als je bv. met het toestel op stap bent, zodat de instellingen niet per ongeluk aangepast worden. Start het toestel op door de Power knop (24) aan de linkerkant van het toestel in te drukken, tot het LCD scherm (2) oranje oplicht en het hoofdscherm verschijnt.
7
3.2 INPUT-INSTELLINGEN Druk op de Input setting knop (18) aan de rechterkant van het toestel. Het scherm zoals hiernaast weergegeven verschijnt op het LCD scherm (2).
Selecteer de input bron 1. Druk op I►► Voortspoelen (9) om de input bron te kunnen selecteren (die staat nu zwart gemarkeerd). Je moet hier steeds kiezen voor INT/MIC1 (staat normaal gezien standaard ingesteld). 2. Draai indien nodig het wiel (11) naar rechts of links tot je de juiste input geselecteerd hebt. 3. Ga met I◄◄ Terugspoelen (8) terug naar het input menu
Selecteer monitor off 4. In het Input setting menu (zie hierboven) kan je ook de instelling monitor bepalen. Deze moet op OFF staan. 5. Is dit niet het geval, selecteer dan op het scherm (2) eerst MONITOR door aan het wiel (11) te draaien tot dit zwart gemarkeerd staat. Druk dan op I►► Voortspoelen (9) om de opties voor monitor te veranderen (OFF/ON staat nu zwart gemarkeerd) en kies de juiste instelling door aan het wiel te draaien. Ga met I◄◄ Terugspoelen (8) terug naar het input menu.
Bepaal de instellingen voor INT/MIC1 6. Draai aan het wiel tot het scherm zoals hiernaast weergegeven verschijnt 7. Door aan het wiel (11) te draaien, kan je de verschilllende instellingen selecteren (de gekozen instelling staat dan zwart gemarkeerd) 8. Druk op I►► Voortspoelen (9) om de opties voor een bepaalde instelling aan te passen (zie verder). 9. Draai aan het wiel (11) tot je de juiste optie gekozen hebt. 10. Keer met I◄◄ Terugspoelen (8) terug naar het hoofdmenu 11. Te bepalen instellingen : -
GAIN : dit bepaalt de gevoeligheid van het input signaal. Standaard dient deze op MID te staan. Gebruik je de externe microfoon, dan zet je deze instelling best op HIGH.
-
TYPE : Als je werkt zonder externe microfoon, moet deze instelling op STEREO staan (standaard). De bijgeleverde externe microfoon is echter een monomicroon. Als je die gebruikt, moet de instelling hier op MONO staan.
-
POWER : Dit moet enkel aan staan als je werkt met een externe microfoon zonder batterij, wat met de meegeleverde microfoon niet het geval is. Deze instelling moet dus steeds op OFF staan (standaard).
8
-
LOW CUT : de standaard instelling hier is OFF
-
LEVEL CTRL: de standaard instelling hier is OFF
-
LR SWAP: de standaard instelling hier is L-R
Terugkeren naar het hoofdmenu
Druk op Stop / home (12) om terug te keren naar het hoofdmenu. Het scherm zoals hiernaast weergegeven verschijnt op het LCD scherm (2).
Opgelet! Zorg er ook voor dat de input volume knop (19) aan de rechterkant van het toestel open staat. Op 6 of 7 is voldoende.
3.3 OPNAME-INSTELLINGEN
Ga naar het hoofdmenu en druk op de Menu knop (3). Het scherm zoals hiernaast weergegeven verschijnt op het LCD scherm (2). Met het wiel (11) kan je de verschillende instellingen uit het menu selecteren. Druk op ►II (10) om een instelling aan te passen. Vanuit het submenu dat dan verschijnt, keer je terug naar dit menu via de Menu knop (3).
REC SETTING instellen 1. Selecteer met het wiel (11) Rec Setting uit het menu. 2. Druk op ►II (10). Het submenu zoals hiernaast weergegeven verschijnt 3. Selecteer FORMAT. Druk op ►II (10). 4. Stel het opnameformaat in op WAV 16 bit door aan het wiel (11) te draaien en keer terug naar het submenu met I◄◄ Terugspoelen (8) 5. SAMPLE zou standaard ingesteld moeten staan op 44.1k. Deze instelling volstaat. 6. SIZE: hier kan je de maximum opslagcapaciteit van de opname instellen. Het wordt aanbevolen om deze gelijk te stellen aan de beschikbare opslagruimte op de Memory Card, zo zie je hier meteen hoeveel minuten opname je nog kan doen. Opmerking: op een lege geheugenkaart van 1 GB kan je in WAV 16 bit formaat ongeveer 1u en 40 minuten opnemen.
9
7. Keer terug naar het submenu met I◄◄ Terugspoelen (8) en ga dan naar het hoofdmenu met Stop / home (12).
3.4 OPNAME STARTEN Opgelet! Let er op dat alle instellingen goed staan. Test dit aan het begin van het interview ook even kort uit. Eens de opname loopt, kan je geen instellingen meer aanpassen. Vanuit het hoofdmenu kan je steeds terug naar het input setting menu door op de setting knop aan de rechterkant van het toestel te drukken (18).
Vooraf 1. Vertrek voor een opname steeds vanuit het hoofdmenu (zie hiernaast). Hier kom je vanuit eender welk subscherm op terecht door op Stop/Home (12) te drukken. Opmerking: de tekst ‘No Music file’ verschijnt enkel bij een lege kaart. Bij een niet lege kaart, zal de naam van het laatste audiofragment weergegeven worden onder de vorm ‘DR000(filenummer).wav’. Rechts onderaan het scherm kan je dan ook zien hoeveel bestanden er al op de kaart staan. Dit wordt vermeld als “(nummer bestand op scherm)/(totaal aantal bestanden)” waar op de afbeelding hierboven 000/000 staat. 2. Let er op dat alle instellingen goed staan. Test dit aan het begin van het interview ook even kort uit. Eens de opname loopt, kan je geen instellingen meer aanpassen. Werkwijze 3. Druk op Rec/Pause (13). Het licht aan de knop knippert rood en het opnamescherm verschijnt. 4. De verschillende instellingen voor opname staan weergegeven op dit scherm. Controleer hier nog eens of alles correct is! -
Onderaan moeten (zoals op dit scherm) INT/MIC1, Wav 16 bit en 44.1K aangeduid staan
-
Bovenaan moeten ST (zwarte letters in doorschijnende kader bij opname met externe microfoon, doorschijnend op zwart bij opname met opbouwmicrofoons), PWR (zwart in doorschijnende kader), LCF (zwarte letters in doorschijnende kader), OFF (zwarte letters in doorschijnende kader) en L-R (zwarte letters in doorschijnende kader) te zien zijn.
-
Naast de letters L / R zou een zwart balkje moeten bewegen bij elk geluid dat op dat moment al door de microfoon geregistreerd wordt (zonder opname). Zie je daar op dit moment helemaal niets bewegen, dan is er waarschijnlijk iets fout!
5. Merk je nog fouten op, druk op Stop/Home (12) om terug naar het hoofdscherm te gaan en van daaruit de nodige instellingen aan te passen.
10
6. Als het lichtje Peak (14) rechts naast het LCD scherm (2) rood kleurt wil dit zeggen dat de microfoon te dicht bij het toestel zelf opgesteld staat. Verplaats in dat geval één van beide tot het lichtje uitgaat. 7. Als je zeker bent dat alle instellingen correct staan, kan de opname gestart worden. Om te starten met opnemen, druk opnieuw op Rec/Pause (13). De Rec / Pause knop brandt nu ononderbroken en op het LCD-scherm is de tijd van de opname zichtbaar (00h02m53s in het scherm hiernaast). Daaronder is ook de nog beschikbare tijd te zien (10:05:32 in het scherm hiernaast). 8. Om de opname te pauseren, druk je opnieuw op Rec/Pause (13). De knop licht weer onderbroken op en de opnametijd stopt. Om verder te gaan druk je opnieuw op de knop, de opname gaat dan verder in hetzelfde bestand.
3.6 OPNAME STOPPEN Om de opname stop te zetten, druk je op Stop/Home (12). De Rec/Pause knop (13) licht niet langer op en de het audiobestand wordt afgesloten. Als je opnieuw gaat opnemen, zal een nieuw bestand aangemaakt worden. Opmerking: als je tussentijds een fragment wil beluisteren (bijvoorbeeld om de opnamekwaliteit te testen), moet je de opname stoppen zodat je het fragment kan afspelen. Dit kan niet in pauzestand. Opgelet! Als je een nieuwe opname start voor het vervolg van het interview, vergeet dan niet twee keer op de Rec/pause knop (13) te drukken tot die opnieuw ononderbroken rood oplicht.
4. EEN OPNAME AFSPELEN EN BELUISTEREN VANAF DE RECORDER 1. Vertrek uit het hoofdmenu. 2. Selecteer het bestand dat je wil beluisteren. Dit kan vanuit het hoofdmenu via I◄◄ Terugspoelen (8) en I►► Voortspoelen (9). Welk fragment klaar staat om te beluisteren, zie je op het LCD scherm (2). 3. Druk op ►II (10) om het afspelen te starten. Opgelet: je kan een opname enkel beluisteren met een hoofd- of oortelefoon! Let er ook op dat het outputvolume (16) open staat. 4. Pas eventueel het afspeelvolume aan met de output volumeknop rechts aan het toestel (16) 5. Druk opnieuw op ►II (10) om het afspelen te pauzeren. 6. Druk op Stop/Home (12) als je het afspelen wil stopzetten.
11
5. EEN OPNAME OVERLADEN OP DE PC Verbind het toestel via de bijgeleverde USB-kabel met een computer. De USB aansluiting op het toestel zelf, bevindt zich aan de linkerkant van het toestel, rechts onder het klepje (23). Om een opname te kunnen overladen, moet de TASCAM DR1 aan staan.
Ga via Deze Computer naar de DR-1 schijf op de computer. Onder de directory MUSIC vind je de verschillende geluidsopnamen terug. Je kan de bestanden die je op de computer wil zetten, simpelweg via drag-and-drop op je computer zetten. Verbreek de verbinding met de computer. De TASCAM DR-1 zal hierna automatisch heropstarten. Je kan ook de overgezette opnamen van de SD card via het toestel zelf verwijderen. Opgelet! Controleer of de opname goed overgezet is voor je de verbinding verbreekt en/of een bestand van de SD card verwijdert. Sla meteen meerdere versies van de opname op: 1 moederversie waar verder niet meer op gewerkt wordt en 1 of 2 werkversies.
6. EEN OPNAME WISSEN VAN OP HET TOESTEL
1. Ga naar het hoofdmenu en druk op de Menu knop (3) om het Menu scherm te openen. Het scherm zoals hiernaast weergegeven verschijnt op het LCD scherm (2). 2. Selecteer met behulp van het wiel (11) de optie ‘Browse’ en druk op ►II (10) om de verschillende bestanden op de SD card te kunnen zien.
12
3. Selecteer met behulp van het wiel (11) het bestand dat je wil wissen en druk op ►II (10) voor de verschillende opties. Het scherm zoals hiernaast weergegeven verschijnt op het LCD scherm (2) 4. Selecteer met behulp van het wiel (11) de optie Delete en druk op ►II (10) om het bestand te wissen. 5. Bevestig dat je de opname wil wissen door opnieuw op ►II (10) te drukken. Druk op Stop/Home (12) als je de opdracht wil annuleren.
Opmerking: bestanden kunnen ook in aparte folders zitten. Bekijk dus elk mapje dat je in de Browseweergave ziet om te kijken of er nog bestanden op de SD card gewist moeten worden. Blijf wel in de MUSIC hoofdmap, zodat je niet per ongeluk besturingsbestanden wist!
TOT SLOT Deze handleiding geeft je informatie over normaal gebruik van de TASCAM DR-1 voor interviews. Je zal hierin dan ook geen antwoord vinden over mogelijke foutmeldingen en problemen die ontstaan bij verkeerd gebruik. Raadpleeg de uitgebreide handleiding op www.avisoft.com/DR-1.pdf voor meer informatie, of neem contact op met de Erfgoedcel Waasland voor verder advies op 03/ 780 52 10. Bijlage: Samenvatting van de belangrijkste instellingen en handelingen
13
14
