Waar wij vasten, worden anderen gevoed

MAART 2014 Informatiekrant van het Bisdom Rotterdam  s www.bisdomrotterdam.nl s  jrg. 41  s  nr. 1

Waar wij vasten, worden anderen gevoed Op 5 maart is op Aswoensdag de vastentijd begonnen. Voor christenen de opmaat naar Pasen, een tijd die in het teken staat van inkeer, en uitzien. Een uitgelezen gelegenheid om de band met God aan te halen. En de band met elkaar. Vasten, gebed en aalmoezen geven zijn drie praktijken, die nauw met deze periode verbonden zijn. Niet voor niets is de lezing in de kerken op Aswoensdag een gedeelte uit de Bergrede, waarin Jezus juist op deze drie praktijken ingaat (Mt 6, 1-6, 16-18). Die drie praktijken hangen met elkaar samen. Als we ons minder toemeten, toeëigenen, houden we meer over. Tijd voor gebed bijvoorbeeld, maar ook aandacht voor de ander, en heel concreet, spullen, eten, geld. In die vastentijd krijgt u deze Tussenbeide voor u. U leest over de vrijwilligers die zich diaconaal inzetten voor mensen in armoede. In het vorige nummer hebben wij hen gepresenteerd; dit keer vertellen zij meer over hun concrete inzet. Wat doen ze en wat brengt dat teweeg?

Daden Deze ‘armoedebestrijders’ beleven niet alleen de aspecten van de vastentijd in woord en daad - in feite zijn ze voorbeeld van het thema dat in het bisdom

dit jaar wordt beleefd. Als uitvloeisel van het Jaar van het Geloof staat deze periode bijzonder in het teken van Daden van Liefde. Ook dat komt in dit blad nadrukkelijk aan de orde. De sociale leer van de Kerk als uitdrukking van liefde. En Jezus’ liefde, Zijn ultieme daad van liefde wat wij binnenkort in de Goede Week en Pasen kunnen gaan vieren. Jezus die Zijn leven gaf, opdat er voor ieder nieuw leven mogelijk werd. Een goede vastentijd wenst de redactie van Tussenbeide u toe.

Levensmiddelen Onder het motto “Waar wij vasten, worden anderen gevoed” organiseert het Bisdom Rotterdam een levensmiddeleninzameling voor de plaatselijke voedselbanken in de Veertigdagentijd. Veel lokale geloofsgemeenschappen hebben al de gewoonte om een of meerdere keren per jaar houdbare levensmiddelen in te zamelen voor de voedselbank in de eigen omgeving. In een persoonlijke brief aan de pastoors en de parochiebesturen heeft bisschop Van den Hende de parochies opgeroepen dat ook in de Veertigdagentijd te doen. Met deze inzamelingsactie wil het bisdom deze plaatselijke praktijk ondersteunen en wil het zichtbaar maken, dat deze daad van liefde ook een geloofsdaad is.

Opzet levensmiddeleninzameling: ❖❖ De 23 parochies/federaties van het bisdom houden in alle parochiekernen in de Veertigdagentijd een of meerdere inzamelingsacties voor de lokale voedselbank. Een reeds geplande inzamelingsactie mag ook als zodanig gelden. Elke parochiekern kan zelf bepalen op welke zondag(en) in de Veertigdagentijd deze inzameling wordt gehouden. ❖❖ Elke parochiekern noteert hoeveel dozen zijn opgehaald en geeft dat door aan een centraal adres in de parochie. De dozen levensmiddelen kunnen gewoon worden afgeleverd bij de lokale voedselbank. ❖❖ Uiterlijk maandag 14 april geeft het centrale adres het totaal aantal opgehaalde dozen aan het bisdombureau door. ❖❖ Elke parochie/federatie stuurt een vertegenwoordiging naar de Chrismamis op woensdag 16 april in de Kathedraal. Deze vertegenwoordiging neemt één doos of krat met ingezamelde levensmiddelen mee namens de hele parochie. ❖❖ De 23 vertegenwoordigingen brengen bij de offerande hun doos levensmiddelen naar het altaar. Daarmee wordt symbolisch de diaconale inzet van hun parochie opgedragen aan God. Tijdens de processiegang wordt per parochie ook het aantal dozen genoemd dat is opgehaald. ❖❖ De 23 dozen levensmiddelen die tijdens deze processiegang zijn aangedragen, zijn bestemd voor de Voedselbank Rotterdam. ❖❖ De Chrismamis vindt plaats op woensdag 16 april vanaf 19.30 uur in de HH. Laurentius en Elisabethkathedraal. Van harte welkom!

Hoeveel broden hebben jullie? Opvallend op het hongerdoek “Hoeveel broden hebben jullie?”, is het kruis, als teken van lijden en verrijzenis. Het verbindt vier scènes op het doek. Scènes die verwijzen naar de evangelieteksten van de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging (Marcus 6, 30-44), het verhaal van de rijke man en Lazarus (Lucas 16, 16-31) en van het Laatste Avondmaal (Lucas 22, 15-23). Centraal in iedere scène staat de tafel, waar omheen mensen verzameld zijn. Rechtsboven is het Laatste Avondmaal te zien. Rondom Jezus zijn de armen, de zieken, de zwakken, de gewonde mensen van deze wereld verzameld. De witte kleur vormt de symbolische brug tussen enerzijds onze deelname aan de eucharistie en anderzijds onze inzet voor arme mensen. Als een grote tegenstelling daaraan zien we linksonder de machtigen en rijken van deze wereld. De tafel van hun overvloed en ‘ontoelaatbare rijkdom van enkelen’ (Johannes Paulus II) wordt een onneembare barrière. Linksboven is de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging te zien. De scène geeft aan dat daar waar mensen delen met elkaar, iedereen voldoende krijgt. Rechts beneden is het toekomstperspectief te zien, waarnaar we allen tezamen door Christus’ Liefde en onze navolging daarvan, op weg kunnen gaan. De tafel is een plek van delen geworden, niet langer een scheidingslijn tussen rijk en arm. De eucharistie (de scène erboven) stelt ons steeds weer in staat handen en voeten te geven aan onze toekomstdroom van een betere wereld voor iedereen: zoekt eerst het Koninkrijk Gods en zijn gerechtigheid en al het andere zal u gegeven worden (Mt 6, 33). “Hoeveel broden hebben jullie?” is geschilderd door de Boliviaanse kunstenares Etji Stih, van oorsprong Sloveense.

Lees meer over de Vastenaktie op pagina 5 Tussenbeide volgt over een periode van een half jaar zes mensen met hun inzet in de bestrijding van de armoede. Hoe verloopt hun inzet? Boeken ze resultaat? Wat doet dat met henzelf? In dit nummer herkent u hun verhalen aan het icoontje dat u ook hiernaast aantreft. De portretten zijn alle gemaakt door Jolanda de Wolf, de foto’s zijn van de hand van Eric Blom.

INHOUD Vastenestafette Daden van Liefde Reünie Vronesteyn M25 helpt Jarige Job Opbrengst Adventsactie

5 6 8 10 11 Parochiedag 2

Koken voor daklozen

10

School met karakter

12

Werk in Oude Tonge

nummer 1 • 2014

13

1

Parochiedag over sociale leer Positief kijkt het bisdom Rotterdam terug op de Parochiedag, die op 1 februari jongstleden werd gehouden in de parochie van de Church of Our Saviour in Den Haag. Dit jaar vond deze plaats in het kader van het Jaar Daden van Liefde en had als thema de sociale leer van de Kerk. Het is inmiddels de tweede keer dat er zo’n diocesane ontmoetingsdag werd georganiseerd; voor pastorale beroepskrachten, bestuursleden van parochies en parochiefederaties, voor de leden van parochiële werkgroepen, vrijwilligers en parochianen. Zij waren met zo’n honderdveertig personen vertegenwoordigd. De dag begon met de inleiding “Parochieleven en daden van liefde” van Mgr. Van den Hende. Hij maakte duidelijk op welke wijze “getuigen van het geloof” en “getuigenis afleggen van de liefde” onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Daarna vierden de aanwezigen de eucharistie in de Church of Our Saviour met de bisschop als hoofdcelebrant.

de dag was uit het evangelie volgens Marcus (Marcus 4, 35-41). De leerlingen bevinden zich met Jezus in de boot als er een storm opsteekt. Ze worden bang en wenden zich tot de Heer. Bisschop Van den Hende: ‘Bij deze storm waren deze leerlingen, die doorgewinterde vissers waren, bang dat de Heer hen in de steek liet. Zij die de boodschap uit moesten dragen, waren in het begin bang. Maar ze vragen de Heer om hulp. Hij wordt wakker en brengt het water tot zwijgen.’ ‘De apostelen hadden het geloof en de moed om zich tot de Heer te keren en bij de Heer te beginnen. Hebben wij ook dat geloof en die moed?’, vroeg de bisschop.

Homilie

Paus Franciscus nodigt ook in onze tijd iedereen uit om opnieuw te beginnen bij Christus die zijn leven geeft voor zijn vrienden en voor zijn vijanden (Lumen

Aan de slag Tineke Heemskerk (Hazerswoude Rijndijk) zei na afloop: ‘De preek van de bisschop inspireerde mij. Vooral dat je zelf aan de slag moet, vanuit je geloof. Ook was het bijzonder dat de bisschop eerder deze dag in zijn toespraak, de encyclieken van destijds verbond aan deze tijd: dat iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan.’ Heemskerk neemt als vraag

mee naar de diaconiegroep waar zij lid van is: ‘Wat kan ik vanuit de werken van barmhartigheid betekenen voor mijn medemens?’ Aadelaide Tome en Eliana Lisboa behoren tot de H. Willibrordparochie in Den Haag. Aadelaide was geraakt door de grote onderlinge betrokkenheid tijdens de bijeenkomst. ‘De woorden van de bisschop spreken mij erg aan. Daden van liefde worden je gevraagd in het Woord van de Heer, deze vormen een steunpilaar binnen het geloof. Zo kun je iets moois opbouwen met en voor elkaar. In de migrantenparochies komen mensen van heinde en verre en is elkaar vooruithelpen van groot belang.’ Eliana valt haar bij. Zij komt uit Brazilië en woont nu twee jaar in Den Haag. In haar parochie ervaart zij de saamhorigheid en vriendschap waar zij tijdens de bijeenkomst over hoorde spreken. Het is voor haar de eerste keer dat zij deelneemt aan de Parochiedag. Ook op de Parochiedag zag zij onderlinge verbondenheid en inspiratie.

© Peter

van

Mulken

In zijn homilie ging de bisschop in op het belang van telkens opnieuw bij Christus beginnen. De lezing van

Geven

Fidei 16). Wanneer we ons tot de Heer richten en van Hem uit vertrekken met zijn Woord in ons hart, dan pas zijn we uitgezonden met voldoende bagage om met woorden en daden van liefde te bouwen aan gemeenschap en een beschaving van liefde, ten dienste van het Rijk van God. Na de eucharistieviering was er in het atrium en de naastgelegen zaal gelegenheid voor ontmoeting, waarbij de aanwezigen ook met elkaar in gesprek gingen aan de hand van het motto: ‘Ik zal U uit mijn daden mijn geloof bewijzen’ (Jac. 2,18). De bemoedigende woorden van de bisschop kregen ook hier hun beslag.

De bisschop met het Compendium van de sociale leer van de Kerk.

GEKNIPT uit de parochiebladen Geloof in je leven!

Ja zeggen Jan Houdijk schrijft in Samenstromen, het blad van de Clara & Franciscusfederatie in het Groene Hart, over zijn afscheid als lid van de pastoraatsgroep. ‘Het had niet beter gekund. Wetende dat ik het niet zo op prijs zou stellen als er veel en dure woorden gebruikt zouden worden, met glad gestreken haren, gezicht in een plooi, en dat alles in een gestreken pak. Niets voor mij. (..) Het heeft mijn leven verrijkt, ook al maak je het niet iedereen naar de zin. (..) Ik raad het iedereen aan: als je gevraagd wordt om op deze manier de gemeenschap en de kerk een dienst te bewijzen: gewoon ja zeggen.’ 2

nummer 1 • 2014

De randen afmaaien

KNIPSEL

In Nicolaas Nu valt te lezen over een serie bijzondere bijeenkomsten in Zoetermeer. Ze zijn bedoeld voor 25- tot 45-jarigen. Op 9 april is de volgende ontmoeting, onder de titel “Geloof in je leven!”. Waar de avond over gaat? ‘Wat hebben geloof en leven met elkaar te maken? Wat geloof ik eigenlijk? Samen met anderen hierover in gesprek gaan, over wat je waardevol vindt, over je vragen en onzekerheden op dat gebied, kan verhelderend en inspirerend zijn. Meer informatie is te verkrijgen via E: [email protected].

Op een debatavond, georganiseerd door de Raad van Samenwerkende Kerken in Voorschoten, ging het over “samen uit de crisis”. In Galmgaten, het blad van de parochiekern H. Laurentius en de Moeder Gods wordt er over geschreven. Jaap Smit, oud CNV-voorzitter en tegenwoordig commissaris van de koning van Zuid-Holland, gebruikte op de avond een voorbeeld uit de Thora over hoe hij zich een goede samenleving voorstelde. ‘In de Thora wordt van de eigenaar van een akker gevraagd de randen niet af te maaien, maar de aren te laten staan voor de armen van het land. Maar wij willen tegenwoordig alles uit ons leven halen, zodat ook de randen aan vrije tijd worden afgemaaid en we in problemen komen als iemand in onze omgeving zorg en aandacht nodig heeft.’

Imelda Rooijer De Kleine Johannes is het nieuwe parochieblad voor de nieuwe parochie H. Johannes in Rotterdam. De parochie ontstond na het samengaan van de parochies Franciscus en Clara, Het Steiger, Joseph en OLV van de Rozenkrans/Albertus. In het eerste nummer van het blad - met zeer veel informatie - valt ook te lezen over het overlijden van Imelda Rooijer. Zij overleed op 30 december op 80-jarige leeftijd. In een in memoriam wordt haar leven beschreven. Nadat zij zich in 1982 vanuit Curacao definitief in Nederland vestigde, ging ze Theologie studeren in Tilburg. Ze werd actief in het Oude Noorden. ‘Ook de Antilliaanse gemeenschap in Nederland wist haar als voorgangster te vinden. Reacties op haar overlijdensbericht laten zien hoe zeer ze in Antilliaanse kring gewaardeerd wordt en gemist zal worden.’

Twitteren In de pastorie van Honselersdijk gaat het op 11 april en 23 mei over twitteren. Diaken Ronald Dits nodigt vooral jongeren uit om te komen. ‘In 2013 zijn er twee boekjes uitgekomen, geschreven door de jonge priester Michel Remery, met als titel: Twitteren met God. Deze boekjes gaan in op de basiskennis van ons geloof in God, over de bijbel en de Kerk. Het ontstaan van deze boekjes komt van vragen van jon-

Liefde tot het uiterste toe grondslag van het herstel. Vertrouwen niet op eigen doen en kunnen, maar in Gods volhardende liefde en trouw. Verzoening betekent voor de mens daarom altijd verzoend worden. En hier staat Christus op de voorgrond, Gods Zoon die gekomen is om “zijn volk te redden uit hun zonden” (Mt. 1,21).

27 maart

‘Bewijs me eens dat u geloof hebt, als u geen daden kunt tonen’ Studiemiddag voor pastorale beroepskrachten over de brief van Jakobus o.l.v. dr. A. van Wieringen

16 april

Chrismamis De gaven, verzameld in de beide kringen van de Vastenestafette, worden in een pontificale eucharistieviering aangeboden

Uiterste

22

Werkbezoek bisschop Thema: Waardevolle arbeid

30

Geroepen tot dienst in de wereld Studiemiddag van bisschop Van den Hende met de permanente diakens

Heel het leven van Jezus Christus is liefde, liefde die dienstbaar is aan het herstel van de verstoorde relatie tussen God en mens. Een liefde ook die tot het uiterste moet gaan, omdat de situatie die om herstel vraagt, zo extreem is: de zonde, waarvan de dood het loon is. Jezus ondergaat voor ons deze dood (Joh. 15,13) en incasseert zo het loon van onze zonde (Goede Vrijdag). De dood van Jezus is daad van liefde bij uitstek (vgl. Joh. 13,1), een “losprijs voor velen” (Mc. 10,45). Daarom is zijn dood voor ons verzoenend. Tegen deze achtergrond spreekt Paulus over de dood van Jezus Christus als de doop van de mens (Rom. 6, 3-4), de doop immers is vergeving van zonden en vernieuwing van de mens. Door de doop delen wij in de dood van Christus en worden wij als mens herboren (Paaswake). Het is een weg van liefde die Jezus Christus aflegt, Gods liefde. En die liefde omhelst de dood en is sterker dan de dood. Met de verrijzenis van de Gekruisigde bevestigt God diens weg en laat Hij zich wederom kennen als de Menslievende, de God die herstelt wat verstoord is, niet de dood

geren die zij via een “tweet” aan God hebben gesteld. Het kenmerk is dat de vraag kort is, en het antwoord ook. Toch willen wij dieper op deze vragen ingaan.’ Via E: dits@rkwestland. nl kunnen deelnemers hun vraag doorgeven.

Actie In Maassluis, zo staat opgetekend in A Propos, is veel werk gemaakt van fondsenwerving. Deelgemeenschap Andreas, Petrus en Paulus heeft het financieel zwaar. Daarom werd vorig jaar een oproep aan parochianen gedaan om met allerhande acties middelen bij elkaar te brengen. Direct al meldden zich 75 vrijwilligers aan, een aantal dat in de loop van de inzet verdubbelde. ‘Dit succes bestaat niet alleen uit financiën, maar - belangrijker nog - ook uit een versterking van de saamhorigheid in onze deelgemeenschap.’ Een kerkenveiling met wijn en paela, een kerst-cd van de koren, bezoeken van Sint en Piet, het bracht in totaal 14.437 euro en 57 cent op.

mei

Geroepen tot dienstbaarheid Ontmoeting en gesprek met religieuzen over hun diaconale spiritualiteit

15

Signalen van armoede Werkconferentie voor besturen van PCI-en en pastorale beroepskrachten over het herkennen van armoede

17

Maria, Spiegel van Gerechtigheid Uitnodiging deel te nemen aan een geloofsfeest: een ontmoeting met gebed, gesprek en zang waarin Maria, Spiegel van Gerechtigheid, centraal staat

19 juni

Diaconie en getuigenis Gesprek en bezinning over de diaconale dimensie van het christelijk getuigenis met oecumenische partners

21

‘Ite missa est’: kerktoetredersdag Ontmoeting van nieuwe rooms-katholieken met bisschop Van den Hende. De bijeenkomst vindt plaats in de Bedevaartskerk te Brielle en staat in het teken van daden van liefde

12 juli

Nationale Bedevaart Brielle Viering van het geloofsgetuigenis van de HH. Martelaren van Gorcum in de Bedevaartskerk

wil maar het leven (vgl. Mc. 12,27) (Pasen). Opnieuw een daad van liefde tot het uiterste toe. In het vertrouwen op deze Jezus Christus, verricht de mens zijn eigen liefdeswerk, maakt hij duidelijk wat

het teweeg brengt van een God te houden die jou het eerst heeft liefgehad (1Joh, 4,19). Robert Jan Peeters

Priesterjubileum Mgr. Van Luyn Op 8 februari werd in de HH. Laurentius en Elisabethkathedraal het jubileum gevierd van emeritus bisschop Mgr. A.H. van Luyn s.d.b. die vijftig jaar geleden tot priester is gewijd en twintig jaar geleden zijn bisschopswijding kreeg. In zijn verkondiging sprak Mgr. Van Luyn onder meer over de exhortatie Evangelii Gaudium van paus Franciscus. Zo ging de homilie over de vreugde van het evangelie en de inspanning voor de nieuwe evangelisatie. Mgr. Van den Hende richtte aan het eind van de viering kort het woord tot Mgr. Van Luyn. Hij gaf aan hoe Mgr. Van Luyn destijds bij de priesterwijding de bereidheid uitsprak om als priester zijn aandeel te hebben in de verkondiging van het evangelie. Later koos Mgr. Van Luyn als bisschop tot wapenspreuk “Collabora Evangelio” (draag uw deel in de inspanning voor het Evangelie). Mulken

GEKNIPT

3

van

In Jezus Christus is Gods menslievendheid verschenen (Tit. 3,4). De geboorte van Gods Zoon is een daad van liefde en vindt plaats “omwille van ons heil”. Die liefdesbeweging blijft de dragende grond van de persoon en het werk van Jezus gedurende heel zijn leven. Het Nieuwe Testament legt daar getuigenis van af. Met name de apostel Paulus gebruikt daarvoor de uitdrukking verzoening. ‘God was het die in Christus de wereld met Zich verzoende’ (2Kor. 5,19). De dynamiek van Gods liefde is duidelijk: de mens moet met God verzoend worden. Maar waarom eigenlijk en hoe? Als twee mensen zich met elkaar verzoenen, dan wordt er iets beslecht. Een ernstig verstoorde relatie wordt hersteld, soms tegen alle verwachting in en vaak ten koste van veel. Verzoening wordt duur verkregen. Als de Schrift spreekt over de verstoorde relatie tussen God en mens, dan wordt de ernst van die vervreemding aangeduid als zonde, waarvan het loon volgens Paulus de dood is (vgl. Rom. 6,23). Met zijn wantrouwen jegens God, door zijn ongehoorzaamheid aan Gods gebod (Gen. 3), is het de mens die deze vervreemding veroorzaakt. Hij staat schuldig voor God, een situatie die schreeuwt om verzoening. Zo “van God los” is de mens niet in staat deze situatie een keer te geven. Hoe meer hij dat probeert, hoe minder het lukt. Hier rest slechts één uitweg: waar gebrek aan vertrouwen de oorzaak is van de vervreemding, is datzelfde vertrouwen ook de

© Peter

Pasen als daad van liefde

Agenda Daden van Liefde

nummer 1 • 2014

3

WIL AMMERLAAN: Door netwerk armoede op het spoor Wil Ammerlaan, secretaris van de Parochiële Caritas Instelling (PCI) Vianen, gaat de boer op. Zijn talent om contacten te leggen, zet hij in om bekendheid te geven aan de PCI. Ammerlaan en zijn medebestuursleden zijn er van doordrongen dat armoede in veel gevallen verscholen blijft achter de voordeur en dat mensen vaak de PCI niet kennen. ‘Is de PCI soms een gemeentelijke instantie met bijbehorende regelgeving? Moet ik katholiek zijn om bij een PCI aan te kloppen?’, zijn veelgehoorde vragen. Zijn spreekvaardigheid en vaardigheden om het netwerk van hulpbiedende organisaties te verstevigen, brengen Wil Ammerlaan op veel plekken. Zo gaf hij samen met PCI-voorzitter Theo Schouten eind januari op de jaarlijkse bijeenkomst van de wijkwerkers van de parochie, uitleg over de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De WMO gaat over zorg, wonen en welzijn. Kort gezegd wil de overheid bewerkstelligen dat bij mensen die hulp behoeven, eerst gekeken wordt naar wat de persoon in kwestie zelf kan, dan naar de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers; daarna pas wordt professionele hulp ingezet. De wijkwerkers van de parochie in Vianen en omstreken bezoeken zieken, ouderen en soms gezinnen in moeilijke situaties; zij organiseren bijvoorbeeld een ontmoetingsdag voor ouderen. Zij zijn die vrijwilligers waar de WMO over spreekt.

Verantwoordelijk Ammerlaan en Schouten nodigden een medewerkster van de gemeente uit om de wijkwerkers voor te lichten over de uitvoering van de WMO. Ammerlaan bracht de visie van de katholieke kerk op de WMO voor het voetlicht aan de hand van het katern “Diaconie en WMO - over de rol van de parochie, PCI of diaconale werkgroep bij de WMO”. In dat katern valt te lezen dat “De waarde verantwoordelijkheid een kernbegrip is in de WMO”. In het katholiek sociaal-denken is over dat begrip veel nagedacht. Het belangrijkste uitgangspunt is de menselijke persoon. De mens is het beeld van God. Waardigheid

is wat een ieder toekomt. ‘Verantwoordelijkheid past in het sociale denken van de katholieke kerk, maar niet slechts als persoonlijke verantwoordelijkheid.’ Centraal staan ook groepsverantwoordelijkheid, in bijvoorbeeld gezin en vereniging, en collectieve verantwoordelijkheid, op het niveau van de samenleving. ‘In de katholieke sociale leer is een van de beginselen de verantwoordelijkheid van de gemeenschap voor hen die niet voor zichzelf kunnen zorgen.’ Ammerlaan gaf tekst en uitleg over wat de parochie met de WMO kan doen.

Netwerk Dat Ammerlaan als PCI-secretaris midden in een breed netwerk staat, blijkt ook uit de spreektijd die hij kreeg in het overleg van de plaatselijke schooldirecteuren. ‘De PCI is er voor iedereen’, motiveert Ammerlaan zijn bezoek aan dit overleg. ‘U, als directeur, signaleert op uw school ongetwijfeld soms behoefte aan financiële bijstand. De PCI kan die geven. Het gaat bij onze ondersteuning om kortdurende hulp, een eenmalige gift of lening. Daarnaast verwijzen wij door naar instanties. Iedereen, ongeacht geloofsovertuiging, achtergrond of leeftijd mag een beroep op ons doen. Uit ervaring weten we dat vaak de alleenstaande volwassene met kinderen het nu het moeilijkst heeft.’ De directeuren blijken meteen in staat enkele situaties op hun school te schetsen waarin de PCI zou kunnen ondersteunen. ‘Ik wist niet dat er zoiets als een PCI bestond’, zegt één van hen. ‘Nu wel!’

Ammerlaan informeert over de WMO; Schouten (r) luistert Directeur Ben van der Werf noemt als voorbeeld het Fietsenproject bij hem op school. De PCI Vianen bekostigde enkele jaren geleden tien fietsen voor zijn school, waar door financiële beperkingen niet elk kind een fiets heeft. ‘De fietsen worden nog steeds enthousiast gebruikt’, vertelt Van der Werf. ‘Ze maken voor de kinderen excursies mogelijk. Evenals een verkeersexamen. De fietsen staan alleen momenteel onder een groot dekzeil in de tuin bij iemand in de buurt. We zijn naarstig op zoek naar een goede stalling dichtbij. Iemand een suggestie?’ Hoe kan de Kerk een rol spelen bij de WMO? • Parochies kunnen helpen met bijvoorbeeld formulierenbrigades, klussendiensten of het opzetten van een inloophuis • Zij kunnen voorlichting geven aan kerkleden, bezoekgroepen en aan pastorale beroepskrachten • De PCI kan financiële ondersteuning bieden, bijvoorbeeld wanneer een eigen bijdrage voor een WMO-voorziening een belemmering blijkt • Parochies kunnen meedenken met de overheid door deelname aan een WMO-adviesraad of andere platforms en zo de publieke opinie en lokale politiek beïnvloeden

Daarom nu gratis 2 weken het nd©. Bel 0342 411711 of kijk op nd.nl/2weken

Het Nederlands Dagblad. De krant met de C, van cadeautje en van christelijk.

Het is 9 juli in het jaar 1572. Het is een moeilijke tijd in ons land; er heerst veel strijd en onbegrip. Daarin staan negentien priesters en religieuzen voor een moeilijke keuze: houden we vast aan ons geloof of geven we het op? Geven we onszelf helemaal voor Christus en Zijn kerk? Uiteindelijk houden ze vol en nu kennen we hen als “de Martelaren van Gorcum”. Ieder jaar komen vele gelovigen uit ons hele land samen om deze “daad van liefde” te herdenken. Dit jaar vindt de Nationale Bedevaart plaats op zaterdag 12 juli.

nd

de krant met de c

Dit aanbod geldt alleen als u de afgelopen 6 maanden geen (proef)abonnement heeft gehad. Wij gaan zorgvuldig met uw gegevens om, zie hiervoor www.nd.nl/privacy

4

nummer 1 • 2014

De bedevaart heeft het thema dat ook in het bisdom Rotterdam dit jaar centraal staat: “Daden van Liefde”. Wie op pelgrimage komt, zal het gerestaureerde orgel kunnen aanschouwen. Ook zal er deze keer speciale aandacht zijn voor jongeren. Mgr. Van den Hende is hoofdcelebrant in de eucharistieviering. De bisschop zal tijdens deze bedevaart het Jaar van Daden van Liefde afsluiten. Meer informatie over het programma en het vervoer erheen volgt nog: in de volgende Tussenbeide, maar ook op de website: www.MartelarenVanGorcum.nl en www.bisdomrotterdam.nl. Pastor Jack Glas, pr

van

Gaat u mee naar Brielle?

© Peter

Wij snappen dat u voorzichtig met uw geld omgaat en komen u graag tegemoet in deze moeilijke tijden.

Mulken

De C van Cadeautje.

Vastenestafette in volle gang Vasten Estafette

Aandacht vragen voor een Vastenaktieproject. Dat is het doel van de vasten­ estafette in het bisdom Rotterdam, voor de vierde keer georganiseerd. Geloofsgemeenschappen gaan ieder op een eigen dag aan de slag met soberheid, geloof en solidariteit. De vastenestafette is een echte estafette. Als estafettestokje doen een kaars en een boek dienst. De aftrap vond plaats op Aswoensdag op het bisdombureau met een viering in de kapel, een sobere maaltijd en informatie over het centrale Vastenaktieproject in Sierra Leone. Daarbij waren ook vertegenwoordigers aanwezig van parochies in Den Haag en Rotterdam. Zij ontvingen de kaars en het boek en namen die estafettestokjes mee naar hun eigen kerk. Deze zullen de komende veertigdagentijd een reis maken door de beide regiovicariaten. Want dat is nieuw aan de opzet dit jaar: om de reisafstanden te beperken worden er feitelijk twee estafettes gehouden. In elk regiovicariaat is een cirkel getrokken en is een bepaalde week toegewezen aan een of twee clusters. In onderling overleg geven de plaatselijke geloofsgemeenschappen nadere invulling aan hun week. Niet elke parochie doet mee. Het lukte ook niet altijd om juist in de toegewezen week een bijzondere activiteit te organiseren. Maar vergeleken met verleden jaar is de deelname fors gestegen. Half februari waren al elf activiteiten in het vicariaat Den Haag aangemeld en achttien in het vicariaat Rotterdam. Vorig jaar waren dat er in totaal dertien. Op de homepage van de bisdomsite is een speciale button

Naailes voor jonge moeders in Sierra Leone “vastenestafette” geplaatst. Daarmee kom je meteen bij alle informatie over dit initiatief, waaronder de routes door de beide vicariaten en verslagen van de activiteiten. De estafette wordt afgesloten tijdens de Chrismamis op woensdag 16 april in de kathedraal.

Vastenaktieproject Een van de doelen van de vasten­ estafette is om aan de buitenwereld te laten zien, dat op veel plaatsen in het bisdom Rotterdam mensen zich inzetten voor de Vastenaktie. Het landelijke campagneproject in 2014 is een gemeenschapsopbouwproject in Sierra Leone: het Diomplorproject in Koidu van de zusters van de H. Joseph van Cluny. Samen met een groot team van mensen uit Sierra Leone zelf, zorgen zij voor onderwijs voor de kinderen en helpen ze de ouders een eigen inkomen te verwerven. Parochies mogen ook voor een eigen doel campagne voeren, als dit project

is goedgekeurd door de Vastenaktie. Voor de campagne van 2014 hebben vijf parochies van het bisdom Rotterdam die goedkeuring gekregen. Het gaat om projecten in Guatemala (H. Thomas), Peru (H. Clara), India (H. Augustinus), Kenia (St. Maarten) en Togo (federatie Driestromenland).

Uiteenlopende activiteiten De vastenestafette biedt parochies de mogelijkheid om nader invulling te geven aan de Veertigdagentijd als een tijd van voorbereiding, op weg naar Pasen. In de christelijke traditie zijn vasten, gebed en aalmoezen geven altijd drie nauw met elkaar verbonden praktijken geweest in deze periode. Vandaar dat de meeste activiteiten in de vastenestafette gekenmerkt worden door een mix van soberheid, geloof en solidariteit. Sobere maaltijden, meditaties rond een hongerdoek en een presentatie van het Vastenaktieproject zijn vaak gekozen middelen. Maar we

komen ook andere vormen tegen. Van een inleiding over Benedictijnse levenswijsheid tot klaverjassen voor de Vastenaktie. Pastor Huub Spaan gaat in de Pax Christiparochie weer elke ochtend lopen vanuit een van de parochiekernen. De MOV-groep Alblasserwaard-West vult een hele zaterdagavond in met een Afrikaanse sobere maaltijd, een eucharistieviering, informatie en Afrikaanse muziek en een avondwandeling van Papendrecht naar Alblasserdam. De Teresia van Avilaparochie doet overigens niet alleen mee met de diocesane vastenestafette. Ze houdt ook een eigen parochiële estafette langs de acht parochiekerken van katholiek Drechtsteden, tussen Aswoensdag en Palmzondag. Als de kaars op zondag in de parochie is, krijgt de Vastenaktie bijzondere aandacht. Een van de doelen van de vastenestafette is dat gelovigen die zich inzetten voor een betere wereld ervaren dat zij deel uitmaken van een bredere beweging. De nieuwe opzet van de vastenestafette met twee kringen wil dit ondersteunen. Jan Maasen

MARIANNE SCHOUTEN: Publiciteit loont ‘Ons project Babyspulletjes loopt goed op dit moment. Publiciteit helpt daarbij, dat bleek wel de afgelopen maanden. Op het artikel in het kerstnummer van Tussenbeide over ons project, hebben we goede reacties gekregen. Positieve respons in de parochie, maar vooral – en dat is natuurlijk het allermooiste – respons in de vorm van aanbod van babyspulletjes en nieuwe aanvragen.’ Aan het woord is Marianne Schouten. Op Rotterdam-Zuid is zij de spil van de inzameling en verspreiding waar nodig van babykleertjes en -spullen. ‘In de parochie is er hernieuwde aandacht voor ons Maasstadproject, ook met een nieuw artikel in het parochieblad dat breed gelezen wordt. Het vermelden van ons project in het boekje van de diaconieprijs van het bisdom Rotterdam “Brood en Rozen”, heeft vast ook onze naamsbekendheid vergroot. Uit onverwachte hoek kwam respons. Zo was er een reactie uit Katwijk: een mevrouw die opbelde en liet weten dat ze veel babykleertjes over had. Of ik die kon gebruiken…’ ‘Ook kregen we nieuwe aanvragen. Een verloskundige nam contact met ons op met een hulpvraag.

de parochie spullen in het vizier krijgen die over zijn, bijvoorbeeld wanneer mensen kleiner gaan wonen, of na een overlijden, dan gaan deze naar die kringloopwinkel. Zo helpen we elkaar. De kringloopwinkel weet ook waar ik naarstig naar op zoek ben. Op dit moment zijn dat ledikantdekentjes!’

‘Als vrijwilliger in de parochie moet je goed om je heen kijken; kijken met je hart.’

Het desbetreffende gezin konden we helpen. Het is mooi als die nieuwe contacten ontstaan. We zamelen immers de babyspulletjes en babykleding in om zo veel mogelijk moeders en baby’s in een moeilijk parket te kunnen ondersteunen.’ ‘Ons netwerk breidt zich al aardig uit. We hebben bijvoorbeeld ook contacten met de kringloopwinkel. Met ons project komen we in aanraking met mensen die écht niets hebben. Met een kaartje dat ze van mij meekrijgen, mogen ze gratis winkelen bij de kringloopwinkel. Als wij op onze beurt in

‘Ooit ben ik via mijn kinderen in het vrijwilligerswerk in de parochie gerold. Dat was eerst in het bestuur van het kinderkoor en bij de gezinsvieringen. Nu zijn mijn taken in de parochie anders komen te liggen. Zo ben ik ook betrokken bij uitvaarten. Dat is dankbaar om te doen. De mensen laten je echt binnen in de intimiteit van de familie.’ ‘Als vrijwilliger in de parochie moet je goed om je heen kijken; kijken met je hart. De spullenhulp aan moeders en baby’s die we proberen te bieden, is natuurlijk bestemd voor iedereen die het nodig heeft, ongeacht geloofsovertuiging of achtergrond. Ik zeg altijd: stel dat Jezus hier op Zuid zou wonen. Dan zou hij toch ook de deuren voor iedereen wagenwijd openzetten?’

nummer 1 • 2014

5

Daden van liefde in Brazilië

Nieuwjaarsrecepties van de vicariaten

‘We waren daar echt om mensen vooruit te helpen’ Pater Cornelio Boomaerts (74) is Passionist. Maar liefst 42 jaar werkte hij in de missie in Brazilië. Een jaar geleden kwam hij terug naar Nederland; hij woont nu in het Passionistenklooster in Haastrecht. Sindsdien gaat hij voor in onder meer de Portugees-sprekende parochie in Rotterdam en twee Goudse verzorgingstehuizen. Vol blijdschap kijkt hij terug op de periode in Brazilië waarin hij zijn leven in dienst stelde van anderen. ‘Het warme klimaat maakte dat de huizen altijd open stonden. Zo waren de mensen in Brazilië ook: openhartig en vriendelijk. Je maakte gemakkelijk contact’, vertelt pater Cornelio. ‘Het was er niet beter dan in Nederland, het was er anders.’ Als hij ergens de mis ging lezen, vertrok hij eerder om de mensen te bezoeken. ‘We gingen naar mensen toe om hen te bemoedigen in werk en gezin. Dat vonden ze heel fijn. Ook bezochten we scholen en zieken.’

Vooruit helpen De paters brachten groei in het geloofsleven én op sociaal gebied. ‘Er waren drie doelen: het zorgen voor priesteropleidingen, het vormen van leken door catechese en het doen van sociale werken zoals het oprichten van huishoudscholen’, vertelt de pater. ‘We waren daar echt om de mensen vooruit te helpen. In Nederland had de staat in die tijd veel taken op zich genomen, maar dat was in Brazilië anders.’ Liturgie, catechese en diaconie staan voor de pater niet los van elkaar. Elke dag trok hij rond om voor te gaan in de heilige mis en mensen te bezoeken. Hij bouwde letterlijk en figuurlijk aan een catechetisch centrum waar leken cursussen volgden. ‘De catechisten konden na zo’n cursus bijvoorbeeld woorddiensten voorbereiden, bij begrafenissen de mensen bijstaan en ook zieken begeleiden’, legt pater Cornelio uit. Zij zijn ontzettend belangrijk voor de mensen in de

verschillende gemeenschappen van de grote parochies.

Bejaardentehuis Ook de sociale projecten van de Passionisten hadden een positieve invloed op de gemeenschappen. Zo riep pater Cornelio mensen bij elkaar om een bejaardentehuis te bouwen in de plaats São Luís de Montes Belos. ‘Er was toen nog geen ouderenzorg. De gemeenschap is echt achter het project gaan staan en het huis is er gekomen. Ook nu functioneert het nog goed.’ Op de vraag waar hij de kracht vandaan haalde om dit werk te doen, kan de pater snel antwoord geven: ‘Van God en de mensen. De gemeenschap is voor mij als een familie.’ Het enthousiasme van

de mensen gaf hem voldoening. ‘Het is een ideaal van ons om te helpen en het voorbeeld te volgen van Jezus. Hij ging naar mensen toe om tot steun te zijn. Dat willen wij ook doen. In “Passionist” zit het woord “passio”, dat betekent “lijden”. We willen mensen die lijden tot steun zijn en hoop geven dat het beter kan en mag worden.’ De Passionisten werken nog altijd aan dat ideaal, óók in Nederland. Bijvoorbeeld door bezinningsdagen te organiseren, levensbegeleiding te bieden aan mensen die een zware tijd doormaken, of ruimte beschikbaar te stellen voor dagbesteding voor dementerenden in hun klooster in Haastrecht.

Mgr. Van den Hende richtte per 1 januari 2013 twee vicariaten op. Dit nieuwe jaar startte met twee nieuwjaarsrecepties; op dinsdag 7 januari van het vicariaat Den Haag, in De Boskant en op maandag 13 januari van het vicariaat Rotterdam, in Nieuwerkerk aan den IJssel. Het was voor de eerste keer dat de nieuwjaarsrecepties op deze manier per vicariaat plaatsvonden. Hier ontmoetten bisschop Van den Hende en leden van de bisdomstaf de aanwezigen uit diverse bisdomgeledingen, parochies en andere instellingen. Het onderling gesprek en ontmoeting in het bisdom krijgt sinds de oprichting van de vicariaten vorm binnen deze specifieke structuur. Het moderatorenoverleg van eindverantwoordelijke pastoors vindt tweemaal per jaar plaats per vicariaat, naast een jaarlijkse diocesane ontmoeting. Ook het besturenoverleg over praktische aangelegenheden voor parochiebesturen en het overleg van caritasbesturen wordt per vicariaat gehouden. Het komende jaar, zo werd aangekondigd tijdens de nieuwjaarsrecepties, zal ook de visitatie van parochies vorm worden gegeven per vicariaat. Bezieling Beide vicarissen, Ad van der Helm (vicariaat Den Haag) en Henri Egging (vicariaat Rotterdam) spraken over de samenwerking van parochies binnen de vicariaten. De organisatievorm krijgt daarbij bezieling vanuit het geloof. Vicaris Van der Helm, onder verwijzing naar het Jaar van Daden van Liefde dat de bisschop afkondigde in het verlengde van het Jaar van het Geloof, gaf aan: ‘Het besef van de liefde van God die ons allen bemint, vraagt ons om die liefde uit te dragen.’ Dit vraagt om concrete daden en het evangelie zo handen en voeten geven dat de Kerk eraan herkenbaar is. Vicaris Egging schetste als perspectieven voor de Kerk: het geloof verstaanbaar maken, daden van liefde doen, een plaats claimen in de samenleving en hier allen aan bijdragen samen ook met religieuzen en nieuwe bewegingen. Daarvoor verwees hij naar de brief van de apostel Paulus aan de christenen van Korinthe, over de verschillende gaven en dienstverlening: ‘Er zijn verschillende gaven, maar slechts één Geest. Er zijn vele vormen van dienstverlening, maar slechts één Heer. Er zijn allerlei soorten werk, maar er is slechts één God die alles in allen tot stand brengt’ (1 Kor. 12, 4-6).

Emy Jansons

Begin van een nieuw jaar Op de eerste dag van het nieuwe jaar keek ik naar de film “A long walk to freedom”, over het leven van Nelson Mandela. De eerste dag van het nieuwe jaar wordt ook wel gevierd als de dag van de vrede. In de middag keek ik naar het nieuwjaarsconcert uit Wenen met een dirigent die ook wel eens de dirigent van de vrede wordt genoemd. Op de eerste dag van het nieuwe jaar week de paus van zijn tekst af en toonde zich boos over het brute geweld in de wereld. Misschien heeft hij ook de film gezien en was hij nog geschokt over het brute geweld. Nelson Mandela wilde de weg van de geweldloosheid, maar het brute medogenloze geweld dwong hem op de weg van het geweld. Het vraagt enorm veel van een mens, van een volk, om niet met gelijke munt terug te willen betalen. Het vraagt om het inzicht dat de dood van onschuldigen, de

6

nummer 1 • 2014

verminking van hun levens, niet goed gemaakt kan worden door wraak, door nieuw geweld. Mandela zette de kracht van de liefde in. Liefde ligt dichter bij de natuur van het menselijk hart dan geweld. Mandela waagde de vergeving aan te spreken. Wie vol haat is, kan dit als een verraad of als een capitulatie beschouwen. Ook wie vol haat is moet serieus genomen worden en beluisterd. Er moeten uitingsvormen voor die haat zijn. Er is een tijd van haten en een tijd van liefhebben volgens Prediker. Maar er zijn meerdere vormen van haten. Haten kan niet losgezien worden van liefde. Het is gekwetste liefde. Haten is niet hetzelfde als nabootsen, het gedrag van de geweldenaar navolgen. Haten kan ook worden omgezet tot een kracht waarmee je laat zien dat het anders kan. Je geeft vertrouwen en je kijkt de tegenstander

aan. Je geeft hem een hand. Een gebaar dat hij niet kent. Een gebaar dat verwart. Een gebaar dat hem uit zijn ritme brengt. Een gebaar dat beiden nieuwe hoop geeft. In Zuid-Afrika en elders zijn groepen mensen in de greep van angst en wantrouwen gekomen. Die cirkel moest doorbroken worden zonder grondrechten aan te tasten. Iedere mens is menswaardig. Op het balkon daar in Rome wijkt de man in het wit van de voorgeschreven tekst af. Hij maakt zich boos om het geweld. Daarmee begint het altijd weer: iemand maakt zich vanuit het hart boos. Zo kan de lange en eenzame weg naar een wereld in vrede en gerechtigheid beginnen. Marinus van den Berg

Ontmoeting centraal Volgens goed gebruik vond op 10 januari de jaarlijkse ontmoeting plaats tussen de theologiestudenten van het bisdom Rotterdam en leden van de bisdomstaf. De avond begon met een eucharistieviering in de kathedraal. In de homilie benadrukte Mgr. Van den Hende, naar aanleiding van Lucas 5,12-16, de uitgestoken hand van Jezus: een helpende hand, een uitnodigende hand. In de plebanie genoten de ruim veertig aanwezigen vervolgens van een zalig winterbuffet van onder meer hutspot en stoofpeertjes. De voedzame maaltijd bood tegelijkertijd volop gelegenheid elkaar te ontmoeten en bij te praten. Ontmoeting is een van de doelstellingen van de mede-organiserende werkgroep Sjofar - een werkgroep van en voor studenten Theologie binnen het bisdom Rotterdam. Na de koffie trokken we naar de andere zaal om te luisteren naar een inleiding van onze bisschop. In het kader van het Jaar Daden van Liefde - de Rotterdamse verlenging van het wereldwijde Jaar van het Geloof - sprak hij over diaconale

heiligen. Maar niet voordat hij eerst paus Benedictus XVI aanhaalde, die in zijn apostolische brief Porta Fidei het Jaar van het Geloof had afgekondigd en reeds daarin sprak over de onlosmakelijke verbondenheid van geloof en liefde. Citeert Matteüs Jezus niet kernachtig met de woorden: ‘Al wat gij gedaan hebt voor de geringsten, hebt gij voor Mij gedaan’? Daden van liefde sterken de waardigheid van hen die erom vragen. Ze sterken evenzeer de waardigheid van hen die talenten inzetten voor medemensen. Laurentius ontbrak niet in de inleiding van de bisschop: hij was diaken pur sang. Maar ook Sint Maarten kwam terug in herinnering, evenals Antonius van Padua, Elisabeth van Thüringen, Peerke Donders, Marie Adolphine (Kaatje Dierckx) en Moeder Teresa. Met een drietal gespreksvragen stuurde de bisschop ons tenslotte terug aan tafel en werd deze avond passend afgesloten met inhoudelijke ontmoeting. Ed van der Vaart

Lezersactie Tussenbeide Voor de lezers van Tussenbeide is er dit jaar opnieuw de mogelijkheid om een bijzondere expositie te zien in het Catharijneconvent. De tentoonstelling is genaamd: De Lage Landen in de Gouden Eeuw. De tentoonstelling loopt van 8 februari tot 10 augustus. Ontroerende en vaak spannende bijbelse geschiedenissen zijn in het verleden van generatie op generatie aan elkaar doorgeven. Steeds minder vormen deze verhalen echter een onderdeel in het dagelijks leven van de Nederlander. Thuis in de Bijbel brengt de vertellingen opnieuw onder de aandacht. Aan de hand van prachtige schilderijen en gebruiksvoorwerpen worden de bijbelverhalen op een unieke manier in beeld gebracht. Een bezoek aan de tentoonstelling is de ideale gelegenheid om familie en vrienden kennis te laten maken met uw eigen favoriete verhaal.

© Peter

van

Mulken

Met deze bon krijgt u twintig procent korting op de toegangsprijs en een fraaie kaart van de tentoonstelling. De bon is geldig voor twee personen.

JAN BÖHM: Mee naar de rechtbank Bij de Stichting GeldZorg in Alphen aan den Rijn is afgelopen maanden hard gewerkt aan het ondersteunen van mensen in de regio die gebukt gaan onder schulden. ‘Ik kijk tevreden terug op wat ik de afgelopen periode als Maatje heb kunnen betekenen’, vertelt Jan Böhm, vrijwilliger van Stichting GeldZorg. Mensen als Böhm zetten zich in heel Nederland in om mensen in financieel moeilijke situaties te begeleiden, meestal onder de paraplu van het landelijke netwerk Schuldhulpmaatje. ‘We hebben als Stichting GeldZorg een middag per week spreekuur op het serviceplein in het gemeentehuis.’ Böhm bivakkeerde onlangs een middag achter de balie op het serviceplein om mensen met vragen te woord te staan en aanmeldingen voor begeleiding op te nemen. ‘Die middag meldde zich een mevrouw met een hulpvraag. Het ging om schulden, maar het lag niet zo heel ingewikkeld. Ik kon direct iets voor haar betekenen door te helpen bij het schrijven van een brief. Zij schreef, ik begeleidde. Zo eenvoudig kan het soms ook zijn.’ Stichting GeldZorg merkt dat het ook een vangnetfunctie heeft, aldus Böhm. ‘Want gelukkig kloppen mensen ook bij ons aan als de problematiek nog goed te overzien is. Dan is het vinden van een oplossing natuurlijk eenvoudiger.’

Rechtbank De vrijwilliger begeleidde begin dit jaar ook iemand op weg naar en tijdens een zitting van

de rechtbank. ‘De mevrouw in kwestie had grote schulden en het was niet gelukt om met de schuldeisers tot een wat we noemen minnelijke schikking te komen.’ Voorwaarde voor zo’n schikking is dat alle schuldeisers meewerken en dat is volgens Böhm “vaak een moeizaam traject”. ‘Wanneer het niet lukt kan men de rechter vragen om een zogenoemd dwangakkoord. De zogeheten weigeraars worden dan door de rechter gedwongen mee te werken aan de minnelijke schikking. Wanneer hij dit niet doet, dan bekijkt de rechter of de WSNP, de Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen, kan worden toegepast.’

‘Het is niet niks om de rechtbank binnen te moeten gaan.’ De zitting bij de rechtbank werd goed voorbereid. ‘We hebben de vragen die we konden verwachten samen geoefend. Want het is niet niks om de rechtbank binnen te moeten gaan. Hoe gaat zo’n zitting in z’n werk en wat wordt er van je verwacht? En hoe maken we het voor de rechter aannemelijk dat deze mevrouw zich gedurende de drie jaar dat het traject van de WSNP loopt, aan de strenge spelregels houdt.’ Ze moet die drie jaar van heel weinig rondkomen. En dat zij, na sanering van de schulden, niet opnieuw in de financiële problemen terechtkomt? Het zou haar laatste kans zijn om, na die periode van drie jaar, met een schone lei te kunnen beginnen.’

Strohalm De WSNP is voor veel mensen een laatste strohalm, legt Böhm uit. Wanneer iemand wordt toegelaten, wijst de rechter een bewindvoerder toe die de schuldsanering uitvoert. De schuldeisers zijn dan vanaf de dag van de uitspraak verplicht om de schulden te bevriezen: de schuld mag niet meer worden verhoogd, er mag geen loonbeslag meer plaatsvinden en huisuitzettingen moeten worden geschorst. ‘Een rechter laat begrijpelijkerwijs iemand niet zomaar toe tot deze vorm van schuldsanering.’ ‘Tijdens de zitting stelde de rechter ook aan mij als GeldZorg-maatje de nodige vragen’, legt Böhm uit. ‘Ik heb de rechter toegezegd dat ik de mevrouw de komende drie jaar blijf begeleiden.’ Er is dan wel de bewindvoerder, maar die staat op afstand, weet Böhm. En de praktijk leert dat mensen die zijn toegelaten tot de WSNP, tot een kwetsbare groep behoren; zij lopen grote kans weer opnieuw in de schulden te komen. ‘Het feit dat ik deze mevrouw de komende jaren zal blijven begeleiden heeft duidelijk gewicht in de schaal gelegd bij de afweging van de rechter. Hij heeft mijn cliënte toegelaten tot de WSNP. Dat was echt een overwinning, vooral voor haarzelf, maar ook voor mij als Maatje.’ Stichting GeldZorg is een initiatief van het Diaconaal Platform Alphen en werkt samen met het platform Christelijke Schuldhulp Preventie.

nummer 1 • 2014

7

MANUEL DE JESUS: Nadenken hoe ik de mensen kan helpen Manuel de Jesus, afkomstig van Kaapverdië, woont sinds twee jaar in Nederland. Met zijn 28 jaar is hij een van de jonge vrijwilligers van de OLV van de Vredeparochie in Rotterdam. ‘Je zou kunnen zeggen dat de Kerk mijn hobby is’, lacht Manuel. In het vorige nummer van Tussenbeide heeft u kunnen lezen over Fernanda Carvalho, de Kaapverdiaanse gemeenschap in deze stad en de inzet vanuit de migrantenparochie OLV van de Vrede voor de medemens. Manual de Jesus is één van de mensen die nauw samenwerkt met Carvalho, in hun inzet voor de ander.

‘Ik dacht dat, omdat Nederland een rijk land is, er hier geen armoede zou zijn.’ In het dagelijks leven werkt hij in een restaurant. ‘Mijn werktijden zijn onregelmatig, maar als het lukt, ben ik in en om de kerk te vinden.’ Manuel de Jesus helpt bij de voorbereiding van de jongeren op het vormsel en is de dirigent van drie koren: een herenkoor, een gemengd koor en een jongerenkoor. ‘Natuurlijk heb ik moeten wennen aan Nederland en aan de taal. Ik dacht in het begin dat ik het Nederlands nooit onder de knie zou krijgen. Maar

het lukt! Door de Nederlandse bijbelverhalen naast mijn Portugese bijbel te leggen, heb ik veel nieuwe Nederlandse woorden geleerd.’

Samenwerken ‘Ik dacht dat, omdat Nederland een rijk land is, er hier geen armoede zou zijn. Maar als je beter kijkt, zie je dat er in Nederland wel degelijk mensen zijn, die het moeilijk hebben. Vanuit de Kaapverdiaanse gemeenschap en vanuit het Legioen van Maria waar ik op Kaapverdië al contact mee had, probeer ik een helpende hand te bieden. Fernanda Carvalho betrekt de vrijwilligers van onze geloofsgemeenschap daar actief daarbij. We helpen bij het uitdeelpunt van de Voedselbank hier bij de kerk. Of ze stuurt ons naar de zusters van Moeder Teresa met kleding, zodat de zusters deze kunnen verdelen onder de mensen die het nodig hebben.’

De hulp in de parochie OLV van de Vrede is informeel georganiseerd. Behalve dat er geld en goederen worden gestuurd naar familie op de Kaapverdische eilanden, kijken de vrijwilligers van de Rotterdamse parochie om zich heen en steken een hand toe waar mogelijk. ‘Zonder mijn geloof, zonder God, zou ik niet kunnen leven’, vertelt Manuel de Jesus. ‘Daar hoort ook bij dat ik nadenk over hoe ik mensen in nood in deze stad kan helpen. Zo heb ik de kok van het restaurant waar ik werk al eens gevraagd of het niet mogelijk is om eten dat over is en nu wordt weggegooid, een goede bestemming te geven. Ik sta met grote ogen te kijken wanneer ik kostbaar eten in de container zie verdwijnen. Natuurlijk moeten we denken aan de hygiëne, maar brood zou prima naar bijvoorbeeld de Pauluskerk in Rotterdam-centrum gebracht kunnen worden. De kok zei dat ik bij de baas van het restaurant moet zijn. Ik ga binnenkort eens even bij hem informeren.’

Priesterstudenten bij elkaar

© Peter

van

Mulken

Ruim veertig mannen die priester willen worden, kwamen op 15 februari bij elkaar in de H. Antonius Abt in Scheveningen. Ieder jaar is er deze “Ontmoetingsdag Priesterstudenten Nederland”, die nu een extra feestelijk tintje had vanwege het

Feestelijke reünie Vronesteyn Op dinsdag 11 februari vond op centrum Vronesteyn in Voorburg een feestelijke reünie plaats vanwege het 25-jarig jubileum van de diaken- en priesteropleiding.

jubileumfeest van priesteropleiding Vronesteyn. Na de eucharistieviering in de Antonius Abt, waar ook de foto is gemaakt, werd er gezamenlijk geluncht in de pastorie van de kerk. ‘Daarna zij we een wandeling gaan maken over de boulevard van

Scheveningen’, vertelt rector Wim Bakker van Vronesteyn. ‘Het middaggebed is gebeden in de Lourdeskapel aan de Berkenbosch Blokstraat (naast het Circustheater). Het bidden van de vespers gebeurde op Vronesteyn, waar we dag afsloten.’

www.vronesteyn.nl www.priesterworden.nl www.diakenworden.nl

Mgr. Van den Hende: ‘Het specifieke oogmerk van de diocesane opleiding tot priester en diaken is nieuwe priesters en diakens beschikbaar te hebben voor het pastorale werk in de parochies en parochiekernen van het bisdom, in naam van de Heer, die de Goede Herder bij uitstek is.’ Rector Bakker sprak de hoop uit dat er in de parochies een goed roepingenklimaat mag zijn en dat er steeds weer mannen willen antwoorden op de roep van God om te leven in navolging van de Goede Herder als priester of diaken. Tijdens de reünie bedankte Mgr. Van den Hende drie aftredende leden van het curatorium van Vronesteyn: emeritus-pastoor Van Steekelenburg, pastoor Van Vliet en mevrouw Zwinkels. Als nieuwe leden van het curatorium presenteerde de bisschop pastoor Rochus Franken en medewerker ambtelijke communicatie van het bisdom Daphne van Roosendaal.

God van het leven· raak mij aan · uw Weg te gaan

Oriëntatiedag priester- en diakenopleiding Zaterdag 29 maart 2014 • 10.00 - 14.00 uur

Mulken

Vronesteyn

© Peter

van

Informatie en aanmelding

Steun Vronesteyn! Uw bijdrage is welkom o.v.v. Centrum voor priester en diakenopleiding Vronesteyn. Rek.nr: NL29 INGB 0000 3656 73.

8

nummer 1 • 2014

Opleidingscentrum Vronesteyn te Voorburg E: [email protected] E: [email protected] T: 070 - 3873804

M25 helpt jarigen een handje

Paaskaarsen

Doopkaarsen Noveenkaarsen Eigen Stichting Jarige Job werkt ook aan Devotiekaarsen bewustwording. Lloyd vertelt met flair Devotielichten over de verschillende groepen en bedrijven die ze ontvangen en inzicht Godslampolie geven in het waarom van Miswijn Jarige Job. ‘Laatst was hier een groep mensen uit Hosties de bouw. Ik heb ze voor de traktaties Hello Kitty-figuurtjes laten uitknipWierook/Briketten pen.’ De M25-jongeren schieten in Kandelaars de lach. ‘Iedere groep die hier komt, E Geschenkartikelen neemt iets eigens mee. Dat is mooi!’ Tijd om handen uit de mouwen te Banieren

Chi-Rho Er Kruis moeten dozen gevuld: drie steken. cadeautjes, bakmeel voor de taart met glazuur en kaarsjes, slingers en niet Keuze uit 5 prachtige reliëfs Jarig te vergeten lekkers om in de klas te Maak uw keuze kenbaarstond voor 14 maart Op zondag 9 februari voor de 2014.trakteren. De jongeren bekijken samen In dat geval beschikteen u opbezoek tijd overaan uw Paaskaarsen. nieuwe M25-groep hoe ze het vullen van de dozen het hanstichting Jarige Job op het programma. digst aan kunnen aanpakken. Al gauw Huib Lloyd, oprichter van Jarige Job, zijn ze geconcentreerd aan het werk. geeft uitleg: ‘Voor veel kinderen is Maria zoekt naar het juiste schap om de het niet meer dan normaal om hun cadeautjes uit te zoeken. Eén wat groter verjaardag te vieren. Maar niet voor cadeau en twee kleinere, zodat broertjes ieder kind is het vanzelfsprekend; of zusjes ook iets uit het pakket aan de Nieuwenhuizenweg 15 - 2314 XP LEIDEN (Industrieterrein Roomburg) gewoonweg omdat er thuis geen geld jarige kunnen aanbieden. ‘Ik probeer Tel. 071 - 301 02 84 / 301 02 25 - Fax 071 - 301 23 03

Bestel nù uw Paaskaars!

Kaarsenfabriek

PASEN 20 en 21 april

2014

PAPÔT - VAN MOORSEL

De vereniging van de toekomst! Een vereniging waar je bij wilt horen!  ZUID-HOLLAND 2014 Huib Lloyd, oprichter van Ook JarigeinJob De M25-jongeren aan het werk

KBO

De Katholieke Bond van Ouderen Zuid-Holland met 38.000 leden in 54 afdelingen zet zich in voor de belangen van

me te verplaatsen in het kind waar goed om iets voor een ander te doen.’ deze doos voor bedoeld is. Dat lukt wel, Diaken Hubert Berbée die de groep De katholieke levensbeschouwing de grondslag inspiratiebron voor ons handelenisbijtrots de geestelijke en materiële want ik heb zelf een vormt broertje en en een begeleidt, op de jongeren. Het belangenbehartiging van alle 50-plussers. zusje.’ Michiel vertelt: ‘We zijn nu een was koud in de loods waar de boxen paar bij het elkaar geweest met onze op (basis) pallets gestapeld werden, Naast hetkeer ijveren voor geestelijk welbevinden maken wij ons als KBOgevuld sterk voor en een goed pensioen, een M25-groep. We hebben gepraat over maar de jongeren hebben zich warm betaalbare gezondheidszorg, een veilige woonomgeving en goede ontspannings- en opleidingsmogelijkheden voor alle het geloof en nu is er actie. Dat vind gewerkt. De boxen zullen nu op naam senioren. ik mooi. We gaan echt proberen om via de Voedselbank verspreid worden. De Onze motto’s zijn: Bij de tijd Blijven - OuderenBeleid wOrdt gemaakt met en dOOr en vOOr Ouderen. die honderd dozen te vullen vandaag. kinderen weten hier niets van. Voor hun Ook u kunt daarbij de KBO helpen versterken door lid te worden en/of mee te doen als vrijwilliger in een afdeling Kwestie van doorwerken! Shanisa roept: wordt het gewoon een bijzondere dag of bestuur, want onze KBO heeft als actieve ouderenorganisatie uw ondersteuning hard nodig! ‘Deze is echt leuk’, wijzend op een barwaar de ouders voor hebben gezorgd. Inlichtingen en aanmelding: KBO ZUID-HOLLAND, Postbus 4, 2660 AA Bergschenhoek biepop. ‘Deze activiteit is leuk om te Telefoon: (010) 521 82 99, fax: (010) 521 95 64 doen. Het is lekker concreet en het is Jolanda de Wolf alle 50-plussers. Wij zijn één van de provinciale bonden aangesloten bij de Unie KBO, de grootste ouderenorganisatie in Nederland.

E-mailadres: [email protected] | Website: www.kbozuidholland.nl

E-mail [email protected] - Internet www.papot.nl

De Vastenaktie van zuster Mary Anthony

“Een thuis bouwen in Sierra Leone”

Wat wordt uw vastenaktie? www.vastenaktie.nl Het is vastentijd van 5 maart tot 19 april

IBAN: NL21 INGB 000 000 5850

EVEN MINDEREN VOOR EEN ANDER

nummer 1 • 2014

9

© Desiree Bühler

De M25-groep, met jongeren uit Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Krimpen a/d IJssel en Nieuwerkerk a/d IJssel, is onlangs van start gegaan. M25 verwijst naar Matteüs, hoofdstuk 25. In de verzen 34-40 is te lezen hoe Jezus uitlegt dat wie iets heeft gedaan voor de naaste, iets gedaan heeft voor Christus. In een M25-groep zijn jongeren tussen 12 en 18 jaar bezig met bezinning en met concrete vrijwilligersactiviteiten. In de activiteiten proberen de jongeren iets te beteke- D A B C nen voor hen die een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken. Vanuit het Kruis en Vissen H. Drie-Eenheid Kruis Lam Gods Bisdom Rotterdam wordt het opzetten een M25-groep ondersteund.

is. Het Sociaal Cultureel Planbureau meldt dat 61.000 kinderen in ons land, omdat zij opgroeien in armoede, sociaal worden buitengesloten. Ouders melden hun kind bijvoorbeeld ziek op de dag van hun verjaardag, omdat Paaskaarsen trakteren in de Huispaaskaarsen klas er financieel niet in zit. Voor deze kinderen is dit echt moeilijk. Voor hen Altaarkaarsen is er de verjaardagsbox van Jarige Huwelijkskaarsen Job, waar alles in zit om een verjaardag tot een feest te maken.’

© Eric Blom

Jarig zijn is voor kinderen een feest. Trakteren op school, cadeautjes, taart eten en spelletjes doen. Dat dit niet voor ieder kind vanzelf spreekt, leerden de jongeren van de M25-groep afkomstig uit parochies in Rotterdam en omstreken bij hun bezoek aan stichting Jarige Job.

SPAANSTALIGE PAROCHIE EN NUESTRA CASA: Je inleven in de medemens ‘Vrijwilligers die zich in de maatschappij inzetten, juist in de hoek waar klappen vallen, dat is heel belangrijk!’ Aan het woord is Jack Sier, vrijwilliger bij Stichting Nuestra Casa. ‘De omstandigheden waarin mensen verkeren die bij de stichting aankloppen, zijn vaak niet rooskleurig. Wanneer het lukt hun situatie te verbeteren of de mensen wat lucht te geven, is de missie van onze stichting geslaagd.’ Jack Sier, gepensioneerd pastoraal werker, was betrokken bij het van de grond tillen van Nuestra Casa medio 2009. De stichting is opgericht om de diaconale vrijwilligersprojecten van de Spaanssprekende parochie La Sagrada Família in Rotterdam te coördineren en te beheren. De projecten lopen uiteen van ondersteuning van vrouwen in moeilijke leefsituaties en bezoek aan gevangenissen en asiel- en uitzetcentra, tot ondersteuning van ouderen en mensen met een beperking, steeds met de nadruk op Spaanstaligen. Casa Abierta, letterlijk: “Open Huis”, biedt hulp met een inloopspreekuur, psychologische en juridische ondersteuning, lessen Nederlands en voorlichtingsbijeenkomsten. Sier legt tijdens het inloopspreekuur uit: ‘Hulpvragen die ons hier bereiken, zijn vaak

complex. De taalbarrière ligt aan de basis van de problematiek.’ Mensen verzanden in de bureaucratie, omdat ze brieven van instanties niet begrijpen, of niet kunnen reageren zoals wordt verwacht. ‘Voor ons als vrijwilligers blijft het niet bij het spreekuur. Daarna moeten er brieven geschreven, formulieren ingevuld en telefoontjes naar instanties gepleegd. Ik ga regelmatig met mensen mee naar de belastingdienst, of bijvoorbeeld naar het aanmeten van een gehoorapparaat.’

Ambitie Soms blijkt de beste oplossing iemand naar het land van herkomst terug te begeleiden. Dat gaat niet altijd zonder slag of stoot. ‘Laatst’, vertelt Sier ‘hebben we een man uit Colombia via International Organization for Migration terug naar huis begeleid. Als dat dan voor elkaar is, valt er wel een last van je af. Maar in het algemeen ervaar ik een probleem niet snel als uitzichtloos.’ Dat kan te maken hebben met het missiewerk dat hij twintig jaar lang in Congo verrichtte. ‘De mensen leven daar onder moeilijke omstandigheden. De ambitie om voor mensen in de verdrukking te werken, heb ik altijd gehouden.’ Sier legt de veelzijdigheid van het werk van Casa Abierta uit: ‘Er komt hier een vrouw met psychiatrische problemen. Zonder begeleiding mag ze zelfs niet meer bij de huisarts komen. Maar hier is ze thuis. In haar goede momenten, neemt ze een attentie voor ons mee. We zijn voor haar een rustpunt.’

Aandacht Collega Jessica Provence is sinds kort vrijwilliger bij het inloopspreekuur van Nuestra Casa. In het

dagelijks leven werkt zij in zorginstellingen. ‘Ik vind het belangrijk dat mensen geholpen worden’, motiveert Provence haar inzet. ‘Mensen komen hier soms verhit binnen; ik probeer ze met goede moed weer naar huis te laten gaan. Daarbij stel ik niet het probleem, maar de mens die het probleem op tafel legt, centraal.’ Aandacht geven en luisteren zijn belangrijk. ‘Tegelijk laat ik het er niet snel bij zitten hoor!’, legt Provence haar werkwijze uit. ‘Ik stimuleer de mensen om deel uit te maken van de samenleving, om de taal te leren. Wat mijn kracht is? Misschien wel dat ik niet geloof dat er géén oplossing is voor een probleem. Het mag misschien lang duren, het kan veel inzet kosten, maar ik ben nooit moedeloos. Ik geloof stellig dat er steeds een draai, een verlichting, een oplossing mogelijk is.’

Zinvol Door fysieke klachten kan Provence haar reguliere werk momenteel niet verrichten. Om niet thuis te zitten, zocht ze op internet naar zinvol vrijwilligerswerk en kwam uit bij Nuestra Casa. ‘Ik heb het werk van de stichting en de visie van waaruit gewerkt wordt, goed bekeken en het sprak me erg aan. Voor mij persoonlijk is het belangrijk dat Nuestra Casa gelieerd is aan de geloofsgemeenschap Sagrada Família. Natuurlijk, wanneer er hier iemand komt zonder kerkelijke achtergrond, is onze hulp hetzelfde. Er staat in de bijbel eenvoudigweg: “Help je naaste” en niet: “Help je medegelovigen.” Maar het geloof, ja, als mens haal ik daar mijn kracht vandaan. En niks is onmogelijk voor God.’ Op het inloopspreekuur komt Jessica Provence pittige zaken tegen. Haar achtergrond als zorgverlener helpt om mensen de weg te wijzen en bij het herkennen van problemen. ‘Het empathisch vermogen is het belangrijkst’, zegt zij. ‘Mensen willen gehoord worden, zich begrepen voelen. Dat degene met wie je aan tafel zit, ervaart dat je je in hem of haar verplaatst, dat is wezenlijk in dit vrijwilligerswerk.’

JOPIE BREGTEN: Diaconie zoekt aansluiting bij parochieleven ‘Het koken voor de dak- en thuislozen loopt goed’, vertelt Jopie Bregten over het koken van “haar” ploeg voor het Straatpastoraat in Den Haag. Soms sluit een nieuwe vrijwilliger zich bij de kookgroep aan, meestal benaderd door een van de koks die al actief is. ‘Het is fijn dat het steeds lukt om op de vrijdagen dat wij ingeroosterd staan, een driegangenmenu te serveren aan de mensen die op straat leven.’ ‘Je moet het zo zien: wanneer er aardappelen op het menu staan, moet er zo’n dertig kilo worden geschild’, schetst Jopie Bregten het werk van de kookploeg. ‘Wanneer dat klusje geklaard is, voel je je armen wel’, vult Annemarie Kerstens lachend aan. ‘En vooraf koopt onze ploeg het eten in,

Assistentie bij het serveren door Haagse studenten

10

nummer 1 • 2014

sjouwen we de boodschappen naar de plaats van bestemming en bereiden we alvast een deel van de maaltijd bij verschillende mensen van ons thuis.’ Dat het niet altijd eenvoudig is om gemotiveerd te blijven in hun diaconale inzet, blijkt wanneer Bregten en Kerstens vertellen over hun zoektocht naar breed draagvlak voor hun activiteiten. ‘We zoeken nog naar mogelijkheden om dit koken voor het straatpastoraat en andere activiteiten van onze MOV-groep, in de parochie meer te laten leven; om meer aansluiting te krijgen tussen het parochieleven en de diaconie, tussen de vieringen en de diaconie. Het is immers in de viering dat we inspiratie zoeken om onze inzet voor de naaste te kunnen doen. En niet te vergeten om een bredere groep parochianen te betrekken bij de MOV-activiteiten.’ Dat is ook hard nodig, want nieuw bloed in de MOV-groep is zeer gewenst. ‘Het liefst zouden we natuurlijk aanwas zien van een jongere generatie. Maar ja, hoe begeester je mensen om zich diaconaal in te zetten en de diaconie een volwaardige

plek te geven in het geloofsleven in de parochie?’ ‘Diaconie is eigenlijk dagelijks iets doen’, zegt Kerstens. ‘Het hoort bij het Christen-zijn. Ik bid ook regelmatig om inspiratie voor onze geloofsgemeenschap, vooral voor de jongere generatie. Bidden en vertrouwen hebben, dat is heel belangrijk. De maatschappij ziet er over tien jaar weer anders uit dan nu en ik weet zeker dat God ons niet in de steek laat.’ Rectificatie In de vorige Tussenbeide is in het artikel over het koken voor het Straatpastoraat abusievelijk een verkeerde voornaam bij Annemarie Kerstens geplaatst. De redactie biedt haar excuses aan voor deze vergissing.

Adventsactie Eva Demaya De Westlandse stichting Eva Demaya is een van de tien adventsprojecten waarvoor door het hele land in parochies en kerkgemeenschappen is ingezameld. Ria Jongerius, secretaris van de stichting vertelt trots dat het streefbedrag van € 25.000 op een haar na is gehaald. Reden tot blijdschap in het Westland, én in Malawi, waar het bewuste project van Eva Demaya plaatsvindt.

Armoede Inmiddels heeft Eva Demaya tientallen gebouwen, gebouwtjes en eigen projecten weten te realiseren in de regio Lilongwe, een extreem arm gebied in het noorden van Malawi, dat gerekend moet worden tot de armste landen in Afrika. Tijdens de landelijke Adventsactie van vorig jaar werd specifiek geld ingezameld voor de realisering van een compleet schoolproject. Twee klaslokalen, vier lerarenhuizen, tien latrines en een

kantoor zijn, hoe bescheiden dat ook moge klinken, volgens Ria Jongerius onontbeerlijk: ‘Kinderen in deze regio zouden, om naar school te kunnen gaan, zes à zeven kilometer per dag moeten lopen. Veelal zonder ontbijt en schoenen. Je kunt dus al raden dat voor veel kinderen onderwijs er zo bij inschiet. Men was zelf al begonnen met de bouw van een klaslokaaltje. Onze inzameling zorgt er nu voor dat dat lokaaltje wordt uitgebreid, en er nog een bij wordt gebouwd.’ Verder komt er een lerarengebouwtje; de regio Kasongwe is zo arm dat leraren er zonder dergelijke faciliteiten niet naartoe willen verhuizen. ‘Als wij lerarenhuizen realiseren, stelt de overheid leraren aan, en komt onderwijs voor de kinderen hier binnen bereik.’

Actie De Adventsactie van vorig jaar leverde nèt niet het beoogde streefbedrag op, vertelt Jongerius. ‘In totaal is er € 22.000 gedoneerd. Dat is echt al een fors bedrag waar we enorm

Paaskaarsen

A

B

C

D

E

Lam Gods

Kruis en Vissen

H. Drie-Eenheid

Kruis

Chi-Rho Kruis

Bestel nù uw Paaskaars!

Keuze uit 5 prachtige reliëfs

Maak uw keuze kenbaar voor 14 maart 2014. In dat geval beschikt u op tijd over uw Paaskaarsen.

Kaarsenfabriek

Paaskaarsen Huispaaskaarsen Altaarkaarsen Huwelijkskaarsen Doopkaarsen Noveenkaarsen Devotiekaarsen Devotielichten Godslampolie Miswijn Hosties Wierook/Briketten Kandelaars Geschenkartikelen Banieren

PASEN 20 en 21 april

2014

PAPÔT - VAN MOORSEL

Nieuwenhuizenweg 15 - 2314 XP LEIDEN (Industrieterrein Roomburg) Tel. 071 - 301 02 84 / 301 02 25 - Fax 071 - 301 23 03 E-mail [email protected] - Internet www.papot.nl

Jongerius met een aandachtig publiek en groeten uit Nederland blij mee zijn. Voor de realisatie van onze plannen was € 25.000 nodig. Progressio heeft inmiddels toegezegd het restant aan te vullen. Nu kunnen we onze plannen daar dus zeker uitvoeren!’ Daarvoor werken de stichting samen met lokale mensen. ‘We vinden het als stichting belangrijk dat onze projecten worden gedragen door de lokale bevolking.’ Lokale mensen vervoeren de bouwmaterialen en de bevolking in Kasongwe helpt door zelf de benodigde bakstenen

te fabriceren. ‘Iedereen draagt dus een steentje bij en iedereen profiteert ervan’, aldus Jongerius. ‘Door de realisering van dit schoolcomplex kunnen vierhonderd kinderen van vier tot acht jaar in hun eigen leefgebied naar school!’ Meer lezen? www.evademaya.nl. Jeroen Stam

Kaartenactie

Een nieuw onderdeel van de Adventsactie dit jaar was de kaartenactie: vrijwilligers en parochianen en anderen werd gevraagd een kerstkaart te schrijven naar mensen die betrokken zijn bij één van de tien projecten van Adventsactie. Beate Gloudemans stond versteld van de respons. ‘Als er voor ieder project een tiental kaarten binnen zou komen, dan was het idee al geslaagd. U hebt echter massaal gehoor gegeven aan de oproep om de mensen achter de projecten een kerstkaart met opbeurende groet te sturen. Zelfgemaakt of voorgedrukt, alles is met open armen ontvangen. De meeste kaarten zijn inmiddels bezorgd of onderweg naar hun bestemming.’

‘Mooi resultaat Adventsactie’ In de weken voor Kerstmis werd in veel kerken de Adventsactie gevoerd. Duizenden mensen in Nederland spanden zich belangeloos in voor mensen in de derde wereld. Beate Gloudemans is campagneleider van de actie en vertelt over de resultaten. ‘De Adventsactie is inmiddels officieel afgelopen, maar nog dagelijks komen er donaties binnen. Op dit moment is er bijna 400.000 euro binnen, een fantastisch, hoopgevend resultaat!

KBO

Jubileumjaar ZUID-HOLLAND

De vereniging van de toekomst! Een vereniging waar je bij wilt horen!  Ook in 2014

De Katholieke Bond van Ouderen Zuid-Holland met 38.000 leden in 54 afdelingen zet zich in voor de belangen van

Opalle zondag 23Wij februari 50-plussers. zijn één van de provinciale bonden aangesloten bij de Unie KBO, de grootste ouderenorganisatie in vond de opening plaats Nederland. vanDehet jubileumjaar van vormt de grondslag en inspiratiebron voor ons handelen bij de geestelijke en materiële katholieke levensbeschouwing de Cantorij. Een feestelijke belangenbehartiging van alle 50-plussers. hoogmis waarin de bisschop Naast het ijveren voor het geestelijk welbevinden maken wij ons als KBO sterk voor een goed (basis) pensioen, een hoofdcelebrant was en de betaalbare gezondheidszorg, een veilige woonomgeving en goede ontspannings- en opleidingsmogelijkheden voor alle plebaan concelebreerde. senioren. In zijn preek memoreerde de bisschop hetBijbelang Onze motto’s zijn: de tijd Blijven - OuderenBeleid wOrdt gemaakt met en dOOr en vOOr Ouderen. vanOok zingen. Samen zingen u kunt daarbij de KBO helpen versterken door lid te worden en/of mee te doen als vrijwilliger in een afdeling is feestelijk maar ook eenals actieve ouderenorganisatie uw ondersteuning hard nodig! of bestuur, want onze KBO heeft vorm van bidden. De bisInlichtingen en aanmelding: KBO ZUID-HOLLAND, Postbus 4, 2660 AA Bergschenhoek schop vertelde aan het einde Telefoon: (010) 521 82 99, fax: (010) 521 95 64 van de viering dat Z.H. Paus E-mailadres: [email protected] | Website: www.kbozuidholland.nl Franciscus van harte zijn Apostolische Zegen heeft verleend aan de Kathedrale Laurentius en Elisabeth Cantorij ter gelegenheid van hun 25-jarig jubileum. © Joop Nijs

Eva Demaya bestaat als stichting inmiddels zestien jaar en financiert het Eva Demaya-centrum dat tal van projecten in Malawi uitvoert op het terrein van onderwijs, gezondheidszorg en ambachtelijke beroepsvaardigheden. Eva Demaya werd ooit opgericht ter ondersteuning van de Westlandse Jacqueline Kouwenhoven, die met haar partner Jake al jaren in Malawi woont en onder de lokale bevolking werkt aan het verbeteren van onderwijs en gezondheidszorg. U las er over in Tussenbeide nummer 4 van vorig jaar.

nummer 1 • 2014

11

Een katholieke school met karakter als het geen leerlingen zijn uit de eigen klas. Ouders worden actief betrokken bij het leven van de school. Hoewel de meesten druk bezet zijn, is de bereidheid om mee te helpen groot. De ouderraad heeft een sterke bezetting.

© Peter

van

Mulken

Wat het gemeenschapsgevoel zeker vergroot, zijn de gezamenlijke vieringen in de kerk, met Kerstmis, Pasen en op het feest van Sint Willibrordus. ‘Een feest’, noemt pastor Jack Geurts van parochie De Heilige Familie deze vieringen. ‘Het zijn laagdrempelige vieringen met verhalen, liedjes en gebeden, waaraan de kinderen actief deelnemen.’ Kinderen ervaren dat ze deel uitmaken van een grotere gemeenschap. ‘We zijn een kleine parochie in de parochie’, zegt directeur Van Wijk.

Kinderen van de Willibrordusschool op Aswoensdag; Steven van Wijk voert het woord

Als algemeen kenmerk van katholiek onderwijs wordt vaak de gemeenschapszin genoemd: ‘Het katholiek onderwijs leeft uit het besef dat mensen zonder betrokkenheid op elkaar en zonder onderlinge solidariteit, niet tot volle ontplooiing komen.’ Steven van Wijk en Corry Markx herkennen zich hierin. Op de Willibrordusschool komt de gemeenschapsvorming op verschillende manieren tot uiting. Er wordt naar gestreefd dat leerlingen en leerkrachten elkaar kennen, over de grenzen van de klassen heen. Leerlingen uit groep zeven en acht trekken op met kleuters uit de laagste groepen: ze helpen bij het overblijven tussen de middag en als de school in optocht voor een viering naar de kerk gaat, lopen de “groten” met een kleintje aan de hand. Het effect van dit contact gaat verder dan het schoolplein: het is voor de jongste leerlingen geweldig als ze op straat worden aangesproken door een jongen of meisje uit de hoogste groepen.

In alle groepen wordt twee keer per dag gebeden. Alle leerkrachten geven twee keer per week godsdienstles aan de hand van “Met kinderen het Woord vieren”, waarbij de lezingen van de zondag worden behandeld. Dit leidt soms tot inhoudelijke discussies, in de teamvergadering of spontaan bij de koffie. Samen wordt er gezocht naar manieren om een verhaal goed over te brengen aan de kinderen. Dat motiveert. En als kinderen op zondag in de kerk komen, horen ze het verhaal opnieuw.

De leerkrachten kennen de meeste kinderen van de school en spreken hen aan op hun gedrag, als dat nodig is, ook

Godsdienstlessen, bidden, schoolvieringen, sacramentenvoorbereiding: het zijn zichtbare tekens van een katholieke identiteit. Maar het zit dieper. ‘Het is in alle lessen verweven’, zegt Markx. ‘Wij hebben geen aparte “week tegen het pesten” of “week van de samenwerking”. De katholieke waarden en normen voor hoe je met elkaar omgaat, zijn iedere dag actueel.’ Dat is van invloed op de sfeer: het geeft rust. Ouders en leerlingen merken dat. Er zijn duidelijke afspraken over de omgangsvormen in de groepen en daarbuiten. ‘Zo doen we dat niet, op deze school’, is een uitspraak die door iedereen begrepen wordt.

school in de godsdienstlessen, die hij samen met de leerkracht verzorgt. Op Aswoensdag komt hij op school het askruisje geven. Hij vindt het contact met de school waardevol: ‘Zo bereik je veel meer kinderen dan je anders zou doen en kun je hun bagage meegeven vanuit het geloof, niet om hen te bekeren maar om hun iets goeds mee te geven voor later.’

Alle kinderen worden positief benaderd, ook kinderen die pesten. Zij worden aangesproken op hun gedrag en tegelijkertijd is er aandacht voor wat hen beweegt, voor wat hen dwars zit. Ieder kind moet zich kunnen ontplooien in een veilige schoolomgeving en leren keuzes te maken vanuit een duidelijk waarden- en normenbesef. Of zoals in de schoolgids staat: ‘Wij proberen kinderen op te voeden tot jonge, sociaal voelende mensen, die begrip voor elkaar opbrengen in de geest van Jezus Christus.’

van

Saamhorigheid

Hooguit dertig procent van de leerlingen is katholiek. Het team van de Willibrordusschool bestaat uit een directeur, veertien leerkrachten en twee intern begeleidsters. Ook van hen is ongeveer een derde deel katholiek. De identiteit van de school, die gekenmerkt wordt door de katholieke inslag, wordt echter door het hele team gedragen en gevoed. Er zijn een paar collega’s die een voortrekkersrol hebben: directeur Steven van Wijk, intern begeleidster Corry Markx en de leerkrachten van groep 4 en groep 8. Hun bevlogenheid werkt aanstekelijk, iedereen voelt zich betrokken.

Het zit door alles heen

De Willibrordusschool heeft een stevige band met de naburige kerk. Van Wijk en Markx noemen de relatie met de parochie een win-win situatie: ‘Het geeft meer diepgang.’ Pastor Jack Geurts komt iedere week op

© Peter

Gedeelde identiteit

Een vast onderdeel van de vormselvoorbereiding in groep acht is het interviewen van een parochiaan. Daarbij kan van alles ter sprake komen, zoals ziekte, ouderdom of eenzaamheid. Het is een waardevolle ontmoeting voor zowel de leerlingen als de parochianen. De leerlingen zijn van tevoren vaak een beetje zenuwachtig maar ze komen vol verhalen terug. In de groep delen ze hun ervaringen.

School en Kerk

Mulken

Het is voor scholen in deze tijd een uitdaging om katholiek te zijn. Hoe geef je invulling aan je gelovige identiteit, als een deel van de leerlingen en van de leerkrachten niet meer katholiek is? In een tijd waarin de vertrouwdheid met de kerk afneemt? De Willibrordusschool in Oud-Beijerland (250 leerlingen) kiest bewust voor een katholieke identiteit en is daar open over. Ouders weten waar de school voor staat. Dat schrikt niet af maar wordt juist gewaardeerd. ‘We hebben nog nooit gehoord dat we te katholiek zijn’, zegt directeur Steven van Wijk. Wat is de kracht van deze school?

op de eerste communie en het vormsel wordt door leerkrachten en door pastor Jack Geurts en pastoraal werker Fred Wijnen, op school gegeven. Alle kinderen uit de groep volgen de voorbereidingslessen. Per groep zijn er zeven of acht kinderen die het sacrament ontvangen; voor het vormsel is het aantal soms nog lager.

In het informatieblad van de school worden de data van de gezinsvieringen in de parochie opgenomen. De school is de hofleverancier voor het kinderkoor van de kerk. De voorbereiding

Aktie Kerkbalans: een positieve inspanning loont De opbrengst Kerkbalans voor parochies in het bisdom Rotterdam is in 2012 gedaald met 7,2% na een aantal relatief goede jaren. Econoom John Bakker: ‘We zien een gedifferentieerd beeld, waarbij sommige parochies het juist heel goed doen en andere op onderdelen minder. De aandacht voor geldwerving door het jaar heen mag niet verslappen.’ ‘Het is van belang om ervoor te zorgen dat de huidige groep die geeft aan Kerkbalans betrokken blijft, en ook nieuwe mensen te interesseren voor een financiële bijdrage voor de parochie. Daarbij helpt het als je actief werft en transparant bent in je communicatie. Als je mensen persoonlijk benadert en uitleg geeft dan zijn mensen vaak bereid om inderdaad

12

nummer 1 • 2014

die bijdrage te doen, soms voor het gebouw en soms juist voor inhoudelijke programma’s. De inkomsten van parochies kunnen worden vergroot via specifieke collectes, via kerkenveilingen, kerstmarkten, fancy fairs en andere creatieve geldwervingsacties.’ Vanaf 29 april wordt voor de tweede keer de Leergang Communicatie en Fondswerving aangeboden. Meer informatie is te verkrijgen via Cor van Steijn. E: [email protected] of T: 010 - 2815171. Zie ook de pagina Kerkbalans onder ‘wie, wat, waar’ op www.bisdomrotterdam.nl.

Liesbeth Stalmeier

WERK aan de KERK

In het bisdom werken vrijwilligers en beroepskrachten aan de opbouw van bloeiende gemeenschappen. Die hebben een huis nodig. Behalve voor hen is er daarom ook voor aannemers en architecten “Werk aan de Kerk”.

Restauratie kapel Goeree-Overflakkee herinnert aan ramp van ‘53

Onder een loodgrijze lucht kijken we naar de grafstenen op de begraafplaats, zo’n 150 jaar oud. De eerste steen valt direct op: hier rust Pollemans. ‘Mijn neef’, zegt de heer Pollemans (72). Er liggen hier talloze familieleden, zijn familie woont al generaties in het dorp. Pollemans is oud-kraanmachinist, en zet zich al zijn hele leven in voor de buurt, de gemeente en het gelijknamige eiland, én de kerk. Dat hij de renovatie van de kapel op de begraafplaats op zich zou nemen, was niet zo vreemd.

Initiatief ‘Tien jaar geleden ging ik met de VUT. Ik heb altijd graag gewerkt en ook buiten mijn werk niet bepaald stilgezeten. Ik heb de renovatie van het gebouw van de Vereniging van Kraanmachinisten geleid, en de renovatie van de pastorie hier in het dorp. De renovatie van deze 150 jaar oude kapel is mede op mijn initiatief, en ik heb er dan ook graag aan meegewerkt.’ Wie Zeeland zegt, en daar de ZuidHollandse eilanden bijtelt, heeft het al snel over die verschrikkelijke gebeurtenis die in heel Nederland als de Watersnoodramp van ‘53 bekend staat, maar hier gewoon De Ramp wordt genoemd. Eén woord is genoeg, ook voor Pollemans, die veel familieleden, vrienden en klasgenootjes heeft

verloren. ‘Daar’, wijst hij in de kapel, ‘zie je dat kastje? Dat is een elektronisch systeem dat het restant van het zilt dat nu nog in de muren zit, weer terug duwt. Stuc- en schilderwerk bladdert af omdat het zilt kristallen vormt aan de buitenkant van de muur. Zéstig jaar later!’ Het zilt in de muren reikt tot een hoogte van ongeveer tweeënhalve meter. Een stille getuige van de overweldigende kracht van het water destijds. Jaren later, tijdens zware herfststormen, liep Pollemans nóg de dijk op. Om het water in de gaten te houden. Voor het geval dat... Al 25 jaar geleden werd duidelijk dat er iets met de kapel moest gebeuren. We hebben wel een en ander opgeknapt, maar niet altijd met de nodige vakmanschap. Door gebruik van het verkeerde cement bijvoorbeeld, zijn een aantal stenen gesprongen. Het dak is ook ooit provisorisch gemaakt. Maar een jaar of drie, vier geleden werd de situatie écht urgent. Er bestond een kans dat een deel van de kapel zou instorten. Pollemans en het parochiebestuur kwamen in actie.

Fondsen ‘Direct is het gebruik van de kapel opgeschort, en we zijn gaan praten over renovatie. Ik heb de gevel laten intekenen, om de originele vormgeving te bewaren zodat we op basis

© Jeroen Stam

Het is nog net Zuid-Holland, maar het voelt toch al als Zeeland. In Oude Tonge, deel van de gemeente Goeree-Overflakkee, wordt de verslaggever hartelijk ontvangen door de heer Pollemans. Hij heeft zich afgelopen jaar hard gemaakt voor de restauratie van de kapel op de begraafplaats van de parochie van de Heilige Familie, kerkwijk Oude Tonge.

Pollemans trots op gerestaureerde kapel daarvan konden herstellen. En ik werd gevraagd de renovatie te leiden en de fondsenwerving. Het Nationaal Restauratie Fonds, een in de jaren 80 door de staat opgericht fonds, bleek een welkome en goede partner. Het fonds inventariseerde voor de parochie de benodigde werkzaamheden, calculeerde de kosten en stelde 60 procent van de totale som beschikbaar. De renovatie, eigenlijk een restauratie, zou uitkomen op een forse € 170.000. Het Nationaal Restauratie Fonds zou € 110.00 voor haar rekening nemen, als Pollemans met de overige € 60.000 over de brug kwam: ‘Ja, daar schrok ik wel even van. Dat zijn bedragen waar je niet vaak over beschikt.’ Het Nationaal Restauratie Fonds concludeerde dat schilderwerk binnen en buiten, gedeelten van het voegwerk, een aantal houten dakspanten, de dakconstructie zelf, alle goten en enkele gevelstenen, -ornamenten en -lateien, moesten worden vervangen of gerestaureerd. Afgelopen augustus werd met de werkzaamheden gestart, en inmiddels is de restauratie bijna voltooid. ‘We hebben alle werk zelf gecoördineerd, dus niet gewerkt met één aannemer die alle werkzaamheden aannam. Dat scheelde aanzienlijk.

Concert ‘We moesten dus zelf nog € 60.000 bij elkaar brengen, naast de bijdrage van het Nationaal Restauratie Fonds. Ik

ontdekte het bestaan van de Stichting Welzijnsfonds Oost-Flakkee, een fonds van oude welgestelde vrijgezelle boeren die hun nalatenschap beschikbaar hebben gesteld voor culturele werken op Oost-Flakkee. Daar bleken we € 30.000 van te mogen ontvangen. Maar er was toen nog geen stromend water in de kapel, dus geen sanitaire voorzieningen. En dat is toch wel een voorwaarde. Toen bleek het bestuur bereid ook die kosten op zich te nemen, zo rond de 10.000 euro. Mijn eerste kennismaking met fondsenwerving was dus geslaagd.’ Het restant bracht Pollemans relatief vlot bij elkaar, met giften van € 5 tot € 20.000, afkomstig van een kleine tweehonderd personen uit het dorp – dat overigens maar 4.600 inwoners telt. Binnenkort gaat de kapel weer open. Voor uitvaarten, natuurlijk, want de kapel hóórt bij de begraafplaats. Maar liefst zou Pollemans zien dat de kapel regelmatig de deuren opent voor bezoekers. Met stilte-uren, bijvoorbeeld, voor mensen die rust en contemplatie zoeken. Maar daarvoor moet het eerst iets warmer worden. Met het voorjaar dus, want nu is het nog te koud in de kapel. En een goede en vooral voordelige manier om de kapel te verwarmen, daar zoekt meneer Pollemans nog naar. Er moet nog wel iets te doen overblijven, natuurlijk. Jeroen Stam

ervloed

© Dhr. Pollemans

Timmerbedrijf

Werkplaats/kantoor Tramweg 28, 3255 MB Oude Tonge Tel.: 0187-643 322 | Fax: 0187-632 534 E-mail: [email protected]

nieuwbouw - verbouw - onderhoud nummer 1 • 2014

13

Bezinning bij ‘De Kruiziging’ Bep Willers en Fredi Timmermans, bisdommedewerkers van de sectie Leren, staan stil bij het schilderij ‘De Kruiziging’. Dat werk kan dienen als inspiratie tot daden van liefde. Naar een idee van Hans-Peter Bartels. De liefde. ‘Had ik de liefde niet, ik ware galmend koper of een schelle cimbaal.’ (1 Kor 13,1) Liefde is essentieel en noodzakelijk, het maakt ons tot hele mensen. In het kader van het Jaar Daden van Liefde willen we stilstaan bij de liefde. Aan de hand van het schilderij ‘De Kruiziging’ door Janssen (1871, olieverf op doek), bezien we figuren uit het evangelie die allemaal op eigen wijze een voorbeeld van liefde tonen. Het schilderij is te bezichtigen als altaarstuk in de kloosterkerk van de Franciscanen in Megen. Kijkend naar het schilderij staat Jezus Christus zelf prominent afgebeeld. Jezus, de Gekruisigde. Hij gaf zijn leven voor ons allemaal, als uiterste daad van liefde. Hij bleef trouw aan zijn eigen verkondiging en predikte tot op het kruis vergeving en verzoening. Hij vergaf de soldaten die Hem kruisigden en beloofde het paradijs aan de misdadiger die geloof in Hem toonde. Aan het kruis bad hij tot God de Vader als uiting van hun onderlinge liefde en trouw. Het evangelie legt ons een ideaal voor om trouw naar te leven. Dit is geen uitnodiging om de marteldood te zoeken, wel een uitnodiging aan ons om de liefde voor Christus te tonen en Hem te blijven navolgen in deze liefde. Naast het kruis zien we de honderdman Longinus. Het lijkt in eerste instantie vreemd om hem als voorbeeld van liefde te zien; hij assisteerde immers bij de kruisiging. Is dat nou liefde? Heel voorzichtig gezegd voerde hij orders uit en toonde hij zo trouw in zijn werk. Maar de echte getuigenis en liefde toont hij daarna, wanneer hij uitroept: ‘Dit is waarlijk de Zoon van God’. Daarmee toont hij de liefde van een man wiens ogen zijn geopend voor Jezus. Aan de voet van het kruis knielt Maria Magdalena voor

Jezus neer. Ze was volgelinge van Jezus, omdat hij haar genezen had. Ze toont zich hartstochtelijk en gepassioneerd in het verdriet om Jezus, die haar dierbaar was.

Loslaten Waar Maria Magdalena de hartstochtelijke liefde toont, straalt Maria rustige moederliefde uit. Ook zij rouwt om Jezus, in haar gevouwen handen is haar toewijding te zien. Deze toewijding toonde ze vanaf het moment dat God de Vader haar Zijn Zoon Jezus toevertrouwde. Als moeder had Maria Hem lief. Tegelijk moest ze Hem loslaten, toen hij op eigen benen kon staan en de weg van de Vader ging. Zelf is Maria eveneens een kind van God, en een voorbeeld van liefde voor de Heer. Naast Maria staat Johannes, de geliefde leerling van Jezus. Hij liet Jezus niet in de steek toen Hij werd veroordeeld en gekruisigd. Zo toont hij zijn trouwe vriendschap, die we ook mogen vertalen als broederliefde. Johannes is een voorbeeld van onvoorwaardelijke liefde en steun.

Daden De figuren rond Jezus op het schilderij tonen zo allemaal een daad van liefde: de honderdman bekeert zich. Maria en Maria Magdalena tonen samen met Johannes hun liefde voor Jezus en blijven hem trouw. Zelfs in het moment van zijn bespotting en vernedering zijn ze Hem nabij. Het schilderij, met al zijn voorbeelden van trouw en liefde, kan ons helpen wanneer we zelf in een moeilijke situatie komen. Allemaal hebben we momenten dat het dubbelgebod (‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel

De Kruiziging door Janssen uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf’ Luc. 10:27) ons op de proef stelt. Dat kan gebeuren wanneer we het lastig vinden om met iemand om te gaan vanwege zijn of haar karakter of daden. Jezus toont ons om lief te hebben en te vergeven. Of wanneer iemand onze steun nodig heeft, in een onmogelijke situatie van ellende en verlatenheid. Gaan we dan bij hem of haar staan, tonen we onze trouw? Of wanneer een dierbare een weg kiest waar je je niet helemaal in kunt vinden, blijf je dan oog houden voor deze medemens? De figuren lichten één voor één op uit het schilderij om ons tot voorbeeld te zijn in zulke moeilijke situaties. We kunnen bij hen te rade gaan om hun voorbeeld van liefde en trouw na te volgen.

IN MEMORIAM Op zaterdag 7 december 2013 is voorzien van het H. Sacrament der zieken, overleden de zeereerwaarde heer Johannes Aloysius Maria van der Zalm geboren op 12 april 1925 te Den Haag en priester gewijd op 8 december 1954.

Op 8 februari overleed, voorzien van het sacrament der zieken, de zeereerwaarde heer Nicolaas van Paaschen geboren op 19 januari 1916 in Den Haag en priester gewijd op 7 juni 1941.

Joop van der Zalm trad op 25 juni 1946 in bij de Trappisten te Echt; zware omstandigheden zo kort na de oorlog. Op 8 december 1954 werd hij tot priester gewijd. Van 1956 tot 1959 studeerde hij in Rome en bij terugkeer werd hij benoemd tot novice-meester van het klooster. Uiteindelijk leidde zijn weg hem naar Den Haag. In 1968 verliet hij de kloosterorde en op 11 september 1973 werd hij geincardineerd in het bisdom Rotterdam. Hij werkte tot 1992 in parochies in Den Haag en Rijswijk. Pastor Van der Zalm was een bescheiden mens en leidde een bescheiden leven. Hij las graag en hield van de natuur. Bovenal was hij op de Heer betrokken, die hij steeds heeft geprobeerd te dienen: door zijn getuigenis in woord en daad, door zijn liefde voor de Kerk en door zijn priesterlijke inzet voor mensen die aan zijn goede zorgen werden toevertrouwd. Joop van der Zalm is na een eucharistieviering in de Bonifatiuskerk in Rijswijk, op 12 december bijgezet in het priestergraf op de parochiële begraafplaats.

Pastoor Nico van Paaschen was na zijn wijding achtereenvolgens kapelaan in zes verschillende parochies in het bisdom. Op 11 juli 1958 werd hij benoemd tot geestelijk directeur van de Curia van het Legioen van Maria te Den Haag. In de jaren daarop volgden verschillende benoemingen in het onderwijs en ook in het bondswezen. Zijn laatste benoeming in een parochie was die in de parochie OLV. van Fatima in Den Haag, tot 1979. Na zijn emeritaat bleef Nico van Paaschen dienstbaar en betrokken. Hij was parochie-administrator en lid van de bezoekersgroep voor emeriti. Pastoor Nico van Paaschen was een bewogen mens en wilde mensen bewegen. Met overtuiging priester, devoot en meelevend, plichtsgetrouw en markant. Hij leefde op het ritme van de liturgie van de Kerk. Hij kwam graag onder de mensen en was een fervent kaartspeler. Samenbindend van karakter en zich daarbij instrument wetend in de gemeenschap van de Kerk van Christus. De eucharistieviering bij zijn uitvaart is gehouden op 15 februari in de Bartholomeuskerk in Voorhout. Nico van Paaschen is begraven op de begraafplaats van de BNS.

Op maandagavond 6 januari is voorzien van het H. Sacrament der zieken, overleden de zeereerwaarde heer Johannes Christianus Oosterwijk geboren op 27 december 1929 in Den Haag en priester gewijd op 15 juni 1957 in Rotterdam. Jan Oosterwijk was na zijn wijding achtereenvolgens pastor in de parochies HH. Engelbewaarders te Lisse (1957), O.L. Vrouw van Fatima te Den Haag (1959), O.L. Vrouw te Dordrecht (1964) en H. Antonius en H. Bonifatius te Dordrecht (1974). In Dordrecht werd hij op 1 april 1975 werd hij tot deservitor benoemd. Op 16 november 1985 volgde zijn benoeming als pastoor in de parochie De Verrijzenis van de Heer te Rotterdam-Schiebroek, waar hij op 1 januari 1995 eervol ontslag werd verleend en tevens ontslag uit de gewone ambtsbediening van het bisdom Rotterdam. Jan Oosterwijk was een man met grote sociale vaardigheden. Het was steeds zijn oogmerk om onbaatzuchtig het hart te raken en Gods liefde tastbaar te maken in het leven van mensen. Daar was hij priester voor geworden en die roeping is hij zijn hele leven trouw gebleven. Een bijzonder vertrouwen had Jan in Maria, de Moeder Gods. Daarom was het voor hem een groot geschenk dat hij, ondanks zijn slechte gezondheid, begin oktober nog mee kon gaan met de Rotterdamse bedevaart naar Lourdes. De eucharistieviering bij gelegenheid van zijn uitvaart is gehouden op 11 januari in de kerk van De Verrijzenis van de Heer in Rotterdam. Daarna is Jan Oosterwijk bijgezet in het priestergraf op de R.K. begraafplaats St. Laurentius in Rotterdam.

14

nummer 1 • 2014

Op 12 februari overleed, voorzien van het sacrament der zieken, de zeereerwaarde heer Johannes Wilhelmus Maria Nijman Ridder in de orde van Oranje Nassau geboren op 29 mei 1925 in Rotterdam en priester gewijd op 25 juli 1952. Jan Nijman trad in 1947 toe tot de Orde van het Heilige Kruis. Na zijn priesterwijding in 1952 werkte hij in het pastoraat in Amersfoort en het bisdom Roermond, voordat hij in 1965 werd benoemd tot pastoor van de H. Kruisvinding in Rotterdam. Daarna volgden parochies in Voorhout, Rijpwetering en Oud-Ade. Uit deze functies werd hem in 1992 eervol ontslag verleend en hiermee tevens uit de gewone ambtsbediening van het bisdom Rotterdam. Na zijn emeritaat in 1992 nam pastoor Nijman de zorg op zich voor de toeristenkapel in Ouddorp, assisteerde hij in de omliggende dorpen en later ook in de Bollenstreek. Jan Nijman wilde als priester graag tussen de mensen staan en wist dat die pastorale nabijheid ook om een zekere afstand vraagt. Die uitstraling had hij: toegankelijk en ietwat formeel. Hij geloofde rotsvast in God als de zin van zijn leven, leefde dat voor en wilde mensen ervan overtuigen. De vormgeving van dat gelovige engagement verandere voor hem met de jaren, waarbij trouw aan de Kerk en liefde voor het priesterschap de rode draad bleven. De eucharistieviering bij zijn uitvaart werd gehouden op 15 februari in de kerk OLV. Geboorte in Rijpwetering. Jan Nijman is bijgezet op het priestergraf bij deze kerk.

n

sen sen sen sen sen sen sen ten olie wijn ties ten aars elen ren

N pril

4

EL

PERSONALIA Benoemd

De bisschop heeft benoemd: ❖❖ A.L. Langerhuizen, per 1 januari 2014, tot administrator van de parochie H. Willibrord in Den Haag.

Ontslag

De bisschop verleende eervol ontslag aan: ❖❖ B. Vocking o.p., per 1 januari, als administrator van de parochie H. Dominicus in Rotterdam. ❖❖ A.C.M. de Lange, per 1 januari, als administrator van de parochies H. Nicolaas, H. Joseph, OLV. Rozenkrans en H. Albertus (federatie Rotterdam Rechter Maasoever) ❖❖ J.F. de Rooij s.c.j., per 1 januari, als administrator van de parochie H. Willibrord in Den Haag. ❖❖ M.-R. Hoogland c.p., per 1 februari, als lid van het pastoraal team van de studentenparochie H. Catherina van Alexandrië.

Ontheffing kerkelijke zending

De bisschop trok eervol de kerkelijke zending in van: ❖❖ D.W.M. Bühler, per 1 januari als pastoraal en project-werker in de parochie H. Theresia van Avila in Dordrecht en omstreken.

JUBILEA IN 2014 De volgende priesters, diakens en pastoraal werkenden vieren in de loop van dit jaar een jubileum of hebben dit de afgelopen maanden gevierd. Voor de volledigheid zijn ook deze laatste, recente jubilarissen opgenomen. Pastoraal werk(st)ers 12½ jaar 1 maart ❖❖ Mw. A.L. van Wijk-de Vries 1 november ❖❖ Mw. M.P. Witteman-Bom 25 jaar 1 september ❖❖ Mw. M.K.M.A. Falke-de Hoogh ❖❖ W.C.J.M. van der Heijningen Permanent diakens 25 jaar 4 februari ❖❖ B.M. Vergouwe Bisdompriesters 25 jaar 13 mei ❖❖ R.J.W. Winkelhuis ❖❖ L.J.M. Vergeer ❖❖ C.J.M. Biesjot 3 december ❖❖ L.J.W. Berger

COLOFON Tussenbeide is de nieuws- en informatiekrant van het Bisdom Rotterdam. Het blad verschijnt onder verantwoordelijkheid van de afdeling Pers en Communicatie.

40 jaar 21 april ❖❖ A.C.M. de Lange

Hoofdredactie: Francis Wout Redactie: Frits Vermeulen, Monique Meeussen, Willien van Wieringen, Jolanda de Wolf, Ted Konings Jongerenredactie: Sander van Aarle, Shirleni Blanken, Emy Jansons-van Steekelenburg, Thom Oosterveer

50 jaar 23 mei ❖❖ J.C.M. van Winkel ❖❖ H.F. van Zoelen ❖❖ J.C. van der Helm 2 juli ❖❖ A.A.M.G. Martijn

Aan dit nummer werkten verder mee: René Akkermans, Marinus van den Berg (column), Jan Maasen, Robert-Jan Peeters, Liesbeth Stalmeier, Jeroen Stam, Fredi Timmermans, Ed van der Vaart, Bep Willers Redactie en abonnementenadministratie: Koningin Emmaplein 3, 3016 AA Rotterdam, Tel: 010 - 281 51 71, Fax: 010 - 436 71 90 E: [email protected] I: www.bisdomrotterdam.nl Postgiro: 464304

55 jaar 23 mei ❖❖ J.J. Kerklaan ❖❖ J.A. Zaal ❖❖ H.P.J.M. Verhoeven ❖❖ J.G.M. Zuidgeest ❖❖ G.J.J.M. Toussaint ❖❖ R.G.W. Huysmans

Vormgeving: Halewijn NV, Halewijnlaan 92, B-2050 Antwerpen Fotografie: Eric Blom, Emy Jansons, Jolanda de Wolf, Peter van Mulken, Desiree Bühler Drukkerij: Halewijn NV, Halewijnlaan 92, B-2050 Antwerpen Abonnementen: € 1,50 per jaar (voor parochies) € 10 per jaar (individueel abonnement incl. porto) Abonnementen kunnen elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij minimaal vier weken voor het verstrijken van de abonnementstermijn schriftelijk wordt opgezegd.

60 jaar 12 juni ❖❖ J.G,M. Velthuyse 29 juni ❖❖ A.J.M. van Baalen

Advertenties: Borgerpark Media Marion Polmans -Paus, Postbus 8027, 6060 AA Posterholt T: 0475 - 711 362 E: [email protected] I: www.borgerparkmedia.nl

65 jaar 11 juni ❖❖ Th.P.G. Kloosterman

Overnemen: Artikelen uit Tussenbeide mogen met bronvermelding, vrij worden overgenomen in parochiebladen. Illustraties en foto’s mogen alleen worden gebruikt als vooraf toestemming is verleend door de redactie.

JUBILEA IN 2014 De volgende orde- en congregatieleden zijn werkzaam geweest als priester in het bisdom Rotterdam en vieren in de loop van dit jaar een jubileum. Sommige van de jubilarissen zijn nog immer werkzaam in de pastoraal in onze regio. Omdat dit nummer van Tussenbeide het eerste nummer van het jaar is, is van enkelen de jubileumdag al verstreken. We melden ze hier toch. Wellicht brengt deze kennisgeving mensen op ideeën; een jubilaris met goede herinneringen aan zijn werkkringen, waardeert het zeker als bijvoorbeeld oud-parochianen het feest gedenken. 9 februari ❖❖ Mgr. A. van Luyn sdb. pa. Bisdom Rotterdam, K. Emmaplein 3, 3016 AA Rotterdam - 50 jaar priester 23 februari ❖❖ J. Volkers sm. Kerkstaat 52, 6551 ZZ Weurt - 50 jaar priester 8 maart ❖❖ J. Boermans sma. Steenstraat 39, 5831 JA Boxmeer - 50 jaar priester 14 maart ❖❖ E. Clarenbeek osa. Laan van Spieringshoek 10, 3118 LN Schiedam 50 jaar priester 15 maart ❖❖ B. Wooning svd. Provincialaat SVD, Postbus 18, 4847 ZG Teteringen - 50 jaar priester 19 maart ❖❖ broeder E. Hurkmans scj. Treublaan 2, 2555 HH ’s Gravenhage

29 juni ❖❖ D. Ceballos msc. Karel Doormanstraat 337, 3012 GH Rotterdam - 40 jaar geprofest 30 juni ❖❖ T. Heeren sdb. Liduinahof 88, 3117 AG Schiedam - 60 jaar priester 11 juli ❖❖ G. van den Eeden mhm. De Merwelanden, Haringvlietstraat 559, 3313 EN Dordrecht - 60 jaar priester 16 augustus ❖❖ T. Heeren sdb. voor adres zie boven 70 jaar geprofest ❖❖ J. van der Valk sdb. Herenstraat 85 k. 104, 2291 BD Wateringen - 70 jaar geprofest ❖❖ Mgr. A. van Luyn sdb. K. Emmaplein 3, 3016 AA Rotterdam - 60 jaar geprofest

22 augustus ❖❖ T. Timmermans sma. Steenstraat 39, 5831 JA Boxmeer - 50 jaar geprofest 28 augustus ❖❖ K. Michielse osc. Kloosterlaan 26, 5435 XD Sint Agatha - 50 jaar geprofest ❖❖ Toon van den Acker osc. Kloosterlaan 26, 5435 XD Sint Agatha - 60 jaar geprofest 7 september ❖❖ J. Braun, Mgr. Aengenentlaan 3, 2361 GB Warmond - 70 jaar geprofest ❖❖ W. Happel, Europasingel 2 - k211, 2396 EM Koudekerk a/d Rijn - 60 jaar geprofest ❖❖ D. van den Akker sj. Westplantsoen 73, 2613 GK Delft - 50 jaar geprofest 8 september ❖❖ F. Siemerink scj. Kerkstraat 65, 6543 KG Nijmegen - 50 jaar geprofest ❖❖ W. van Paassen scj. Treublaan 2, 2555 HH ’s Gravenhage - 60 jaar geprofest

❖❖ C. van Hoorn scj. Treublaan 2, 2555 HH ’s Gravenhage -65 jaar geprofest ❖❖ A. Dingelstad scj. Wilhelminastraat 24, 5721 KJ Asten - 70 jaar geprofest 21 september ❖❖ J. Jetse Bol msc. Karel Doormanstraat 337, 3012 GH Rotterdam - 50 jaar geprofest ❖❖ J. van Goozen msc. Pater Dehonlaan 76, 4615 DA Bergen op Zoom - 60 jaar geprofest 27 september ❖❖ E. Koning sma. Rembrandtlaan 25, 7606 GH Almelo - 60 jaar geprofest ❖❖ J. Hettinga sma. Rembrandtlaan 25, 7606 GH Almelo - 60 jaar geprofest De redactie heeft gestreefd een zo compleet mogelijke lijst samen te stellen. Mocht u weet hebben van jubilarissen die toch nog ontbreken, dan vernemen we graag voor plaatsing in de volgende uitgave.

Paaskaarsen KBO

ZUID-HOLLAND

De vereniging van de toekomst! Een vereniging waar je bij wilt horen!  Ook in 2014

De Katholieke Bond van Ouderen Zuid-Holland met 38.000 leden in 54 afdelingen zet zich in voor de belangen van

alle 50-plussers. Wij zijn één van de provinciale bonden aangesloten bij de Unie KBO, de grootste ouderenorganisatie in

Paaskaarsen Huispaaskaarsen belangenbehartiging van alle 50-plussers. Altaarkaarsen Naast het ijveren voor het geestelijk welbevinden maken wij ons als KBO sterk voor een goed (basis) pensioen, een Huwelijkskaarsen betaalbare gezondheidszorg, een veilige woonomgeving en goede ontspannings- en opleidingsmogelijkheden voor alle senioren. Doopkaarsen Onze motto’s zijn: B -O . Noveenkaarsen Ook u kunt daarbij de KBO helpen versterken door lid te worden en/of mee te doen als vrijwilliger in een afdeling of bestuur, want onze KBO heeft als actieve ouderenorganisatie uw ondersteuning hard nodig! Devotiekaarsen Inlichtingen en aanmelding: KBO ZUID-HOLLAND, Postbus 4, 2660 AA Bergschenhoek Devotielichten Telefoon: (010) 521 82 99, fax: (010) 521 95 64 Godslampolie E-mailadres: [email protected] | Website: www.kbozuidholland.nl Miswijn Hosties Wierook/Briketten Kandelaars A B C D E Geschenkartikelen Nederland.

De katholieke levensbeschouwing vormt de grondslag en inspiratiebron voor ons handelen bij de geestelijke en materiële

ij de tijd Blijven

uderenBeleid wOrdt gemaakt met en dOOr en vOOr Ouderen

KBO

ZUID-HOLLAND

nummer 1 • 2014 De vereniging van de toekomst! Een vereniging waar je bij wilt horen!  Ook in 2014

15

jong!

De pagina Jong! wordt samengesteld door een jonge redactie, met Shirleni Blanken, Emy Jansons - van Steekelenburg, Thom Oosterveer, Sander van Aarle en Ted Konings.

Start Tour of Faith over Daden van Liefde

De formule is eenvoudig: een eucharistieviering met de bisschop als hoofdcelebrant, daarna een catechese met geloofsgesprek en afsluiting met een eenvoudige maaltijd. De eerste Tour of Faith stond in het teken van daden van liefde, het themajaar van het bisdom Rotterdam en vond plaats in de Maria van Jessekerk in Delft. Op 9 februari was de afspraak in Hoogvliet, in de parochie Maria en Johannes onder het Kruis.

Elke dag In Delft vertelde de bisschop over het themajaar. ‘Het Jaar van het Geloof was een reden om allerlei dingen te ontwikkelen rond geloofsverdieping en opnieuw kennis te maken met de rijkdom van het geloof’, lichtte de bisschop toe. ‘Toen het afliep dachten we: het is goed dat we niet stoppen. Paus Benedictus XVI had al gezegd dat het Jaar van het Geloof een unieke kans was om onze daden van liefde te intensiveren, want geloven in God vraagt dat je je naaste dient en zorg wil dragen voor andere mensen. In die lijn wilden we dus verder gaan.’

Opdracht

van

Mulken

‘God is liefde. Dat is ook een opdracht. Als mensen niet kunnen geloven dat God liefde is, ligt dat soms ook aan ons, die in liefde tekortschieten. God heeft ook onze handen gevraagd, om op onze manier tekens van liefde en geloof te stellen. De apostel Paulus zegt: “Niet ik maar Christus leeft in mij.” Als je in God gelooft, maak je deel uit van de Kerk en mag je samen bidden, en heb je ook een opdracht in de wereld.’ © Peter

Op zondag 12 januari startte “Tour of Faith”, een maandelijkse diocesane jongerenviering en ontmoeting met bisschop Van den Hende. De bisschop nam hiertoe het initiatief om in het verlengde van de WJD, jongeren bijeen te brengen. Zij ontmoeten elkaar normaliter in hun eigen jongerengroep, verspreid door het hele bisdom. Via Tour of Faith kunnen ze elkaar over parochiegrenzen heen treffen.

Daarna gingen de jongeren in gesprek over de vraag die de bisschop hen stelde, namelijk: ‘Zie je als gelovige in je eigen leven mogelijkheden om daden van liefde te stellen waar je nog niet aan bent begonnen?’ In een korte video die op het YouTube-kanaal van het bisdom is geplaatst, beantwoorden enkele jongeren die vraag. Zie hiervoor: www.youtube.com/watch?v=Bop7LujCEIQ

aldus bisschop Van den Hende. ‘Tijdens zijn leven op aarde vertelde Jezus in verhalen en beelden waar het om gaat. Zoals de parabel van de Barmhartige Samaritaan. Van Jezus kun je leren dat God Liefde is, maar dat je ook zelf een opdracht hebt. Jezus had ook een opdracht. Hij ging de weg van de mensen en nam het lijden aan tot Zijn dood aan het kruis. God is mens geworden in Jezus. Hij heeft zijn leven gegeven en is opgestaan. Het verhaal van Jezus bestaat dan ook uit de menswording, de kruisiging en de verrijzenis.’

Dichtbij

Tour of Faith in 2014

In Hoogvliet, op 9 februari, sprak de bisschop over Jezus als persoon. ‘Wij Christenen geloven in iemand, niet in iets. Jezus, Gods Zoon, is mens geworden en heeft zijn leven gegeven aan het kruis. Omdat Jezus is opgestaan uit de dood, kan Hij ook vandaag de dag bij ons zijn. In de eucharistie, in het lezen van de bijbel en in de kerk zelf.’

De data voor Tour of Faith zijn: 13 april: Palmzondag en jongerenviering met de bisschop in Den Haag 11 mei: Tour of Faith - jongerenviering met de bisschop in Leiden Verder zijn er Tour of Faith-bijeenkomsten op 14 september, 12 oktober, 9 november en 14 december.

‘De geboorte en aanwezigheid van Jezus hier op aarde, betekent dat God dichtbij ons wil zijn’,

De bisschop deelde aan de jongeren in Delft de sleutelhanger uit die het bisdom liet maken na de WJD. Op de sleutelhanger staat paus Franciscus en zijn oproep aan de jongeren: ‘Ga op weg, wees niet bang, en dien!’ ‘Geloof is bedoeld voor elke dag, voor heel je leven’, benadrukte de bisschop. ‘Geloof is een rijkdom in je leven en een vaste waarde op je levensweg. Ook als je er wel eens tegenop kunt zien, omdat je je afvraagt of je het allemaal wel kan. En, zegt de paus, je moet dienen. Dat wil zeggen: je geloof niet alleen beleven in je hoofd en in je hart, maar ook concreet je naaste willen helpen. Geloven in God en goede daden doen, daden van liefde, horen bij elkaar’, aldus de bisschop.

JongerenCaFE Dinsdag 14 januari vond het eerste JongerenCaFE plaats. Met vijftien mensen hebben we een zeer geslaagde avond gehad. We gingen van start met een korte Engelstalige introductie van onze gast, diaken Franck Baggen. De DVD-inleiding werd gestart en ging deze eerste avond over het overkoepelende thema van CaFE nummer 1: God beter leren kennen. Hierin vertelde spreker David Payne op een luchtige, overzichtelijke en humoristische wijze over de rol van God, “door de eeuwen heen”. Hierna was het tijd voor een korte pauze met, zoals het een goed CaFE betaamt, een drankje en een hapje. De jongeren gingen daarna in drie groepsgesprekken uiteen, waarvan één Engelstalig voor de internationale CaFE-bezoekers. Na een korte voorstelronde vormden de onderwerpen uit de DVDinleiding goede aanknopingspunten om met elkaar in gesprek te komen over onze relatie tot God, de rol van het geloof in ons leven en hoe we hier in het dagelijks leven vorm aan geven. De avond werd afgesloten door gezamenlijk de onderwerpen die in de verschillende gespreksgroepjes besproken waren kort door te nemen. Zeven avonden JongerenCaFE zijn de afgelopen maanden gehouden in het parochiehuis bij de St. Lambertuskerk in Rotterdam. Verder in het jaar zal er opnieuw een JongerenCaFE zijn. Voor meer informatie, I: www.lambertuskerk-rotterdam.nl.

Bernadette Benner

16

nummer 1 • 2014

ag 1 juni e…… fd e t-Brielle zond li lie n nv a ee v H t n e ch d Da voetto che jongeren

Brielle. De hedendaagse t he in geliefd en nd nog te vi m waren daar uit van zijn ren uit Gorcu la el te do ar s m al e et ns m en. Franciscaa t naar Brielle t voor de arm hun t van Heenvlie ege hun inze en overeen in nw m va ko Wat: voettoch en an n 12 sc ve n van liefci lo n va an ge d Fr de er tij da de ef uitend in Merula en ch te wisselen ov rken in de le zi , ke of le lo al ge t on ui we s als efde eren praktisch gele n Daden van Liefde willen Voor wie: jong rk Ke de va otschappen rm ar no vo de. In dit Ja van de Her ende kerkge tot 30 jaar g ill in ch el rs nd ve che t wa ui nen meter in Brielle ndt: de praktis jonge christe Waar: tien kilo devaar tskerk n ons samenbi Be t de r wa da de uu et in ar 0 m n .0 na n t ne 20 bezighoude 14.00 tot geloof te to van Heenvlie n s va on ni ju om 1 s zu Je ndag opdracht van Wanneer: op zo Kerk van nliefde. te de as rm na vo n er H va Programma: de verzamelen in uub Flohr, ❖❖ 13.30 uur den: pastor H projecten van t n of je aanmel e te al pz.nl we on r hn ac ee @ Heenvlie M di hr kerk… 4 of E: h.flo 04 leiding over de aanse Mar telaren van in 63 r 31 uu t een andere 0 9 ui .0 T: 07 ❖❖ 14 nd(in) mee Francisc ie de vr n en ee a ul em er Angelo M PS. Tip: ne Brielse eling langs de Gorcum nd wa ks re sp begin ge ❖❖ 14.30 uur Brielle arijnekerk in s aa M n de St. Cath rond aa lle ek ie zo Br be in r k devaar tker ❖❖ 16.00 uu Be de in g in vier e ❖❖ 17.30 uur den van liefd tkerk het thema: da de Bedevaar j bi ue ec rb ba r uu 0 .3 ❖❖ 18 einde oon ❖❖ 20.00 uur euro per pers jdrage van 5 bi n ge ei : en Kost van liefde ie in de Lage Thema: daden n de reformat va ar la te ar m bijzondere Van de eerste Merula, is bekend dat hij r en daaroo or st Sp Landen, pa en wezen. n re de ou or vo aandacht had

cumenis Der tiende oe

Nieuw bij M25 Rotterdam Rolanda Correia is de nieuwe projectmedewerker van M25 Rotterdam. In januari trad zij in dienst bij stichting Mara, dat het jongerenproject ondersteunt. Zij zal samen met Shirleni Blanken en Erik Maan M25 Rotterdam begeleiden. Rolanda Correia vertelt: ‘Hallo allemaal. Mijn naam is Rolanda Correia en ik ben 37 jaar. Oorspronkelijk kom ik uit Rotterdam, maar ik woon nu al ruim vijf jaar in Schiedam. De afgelopen jaren heb ik als jongerencoördinator bij de Kaapverdiaanse parochie en Stichting Emanuel gewerkt. Dit doe ik nog steeds als vrijwilliger. Daarnaast studeer ik theo-

logie, ik hoop dit jaar de bacheloropleiding af te ronden. Vanaf januari ga ik Shirleni ondersteunen als projectmedewerker voor M25. Ik heb er superzin in om jullie te ontmoeten en samen een leuke tijd tegemoet te gaan bij M25. Tot gauw!’ Den Haag In Den Haag is gekozen voor een nieuwe opzet van M25. Dit jaar werken stichting Mara en Stek samen met katholieke parochies en protestantse kerken om het project vorm te geven in Den Haag. Shirleni Blanken is begin dit jaar vanuit Mara als projectmedewerker voor M25 Den Haag begonnen, parttime. Vanuit StekJong blijft Maria de Kruijf-Brak betrokken.