Vrouw & Gezondheid Eliane Kellen Ellen Andries Gwen Kuipers Provincie Limburg Sensibilisatiecampagne rond borst‐ en baarmoederhalskanker gericht naar vrouwen van 25 t.e.m. 69 jaar met doelgroepgericht traject voor vrouwen van Turkse origine
Probleemstelling ‐
Borstkankerscreening ‐ Limburg: 62,5 % (periode 2011‐2012) (Vlaanderen: 51,2 %) ‐ Niet beoogde 75 % ‐ Lagere participatie bij vrouwen met lagere sociale klasse
‐
Baarmoederhalskankerscreening ‐ Limburg: 55 % (periode 2004‐ 2006) (Vlaanderen: 60 %) ‐ Lagere participatie bij vrouwen met recht op verhoogde tegemoetkoming (36 % vs. 60 %)
‐
Geen Vlaamse cijfers over deelname vrouwen van andere origine
Doel Limburgse vrouwen sensibiliseren om zorg te dragen voor hun gezondheid door deel te nemen aan de borst‐ en baarmoederhalskankerscreening: • 50 t.e.m. 69 jaar: tweejaarlijks een screeningsmammografie • 25 t.e.m. 64 jaar: driejaarlijks een uitstrijkje
Community‐project dat met lokale netwerkpartners aan de slag gaat om de drempels die leven bij de doelgroep (angst, taal, taboe, …) aan te pakken. Focus: vrouwen van Turkse en Marokkaanse origine
Opdrachtenkader Complementair opdrachtenkader • •
Preventie van baarmoederhalskanker: opdracht/subsidie vanuit Vlaamse overheid voor provinciebestuur Gezondheidsdoelstelling borstkankerscreening: opdracht vanuit Vlaamse overheid voor Limburgse Logo’s
Strategisch en Operationeel Doelstellingenkader • • •
Ondersteunen van activiteiten opgezet binnen het Limburgs Logonetwerk Ontwikkelen en ter beschikking stellen van methodieken en materialen rond preventieve gezondheid op maat van diverse doelgroepen Sensibilisatie m.b.t. Vlaams bevolkingsonderzoek rond borst‐ en baarmoederhalskanker
Methodiek Ladder van gedragsverandering voor positionering doelgroep Primaire doelgroep: 35‐ tot 55‐jarige vrouwen van Turkse en Marokkaanse herkomst die we aansporen hun (schoon)moeders aan te spreken
Secundaire doelgroepen: • Artsen • Sociaal netwerk • Lokale netwerkpartners en sleutelfiguren
Doelstellingen Gericht op determinanten die het gewenst gedrag (zich laten screenen) positief beïnvloeden 1. Meer vrouwen uit doelgroep zijn bereid zich preventief te laten onderzoeken 2. Meer artsen schrijven preventieve gezondheidsonderzoeken voor bij vrouwen uit doelgroep 3. Sociaal netwerk stimuleert vrouwen uit doelgroep tot deelname aan preventieve onderzoeken
Methodiek 7 E‐model als uitgangspunt bij uitwerking communicatieplan
Netwerkpartners • PRIC • Stad Beringen: • Dienst Communicatie • Dienst Economie • Dienst Welzijn & Diversiteit • Medisch Centrum Beringen en hun gynaecologen • Huisartsenkring Beringen • RIMO Beringen • Fatih Moskee Beringen
Programma op maat 1. Draagvlak creëren bij voorschrijvers • Affiche, folder en spiegeltje met afsprakenkaartje • Navormingsaanbod 2. Draagvlak creëren bij netwerkpartners • Basisopleiding/infosessie • Activiteitenprogramma op maat samen uitwerken
Sensibilisatiemateriaal Bestaand Vlaams materiaal: • • •
Visuele folder over BKS (Nederlands, Turks, Arabisch, Frans, …) Mammobox uitgebreid met rubriek rond BMHK Tentoonstelling “Laat naar je borsten kijken”
Andere: •
kralensleutelhanger
Sensibilisatiemateriaal Nieuw: • • • •
Affiche “Graag zien is laten kijken” eenvoudige infofolder over BMHK Gadget: spiegeltje met afspraakkaartje Infozuil over BMHK
Programma op maat 3. Infosessies voor vrouwen uit doelgroep • •
• •
• •
• •
Lokale sleutelfiguren voor begeleiding acties Acties in moskee en MCB (mogelijkheid tot maken afspraak voor OZ ter plaatse)
Oproep Imam Turkse sleutelfiguren op communicatiedragers
Rondleiding in tentoonstelling Drempelverlagende activiteiten • Blik achter de schermen ME/kabinet gynaecoloog • Vragenuurtje gynaecoloog Infosessies met mammobox en EVA‐spel Website en folder
• •
Drempelverlagende activiteiten Fotoverslagjes op facebookpagina
• •
Zakspiegeltje met afsprakenkaartje BevolkingsOZ = gratis
Getuigenissen o.a. op FB‐pagina, website en op activiteit “sjaaltjes knopen”
Acties 1. Bezoek “Museum van de Vrouw” + spelen Eva‐spel (aangevuld met BKS en BMHKS)
2.
Rondleiding tentoonstelling + blik achter de schermen MC Beringen
Acties 3.
Gezondheidssessie “MammObox” aansluitend op vrouwenontbijt in Moskee
4.
Workshop creatief sjaaltjes knopen + getuigenis ervaringsdeskundige BK van VLK
Acties 5. Rondleiding tentoonstelling + vragenuurtje met gynaecoloog
6. Gezondheidssessie “Over en voor vrouwen”
Programma op maat 4. De hele stad doet mee aan de campagne • Aanmoediging “vrienden” op facebookpagina • Infostanden met uitnodigingskaartjes in bibliotheek, CC, Stadhuis, OCMW , Medisch Centrum Beringen, …
• • •
Oproep Imam Turkse sleutelfiguren op communicatiedragers Aanmoediging “vrienden” op facebookpagina
Facebookactie met spiegels en prijzen van lokale handelaars
Getuigenissen op FB‐pagina en website Redactionele bijdrage in lokaal infoblad, Dag Limburg TVL, Medisch vaktijdschrift MCB, Turkse krant, …
• Website www.limburg.be/ikkanhet met doorverwijzing naar Vlaamse website bevolkingsonderzoek.be • Facebookwedstrijd: facebook.com/graagzienislatenkijken
Procesevaluatie • Gemiste kansen door laattijdige opstart communicatie: o Koppeling Talk‐of‐the town aan eindejaarsactie o Opname in jaarprogramma van Vlaamse vrouwenverenigingen •
Nulmeting toont aan dat Vlaamse vrouwen denken voldoende kennis te hebben over baarmoederhalskanker: enkel informatieve activiteiten prikkelen onvoldoende; koppeling aan andere inhoud/activiteit is hierdoor nodig
•
Huisartsen zijn primaire doelgroep; belangrijk sleutelfiguur voor de vrouwen beperkt tot afsprakenkaart, folder en affiche ? Intenser/uitdieping mogelijks met navorming
• Betere opvolging met handelaren terugkoppeling tussendoor is belangrijk mailbanner bezorgen voor in hun communicatie met klantenVereenvoudiging deelname Facebookwedstrijd (hoge drempel foto opladen + applicatie) • Letterlijke vertaling van “Graag zien is laten kijken” is niet mogelijk naar het Turks: emotioneel appel hierdoor verloren? • Impact affiche even groot als er niet met lokale sleutelfiguren in het campagnebeeld wordt gewerkt? Campagnebeeld met Turkse sleutelfiguren: ook OK voor Vlaamse vrouwen?
Evaluatiedoelstellingen • Bekendheid campagne (na 3 maanden) • > 50% opgemerkt • > 20% FB bezocht jan‐feb 2013. • > 30%: spiegel opgemerkt
• Effect op determinanten • Gewenst effect: basis resultaten voormeting + stijging 10 % • Bij vrouwen in het algemeen, & specifiek vrouwen v/ Turkse herkomst • Grotere kennis • Afname v/d barrières • Positieve verandering sociale invloed • Bij vrouwen Turkse herkomst • Stijging in zelfeffectiviteit • Stijging in bewustzijn nut uitstrijkje • Meer vrouwen nagedacht over 3‐j. laten nemen uitstrijkje • Meer vrouwen vinden dat ze voldoende info hebben om te kunnen beslissen over het wel of niet laten nemen van een uitstrijkje
Methodologie voor‐ & nameting Verschil in meeting?
Groep 1 Groep 2
Voor
Interventie
Na
Nov ‘12
Dec ‘12 – Ma ‘13
Ma ‐ April ‘13
x
x x
x x
Verschil tussen groepen?
Methodologie voor‐ & nameting STEEKPROEF: • Vrouwen tussen 30‐60j • Disproportioneel gestratificeerde geclusterde steekproef VRAGENLIJST: • Gebaseerd op theoretisch I change model & vragenlijst v/ prof. H. De Vries
Voormeting
Groep 1
Voor
Interventie
Na
Nov ‘12
Dec ‘12 – Ma ‘13
Ma ‐ April ‘13
329
x
B: 61% T: 39% T Response: •Regio 1: >25% Turks: ± 50% •Regio 2 en 3 : ± 25%
MOGELIJKE WAARDEN
BELGISCH
TURKS
P WAARDE*
KENNIS
0‐ 6
4.59
3.64
0.000
ATTITUDE COGN CON
1 ‐ 5
1.34
1.85
0.000
ATTITUDE AFFECTIEF PRO
1 ‐ 5
1.43
1.27
0.003
ATTITUDE AFFECTIEF CON
1 ‐ 5
1.84
2.67
0.000
EIGEN EFFECTIVITEIT
1 ‐ 5
1.23
1.54
0.001
SOCIALE STEUN
0-2
1.12
0.85
0.008
SOCIALE NORM
(‐1) – 1
0.67
0.50
0.019
* Mann Whitney U test
Nameting
Groep 1 Groep 2
Voor
Interventie
Na
Nov ‘12
Dec ‘12 – Ma ‘13
Ma ‐ April ‘13
329
x x
203 252
BELGISCH
TURKS
VOOR
NA
P *
VOOR
NA
P *
KENNIS
4.60
4.63
0.89
3.64
3.91
0.044
ATTITUDE
1.84
1.90
0.33
2.69
2.52
0.048
0.67
0.76
0.006
0.51
0.53
0.54
1.09
1.19
0.06
0.89
0.93
0.33
AFFECTIEVE CON
SOCIALE NORM
SOCIALE STEUN
* Wilcoxon signed rank test
Doelstelling bereikt bij vrouwen van Turkse origine? Te bereiken
Linker 95% CI Nameting
Rechter 95% CI Nameting
KENNIS
4,00
3,67
4,14
ATTITUDE COGN CON*
1,70
1,78
2,02
1,10
1,22
1,44
CON
2,40
2,36
2,68
SOCIALE NORM
0,65
0,43
0,63
SOCIALE STEUN*
1,05
0,77
1,10
EIGEN EFFECTIVITEIT
1,40
1,46
1,69
ATTITUDE AFFECTIEF PRO
ATTITUDE AFFECTIEF
(*) Doelstelling behaald, maar onvoldoende bewijs om aan te nemen dat er een verschil is tussen voor‐ en nameting!
Doelstelling bereikt bij vrouwen van Turkse origine? Te bereiken
Linker 95% CI Nameting
Rechter 95% CI Nameting
80%
70%
87%
(AL AAN GEDACHT)
70%
43%
64%
VOLDOENDE INFO OM TE BESLISSEN?*
80%
67%
84%
BEWUSTZIJN (DOEL) BEZORGDHEID
(*) Doelstelling behaald, maar onvoldoende bewijs om aan te nemen dat er een verschil is tussen voor‐ en nameting!
Campagne gezien?
Campagne beoordeeld?
Campagne opgemerkt via?
Campagne opgemerkt via?
Campagne opgemerkt via?
Campagne opgemerkt via?
Conclusies • Belgisch: sensibilisatie door kennisoverdracht weinig zinvol • Turks: sensibilisatie & kennisoverdracht zinvol
• ! Rol v/d huisarts • Campagne: • Heel goed gezien • Positief onthaald • Specifieke kanalen werken
• Effecten campagne? • Globaal op sociale invloed • Bij Turkse vrouwen: • Kennis toegenomen en barrières afgenomen • Toename in bewustzijn doel uitstrijkje
• ! Effect vragenlijst niet uitsluiten
Projectdossier opvraagbaar via
[email protected]
