Vraag nr. 219 van 27 mei 2005 van de heer JOHAN SAUWENS VDAB-opleidingen
–
Wachtlijsten
Enige tijd geleden vernam ik dat er voor de opleiding "Vooropleiding vrachtwagenbestuurder" bij de VDAB naar verluidt een gemiddelde wachttijd zou bestaan van maar liefst 9 (negen!) maanden. Ook voor andere opleidingen en vooropleidingen zou er sprake zijn van lange wachttijden. Het negatief effect hiervan op de arbeidsmarkt in het algemeen en op de arbeidsmobiliteit in het bij zonder is zeer groot. 1. Hoeveel verschillende opleidingen en vooropleidingen worden er momenteel door de VDAB in heel Vlaanderen aangeboden? 2. Wat is de gemiddelde wachttijd voor elk van deze opleidingen? 3. Hoeveel kandidaten staan er voor elk van deze opleidingen momenteel op een wachtlijst? 4. Is hier sprake van grote provinciale verschillen, of zijn de gemiddelde wachttijden gelijkaardig voor heel het grondgebied Vlaanderen? 5. Welke stappen onderneemt de minister om deze wachttijden en wachtlijsten op korte termijn in te krimpen tot een aanvaardbaar niveau? Antwoord 1. Hoeveel verschillende opleidingen en vooropleidingen worden er momenteel door de VDAB in Vlaandcren aangeboden? Antwoord: Het aanbod van de VDAB wordt regelmatig aangepast m functie van de behoeften op de arbeidsmarkt. De cemraie dienst van de VDAB bepaalt opleidingsmodules relevant zijn vooreen sector. Regionale trainingscentra plannen, mee in functie van de lokale arbeidsmarkt en rekening houdend met de beschikbare capaciteit, welke modules zij kunnen aanbieden. De informatie over de aangeboden opleidingen wordt via de website www.vdab.be regelmatig
geactualiseerd. De bezoeker krijgt eerst ie zien welk ivpe opleiding mogelijk beantwoordt aan zijn vraag, daarna kan hij doorklikken op de centra waar de opleiding georganiseerd wordt. De VDAB biedt opleidingen aan volgens een modulair systeem, afhankelijk van de gekozen beroepsaspiratie worden bepaalde modules in een opleidingsflow samengevoegd. Op 9 juni waren 523 modules terug te vinden in de databank van de VDAB. Een module kan in één of meerdere centra van de VDAB worden aangeboden. In onderstaande tabel wordt aangegeven hoe deze over de verschillende sectoren gespreid zijn. SECTOR
aantal unieke modules
ALGEMENE VORMING ANDERE SECTOREN BEWAKING BOUW CONFECTIE - VORMGEVING DIAMANT ELEKTRICITEIT GRAFISCHE TECHNIEKEN HAVEN - MARITIEME EXPEDITIE HORECA HOUT INDUSTRIELE AUTOMATISERING LOGISTIEK METAAL NT2 MILIEU PRIMAIRK SECTOR SCHEIKUNDE SCHOONMAAK SOCIAL PROFIT SOLLICITATIE TRAINING TERTIAIRE SECTOR TEXTIEL ORIËNTERENDE OPLEIDINGEN VERKOOP VERVOER VOEDING Totaal
14 6 2 28 16 3 14 16 3 13 8 63 9 73 13 J 1 1 1 43 11 129 18 5 16 11 523
Het hoge aantal modules in de tertiaire sector en de sectoren industriële automatisering
en metaal is te verklaren door het feit dat hier vaker korte specialisatiemodules voorkomen. 2. Wat is de gemiddelde wachttijd voor elk van deze opleidingen (wordt behandeld samen met:) 3. Hoeveel kandidaten staan er voor elk van deze opleidingen momenteel op een wachtlijst? De VDAB registreert de interesse van een werkzoekende voor een opleiding meteen in het persoonlijk dossier van de werkzoekende. Werkzoekenden kunnen hun interesse voor een opleidins kenbaar maken via de website, via de consulenten die de instroom in de competentiecentra opvolgen. of in een persoonlijk gesprek met de trajectbegeleider (vanaf het moment dat ze in begeleiding zijn). Tussen het kenbaar maken van de interesse en het effectief starten met de opleiding moeten vaak nog een aantal stappen gezet worden. – de VDAB bekijkt samen met de werkzoekende of de gekozen opleiding ook een efficiënt antwoord kan bieden op de opleidingsbehoefte die de werkzoekende in functie van zijn inschakeling op de arbeidsmarkt aanvoelt – om de opleidingsinspanningen van zowel individu als overheid een beter rendement te geven onderzoekt de VDAB samen met de werkzoekende of deze over voldoende startcompetenties beschikt om de gevraagde opleiding met succes af te ronden. In het geval dit niet zo is wordt een alternatief leertraject besproken. – voor een aantal opleidingen wordt ook een medisch of psychologisch onderzoek gepland als dat wettelijk zo is voorgeschreven.
De VDAB heeft een interne procedure om deze stappen gestroomlijnd te laten verlopen en zet een aantal meetpunten voorop om op te volgen of de aanvragen binnen aanvaardbare termijnen worden beantwoord. Naast deze stappen die inherent zijn aan een goede intakeprocedure streeft de VDAB naar een gezond evenwicht tussen een optimale bezetting en een aanvaardbare wachttijd. Dit betekent concreet dat de VDAB streeft naar een start binnen de 30 dagen voor zeer frequent georganiseerde opleidingen, binnen de 60 dagen voor de regelmatig georganiseerde opleidingen. Uiteraard zijn er ook opleidingen die slechts één tot tweemaal per jaar worden georganiseerd, waarvoor het uiteraard mogelijk is dat de wachttijd ogenschijnlijk sterk oploopt. Een typisch voorbeeld hiervan zijn klassikaal georganiseerde opleidingen waar instap na een bepaalde periode niet meer mogelijk is omdat het programma reeds te ver gevorderd is waardoor de kandidaat doorschuift naar een volgende reeks. Ook de opleidingen die in samenwerking met de sector Onderwijs worden georganiseerd in de social profit sector kennen vaste startdata. Voor dit soort opleidingen moet het begrip wachttijd, gezien de organisatievorm, genuanceerd benaderd worden. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het aantal opgestarte opleidinus-modules in de periode lussen 1 juni 2004 en 31 mei 2005. samen met de reële wachttijden.
Totaal aantal gestarte opleidingen kalendertijd tussen bekendmaking interesse en opstart opleiding
59993
%
% cumulatief
meer dan 90 dagen
3541
6%
100%
tussen de 60 en de 90 dauen
2963
5%
94%
tussen de 30 en de 60 dasien
27009
45%
89%
minder dan 30 danen
264S0
44%
44%
Uit de tabel blijkt dat de reële tijd tussen het belonen van de eerste interesse en de start van de opleiding in 89 % van de gevallen beneden de 60 dagen ligt. Daarbij moet ook nog aangegeven worden dat voor de berekening van de wachttijd geen rekening wordt gehouden met het feit dat de werkzoekende niet ingaat op een uitnodiging voor de start van een opleiding, omdat hij bijvoorbeeld tijdelijk aan het werk is. Indien de werkzoekende zijn opleidingsaanvraag wenst te behouden wordt verder rekening gehouden met de eersie aanvraagdatum. In onderstaande tabel worden de gegevens gedetailleerd weergegeven voor de periode juni 2004 - mei 2005. Bij de interpretatie van deze lijst moet rekening gehouden worden met het feit dal voor een aantal knelpuntopleidingen bijkomende inspanningen worden gedaan met middelen uit het Vlaams Werkgeiegenheidsakkoord 2005-2006 waarvan het effect pas zichtbaar kan worden in de tweede jaarheift. Voor een aantal opleidingen ligt de vraag van de werkzoekenden momenteel ook licht boven de beschikbare capaciteit die de VDAB heeft qua opleidingen in eigen beheer of in samenwerking met derciers. In vraag 5 wordt toegelicht hoe de minister en de VDAB hiermee om gaan. In de tabel wordt in de tweede kolom aangegeven hoeveel de gemiddelde wachttijd bedraagt. In de derde kolom wordt het aantal geïnteresseerden weergegeven. In de tabel zijn alle aanvragen opgenomen, waarbij met het volgende moet rekening gehouden worden : – ongeveer 10 % van de aanvragen zijn zeer recent binnengekomen. Het eerste contactgesprek met de werkzoekende is pas in de komende twee weken gepland;
– ongeveer 50 % van de aanvragen zijn in behandeling, wat concreet betekent dat nagegaan wordt of de aangevraagde opleiding een reële meerwaarde betekent in de zoektocht naar werk, en of de werkzoekende over de nodige startcompetenties beschikt om precies deze opleiding aan te vatten. Zoals hoger geschetst wordt eventueel een alternatief leertraject uitgestippeld als dat niet het geval is, maar niet alle werkzoekenden zullen starten met de opleiding waarvoor zij interesse hebben laten blijken; – ongeveer 40 % van de aanvragen in de tabel hebben de status "klaar voor start opleiding", wat betekent dat na onderzoek blijkt dat de opleidingsbehoefte én het competentieprofiel van de werkzoekende matchen met de aangevraagde opleiding. Dit betekent concreet dat het absolute cijfer van het aantal geïnteresseerden in een opleiding niet meteen overeenstemt met de benodigde capaciteit aan opleidingsplaatsen omdat de opleidingskeuze pas definitiefis nadat alle stappen van de intake zijn doorlopen, tijdens het intakeproces worden een aantal van deze vragen geheroriënteerd. Rekening houdend met het feit dat in de betrokken secties in de periode juni 2004 - mei 2005 59.993 acties werden opgestart geven deze aantallen voor de meeste secties een normale en binnen een redelijke termijn verwerkbare interesse van de werkzoekenden weer. sectie
0001 METSELEN & BASISTECHNIEKEN BOUW 0002 BEKISTLN 0004 VLOERDER 0010 TORENKRAANBESTUURDER 0051 WEGENBOUW ARBEIDER 0060 BOUWPLAATSMACHINIST 0100 SPECIFIEKE BOUWOPLEIDINGEN 0101 STUKADOOR 0102 SCHILDER’DECORATEUR 0103 INDUSTRIËLE SCHILDER 0110 INSTALLATEUR CV EN SANITAIR
gemiddelde wachttijd
aantal aanvragen op 9 juni 2005
45 35 58 153 24 131 23 69 118 82 144
235 57 105 42 22 97 32 108 313 14 173
0125 BRANDERTECHNIEKER 0133 INDUSTRIEEL ISOLEERDER 0161 OPLEIDINGEN IN DE HOUTSECTOR 0201 DAKDEKKEN 0205 DICHTINGSWERKEN PLATTE DAKEN 0250 CAD BOUW 0351 INSTALLATIE 0352 DOMOTICA 0450 MILIEU 0500 ORIËNTERENDE OPLEIDINGEN 0700 BAKKER 0701 VLEESBEWERKER 0702 PRODUCTIE VOEDING 1001 DRAAIEN EN FREZEN 1201 BASISTECHNIEKEN EN ONDERHOUD 1301 LASSEN 1302 LASSEN MONTEREN 1312RX-LASSEN 1321 BUIZENFITTEN 1341 WERKTUIGKUNDIG TEKENEN EN CAD 1401 MONTAGE EN KRAANWERKZAAMHEDEN 1601 AUTOMECHANICA 1602 VRACHTWAGENMECHANICA 1603 BROMFIETS- EN FIETSMECHAN1CA 1610 PLAATWERK / KOETSWERK / PISTOOL-SCHILDEREN 1651 VRACHTWAGENBESTUURDER 1652 AUTOBUS OF AUTOCARBESTUURDER 1660 HEFTRUCKBESTUURDER / MAGAZIJNMEDEWERKER 1680 TAXIBESTUURDER 1681 AUTOVERVOER 1980 KOELTECHNIEKEN 2000 TONEELATTRIBUTEN 2001 PRODUCTIE-TECHNIEKEN 2002 STYLISME EN PATRONEN 2010 BREIEN 2200 INITIATIE TEXTIEL 2201 WEEFTECHN1FKEN 2500 AUTOMATISERING 3100 ROBOTICA 4001 KEUKENPERSONELL 4002 ZAALPERSONHEL 4003 ANDER HORECAPERSONEEL 4103 CAD GRAFISCHE TECHNIEKEN 4160 DRUKTECHNIEKEN 4170 DRUKAFWERKING 4200 DIAMANT 4401 TELEMATICA 5000 ONDERHOUDSARBEIDER 5030 PROFESSIONELE SCHOONMAAKTECHNIEKEN 5040 ALGEMENE VORMING 5041 PERSOONSGERICHTE VORMING 5050 DIVERSE VERKOOP 5060 GROENWERKER 5700 BAGGER 5730 HAVENBEDRIJF
29 15 72 42 15 45 123 38 35 31 15 36 7 41 109 84 11 0 7 66 12 92 28 21 131 79 78 104 17 22 129 14 61 34 54 59 31 46 42 55 25 46 15 47 61 162 100 93 48 40 13 40 80 55 2
18 1 137 39 4 47 138 10 8 2.872 21 31 19 45 257 250 22 2 6 159 19 178 11 2 183 1.279 391 1.827 26 14 35 81 169 51 7 4 11 415 2 292 50 5 143 15 7 41 118 128 451 236 116 180 96 25 43
5751 VTSFILEERDER 5320 BEROEPSRENNER 5998 AANVRAAG INFO SECUNDAIRE SECTOR 6000 BEDIENDEOPLEIDINGEN 6300 INGROEI 6400 TALEN 6600 BASISVAARDIGHEDEN ICT 6650 BUREAUTICA 6660 INFORMATICA 7000 MANAGEMENT EN COMMUNICATIE 9000 VERZORGING 9001 ORIËNTERENDE MODULES 9002 VERPLEEGKUNDE 9003 ANDERE FUNCTIES social profit 9004 KINDEROPVANG 9006 OPVOEDER 9040 BEWAKING 9507 TAALONDERSTEUNING TIJDENS STAGE 9508 NEDERLANDS VOOR ANDERSTALIGEN 9998 OVERIGE Eindtotaal 4. Is hier sprake van grote provinciale verschillen, of zijn de gemiddelde wachttijden gelijkaardig voor heel het grondgebied Vlaanderen? Er zijn inderdaad lichte regionale verschillen, dit heeft te maken met de verhouding tussen de aanwezige opleidingscapaciteit en het aantal aanvragen. Als er een structureel probleem is wordt door de VDAB bekeken of er een bijsturing/omschakeling van bestaande opleidingen kan gerealiseerd worden. Als er lokaal nog tekorten zijn worden deze opgevangen door bijkomende opleidingen te plannen, betaald met het budget van de lokale projectprogrammatie waarbij ook derden worden ingeschakeld voor de opleiding van werkzoekenden. De VDAB realiseerde in 2004 ongeveer 40% van de opleidingsuren in samenwerking met derden. 5. Welke stappen onderneemt de minister om deze wachttijden en wachtlijsten op korte termijn in te krimpen tot een aanvaardbaar niveau7 De VDAB merkt wel dat er een lichte stijging is van hei aantal vragen naar opleiding, mogelijk mee te verklaren door hel activeringsbeleid dal gevoerd wordt, maar zoals hierboven aan»e»even lijkt de beschikbare opleidingscapaciteit op korte termijn voldoende groot om voor de meeste opleidingen een aanvaardbare termijn te garanderen tussen de eerste blijk van interesse en de effectieve start van de opleiding.
61 0 37 31 24 28 27 18 12 9 103 39 45 85 59 46 52 6 50 44
17 3 10 1.532 46 595 221 939 142 215 698 366 353 222 157 350 305 16 1.421 4 19.547
In het kader van het Vlaams Werkgelegenheidsakkoord 2005-2006 worden specifiek voor de knelpuntberoepen volgende extra opleidingen ingepland: soort opleiding vrachtwagenbestuurder autobusbestuurder heftruckbestuurder basisopleiding lassen opvoeder verpleegkunde kinderzon: polvvalent verzorgende torenkraanbestuurder bouwplaatsmachinist metselaar professionele schoonmaak directiesecretaresse boekhouder commercieel bediende
aantal opleidingen 168 48 320 60 150 140 180 80 32 30 132 540 24 36 60 2000
Waar mogelijk worden deze opleidingen uitbesteed aan partners die de nodige opleidingscapaciteit kunnen aanbieden. De VDAB werkt trouwens intensief samen met andere opleidingspartners. Zo werden in 2004 5.832.675 opleidingsuren op een totaal van 14.475.319 opleidingsuren in samenwerking met derden georganiseerd, wat toelaat om in te spelen op de wisselende vraag van de markt. De VDAB besteedt de nodige aandacht aan het modulair aanbieden van opleidingen om op die manier de doorlooptijd en bijgevolg de wachttijd binnen aanvaardbare nonnen te houden. Er is een gerichte communicatie met de werkzoekende over de te verwachten wachttijd. Nadat de opleidingsaan vraag werd goedgekeurd wordt een vermoedelijke startdatum meegedeeld. Deze communicatie wordt driemaandelijks herhaald indien nodig. Ook de opleiding op de werkvloer wordt gestimuleerd. Zo werden in 2004 12273 IBO’s (individuele beroepsopleiding) opgestart. Hierbij kan niet echt van een wachttijd gesproken worden: de werkgever engageert zich immers om de werkzoekende op te leiden binnen het bedrijf
om een vacature in te vullen waar hij niet meteen geschikte kandidaten voor vindt. Dit proces wordt ondersteund door een opleidingsplan dat mee opgevolgd wordt door een consulent van de VDAB. De werkgever engageert zich om de werkzoekende na de opleidingsperiode in dienst te nemen. In het kader van de sluitende aanpak werden dit jaar 3000 bijkomende opleidingen voor de curatieve doelgroep ingericht. Momenteel wordt volop de tendering van 6000 trajecten voorbereid, waardoor de flexibiliteit voor het organiseren van opleidingen nog zal verhoogd worden. De trajeeten worden immers integraal (met inbegrip van het opleidingsluik) getenderd.
