VOx Leerlijn Sociale Competentie

VOx Leerlijn Sociale Competentie

Doelstellingen overzicht op basis waarvan de leerroutes gemaakt zijn. Dit overzicht is geordend per subdoelstelling. 1. Zelfbeeld •

1.1. Jezelf presenteren

•

1.2. Een keuze maken

•

1.3.Opkomen voor jezelf

•

1.4.Omgaan met je mogelijkheden/beperkingen

2. Sociaal gedrag •

2.1. Ervaringen delen

•

2.2. Aardig doen

•

2.3. Omgaan met ruzie

3. Leren leren •

3.1. Taakaanpak

•

3.2. Zelfstandig (door)werken

•

3.3. Samenwerken

•

3.4 Reflectie op werk en eigen leerproces

4. Toekomstoriëntatie •

4.1. Beeld van eigen mogelijkheden

•

4.2. Beroepsoriëntatie: keuze mogelijkheden

•

4.3. Beroepsoriëntatie: benodigde vaardigheden

•

4.4 Jezelf ontwikkelen op je werkplek

5. Werknemersvaardigheden •

5.1. Sociaal, economisch, veilig en milieubewust werken

•

5.2. Werken volgens kwaliteitssystemen

•

5.3. Klantgericht werken

•

5.4. Algemene procedures op en rondom het werk

Hieronder volgt van ieder ‘subdoel’ (bijvoorbeeld jezelf presenteren) de tussendoelen

VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep

1. Zelfbeeld Leerjaar

Instapniveau

1.1. Jezelf

Vertelt wat hijzelf en wat een ander

presenteren

goed kan vertelt in de kring Stelt zichzelf netjes aan een ander voor in een bekende omgeving (hand geven, naam zeggen)

Presenteert een idee aan iemand

3 Treedt zeker op bij een presentatie

die hij niet goed kent binnen de

voor de klas (houding, niet

school

steeds wegkijken, hardop spreken)

Stelt zichzelf voor aan onbekende leeftijdgenoten

Gaat adequaat om met gevoelens van nervositeit/onrust (heeft geduld, zoekt een oplossing om rustig te worden


Vertelt een idee aan de klas Reageert op positieve feedback (kijkt

Kijkt anderen aan wanneer hij iets

2

1

trots) Treedt bij een activiteit met groep medeleerlingen zeker op (houding en beweging spreek volume) Houdt een presentatie voor de klas

4 Reageert op negatieve feedback (door (te zeggen) iets te proberen te veranderen) Geeft feedback op een prettige manier (bij iets negatiefs ook iets positiefs noemen)

5 Geeft een presentatie voor een willekeurige groep (ouders, andere klassen) Presenteert zichzelf tijdens een gesprek voor stage of baan.


Instapniveau

1.2. Een keuze

Denkt na voor hij een keus maakt

maken

Kiest tussen twee of drie aangeboden activiteiten Maakt een keuze en blijft daarbij Vertelt dat hij een andere keuze wil maken dan de ander (hij wil naar buiten, ik niet)

1 Kiest een activiteit die op dat moment mogelijk is Durft een andere keuze te maken dan een dominant persoon in de klas Legt een bekende zijn keuze uit (ik doe het liever niet, omdat) Benoemt keuzes waar je kort of juist langer over na moet denken (buiten/ binnen spelen, dure aanschaf)

2 Legt aan een ander uit dat hij op

3 Benoemt nadelen van zijn keuze

een (impulsieve) keuze wil terugkomen

voor een ander Vraagt de mening van een ander

Heeft respect voor de keuze van

als hij moeilijk een keuze kan

een ander (blijft vriendelijk) Benoemt voor- en nadelen bij een

maken Vraagt bedenktijd als hij het

keuze waar alleen hijzelf belang bij heeft (i-pod kopen of sparen) Benoemt dat je een dilemma kunt hebben (wie nodig je uit op je verjaardag, wat doe je met een gevonden voorwerp dat je wilt houden)


moeilijk vindt om te kiezen

4 Houdt rekening met de wensen/gevoelens van een ander bij het maken van een keuze Geeft de ander de tijd om over een keuze na te denken Voorspelt welke keuze een ander zal maken Zorgt voor extra informatie om een keuze te kunnen maken Maakt een keuze passend bij zijn mogelijkheden (beroep)

5 Benoemt dat er situaties zijn waarin je niet wil of kan kiezen Maakt een afweging bij een dilemma en komt tot een standpunt (besluiten dat hij een gevonden voorwerp teruggeeft) Maakt een afweging bij complexe keuzes en beargumenteert dit (geen partij willen of kunnen trekken)


Instapniveau

1.3. Opkomen voor

Vertelt het als hij wordt overgeslagen of als iets dat

jezelf

beloofd is vergeten wordt Komt voor zijn mening uit in een één op één gesprek zonder deze

1 Zegt nee tegen een onredelijk verzoek Geeft een ander aan te stoppen (geeft stopteken) als die iets doet wat hij niet leuk vindt Zegt op een adequate manier tegen

te motiveren (ik vind voetbal

een volwassene dat hij aan de beurt

stom)

is (in een winkel, aan een loket)

Kiest in een vervelende situatie uit twee door de leerkracht aangereikte oplossingen

Vertelt het een ander als diegene iets heeft gedaan dat hij niet leuk vindt (iets dat eerder gebeurd is) Geeft in een één op één gesprek een afwijkende mening

2 Blijft bij zijn mening wanneer hij

3 Vertelt wat hij voelt als een ander

heeft gezegd dat hij iets niet wil

onaardig doet of hem ten

Geeft een motivatie voor zijn mening in een één op één

onrechte beschuldigt Vertelt een vriend(in) wat hij wel en

gesprek (ik heb er geen zin in, ik

niet fijn vindt in de vriendschap

vind dit te moeilijk/ niet leuk)

Zoekt hulp wanneer een ander niet

Spreekt een medeleerling er rustig

reageert op zijn pogingen om

op aan als deze zich niet aan de afspraken houdt Vertelt op een rustige manier dat hij onterecht wordt beschuldigd


voor zichzelf op te komen

4 Zegt het als hij op dat moment niet over zijn gevoelens wil praten Vraagt hulp over hoe hij iets kan aanpakken aan de juiste persoon (iemand die hem echt kan helpen) Spreekt een volwassene er op een adequate manier op aan als deze zich niet aan de afspraken houdt

5 Komt voor zichzelf op bij ongewenste intimiteiten door dit te zeggen Durft in een groep een afwijkende mening te geven


Instapniveau

1.4. Omgaan met je

Vraagt om extra uitleg/ tijd/ ruimte als hij tekort komt

mogelijkheden en beperkingen

Accepteert het gebruik van bepaalde hulpmiddelen

1 Zoekt in een vertrouwde omgeving een oplossing als iets door zijn handicap niet lukt (inzet andere zintuigen, lichaamsdelen, hulpmiddelen) Maakt afspraken met zijn omgeving over welke hulp hij nodig heeft Geeft aan dat en hoe hij graag geholpen wil worden (benaderingswijze, hulpmiddelen)

2 Doet zelf wat hij zelfstandig kan

3 Zoekt een oplossing als iets door

(geeft niet te snel iets uit

zijn handicap niet lukt (inzet

handen)

andere zintuigen, lichaamsdelen, hulpmiddelen)

Weet aan welke personen hij het beste hulp kan vragen (eerder

Accepteert hulp van minder

caissière dan klant, eerder buschauffeur dan passagier) Spreekt mensen erop aan als ze teveel hulp bieden


bekende personen

4 Praat met vertrouwde personen op een open manier over zijn handicap. Vertelt wat zijn beperking/ stoornis

5 Geeft verschillen in beperkingen/ stoornissen aan tussen hemzelf en anderen Praat met minder bekende personen

inhoudt en wanneer hij in de

op een open manier over zijn

klas/stage merkt dat hij dit heeft

beperking/ stoornis

Deelt ervaringen en tips met mensen die dezelfde moeilijkheden tegenkomen als hij

2. Sociaal gedrag Leerjaar

Instapniveau

2.1. Ervaringen delen

Kiest als gespreksonderwerp iets wat hij samen met de ander heeft meegemaakt Vertelt een ander dat hij ergens teleurgesteld over is Herkent gevoelens van blijdschap, angst, boosheid en verdriet bij een ander

1 Vertelt over allerlei situaties die hij heeft meegemaakt (aan medeleerling of leerkracht) Vertelt dat je verschillende gevoelens tegelijk kunt hebben en geeft voorbeelden (boos zijn en lachen tegelijk) Vertelt hoe hij het vindt om iets alleen

Toont interesse als iemand iets

of iets samen te doen

vertelt (luisterhouding, knikken, vragen) 2 Praat met een ander over een

3 Maakt onderscheid tussen wat hij

afspraak die misliep Helpt iemand die iets naars heeft meegemaakt om te vertellen wat er is gebeurd (vragen stellen, Valt iemand die iets vertelt niet in de rede met eigen ervaringen

belevenis aan een minder

vertelt (houdt rekening met

vertrouwd dan aan een

heersende normen en waarden)

vertrouwd persoon Weet dat iemands persoonlijkheid

inwerken op hoe iemand zich

een rol speelt bij het inschatten

voelt (eerdere ervaringen,

van de gevoelens van een ander

humeur) Gaat adequaat om met gevoelens van verlegenheid en onzekerheid (benoemen, praat erover) Geeft een ander de ruimte om zijn eigen mening te vertellen over iets dat ze samen hebben meegemaakt


Vertelt zakelijker over een

aan bekenden en onbekenden

Benoemt verschillende factoren die

rustige plek opzoeken)

4

5 Gaat adequaat om met gevoelens van eenzaamheid (praat erover, zoekt gezelschap) Geniet samen met anderen van een gedeeld succes

2. Sociaal gedrag Leerjaar 2.2.Aardig doen

Instapniveau

1

Blijft vriendelijk wanneer een ander

Houdt rekening met de mogelijkheden

een aanbod van hulp afslaat Geeft een compliment over iets dat een ander goed kan Reageert aardig op een voorstel

van een ander (een jonger iemand laten winnen) Houdt rekening met de wensen van een ander (soms doen waar de ander zin in heeft)

van een ander Doet bewust iets aardigs voor een ander (iets pakken, iemand verrassen)

Helpt uit zichzelf iemand die iets minder leuks moet doen Reageert adequaat als door hem iets is misgegaan (excuses aanbieden, proberen oplossing te verzinnen)

2 Maakt samen goede afspraken en

3 Helpt medeleerlingen die hij minder

4 Gaat aardig om met leerlingen die

5 Zorgt dat hij een ander niet kwetst

houdt zich hieraan (bv over

aardig vindt wanneer dit

anders zijn dan anderen (niet

ruilen en lenen)

gevraagd wordt

pesten, betrekken bij activiteiten,

wat niet hoort’ (u zeggen/ opstaan

complimenten geven)

voor ouderen, niet voor je beurt

Reageert blij voor de ander,

Reageert vriendelijk wanneer een

ondanks gevoelens van jaloezie

ander hem iets voorstelt wat hij niet leuk vindt

Gaat adequaat om met gevoelens van verliefdheid (uit verliefdheid,

Toont respect voor de gevoelens van een ander

valt een ander er niet mee lastig)

Biedt zijn excuses aan als hij een ander gekwetst heeft


Geeft zijn mening over ‘wat hoort en

gaan) Komt op voor een leerling die gepest wordt (haalt hulp, probeert te bemiddelen)

2. Sociaal gedrag Leerjaar

Instapniveau Herkent of iets expres of per

2.3. Omgaan met

ongeluk gebeurd is

ruzie

Past manieren om rustig te blijven toe wanneer hij boos wordt Benoemt wat een roddel is Laat een ander uitpraten bij het oplossen van een ruzie Vertoont spijt en maakt het goed met een ander

1 Probeert een ruzie op te lossen door te praten Luistert bij een ruzie naar wat de ander zegt Luistert naar een medeleerling wanneer de ander een voorstel doet over een oplossing Benoemt verschillende oorzaken en oplossingen bij (het ontstaan van een) ruzie Vertelt na een ruzie waarom hij iets heeft gedaan

2 Benoemt welke gedragingen bij anderen boze reacties oproepen Benoemt dat een meningsverschil

boos reageert of hem beschuldigt Onderhandelt met een medeleerling

niet tot ruzie hoeft te leiden Gaat adequaat om met gevoelens

over een oplossing bij ruzie Vertelt bij navraag welk aandeel hij

van afkeer Corrigeert zijn gedrag als hij weet

heeft gehad bij onenigheid Gaat adequaat om met gevoelens

dat het ongewenst gedrag is Wacht met het oplossen van ruzie

4

3 Blijft rustig wanneer een ander

van haat Zoekt hulp bij de juiste persoon als

tot zijn emoties zijn bedaard Toont begrip voor de gevoelens van een ander bij ruzie Probeert bij een roddel de waarheid te achterhalen


een ruzie uit de hand loopt

Benoemt vormen van hulp bij ruzie tussen anderen (voorstel doen, zeggen wie gelijk heeft, derde erbij halen) Benoemt wat hij bij een ruzie

5 Schat juist in wanneer hij zich beter niet met een ruzie van anderen kan bemoeien Bemiddelt bij een ruzie tussen anderen

acceptabel gedrag vindt en wat

Noemt voor- en nadelen van ruzie

hij te ver vindt gaan

Gaat adequaat om met gevoelens van

Bedenkt een compromis

schuld en spijt (probeert recht te

Benoemt hoe iemand die kritiek of

zetten, accepteert situatie waaraan

een negatieve reactie krijgt zich kan voelen Voorkomt ruzie door de ander tijdig aan te geven dat hij te ver gaat

niets te veranderen is) Verwoordt beide standpunten bij ruzie tussen zijn partij en een tegenpartij

3. Leren leren Leerjaar

Instapniveau

3.1. Taakaanpak

Plant met hulp van de leerkracht twee taken achter elkaar

1 Schrijft huiswerk in de agenda Plant zelfstandig meerdere taken

Voert twee taken achter elkaar uit

achter elkaar (binnen één vak)

met behulp van een planner

Bedenkt en vertelt hoe hij een taak

Bepaalt zelf in welke volgorde hij een taak uitvoert Leest van het bord of taakkaart wat en hoeveel hij moet doen Probeert een fout te herstellen

gaat aanpakken Kiest uit twee manieren om een taak aan te pakken de beste manier Kijkt hoe medeleerlingen een taak aanpakken en neemt de strategie over Weet wanneer hij hulp nodig heeft Zet door en past oplossingen toe bij een taak die hij moeilijk of eng vindt Geeft aan wanneer hij toe is aan een moeilijkere taak

2


3

4

5

Controleert zijn eigen taak en

Stelt zichzelf bij een bekende taak

corrigeert waar nodig

een tijdsdoel (dan moet ik het af hebben)

Geeft aan wat hij verwacht te kunnen: soort en aantal taken in

Plant zelfstandig meerdere taken

een bepaalde tijd Plant zelfstandig meerdere taken

achter elkaar op meerdere dagen Houdt bij meerdere taken het

achter elkaar: -

op een dagdeel

-

op een dag

Achterhaalt bij een veelvoorkomende (of belangrijke) fout waar de fout zit Herstelt een fout


overzicht van wat wanneer moet gebeuren (agenda, actielijstje)

Plant taken van een vakgebied voor een week (agendabeheer) Schat in hoeveel taken hij af krijgt binnen een bepaalde tijd Stelt prioriteiten wanneer er

Maakt een plan voor de aanpak van een klein project (volgorde van taken, duur van taken, tijdsindeling, benodigdheden) Maakt voor drie vakken een volledige

meerdere dingen tegelijk moeten

weekplanning waarin onderscheid is

gebeuren

tussen instructietijd, zelfstandig

Geeft vooraf aan bij welk resultaat hij tevreden is met zijn werk

werken en huiswerk Houdt bij zijn planning rekening met eerdere ervaringen


Instapniveau

3.2. Zelfstandig

Werkt 15 minuten zelfstandig aan een taak

doorwerken

1 Werkt 30 minuten zelfstandig aan een taak

Maakt een langdurige opdracht af als daar af en toe aanwijzingen voor worden gegeven Maakt gebruik van hulp Werkt harder door om een taak af

Volgt een stappenplan om een grotere taak uit te voeren Werkt zelfstandig door zonder klassikaal teken Slaat een probleem over en gaat door

te krijgen als de leerkracht dit

met een andere deel van zijn werk

aangeeft

(ook ander vakgebied)

Maakt gebruik van een wachtwerkje

Zet door bij een taak die hij moeilijk of

als hij vast loopt of lost het

eng vindt (iets vragen aan andere

probleem op een andere manier

leerkracht, iets uitleggen aan

op

andere leerling, gymoefening die

Hanteert de zelfstandig werken regels bij alle vakken

niet lukt) Werkt door bij externe afleiding (onderbouw speelt buiten, maken lawaai)

2 Werkt 45 minuten zelfstandig aan

3 Werkt een uur zelfstandig aan de

een taak op een dag Houdt zelf de tijd in de gaten om op

taken op een dag Zoekt een oplossing bij tegenslag

tijd het werk af te krijgen Begint aan een volgende taak waarvan hij weet dat hij deze zelfstandig mag en kan doen van de eisen die aan de taakuitvoering worden gesteld


Werkt twee uur zelfstandig aan de taken op een dag Werkt door bij interne afleiding

met een taak (aanwijzingen

(schrijft vragen en gedachten die

onleesbaar, spullen onvindbaar)

afleiden op)

Zet zich langere tijd in voor een

Werkt netjes en/of snel afhankelijk

4

taak die hij niet leuk vindt of die niet lukt

5 Werkt een ochtend zelfstandig aan de taken op een dag


Instapniveau Houdt zich aan afspraken over wie,

3.3. Samenwerken

wat en waar bij het uitvoeren van een gezamenlijke opdracht Werkt samen in duo’s aan een activiteit die beperkt overleg vraagt

1 Werkt samen in duo’s aan een schoolopdracht (veel overleg) Werkt samen met kleine subgroepen (2-3 personen) met beperkt overleg Bespreekt een probleem onder leiding van een leerkracht

Werkt langere tijd samen met medeleerlingen bij het uitvoeren van een gezamenlijke opdracht Spreekt met een ander af wie wat

Maakt met medeleerlingen een taakverdeling en neemt hierbij ook minder leuke taken op zich Laat de ander zijn eigen taak uitvoeren Doet aan een ander voor hoe de taak

gaat maken Voert zonder aansporing zijn deel van de taken uit bij het samenwerken met een

gedaan moet worden Helpt uit zichzelf een ander die hulp nodig heeft bij het uitvoeren van een taak Zegt op een aardige manier dat hij een

medeleerling

idee van een ander niet leuk vindt 3

2 Werkt samen met kleine subgroepen

Maakt afspraken over de

(2-3 personen) aan opdrachten die

taakverdeling in een subgroep (4-6

veel overleg vragen.

personen)

De leden van de subgroep: - wisselen ideeën met elkaar uit - maken afspraken over wie wat doet en houden zich hieraan - geven complimenten aan iemand

Heeft een eigen bijdrage in het bespreken van de taakverdeling Legt zich neer bij een groepsbeslissing Helpt een ander om iets in te brengen

die het goed doet Geeft feedback aan een medeleerling waarmee hij samenwerkt (wat goed is en wat beter kan/moet) Past in onderling overleg tussentijds afspraken aan


in de groep (wat vind jij?)

4 Noemt een aantal van de eigen capaciteiten (wat kan je goed) Benoemt en gebruikt capaciteiten van medeleerlingen

5 Neemt bij samenwerken aan een taak een leidende en volgende rol Benoemt naast zijn capaciteiten ook zijn beperkingen bij het uitvoeren van taken

Zet zijn capaciteiten adequaat in

(Æ en verdeelt op basis daarvan de rollen

Past zijn gedrag aan na terechte

tijdens het samenwerken)

kritiek van een medeleerling


Instapniveau Vertelt in een paar stappen hoe hij

3.4. Reflecteren

zijn taak heeft aangepakt Zoekt een fout op als de leerkracht vraagt nog eens goed te kijken Beoordeelt samen met de leerkracht hoe hij zijn taak gedaan heeft werkwijze, snel/langzaam, resultaat)

1 Onderbouwt zijn mening over de kwaliteit van een gemaakte taak (goed, omdat) Kijkt naar en praat over overeenkomsten en verschillen tussen eigen en andermans werk/aanpak Geeft aan op welk gebied zich een probleem voordeed en welke oplossing is gekozen (bij materiaal, taak of samenwerking)

2


3

4

5

Reageert zonder boos te worden op

Geeft feedback op het werk van

kritiek op zijn werk Stelt vorderingen bij zichzelf vast

een medeleerling Ontvangt feedback van een

(dit ging beter dan vorige keer)

medeleerling op zijn gemaakte werk

Vertelt achteraf waarom iets goed, minder goed of fout is gegaan

Evalueert planning en uitvoering

Legt samen met leerkracht een

van zijn dag-/meerdagen-

relatie tussen deze beoordeling

/weektaak op basis van de

en afspraken voor de volgende

feedback

keer

Reflecteert zowel op het resultaat

Geeft aan in welke vakken hij goed en minder goed is Evalueert de periode van

Bespreekt met anderen hoe hij zijn project of werktaken heeft

-

voor een enkelvoudige taak

aangepakt gericht op de

-

voor een taaksysteem

voorbereiding, het proces en het

Beoordeelt of hij een uitgevoerde taak goed had voorbereid en uitgevoerd en verbindt hier consequenties aan voor de volgende keer Beoordeelt of hij de juiste

resultaat Evalueert eigen werkweek (er is een balans tussen positieve en negatieve punten) Komt met suggesties voor aanpassingen op inhoudelijke (wat

prioriteiten heeft gesteld en geeft

wil/moet ik leren) en procesmatige

aan welke gevolgen dit heeft

aspecten van het

(hoe heb ik het aangepakt)

voor een volgende planning

onderwijsleerproces of stageproces

Onderscheidt daarbij persoonlijke (kun je zelf beïnvloeden) en

voorbereiding, het proces en het

externe oorzaken Evalueert zijn eigen werkdag gericht op de voorbereiding, het proces en het resultaat Verbindt consequenties voor de volgende keer aan zijn beoordeling


(meer/minder tijd nodig):

van een taak als op het proces

zelfstandig werken gericht op de resultaat

Stelt zonodig zijn tijdsplanning bij

Past zijn werkstijl (kwaliteit t.o.v. hoeveelheid) aan waar nodig Schat in wat nodig is om de leerstof te beheersen/werktaak uit te voeren (aanvullende instructie/oefenstof nodig)

4. Toekomstoriëntatie Leerjaar

Instapniveau

4.1 Beeld van eigen

Vertelt van een taak of hij die lichamelijk aan kan

mogelijkheden

Noemt vakken waar hij goed en waar hij minder goed in is

1 Benoemt bij een taak (achteraf) welke vaardigheden hij wel en niet beheerst Vertelt van een taak of hij die cognitief aan kan

2 Benoemt dat vaardigheden aan te

3 Vertelt van een beroep/ functie of

leren zijn en eigenschappen niet

hij die cognitief en sociaal aan kan

Vertelt van een beroep/ functie of hij die lichamelijk aan kan

Benoemt bij een taak of hij in staat is deze volgens de gestelde

Benoemt bij een taak (vooraf)

kwaliteitseisen uit te voeren

welke vaardigheden hij wel en niet beheerst

Benoemt bij een taak of hij in staat is deze zelfstandig uit te voeren

Benoemt bij een taak of hij in staat is deze in de genoemde tijd af te

Benoemt bij een werkplek

maken

vaardigheden die hij al kan en dingen die hij nog moet leren

4 Benoemt bij een vaardigheid of hij in staat is deze aan te leren Benoemt bij een functie of hij voldoende zelfstandig is om deze uit te kunnen voeren Onderscheidt eigenschappen en vaardigheden (sterk zijn versus

Benoemt bij verschillende functies binnen één bedrijf welke voor hem haalbaar zijn Benoemt op welke wijze (bij welke instantie) benodigde aanpassingen zijn te realiseren Benoemt welke activiteiten hij naast

een bepaalde techniek kunnen

het werk kan ondernemen om

toepassen)

uitgerust op zijn werk te komen

Benoemt welke aanpassingen voor hem nodig zijn om op een bepaalde werkplek te kunnen werken


5

(balans tussen werk en privé)


Instapniveau

4.2.

Benoemt verschillende beroepen

Beroepsoriëntatie:

waarmee hij in het dagelijks

keuzemogelijkheden

leven wordt geconfronteerd (bakker, kapper, vuilnisman) Benoemt verschillende vormen van werk die hem aanspreken

1 Vertelt dat de school na het VSO overgaat in een werkomgeving Benoemt voorbeelden van betaald en onbetaald werk wat hij kan uitvoeren Benoemt bij een activiteit dingen die hij leuk en dingen die hij minder leuk vindt

2 Benoemt de belangrijkste

3 Benoemt twee voor hem haalbare

producten of diensten die verschillende bedrijven leveren

werkplekken Benoemt verschillende functies

(bij die werkplek maken ze pizza’s)

binnen één bedrijf Benoemt bij een beroep de sector

Benoemt verschillende

waartoe het behoort (ober hoort

beroepssectoren (zorg, horeca, tuinbouw)

bij horeca) Zoekt informatie (op Internet) om

4 Benoemt een voor hem haalbare opleidingsmogelijkheid in de regio Benoemt bij een werkplek dingen die hij leuk en dingen die hij minder leuk vindt Maakt onderscheid tussen beroepen die hij leuk vindt om korte tijd uit

meer te weten te komen over

te voeren en beroepen die hij

wat voor soort stagebedrijf hij wil

langere tijd zou kunnen

werken

uitvoeren Stelt een werknemer in een bedrijf vragen over zijn werkzaamheden om te kijken of de baan wat voor hem is


5 Benoemt bij een functie naar welke functie hij door zou kunnen groeien Benoemt wat hij moet investeren om een bepaalde opleiding/werktraject te voltooien (tijd, geld, doorzetten) Zoekt informatie (op Internet) om meer te weten te komen over een bedrijf waar hij later wil werken


Instapniveau

4.3.

Benoemt op welke wijze hij

1 Benoemt verschillen tussen school en

Beroepsoriëntatie:

schoolvakken nodig heeft in het

werk (werktijden, collega’s, baas,

benodigde

dagelijks leven (Engels spreken

loon, contract)

vaardigheden

op vakantie, plaatsen in Nederland kennen op reis)

Benoemt enkele algemene afspraken waar een werknemer zich aan moet houden (er verzorgd uitzien, op tijd komen)

2 Benoemt op welke wijze

3 Benoemt voorbeelden van taken op

4 Benoemt taken die de werknemers

5 Benoemt de taken die hij naast de

schoolvakken terugkomen in

een genoemde werkplek

in verschillende bedrijven

huidige taken als werknemer in het

verschillende werkplekken (als

waarbij netheid belangrijk is

uitvoeren

stagebedrijf uit kan gaan voeren

bakker moet je recept kunnen

(juiste aantal schroeven in

lezen, in magazijn moet je

doosje)

kunnen rekenen)

Benoemt voorbeelden van taken op




moet leren om een bepaalde functie

zelfstandig uit moet kunnen

te kunnen uitvoeren

voeren


waarbij samenwerken met

waarbij tempo belangrijk is

collega’s belangrijk is (samen

werk kunnen verschillen van op

sjouwen)

school geleerde vaardigheden

(pizza’s beleggen binnen een tijdslimiet)

Benoemt voorbeelden van taken op een genoemde werkplek waarbij praktische vaardigheden van belang zijn (bij het onkruid wieden kunnen schoffelen)


Benoemt welke vaardigheden hij nog

een genoemde werkplek die hij

Benoemt dat vaardigheden op het

(andere zaagtechniek, andere bereidingswijze van een gerecht)


Instapniveau

4.4. Jezelf

Geeft aan waar een medeleerling goed in is

ontwikkelen op je werkplek

relevante vaardigheid wil leren

Stelt samen met de leerkracht vast waar hij goed in is 2 Stelt zelfstandig vast waar hij goed

3 Beoordeelt of hij de juiste

en niet goed in is Vertelt achteraf waarom iets fout is gegaan en hoe dat de volgende keer voorkomen kan worden kritiek op zijn werk

Geeft een baas aan waar zijn werk aangepast moet worden (meer

uitgevoerde activiteiten

tijd nodig, bepaald hulpmiddel

leerkracht vast waar hij aan wil werken

Reageert (op gepaste wijze) op

4

prioriteiten heeft gesteld bij zijn Stelt samen met een baas/

Raadpleegt verschillende bronnen om meer kennis over de werk- of stageplek op te doen Geeft feedback op werk van medeleerlingen

nodig) Beoordeelt of hij de juiste prioriteiten heeft gesteld bij zijn stage/werk Bespreekt met een baas/leerkracht op welke wijze hij nieuwe dingen gaat leren Benoemt positieve en minder positieve kanten van werk en werkplekken


1 Benoemt dat hij graag een bepaalde Stelt zelfstandig vast waar hij goed in is 5 Bespreekt met anderen hoe hij zijn project heeft aangepakt Evalueert eigen werk (balans tussen positieve en negatieve punten) Vraagt collega’s/medeleerlingen om hun mening over zijn werk Doet een voorstel over wat hij wil leren of verbeteren en op welke wijze hij dat wil doen

5. Werknemervaardigheden Leerjaar

Instapniveau

5.1. Sociaal,

Verzorgt zijn lichaam goed, zodat

1 Benoemt wat hij kan en moet doen om

economisch, veilig en

hij fris ruikt en er verzorgd

voldoende conditie te hebben om

milieubewust werken

uitziet

het werk vol te houden (op tijd naar

Volgt werkinstructies op (blijft van apparaten af waar hij niet aan mag komen)

bed, voldoende bewegen) Houdt zich aan kledingvoorschriften op het werk (muts, overall)

Benoemt het belang van meedoen aan een brandoefening

Draagt (werk)kleding die schoon en heel is Geeft aan wanneer een taak (bijvoorbeeld in de praktijkles) te moeilijk voor hem is

2


3

4

5

Vertelt hoe er zorgvuldig en veilig

Benoemt welke

om moet worden gegaan met

beschermingsmiddelen (helm,

gevaarlijke apparaten (apparaten

handschoenen, oordoppen) bij

die heet worden of scherp zijn) Benoemt bij welke persoon hij

welke werkzaamheden horen Beseft dat machines het milieu

terecht kan voor veiligheid bij

vervuilen en gebruikt ze met

een calamiteit (leerkracht,

mate

leidinggevende, bhv-er)

Benoemt waar in het bedrijf/school

Benoemt wie op school eerste hulp

vluchtwegen en branduitgangen

kan verlenen Weet met welke

zijn Verzamelt en sorteert afval en

verbruiksmaterialen hij zuinig om moet gaan

restmateriaal op de juiste wijze Benoemt welke materialen hergebruikt kunnen worden

Kiest passend gereedschap bij een uit te voeren opdracht

Benoemt de betekenis van veelvoorkomende milieukeurmerken en –logo’s


Benoemt wie op het werk eerste hulp kan verlenen Gaat zorgvuldig en milieubewust om met de apparaten in een

Kiest bij het werken een lichaamshouding waarmee hij de taak langere tijd kan uitvoeren Herkent onveilige, niet-milieubewuste

bedrijf (deuren dicht, kraan

of onhygiënische situaties en meldt

dicht, machines uit)

deze

Gaat hygiënisch om met de apparaten en spullen in een bedrijf (vleesplank en groenteplank, doekjes) Zorgt voor voldoende voorraad van de materialen die hij nodig heeft (niet te veel en niet te weinig)

5. Werknemersvaardigheden Leerjaar

Instapniveau

5.2. Werken volgens

Herkent een werkplanning

1 Tekent op een lijst af of afgesproken werk is uitgevoerd

kwaliteitssystemen

Controleert eisen waaraan een product moet voldoen met behulp van een checklist 2 Benoemt enkele

3 Stelt zijn handeling bij als hij fouten

bedrijfsvoorschriften Meldt fouten en afwijkingen in eigen werk- of productieproces

Controleert na de uitvoering van

5 Controleert tijdens de uitvoering van

en afwijkingen signaleert in zijn

zijn werk de juistheid van de

zijn werk de juistheid van de door

eigen productieproces

door hem gehanteerde werkwijze

hem gehanteerde werkwijze

Registreert werkzaamheden (in logboek handelingen noteren) Benoemt criteria waaraan het werk of product moet voldoen


4

Meldt mogelijke verstoringen van de voortgang van zijn werk bij de juiste persoon


Instapniveau

5.3. Klantgericht

Luistert naar de vraag of opdracht van een opdrachtgever

werken

1 Geeft netjes antwoord op vragen van een klant

(leerkracht, medeleerling) Is beleefd tegen een klant (u zeggen, aankijken) Toont een correcte houding naar een klant 2 Blijft beleefd wanneer een klant iets

3 Kent de codes van het bedrijf voor

moeilijks vraagt

klantvriendelijkheid (deur openhouden, koffie aanbieden)

Verwijst een klant naar een ervaren collega wanneer hij zelf niet kan

Vraagt hulp aan een collega om zelf

helpen

een klant verder te kunnen helpen Komt afspraken met klanten na


4 Blijft beleefd wanneer een klant onaardig doet Spreekt zich tegenover klanten niet negatief uit over zijn werk Benoemt of hij een klant goed heeft geholpen en waarmee

5 Praat met een klant op een neutrale wijze over het eigen werk Is een klant van dienst, ook wanneer hij bezig is met andere werkzaamheden


Instapniveau

5.4 Algemene

Benoemt het verschil tussen een werkgever en een werknemer

procedures op en

1 Noemt enkele belangrijke plichten op het werk (op tijd komen, je aan kledingvoorschriften houden)

rondom het werk

Benoemt verschillende redenen waarom mensen willen en moeten werken (geld verdienen voor basisbehoeften, jezelf ontwikkelen, sociale contacten, iets doen voor de maatschappij) 2 Benoemt dat het loon van mensen

3 Benoemt wat er in een contract

4 Geeft in een sollicitatiegesprek

afhangt van de functie die ze

staat en wat het ondertekenen

antwoord op de vragen van de

uitvoeren

hiervan inhoudt

werkgever (vertelt wat hij leuk

Benoemt welke activiteiten je kunt

Noemt enkele belangrijke rechten

ondernemen om werk te vinden

op het werk (niet zomaar

(uitzendbureau, advertenties lezen, sollicitatiebrief schrijven)

ontslagen kunnen worden) Benoemt wie de stagebegeleider is Vraagt hulp aan de juiste persoon bij het regelen van uitkering en werk

Vult formulieren op het werk zelfstandig in Neemt deel aan een vergadering (niet

vindt aan de baan, wat hij goed

steeds aan het woord, eigen

kan)

inbreng, bij onderwerp blijven)

Benoemt de globale organisatie van

Benoemt onderdelen van een

een bedrijf (baas, projectleiders,

bedrijfsstructuur (hoofdkantoor,

werknemers)

distributiecentrum, andere filialen)

Toont betrokkenheid bij zijn (stage)bedrijf (trots vertellen over wat bedrijf levert)


5

VOx Leerlijn Sociale Competentie

Recommend Documents