Vorm en functie Dutch Design als folklore >>p 28 Zestig jaar ontwerpen op expo Family of Form. Bang voor het volk

12/01/2008 www.depers.nl

‘Ik heb een ego van 1 meter 93’

PerSe: Hoe depri is Tony Soprano?

Dutch Design als folklore Claw Boys Claw terug in pyjama De Fin ontdooit in het café

Vorm en

Dutch De

Zestig jaar

Plus Vacature-index P19

functie

sign als

ontwerpe

n op exp

folklore

o Family

of Form

>>p 28

Presentator Mart Smeets >> Interview P10

Bang voor het volk

HOLLANDSE HOOGTE

Sinds de moord op Pim Fortuyn durven Nederlandse politici nauwelijks nog iets te vinden. Ze laten zich leiden door opiniepeilingen, fungeren op tv als boksbal en proberen krampachtig de burger te behagen. Wat is er gebeurd met lef en leiderschap?

Lees verder op pagina 4

2

Respons

ZATERDAG 12 JANUARI 2008

Voor onze organisaties zoeken wij een

Adviserend Verpleegkundige Wij zijn op zoek naar een Adviserend Verpleegkundige voor onze afdeling Zorg. Vanuit deze afdeling, die bestaat uit zo’n 45 medewerkers, worden de contacten onderhouden met verzekerden, zorginstellingen en hulpverleners, hulpmiddelenleveranciers, cliëntenorganisaties, overheden etc. Onze werkwijze is informeel en resultaatgericht. Als Adviserend Verpleegkundige ben je in eerste instantie verantwoordelijk voor de behandeling van niet-standaard zorgaanvragen en de bemiddeling tussen zorgvraag en zorgaanbod. Het werkveld is breed en divers en beslaat de AWBZ-zorg, medisch-specialistische zorg en eerstelijnszorg. Hiernaast wordt van jou een bijdrage verwacht bij de inkoop van zorg en bij de ontwikkeling van het vergoedingenbeleid. Wij zoeken een collega die over een HBO-V diploma beschikt en een aantal jaren relevante en aantoonbare ervaring heeft als verpleegkundige. Om voor de vervulling van deze fulltime functie in aanmerking te komen dien je verder te beschikken over goede communicatieve vaardigheden, een flinke dosis enthousiasme en een elementaire kennis van automatisering. Ook zijn goed ontwikkelde schriftelijke en redactionele vaardigheden noodzakelijk. Daarnaast moet je zowel in teamverband als zelfstandig kunnen opereren. Wij bieden je een dynamische werkomgeving, uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en goede ontplooiingsmogelijkheden. De werktijden kunnen flexibel worden ingericht. Wij hanteren de CAO Zorgverzekeraars. Een psychologisch onderzoek kan deel uitmaken van de procedure. Voor nadere informatie over deze functie kun je contact opnemen met Aimee Heijdenrijk, Manager Zorg, telefoon (010) 2 422 730.

Zorgverzekeraar DSW is een middelgrote zorgverzekeraar met ruim 400.000 verzekerden. Wij vinden dat iedereen recht heeft op gemakkelijk toegankelijke en betaalbare zorg van hoge kwaliteit. Zorg verzekeren is meer dan premie innen en nota’s uitbetalen. Betrokkenheid bij de zorg en een uitstekende relatie met onze klanten en de zorgverleners zijn kenmerkend voor onze organisatie. Een vlotte afhandeling van de administratie is essentieel. Onze verzekerden kunnen rekenen op een snelle, vriendelijke en correcte dienstverlening. Met regelmaat worden er door diverse onafhankelijke organisaties onderzoeken gedaan naar de tevredenheid van klanten over hun zorgverzekeraar. Vier jaar op rij hebben onze verzekerden ons zo hoog gewaardeerd, dat wij als beste vrij toegankelijke zorgverzekeraar van Nederland naar voren zijn gekomen. In afwijking van de overige zorgverzekeraars geven wij geen korting op de basisverzekering, omdat wij vinden dat iedereen recht heeft op dezelfde kostendekkende premie. Ook richten wij ons niet primair op de collectieve markt. Hierdoor nemen wij binnen de zorgverzekeringsmarkt een bijzondere positie in. Kijk ook eens op www.dsw.nl

Een schriftelijke reactie kun je binnen 14 dagen na het verschijnen van deze advertentie richten aan: Zorgverzekeraar DSW, t.a.v. Victor Hettyey, Hoofd Personeelszaken, Postbus 173, 3100 AD Schiedam of per email: [email protected] Reacties van intermediairs op deze advertentie worden niet op prijs gesteld.

(advertentie)

Nu solliciteren, betekent volgende maand nieuwe collega’s in een inspirerende omgeving!

Qompetence zoekt met spoed 100 mensen met ervaring in financiële verslaglegging Wat heeft Qompetence u te bieden? Een snelle carrière. Hoe dat kan? U maakt kennis met veel verschillende organisaties en hun administraties. U krijgt te maken met allerlei verschillende administratieve vraagstukken. U ziet verschillende oplossingen voor soms dezelfde vraagstukken. Kortom. U doet bij Qompetence snel ervaring op. Ervaring waar onze opdrachtgevers weer graag een beroep op doen. Aan u worden vragen gesteld waarvan onze klant denkt dat intern het antwoord niet bekend is. Vaak ook terecht. Soms weet u de antwoorden ook niet, maar u hebt Qompetence. Een simpel telefoontje kan voldoende zijn. Anders zoekt Qompetence het voor u uit en in sommige gevallen beleggen we een brainstormsessie op kantoor. Gezamenlijk hebben we tot op heden altijd een oplossing gevonden. U begrijpt dat in een dergelijk inspirerende omgeving uw carrière niet achter kan blijven. Wij stellen dat u bij Qompetence in 10 jaar meer leert dan in 40 jaar op uw huidige werk. Uitstekende beloning. Als je met spoed honderd mensen zoekt, moet je wel goed betalen. Dat doen we ook, met uitgebreide emolumenten. Als geld voor u belangrijk is dan vragen wij u de proef op de som te nemen. Maar Qompetence biedt meer, zie ook de andere punten. Interessante opdrachten. Wat is interessant, zult u denken. Bedenk dat Qompetence voor eenvoudige opdrachten niet wordt gevraagd. Als wij komen is er wat te doen en ligt er een interessant vraagstuk. Wat dan? Qompetence geeft u enkele

voorbeelden uit het verleden, waar met veel plezier aan is gewerkt: A. Voor een bank. In New York, Moskou, Sao Paulo, Singapore, Hong Kong, etc. controle werkzaamheden verrichten op illegale overboekingen; B. Voor een verzekeraar. Verschillen analyseren tussen het grootboek en subadministraties en na het verbeteren daarvan ervoor zorgen dat er geen nieuwe verschillen ontstonden; C. Voor een supermarktketen. Administraties van het eigen personeel overnemen, integreren naar andere filialen en de sluiting van distributie centra begeleiden; Kantoortijden zonder werkdruk. Natuurlijk wordt er bij Qompetence hard gewerkt. Maar we weten dat extra uren buiten de normale kantooruren minder productief zijn. Die uren hoeven we ook niet te maken want als de rapportage niet voor de deadline afkomt, hebben we altijd extra mensen beschikbaar om de klus te klaren. En in het zeldzame geval dat we wel een keer overuren maken worden die altijd betaald of gecompenseerd. Wel zo prettig. Leaseauto. U hebt het voor het uitzoeken en iedere vier jaar komt er weer een nieuwe. Maar rijdt u liever met uw eigen auto, dan kan dat en krijgt u van Qompetence een kilometervergoeding. Een opdracht om de hoek? Wie weet. Iedere opdracht heeft zijn eigen locatie en iedere medewerker zijn eigen woonplaats. Om reistijd voor onze medewerkers en reiskosten voor Qompetence zoveel mogelijk te beperken treden we, bij reistijden langer dan een uur, in overleg.

staan waar u een beroep op kan doen. D. Tussen twee opdrachten zitten soms enkele dagen. Die komen dan weer uitstekend van pas om te studeren bij ons op kantoor. Daar hebben we alle faciliteiten, inclusief geautomatiseerde administratiesystemen, beschikbaar. Leiding geven. Het zou u verbazen hoeveel medewerkers op de administratie nu al rapporteren aan een externe medewerker. Iemand die zogenaamd ad interim is ingehuurd. Waarom zit daar een externe kracht? Waarom zit u daar zelf niet? Omdat hij of zij zoveel meer heeft gezien van de wereld. Als u administratieve Dit komt bij Qompetence niet voor! processen wilt inrichten of optimaliseren moet u wel weten dat er meerdere oplossingsrichtingen zijn. Hoe Sommige medewerkers vinden een ten steeds weer nieuwe inzichten en u daar achter komt? Door ook eens op andere administraties te kijken, paar hotelovernachtingen per week oplossingen bieden. juist prettig. Andere niet en dan wach- B. Gedetacheerde medewerkers krij- maar wel met de zekerheid van de ten we gewoon op een wel passende gen meer kansen. Het profiel en de Qompetence collega’s achter u. opdracht. Of we spreken met de klant ervaring van de eigen medewerkers Qompetence biedt u die kansen. af dat we de opdracht maximaal een is genoegzaam bekend. Zelfs als de bepaalde tijd doen en daarna wisse- eigen mensen met een goede oplos- Hoe lang gelden deze argumenten? len met een Qompetence collega die sing komen, vraagt men zich af of Eeuwig is ons antwoord. Qompetence dichterbij woont. Belangrijk is wat het wel gaat werken. Immers, wat bestaat sinds 2001 en al die tijd hebben weet hij of zij daar nu van? Van ex- medewerkers de hierboven genoemde voor u acceptabel is. ternen verwacht men dat die veel punten mogen ervaren. Ook in het Detachering. Voor u betekent deta- hebben gezien en brede ervaringen moeilijke jaar 2003 groeide Qompechering een team van vaste mensen hebben opgedaan. Bovendien is het tence tegen de stroom in. Nu er volop om u heen, waarop u kunt terugval- voor de interne bemanning minder werk is voor iedereen hebben we het len bij de uitvoering van soms best bedreigend als een externe met de wat moeilijker om mensen te vinden. complexe vraagstukken. Natuurlijk oplossing komt. Kortom, u krijgt Dus moeten we nog beter betalen. stemmen wij de complexiteit van op- vraagstukken voorgeschoteld die Bij Qompetence zijn salarisverhogindrachten af met uw ervaring, wensen anderen niet krijgen. Denk aan het gen van 10% gebruikelijker dan 2,3%. en ambities. Voor degene die geen spreekwoord dat een profeet in eigen En u loopt geen risico om geoutsourced te worden, want dat doen we niet. ervaring heeft met detachering, vra- parochie niet wordt geëerd! gen wij u kennis te nemen van het C. U hebt als gedetacheerde mede- In-sourcen doen we wel, maar wij adwerker een andere status dan de in- viseren daar niet op te wachten. Het is volgende: A. Gedetacheerde medewerkers doen terne mensen. Uw kostprijs ligt beter om proactief zelf te reageren op in dezelfde tijd veel meer ervaring soms hoger maar uw meerwaarde deze advertentie en vanaf volgende op omdat de verschillende opdrach- ook. U hebt Qompetence achter u maand uw carrière vleugels te geven.

Wie zoekt Qompetence? Qompetence onderscheidt twee doelgroepen namelijk ervaren en onervaren mensen. A. Ervaren mensen. Hebt u administratieve ervaring, meldt u dan aan en samen onderzoeken we welke functie en welke studies passen bij uw ervaring om snel hogerop te komen, mits u hogerop wenst te komen, uiteraard. B. Onervaren mensen. Dan maakt het eigenlijk niet uit wat uw beroep of vooropleiding nu is. Wij leren u namelijk het vak. Om een juist beeld te scheppen is het wel belangrijk dat u weet dat de meeste mensen in deze categorie niet ouder zijn dan 35 en over een MBO+ werken denkniveau beschikken. Na 2 maanden opleiding bij ons op kantoor bent u gereed om onder begeleiding de eerste opdrachten uit te voeren. De eerste twee jaar gaat het nog niet zo snel maar daarna gaat u profiteren van uw inmiddels opgedane ervaring. Voor beide doelgroepen geldt een meer dan gemiddeld analytisch vermogen, een praktische kijk op zaken en een ‘aanpak’ mentaliteit. Denkt u over deze eigenschappen te beschikken, dan komen we graag met u in gesprek. Uw woonplaats is minder belangrijk omdat Qompetence beschikt over opdrachten in geheel Nederland. Naast ons kantoor in Almere beschikken we ook over kantoorruimte in Reeuwijk (bij Gouda).

Jool-Hulstraat 4, 1327 HA Almere t 036 548 52 60 · [email protected] www.qompetence.nl

Nieuws 3

Politie Estafettestaking gaat dinsdag verder

Looneisen liggen mijlenver uiteen

M Vakbonden Onderling onenigheid over eisen M Staking 23 januari

landelijke actie als Ter Horst niets toezegt Merel van Leeuwen

...

AMSTERDAM

Het is hommeles in politieland. Niet alleen tussen de agenten en de minister, maar ook tussen de vakbonden onderling. Hun eisen liggen mijlenver uit elkaar. De vakbonden mogen dan wel verdeeld zijn, de politiemensen zelf zijn dat niet. In hun acties tegen minister Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken trekken ze gezamenlijk op. Gisteren legden agenten in Amsterdam en Limburg-Zuid het werk neer. De estafettestaking gaat dinsdag verder. Als Ter Horst niet over de brug komt, volgt op 23 januari de eerste landelijke stakingsdag.

Wat het ACP wil, kost tientallen miljoenen euro’s Volgens Hans van Duijn, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB), maakt het voor zijn bond, die de meeste leden telt, niets uit dat de looneisen zover uit elkaar liggen. ‘Maar voor de politievakorganisatie ACP wel. Wat zij willen, kost tientallen miljoenen euro’s meer en is onhaalbaar.’ De NPB is de organisator van de estafettestakingen, de ACP richt zich nu vooral op de acties bij de parketpolitie, dat zijn de mensen die verdachten van en naar rechtbanken vervoeren. Van Duijn stelt dat de acties massaal worden bijgewoond door leden van alle bonden. ‘Maar wat de ACP doet, zijn speldenprikjes. Wij geven de toon aan. Ik heb al heel lang geen contact meer gehad met de ACP.’ Dat ziet Gerrit van de Kamp, voorzitter van de ACP anders. ‘Ik spreek Van Duijn regelmatig. We hebben

HOLLANDSE HOOGTE

wel een verschil van inzicht, maar dat is zakelijk. Ik respecteer zijn mening en inzet.’

Geen onderhandeling Het lijkt erop dat de bonden zichzelf in hun vingers hebben gesneden met hun uiteenlopende eisen. Volgens een woordvoerder van minister Ter Horst maakt het de situatie heel lastig. Voorlopig wordt er niet onderhandeld. Ter Horst heeft de bonden opnieuw uitgenodigd, maar zolang ze niet met een concreet nieuw voorstel komt, willen de bonden niet praten.

Ook is er onenigheid over de waardering van de functie. Van der Kamp vindt dat het vak van politieman met geen enkel ander beroep is te vergelijken, gezien de risico’s en het geweld waar een agent mee te maken krijgt. Hij vindt het idioot dat Ter Horst bij haar bod vasthoudt aan het MBO-niveau van de vooropleiding. Van der Kamp: ‘Het opleidingsniveau bij de politie is de laatste jaren gestegen. Maar los daarvan, het werk vergt heel specifieke vaardigheden.’ Volgens Van Duijn is het juist nodig om het hele functiewaarderingssysteem van het politiewerk te

herzien om zo de bijkomstigheden van geweld, risico’s en levensmisère te corrigeren. Dat het niet zo’n vetpot is bij de politie illustreert Van Duijn met het volgende voorbeeld. ‘Een hoofdagent van 35 die al een jaar of veertien in dienst is, verdient maximaal 2664 euro bruto per maand. Een geüniformeerde agent die onregelmatige diensten draait, krijgt daarbij een toeslag van 250 euro bruto per maand.’ Hij meent de uitwerking van het eisenpakket van de NPB het dichtst bij de minister ligt. ‘Maar ze moet meer bieden. Doet ze dat niet, dan kan ze het krijgen zoals ze het hebben wil.’ P

De eisen De NPB eist 6,6 procent, plus extra compensatie voor onregelmatig werk en een tegemoetkoming in de zorgverzekeringskosten. De ACP wil dat alle politiemensen er 200 euro netto per maand bij krijgen, en daar bovenop in 2009 nog eens 3,5 procent. Het bod van de minister ligt nu op 5,75 procent over twee jaar. Ook biedt ze agenten op straat, die al een jaar aan de top van hun schaal zitten, een toeslag van 100 euro bruto per maand.

Economie Noord-Ierland zoekt investeerder

De bindende factor: oranje COLOFON De Pers op zaterdag is een uitgave van Mountain Media BV ... Uitgever Gert Jan Laurman Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst (adjunct) Art Director Liesbeth Melkert Redactie: Tisha Eetgerink, Anna van der Gaag, Myrthe Hilkens, Jerry Huinder, Marius Roos, Britt Stubbe, Robert Vuijsje, Pamela Wilhelmus, Judith Zilversmit Distributie Dick van Geemen Commercieel directeur Jerrel Oron Finance Ruud Swart Internet Rik Nizet Ontwerp Cases i Associates Druk Persgroep. Directie Cornelis van den Berg ... De Pers op Zaterdag is de weekendeditie van Dagblad De Pers, een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 290 keer per jaar verschijnt. De Pers op Zaterdag is verkrijgbaar in winkels, in de horeca en op vele andere locaties. Ontvangt u De Pers op Zaterdag thuis en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 0900-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl. Ontvangt u De Pers op Zaterdag in uw winkel en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 020-3460530 (bereikbaar van 8.00 tot 11.00 uur) of stuur een e-mail naar [email protected] Reageren? Dat kan via [email protected]

Noord-Ierland wil haar economie nieuw leven in blazen en buitenlandse investeerders aantrekken. Staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken bezocht deze week het land.

Remco Tomesen

...

BELFAST

Als eerste Nederlandse bewindspersoon bezocht Frank Heemskerk de Noord-Ierse leiders. Het mocht niet gaan over politiek, alleen over economie. De bejaarde first minister Ian Paisley (protestant) zat aan de kop van de tafel. Naast hem zat de vice first minister Martin McGuiness (katholiek). Voor de Noord-Ieren is het nog steeds een bijna onwerkelijke situatie: de aartsconservatieve kerkleider Paisley die samen met de voormalige IRA-leider McGuiness hun regio leidt. Sinds mei vorig jaar hebben de Noord-Ieren weer zelfbestuur. De regering die de regio nu leidt, is een

mix van katholieken en protestanten. Aan het geweld in Noord-Ierland is een einde gekomen, en Paisley en McGuiness willen nu naar buiten toe laten zien dat katholieken en protestanten eensgezind bezig zijn de regio op te bouwen. ‘Economie is prioriteit nummer één’, vertelden ze aan Heemskerk. Buitenlandse investeerders ontdekken Noord-Ierland aarzelend. De meeste energie stopten de Ierse leiders tot nu toe in contacten met Amerikaanse bedrijven. Maar ook Nederlandse bedrijven zijn meer dan welkom, vandaar ook de officiele ontmoeting met Heemskerk.

Overeenkomsten Omdat de Noord-Ierse politici investeerders willen trekken, willen ze elke schijn van nog sluimerende tegenstellingen tussen protestanten en katholieken vermijden. De Nederlandse journalisten die de leiders ontmoetten mochten geen vragen stellen over politiek. Dus ging het over de fijne relatie tussen Noord-

Ierland en Nederland en over de overeenkomsten tussen de landen. Paisley kon het niet laten om de voorkeur die beide landen hebben voor de kleur oranje te noemen. Oranje is de kleur van de protestanten. De 82-jarige Paisly droeg een stropdas met daarop afbeeldingen van de Union Jack, de vlag van het Verenigde Koninkrijk. Nog een subtiel teken dat de protestantse leider het verleden nog niet helemaal heeft losgelaten. De protestanten hebben altijd aansluiting gezocht bij het Verenigd Koninkrijk, de katholieken bij de Ierse Republiek. De Noord-Ieren willen verder, het land doet het economisch beter dan ooit. Maar een lang en bloedig conflict, verdwijnt niet in een paar jaar uit de hoofden van de bevolking. Een protestants Noord-Iers lid van de delegatie die samen met Heemskerk de Noord-Ierse leiders bezocht, vertelde na afloop: ‘Als ik mijn vrouw straks vertel dat ik McGuiness een hand heb geschud, dan krijg ik ontzettende ruzie.’ P

4

Nieuws

Bijzaken Konijnenleed Flappie heeft nu niet meer alleen met Kerst te vrezen voor zijn leven. Prorail heeft toestemming gekregen om in de buurt van Utrecht wilde konijnen af te maken. De holen die de konijntjes her en der graven kunnen zorgen voor instortingsgevaar van de treintaluds. Toestemming voor de jacht op de diertjes was nodig omdat, geloof het of niet, het konijn een beschermde diersoort is. Prorail zet nu fretten uit die de konijnen gaan opeten. Bye bye flappie.

Opiniepeilingen De stem van het volk werkt verlammend

Het ontbreekt politici aan lef M Oorverdovend De

stem des volks schalt al geruime tijd over het binnenhof

M Ommekeer Lijden

moet leiden worden

Myrthe Hilkens

...

AMSTERDAM

Sneeuwpret Oorlog of niet, ook Bagdad ontkomt niet aan de effecten van de op handen zijnde klimaatverandering. Voor het eerst sinds mensenheugenis vielen er gisteren dikke sneeuwvlokken in de Iraakse hoofdstad. Het vliegveld werd gesloten wegens slecht zicht. In de consternatie vergaten de Bagdadbewoners helemaal elkaar af te maken. Tot het middaguur was er geen enkele melding van gewelddadigheden.

De helft van de Nederlanders wil van de Antillen af. Een meerderheid is voor een fusie met Vlaanderen. Het volk zegt: Maxima krijgt een zoon. Een ruime meerderheid van het volk hoopt op de val van het kabinet. En ga zo maar door. De opiniepeilingen vliegen ons om de oren. Journalisten presenteren de uitkomst van dit type steekproef met grote regelmaat als feit en politici op hun beurt reageren erop als betrof het dé stem van hét volk. Dat ‘het volk’ als zodanig niet bestaat, maar een verzameling is van mensen uit allerlei verschillende groepen, komt nauwelijks ter sprake. Wijlen George Horace Gallup, de Amerikaanse uitvinder van de opi-

niepeiling, bedoelde het zo goed. Eens in de zo veel tijd zou hij burgers informeren naar hun mening over de een of andere zwaarwegende kwestie, om middels zo’n peiling een tegenwicht te bieden aan de zogenoemde deelbelangen. De belangen van de politieke schakers zelf bijvoorbeeld, of van grote bedrijven en andere lobbypartijen. Opdat hij die in het pluche zetelt, niet vergeet wat de gewone man denkt en belangrijk vindt. Wereldwijd sloeg het idee aan, maar of het nog lijkt op wat Gallup voor ogen stond?

Verwarrend Een drietal vaderlandse denkers vermoedt van niet. Het ideaal van de Amerikaan is mooi, maar schiet inmiddels zijn doel voorbij. Dat stellen hoogleraar politieke theorie Jos de Beus, historicus en filosoof Frank Ankersmit en socioloog Dick Pels. ‘Peilers als Maurice de hond gebruiken het instrument om geld te verdienen. Ondertussen versterkt de opiniepeiling niet, zoals door Gallup gewenst, de democratie maar verwart het vooral de politiek’, aldus De Beus, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Bovendien trek ik de wetenschappelijke kwaliteit van dit soort

HOLLANDSE HOOGTE

8FSL KF CJK IFU 3JKL EBO XFSL KF BBO /FEFSMBOE )FU 3JKL JT EF WFS[BNFMOBBN WPPS BMMF NJOJTUFSJFT FO

Opgeblazen en aangehouden

Het was niet de week van Jerry Rigters. De auto van de Haagse crimineel werd afgelopen dinsdag opgeblazen op de snelweg. Een autobom verwoestte zijn gehuurde Peugeot. Wonder boven wonder raakte hij alleen een vinger en een stukje bil kwijt. De politie vond in ieder geval dat de 2 meter lange Surinamer nog niet genoeg had geleden. Hij werd gisteren in het ziekenhuis aangehouden. Er was een vuurwapen tussen de wrakstukken van zijn auto gevonden. En dat mag niet.

UJFOUBMMFO EJFOTUFO FO POEFSEFMFO WFSTQSFJE PWFS IFU IFMF MBOE %BBS XFSLFO [PO NFOTFO BBO NBBUTDIBQQFMJKL CFMBOHSJKLF WSBBHTUVLLFO FO EF

#FO KJK LMBBS WPPS EF HSPPUTUF XFSLHFWFS WBO /FEFSMBOE

VJUWPFSJOH WBO VJUFFOMPQFOEF QSPKFDUFO 7BO PVEFSFO[PSH FO LJOEFSPQWBOH UPU BTJFM[PFLFST 7BO WPFETFMWFJMJHIFJE FO &VSPQFTF SFHFMHFWJOH UPU CFMBTUJOHIFSWPSNJOHFO ;BLFO EJF POT BMMFNBBM SBLFO %BU NBBLU IFU XFSLFO CJK IFU 3JKL [P CJK[POEFS %FOL KF WFSEFS FO XJM KF WFSEFS ,JKL EBO PG EF[F WBDBUVSF JFUT WPPS KF JT 0G HB OBBS XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM WPPS NFFS JOGPSNBUJF FO BMMF

Weerbericht Nederland Zaterdag De dag begint bewolkt met buiige regen en een stevige wind. Aan zee staat enige tijd een harde tot stormachtige wind en ook in het binnenland waait het flink. In de middag neemt de wind langzaam af en ook de buien trekken weg. Met af en toe zon wordt het rond 8 graden. Zondag Een regenzone ligt ten westen van ons land. Misschien dat in de ochtend in de kop van Noord-Holland en op Texel een drup motregen valt, verder blijft het droog. Vooral in het oosten en zuiden breekt de zon soms even door. De zuidelijke wind trekt iets aan en het wordt opnieuw 8 graden.

BOEFSF CBOFO NFU JOIPVE

"OBMJTUNBOBHFNFOUFOGJOBODJBMDPOUSPM .JOJTUFSJFWBO%FGFOTJF #FESJKGTHSPFQ%FGFOTJF1FSTPOFMF%JFOTUFO "NTUFSEBN 0QMFJEJOH ICP CFESJKGTFDPOPNJF PG HFMJKLXBBSEJH #JK WPPSLFVS PQMFJEJOH 70'." FO FSWBSJOH

4BMBSJTJOEJDBUJF CSVUPNBBOETBMBSJT CFESBBHU NBYJNBBM ö CJK FFO VSJHF XFSLXFFL %FGFOTJF 1FSTPOFMF %JFOTUFO WFSMFFOU QFSTPOFMF EJFOTUFO BBO EF HFIFMF EFGFO TJFPSHBOJTBUJF +JK WFS[PSHU CJK PO[F BGEFMJOH 1MBOOJOH $POUSPM EF BOBMZTFT WBO EF NBOBHFNFOU FO GJOBODJBM DPOUSPMJOGPSNBUJF WBO PO[F LMBOUFO +F EPFU PQ CBTJT WBO KF CFWJOEJOHFO BBOCFWFMJOHFO UPU CJKTUVSJOH FO WFSCFUFSJOH WBO EF CFESJKGTWPFSJOH +F ESBBHU CJK BBO EF CFESJKGTQMBOOFO *OGP XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM%&'11

XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM

Nieuws 5

steekproeven regelmatig in twijfel.’ Hoe stelt de opiniepeiler zijn vragen? Kunnen respondenten open antwoorden geven of niet? Betreft het een vragenlijst per e-mail of een gesprek? Dat de meningenfabriek qua betrouwbaarheid en geloofwaardigheid op een wankel koord balanceert, lijdt nauwelijks twijfel. ‘Maar blijkbaar werkt het prettig’, zegt Pels. ‘Journalisten beroepen zich in interviews gemakszuchtig op het volk dat zogenaamd met een stem spreekt en politici tonen zich daartegen weinig weerbaar.’ De Beus durft zelfs te spreken van een infantilisering van de serieuze journalistiek. ‘Televisiemakers maken graag gebruik van softe informatie, zoals uitkomsten van allerlei peilingen. Ze presenteren daarmee in programma’s een schijnexactheid en etaleren zo voornamelijk luiheid. Dat commerciële omroepen dat doen, prima, maar de publieke omroep zou beter moeten weten.’

Fortuyn-revolte De gevestigde politieke partijen zoals PvdA, CDA en VVD, worstelen al enkele jaren zichtbaar met hun identiteit. Sinds wat wel de Fortuynrevolte wordt genoemd, doen politici er alles aan om tenminste de indruk te wekken in contact te staan met de kiezer. Vraaggesprekken met vertegenwoordigers van ‘het volk’ in tv-studio’s, honderd dagen touren door het land om met ‘de gewone mens’ te praten. Alles om te voorkomen dat hen verweten kan worden geen voeling met de burger te hebben. Alles ook om te verhinderen dat het zetelverlies voor deze partijen uit het politieke centrum nog verder doorzet. Maar de stem van het volk verlamt de huidige generatie Nederlandse politici zozeer, dat ze het tegenovergestelde bereikt van wat ze wil bereiken. In plaats van sterker, staan ze steeds zwakker. In plaats van gerespecteerd, worden ze hoofdschuddend gadegeslagen. Leiden lijkt veranderd in lijden – zie hoe politici zich als boksbal laten gebruiken in televisieprogramma’s. Om weer geloofwaardig te worden, zouden de aanvoerders van de traditionele politieke partijen moeten laten zien wat ze willen, hoe zij denken dat Nederland een beter en mooier land wordt. Zij zijn de baas, in elk geval voor vier jaar, tot aan de volgende verkiezingen. Maar ze durven niet. Ze zijn bang voor het volk.

Weinig complimenteus Volgens Ankersmit en De Beus trekken politici dan ook exact de verkeerde lering uit de periode Pim Fortuyn. ‘Fortuyn kroop niet tegen het volk aan’, aldus Ankersmit. ‘Hij verwoordde enkele zaken die inderdaad voor een grote groep belangrijk waren, maar hij zei ook dingen over het Nederlandse volk die weinig complimenteus waren.’ Pim For-

HOLLANDSE HOOGTE

tuyn reageerde enkele malen zelfs hooghartig op de uitkomst van een opiniepeiling, herinnert De Beus zich. ‘Hij distantieerde zich ervan. In het verkiezingsdebat op RTL vroeg Henny Huisman de lijsttrekkers naar de prijs van andijvie. Een proef om te zien of politici dicht genoeg bij het volk stonden. Fortuyn noemde dat een goedkope vraag en gaf geen antwoord.’

Niet met het volk meehuilen, maar eigen koers varen De bijna verkrampte pogingen van eerder genoemde partijen om het volk tevreden te stemmen, werken tot op heden vooral nadelig. Ankersmit: ‘Politici durven de soms pijnlijke realiteit niet te verkopen. In plaats daarvan praten ze mee met het volk. Ik zeg bewust praten, want uit onderzoek blijkt dat de ambtenaren op de departementen met de stem des volks niet zo gek veel doen. Beleidsmatig is het effect van opiniepeilingen nihil. Hoe dan ook, alle inspanning van de grote partijen blijft vooralsnog zonder resultaat. Nu ons politieke centrum langzaam begint leeg te raken, zal er vanzelf verandering moeten gaan plaatsvinden. Partijen zullen weer voor een duidelijke signatuur moeten kiezen, niet alleen uit zelfbehoud maar ook om te voorkomen dat neo-extremistische bewegingen

aan populariteit winnen.’ Met die neo-extremistische bewegingen doelt Ankersmit op de partijen van Geert Wilders en Rita Verdonk. ‘Iemand als Wouter Bos ontbreekt het aan visie. Dit wil ik. Deze reis wil ik met u, Nederland, maken. Dat type leiderschap zie je momenteel niet. Zo lang de groepen in het centrum geen beginselvastheid tonen, zullen de populisten blijven groeien’, denkt ook Dick Pels. Leiderschap is afstand, zeggen alledrie. Niet met het volk meehuilen, maar geheel in lijn met het oude verheffingsideaal durven eigen koers te varen, durven vast te houden aan een eigen visie en durven elitair te zijn. De leider als denker en als opvoeder. ‘We moeten elkaar niet langer gijzelen. Politiek, media en het volk. Het verlamt’, aldus Pels. De weg uit deze impasse, de oplossing, schuilt in een klein, maar veelzeggend woord. Moed. ‘Wat geeft iemand als Heleen van Royen in Pauw & Witteman het recht een minister te recenseren? Mensen, en daarmee bedoel ik ook Pauw en Witteman zelf, die een nota niet lezen mogen Ella Vogelaar daar vervolgens wel op aanspreken? Dat is een ernstige vorm van decadentie en politici moeten zich gaan weren tegen deze vormen van mediapopulisme. Wees moedig’, adviseert De Beus. ‘Moed is het schaarste artikel in de Nederlandse politiek’, verzucht Ankersmit. ‘En juist daar hebben we heel veel van nodig.’ P

Van Dale geeft antwoord

Doorslaan en doorschieten We leven in een tijd van meningen. Meer mensen dan ooit hebben over meer zaken dan ooit hun mening klaar. En meningen lokken weer reacties uit. Soms genuanceerde, maar vaak ook wordt er op hoge toon van alles met de haren bijgesleept. ‘Ik vind dat u nu wel een beetje doorslaat’, zou je zo’n heethoofd kunnen toevoegen. Mogelijk helpt dat, maar vanuit taalkundig oogpunt valt er wel iets op af te dingen. Want hoewel je het steeds vaker hoort, is doorslaan hier niet het juiste woord. Dat is namelijk doorschieten. Dus mocht uw weldoordachte betoog weer eens worden onderbroken door een pleidooi om ze allemaal achter slot en grendel te zetten of erger, zeg dan beleefd: ‘Het komt me voor dat u nu toch enigszins doorschiet’.

Doorslaan komt in veel woordenboeken nog niet voor in de betekenis ‘te ver gaan als reactie op iets dat men wil bestrijden’. Wel in de betekenis ‘onder druk bekennen’ natuurlijk. Misschien dat hier iets door elkaar is gaan lopen. Overigens ontkomen woordenboeken er niet aan om het reëel bestaande taalgebruik te registreren, dus op den duur zal doorslaan ook te vinden zijn in de hier bedoelde betekenis. Maar mocht u dus binnenkort als verstokte roker in uw stamcafé een bordje aantreffen waarop men u duidelijk maakt dat op uw gewoonte geen prijs meer wordt gesteld, zeg dan met een diepe zucht: ‘dat antirookbeleid is nu toch wel een beetje doorgeschoten, vind ik’. Dan zit u taalkundig in elk geval prima. p http://www.depers.nl/vandale

hedendaags Nederlands

Op Pad

De nuchtere roker laat de etalageruiten heel

Myrthe Hilkens

„

Het verlangen naar een sigaret, is het verlangen zelf. Dat schrijft Rutger Kopland in zijn dichtbundel ‘Over het verlangen naar een sigaret’. Ikzelf verlang tenminste vijftien keer per dag naar een brandende peuk tussen mijn lippen. Ondanks alle waarschuwingen, van (on)bekenden, op sigarettenpakjes en in voorlichtingsfolders, rook ik. Een stomme verslaving, duur en ongezond. Maar wel lek-

ker. Na het eten, tijdens het telefoneren, of diep in de nacht als ik naar muziek luister. Roken stemt mij op momenten gelukkig of kalmeert als ik stress ervaar. De combinatie van nicotine, koolmonoxide en teer maakt mij niet agressief, baldadig of vernielzuchtig. Toch voel ik mij in toenemende mate een paria. Zelfs wanneer ik mijn sigaret buiten rook, zoals dat op veel plekken al hoort, kunnen passanten het incidenteel niet laten zure opmerkingen te plaatsen. ‘Dus jij bent afhankelijk van een staafje tabak. Wat erg lijkt me dat.’ Of: ‘Weet je wel dat rokers stinken?’ Sommige fanatici stellen zelfs dat ‘wij’ rokers een langzame zelfmoord plegen en ondertussen onze medemens vermoorden. Het wachten is op wetgeving die ons strafbaar stelt. Misschien een idee voor juli 2009, als opvolger van het rookverbod in de horeca dat dit jaar in diezelfde maand van kracht wordt. Ik voel mij geen slachtoffer van de

nieuwe weten regelgeving zoals die zich in de voorbije jaren ontwikkelde. Het behoort mijns inziens tot de taken van een overheid om schadelijk consumptiegedrag te ontmoedigen. Let wel: ontmoedigen staat niet gelijk aan verbieden. Accijnsverhogingen, rookvrije werkplekken, daar valt prima mee te leven. Ik erger mij wel groen aan geel aan het feit dat de publieke opinie zich op een steeds agressievere manier tegen rokers keert. Gezondheidsfascisme kent ook ongezonde vormen. Een discussie tussen verschillende stevige rokers waarmee ik vorige week zat te tafelen, leverde voor het groeiende leger anti-paffers de volgende, eeuwenoude boodschap op: hij die zonder zonden is, werpe de eerste steen. Een aantal van de mensen met wie ik zat te tafelen, drinkt niet of nauwelijks. Net als ik. Op z’n tijd een wijntje vind ik heerlijk, maar daar blijft het bij. U voelt de brug die ik hier ga slaan al aan komen. Inderdaad. Europees

onderzoek toont aan dat overmatige alcoholconsumptie, Nederland alleen telt al zo’n 1,2 miljoen probleemdrinkers, voor nog al wat overlast en drama zorgt. Zoals 60.000 vroeggeboortes per jaar, 9 miljoen kinderen die opgroeien in gezinnen waar een van de ouders aan een alcoholverslaving lijdt, 10.000 verkeersslachtoffers en 2.000 moorden. Fans van de alcoholische versnapering lopen het risico op tenminste zestig verschillende aandoeningen. En al het geweld, de vernielingen, de ongevallen, ziektes, misdaad en verwondingen in meer of mindere mate veroorzaakt door alcohol kosten een Europees gezin gemiddeld zo’n 650 euro per jaar. Ik zou, alleen voor het idee, graag meemaken dat een kabinet in de toekomst een alcoholverbod in de kroeg instelt. Hi-la-risch. Want, beste drinkemannen en – vrouwen, u stinkt ook na overmatige bierconsumptie. Uw zwalkende benen en oeverloos

gelal, stop in vredesnaam met telkens weer diezelfde woorden te herhalen, verdienen ook geen schoonheidsprijs. De nuchtere roker voelt onder invloed van diens sigaretje geen behoefte ambulancepersoneel te mishandelen. Hij laat etalageruiten heel, wanneer hij ‘s nachts na kroegbezoek naar huis wandelt. En als iemand in een volle club per ongeluk op zijn teen gaat staan, balt hij zijn handen niet tot vuisten. Wanneer gezondheid als belangrijkste argument dient om de medemens van afkeurende blikken en wijzende vingers te bedienen, zou een brug naar frietvreters en hamburgerkauwers hier overigens ook niet misstaan. Maar er op vertrouwende dat mijn punt helder is, sluit ik af met een vreedzaam devies. Dood gaan we allemaal, dus leef en laat leven.

„

6

Respons


Your last stop before the top JUNIOR MARKT MANAGER

MANAGEMENT CONSULTANTS

Marktconforme arbeidsvoorwaarden waaronder bonus + auto - Almere Roche Diagnostics is wereldmarktleider op het gebied van verkoop, marketing en service van state-of-the-art medische apparatuur en testen. Maakt onderdeel uit van één van ’s werelds meest toonaangevende bedrijven in de gezondheidszorg, Hoffmann-La Roche Pharmaceuticals. De BU Diabetes Care levert innovatieve producten en services, op de markt gebracht onder de naam Accu-Chek. De Junior Markt Manager zal, in eerste instantie ondersteunend aan de Markt Managers, zelfstandig subprojecten coördineren, bij o.a. productintroductietrajectenen tailor-made acties voor retailpartners (o.a. apotheken). Verzorgt educatieprogramma’s voor professionals/ziekenhuizen en ontwikkelt DM activiteiten. Fungeert als contactpersoon voor marketing- en reclamebureaus. Stemt met bureaus de ontwikkeling van communicatiematerialen af. HBO/academisch met enkele jaren ervaring in consumentenmarketing en communicatieprojecten. Is een proactieve zelfstarter met een ondernemende instelling. Beschikt over probleemoplossend vermogen. Deze positie is een uitdagende stap voor een jonge professional met groeipotentieel. Roche Diagnostics biedt een dynamische werkomgeving met goede mogelijkheden voor verdere ontwikkeling, mogelijk ook internationaal. Consultant (Amsterdam): Marie José van Riel, mobiel 06 - 21 53 44 35

Marktconform salaris met uitst. bonus + auto - Diverse locaties Hoffman Krul & Partners (HKP) is een ervaren en onafhankelijk organisatieadviesbureau. HKP voert uitdagende en afwisselende opdrachten uit op het gebied van bedrijfsvoering en control. Met ruim 20 consultants heeft HKP een uitstekende naam opgebouwd in de maatschappelijke branches waarin zij actief zijn. De kleinschaligheid van de organisatie draagt bij aan een informele en ondernemende cultuur. Als Management Consultant voer je advies- en implementatietrajecten uit voor opdrachtgevers binnen woningbouwcorporaties, waterschappen, waterbedrijven en lokale overheden. Je hebt hierbij de rol van adviseur, projectleider, procesbegeleider of interim manager. Trajecten rond de bedrijfsvoering zijn divers: procesverbetering, organisatie-inrichting, managementinformatie, verandermanagement, benchmarking, AO, planning en control, INK, balanced scorecard, etc. Academische Economen of Bedrijfskundigen die uitblinken in enthousiasme, ondernemerschap, betrokkenheid, maatschappelijke interesse, resultaatgerichtheid en commercieel inzicht, en met minimaal 4 jaar werkervaring in een organisatieadviesrol nodigen we uit te reageren. HKP biedt een werkomgeving met humor, afwisseling en dynamiek, én de mogelijkheid een masteropleiding te volgen. Consultant (Amsterdam): Cynthia Lochtenberg, mobiel 06 - 27 05 28 53

COMMERCIEEL DIRECTEUR

MARKET DEVELOPMENT MANAGER

€ 110.000,= - € 140.000,= + bonus + goede secundaire arbeidsvoorwaarden - Son en Breugel Maas International B.V. is de trendsetter op het gebied van vending automaten (warme en gekoelde dranken, zoetwaren en versproducten), cashless betaalsystemen en overige complementaire facilitaire diensten. Hoogwaardige consumpties in combinatie met een efficiënte dienstverlening vormen de basis van het complete “full operating” pakket. Om haar internationale marktleiderspositie verder te verstevigen en de groei in additionele segmenten te versnellen is Maas op zoek naar een inspirerende Commercieel Directeur. Je bent verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het salesbeleid van de verschillende segmenten binnen Nederland. De uitdaging is het realiseren van groei door verdere verdieping en uitbreiding in concepten, segmenten en producten door te voeren. Voor deze uitdagende functie komt Maas graag in contact met kandidaten die minimaal een HBO-opleiding en minimaal vijf jaar werkervaring hebben in een zelfstandige commerciële directiefunctie met eindverantwoordelijkheid, bij voorkeur binnen de B2B-dienstverlening. Daarnaast ben je een gedegen gesprekspartner en netwerkbouwer op directieniveau binnen grote en middelgrote ondernemingen. Bovenal word je uitgedaagd om te werken in een dynamische en sterk groeiende organisatie als Maas. Consultant (Maastricht): Ewout Eenhoorn, mobiel 06 - 50 64 69 66

Excellent remuneration - Breda Dockwise is market leader in transport of extremely large and heavy cargoes; they transport extraordinary structures safely. The company is active in several markets for the transportation of a wide variety of cargoes. With the largest fleet of specialized vessels they create superior value for their clients by realizing the inconceivable. Due to their continuous growth Dockwise is looking to expand their team of employees, also for the Marketing Department. The Market Development Manager is responsible for the development of marketing plans for key global target markets of Dockwise and to coordinate the execution of the plans, is also responsible to identify & analyse new business opportunities and act as project leader for specific commercial projects, holds a central position in the development of his target market and works closely with the commercial departments in the different offices around the world. The Market Development Manager reports to the Department Manager Marketing. The ideal candidate has level HBO as minimum, preferably 3 years experience in marketing, proven commercial drive and is fluent in the Dutch and English language. Dockwise offers a challenging job with corresponding responsibilities and remuneration. Consultant (Breda): Florez de Leeuw, mobile 06 - 28 42 41 56

ACCOUNTMANAGER DIRECT TOUCH

ACCOUNT MANAGERS

Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Rijen Ericsson is de toonaangevende leverancier van telecom apparatuur en diensten aan zowel mobiele als vaste netwerk operators wereldwijd. In Nederland biedt Ericsson met name end-to-end oplossingen voor mobiele en vaste, smal- en breedband applicaties en bijbehorende multiservicenetwerken, inclusief services en consulting. De klanten zijn o.a. network operators, ISP’s en overige profit en non profit bedrijven. De Accountmanager Direct Touch (AMDT) maakt onderdeel uit van het “Special accounts & Enterprise” team. In deze rol beheert de AMDT bestaande contacten met diverse klanten en tevens behaald hij/zij de new business doelstellingen. Naast omzetontwikkeling in de Enterprise markt (top 90) zal de AMDT zich mede bezighouden met het organiseren van marketingevenementen. De nadruk in deze positie ligt op de verkoop van bedrijfscommunicatiem iddelen en -diensten (PABX, Contactcenter app.). Creativiteit, proactiviteit en business smartness zijn key. Profiel: HBO/WO opleiding, beheersing Engelse taal, ervaring met indirecte saleskanalen, communicatief sterk, assertief, sterk in onderhandelen met meerdere partijen gelijktijdig, problem solver, regisseur, teamspeler en een uitstekende interpersoonlijke sensitiviteit. Consultant (Eindhoven): Rutger Janiczak, mobiel 06 - 29 53 23 73

Uitstekende arbeidsvoorwaarden + bonus + auto - diverse regio’s Barloworld Intern transport maakt deel uit van de Barloworld groep. Barloworld is ’s werelds grootste Hyster heftruckpartner en heeft activiteiten in Zuid-Afrika, USA, Engeland en België. Barloworld verkoopt, least en onderhoudt heftrucks en vormt de essentiële link tussen producent Hyster en de gebruiker. Haar toegevoegde waarde wordt gekenmerkt door Barloworld als organisatie, haar complete productrange (van counterbalance, warehouse tot big trucks), A-kwaliteit product en de manier waarop service, know how en kwaliteit op functionele wijze naar de praktijk wordt vertaald. Vanwege verdere groei en ontwikkeling van de organisatie komen we graag in contact met ambitieuze, daadkrachtige en resultaatgerichte Account Managers voor diverse regio’s in Nederland. Als Account Manager ben je zelfstandig actief en beweeg je je gemakkelijk tussen o.a. grote en middelgrote industriële en logistieke bedrijven. Zowel relatiebeheer als acquisitie is op jouw lijf geschreven om de klantenportefeuille uit te bouwen en te beheren. Als Account Manager ben je in het bezit van een HBO werken denkniveau met verkoopervaring in kapitaalgoederen en/of logistieke organisaties. Je beschikt daarnaast over uitstekende communicatieve en commerciële vaardigheden. Consultant (Maastricht): Roel van de Ven, mobiel 06 - 15 00 77 75

PROCESS ENGINEER Maximaal € 65.000,= - Rotterdam/Middelburg Evides Industriewater is een onderdeel van Evides NV. Zij levert geïntegreerde diensten op het gebied van waterlevering en afvalwaterzuivering aan o.a. de (chemische, voedingsmiddelen) industrie in met name Noordwest-Europa. Evides Industriewater kenmerkt zich door een ambitieuze groeistrategie. Zij levert industriewater en beheert verschillende industriewater- en afvalwaterzuiveringsinstallaties. Binnen het Process Department bevinden zich enthousiaste en capabele deskundigen die jarenlange expertise op watergebied hebben opgebouwd. Hierbinnen is ruimte voor een Process Engineer met kennis op het gebied van membraantechnologie en/of proces waterzuivering. Je krijgt de mogelijkheid je te richten op projecten met betrekking tot geïntegreerde waterzuivering voor de industriële wereld. Je analyseert en optimaliseert bestaande installaties. Ook werk je nauw samen met (R&D) partners; bijv. TNO, TU Delft en Kiwa. Je houdt tevens feeling met de praktijk van alle dag, daar je inhoudelijk betrokken bent bij de definitie en ontwerp van nieuwbouw en operationele trouble shooting activiteiten. Profiel: HTS/TU, aangevuld met een aantal jaren relevante werkervaring. Praktische instelling, communicatief sterk en uitstekende analytische vaardigheden. Consultant (Eindhoven): Guido Klaassen, mobiel 06 - 55 38 40 24

IMPLEMENTATION MANAGER Excellent remuneration - Hoofddorp GlobalCollect is the leading provider of international payment processing solutions for eCommerce companies worldwide, servicing Apple, Microsoft, HP, Sony, Vivendi and others. In addition to established payment mechanisms such as credit cards, clients are offered cutting edge payment options, encompassing over 100 countries and currencies. GlobalCollect would like to strengthen its Merchant Implementations Team with Implementation Managers. Responsible for realising implementations and adjustments of new and existing merchants, products and suppliers. Manages implementations by co-ordination with internal teams, deals with external suppliers, consultancy for merchants, co-manages the relation and expectations of merchants & suppliers, accreditation testing, sets priorities to allocate available resources, reports on hours spent and costs incurred, identifies and advises on possible improvements on products, processes, procedures and exceptions. The ideal candidate is a Bachelor/Master with extensive knowledge of internet/ICT technology. Experience with projectmanagement, preferably in payment industry. Communicator with sales experience. Proactive, cost- and result driven. Fluent in English, Spanish/German a plus. Occasional travel. Consultant (Amsterdam): Marcel Wijngaard, mobile 06 - 21 84 19 78

PRODUCT DEVELOPMENT MANAGER Excellent remuneration - Hoofddorp GlobalCollect is the leading provider of international payment processing solutions for eCommerce companies worldwide, servicing Apple, Microsoft, HP, Sony, Vivendi and others. In addition to established payment mechanisms such as credit cards, clients are offered cutting edge payment options, encompassing over 100 countries and currencies. GlobalCollect would like to strengthen its Product Development Team with Product Development Managers, responsible for developing/ enhancing one or more products. Develops and implements new products and services. Internal/ external consultancy. Manages, advises and communicates on product specs. Deals with external suppliers. Advises and initiates activities that increase quality and/or efficiency of products, processes and procedures. Organizes product training and keeps product documentation updated. Monitors market development. Bachelor/Master with extensive knowledge of internet and ICT technology (XML, internet protocols & security, basic SQL). Analytical and innovative. Basic knowledge of payment industry (on/offline). Experience with projectmanagement, preferably in software development. Proactive, cost- & result driven. Communicator. Fluent in English. Willing to travel occasionally. Consultant (Amsterdam): Marcel Wijngaard, mobile 06 - 21 84 19 78

OPERATIONAL PLANNING MANAGER

Informatie Bel de consultant op het nummer van de vestiging (’s avonds en in het weekend op het mobiele nummer) of kijk op www.yer.nl Reageren Ga naar onze website, registreer en reageer via uw persoonlijke pagina. Vestigingen Amsterdam 020 - 697 50 11 Arnhem 026 - 353 91 30 Breda 076 - 799 98 00 Den Haag 070 - 799 03 00 Eindhoven 040 - 246 86 68 Heerenveen 0513 - 79 90 10 Maastricht 043 - 750 17 10 Rotterdam 010 - 798 01 00 Zwolle 038 - 457 21 00 YER biedt Recruitment Solutions Campus Recruitment Young Executive Recruitment Interim Solutions Interim Professionals Interim Management Development Solutions Assessment Center Coaching & Talent management

Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Hilversum JT International Company Netherlands B.V. is onderdeel van JT International een dochteronderneming van Japan Tobacco Inc., de op twee na grootste internationale tabaksfabrikant ter wereld met meer dan 90 verschillende merken. JT International Company Netherlands B.V. heeft vestigingen in Hilversum en Brussel. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de marketing en sales in de Benelux van JTI sigarettenmerken. De Operational Planning Manager is, in nauwe samenwerking met de Field Force Managers, verantwoordelijk voor een effectieve en efficiënte programma/activiteitenplanning voor de Trade Marketers (Field Force) in de Nederlandse markt. Verzamelt informatie van de Consumer & Trade Marketing afdelingen: Portfolio, Brand & Trade Strategy en Planning & Development en maakt overzichtelijke en begrijpbare scripten voor Trade Marketers. Zorgt voor managementrapportages, is een spil in de organisatie, stuurt een medewerker aan en rapporteert aan de Consumer & Trade Marketing Operations Director. WO opleiding en ten minste 5 jaar relevante ervaring in de retail of FMCG branche. Cijfermatig onderlegd, analytisch sterk en zeer bekwaam in het produceren van rapportages en planningen. Uitstekende kennis van de Nederlandse en Engelse taal. Consultant (Amsterdam): Jeroen van het Hof, mobiel 06 - 11 95 61 66

BU MANAGER WATER TREATMENT € 55.000,= - € 65.000,= + auto - Amsterdam zuidoost ‘Water is leven, Culligan is water’. Culligan Nederland BV (Amsterdam, 60FTE) is deel van Culligan International, oudste aanbieder van water en vooraanstaand leverancier van kennis, kwaliteit en betrouwbaarheid. Levert zuiver drinkwater in flessen en complete waterzuiveringsinstallaties. Afnemers zijn te vinden in branches met behoefte aan zuiverder water dan standaard drinkwater. De BU Water Treatment (12FTE) adviseert en levert de zuiveringsinstallaties, groeit gestaag en kent 3 afdelingen: Sales adviseert klanten m.b.t. ontharden, demineraliseren, filtreren en UV-desinfectie; Techniek ondersteunt de afdeling Sales en verleent service; Office ondersteunt administratief. De BU Manager is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding, is sparringpartner voor de collega in Brussel en rapporteert aan de directie. Ondersteunt de Account Manager. Doet productkennis op ter ondersteuning en advisering van klanten en collega’s. Bewaakt de kwaliteit. Profiel: HBO/academisch technische opleiding eventueel aangevuld met bedrijfskunde en minimaal 5 jaar relevante werkervaring, met waterbehandelingstechniek is een pre. Leidinggevende, stimulerende capaciteiten. Klantgericht, pragmatisch, ondernemend, flexibel, stressbestendig, innovatief en leergierig. Consultant (Amsterdam): Alex Docter, mobiel 06 - 47 13 55 93

HEAD OF FINANCE Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Barendrecht Tunstall Benelux, gevestigd in Barendrecht, is een onderdeel van het Britse Tunstall Group, wereldwijd marktleider in ontwerp verkoop en service van geavanceerde Telecare en Telehealthsystemen. Tunstall Benelux heeft een sterke naam opgebouwd door hoge betrokkenheid, maatwerkoplossingen, creativiteit en sterke klantgerichtheid. Tunstall Benelux heeft een forse groei-ambitie die zij gaan realiseren door vooral hun klanten in de gezondheids/welzijnssector, huisvesting en installatiebranche verder uit te breiden. De Head of Finance is verantwoordelijk voor de gehele financiële administratie, geeft leiding aan de totale administratie en rapporteert als lid van het MT direct aan de Managing Director. Houdt zich bezig met budgetbewaking, bewaking projectadministratie, periodieke managementrapportages, maandafsluitingen en grootboekadministratie. De Head of Finance is een gedreven, energieke people manager die graag initiatief neemt en proactief met de organisatie meedenkt. De Head of Finance heeft een financiële achtergrond op minimaal HBOniveau en beheerst naast de Nederlandse taal ook de Engelse taal goed in woord en geschrift. Is op hoogte van alle weten regelgeving. Kennis van het ERP softwaresysteem BAAN is een pre. Consultant (Den Haag): Thomas Bos, mobiel 06 - 22 06 08 78

The Netherlands | Belgium | Germany | Spain | USA | www.yer.com

Sport 7

Voetbal Colin is uitgegroeid tot het symbool van het mislukte beleid van Ajax

‘Nu is het de bank, straks de tribune’ Davids keert terug Edgar Davids start morgen tegen AZ in de basis bij Ajax. Davids keert terug na een beenbreuk die hij opliep in de voorbereiding van dit seizoen. Dat de middenvelder meteen ook de aanvoerdersband krijgt omgehangen, onderstreept het belang van zijn terugkeer. Koster: ‘Edgar is voor mij een verlengstuk in het veld. Iemand die jonge spelers kan aansturen. Zo’n speler misten we na het vertrek van Jaap Stam. We zien wel hoe lang Edgar het tegen AZ volhoudt.’ Ook de van PSV overgekomen Kenneth Perez kan op een basisplaats rekenen. Koster toonde zich erg tevreden over wat de Deen tot nu toe heeft laten zien. ‘Tijdens het vriendschappelijke toernooi dat we in Dubai hebben gespeeld, liet hij een goede indruk achter. Kenneth is altijd aanspeelbaar en kan mensen voor de goal zetten.’ Nu Ajax in aanvallend opzicht de boel weer op orde heeft, hoopt Koster zijn ploeg nog achterin te kunnen versterken. Bruno Silva van FC Groningen staat hoog op het verlanglijstje van de interim-coach. Hedwiges Maduro gaf gisteren aan te willen vertrekken bij Ajax. Of hij al de komende weken naar een nieuwe werkgever mag uitzien, wilde Koster nog niet zeggen. ‘Maar je weet nooit hoe het in de voetballerij gaat.’

Sport

Driepunter MOndanks schorsing Ogararu Geen basis-

Johan Faber

plaats voor verdediger Jurgen Colin tegen AZ

„

M Geen warm welkom

Elk balcontact van de geboren Utrechter ging tot nu toe gepaard met fluitconcerten Iwan Tol

...

AMSTERDAM

Wat hij liever heeft, is de vraag: een basisplaats bij Ajax of een kampioenschap van zijn club. Jurgen Colin begint te lachen, schuift wat ongemakkelijk op zijn stoel en zegt: ‘Nee man, nee, daar kan ik echt geen antwoord op geven. Zeg ik basisplaats, dan lijkt het net alsof ik niet hoop dat we kampioen worden en zeg ik kampioenschap, dan kan ik mezelf toch niet meer serieus nemen? Ik pas eventjes, dat begrijp je toch wel?’

Uitzichtloze situatie Voor Jurgen Colin (27) wordt zijn situatie bij Ajax met de week uitzichtlozer. De rechterverdediger kwam deze zomer op voorspraak van trainer Henk ten Cate over van Norwich City, als stand-in voor George Ogararu. Maar na het vertrek van Ten Cate naar Chelsea lijkt hij het krediet definitief te hebben verspeeld bij Ajax. Niet voor niets wil Adri Koster het liefst zo snel mogelijk Bruno Silva van FC Groningen aan de selectie toevoegen. Colin ondergaat de situatie gelaten. Zelfs nu Ogararu morgen tegen AZ geschorst is, rekent Colin nergens meer op. ‘Gelet op de trai-

PRO SHOTS

ning wil de trainer tegen AZ met Siem de Jong op de rechtsbackpositie spelen. In dat geval hoef ik me al helemaal niet meer druk te maken om Bruno Silva, lijkt me.’

Ik hoef me nu al helemaal niet meer druk te maken om Bruno Silva, lijkt me Colin noemt zijn situatie ‘niet leuk’. Het is een understatement. Geen vertrouwen van de trainer, uitgegroeid tot het symbool van het mislukte aankoopbeleid van Ajax en ook nog eens beschimpt door zijn eigen supporters, want elk balcontact van de geboren Utrechter ging tot nu toe gepaard met fluitconcerten. ‘Niet wat je noemt een warm welkom’, merkt hij cynisch op. Vrienden hadden hem al gewaarschuwd bij zijn komst naar Amsterdam. ‘Ze zeiden dat op supportersforums op internet allerlei negatieve dingen over mij stonden. Zo van: wie is die Colin eigenlijk?’ De situatie veranderde van kwaad tot erger. Zozeer zelfs dat Colin na

de wedstrijd tegen Willem II als enige Ajacied de meegereisde aanhang niet wenste te bedanken voor hun steun. ‘Waarom zou ik dat doen?’, vraagt hij zich af. ‘Zelfs al had ik gescoord, dan was ik nog niet naar ze toe gelopen. Ze hebben me tot nu toe alleen maar uitgefloten. Hen bedanken zou ik daarom schijnheilig vinden.’ Een afvaardiging van Vak 410 zocht Colin onlangs nog op om hem een hart onder de riem te steken. Ze schonken de verdediger een sjaaltje van Ajax en beloofden zijn criticasters te kalmeren. ‘Volgens hen ging het maar om een klein groepje. Ik kan het gebaar waarderen, maar de relatie tussen de supporters en mij is tot op heden niet de gemakkelijkste, dat mag duidelijk zijn.’

Wakker geschud Inmiddels heeft Colin al wel zijn zaakwaarnemer gebeld. ‘Ik heb hem even wakker geschud en duidelijk gemaakt wat er allemaal speelt. Nu is het nog de bank, straks de tribune. En van spelen in het tweede word je niet beter. Ik kan nu wel roepen: ik wil weg. Maar dan moet er eerst belangstelling zijn. Het belangrijkst voor mij is nu fit blijven. Mocht de trainer een beroep op me willen doen, dan sta ik er.’ P

Op YouTube is een nieuwsfragment te zien waarin Barack Obama, in hemdsmouwen maar met das, tussen de campagnebedrijven door achteloos een driepunter gooit. (Obama’s commentaar na afloop: ‘That’s how you perform under pressure.’) Er is ook een filmpje te vinden van een basketballwedstrijd uit Obama’s highschool-tijd. De schimmige beelden laten zien hoe een slanke neger na een uitbraak een stijlvolle lay-up maakt. In hetzelfde filmpje mist Obama trouwens een vrije worp. Barack Obama wordt door zijn tegenstanders wel afgeschilderd als een feelgood-politicus, die de harten van de Amerikaanse kiezers verwarmt met goedkope retoriek over ‘hoop’, maar wie zich verdiept in Obama’s sportieve achtergrond krijgt een heel ander beeld van de man die door Oprah (en haar doelgroep) is omarmd. Ik vond een artikel in de New York Times, waarin een aantal oude basketbalvrienden van Obama aan het woord komen. Het blijkt dat de Democratische presidentskandidaat een voorkeur heeft voor pickup basketball, dat vooral op straat wordt gespeeld, zonder scheidsrechter, met zelfgemaakte regels en veel verbale intimidatie en grootspraak. Trekken, duwen en ellebogenwerk zijn vaste ingrediënten van pickup, maar Obama deinst volgens zijn buddies niet terug voor een ruig partijtje op de playground.

Zijn gebrek aan lengte en spiermassa compenseert hij met sluwheid, en met een snelle, offensieve stijl. ‘Hij is erg goed in het vinden van manieren om te winnen van tegenstanders die sterker lijken’, aldus een van Obama’s vrienden, een uitspraak die tot nadenken stemt. Door zijn drukke agenda heeft Obama de laatste jaren nog maar weinig tijd voor zijn ‘eerste liefde’. Toch lijkt hij me, gezien zijn schotvaardigheid, sportief gesproken onverslaanbaar in de huidige campagne. Hillary Clintons favoriete sport is snelwandelen, wat genoeg zegt. In het Republikeinse kamp kan Obama nog de meeste tegenstand verwachten van John McCain, die in zijn marinetijd bokste in de lichtgewichtklasse. Maar McCain is al 71, Obama pas 46. Als ik Obama was, zou ik mijn ‘skills’ tot een speerpunt van mijn campagne maken. Daarbij is basketbal een onuitputtelijke bron voor metaforen (kopsuggestie na een Obama-overwinning: Slamdunk!), die van pas kunnen komen in Obama’s veelgeroemde speeches, en staat sport in het algemeen symbool voor ‘verbroedering’, wat weer mooi aansluit bij de Obama-boodschap. Dat sportief geïnspireerde campagnes in Nederland nog in de kinderschoenen staan, bewijst PvdA-politicus Rob van Gijzel, die burgemeester van Eindhoven wil worden. Als startlocatie voor zijn verkiezingtour koos Van Gijzel voor het Philips-stadion, waar hij samen met oud-keeper Hans van Breukelen de ‘aftrap’ verrichte. Deze sketch leek me een ernstige vergissing. Je ziet wel eens dat een keeper een doelpunt maakt, vooral tijdens een wanhoopsoffensief in blessuretijd – al heeft Van Breukelen bij mijn weten nooit gescoord. Er zijn ook keepers die zich hebben ontwikkeld tot vrije trappen-specialist, of die als vliegende keep ‘meevoetballen’. Zelfs voor het nemen van een penalty draaien sommige keepers hun hand niet om. Keepers zijn, kortom, tot de gekste dingen in staat. Maar een keeper die een aftrap neemt, dat is volgens mij nog nooit vertoond.

„

8

Achtergrond

HOLLANDSE HOOGTE

In de steppen van Mongolië speurt Maury Kravitz, een advocaat uit Chicago, naar de tombe van de legendarische veroveraar Dzjengis Khan.

Nieuwe goudzoekers Technologische doorbraken luiden een nieuw tijdperk van schatgraven in. Zo werd onlangs voor de kust van Spanje het schip ‘de Zwarte Zwaan’ gevonden, met 500.000 munten aan boord. Jeroen Ansink

O

p 17 juni 1949 maakte een Amerikaans spionagevliegtuig bij het drielandenpunt tussen Turkije, Iran en de Sovjet-Unie een opmerkelijke foto van de berg Ararat. Te zien was hoe onder het ijs op de oostflank, op zo’n vijf kilometer hoogte, iets verscholen lag wat leek op een reusachtig schip. De geheime afbeelding bleef jarenlang verborgen in de krochten van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, totdat veiligheidsanalist Porcher Taylor haar in 1995 met een beroep op de Freedom of Information Act openbaar wist te maken. ‘Het zou natuurlijk best om een ongewone rotsformatie kunnen gaan’, zegt Taylor, in het huidige leven een energieke rechtenprofessor aan de universiteit van Richmond in Virginia. ‘Maar als dit werkelijk een door mensen gemaakt schip is, dan kan het haast niet anders dan de ark van Noach zijn.’ Sindsdien gebruikt Taylor zijn vrije tijd om te bewijzen dat hij daadwerkelijk een ontdekking van bijbelse proporties heeft gedaan. Het is een speurtocht die met name de laatste jaren in een stroomversnelling is terechtgekomen. Dankzij technologische doorbraken als commerciële satelliet-fotografie, GPS-navigatie, en draadloze communicatie waarmee data overal ter wereld in real time met elkaar vergeleken kunnen worden, heeft Taylor een alsmaar groeiend arsenaal aan middelen om zijn onderzoek te staven. Het zijn technieken die vandaag de dag volgens professor Frederick Limp van het Center for Advanced Spatial Technologies aan de Universiteit van Arkansas ‘zo’n beetje voor iedereen toegankelijk zijn’. Het is dan ook niet verwonderlijk dat steeds meer mensen gewapend met uiterst gevoelige metaaldetectors, radarapparatuur, en elektronische magnetometers om de grootte van magneetvelden te meten, op

Als dit schip door mensen is gemaakt, dan moet dit wel de ark van Noach zijn

jacht gaan naar verborgen schatten die sinds eeuwen aan het oog der mensheid zijn onttrokken. In de steppen van Mongolië speurt Maury Kravitz, een advocaat uit Chicago, naar de tombe van de legendarische veroveraar Dzjengis Khan. Maurizio Seracini, ingenieur in San Diego, zoekt al meer dan dertig jaar naar de Slag bij Anghiari, een verloren meesterwerk van Leonardo da Vinci. En vanuit de ruimte ontdekten archeologen van NASA in 2006 een duizend jaar oude Maya-stad in de jungle van Guatemala. Archeologen maakten gebruik van foto’s van de commerciële satelliet IKONOS, die eigendom is van het Amerikaanse bedrijf GeoEye.

De Bijbel als schatkaart Ook Taylor wordt in zijn zoektocht geholpen door IKONOS-fotografie. De beelden zijn tot op een meter nauwkeurig en tonen aan dat het object op de berg Ararat zo’n 300 meter lang is en ongeveer 50 meter breed. ‘Als we de Bijbel als schatkaart beschouwen, dan zijn dat precies de verhoudingen die de ark van Noach ook had. Genesis 6:15 stelt immers: ‘driehonderd ellen zij de lengte der ark, vijftig ellen haar breedte’. Het is de vraag of de Bijbelse el overeenkomt met een meter, maar de proporties kloppen in ieder geval.’ Taylor hoopt over enkele maanden een doorbraak te kunnen melden, wanneer hij data krijgt van de satelliet WorldView, die in de zomer van vorig jaar werd gelanceerd door het Amerikaanse bedrijf Digital Globe. ‘Deze foto’s zijn twee keer zo scherp als die van de IKONOS.’ Tegelijkertijd werkt hij aan de declassificatie van een geheime CIA-foto uit 1976, die volgens hem het mysterie voor eens en altijd kan oplossen. ‘Geloof het of niet, maar de stand van de commerciële satellietfotografie valt in het niet bij de technologie waar de CIA al decennia over beschikt.’ Hoe scherp de meer dan dertig jaar oude spionagefoto precies is, kan Taylor niet zeggen. ‘Dat soort informatie wordt met het oog op de oorlog tegen het terrorisme beschouwd als staatsge-

heim. De Amerikaanse overheid wil de terroristen niet laten weten waar zij tegen strijden.’ Een hoge inlichtingenofficier die de foto met eigen ogen heeft gezien, wist voor Taylor echter al een tipje van de sluier op te lichten. ‘Hij gaf me de bevestiging dat het gaat om de restanten van een door mensen gemaakt object, naar alle waarschijnlijkheid een schip.’ Mocht Taylor inderdaad op de ark van Noach zijn gestuit, dan is het organiseren van een expeditie volgens hem slechts een kwestie van enkele telefoontjes. ‘Ik heb van een hoge diplomaat op de Turkse ambassade in Washington de verzekering gekregen dat mij geen strobreed in de weg zal worden gelegd. Voorwaarde is wel dat het bewijsmateriaal overtuigend genoeg moet zijn. De berg Ararat ligt op een steenworp van Iran, in een politiek hypergevoelig gebied. Bovendien hebben avonturiers de afgelopen jaren al wel vaker verkondigd dat ze de ark hebben gevonden. De Turkse regering wil nu eerst zien, en dan pas geloven.’ En als het toch om een bizarre rotsformatie blijkt te gaan? ‘Dan is het raadsel in ieder geval opgelost. Dat geeft me al voldoening genoeg.’

Beursgenoteerd schatgraven Voor tal van schatgravers gaat het echter om veel meer dan de eer alleen. Norman Scott van het Floridase bedrijf Global Explorations heeft al honderdduizenden dollars uitgegeven aan de zoektocht naar een kamer met wandpanelen van barnsteen, die in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s uit een Russisch paleis werd geroofd. Jack Harbeston van het bedrijf Sea Search Armada heeft met honderd mede-investeerders 12 miljoen dollar uitgegeven aan het lokaliseren van het wrak van de San José, een Spaans galjoen dat in 1708 voor de kust van Colombia zonk met een schat van mogelijk 10 miljard dollar aan boord. Odyssey Marine Exploration uit Florida, dat eveneens de zeebodem afspeurt, is zelfs een beursgenoteerd bedrijf met een marktkapitalisatie van een kwart miljard dollar. Ondanks haar commerci-

Achtergrond

Archeologen van NASA ontdekten vanuit de ruimte een duizend jaar oude Maya-stad in de jungle van Guatamala. Bij de vondst van de Zwarte Zwaan werden zo’n 500.000 munten geborgen.

ele karakter beschouwt de onderneming zich niet als schatjager. ‘Een pornoster is een acteur, maar niet alle acteurs zijn pornosterren’, licht woordvoerster Natja Igney het verschil toe. ‘Het gaat ons niet alleen om het geld. Het wetenschappelijke aspect is minstens zo belangrijk.’ Odyssey-president Mark Gordon, een duikfanaat die als zelfstandig ondernemer fortuin heeft gemaakt in de technologiesector, gebruikt liever de term ‘commerciële zeearcheoloog’. ‘Sommige academici bekritiseren ons vanwege ons streven naar winst. Maar ik ben juist van mening dat we in de positie zijn we om de beste archeologie ter wereld te leveren, precies omdat we beschikking hebben over zoveel kapitaal. Voordat we ook maar één voorwerp omhoog halen, brengen we met sonar en onderwaterfotografie het hele wrak plus omstreken in kaart.’

Strenge criteria Toch biedt een notering aan de schermenbeurs Nasdaq niet alleen maar voordelen. ‘Voor bepaalde aspecten van ons werk zou het beter zijn als we als een privébedrijf zouden kunnen opereren. Een beursgenoteerde onderneming heeft de verplichting om zoveel mogelijk informatie in de openbaarheid te brengen, terwijl wij uit concurrentieoverwegingen liever in het geheim opereren. Maar we moeten wel, want zonder grote hoeveelheden kapitaal houd je het in deze sector niet lang vol. Het inzetten van onze speciale speuronderzeeër kost bijvoorbeeld 25.000 dollar per dag. Dat geld verdien je

pas terug als je daadwerkelijk iets van waarde vindt.’ Odyssey hanteert dan ook strenge criteria bij het selecteren van een potentieel wrak. ‘Op de eerste plaats moet het gaan om een lading van hoge waarde. We moeten per slot van rekening aan onze aandeelhouders denken. Daarnaast moet de route van het schip goed gedocumenteerd zijn, zodat we niet op de bonnefooi hoeven te zoeken. En tenslotte geven we de voorkeur aan internationale wateren, omdat juridische claims van bijvoorbeeld overheden die kunnen leiden tot confiscatie daar minder kans maken. Daarnaast geldt dat hoe groter de diepte, hoe kleiner de kans dat anderen ons voor zijn geweest. Wij zijn een van de weinige bergingsbedrijven die tot op drie kilometer diepte kunnen opereren.’ Het bedrijf heeft in de loop der jaren een portefeuille van ‘enkele duizenden wrakken’ opgebouwd. Volgens Gordon, die niet in details wil treden, zitten daar ‘bijna zeker’ ook Nederlandse schepen tussen. ‘Het lijkt ons fantastisch om samen met de Nederlandse overheid een bergingsactie te organiseren. Dus als je nog iemand kent...’

Miljoenenbuit De minutieuze voorbereidingen ten spijt, is beleggen in Odyssey niet voor mensen met een zwak hart. De onderneming heeft bijvoorbeeld al drie jaar geen winst meer gemaakt. Maar zo nu en dan weet het bedrijf een schat te vinden die alle verliezen ongedaan maakt. In 2003 bijvoorbeeld ontdekte Odyssey het wrak van de SS

Het wrak van de San José

De tombe van Dzjengis Khan

Voor de kust van Colombia ligt een gezonken Spaans galjoen dat bekendheid geniet als ‘de Heilige Graal van de scheepswrakken’. Het gaat om de San José, die op 8 juni 1708 ten onder ging met zeshonderd man en een lading goud, zilver en smaragden met een geschatte waarde van tussen de 2 en 10 miljard dollar. De Amerikaan Jack Harbeston, oprichter van het bedrijf Sea Search Armada, denkt het wrak al meer dan 25 jaar geleden gelokaliseerd te hebben. Wat ontbreekt is de toestemming om te bergen. Harbeston sloot in 1979 een overeenkomst met de Colombiaanse regering, waarin Sea Search vijftig procent van de opbrengst kreeg toebedeeld. Dit contract werd vijf jaar later door een nieuwe president nietig verklaard. Sindsdien is Sea Search in een slepend juridisch gevecht verwikkeld. Harbeston, die met zo’n honderd mede-investeerders al 12 miljoen dollar in het project heeft gestoken, stuurt nu op een schikking aan. ‘Als ik wist dat het zo lang zou duren, was ik er nooit aan begonnen.’

De Amerikaanse advocaat Maury Kravitz heeft vijftien jaar van zijn leven en meer dan 3 miljoen dollar gespendeerd aan het zoeken naar de tombe van Dzjengis Khan. Volgens historische bronnen zou deze legendarische Mongoolse veroveraar in 1227 overleden zijn. De precieze locatie van zijn laatste rustplaats is echter onbekend. Kravitz heeft dankzij verschillende expedities al verscheidene grafzerken weten te vinden. Hij hoopt komende zomer met hulp van een hoogwaardige metaaldetector uitsluitsel te kunnen geven. Overigens is het niet waarschijnlijk dat het graf van Khan veel van fysieke waarde bevat: in de Mongoolse cultuur geloofde men niet dat een heerser na zijn dood enigerlei voorwerpen nodig had.

De barnstenen kamer In 1716 gaf koning Frederik Willem I van Pruisen de Russische tsaar Peter de Grote een kamer met panelen van barnsteen cadeau. Het kunstwerk kwam uiteindelijk terecht in het

zomerpaleis van Tsarskoye Selo. Daar werd het in 1941 door de binnengevallen nazi’s ontmanteld en meegenomen. Sindsdien is de barnstenen kamer, dat door een Britse ambassadeur ooit is omschreven als het ‘achtste wereldwonder’, spoorloos. Het Amerikaanse bedrijf Global Explorations, eigendom van de 77-jarige Norman Scott, heeft inmiddels honderdduizenden dollar uitgegeven aan speurtochten in een kathedraal in Kaliningrad en tunnels onder een Duits kasteel. Hoewel hij momenteel toestemming zoekt om te mogen zoeken in een Oostenrijks meer, raakt hij er steeds meer van overtuigd dat het kunstwerk waarschijnlijk in Duitsland is, ‘in handen van aristocratische families die het elke zes maanden verplaatsen’.

De Heilige Graal De zoektocht naar de Heilige Graal wordt bemoeilijkt doordat niemand precies weet over welk voorwerp het nu eigenlijk gaat. In sommige Middeleeuwse verhalen wordt de Heilige Graal beschreven als de schaal waarin

Hoe dieper de zee, des te kleiner de kans dat anderen ons voor zijn geweest

9

GETTY IMAGES

Republic, een oceaanstomer die in 1865 tussen New York en New Orleans in een orkaan ten onder ging. Behalve een schat aan archeologische informatie wist Odyssey duizenden gouden en zilveren munten met een waarde van naar schatting 75 miljoen dollar op te diepen. De grote klapper is mogelijk de vondst van een schip met de codenaam ‘de Zwarte Zwaan’ in de Atlantische Oceaan, vlak voor de Spaanse kust. Hierbij zijn in totaal zo’n 500.000 munten geborgen. Hoewel de zaak juridisch nog dichtgetimmerd moet worden, kan het bedrijf uitzien naar een potentiële inkomstenbron van maar liefst een half miljard dollar. De Spaanse overheid was not amused met de actie van Odyssey. Volgens Spanje bevond het wrak zich in de territoriale wateren, maar Odyssey ontkent dat. ‘Het is nu net alsof iemand zomaar de Giralda (de beroemde toren van de kathedraal van Sevilla) heeft meegenomen’, zei Javier Noriega, hoofd van de Nerea Arqueologia Subacuatica onlangs in The Independent. De Spaanse overheid heeft hem de opdracht gegeven een schatkaart te tekenen, zodat duidelijk wordt waar nog meer Spaans erfgoed op de zeebodem ligt. Noriega zelf wil in elk geval koste wat kost voorkomen dat schatgravers historische plaatsen uitmelken voor eigen gewin. Ondertussen zoekt Odyssey onverstoorbaar door. Gordon: ‘Volgens de Verenigde Naties liggen er naar schatting zo’n 3 miljoen scheepswrakken op de oceaanbodem. Voorlopig hebben we dus nog werk genoeg.’ p

het bloed van Christus na de kruisiging is opgevangen, in andere overleveringen is het de beker die Jezus gebruikte bij het Laatste Avondmaal. Ook over de plaats waar de Graal zich bevindt is geen overeenstemming. Volgens de Italiaanse historicus Alfredo Barbagallo is er ‘een grote kans’ dat het object begraven ligt in de catacomben van Rome. In de zomer van 2006 kreeg de kerk van St. Luke’s in het Engelse Hodnet een inbraak te verduren, waarbij een orgel en een stenen muur

beschadigingen opliepen. Volgens de dominee ging het om twee Italiaanse toeristen met een uit de hand gelopen obsessie voor het boek de Da Vinci Code. Daarin wordt gesuggereerd dat de Heilige Graal een aantal documenten is met het bewijs dat Jezus getrouwd was met Maria Magdalena en een dochter had.

Interview

10

Presentator

Mart Smeets

‘Mijn ego is 1 meter 93’ Bij het EK schaatsen werd Mart Smeets gisteren 61. ‘Ze vroegen of ik wilde stoppen. Wat een immorele vraag.’ Robert Vuijsje

H

et kan toch niet waar zijn dat ze hier geen bruin brood hebben? Het is half 2 ’s middags, Mart Smeets ‘moet een kleinigheidje eten, om niet te veel af te vallen’. De bestelling luidt: een boerenomelet, met boerenbruinbrood, en een glas rode wijn. ‘Eén van de twee glazen per dag.’ De ober zegt dat ze alleen wit brood hebben. ‘Waarom geen bruin brood?’, vraagt Mart, met luide stem. ‘Zijn hier geen bakkers in de buurt?’ De ober zegt nog een keer dat ze alleen wit brood hebben. Mart: ‘Dan moet het maar. Kunnen ze het wel goed donker roosteren?’ Een paar minuten later verschijnt een groot bord vol boerenomelet. ‘Goeiendag zeg.’ Bij binnenkomst moet hij eerst naar het toilet. ‘De prostaat is belangrijker geworden dan welk ander lichaamsdeel dan ook. Je kunt niet meer over de sloot piesen, alleen nog net over de punt van de schoenen. De prostaat is tot Olympische hoogte gestegen.’ Op 11 januari werd hij 61. ‘Onze welvaartsstaat is zo perfect ingericht dat iemand van de NOS, ik weet niet eens meer wie, vorig jaar aan mij vroeg of ik wilde doorwerken of niet. Er waren mogelijkheden voor vervroegd pensioen. Wat een immorele vraag. Ik zou bijna zeggen: abject, om met Moszkowicz te spreken. Het was een heel gek idee om die vraag aan iemand te stellen die zijn arbeidzame leven in één grote sprint heeft afgelegd. Alsof ik klaar zou zijn. En wie maakt dat uit? De vraag is gesteld en door mij afgewimpeld in 7 seconden.’ Het probleem is dus dat ze hem vaak niet begrijpen. ‘Dat gedoe met die truien die ik droeg bij het schaatsen. Die domme, domme mensen hadden niet door dat het allemaal één grote grap was. Een paar jaar geleden zaten we bij elkaar – hoe kunnen we het hele zooitje bij de pik pakken? Normaal zou ik die truien nooit kopen, ze zijn niet flatteus, en dan moet ik ook nog zoeken naar mijn maat. Maar de dag na het schaatsen: ja hoor, een zuur stukje in de Volkskrant. En nooit over de inhoud hè, altijd persoonlijk. De week erna zat ik weer, zonder een spier te verrekken, in een nieuwe trui. ‘Zelfs Rintje Ritsma snapte het. Hij zat voor het eerst als analist bij de NOS. “Mart, moet je opletten”, zei hij. “Ik trek er straks ook één aan.” Ze zijn exorbitant duur, wel 500 euro. Dale, een Noors merk. De Rolls Royce onder de truien. Een paar maanden later had ik ze helemaal te pakken. Met mijn vrouw was ik in Oslo. We zagen de zomeruitvoering hangen. In een Tour-uitzending trok ik er een aan. De volgende dag: zuur stukje in de Volkskrant over mijn trui. Yes! Yes! God, wat hebben we een lol gehad. ‘Ik ben altijd bezig met uiterlijkheden. Vroeger had je in de eredivisie een voetballer die Huub Smeets heette. Hij was spits, schopte er weleens een in. Altijd als hij scoorde, stond er op zondag bij Studio Sport een plant in beeld op mijn bureau. Niemand die het opviel. Ik heb hem één keer ontmoet, hij had het wel gezien. Beeldgrappen mogen. Maar ik ben geen grapjas. Ooit

heb ik in één uitzending negentien verschillende stropdassen gedragen, met een stalen gezicht. Van foeilelijke paarse dassen tot neutrale blauwe. Bij een filmpje van vijftien seconden razendsnel verwisselen met een voorgestrikte das. Geen man had het gezien. Vrouwen begonnen er allemaal over. ‘Bij de NOS was ik een van de eersten die aandacht had voor kleding. Mijn vader had dat ook. Nu is het een rage om er zo slordig mogelijk uit te zien. Newsnight is een prachtig programma, dat ben je toch met me eens? Zie je daar ooit een presentator zonder das? Het hoort bij het vak, zo doen ze het over de hele wereld. Zijn wij nou gek, of de rest van de wereld? Ik moet vreselijk lachen als Paul Witteman gemaakt slordig doet. Bij Jeroen Pauw zit dat losse aan zijn lijf, dat hoort bij hem. Nu draagt Witteman ineens een grijs pak met een blauw hemd en zonder das. Is dat los? Het is fout los. ‘Laatst lees ik de NRC, toch een kwaliteitskrant. Ik was flabbergasted. Een jongen schreef dat ik een van de grootverdieners van de NOS was, ik zou tonnen verdienen. Mijn vrouw en ik hebben 5 minuten keihard zitten lachen aan de keukentafel. “Was het maar waar”, zei ze nog. We hebben overwogen hem een e-mail te sturen – jij schrijft dat wel, maar weet je hoe de waarheid is? Ik kom bij de NOS lang niet aan de Balkenende-norm. Zo hoog kun je daar niet eens komen. Ik niet tenminste. Ik laat het maar gaan, al die nare, persoonlijke stukjes. Ik word coulant. Als ik mezelf google, zo-als iedereen weleens doet, dan kom ik een trash tegen zoals je zelden hebt gezien.’ Wat is uw talent? ‘Ik ben mezelf. Ik kan nukkig zijn en vervelend, maar ook vriendelijk en vrolijk. Televisie maakt anders, het deformeert. Het is moeilijk om jezelf te blijven.’ Waarom kunt u dat zo goed? ‘Omdat ik eigenwijs ben? Maar vooral: omdat ik me niet laat leiden door de autocue. Autocue kills television. Het is geen spreektaal, de hele intonatie wordt anders. Het is het voorlezen van de schrijftaal, mind you, van een ander. Ik kan het niet eens. Als ik het probeer, val ik proestend van het lachen omver. Die jongelui doen het allemaal. Bij Studio Sport hebben we nu Henry Schut. Hij heeft een goede stem, misschien wel de beste van allemaal. In het voorbijgaan zei ik een keer: “Probeer het eens zonder autocue.” Hij riep terug: “Jij hebt makkelijk praten.” Hoezo? Maar ik sloeg de zekerheid onder zijn voeten weg. Het was de laatste keer dat we over het vak praatten, dat vind ik jammer. Ik wil hem bij de hand nemen.’ Ziet u een opvolger? ‘Patrick Lodiers is zichzelf. Een groot talent. Sophie Hilbrand ook. Een enig wijf, ik zou zo met haar willen werken. Jeroen Pauw, als hij alleen is. Als hij samen met Witteman is, moet hij de taart delen. Hij moet ’m alleen eten. Bij het Jeugdjournaal werkt een leuk jong, hij was mee naar de Olympische Spelen in Athene. En nu vraag je me naar zijn naam. Als dat de andere kant van 61 worden is, dat Alzheimer de kop opsteekt.’ U noemt geen sportjongens? ‘Dione de Graaff heeft het in zich. Ze wil leren en ze weet dat ze een achterstand heeft met de feitenkennis over sport. Daar werkt ze aan. De rest zie ik niet vaak. Nee, echt waar. Het is niet dat ik ze niet wil zien. Ik heb zo’n ongelooflijk leuk leven dat televisie zelden een rol

Interview 11

CV Mart Smeets GEBOREN:

11 januari 1947 te Arnhem LAATSTE KEER ZIEK GEMELD:

In 1994 ben ik twee weken eruit geweest. Het was vrij heftig, ze dachten dat ik kanker had. Maandag kwam ik thuis, op woensdag was er een studiogesprek met Rinus Michels. Ik wilde mezelf bewijzen op een manier die ik nu bij niemand meer zou toestaan. Aan het einde van het gesprek voelde ik dat het nat werd, het bloed kwam door mijn hemd heen. Het was die bewijsdrift: kijk eens wat ik kan, kijk hoe hard ik kan werken. BESTE PLAN OM DE WERELD TE REDDEN:

Zelfbewuster leven, stoppen met de overconsumptie, en zeker stoppen met roken. Mijn dochter rookt. Ai. HAD GEDAAN IN DE OORLOG:

Hetzelfde als mijn vader: op een prettige manier in het verzet zitten. Het sprak me erg aan, die verhalen over het verzet. FAVORIETE FASTFOOD:

Ik ben van de slow food, ik eet geen fast food. Ik wil urenlang koken. Fast food is zonde. Geen smaak en geen gezelligheid.

MARCO OKHUIZEN

speelt in mijn zondagavond. Op zondag om zeven uur eten wij vaak buiten de deur. Voor die uitzending bedacht ik de term met het bord op schoot. Ik zag een familie voor me, met een vader en twee zoons die naar voetbal willen kijken, een dochter die dan naar haar kamer gaat om de Tina te lezen en een moeder die ziet hoe de lofschotel met ham, die ze met zoveel zorg heeft klaargemaakt, naar binnen wordt geschrokt. Wij deden dat thuis nooit zo, zonder respect. ‘In 2002 presenteerde ik voor het laatst op zondag om 7 uur. Sindsdien heb ik niet één keer gekeken. Ja, een keer naar Talpa, omdat ze me hadden gevraagd daar een stukje over te schrijven. Het is geen arrogantie of desinteresse. Wanneer je onder gelijkgestemden bent, is een samenvatting van Willem II-FC Twente niet het belangrijkste. Wat ik ook niet snap: waarom moet na iedere wedstrijd een hijgende jongen voor de camera worden getrokken om te vertellen hoe het was? Laat het nou toch. Nee, wij willen Louis van Gaal met een hartslag van 160 aan het woord laten. Denk je nu echt dat hij dan iets zinnigs zegt? We hopen dat hij overkookt, dat proberen we op de spits te drijven. ‘Wilfred Genee had mij willen zijn. Het was bijna eng, zo diep zat het in zijn systeem. In Thialf kwam ooit een keurige mevrouw naar me toe. Ze vertelde hoe haar zoon vroeger naar de televisie wees en zei: “Die meneer, dat wil ik later worden.” Dat was de moeder van Wilfred Genee. Ik vond het zo leuk en zo normaal, hoe ze dat zei. Ik heb niets tegen hem, maar hij heeft de gewoonte om stukjes te schrijven over andere mensen. Mijn naam kwam daar vaak in voor. Ik schrijf ook vaak stukjes, maar ik heb nog nooit een stukje geschreven waar zijn naam in voorkwam. Dat is hoe de verhoudingen liggen.’ ‘De zondagmiddaguitzending van Studio Sport, met gasten erbij, is de moeilijkste uitzending die we hebben. Het schakelen tussen al die verschillende sporten. Tom Egbers wil om 6 uur de uitzending presenteren met het Engels voetbal. Het middagprogramma is zoveel moeilijker dan die autocue-uitzending van 6 uur. Dat is geen echte tv, het is niet spontaan. Dat oplezen hoeft niet voor mij. Heb je de kijkcijfers gezien van onze schaatsuitzendingen? Ha! Meer dan een miljoen kijkers op een zaterdagmiddag. Die programma’s zijn beautiful. Niet omdat ik daar zit, met die Noorse truien heeft het niets te maken. Dat is allemaal buitenkant.’ Was u een goede basketballer? ‘Ik was een gewone basketballer. Beter dan mijn leef-

tijdsgenoten, daardoor kwam ik in de eredivisie en in het Nederlands team. Het was niets bijzonders.’ Was u een goede vader? ‘Door een nare scheiding was ik dat niet. Je draagt het mee als een kruis voor de rest van je leven. Verder zeg ik er niets over, dan worden alleen maar wonden opengereten. Nu ben ik wel een goede vader.’ Bent u een goede schrijver? ‘Ik ben een journalist, geen mooischrijver. Ik maak geen literatuur, het is lectuur. Ooit schreef Ron Kaal, een man die zelf niet goed kan schrijven, zó’n groot stuk in HP: Kan Mart Smeets schrijven? Nee, ik kan het niet, daarvoor is het pallet te groot. Ik schrijf vier columns per week, maak twee uur radio en daar komt alle tv nog bij. Wie kan dat zeggen?’

Volgende dag: zuur stukje in de Volkskrant over mijn trui. Yes! Yes!

Bent u arrogant? ‘Nee! Ik ben open, ik heb humor, ik wil delen. Dat zijn geen eigenschappen van arrogantie. Ik ben niet een sociaal mens, misschien dat ze het daarom zeggen. Aan die groepjesvorming doe ik niet mee, ik ben een lonely bull. Ik kan mezelf wegcijferen, ik kan terugstappen. Ik probeer een voorbeeld te vinden - als ik het Sportgala presenteer, zorg ik altijd dat ik weg ben voor het laatste shot, met alle winnaars bij elkaar. Daar hoor ik niet tussen.’ Bent u ijdel? ‘Natuurlijk. Ik ben zo ijdel dat ik nu een kopje koffie wil, maar die kelner komt maar niet.’ Wilde u graag beroemd worden? ‘Madame Curry is beroemd, en Albert Einstein. Mensen die de wereld beter hebben gemaakt. Dat geldt niet voor mij.’

Waarom verkopen uw boeken zo goed? ‘Omdat ik een merkwaardige clan van trouwe lezers heb. Het leest prettig weg, het is leuk en vertrouwd. Ze lezen die meneer die ze kennen van het bord op schoot.’

Heeft u een groot ego? ‘Mijn ego is 1 meter 93, dat is groter dan de gemiddelde Nederlandse man, hoorde ik vanochtend op de radio. Die is 1 meter 81. Ik heb een leuke eega, dat is belangrijker.’

Van die boeken wordt u ook geen miljonair? ‘Ik krijg een euro per boekje. Dat is 25.000 euro, en daar gaat de helft vanaf. In Amerika zou ik 5 miljoen per jaar verdienen, in Duitsland 2 miljoen. Bij een andere zender in Nederland had ik ook meer kunnen krijgen, maar daar zou ik niet de zelfontplooiing hebben die bij de NOS mogelijk was. De nestgeur is aantrekkelijk. Ik zit 35 jaar bij dezelfde baas, dat zijn vijf huwelijken.’ U moet voor het geld blijven werken? ‘Voor mijn geliefde moet ik tot mijn 65ste doorwerken. Nog vier jaar. Dan komen de AOW en de koopsompolissen die ik heb gekocht, net als iedere andere boerenlul. Moet ik er op mijn vijfenzestigste meteen uit? Leef ik dan nog? Ik weet het niet. In 2010 zijn de Winterspelen in Vancouver, dat is een mooie tussenhalte. Ik ben daar geweest, ik denk dat het mooi kan worden. Eerst ga ik naar de Olympische Spelen in Peking, voor een programma waarin sport centraal staat, en niet Mart Smeets. Soms heb ik een grote bek, soms interrumpeer ik, maar ik laat altijd de sporter zijn verhaal vertellen. Ooit heeft iemand geroepen dat ik te veel aan het woord ben in die programma’s, en ineens vindt iedereen het. Iemand zegt dat ik arrogant ben en dan komt

er een jongetje van 21 naar me toe: “U bent arrogant”.’

Hoe voelde het om toonaangevend te zijn? ‘Daar was ik mezelf niet bewust van. Mijn volwassenwordingsproces viel samen met het volwassenwordingsproces van de televisie. Op belangrijke uren heb ik de tv bezet, daar denk je op dat moment niet aan. Voor een generatie ben ik dé sportpresentator, alleen voel ik het niet zo.’

Tom Egbers wil de autocue. Dat oplezen hoeft niet voor mij

Bent u bang om te stoppen? ‘Bang dat ik niet meer hoef te produceren? Dat er een leegte in mijn leven ontstaat? Het dringt wel eens tot me door. Maar er is zoveel muziek, er zijn zoveel boeken waar ik nu niet aan toe kom. Er zal een moment van verstilling komen, maar nu nog even niet. Het is anders dan het ooit is geweest.’ ‘Een paar jaar geleden deed ik iedere dag het televisieprogramma M2 met Maartje van Weegen, ken je dat nog? Wat ik nu doe heeft meer diepgang. De zondagmiddaguitzendingen. Het schaatsen, dat is bepaald geen kattendrek. De Tour. De Olympische Spelen, zó, potverdorie.’ p

12

Economie

Leven zonder file

WWW.OVERBUREN.NL

Nederlanders is een emigratieland. En niet alleen omaatjes vertrekken. Ook hardwerkende veertigers gaan elders aan de slag. Jerry Huinder

H

et is 8 uur ’s morgens. Het is koud buiten, maar de lucht is blauw. Je stapt onder de douche en kleedt je aan voor een nieuwe werkdag. Een uurtje later sta je op je balkon. De temperatuur is al opgelopen tot een aangename 17 graden. Als je na je ontbijt in je auto stapt, doet de airco zijn werk. Inmiddels is

Als ik achter drie auto’s sta, heb ik het gevoel dat er file is

het al 20 graden. Je vreest de file in deze vroege warmte. Verrassing. Je komt hooguit drie auto’s tegen en je moet één keer stoppen voor een rood licht. Rond een uurtje of één zit je op een terras uitgebreid te lunchen. Daarna duik je de schaduw in en rond vieren, als het een beetje is afgekoeld, ga je weer naar kantoor. Daar werk je tot je klaar bent en je stapt je auto weer in. Jeetje, het is druk op de weg. Je komt maar liefst negen auto’s tegen. Eenmaal thuis staat de barbecue al aan. Je brengt de avond door in je immense tuin met vrienden uit het dorp, totdat je ogen dichtvallen. Wat een goede keuze om in Spanje te

gaan wonen en werken denk je terwijl je langzaam wegdoezelt met op de achtergrond de rode gloed van de wegzakkende zon. Is dit je droom? Je bent niet de enige. Meer dan eenderde van de Nederlandse bevolking denkt serieus na over emigratie, blijkt uit de emigratiemonitor van onderzoeksbureau RM Interactive. De wens om naar het buitenland te vertrekken stijgt al jaren. In 2005 wilde 26 procent van alle Nederlanders de benen nemen, in 2006 zo’n 32 procent en in de zomer van 2007 stond het percentage al op een opmerkelijk hoge 38. De redenen waarom mensen weg

willen uit Nederland zijn divers. Natuurlijk wordt het miezerige weer door deelnemers aan het onderzoek genoemd als belangrijke reden. Maar ook de hoge belastingen, het overvolle Nederland en de weinige ruimte die er daardoor over is, de intolerantie in de samenleving met de tegenstelling tussen de bevolkingsgroepen en de hoge kosten van levensonderhoud zijn belangrijke redenen om Nederland te verruilen voor een ander, prettiger land.

Bemoeizucht Opvallend is dat één factor sterk stijgende is. Nederlanders willen weg uit ons land, omdat ze de bemoeizucht van de overheid zat zijn. Samen leven, samen werken van het nieuwste kabinet-Balkenende lijkt een beweegreden te zijn voor mensen om te verkassen. In het begin van 2007 noemde slechts 5 procent de bemoeizucht van de overheid als factor. In augustus van vorig jaar was dit percentage gestegen tot maar liefst 12. De landen waar mensen naar verlangen, zijn niet verrassend. Buiten Europa zijn Australië, Canada en Nieuw-Zeeland populair. Binnen Europa spelen België, Duitsland, Italië, Spanje en natuurlijk Frankrijk een grote rol. Natuurlijk, we kennen ze allemaal. Jonge avonturiers die de benen nemen in de hoop op een betere toekomst. Vermogende mensen die flink geld hebben verdiend en het tijd vinden om te gaan genieten. Of de gepensioneerden die genieten van de bejaardenkaartclubjes en de zon in Zuid-Spanje. Maar dit is slechts een klein gedeelte van de mensen die emigreert. Nieuw is dat een aanzienlijk deel van de emigranten gaat wérken in het buitenland. Niet in de horeca achter de bar als veredelde vakantiebaan en ook niet zozeer als uitbaters van een eigen bed and breakfast. De meeste mensen gaan voor een serieuze baan in het buitenland en een steeds grotere groep behoudt zijn baan in Nederland en doet zijn werk voortaan op afstand. Met de moderne technologie en de kleiner wordende afstanden is het traditionele beeld van de emigrant achterhaald. Een van de mensen die is vertrokken naar het buitenland is Luc Matter. In 2001 besloten hij en zijn vriendin voor een sabbatical één jaar naar Frankrijk te gaan. Lekker tot rust komen om daarna terug te keren naar Nederland en het werk weer op te pakken. Het liep anders. Matter en zijn vriendin kwamen een Nederlands echtpaar tegen die een enorm groot pand hadden en daar suites verhuurden. Vanwege persoonlijke redenen wilden ze ervanaf en Matter besloot het over te nemen. En Matter bleef zijn baan in Nederland behouden, ondanks dat hij nog steeds in het buitenland zit. Hij was en is eindredacteur voor het blad FiscAlert. ‘Ik doe eigenlijk precies hetzelfde, met als enige verschil dat er nu tussen mijn kamer en de kamers van mijn collega’s 1200 kilometer zit.’ Matter krijgt de teksten die hij moet corrigeren over de e-mail, stuurt ze terug, krijgt de verbeterde versie weer voor zijn neus en geeft akkoord. Volgens de eindredacteur heeft hij the best of both worlds. Een goede baan in Nederland met dito salaris en uitdaging en wonen in Frankrijk met ’s morgens een lekkere croissant, ’s avonds een goede wijn en vooral veel rust. ‘Het leven is zoveel beter hier. Weg van de ratrace. Als ik hier achter drie auto’s sta, heb ik het gevoel dat er file is.’

Balkenendes ‘Samen leven, samen werken’ is voor velen een reden tot emigratie

Cultuurshock Deze mening wordt gedeeld door Nijkamp. Zowel Nijkamp als Schattefor is nu gelukkig met de verandering in hun leven, maar dit is niet zomaar tot stand gekomen. Alle begin is moeilijk en dit geldt driedubbel in het buitenland. Je moet kunnen aarden. In de literatuur over emigreren is de cultuurshock een bekend begrip. Hoe goed je ook voorbereid bent op het nieuwe land, je ervaart altijd een schok als je gaat wonen in een vreemd land. Mensen vergeten dat vakantie niet hetzelfde is als je ergens permanent vestigen. Die bus die niet op komt dagen, is op vakantie grappig, maar als jij een werkafspraak hebt dan is het niet leuk meer. Volgens Nijkamp is het leven in het begin vooral moeilijk, omdat je geen ritme hebt. ‘Je hebt minder werk, geen sociaal vangnet en er moet heel veel geregeld worden. Dat werkt trager dan in je eigen land. Dat geeft op het thuisfront natuurlijk ook spanningen.’ Inmiddels is Nijkamp volledig gesetteld in zijn dorp. Alleen het Spaans vlot nog niet zo. ‘Maar daar heb ik mijn kinderen voor. Ik vraag hen gewoon of ze even dit of dat kunnen vragen als ik in een winkel sta.’ De problemen die gepaard gaan met een cultuurshock worden natuurlijk heftiger als het land waar je heen emigreert veel verschilt van Nederland. Spanje en Frankrijk zijn bekend bij de gemiddelde Nederlander. Egypte al wat minder, hoewel het land de laatste jaren steeds bekender wordt door de duikreizen. Montenegro is voornamelijk bekend van de televisie. Eerst als land in oorlog, nu als land in opbouw. Erik Maan verruilt binnenkort Nederland voor Egypte. Na eerdere avonturen in Tsjechië en Spanje, is hij bezig met het opzetten van een resort in het Noord-Afrikaanse land. Nu zit hij nog regelmatig in Nederland, maar als het aan hem ligt, gaat hij nooit meer terug. Nadat het resort is opgeleverd, wil hij het management op zich nemen. De afspraken hiervoor zijn al gemaakt met het Nederlandse bedrijf, IPI, dat achter de realisatie van het resort zit. Aanpassingsproblemen in het vreemde land heeft hij niet. ‘Je wordt op een gegeven moment een wereldburger. Je moet open staan voor andere culturen. Als je behulpzaam bent voor anderen, zijn zij ook eerder bereid om jou te helpen. Het is juist een uitdaging om in zo’n totaal andere cultuur te werken.’

Emigratieoverschot Matter is niet de enige die van zijn verlangen werkelijkheid heeft gemaakt. Veel Nederlanders brengen hun wens in praktijk. Cijfers van het CBS laten zien dat we in Nederland in 2003 voor het eerst konden spreken van een emigratieoverschot. En deze trend is daarna niet gestopt, want ook in de daaropvolgende jaren vertrokken er meer mensen dan dat er binnen kwamen in ons land. Volgens demograaf Jan Latten van het CBS is Nederland de facto een emigratieland geworden. In 2005 emigreerden een kleine 120.000 mensen. Een jaar later, in 2006, trokken er maar liefst ruim 132.000 mensen weg uit Nederland. Latten verwacht dat deze trend, vanwege de vergrijzing, zal aanhouden. Toch is het gros van de mensen dat emigreert niet bejaard en vermogend. De beelden van feestvierende 60plussers staan bij veel Nederlanders op het netvlies, denk aan de overwinteraars in Spanje, aan de Costa del Sol - er is zelfs een liedje over geschreven. Langzaam beginnen nieuwe, jongere landverhuizers een eigen plek te verwerven naast de oude garde. Die ontwikkeling is de televisiemakers in Hilversum en Aalsmeer niet ontgaan. Programma’s als Ik Vertrek, Het roer om en Droomhuis in de zon, programma’s die mensen volgen die emigreren, worden goed bekeken door de Nederlandse kijker. En dan blijkt: het kan dus kennelijk echt. De droom hoeft geen droom te blijven. Rob Smulders is directeur van Mondi, de belangenvereniging voor mensen met een huis in het buitenland. Als belangenvereniging brengt Mondi ook een aantal bladen uit over wonen en werken in het buitenland. Volgens Smulders zijn 65-plussers slechts een klein gedeelte van de emigranten, zo’n 3 à 4 procent. Het grootste percentage van de vertrekkers is tegenwoordig rond de 45 jaar. Het zijn mensen die nog gewoon aan het werk zijn. En serieus aan het werk zijn. ‘De drempel wordt steeds lager. Je hebt veel banen die vanuit het buitenland beoefend kunnen worden. Gewoon voor Nederlandse bedrijven. Door de bereikbaarheid en het consumentenvertrouwen groeit de groep die dit aandurft behoorlijk hard.’ Smulders doelt op de low-cost airlines. Waar je vroeger nog kapitalen betaalde voor een retourtje binnen Europa, ben je nu voor een habbekrats op de plek van bestemming. Dit maakte ook de keuze voor Matter makkelijker. Hij keert regelmatig terug naar Nederland, omdat het met de goedkope vluchten ‘zo verschrikkelijk makkelijk is geworden’.

Trouwe klanten Geert Nijkamp heeft zijn vestigingskeuze zelfs laten afhangen van de mogelijkheid om goedkoop terug te vliegen naar Nederland. De 40-jarige specialist in Internet Marketing verhuisde met zijn gezin naar Malaga in Spanje. Hij kan vliegen met Ryan Air, Easyjet en Martinair. Hij woont in een klein bergdorpje dichtbij Malaga en is van zijn voordeur tot de voordeur van zijn ouderlijk huis in

Aalten een uurtje of vijf kwijt. ‘Dat is niks. In Nederland ben ik van Aalten naar Alkmaar ook meer dan drie uur onderweg.’ Nijkamp doet nog steeds hetzelfde werk als in Nederland. Hij werkt al elf jaar voor zichzelf. Toen hij en zijn gezin ruimer wilden wonen en hij geen personeel meer had binnen zijn onderneming, besloten ze naar Spanje te vertrekken. ‘Dat was best moeilijk. Ik was bang dat mijn klanten zouden weglopen en naar iemand zouden gaan die in Nederland bleef.’ Op één klant na bleven alle klanten Nijkamp trouw en hadden ze totaal geen moeite met zijn verhuizing naar Spanje. Nijkamp zit één week per maand in Nederland. Dan bezoekt hij zijn klanten, bespreekt hij de voortgang en neemt hij de planning door voor de volgende maand. Dit kan, omdat hij een adviesfunctie heeft en de mensen zelf de taken moeten uitvoeren. Als hij in Spanje zit, houdt hij contact via e-mail en telefoon. ‘Dat is wel veel intenser geworden. De afstand creëert een noodzaak tot inspanning. Je bent verder weg, dus moet je zorgen dat je niet vergeten wordt.’ Ondanks dit nadeel heeft Nijkamp geen spijt van zijn beslissing. ‘Wij komen niet meer terug.’ Ook Robin Schattefor is niet van plan snel terug te komen. Begin januari zit hij in de zon zijn werk door te nemen. ‘Ik geniet van het buiten zijn en van het minder gejaagde leven hier.’ Schattefor vertrok naar Spanje toen hij een talenschool kon overnemen. De talenschool werd geen succes, maar hij had in Nederland al 13 jaar een trainingsbureau voor (middle) managers. De talenschool werd een trainingscentrum. In het begin was het moeilijk om Nederlandse bedrijven in het vliegtuig te krijgen, maar inmiddels lopen de zaken goed. Het spreekwoordelijke ‘hutje op de hei’ in managementland is omgeruild voor de Spaanse bergen en zon. ‘Ze krijgen de kwaliteit die ze gewend zijn van trainingen in een mooiere omgeving voor minder kosten.’ Schattefor rekent voor. ‘Je vliegt voor 150 euro hierheen. Dat zijn extra kosten, maar het hotel en het eten zijn veel goedkoper. Uiteindelijk is het voor bedrijven goedkoper om ze hier door mij te laten trainen.’ Schattefor gaat ook voor een Nederlands callcenter in Spanje trainingen verzorgen. Hiervoor moet hij wel verhuizen naar Allicante, maar volgens de trainer is dat geen probleem. ‘Als je niet flexibel bent, moet je niet naar het buitenland verhuizen. Dan red je het niet.’ Zo is het scheidingspercentage volgens Schattefor drie keer hoger dan in Nederland. Emigreren legt veel druk op je relatie.

Nieuw Monaco

Je bent ver weg, dus je moet zorgen dat je niet vergeten wordt

Harrie Hendriks deed het nog een stukje extremer. Hij was een van de eerste buitenlanders die zijn oog liet vallen op Montenegro. Hij werkte in de IT-sector en bij een klant werkte een Montenegrijn, die hij goed leerde kennen. Hij stak een lofzang af over zijn thuisland, maar vier jaar geleden vond Hendriks het nog te pril om naar het land te vertrekken. Inmiddels is daar verandering in gekomen en heeft hij al om de tafel gezeten met de vicepresident van het nieuwe Monaco, zoals de voormalige Joegoslavische deelrepubliek wordt genoemd. Hendriks heeft een stuk land aangekocht waar hij een vakantiepark wil bouwen. Hij verwacht dat veel buitenlanders straks naar Montenegro komen om te werken en te leven. ‘Ze zijn uiterst Europa gericht. Ook de wetten worden aangepast naar Europees gebruik.’ Dat maakt het dus makkelijk voor ondernemers uit andere landen om zich daar te vestigen. Hendriks verwacht dan ook dat Montenegro straks the place to be is voor emigranten. ‘Buiten het feit dat het een prachtig land is waar je kunt skiën en jagen, is het ook inkomenstechnisch goed geregeld. De inkomstenbelasting is 10 procent en successierechten bestaan niet.’ Hij weet het in ieder geval wel. Hij zal Nederland niet helemaal kunnen missen, maar de meeste tijd van het jaar kiest hij voor dit nieuwe leven. En daar zal hij zoals veel jonge, serieus werkende Nederlanders genieten van zon, zee, rust, en een prettig werkklimaat. Zonder files. p

Economie 13

Voor Mezelf

MALOU VAN BREEVOORT

Agnita Twigt

Sound of music De plussen en minnen van voor jezelf beginnen. Afgelopen zaterdag stond in de Volkskrant een argumentenkaart met voor en tegens van eigen baas worden. Ook De Pers besteedt al langer aandacht aan zelfstandig ondernemerschap (‘Freelancen is geen pretje’, 15 december 2007), interviews met startend ondernemers en natuurlijk deze column. Zelfstandig ondernemen is hot. En dan met name de ZZP’er: Zelfstandige Zonder Personeel. Want personeel brengt weer allerlei beslommeringen met zich mee waar we juist van af willen. Toen ik een paar maanden geleden besloot om mijn baan in vaste loondienst op te zeggen en als freelancer verder te gaan, voelde dat als een uniek besluit dat ik helemaal alleen nam. Ik koos voor onafhankelijkheid en vrijheid. Het was een gevoel dat zich niet goed in woorden liet omzetten. Het was een gevoel dat zich misschien nog het meest laat vertalen in lichtheid. De lichtheid op een zonnige lentedag waarop je ’s ochtends uitgerust wakker wordt en naar buiten wilt om door een uitgestrekt graslandschap te rennen. Zoals de start van de film ‘The Sound of Music’ waarin Julie Andrews zingend over de heuvels rent. Kortom: een uniek gevoel. Het is daarom wel ontluisterend te beseffen dat ik bij een grote groep mensen hoor die allemaal voor het zelfstandig ondernemerschap kiezen. Allemaal mensen die hun unieke reden hebben om het werken in loondienst te laten voor wat het is. En sinds de argumentenkaart van de Volkskrant zijn deze redenen niet eens zo uniek. Want in een vijftal aspecten rondom werk en leven wordt het keuzeproces in kaart gebracht. Ik herken mezelf inderdaad in een heel aantal argumenten voor zelfstandig ondernemerschap. ‘Ik wil ook anderen dingen in het leven doen en dat gaat beter als ik voor mezelf werk’, ‘Ik heb weinig investeringen nodig om voor mezelf te kunnen beginnen’, ‘Ik verlang naar de vrijheid van het zelfstandig ondernemerschap’. Bij de tegenargumenten herken ik veel minder. Gelukkig maar, want anders zou ik nog gaan twijfelen aan mijn ‘overstap’ naar het zelfstandig ondernemerschap. Bij de tegenargumenten begrijp ik het argument: ‘Mijn collega’s vormen een belangrijk deel van mijn sociale leven; ik zou ze niet willen missen’. Samenwerken met gedreven en gezellige collega´s was iets waarvan ik dacht het te gaan missen. Gelukkig werk ik ook als ZZP’er samen met leuke mensen bij opdrachtgevers en met een aantal oud-collega’s onderhoud ik nog contact. De grote verborgen tegenvaller van zelfstandig ondernemen, administratief uitzoekwerk en boekhouden, staat er niet tussen. Of valt dat onder: ‘Ik moet te veel dingen doen waar ik geen verstand van heb’? Het doet ook goed dat er zoveel mensen zijn die voor het zelfstandig ondernemerschap kiezen. Het zorgt ervoor dat er meer geleefd wordt. Als startend ondernemer kabbelt het leven niet ongemerkt voorbij, maar doe je allerlei nieuwe ervaringen op. Het op eigen kracht behalen van successen en het verwerken van tegenvallers voelt geweldig. Bijna zoals door de wei rennen in ‘The Sound of Music’. Dat unieke gevoel gun ik iedereen!

Het doet goed dat er zoveel ZZP’ers zijn

CV AGNITA TWIGT (30) is sinds kort freelancer. Ze studeerde bestuurskunde en werkte acht jaar in loondienst bij verschillende adviesorganisaties. Als projectleider en trainer begeleidt Agnita nu organisaties en mensen in verandering. Voor ‘Voor mezelf’ schrijft ze over haar ervaringen als startende ondernemer.

14

Respons


Je volgende carrièrestap heb je zelf in de hand Ij[[Zi c[[h edZ[hd[c_d][d cWa[d leeh ^kd Z[X_j[kh[dX[^[[h ][Xhk_a lWd Ed=kWhZ Yh[Z_j cWdW][c[dj ie\jmWh[$ :WWhc[[ a_[p[d p[ d_[j Wbb[[d leeh c[[h ]h_fef^kd][bZijhec[d"cWWheealeehefj_cWb[edZ[hij[kd_d]$ YcGk_Yaij[f X_[Zj Ed=kWhZ#abWdj[d [njhW cWdahWY^j [d [nf[hj_i[" pem[b ef j_`Z[b_à[ Wbi f[hcWd[dj[ XWi_i$ PedZ[h k_jpedZ[h_d] ]e[Z ][amWb_\_Y[[hZ[ Yh[Z_j cWdW][hi[dZ[X_j[kh[dX[^[[hZ[hi$ LeehZ[p[\kdYj_[ipe[a[dm_`][cej_l[[hZ[[dakdZ_][c[di[d$?diWc[dm[ha_d] c[jEd=kWhZX_[Z[dm_``[WWdlkbb[dZ[efb[_Z_d][d[djhW_d_d][dpeZWj`[ZWWhdW c[j[[d_dp[jXWWhX[djX_èdp[efZhWY^j][l[hi$ :ki e\ `[ dk a_[ij leeh Z[jWY^[h_d] _d lWij Z_[dijl[hXWdZ e\ leeh [[d lWij[ XWWdX_`[[dlWdedp[h[bWj_[i"p[j_dX[_Z[][lWbb[ddkZ[[[hij[ijWf[dX[b8[b_dZW HeeZ[dXkh]ef&-),*&.+.&$E\cW_b`[YldWWhX[b_dZW6Ycgk_Yaij[f$db C[[h_d\ehcWj_[el[hZ[lWYWjkh[il_dZ`[efmmm$Ycgk_Yaij[f$db

YcGk_Yaij[f$H[dZ[c[djif[Y_Wb_ij[dlWdEd=kWhZ$ 8Whed_[m[]-X+)('@L>[Z[bJ!)'&-),*&.+.&

WBDBUVSFT "DBEFNJD5SBOTGFSOMJTEFWBDBUVSFTJUFWPPSXFUFOTDIBQQFMJKLQFSTPOFFM*OPOUTUBBOBMTHF[BNFOMJKLFWBDBUVSFTJUF WBOEFVOJWFSTJUFJUFO BDBEFNJTDIF[JFLFOIVJ[FOFOPOEFS[PFLTJOTUFMMJOHFOFOVJUHFHSPFJEUPUFFOOJDIFTJUFWPPS NFFSEBOXFSLHFWFSTNFUPOEFS[PFLTFOSFTFBSDIBGEFMJOHFO"DBEFNJD5SBOTGFSIFFGUUPUEPFMIFULVOOFOMBUFO FYDFMMFSFOWBOXFUFOTDIBQQFSTEPPSNPOEJBBMWSBBHFOBBOCPEWBOXFUFOTDIBQQFMJKLFGVODUJFTCJKFMLBBSUFCSFOHFO FOPOEFSTUFVOJOHUFCJFEFOCJKIFUNBLFOWBOEFKVJTUFNBUDI

8FSLFOFOMFSFO

4QJOJOIFUXFC

4S "EWJTFVS

1I%1PTUJPO1PTUEPD

1SPNFOWFOEVT

JOEF0,6.$4U3BECPVE -FFSMJOH"OFTUIFTJFNFEFXFSLFSPG 0QFSBUJFBTTJTUFOU "TTJTUFFS JO EF PQFSBUJFLBNFS -FT FOFYBNFOUJKEUJKEFOTEFMPPQUJKEWBO EF MFFSBSCFJETPWFSFFOLPNTU HFMEFO BMTXFSLUJKEFOXPSEFOPWFSFFOLPN TUJHVJUCFUBBME.FFSXFUFO -FFTEF *O'VODUJFFMEFSTJOEF[FLSBOU

"DBEFNJD5SBOTGFS 0GmDF.BOBHFS4FDSFUBSFTTF +FCFOUFFOSFHFMBBS"MMFTXBUPQKF QBELPNU QBLKFBBO"MMFTPNFS WPPSUF[PSHFOEBUEFCPFMESBBJUFO CMJKGUESBBJFO&FOHSPUFLMVTJO XPSEUEFWPPSCFSFJEJOHWBOEFWFS IVJ[JOH WBO "DBEFNJD5SBOTGFS WBO %FO)BBHOBBS6USFDIU&FOOFUXFS LFSQVSTBOH M

&SBTNVT6OJWFSTJUFJU3PUUFSEBN *$5FO0OEFSXJKT )FUBEWJTFSFOWBOPQMFJEJOHFOPWFS IFU WFSCFUFSFO WBO IFU POEFSXJKT EPPSEFJO[FUWBOJDUNJEEFMFO)FU QSPGFTTJPOBMJTFSFOWBO EPDFOUFO PQ IFUEJEBDUJTDIHFCSVJLWBOJDUNJEEF MFO )FU VJUWPFSFO WBO UPFHFQBTU POEFS[PFLPWFSIFUHFCSVJLWBOJDU NJEEFMFOJOIFUPOEFSXJKT M

5IF/FUIFSMBOET$BODFS*OTUJUVUF /,*"7-

5IFIZQPUIFTJTUIBUDFMMTXJUITUFN DFMM DIBSBDUFSJTUJDT PS iDBODFS TUFN DFMMTw iESJWFw DBODFS QSPMJGFSBUJPO BOENFUBTUBTJTJTSFDFJWJOHJODSFBT JOHTVQQPSU"OJNQPSUBOURVFTUJPO UIFSFGPSF JT IPX UIF FYUFOTJWF TFMG SFOFXBMPGDBODFSTUFNDFMMTJTDPO USPMMFE M

0QFO6OJWFSTJUFJU/FEFSMBOE 0OEFSXJKTUFDIOPMPHJTDIFYQFSUJTF DFOUSVN 05&$

5IJTQSPKFDUTUVEJFTUIFFGGFDUTPGTFH NFOUJOH BOJNBUJPOT PO DPHOJUJWF MPBE BOE MFBSOJOH BT B GVODUJPO PG TUVEFOU FYQFSUJTF 4FHNFOUBUJPO SF GFST UP QSFTFOUJOH BO BOJNBUJPO JO MFBSOFSQBDFEQJFDFTJOTUFBEPGPOF DPOUJOVPVTVOJU M

4S#FMFJETNFEFXFSLFS

0OEFS[PFLFS

1I%1PTJUJPO

6OJWFSTJUBJS%PDFOU

$PNNFSDJFFM.BOBHFS

6OJWFSTJUFJU-FJEFO #FTUVVSTCVSFBV 'JO&D;BLFO 0OUXJLLFMU GJOBODJFFMFDPOPNJTDI CFMFJE FO BEWJTFFSU PQ EJU HFCJFE %SBBHUCJKBBOIFUTBNFOTUFMMFOWBO EF NFFSKBSFO CFHSPUJOH CFTUVVSMJKL mOBODJÑMF SBQQPSUBHFT FO EF KBBS SFLFOJOH #FPPSEFFMU EFDFOUSBMF CFHSPUJOHFOFOmOBODJÑMFSBQQPSUBHFT FOBEWJTFFSUIJFSPWFSBBO$W# M

6OJWFSTJUFJU.BBTUSJDIU /653*.4DIPPMGPS/VUSJUJPO 5PYJDPMPHZ.FUBCPMJTN 0OUXFSQFO FO MFJEFO WBO UPYJDP HFOPNJDT QSPKFDUFO POEFSTUFVOFO FOCFHFMFJEFOWBOBJPTFOQPTUEPDT CJK IFU QMBOOFO FO BOBMZTFSFO WBO UPYJDPHFOPNJDTTUVEJFT NO NCW NJDSPBSSBZUFDIOPMPHJFJOUFSBDUFSFO NFUOBUJPOBMFFOJOUFSOBUJPOBMFOFU XFSLFO M

6OJWFSTJUZPG5XFOUF "EWBODFEPQUJDBMCFBNGPSNJOH OFUXPSLTGPSCSPBECBOEQIBTFE BSSBZBOUFOOBTZTUFNT 8JUIJOUIJTQSPKFDUBTJOHMFDIJQ TJMJ DBCBTFEPQUJDBMCFBNGPSNFSDPNQP OFOUXJMMCFEFWFMPQFEUIBUFNQMPZT USVF UJNF EFMBZ SJOH SFTPOBUPST #Z UVOJOH UIFTF SFTPOBUPST B DPOUJOV PVTMZ BEKVTUBCMF CSPBECBOE UJNF EFMBZDBOCFPCUBJOFE M

7SJKF6OJWFSTJUFJU .PMFDVMBJSF.JDSPCJPMPHJF )FU EPFO WBO POEFS[PFL OBBS IFU NFDIBOJTNF WBO TFDSFUJF WBO WJSV MFOUJFGBDUPSFOEPPSQBUIPHFOFNJDSP PSHBOJTNFO7BOEFLBOEJEBBUXPSEU WFSXBDIUEBUIJK[JKQSPNPWFOEJFO QPTUEPDT NFEF CFHFMFJEU FO [FMG TUBOEJHGPOETFOWFSXFSGUPNIFUPO EFS[PFL CJOOFO EF BGEFMJOH UF mOBODJFSFO M

8BHFOJOHFO6OJWFSTJUFJUFO 3FTFBSDIDFOUSVN *OUFMMFDUVBM1SPQFSUZ *1

#JK VJUTUFL EF QFSTPPO EJF XFUFO TDIBQLPQQFMUBBOCVTJOFTT%FQSJ NBJSF UBBL WBO EF DPNNFSDJFFM *1 .BOBHFSJTIFU TBNFONFUEFDPMMF HBT UPUNBYJNBMFXBBSEFCSFOHFO WBOEFPDUSPPJQPSUFGFVJMMFWBO8BHF OJOHFO 63 0OEFSIPVEU JOUFSOF FO FYUFSOFDPOUBDUFO M

1SPHSBN0GmDFS

"SUTPOEFS[PFLFST

1PTUEPD

3FTFBSDI"OBMJTU

*O'VODUJF

458o/80 5PUEFIPPGEUBLFOCFIPSFOIFUMBUFO FWBMVFSFO WBO VOJWFSTJUBJSF POEFS [PFLTWPPSTUFMMFO EPPS FYUFSOF EFT LVOEJHFO IFU CJKFFOCSFOHFO FO GBDJMJUFSFOWBOKVSZTFOIFUGBDJMJUF SFO CFHFMFJEFO FO UPFUTFO WBO EF HFTFMFDUFFSEFQSPKFDUFOPQCBTJTWBO EFXFUFOTDIBQQFMJKLF FO VUJMJTBUJF EPFMTUFMMJOHFO FO EF HFSFTFSWFFSEF CVEHFUUFO M

"DBEFNJTDI.FEJTDI$FOUSVN "NTUFSEBN +BBSMJKLTTUFSWFOJO/FEFSMBOE NFOTFO BBO FFO QMPUTFMJOHF IBSU EPPE NFFTUBMWFSPPS[BBLUEPPSFFO SJUNFTUPPSOJT %F BGEFMJOH $BSEJP MPHJFIFFGUFFOWBDBUVSFWPPSFFOPO EFS[PFLFSWPPSFFOQSPKFDUXBBSJOEF SPMWBOCMPFEQMBBUKFTJOIFUPOUTUBBO WBOEF[FSJUNFTUPPSOJTTFOXPSEUPO EFS[PDIU M

6.$(SPOJOHFO *OUFSEJTDJQMJOBSZ$FOUFSGPS 1TZDIJBUSJD&QJEFNJPMPHZ *$1& BOE UIF53"*-4TUVEZHSPVQ 1SPKFDUFYBNJOFTXIJDIFYQFSJFODFT EVSJOH BEPMFTDFODF IBWF QFSTJTUFOU FGGFDUT PO QFSTPOBMJUZ JODMVEJOH TUSFTTSFBDUJWJUZ XIJDI JOEJWJEVBM DIBSBDUFSJTUJDTNPEJGZUIFMPOHUFSN FGGFDUT BOEIPXBSFUIFFGGFDUTDBS SJFEGPSXBSEJOUJNF M

76ND 0OUXJLLFMU NPOPDMPOBMF BOUJ MJDIBNFO FO JNNVOPMPHJTDIF UFTUT &-*4"T NVMUJQBSBNFUFSBTTBZT WPPS EFNFFTUWFFMCFMPWFOEFCJPNBSLFST PNBBOUFUPOFOPGJFNBOEEFNFOUJF [BMPOUXJLLFMFOPGPNEFEJBHOPTF WBTUUFTUFMMFO%BBSOBBTUCFTUVEFFSU V EF[F DPNQPOFOUFO JO IFU [JFLUF QSPDFT NFU CFIVMQ WBO DFMLXFFL NPEFMMFO M

%F1FST"DBEFNJD5SBOTGFS )FUWFSIBBMBDIUFSEFWBDBUVSF 4PNTSPFQUFFOWBDBUVSFWSBHFOPQ 8BU IPVEU EF GVODUJF QSFDJFT JO 8BBSPN JT EF[F KPC HFTDIJLU WPPS NJK 8BBSHBJLXFSLFOFOXJFXPSEU NJKO CBBT -FFT EBBSPN *O 'VODUJF WBO IFU 6.$ 4U 3BECPVE FMEFST JO EF[F LSBOU [PEBU KF QSFDJFT XFFU XBBSPNKFNPFUTPMMJDJUFSFO M

M

JOGPBDBEFNJDUSBOTGFSOMBDBEFNJDUSBOTGFSPSH WPPSEF[FFOSVJNBOEFSFXFUFOTDIBQQFMJKLFWBDBUVSFTGPSUIFTFBOEPWFSPUIFSTDJFOUJmDWBDBODJFT

AcademicTransfer, your next step in excellence

Economie 15

In Functie Operatieassistent chirurgie in opleiding

Werken tussen de bloedspetters Jerry Huinder

A

ls kind was je er al vroeg bij met doktertje spelen. Eenmaal thuis knalde je de televisie aan. De ziekenhuisserie ER kon je natuurlijk niet missen. En jij keek niet vanwege George Clooney of een van de mooie verpleegkundigen, maar juist om de actie in de operatiekamer. En nu heb je nog steeds een videorecorder, want je mag geen aflevering van Grey’s Anatomy missen. Je kunt je droom natuurlijk ook gewoon in de praktijk brengen. Geïnteresseerd? Lees dan door.

Wat ga je doen? Als operatieassistent chirurgie in opleiding begin je met omlopen. Nee, geen blokje om. Je bent de schakel tussen het steriele en nietsteriele gedeelte, het operatiegebied van de operatiekamer (OK). Je zorgt dat ze in het steriele gedeelte alles hebben wat nodig is voor de operatie. Je pakt de spullen en maakt ze operatieklaar. Als je dit in de vingers hebt, dan mag je instrumenteren bij laag complexe operaties. Nu sta je al echt aan tafel. Je legt alles klaar voor de operatie – de spullen krijg je van de omloper en je geeft de chirurg

de instrumenten die hij nodig heeft. Het is niet de bedoeling dat hij roept en jij aangeeft. Er wordt verwacht dat jij al weet wat hij nodig heeft. Als je de simpele liesbreukjes bij kinderen goed doorstaat, mag je bij de zwaardere operaties instrumenteren. Denk aan hartoperaties.

Wie zoeken ze? Praktisch ingestelde mensen. De opleiding is een afwisseling tussen theorie en praktijk, maar je loopt dus al echt mee in de OK. Als je alleen maar in de schoolbanken wilt zitten, dan kun je beter niet solliciteren. Je moet natuurlijk ook je mannetje kunnen staan, want er gebeuren regelmatig vrij heftige dingen in de OK. Of zoals je nieuwe collega, Lisette Hink (30), het omschrijft: ‘Je moet bestand zijn tegen rondvliegende bloedspetters.’ Stressbestendigheid en een sterke maag horen er natuurlijk ook bij. Volgens Hink moet je verder gevoel voor humor hebben. ‘Dat heb je nodig om situaties te relativeren. Ondanks het serieuze karakter van het werk worden er ook veel grapjes gemaakt in de OK.’ Humor als uitlaatklep. Als laatste is het handig om een dikke huid te hebben. Mensen onder extreme stress kunnen wel eens een snauw geven. Chirurgen dus ook.

Wie worden je collega’s? Chirurgen, artsen en assistenten. Het kan druk zijn in de OK. Onder de collega’s heerst een gezellige, maar serieuze sfeer. Het gaat tenslotte om mensenlevens. Omdat het een universitair medisch centrum is, zijn veel collega’s gewend aan assistenten in opleiding. Hink: ‘Dat betekent dat ze vaak bereid zijn om uitleg te geven.’ Ook buiten de OK zie je je collega’s. Bijvoorbeeld op het jaarlijkse OK-feest. Denk terug aan de serie ER…

Wat zijn de nadelen? Je werkt in diensten, dus dat betekent ’s morgens vroeg, midden op de dag, ’s avonds of zelfs ’s nachts. Die laatste dienst is een bereikbaarheidsdienst. Dat betekent dus niet in de kroeg zitten, want als je gebeld wordt, moet je wel adequaat kunnen reageren. Een ander nadeel is volgens Hink dat de operaties erg lang kunnen duren. Je moet dus fysiek goed in orde zijn, want je moet soms urenlang staan. Het laatste en duidelijkste minpuntje is natuurlijk het menselijk leed dat langskomt. ‘Mensen die overlijden op de OK, mensen die in heel slechte toestand weggaan, mensen van jouw leeftijd met kanker. Het komt langs en dat is heftig.’ Meer informatie: www.umcn.nl

Je nieuwe collega Lisette Hink.

HENK BRAAM

De Pers op Zaterdag gaat op zoek naar de werkgevers achter de personeelsadvertenties. Deze keer: wat doet een operatie assistent chirurgie in opleiding bij het Universitair Medisch Centrum St. Radboud in Nijmegen?

)FU6OJWFSTJUBJS.FEJTDI$FOUSVN4U3BECPVEJO/JKNFHFOJTFFOUPQLFOOJTDFOUSVNWPPS BDBEFNJTDIFHFOFFTLVOEFFOHF[POEIFJET[PSH,FOOJTWFSCJOEUPOEFS[PFL POEFSXJKTFO QBUJqOUFO[PSHFOWPSNUIFUIBSUWBOPO[FPSHBOJTBUJF7BOVJUBNCJUJFFOCFUSPLLFOIFJEHFWFO SVJNNFEFXFSLFSTFOCJKOBTUVEFOUFOJOIPVEBBOEFUPFLPNTUWBOHF[POEIFJET [PSHFONFEJTDIFXFUFOTDIBQQFO(FESFWFOEPPSLFOOJT CFXPHFOEPPSNFOTFO

%FPQMFJEJOHFOUPUPQFSBUJFBTTJTUFOUFOBOFTUIFTJFNFEFXFSLFSEVSFOESJFKBBS-FSFOFO XFSLFOXJTTFMFOFMLBBSBG4UVEFOUFOLSJKHFOFFOTBMBSJTFOWPMMFEJHFWFSHPFEJOHWBOEF TUVEJFLPTUFO)FU6.$4U3BECPVEWFS[PSHUIFUQSBLUJKLHFEFFMUFFOEF)"/ )PHFTDIPPM WBO"SOIFNFO/JKNFHFO EFUIFPSJF 0QNBBSUPSHBOJTFFSUEF)"/FFOPQFOEBHNFUSPOEMFJEJOHFOEPPSIFUPQFSBUJFLBNFS DPNQMFYWBOIFU6.$4U3BECPVE

0QFO%BH 0QFSBUJFBTTJTUFOU BOFTUIFTJFNFEFXFSLFS PONJTCBSFTDIBLFMTJOEFPQFSBUJFLBNFS

.BSMJFT8FMMJOH MFFSMJOHPQFSBUJFBTTJTUFOU ²*OIFU6.$JTFMLFEBHBOEFST IFUTUBBUIJFSOPPJUTUJM*FEFSFFOESBBHUPQ[JKONBOJFSFFO TUFFOUKFCJKBBOEFUPFLPNTUWBOEFHF[POEIFJET[PSH PGKFIJFSOVXFSLUPGTUVEFFSU+F[JFU [PWFFMBMTKFIJFSJOPQMFJEJOHCFOU$PMMFHBµTTUBBOPPLIFFMFSHPQFOWPPSMFSFOEFNFOTFO %BONFSLKFEBUIFU6.$FFOHSPPUPQMFJEJOHTJOTUJUVVUJT³

NBBSUWBOVVS #JTTDIPQ)BNFSIVJT 7FSMFOHEF(SPFOFTUSBBU &+/JKNFHFO

,JKLWPPSNFFSJOGPSNBUJFPWFSEFPQMFJEJOHFOPQ XXXVNDOOM➔ XFSLFOCJKIFU6.$➔MFSFOFOXFSLFO➔CFSPFQTPQMFJEJOHFO

,JKLWPPSBMMFWBDBUVSFTPQXXXVNDOOM

16

Respons


Ruby on Rails Developer Bonus: 1.000

Tridion Masterclass Bonus: 1.000

Vac.nr. S78K7NVC

Vac.nr. SJJHZY47

9?@1>0-9PJP8-D?@->P5?P-PB1:@A>1P2A:010P/;9<-:EP@4-@P0;1?P3>;A:0.>1-75:3 <>;61/@?P2;>P1-EP;;381P ;F588-P-:0P,-4;;P@;P:-91P-P21C P*1G>1P8;;75:3P2;> %A.EP;:P%-58?P01B18;<1>?PC5@4P3>1-@P?7588?P-:0P-@@1:@5;:P@;P01@-58 P8-D?@->P5?P A:01>@-75:3P9-:EP<>;61/@?P>-:35:3P2>;9P5>12;DP1D@1:?5;:?P@;PC1.P?5@1?P@;P<>1@@E 4-5>EP.-/71:0P?E?@19? PO1>1P5?P-8C-E?P?;91@45:3P:1CP@;PP@11@4P5:@; P #>;H81P-/71>P.A5801>P@1?@1>P.>1-71>PHD1> P';P-B-P1D<1>51:/1

%-:0?@-0PJP1@>;:5/?P#5:7%;//-01P.510@P1:@4;A?5-?@1P1:P-9.5@51AF1P<>;21??5;:-8? 01P9;3185674150P;9P0118P@1P:191:P--:P11:P'>505;:P -?@1>/8-?? P1F1P5?P91@P:-91 .10;180PB;;>P<>;21??5;:-8?P91@P*" "P:5B1-AP95:59--8P P6-->P1>B->5:3P1: 310131:P71::5?P1:P--:@;;:.->1P1>B->5:3P5:P@1:95:?@1PKK:P<>;3>-9911>@--8P -B- !'P)PKK:P?/>5<@5:3P@--8P##P6-B-?/>5<@P&#P1:P.-?5?71::5?PB-:P' &@->@P<1>P P6-:A->5P

SAP Consultant Basis

Senior MOSS 2007 Consultant

Bonus: 1.500

Vac.nr. SNQYX72A

Bonus: 1.000

Vac.nr. SVHX62GB

-:018567PJP+@1:?5;:-8P5?P11:P<->@:1>P;1:PB-:P&#P;<8;??5:31:P1:P41@PA5@B;1>1:PB-:P&#PB1>.1@1>5:3P5:P41@P7-01> B-:PG@;@-8P/;?@P;2P;C:1>?45P61PF182?@-:053P ;2P5:P@1-9B1>.-:0P-0B51?;<0>-/4@1:PA5@ P#>;H18P95:59--8P@C11P6-->PC1>71>B->5:3 91@P&#P@1/4:;8;351L:P?<1/5H171P1>B->5:3P91@P!1@C1-B1>P;2P-?5?P1:P71::5?P B-:P#:@13>-@51PA@;>5?-@51P&#PA?5:1??P;::1/@;>P&#P*P;2P&# *;>7I;C

%-:0?@-0P JP 1@>;:5/?P #5:7%;//-01P 5?P ;
P &1:5;>P ;:?A8@-:@?P 051 11:PB;;>@>1771>?>;8PC5881:P?<181:P5:P41@P;01>PA5@.;AC1:PB-:P;:F1 &4->1#;5:@P&1>B1>P P.1?@P<>-/@5/1? P1P;:01>?@1A:@PF182?@-:053P;2P5:P11:P@1-9 ;:F1P78-:@1:P.56P01P59<8191:@-@51PB-:P<;>@-8?P;1#;5:@ P1P41.@ 95:59--8P11:P"P;<81505:3P1:P.1:@P5:[email protected]@P;2P;P>181B-:@1 /1>@5H/-@1: PP@;@PP6-->P1>B->5:3

Senior Microsoft Informatie Architect

Projectmanager Internet

Bonus: 1.500

Vac.nr. S3GQ93G4

Bonus: 1.500

Vac.nr. SSVT2NF

(@>1/4@PJP;:/8A?5;:P'P#>;61/@?P5?P;P0KP/>-/7P;;?;2@P ?;2@C->1P ;:@C577185:3 P 1P C1>7@P ?-91:P 91@P ;:?P 1>B->1:P @1-9P --:P B1>:51AC1:01P1:P/;9<81D1P<>;61/@1:PF;-8?P<;>@-8P;:@C577185:3P.10>562?<>;/1?P;:01> ?@1A:1:01PC1.P-<<85/-@51?P9;.5181P-<<85/-@51?P1:P5:@13>-@51?P91@P-:01>1P?E?@191: #>;H18P95:59--8P"P5:2;>9-@5/-P1:PF1B1:P6-->PC1>71>B->5:3P1:P61P41.@PA5@31.>1501 71::5?PB-:P&# !'P1:P01P&"#PC1.?1>B5/1?P->/45@1/@AA>

9?@1>0-9PJPE1HP5?P11:P5:@1>:1@P;:@C57718.A>1-AP31B1?@530P5:P41@P4->@61PB-: 9?@1>0-9P1:P31?<1/5-85?11>0P5:P41@P81B1>1:PB-:P##P31.-?11>01PC1.-<<85/-@51? 8?P#>;61/@9-:-31>P.1:P61P-8?P--:?<>117-:@C;;>018567PB;;>P41@ ;<81B1>1:PB-:P01P0;;>P6;AP3181501P<>;61/@1: P1P?@AA>@PKK:P;2P911>P@1-9?P--:P0-->B;;> 9;1@P61P>1?A8@--@31>5/4@PF56:P1:P-:01>1:P7A::1:P9;@5B1>1: P1P41.@P11:P;<81505:3P;< 95:59--8P"P:5B1-AP1:P1>B->5:3P-8?P<>;61/@9-:31>

Support Engineer

Account Manager Sales

Bonus: 1.000

Bonus: 1.000

Vac.nr. SN5H8ERR

1P 11>:PJP!&P-@-P;35?@5/?P5?P11:P6;:31P?:183>;151:01P;:01>:195:3P;5.A@51P1:P8;35?@5171P051:?@B1>81:5:3 P8?P&A<<;>@P:35:11>P.1: 61PB1>-:@C;;>018567PB;;>P01P@1/4:5?/41P?A<<;>@P--:P>1?1881>?P41@P/;M>05:1>1:PB-:P01 >1@;A>1:?@>;;9P1:P01P5:@1>:1P-A@;9-@5?1>5:3 P*1PF56:P;P5:5@5-@512>5671P 1:P/>1-@51B1P7-:050-@1:P91@P95:59--8P"P:5B1-AP1:P@-81:@PB;;>P41@P-:-8E?1>1:P1: ;<8;??1:PB-:P@1/4:5?/41P<>;.8191:

Vac.nr. SG4C2FZ2

9?@1>0-9PJP&<;@-6;.P;PE;APC-:@P@;P.1P5:P/4->31P;2P?-81?P2;>P-P2-?@P3>;C5:3P 5:@1>:1@P?@->@A<P;PE;AP4-B1P<;@1:@5-8P@;P@-71P9-:-3191:@P>1?<;:?5.585@51? &<;@;.P;N1>?PE;AP-:P1D/5@5:3P/->11>P;<<;>@A:5@E PO1>1PC588P.1P<81:@EP;2P/4-881: 31?P;<<;>@A:5@51?P2;>P01B18;<5:3PE;A>P?-81?P/;9<1@1:/51?P-:[email protected]@P:;@P81-?@P -:P-@@>-/@5B1P?-8->EP52PE;A>1PA1?@10P;>P0;PE;AP7:;CP?;91.;0EPC4; [email protected]:@1>1?@10P)5?5@PCCC ?<;@-6;. :8P@;P>1-0P9;>1P-.;A@P@41P<;?5@5;:

) & 9& 1 4 , . 8 9 . (8

Proces Estimating Engineer (Werkvoorbereider) Bonus: 2.000

Vac.nr. 1EN1786

9?@1>0-9PJP:@>-8;DP5?P@41PC;>80?P81-05:3P9-:A2-/@A>1>P;2P9;0A8->P<8-?@5/P /;:B1E;>P.18@? P>;9P;A>PA>;<1-:P$P5:P9?@1>0-9PC1P<>;B501PA:9-@/410 ?1>B5/1P-:0P?A<<;>@P@;P/A?@;91>?P@4>;A34;A@PA>;<1 P,;A88P.1P>1?<;:?5.81P2;>P 01?53:5:3P-<<>;<>5-@1P/;:B1E;>P1=A5<91:@P>1@>;H@?P-:0P:1/1??->EP1=A5<91:@P-:0 /;9<;:1:@? P#>;H81P '&PP 1/4-:5/-8P:35:11>5:3P13>11P5::;B-@5B1P<>;.819 ?;8B1>P1N1/@5B1P/;99A:5/-@5;:P?7588?

Developer Bonus: 1.500

Vac.nr. SD4RDT9C

9?@1>0-9PP11>1:B11:PJP:-/4>;:P5?P0KP?<1/5-85?@P;7@81501>P5:P!101>8-:0P1:P?@--@P5:P01P@;51P5:PA>;<- P8?P1B18;<1>P.1:P61P B1>-:@C;;>018567PB;;>P41@P;:@C1><1:P1:P;:@C577181:PB-:P05B1>?1P-?<1/@1:PB-:P01 :-/4>;:P<>;0A7@1: P1PC1>7@PB118P91@P-<<85/-@51P?1>B1>?P1:P+ [email protected]?1?P1:P.1:@ .1@>;771:P.56P01P59<8191:@-@51PB;;>P;:F1P78-:@1: P1P41.@P71::5?PB-:P+ P' +&'P)P1:P;:@C577181>B->5:3P5:P-B-P P'A??1:P01P P6-->PC1>71>B->5:3

SMS Service: Wilt u een link naar de vacature in uw mailbox ontvangen? SMS dan JOB gevold door het vac.nr. van de gewenste vacature en uw e-mailadres naar 5566. Vb: Job SG4C2FZ2 [email protected].

WORD HEADHUNTER! Kent u iemand die geknipt is voor een van bovenstaande functies? Dan kunt u een leuke bonus verdienen door die persoon te laten solliciteren. Als deze de baan accepteert dan krijgt u de bonus die bij de functie vermeld staat. Op onze website www.spotajob.nl vindt u nog veel meer interessante vacatures.

Economie 17

Levenswerk Jong en hard op weg

Cursus kitesurfen als bedrijfsbonus

Werklust Esther (46) ADMINISTRATIEF MEDEWERKSTER

Met een megaopdracht van een multinational heeft Double Effect een vliegende start gemaakt. Bas Heijnen en Pablo van den Bosch helpen bedrijven effectiever te werken. CAROLYN RIDSDALE ILLUSTRATION

Hulpeloos Heidi Zandbergen

...

Eindelijk leek mijn leven in rustiger vaarwater te komen. Ik was midden dertig en had veel gefreewheeld, een modeboetiek gehad, theaterwerk gedaan en als danseres in een bar gewerkt. Tot vreugde van mijn vader had ik dit keer een eervolle baan als receptioniste bij een advocatenkantoor bemachtigd. Bovendien had ik een vriend waar ik van hield en mijn droomwens kwam uit: ik raakte zwanger! Er was echter één probleem: de sfeer op het advocatenkantoor. Eigenlijk was het een advocatenkantoor uit de hel; een van de maten was bezig met het opzetten van wietplantages in het buitenland samen met criminelen. Zijn secretaresse had zo’n hekel aan hem dat ze telefoontjes weigerde door te geven. Maar de officemanager, een dominant kreng dat voortdurend affaires had met mannen met macht binnen en buiten ons kantoor, hield de criminele maat het hand boven het hoofd. Natuurlijk omdat hij als advocaat en maat op kantoor veel macht had. Het leek wel alsof door mijn zwangerschap de rotsfeer op kantoor verergerde. Zo maakte de officemanager me constant duidelijk dat het wel erg slecht uitkwam dat ik zwanger was. En ze oefende dagelijks druk op me uit om toleranter te zijn tegen de criminele advocaat met zijn schuine opmerkingen. Ik heb me herhaaldelijk over deze stressvolle situatie beklaagd bij mijn huisarts, maar die weigerde een verklaring te schrijven dat ik ziek was. En toen kreeg ik na zeven maanden zwangerschap een dood kindje. Na twee maanden ging ik weer werken, maar ik voelde me weerloos en depressief. Alsof hij merkte dat zijn prooi was verzwakt, begon de advocaat me nu ook thuis lastig te vallen met schunnige telefoontjes en stond hij met de auto te posten voor mijn deur. En hij eiste dat ik aanwezig zou zijn bij zijn criminele vergaderingen buiten kantoortijd – zijn eigen secretaresse wilde natuurlijk niet mee - en ik had niet de kracht om te weigeren. Ik voelde me murw en kon niet langer tegen de situatie op. Op een avond wilde hij met zijn criminele vrienden lootjes trekken over wie de nacht met mij mocht doorbrengen. Hij won en ik heb hem zwijgend mee laten gaan naar huis; het voelde als een verkrachting, maar ik kon me niet langer verweren; ik was helemaal op na de miskraam. Mijn vriend verbleef destijds veel in het buitenland en als hij thuis was, dook de advocaat plotseling overal op waar wij kwamen en belde thuis aan. Mijn vriend dacht dat ik een verhouding met hem had en zo verloor ik ook nog de man van wie ik hield. Ik belde de vakbond om hulp, maar daar geloofden ze me niet. Ik vroeg mijn vader om hulp, maar hij was alleen maar bezorgd om mijn ‘goede baan’. Ten einde raad belde ik een gerenommeerd advocatenkantoor, daar waarschuwden ze me om voor deze advocaat op te passen. Zelf besefte ik ook maar al te goed dat dit geen man was waar mee te spotten viel. Ik kon nu alleen nog hopen op een ridder op het witte paard die me zou komen redden. Zo’n man kwam ik kort daarna tegen op een feestje. Hij zei: ‘Meld je ziek, ik zorg voor een goede advocaat en in de tussentijd ga je met mij mee op reis naar Indonesië zodat je veilig bent.’ Toen we terugkwamen, was mijn ontslag in kannen en kruiken, al heeft de advocaat me nog maanden gestalkt. Nu, ruim tien jaar later, is een van de criminele connecties van de advocaat geliquideerd en het advocatenkantoor gesloten. Ik denk nog vaak aan deze zwarte episode in mijn leven, want ik heb daarna nooit meer een baby gekregen.

Door mijn zwangerschap verergerde de rotsfeer

Pablo (l) en Bas (r): ‘Je moet goed weten wat je collega’s beweegt, dat is goed voor de motivatie’.

Hafida Aabbad

E

en megaopdracht van een multinational wanneer je nog maar net bent begonnen met je bedrijfje: het is de kans van je leven. Er zit wel een addertje onder het gras. Het is vrijdagmiddag en je potentiële nieuwe opdrachtgever wil maandag voor vijf uur een plan van aanpak zien. Alleen als het plan wordt goedgekeurd, krijgen jullie de opdracht. Pablo van den Bosch (35): ‘We wisten op dat moment vrij weinig van het bedrijf en moesten ons daar dus in één weekend in verdiepen en een plan van aanpak ophoesten.’ De deadline werd gehaald en de partners konden aan de slag met hun eerste grote opdracht.

Blijven groeien Double Effect is een team van consultants die heel simpel gezegd bedrijven helpen om effectiever te werken. En dit doen ze vooral voor financiële instellingen. ‘We hadden een klant die als doel had al haar financiële activiteiten, die op dat moment uitbesteed werden, zelf binnen het bedrijf uit te voeren. Samen met de klant stellen wij dan doelstellingen op, werken verschillende scenario’s uit en hier komt

dan een project uit voort dat wij ook uitvoeren.’ Inmiddels kunnen Pablo en Bas Heijnen (30) dit lang niet meer met z’n tweeën aan. Sinds 2003 hebben ze er per jaar ongeveer zes nieuwe medewerkers bij gekregen en nu bestaat Double Effect uit 25 medewerkers waarvan vier partners. Beide heren hebben een goed gevoel over de toekomst. ‘We moeten natuurlijk wel blijven groeien om ook onze mensen te laten groeien, maar we hebben niet de ambitie om alleen maar groter te worden. Voor ons staat kwaliteit voorop.’ Het idee van een eigen bedrijf ontstond eind 2002. Bas: ‘Ik werkte toen samen met Pablo bij een groot consultancybedrijf en we waren allebei toe aan iets nieuws.’ Na wat sollicitaties en veel gesprekken met zowel elkaar als met andere collega’s, besloten de twee mannen de gok te wagen. Op 3 maart 2003 schreven ze zich in bij de Kamer van Koophandel en was Double Effect geboren.

Slecht moment ‘Het was niet echt een goed moment, economisch gezien dan. Veel mensen verklaarden ons voor gek dat wij juist toen voor onszelf wilden beginnen’, vertelt Bas. ‘We konden gelukkig wel meteen een opdracht meenemen van het bedrijf waar we werkten. Dit betekende voor ons een allereerste op-

We houden niet van hiërarchie, iedereen heeft iets te zeggen

In de rubriek Levenswerk portretteert De Pers op Zaterdag startende ondernemers en jong talent in het Nederlandse bedrijfsleven.

CHRISTIAAN KROP

dracht, of eigenlijk opdrachtje, want het ging om de laatste fase van een project.’ Om deze kwaliteit hoog te houden hebben Bas en Pablo een geheel eigen benadering. ‘Wij maken in inhoudelijke discussies geen onderscheid in hiërarchie. Iedereen is hier gelijk en heeft iets te zeggen. Wij willen ook juist dat mensen met ons meedenken en zelf met ideeën komen.’ Ook weegt een persoonlijk aanpak erg zwaar voor de mannen, en dit doen ze op een aparte manier.‘ Naast de jaarlijkse bonus, die in harde centen wordt uitgekeerd, krijgt elke medewerker ook een persoonlijke bonus. Laatst hebben we iemand bijvoorbeeld een cursus kitesurfen gegeven, wat echt iets voor hem was. Je moet je collega’s goed kennen om te weten wat ze beweegt. Zo haal je ook het beste uit iedereen en dit is weer goed voor de motivatie en samenwerking.’ Om je mensen te houden moet je van ze houden. Deze filosofie lijkt voor de heren te werken. ‘Wij vinden dit vooral leuk om te doen, en willen eigenlijk alleen mensen om ons heen die het ook leuk vinden om hier te werken.’ p Opgericht: 2003 Aantal medewerkers: 25 Omzet: 3,7 miljoen

De namen in dit artikel zijn om privacyredenen gefingeerd

SMACHTEN OP JE BUREAUSTOEL, STIEKEME DATES IN DE LUNCHPAUZE: IEDEREEN DOET HET, HET LIEFST IN STILTE. In de rubriek ‘Werklust’ staan portretten van mensen die het laatste taboe op kantoor overschrijden. MEEDOEN? MAIL AAN [email protected]

“Bright Lights brengt vergeten pareltjes van de wereldliteratuur opnieuw tot leven.”

www.brightlights.nl

De Bright Lights boekenserie is exclusief verkrijgbaar bij Selexyz.


Respons 19

VACATUREOVERZICHT Bekijk deze en meer vacatures op www.depers.nl/carriere vBEDRIJF

FUNCTIE

KORTE OMSCHRIJVING

PLAATS

JOB-CODE

LOCATIE

BONUS

(Senior) Adviseur ICT en Onderwijs

Het adviseren van opleidingen over het verbeteren van het onderwijs door de inzet van ict middelen

Schiedam

PETJSJZV

pag. 14

n.v.t.

Management Consultants

Als MC voer je advies- en implementatie trajecten uit voor opdrachtgevers binnen woningbouwcorp, waterschappen, waterbedrijven en lokale overheden.

Amsterdam

PD67FASZ

pag. 4

n.v.t.

Analist management- en financial control Operational Planning Manager BU Manager Water Treatment Head Of Finance

Je hebt hbo-opleiding bedrijfseconomie of beschikt over een gelijkwaardige combinatie van opleiding en ervaring. WO opleiding en ten minste 5 jaar relevante ervaring in de retail of FMCG branche. Profiel: HBO/ academisch technische opleiding eventueel aangevuld met bedrijfskunde en minimaal 5 jaar relevante werkervaring De Head of Finance heeft een fi nanciële achtergrond op minimaal HBO niveau

Almere Son Rijen Rotterdam/Middelburg

P2XYED8C PVKJ2QDX PTG4XQSX PC3QSZ1F

pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

Implementation Manager Product Development Manager

The ideal candidate is a Bachelor/Master with extensive knowledge of internet/ICT technology Bachelor/Master with extensive knowledge of internet and ICT technology (XML, internet protocols & security, basic SQL).

Hoofddorp Hoofddorp

PFZ3SEDS P7ZJAH1T

pag. 6 pag. 6

n.v.t. n.v.t.

Market Development Manager

The ideal candidate has level HBO as minimum, preferably 3 years experience in marketing

landelijk

P82AV6ZS

pag. 6

n.v.t.

Adviserend Verpleegkundige

Wij zoeken een collega die over een HBO-V diploma beschikt en een aantal jaren relevante en aantoonbare ervaring heeft als verpleegkundige.

Breda

P7ADTVT9

pag. 6

n.v.t.

Anesthesiemedewerker Operatieassistent I.O.

Les- en examentijd tijdens de looptijd van de leerarbeidsovereenkomst gelden als werktijd en worden overeenkomstig uitbetaald.

Landelijk

PJ6B18CJ

pag. 14

n.v.t.

Sr. Beleidsmedewerker

Bestuursbureau, Financieel-Economische Zaken. Ontwikkelt financieel-economisch beleid en adviseert op dit gebied.

Hilversum

P6ANG7S2

pag. 14

n.v.t.

Postdoc Process Engineer

Interdisciplinary Center for Psychiatric Epidemiology (ICPE) and the TRAILS study group Profiel: HTS/TU, aangevuld met een aantal jaren relevante werkervaring.

Amsterdam Zuidoost Barendrecht

P8NES4YN P6KCJXKK

pag. 14 pag. 6

n.v.t. n.v.t.

Accountmanagers Junior Market Manager Commercieel Directeur Accountmanager Direct Touch

Als Account Manager ben je zelfstandig actief en beweeg je je gemakkelijk tussen o.a. grote en middelgrote industriële en logistieke bedrijven. HBO/academisch met enkele jaren ervaring in consumentenmarketing en communicatieprojecten. Minimaal een HBO-opleiding en minimaal vijf jaar werkervaring in een zelfstandige commerciële directiefunctie met eindverantwoordelijkheid In deze rol beheert de AMDT bestaande contacten met diverse klanten en tevens behaald hij/zij de new business doelstellingen.

Nijmegen Rotterdam Amsterdam Heerlen

P2H97VD4 P65DYDDC P9KQ7Q33 PDZSZ5HR

pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

The hypothesis that cells “cancer stem cells” “drive” cancer proliferation and metastasis is receiving increasing support This project studies the effects of segmenting animations on cognitive load and learning as a function of student expertise. NUTRIM School for Nutrition, Toxicology & Metabolism. Ontwerpen en leiden van toxicogenomics projecten Advanced optical beam forming networks for broadband phased array antenna systems Moleculaire Microbiologie. Doet onderzoek naar het mechanisme van secretie van virulentiefactoren door pathogene micro-organismen. Bij uitstek de persoon die wetenschap koppelt aan business. Tot de hoofdtaken behoren het laten evalueren van universitaire onderzoeksvoorstellen door externe deskundigen Voor een project waarin rol van bloedplaatjes in het ontstaan van deze ritmestoornissen wordt onderzocht. Ontwikkelt monoclonale antilichamen en immunologische tests voor biomarkers die aan te tonen of iemand dementie zal ontwikkelen

Leiden Maastricht Twente Utrecht Wageningen Den Haag Amsterdam Groningen Amsterdam

PDFJ33S1 PKBVVFVH PJ92XR59 PYQQCYSR PQ21FFS7 PHYSGCFY PJSAEGVZ P2K6V8E3 PE4R726Q

pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14 pag. 14

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

Accountancy EUR - Academictransfer

Consultancy Hoffman Krul & Partners - YER

Financieel/Economisch Ministerie van Defensie JT International - YER Culligan Nederland BV - YER Tunstall Benelux - YER

IT Services GlobalCollect - YER GlobalCollect - YER

Marketing Dockwise - YER

Medisch DSW

Medisch/verzorging UMC St Radboud - Academictransfer

Staf/Beleid Universiteit Leiden - Academictransfer

Techniek UMC Groningen - Academictransfer Evides Industriewater - YER

Verkoop Barloworld Intern transport - YER Roche Diagnostics - YER Maas International B.V. - YER Ericsson - YER

Wetenschap/Onderzoek (NKI/AVL) - Academictransfer Open Universiteit Nederland Universiteit Maastricht - Academictransfer University of Twente - Academictransfer Vrije Universiteit - Academictransfer Wageningen Universiteit - Academictransfer STW – NWO - Academictransfer AMC Amsterdam - Academictransfer Vumc - Academictransfer

PhD Postion/PostDoc Promenvendus Onderzoeker PhD Position Universitair Docent Commercieel Manager Intellectual Property Program Officer Arts-onderzoekers Research Analist

Vacatures direct in je mailbox? 1. Zelf interesse Wil je een link naar de vacature in je mailbox ontvangen? SMS dan JOB gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en je e-mailadres naar 5566. 2. Tip een vriend Wil je iemand anders op de hoogte brengen van een vacature? SMS dan TIP gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en het e-mailadres van degene die je wilt tippen naar 5566.

Kijk voor meer vacatures op www.depers.nl/ carriere Ons bonussysteem In exclusieve samenwerking met Spotajob bieden we u nu de mogelijkheid om niet alleen voor uzelf op zoek te gaan naar een baan. Spotajob gaat op innovatieve wijze om met het aloude gegeven dat mensen meestal vanuit hun netwerk op nieuwe carrièremogelijkheden worden gewezen. Door de kracht van dit netwerk te benutten kunt u vrienden, oud collega’s en andere contacten op interessante banen wijzen. Worden zij aangenomen, dan ontvangt u daarvoor de vermelde bonus. Spotajob – Targeting Talent


Vorm en functie Dutch Design als folklore >>p 28 Zestig jaar ontwerpen op expo Family of Form STUDIO JOB SMEETS

Crisis Hoe depri is Tony?

Vakantiegangers Slapen in de bush

Pagina 23

Pagina 37

Gratis met De Pers naar de exclusieve voorpremière van The Flock? Dagblad De Pers organiseert exclusief voor haar lezers en in samenwerking met RCV Entertainment een speciale voorpremière van The Flock op zondag 13 januari 2008. In deze bioscopen kunt u de voorpremière zien: STAD BIOSCOOP Amsterdam Pathé Arena Rotterdam Pathé Schouwburgplein Tilburg MustSee Utrecht Pathé Rembrandt VOL

AANVANG FILM 10.00 uur 10.30 uur 11.30 uur 11.00 uur

KA A

RT EN

De Pers en RCV Entertainment zijn niet verantwoordelijk voor reserveringen die, om welke reden ook, niet gehonoreerd kunnen worden.

Wat moet je doen? Stuur een e-mail naar thefl[email protected] met in het onderwerp ‘The Flock’ + de stad van jouw keuze. Zet in het bericht je naam, adres en het gewenste aantal plaatsen (max. 2). Je ontvangt per mail een bevestiging retour, als je die uitprint heb je daarmee toegang tot de voorpremière van The Flock op zondag 13 januari. Inzendingen worden op volgorde van binnenkomst behandeld. Wacht niet te lang, want vol = vol! Kijkwijzer The Flock:

www.theflockmovie.nl

LA AT ST E

VANAF 17 JANUARI IN DE BIOSCOOP

DE

Na bijna twintig jaar jacht op gefrustreerde zedendelinquenten moet Erroll Babbage (Richard Gere) plaats maken voor een vervanger. Die is gevonden in de jonge Allison Lowry (Claire Danes), die in twee weken moet worden klaargestoomd voor het emotioneel slopende vak. Allison raakt al snel onder de indruk van de gedreven en fanatieke Erroll, maar tegelijk verafschuwt ze zijn ruwe en compromisloze aanpak. Kan ze het hoofd koel houden in de bezeten jacht die Erroll dagelijks opent op de perverse geesten die hij verdenkt?

LEZERSACTIE THE FLOCK

O P= O P

De Award-winnende regisseur Andrew Lau, maker van Infernal Affairs (origineel van The Departed), maakt met de intelligente misdaadthriller The Flock zijn Amerikaanse regiedebuut. Richard Gere en Claire Danes worden aan elkaar gekoppeld in de strijd tegen de meest perverse en sadistische criminelen.

2 GOLDEN GLOBE NOMINATIES BESTE FILM EN BESTE MUZIEK GEBASEERD OP DE WERELDWIJDE BESTSELLER VAN KHALED HOSSEINI

01/""3&&/04$"3

'PTUFSJTFSJOHFTMBBHEIFUJOESJOHFOEFCPFL CJKOBFWFOJOESJOHFOEPQIFUXJUUFEPFLUF[FUUFO³ - Metro

RUIM 1 M BOEKEN ILJOEN VER IN NEDER KOCHT LAND!

★★★★ ²1",,&/%&)00(7-*&(&3 &FOGJMNEJF[FMGTEFHSPPUTUFGBO WBOIFUCPFL[BMJOQBLLFO³ - Veronica magazine

²0QSFDIUPOUSPFSFOEF WFSGJMNJOH³ - de Volkskrant

★★★★ ²#FTUTFMMFS%F7MJFHFSBBS PWFSUVJHFOEWFSGJMNE³ - Algemeen Dagblad

NU TE ZIEN IN: ALKMAAR, ALMERE, ALPHEN, AMERSFOORT, AMSTERDAM, ARNHEM, BEVERWIJK, BREDA, DELFT, DEN, HAAG, DEN HELDER, DEVENTER, DOETINCHEM, ECHT, EDE, EINDHOVEN, EMMEN, ENSCHEDE, GORINCHEM, GOUDA, GRONINGEN, GRONINGEN, HAARLEM, HEERHUGOWAARD, HELMOND, ‘S HERTOGENBOSCH, HILVERSUM, HOOGEVEEN, HOOGEZAND, HUIZEN, LEEUWARDEN, LEIDEN, MAASTRICHT, NIJMEGEN, PURMEREND, REUVER, ROOSENDAAL, ROTTERDAM, SCHAGEN, SITTARD, SNEEK, SPYKENISSE, TILBURG, UDEN, UTRECHT, VLISSINGEN, WEERT, WOUDRICHEM, WYCHEN, ZEIST, ZOETERMEER, ZWOLLE

www.film1.nl/kiterunner "

Zijn 23

CRISIS

Hoe depri is Tony? Een maffiabaas die van al het moorden een beetje down is, krijgt meteen het stempel depressief opgedrukt. Volgens psychiater Jerry Wakefield haalt de moderne psychiatrie wel vaker verdriet en depressie door elkaar. Hoe erg is dat? Tony lijdt onder het besef dat alles afschuwelijk mis is gegaan. HOLLANDSE HOOGTE

Mars van Grunsven

D

e pretogen van Jerry Wakefield, hoogleraar psychiatrie aan New York University, lichten zo mogelijk nog verder op als hij de vraag stelt: ‘Wist je dat Moeder Theresa volgens formele diagnosecriteria waarschijnlijk een depressieve stoornis had?’ Dat was natuurlijk niet het geval, vervolgt hij triomfantelijk. ‘Ze was niet ziek. Moeder Theresa worstelde met iets heel reëels: het verschrikkelijke leed in haar omgeving en haar twijfels aan God. Dat moet heel moeilijk zijn geweest voor iemand met zulke sterke religieuze overtuigingen als zij.’ Zo is Wakefield vijf minuten na zijn binnenkomst in Café Mozart op Broadway al aangekomen bij de kern van zijn boek, The Loss of Sadness, dat hij samen met socioloog Allan Horwitz heeft geschreven: de psychiatrie haalt intens verdriet en depressie door elkaar. Een van de gevolgen daarvan is dat de cijfers een ware epidemie veronderstellen: een op de tien volwassen Amerikanen zou elk jaar aan een depressieve stoornis lijden. 3,7 procent van de bevolking wordt ervoor met antidepressiva behandeld, een toename van 300 procent sinds de jaren tachtig. Wakefield gelooft niet dat al die mensen een depressieve stoornis hebben. ‘Er zijn geen omstandigheden die een dergelijke toename van de ziekte verklaren.’ De werkelijke reden voor deze groteske cijfers ligt volgens hem in het Diagnostic and Statistical Manual (DSM), de standaard die wereldwijd in de psychiatrische diagnostiek wordt toegepast. Volgens het DSM dient een depressie te worden gediagnosticeerd aan de

Straks is iedereen die langer dan twee weken verdrietig is, ziek hand van negen symptomen – oplopend van een verstoorde eetlust tot aan suïcidale gedachten. Wie twee weken lang vijf van de negen symptomen vertoont, lijdt aan een depressieve stoornis. Daarbij wordt totaal geen rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden of sociale context, aldus Wakefield. ‘Een jonge vrouw die niet weet waarom ze steeds moet huilen en een alleenstaande moeder met vier kinderen die haar fabrieksbaan verliest, hebben misschien dezelfde symptomen, maar dat betekent niet dat ze allebei ziek zijn.’ Het DSM laat één uitzondering toe: als de depressieve symptomen het gevolg zijn van de dood van een geliefd persoon, dan kan er twee maanden lang sprake zijn van normaal verdriet en is er dus geen stoornis. ‘Alsof ontslag, echtscheiding of een overleden huisdier geen goede redenen zijn om verdrietig te zijn. Als dergelijke omstandigheden mee zouden worden gewogen, dan zouden we minimaal 25 procent minder depressieven hebben.’ Hoe heeft het volgens u zo ver kunnen komen? ‘In de jaren zeventig kreeg de psychiatrie veel kritiek te verduren van intellectuelen als de sociologen Michel Foucault en Thomas Schelff. Zij zeiden dat de psychiatrie geen legitiem medisch specialisme was, maar een medisch excuus om medicatie, psychochirurgie en andere ingrepen toe te passen op mensen die sociaal onwenselijk gedrag vertoonden. Daar hadden ze in zekere

zin gelijk in. Bovendien bleek uit studies dat er geen enkele uniformiteit was in diagnosticering. Wat volgens de ene psychiater normaal gedrag was, was volgens de andere schizofreen of depressief. Daaraan heeft de American Psychiatric Association in 1980 een einde willen maken met het DSM.’ Waarom houdt het DSM zo weinig rekening met persoonlijke omstandigheden? ‘Het DSM was vooral een poging om de psychiatrie wetenschappelijk te maken door elke diagnostische categorie in duidelijk herkenbare symptomen te omschrijven. Psychoanalysten, gedragstherapeuten, familietherapeuten, klinisch psychiaters, cognitieve therapeuten, ze hanteerden allemaal hun eigen vocabulaire, waardoor ze niet met elkaar konden praten en onderzoek gefragmenteerd was. Dus zo absurd was het DSM ook weer niet – het verbeterde de betrouwbaarheid van de diagnoses wel degelijk en wetenschappelijk onderzoek kon voortaan op basis van uniforme definities worden verricht.’ U bespreekt in uw boek uitgebreid het geval van Tony Soprano, de maffiabaas uit de tv-serie The Sopranos. Is hij volgens u depressief? ‘De psychiater in de serie behandelt hem alsof hij een depressieve stoornis heeft, maar ik denk dat Tony een verdriet voelt dat past bij een man die doet wat hij doet. Dat maakt hem interessant en menselijk. Verdriet is een emotie die je vertelt dat er iets verkeerd gaat met je leven. Daarom denk ik dat Tony helemaal geen last heeft van een depressieve stoornis, eerder het tegenovergestelde: hij lijdt onder het sluimerende besef dat alles afschuwelijk mis is gegaan en dat er geen weg terug is.’ Is Tony niet stiekem blij met zijn diagnose? Nu kan hij zeggen: ik ben ziek, dus ik kan er niets aan doen. ‘Precies. Dat doet me denken aan een studie onder alleenstaande moeders in Engelse steden die allemaal als depressief waren gediagnosticeerd en als zodanig werden behandeld. Het merendeel behoorde tot de onderklasse, had geen geld, geen baan, overweldigend hopeloos. Ze kregen steun in de vorm van een uitkering en medicatie. Op een dag won een van deze vrouwen een grote prijs in de loterij. Haar depressieve symptomen verdwenen op slag. Waarmee ik wil zeggen dat deze vrouw blijkbaar geen behoefte had aan medicatie: ze had meer baat bij sociale verandering.’ Als de diagnosemethode voor depressie zo duidelijk hapert, waarom blijven we die dan hanteren? ‘Vanaf het moment dat de nieuwe criteria waren ingevoerd, hadden allerlei mensen er belang bij om dat zo te houden. Politici grepen bijvoorbeeld de nieuwe onderzoeksresultaten aan om nieuw beleid te maken. Al die mensen met depressieve storingen moesten immers geholpen worden. Hier komt ook de farmaceutische industrie, oftewel Big Pharma, in beeld. In de VS mag ongelimiteerd reclame geworden gemaakt voor antidepressiva. De gemiddelde reclameboodschap is ongeveer: als het leven je zwaar valt, zou je best een depressieve stoornis kunnen hebben. Die veronderstelling wordt door het DSM bevestigd. De oplossing zit in een pilletje.’ Hoe erg is dat? ‘Stel dat je normale gevoelens van intens verdriet ervaart, bijvoorbeeld omdat je man je verlaten heeft – is er dan iets mis met je om de dokter een medicijn te vragen waardoor je je weer beter voelt? Daar heb ik geen moeite mee. Maar we weten niet precies in hoeverre medicatie echt helpt bij normaal verdriet en wat de

In de VS mag je ongelimiteerd reclame maken voor antidepressiva

neveneffecten zijn, terwijl medicatie echt niet de enige oplossing is. Er zijn zat vormen van psychotherapie die minstens net zo effectief zijn als antidepressiva.’ Wat betekent ‘het verlies van verdriet’ voor de samenleving? ‘Door het massaal labelen van verdriet als depressie, ontstaat er een vooroordeel tegen verdriet – het wordt minder getolereerd. In Duitsland werd onlangs een werknemer ontslagen omdat hij vaak somber was. Wie verdrietig is, kan ook met sociale druk te maken krijgen. Vooral voor kinderen is dat moeilijk, want die kunnen zich daar minder goed tegen verweren. Ik gaf laatst een lezing en na afloop vroeg een tienermeisje me of ik met haar ouders wilde praten. Ze had liefdesverdriet en was down, en moest van haar ouders psychische hulp zoeken of mediacatie krijgen. Zelf verwachtte ze dat ze zich over een paar weken wel beter zou voelen.’ Wat is volgens u de oplossing? ‘De officiële psychiatrische diagnose moet worden veranderd – zo simpel is het. Je zou om te beginnen de uitzondering van verdriet in geval van een direct sterfgeval kunnen uitbreiden naar “ingrijpende verliezen”. Daarmee neemt het aantal diagnoses van depressie al meteen met 25 procent af. In 2012 komt er een revisie van het DSM, maar wie weet drukt Big Pharma wel door dat ook de bestaande uitzondering verdwijnt. Dan is straks iedereen die langer dan twee weken intens verdrietig is, ziek.’ p Allan Horwitz en Jerome Wakefield: The Loss of Sadness: How Psychiatry Transformed Normal Sorrow Into Depressive Disorder (Oxford University Press)

24

Gaan

NOORDERSLAG-FESTIVAL

Claw Boys Claw in de onthaastmodus Twintig jaar geleden was Claw Boys Claw de opwindendste rock-‘n-rollband van Nederland. Anno nu geldt dit voor de band Voicst. Het leuke is: beide spelen op het Noorderslag-festival in Groningen.

HOLLANDSE HOOGTE

Zanger Peter te Bos van Claw Boys Claw: ‘We bedenken niet bewust: we laten 10 jaar niks horen’. Zanger/gitarist Tjeerd Bomhoff van Voicst: ‘Waarom niet schrijven over dingen die er toe doen?’

Gisèle Mambre & Job de Wit

N

a lange tijd in retraite, tien jaar om precies te zijn, treedt Claw Boys Claw weer op de voorgrond. De mannen zijn volop aan het touren én er komt in februari een nieuwe cd uit: Pajama Day. Zanger Peter te Bos staat, met gitarist John Cameron, de journalist te woord in gepast kledij: zijn pyjama. In een huiselijke, knusse sfeer weiden de twee, samen het creatieve brein van de in de jaren tachtig en negentig immens populaire Amsterdamse band, uit over het waarom van hun lange afwezigheid op de Nederlandse poppodia. ‘Na Will-O-The-Wisp was het tijd om pas op de plaats te maken en onszelf tot nieuwe hoogtes te stuwen.We hebben niet bewust bedacht dat we tien jaar niks van ons zouden laten horen, het is gewoon zo gegroeid. Het gaat zoals het gaat’, vertelt Te Bos. ‘We wilden vooral het cyclus van elk 1,5 jaar een nieuwe plaat produceren doorbreken. Het was tijd om in alle rust aan nieuwe nummers te werken’, vult Cameron aan.

Oorverdovend geluidskanon Tot en met Will-O-The-Wisp werden alle Claw Boys Claw albums tussen de verschillende tournees door geschreven en geproduceerd en dat kon je horen. Die platen stonden voor de ongetemde energie en het oorverdovende geluidskanon die de liveshows van Claw Boys Claw toch ooit waren. Hoe anders klinkt Pajama Day. Tien jaar overdenken, schrijven, wegzetten en bijschaven heeft een heel andere plaat opgeleverd. Het gaat ver om Pajama Day een oase van rust te noemen maar melodieuzer, serener en bluesier dan wat we van de rockbeesten van weleer gewend zijn is het wel, een soort Claw Boys Claw in de onthaastmodus. Tien jaar opgesloten in de tot muziekkamer omgetoverde muurkast van John Cameron leverde heel veel songs op, minstens het vijfvoudige van de veertien die nu op het album staan. Waaronder een cover: Dream a little dream of me. Hebben ze daar nou zestig nummers in tien jaar tijd voor zitten schrijven? Om af te sluiten met een cover?

‘Het is gewoon een mooi slaapliedje om mee te eindigen’, haast Te Bos zich te zeggen. ‘Het is toch een perfecte afsluiter voor een cd die Pajama Day heet?’ Daar is natuurlijk niks op af te dingen, en de zalvende bas van Te Bos maakt van deze jazzy uitvoering inderdaad een waar slaapliedje. Maar het zijn toch vooral de eigen nummers die indruk maken: Halibut bijvoorbeeld, over een man met zelfvernietigingsdrang die zijn oude moeder smeekt om alsjeblieft de lucifers uit zijn buurt te houden, want meneer heeft het zo koud en is van zins om zichzelf met een scheut benzine te overgieten en in de fik te steken.Tekstueel werkelijk een parel. De nieuwe sound van Pajama Day doet vermoeden dat de rockers hun leren jacks aan de wilgen hebben gehangen en nu constant in nachtgoed gehuld door het leven gaan. Niets is minder waar. Dat de heren allesbehalve soft zijn geworden, hebben ze tijdens hun opwarmtour langs de Nederlandse poptempels afgelopen najaar wel bewezen. De shows, een mix van oud en nieuw materiaal waren even wervelend en opjuttend als vroeger. John Cameron: ‘Het is altijd spannend als je net nieuw materiaal hebt om die dan ook live te moeten spelen. Vallen ze wel goed? De mensen willen toch vooral de nummers horen die ze al kennen, het liefst ook op de manier die ze van de cd kennen. Na tien jaar weer gaan optreden, met nieuwe nummers is dan een extra gok.’ Volgens Peter te Bos was het publiek, dat niet enkel uit dertigers en veertigers met een hang naar nostalgie bestond ook het jonge spul was ruim vertegenwoordigd, echter vooral bezig met de hamvraag: kunnen die ouwe mannen het nog? ‘Het was daarom mooi om te zien hoe mensen genezen de zaal verlieten. Opgelucht verzuchtend: ja, ze kunnen het nog.’

Puntig geluid Als er in Nederland dit jaar geen betere rockplaat wordt gemaakt dan A Tale of Two Devils, het tweede album van de Amsterdamse groep Voicst, dan hebben we aan het eind van 2008 weinig te klagen. Het puntige geluid van de driemandsband – zanger/gitarist Tjeerd Bomhoff, bassist Sven Woodside en drummer Joppe Rovers – is heel geslaagd aangekleed met van alles en nog wat: banjo, orgel, piano, electronica, en vooral veel blazers.

De nieuwe sound doet vermoeden dat de rockers in nachtgoed door het leven gaan

De nieuwe cd klinkt als een zorgvuldig in elkaar gezet uurwerk, met dank aan de Amerikaanse producer. ‘De ideeën zijn allemaal van ons, maar het metselen en het stapelen, dat is hij’, vertelt Bomhoff. A Tale of Two Devils is net als voorganger 11-11 (2004) opgenomen in de VS. Voicst speelt een dynamische, om niet te zeggen poppy slag Amerikaanse rock, maar behoudt toch een eigen, Nederlandse stem. Dat komt vooral door de teksten van Bomhoff, die meermaals verwijzen naar zijn stad, Amsterdam, en zich in Feelings Explode zelfs verontwaardigen over hoe we hier zijn omgegaan met de slachtpartij in Srebrenica; ‘We don’t really care...’ is de openingszin. Dat hoor je niet vaak meer, een rock-artiest die zich kwaad maakt over een politiek gevoelige kwestie. ‘Ik had het heel erg nodig om te schrijven over dingen die mij bezighouden’, zegt de zanger. ‘Waarom niet schrijven over dingen die er echt toe doen? Dat maakt het voor jezelf een stuk interessanter.’ Over een Nederlandse band in een Amerikaanse studio moet niet al te romantisch worden gedaan, vindt Voicst. Bomhoff: ‘In Nederland ben je ook geld kwijt als je een plaat wilt opnemen. En de dollar staat volop laag dus het is echt niet zo heel veel duurder.’ Woodside: ‘Het is een kans om iets anders te beleven.’ De toch al erg melodieuze Voicst-songs klinken in de brede arrangementen aantrekkelijker dan ooit. Dat is ook te danken aan de co-producer van A Tale of Two Devils, de Nederlander Rutger Hoedemaekers, ook wel bekend als electrorocker About en sinds enige tijd het onofficiële vierde bandlid. De inspiratie om ook muzikaal iets verder te kijken, kwam uit een verrassende hoek. Zo was, in de voorbereiding van beider laatste albums, samen met het hiphopduo Pete Philly & Perquisite een huisje in Frankrijk gehuurd. Bomhoff: ‘Als je ziet hoe Pieter zijn beats maakt en hoe hard Pete op zijn teksten zit, hoeveel tijd en energie, finesse en detail zij er in stoppen... Dat heeft mij heel erg geïnspireerd.’ Wat kan een rockband leren van twee hiphoppers? Dat de sky de limit is. ‘Ik zou met niemand anders willen spelen dan met Joppe en Sven, en de basis van alle dingen die we doen is helemaal ons ding, maar je kan het op heel veel manieren uitvoeren. Dat geeft heel veel vrijheid en energie.’ p

Zijn 25

Kosten Koper Leiden Een charmant grachtenhuis uit de 17e eeuw zeer dicht bij dé Leidse winkelstraat. De geschiedenis van de buurt is wat luguber, maar nu woon je op deze plek tussen de yuppen.

Rustig wonen in de Leidse Hakbijlbuurt

IVO VAN DER BEENT

Hafida Aabbad

E

ven een stukje Leidse geschiedenis: ongeveer honderd jaar geleden ontstond er een flinke burenruzie in één van de Leidse wijken. Deze ruzie mondde uit in een slachtpartij waar een bijl aan te pas kwam. Een buurtbewoner kwam hierbij om en sindsdien heet de buurt, hoe toepasselijk: de Hakbijlbuurt. En zo heeft Leiden nog veel meer van dit soort verhalen, gelukkig niet allemaal zo luguber als het hakbijlverhaal. Elke buurt heeft een eigen identiteit en wordt bewoond door

een bepaald type mensen. Als je van klasse en stijl houdt, in de binnenstad wilt wonen tussen de yuppen en homo’s, is de Oude Rijn 156 misschien wel iets voor jou. Pal achter dé winkelstraat van Leiden, de Haarlemmerstraat en aan het water staat één van de meest monumentale woningen van deze straat. Met de prachtige voorgevel, van oorsprong een klokgevel, valt dit huis direct op in de straat. Ondanks de centrale ligging, is het toch één van de rustigere plekken in de binnenstad.

Poepdoos Als je het pand binnenloopt, kom je in een ruime woonkeuken, waar je eigenlijk een woonkamer zou verwachten. Vanuit de keuken kun je

via de bijkeuken naar de binnenplaats. Het is een erg kleine open ruimte, en heeft ook een bepaalde charme. Op de binnenplaats staat een soort schuurtje, althans, de ruimte wordt nu als schuur gebruikt. Vroeger was dit een toilet, of op z’n Leids: een ‘poepdoos’.

Op het binnenplaatsje is de poepdoos omgebouwd tot schuurtje De ietwat ongelijke treden van de ronde trap leiden je naar de tweede verdieping waar de slaapkamer, badkamer en woonkamer te vinden zijn. Net als beneden is ook hier de inrichting modern en stijlvol met behoud van originele details. De in-

deling begrijp je beter wanneer je op deze verdieping staat. Het is erg praktisch om al deze kamers op dezelfde verdieping te hebben. Je kunt zo je bed in rollen nadat je lekker op de bank hebt gehangen en als je wakker wordt strompel je zo de badkamer in, die direct vanuit de slaapkamer te bereiken is.

Zolderappartementje Opvallend is dat elke verdieping mooie originele plafondbalken heeft en op zolder zijn de authentieke dakspanten zelfs nog te zien. De zolder is de enige ruimte in dit huis die niet echt benut wordt. Een klein bureautje in de hoek geeft aan dat deze ruimte als studeerkamer gebruikt wordt, maar verder is er weinig aan deze verdieping. De

De afhaalhap: gezond snackvoedsel Burgermeester In deze rubriek laten we de Febo’s, McDonaldsen, Burgerkings, Friets van Piets en wat dies meer zij voor wat ze zijn en richten we ons op de wat meer aparte, kwalitatieve spijzen. Toch maken we voor deze ene keer een uitzondering. Hamburgers gaan we bespreken. Maar het zijn dan ook niet ‘your average’ hamburgers. In de Amsterdamse wijk De Pijp zit de hamburgerwinkel Burgermeester. Haha, lachen om die naam, en ik kan je verzekeren, hun broodjes zijn net zo origineel. Op een lekkere knapperige bruine bol kun je kiezen tussen hamburgers van rund, lam, kip, falafel, tonijn of geitenkaas. En als je dat niet

genoeg keuze vindt, moet je vooral je eigen creativiteit eens loslaten op de website, waar je zelf een ‘burger van de maand’ kunt verzinnen en voorstellen. Als het de mannen van Burgermeester bevalt, maken ze er een maandlang dé maandburger van. Op het ogenblik worden de klanten vergast op een zogeheten Vliegende Burger: een fazant met zuurkool en cranberry compote. De Pijp is zo’n typische hippe yuppenwijk, en dat zie je terug in de winkeltjes die er zitten. Zo ook bij Burgermeester. Hamburgers, maar dan gezond. De producten – zoals gegrilde groenten, pancetta, geitenkaas en dragonmayo (ja, gewone mayonaise kan écht niet natuurlijk) – zijn hip, alle ingrediënten zijn zelfgemaakt, en het wordt ook allemaal milieuvriendelijk geproduceerd. Zoals het de enigszins

moderne medemens tegenwoordig betaamt. Enige dat afwijkt is de prijs: eerlijk is eerlijk, Burgermeester is niet duur voor wat ze verkopen. Ik kies voor het trio van drie miniburgertjes, zodat ik er gelijk drie kan proeven: de biefburger, de kipburger en de geitenkaasburger. Van die drie is de kip de lekkerste, al proef ik wel een ondefinieerbaar kruid dat me nog het meest aan speculaaskruiden doet denken. Een stukje kip aangevuld met pancetta (jaja, Jamie Oliver zou trots zijn) en heerlijk gebakken paddestoelen, mjammie. De biefburger is ook lekker, zij het iets minder bijzonder. Maar de geitenkaasburger vind ik echt niet lekker. Het is boerengeitenkaas, en dat resulteert in een scherpte van de smaak die mij een

ruimte kan gemakkelijk worden gesplitst in twee kamers, of je kunt er een soort zolderappartementje van maken. De zolder is helemaal geïsoleerd en wordt net als de rest van het huis verwarmd door een centrale verwarming. Met deze ruimte kun je dus nog alle kanten op. Het enige wat dit huis eigenlijk mist is een tuin. De binnenplaats is klein en op zon kun je daar niet echt rekenen zo tussen de gebouwen in. De voorkant van het huis ligt op het zuiden, dus daar kun je in de zomer lang van de zon genieten en heb je een ook een mooi uitzicht: de gracht. p Oude Rijn 156, Leiden Vraagprijs: 439.000 Oppervlakte: 130 m2

Pamela Wilhelmus beetje te gek wordt. De zongedroogde tomaatjes en aubergine proef je er bijna niet meer door. Maar goed, al met al kan ik zeggen dat de burgers van deze toko meer dan goed smaken. Dit zijn hamburgers zoals hamburgers bedoeld zijn. Dus ben je in voor een snack, maar wil je het nog wel een beetje gezond, én smaakvol houden, ga dan vooral eens langs bij dit tentje op de Albert Cuyp. p Burgermeester Albert Cuypstraat 48, Amsterdam www.burgermeester.eu 020 - 670 9339 Oordeel: 8,5

O

ver le v i ng s

BERICHTEN De mensen op deze pagina bestaan echt. Kijk voor hun complete verhaal op www.6minuten.nl.

11 december 2004 werd op 42-jarige leeftijd getroffen door een hartstilstand

4 mei 2007 werd geheel onverwachts door een hartstilstand getroffen onze dochter en ons nichtje

Jan van den Heuvel

Mirjam van Leeuwen

echtgenoot vader

Dankzij tijdige reanimatie konden we

muziekliefhebber bassist overlever Dankzij een eerder gevolgde reanimatiecursus en goede begeleiding van de telefoondienst van 112 heeft zijn partner Dineke hem het leven kunnen redden. Jan en Dineke zijn inmiddels in het huwelijk getreden. De trouwdatum werd 1 december 2005.

Geheel onverwachts werd op 4 april 1999 getroffen door een hartstilstand

haar in leven houden tot de ambulance 24 december 2003 werd, op 43-jarige leeftijd, getroffen door een hartstilstand

GABY VAN MEERWIJK Nog elke dag zijn wij Eric Roenhorst, een toevallige voorbijganger, dankbaar dat hij niet geaarzeld heeft om te beginnen met het reanimeren van Gaby en daardoor haar leven gered heeft. Omstanders belden 112 en de ambulance was snel ter plekke met de deÀbrillator. Dankzij Eric en het ambulancepersoneel hoeven we nog lang geen afscheid te nemen van mijn echtgenote en onze moeder.

PIERRE LIJSSEN

Michel van Meerwijk Chiela Niels Patrick

Langs deze weg bedanken wij nog eens Dhr. Christiaens Mevr. Van Hal-van de Boom Dhr. Van Vulpen Dank voor de snelle reanimatie en daarmee het redden van Pierre’s leven. We zijn ons niet alleen jaarlijks op 4 april, maar dagelijks bewust van ons geluk.

T. M. RAIJMAKERS “TJEU” Het was druk rond het podium tijdens het 850-jarige bestaan van Zomeren. Drie kwartier lang hield een overvolle parkeerplaats de ambulance op. Wat een geluk dat twee toeschouwers alles wisten van reanimatie. Toos Raijmakers

Groningen nog iedere dag dankbaar voor hun kordate optreden en levensreddende hulp. Lucy van Leeuwen Annelies van der Haar-van Leeuwen Thea Blijleven

Hee lieve Anton, Je bent er nog! Je hebt een hartstilstand overleefd. Ik ben zo blij dat ik je zelf heb kunnen reanimeren tot de ambulance aan kwam. We zijn nog iedere dag dankbaar dat we je niet hoeven te missen. Kus, Joke

Nico Latumanuway Overleefde op 24 januari 2002 een hartstilstand. Dankzij de effectieve hulp van toevallige omstanders is hij tijdig gereanimeerd. Nico vindt dat eigenlijk iedereen een reanimatiecursus zou moeten volgen.

1 december 2001 is ongedeerd van een hartstilstand bekomen

arriveerde met de deÀbrillator. Wij zijn de verpleegkundigen van het UMC in

Yvonne Latumanuway Bowie

21 juni 2007 om kwart over 6 ‘s ochtends werd getroffen door een hartstilstand, mijn lieve echtgenoot en onze vader

TOON AALDERS Wij danken onze jongste zoon Gijs voor zijn kordate optreden. Dankzij de reanimatiecursus, die hij van Toon gekregen had, kon hij direct hartcompressies toepassen en wist hij hoe de aanwezige AED gebruikt moest worden tot de ambulance arriveerde. Gijs, we zijn ongelooÁijk trots op je.

Nog altijd zijn we zeer blij en opgelucht dat mijn lieve echtgenoot en onze vader voor de tweede keer een hartstilstand heeft overleefd. In augustus 2002 was het voor de tweede keer raak. Dankzij een gelukkig toeval was Stanley al op de eerste hulp voor de behandeling van een hoofdwond. De medewerkers van de eerste hulp konden hem direct reanimeren. Dankzij hen is

Hanneke Aalders-van der Meij Martijn en Asal Wouter en Marleen

EEN LEVEN HOEFT NIET TE STOPPEN BIJ EEN HARTSTILSTAND.

STANLEY DE FRETES Elke week worden 300 Nederlanders buiten

nog altijd in ons midden. We zijn hen eeuwig dankbaar. Margriet en de kinderen Akke Mei en Norah

Langs deze weg bedanken wij onze goede vrienden Ad Tuijtelaars en Jan Verhoeven omdat we hen niet vaak genoeg kunnen bedanken voor het deskundig en effectief toepassen van reanimatie. Dankzij hen overleefde

SJEF DE LAAT op 2 oktober 2006 een hartstilstand. Ook de brandweer van Baarle-Nassau, snel ter plaatse met een AED, zijn wij oneindig dankbaar.

het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand.

Hun leven ligt in handen van omstanders. Door

binnen 6 minuten direct en doeltreffend te handelen, vergroot je de overlevingskansen van het slachtoffer. Kijk op www.6minuten.nl of bel de Informatielijn van de Hartstichting

Sinds augustus 1999 is mijn lieve echtgenoot

NICO DE NIET overlever van een hartstilstand. Ik ben zijn redders Paul van Onderen Ed Gladstone eeuwig dankbaar. Dankzij jullie tijdige reanimatie en het telefoontje naar 112 is hij nog altijd dezelfde levensgenieter als voorheen. Len van der Heijden

via 0900 3000 300, lokaal tarief.

Zijn 27

GRIEP

Het heerst weer

Hoofdpijn. Keelpijn. Malaise. Superbesmettelijk die griep. Of is het stiekem een ordinaire verkoudheid? Hoe dan ook, blijf lekker in bed. Tisha Eetgerink

D

aar lig je dan, ziek thuis. Met je dekbed op de bank kijkend naar homeshoptelevisie – hé was je met de zuivere lucht van die Fresh Air Globe ook ziek geworden? – of in je bed tussen de volgesnoten zakdoekjes. Doodmoe, koortsig en met een barstende koppijn. Griep. Of verkouden, maar griep klinkt beter. Elk jaar tussen december en maart is het raak. Verkoudheid en griep dwingen menig anders zo gezond blozende Hollander thuis te blijven. Krakende telefoontjes naar de werkgever: ‘Ik wil me ziekmelden…. ja, erg vervelend…..enorm beroerd….griep, denk ik.’ ‘Ik voel me slap als een vaatdoek’, zegt Hent van den Elsen (52) door de telefoon. Je hoort het aan zijn stem. ‘Een paar dagen terug had ik ontzettende spierpijn. En haarpijn, ken je dat? Nou heb ik niet veel haar maar toch deed het pijn.’ Van den Elsen is net terug van een vakantie in Frankrijk. ‘Meteen ziek na thuiskomst. Ik schaam me dood; ben ik eerst weken weg van mijn werk, moet ik me nu ziekmelden. En mijn motorclub vanavond kan ik ook wel vergeten.’

Acute koorts Van den Elsen is niet de enige. Het lijkt of iedereen tegelijk ziek is. Het heerst, klinkt het uit begripvolle monden. Maar wat heerst er dan precies? Echte griep? Volgens wetenschapper Carl Koppeschaar is dat onwaarschijnlijk. ‘In Nederland hebben we nog geen griep. Mensen zijn gewoon flink verkouden.’ Koppeschaar is bedenker van degrotegriepmeting.nl, een site die griepverschijnselen bijhoudt en het verloop van de winterziekte in kaart brengt. Deelnemers in Nederland en België vullen elke week een vragenlijst in. Hebben ze last van snotterigheid? Keelpijn? Hoofdpijn? Koorts? Er doen ruim 28.000 mensen mee. ‘Op deze manier verzamelen we gegevens die nuttig zijn voor de medische wetenschap.’ Het verschil tussen verkoudheid en griep is niet altijd even duidelijk, al worden ze door compleet verschillende virussen veroorzaakt. Griep door het influenzavirus, verkoudheid meestal door het rhinovirus of het coronavirus. Bij beide ziektes is het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken, bij beide heb je keelpijn, hoofdpijn en spierpijn. Kenmerkend voor griep is echter de acuut optredende hoge koorts, binnen een paar uur 39°C of meer, en het algehele gevoel van malaise. Koppeschaar: ‘Als ervaringsdeskundige kan ik zeggen dat ik me nog nooit zo ellendig heb gevoeld als bij griep.’ De

koorts duurt vaak drie tot vijf dagen, volledig herstel kan weken duren. Net als verkoudheid is griep over het algemeen onschuldig en gaat het vanzelf over, maar voor risicogroepen als ouderen en mensen met een chronische ziekte is het influenzavirus wel potentieel gevaarlijk. Elk jaar overlijden 200-1000 mensen aan de gevolgen van griep. Risicogroepen doen er dan ook verstandig aan elke herfst een griepprik te halen. Zelf laat Koppeschaar zich sinds twee jaar ook inspuiten. Hij heeft geen griep meer gehad. Na vijf jaar online griep meten, een uit de hand gelopen hobby ooit bedacht om meer mensen bij de wetenschap te betrekken, durft hij voorzichtig te spreken over patronen. ‘Al kan het nog steeds op toeval berusten’, benadrukt hij. ‘Vier van de zes keer dat we dit onderzoek uitvoerden, begon griep in Noord-Ierland en Engeland en kwam toen via Portugal, Spanje, Frankrijk en België naar ons toe. Stel dat er ooit een nieuwe grieppandemie komt, dan kun je die eerder indammen als je weet hoe het virus zich geografisch verspreidt.’

Ik voel me slap als een vaatdoek

Grieptestje Bent u binnen 2-3 uur ziek geworden? Heeft u meer dan 39°C koorts? Heeft u spierpijn? Bent u erg moe? Heeft u keelpijn? Heeft u last van een droge hoest? Heeft u koude rillingen? Heeft u contact gehad met iemand die echte griep heeft? Veel keer ja? Grote kans dat het echte griep is. Veel rusten en drinken. Beterschap! bron: www.echtegriep.nl

Spaanse griep Koppeschaar heeft het over een pandemie. Dat is het geval als veel mensen over de wereld binnen korte tijd dezelfde griep krijgen. Een op de drie wordt ziek. Een nieuw griepvirus is de boosdoener. Omdat men nog geen weerstand heeft opgebouwd tegen het nieuwe virus en het ontwikkelen van een vaccin maanden in beslag neemt, zullen veel mensen ernstig ziek worden en mogelijk sterven. Dat was het geval in 1918, toen de Spaanse griep tientallen miljoenen doden eiste, en in 1957 en 1968 toen de Aziatische en de Hong Kong griep beide een miljoen mensen het leven kostten. Dat er een nieuwe grieppandemie komt is zeker, alleen is de vraag wanneer. Eens in de 10 tot 50 jaar is het bingo en ontstaat een nieuw, gevaarlijk virus dat snel om zich heen grijpt. Het huidige vogelgriepvirus is een goede kanshebber omdat het kan muteren tot een vorm die overdraagbaar is van mens op mens. Nou niet direct als kluizenaar gaan leven en obsessief je handen wassen. Er is voorlopig geen enkele reden voor paniek. Overal ter wereld wordt druk onderzoek gedaan naar manieren om een potentiële pandemie te voorkomen. Komende maanden heb je meer te vrezen van een verkoudheid dan van welke vorm van griep dan ook. ‘Griep is serieus’, zegt Koppeschaar. ‘Het komt door de benaming dat het minder ernstig lijkt. Een griepje, zeggen we terwijl het in werkelijkheid een verkoudheid is. Dat moeten we eigenlijk niet doen maar ik ben bang dat je dat er nooit meer uitkrijgt.’ En inderdaad, wie zich ziek meldt met de mededeling ‘verkouden’, kan op aanmerkelijk minder begrip rekenen. p

Maatregelen •Was uw handen regelmatig met water en zeep. •Raak zo min mogelijk uw mond, neus of ogen aan. •Houd uw hand of zakdoek voor uw mond als u niest of hoest. •Gebruik papieren zakdoekjes en gooi die meteen weg. •Maak deurklinken en speelgoed regelmatig schoon. •Ventileer woon- en slaapruimten. bron: RIVM

28

Zien

FAMILY OF FORM

Dutch Design als folklore Dutch Design heeft internationaal een goede naam en is geen vluchtige trend. De expositie Family of Form toont zestig jaar Design Academy. MIEKE MEIJER

BUGABOO MAX BARENBRUG

HELLA JONGERIUS

Pamela Wilhelmus

‘N

egen timmermannen kunnen op dit bankje zitten. Dat weten we zeker, want we hebben het uitgeprobeerd.’ Glimlachend vertelt Eva Broekhuijse (27 jaar) over een van de ontwerpen die ze met collega Iris Hiddink (26 jaar) heeft ontworpen: de Klabenk, een bankje voor de kleinbehuisde medemens. Sinds hun afstuderen aan de Design Academy Eindhoven, de meest prestigieuze opleiding voor ontwerpers die Nederland rijk is, vormen Eva en Iris het ontwerpersduo Lady Penelope. Het duo doet het goed. Ze exposeerden hun ontwerpen na de Dutch Design Week ook op de wereldberoemde designbeurs Salone del Mobile in Milaan. In oktober kwamen ze met een magnetische bloempot in de finale van de Leeuwenkuil, een wedstrijd voor nieuwe, vindingrijke ontwerpen op de Holland Innovation beurs. Lady Penelope is een kind van haar tijd. De Klabenk is slechts een van haar ontwerpen waar de tijdgeest onmiskenbaar in terug te vinden is. Mechanische, ambachtelijk vervaardigde ontwerpen voeren onder de nieuwe generatie ontwerpers de boventoon. De Klabenk is simpel, doeltreffend en ambachtelijk in elkaar gezet. ‘De studenten van tegenwoordig zijn opgegroeid in een digitaal tijdperk’, legt Anne Mieke Eggenkamp, directeur van de Design Academy uit. ‘Die hechten in hun ontwerpen aan voelen, aan bewegen, maar vooral ook aan het mechani-

sche. Hun uitgangspunt is dat ze daar nog een verschil kunnen uitmaken. Dat wijkt af van de norm van hun internetgeneratie.’ Het is een mooi voorbeeld van hoe de ontwerpers in de wereld uiteindelijk net zo goed kinderen van hun tijd zijn als de boekhouders, huismoeders, winkeliers en advocaten. Iedereen ondervindt invloed van de maatschappij, van zijn omgeving. Maar wat interessanter is, is dat ondanks de tijdgeest er een enorme verwantschap blijkt te bestaan tussen Nederlandse ontwerpers door de jaren heen. Form follows function wordt weleens gezegd over de Nederlandse designcultuur. Design is mooi, uitgekiend en stijlvol. Maar in Nederland moet het toch vooral ook functioneel zijn.

Verbastering De expositie Family of Form opent morgen en geeft een uitgebreid overzicht van Dutch Design door de jaren heen. De naam van de tentoonstelling is een verbastering van de titel van de expositie Family of Man, door fotograaf Edward Steichen in de jaren vijftig van de vorige eeuw samengesteld. In zijn expositie bracht Steichen de verwantschap die er bestaat tussen ‘mensen’ in kaart. Family of Man bestaat uit ruim vijfhonderd foto’s die in verschillende thema’s alle aspecten van het menselijk leven weergeven, van geboorte tot dood. De kern van Family of Man is dat ondanks de grote verschillen tussen mensen, er uiteindelijk vooral een enorme verwantschap bestaat: liefde, geboorte, werk, gezin, opvoeding, kinderen, oorlog, dood, vrede. Universele begrippen waar elk mens mee te maken heeft. ‘In Family of Form willen we de verwantschap die

bestaat tussen Nederlandse ontwerpers door de jaren heen laten zien. En bovendien voelt het ook wel alsof alle studenten van de academie een familie zijn’, verklaart Eggenkamp de titel van de expositie van de Design Academy. Op de expositie is het werk van verschillende generaties afgestudeerde designers van de academie te zien, van de overbekende kinderwagen Bugaboo van Max Barenbrug tot de ontwerpen van Hella Jongerius die naast exclusief werk ook vazen voor Ikea ontwierp. De tentoonstelling was eerder te zien in Milaan en Parijs. De reacties daar waren positief. Eggenkamp: ‘Met name in Parijs waren de bezoekers onder de indruk, zowel van de identiteit als de kwantiteit van Dutch Design. Waar mensen niet aan denken, is dat er jaarlijks 150 studenten bij ons afstuderen, en dat al zestig jaar. Er is zo ontzettend veel Nederlands design.’ Maar naast de kwantiteit was er nog een verrassende reactie van de bezoekers van de expositie in Parijs. Eggenkamp: ‘Wanneer mensen schatten wanneer de ontwerpen gemaakt waren, zaten ze er vaak mijlenver naast. Dachten ze dat iets veel ouder of juist nieuwer was dan het was. Waarmee in mijn ogen is bewezen dat Nederlands design tijdloos is. Ik ben ervan overtuigd dat zeer veel mensen tegenwoordig uitgaan van de vluchtigheid van design. Design is hip, de trend van de dag, zoals er tegenwoordig tegenaan wordt gekeken. Vluchtig dus ook vooral. Wij willen laten zien dat dat niet zo is.’

We mixen wetenschap, techniek en creativiteit

Ontwerpwedstrijden

Design wordt gezien als hip, de trend van de dag

Design als modegril, het klinkt bekend in de oren. Zeker wanneer we kijken naar ontwerpers als Hella Jon-

WINEFINER MARCUS VAGNBY

gerius, Chris Martin of Maria Vinka, gerenommeerde designers die door Ikea werden ingehuurd om vazen, stoelen en kussens te ontwerpen. De Hema organiseert ontwerpwedstrijden om design bij het grote publiek onder de aandacht te brengen, en bij de Xenos kun je ook terecht voor de citruspers met net een leukere look dan een simpele witte Braun pers die vast heel goed is, maar er gewoon niet zo leuk uit ziet. Ook het ontwerpersduo Lady Penelope heeft al te maken gekregen met de interesse van de massa in design: ze stonden op de shoppingpagina’s van de Viva en De Telegraaf. En hun ontwerpen zijn te koop in kleine designboutiques die ook steeds vaker in de centra van de wat grotere steden te vinden zijn. Maar in feite gaat het bij de belangstelling van de massa slechts om het woord design. De term. Die is pas enkele jaren ingeburgerd in de Nederlandse samenleving. Die term is momenteel mateloos populair en blijft in populariteit alleen maar toenemen. Maar de geschiedenis van Dutch Design gaat veel verder terug. Lang voordat de interesse voor designattributen van het winkelend Hema-, Xenos- en de Bijenkorfpubliek werd gewekt. Eggenkamp: ‘Nederland heeft een lange traditie in design. Dat lijken we weleens te vergeten onder de druk die het trendy woord design tegenwoordig uitoefent. Neem iemand als Copier die het Gilde wijnglas ontwierp. Nu, zeventig jaar later, drinkt iedereen daar nog steeds uit. Of Rietveld, internationaal gezien een grote naam. Dat Nederlands design tegenwoordig zo populair is, komt echt niet uit de lucht vallen.’ De grote namen van weleer maakten al ontwer-

Zien 29

KLABENK LADY PENELOPE

HELLA JONGERIUS

JAN DIJKSTRA

pen die in al hun schoonheid een functionele eenvoud kenden. Eggenkamp kan het goed uitleggen. ‘De algemene mentaliteit in Nederland is die van handelsinstinct en oplossingsgerichtheid. We mixen wetenschap, techniek en creativiteit. Het feit dat we goed zijn in watermanagement en het bouwen van dijken geeft bijvoorbeeld ook al duidelijk die identiteit aan. Dat kan niet alleen met techniek, daar komt ook creativiteit bij kijken. Creativiteit die leidt tot oplossingen.’ Leon Stephan, oprichter van bemiddelingsorganisatie Utrecht Design, herkent de oplossingsgerichte mentaliteit van Nederlanders. De opmars van design voor de massa heeft hem geen windeieren gelegd. ‘De tendens is momenteel dat mensen design willen waar ze wat aan hebben. Het moet er mooi uitzien, maar vooral ook functioneel zijn. Zoals wij een winefiner hebben, een object dat wijn zowel kan decanteren als stoppen als filteren. Dat vinden Nederlanders leuk. Die willen design gebruiksartikelen. Daarom doen winkels als de Xenos en de Blokker het ook goed. Goedkoop en simpel staat voorop. Dat is de laatste jaren echt ingeburgerd.’

‘Form follows function’ wordt weleens gezegd over onze designcultuur

Maakbaarheid

Herintroduceren Stephan was begin jaren negentig directeur van De Glasfabriek in Leerdam, destijds een zieltogend bedrijf. ‘Ik koos ervoor om designers te herintroduceren. Ik zeg speciaal herintroduceren omdat ze van oudsher al verbonden waren met de firma: A.D. Copier, Berlage, ze hebben allemaal samengewerkt met De Glasfabriek.’ Door nieuwe ontwerpers aan te trekken, krabbelde de fabriek er weer bovenop. Na zes jaar besloot Stephan

BUNGEE LADY PENELOPE

het bedrijf te verlaten, maar wel met de ontwerpers door te gaan. Het resulteerde in de oprichting van Utrecht Design. Tegenwoordig bemiddelt Stephan tussen ontwerpers en de verkooppunten. En de zaken gaan goed. Met zijn bedrijf merkt hij dat er een grote markt is voor producten waar de term design aan kleeft. ‘Ik was een keer op een verjaardag, en de jarige kreeg een cadeau met de woorden: ‘alsjeblieft, het is design’. Design is echt een soort modewoord geworden. Maar zoiets slaat natuurlijk nergens op. Want in feite is alles design. Alles is toch ontworpen, overal is toch over nagedacht.’ Anne Mieke Eggenkamp kan dit illustreren met een prachtig voorbeeld. ‘Neem de wachtkamer van een dokter. Als je daar zit, zul je je meestal niet heel ontspannen voelen. Als het dan ook nog eens een rotruimte is qua ontwerp, wordt het wachten er niet aangenamer op. Een ontwerper kan nadenken over hoe de ruimte zo te ontwerpen dat je zoveel mogelijk op je gemak wordt gesteld. En dat geldt voor zoveel dingen in het leven. De impact van creatief denken gaat enorm ver.’

BURNED FURNITURE MAARTEN BAAS

Dus eigenlijk gaat het er met een mooi vormgegeven koffiezetapparaat helemaal niet om dat je opschept tegen je vrienden over hoe chic en yupperig je wel niet bent. We willen ons prettig voelen in ons bestaan, en dat bereiken we met design. Eggenkamp: ‘Aan de ene kant lijkt het of we in onze ontwerpen alleen maar met uiterlijk bezig zijn. Maar eigenlijk zijn we met iets heel anders bezig: de maakbaarheid van ons eigen leven. Ik hoop ook eigenlijk dat er een keer een ontwerper

politicus wordt.’ Designers zijn in de ogen van Eggenkamp tijdens het ontwerpproces ook bezig te bedenken hoe een gebruiker op het ontwerp zal reageren, hoe die het zal beleven. ‘Een ontwerper wil een bepaald gevoel triggeren, wil de gebruiker verleiden. Op de tentoonstelling zie je natuurlijk alleen het eindresultaat, maar wat er aan vooraf gaat zijn die gedachten.’ In feite raakt Eggenkamp hier de kern van wat Leon Stephan verwoordde als: over alles dat is ontworpen, is nagedacht. Eggenkamp: ‘Mensen moeten zich bewuster worden van het eigen handelen. Dat is de verantwoordelijkheid die we hebben. Wie niet in de designwereld zit denkt er waarschijnlijk niet vaak over na, maar alles wat je ziet, daar heeft iemand over nagedacht, dat is ontworpen. De designers die wij opleiden, worden erin getraind om niets zomaar aan te nemen. Ze leren een manier van out of the box denken.’ Ontkomen aan tunnelvisie dus, en niets voor lief nemen. Dat zal er uiteindelijk voor zorgen dat we een gelukkiger, bevredigender leven kunnen leiden. Of zoals de fotograaf Edward J. Steichen een halve eeuw geleden al zei over de bedoeling achter zijn expositie Family of Man: ‘I am no longer concerned with photography as an art form. I believe it is potentially the best medium for explaining man to himself and his fellow man.’ Bewustwording dus. Van jezelf en je hele omgeving. p De expositie Family of Form loopt van zondag 13 januari tot zondag 23 maart in het Designhuis Eindhoven. Het werk van drie generaties ontwerpers die zijn afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven is er te zien.

30

Lezen

Urban Book Shop St. Petersburg De eindeloze junidagen als de zon nooit ondergaat en ijskoude decembernachten maken van de stad een wereld vol wanen en inspireerde grote schrijvers als Poesjkin, Dostojewski en Gogol.

De Verzonnen Stad Auke Hulst

S

t. Petersburg ligt als de scherven van een kapotgevallen vaas in de delta van de Neva. De stad is gebouwd op meer dan honderd eilanden – het megalomane idee van Peter de Grote vergde het bloed van honderden (dwang)arbeiders. Op dit kruispunt van Oost en West vonden overstromingen en revoluties plaats, en meer dan een miljoen inwoners crepeerden tijdens het Duitse beleg van duizend dagen in de Tweede Wereldoorlog. ‘s Winters komt de zon net boven de daken uit en kruit het ijs in de Neva tegen de kades op, waar halfnaakte Russen nog snel proberen bij te bruinen tegen vestingmuren. De midzomernacht is een lange, waarin de stad feestviert en lijkt te zweven tussen droom en werkelijkheid. Het is een verzonnen stad, even geconstrueerd als de vele romans, verhalen en gedichten die ze inspireerde. De stad van literaire figuren als Anna Karenina en de luiaard Oblomov, die zijn hele leven wegdroomde. Van Fjodor Dostojevski (1821-1881), Aleksandr Poesjkin (1799-1837) en Nikolaj Gogol (1809-1852). Samen creëerden ze een literaire spiegel van dit grandioze bedenksel: werelden vol luchtkastelen en delirische wanen. Wie St. Petersburg wil leren kennen, kan de Lonely Planet ter hand nemen, maar Dostojevski’s meesterwerk Misdaad en Straf (1864) is een betere gids. De roman vertelt het verhaal van de student Raskolnikov, die zich übermensch waant en daarom van zichzelf straffeloos moorden mag. Een oude ambtenaarsweduwe en woekeraarster – het laagste slag volk – valt ten prooi aan zijn superioriteitsdogma. Maar er valt nóg een slachtoffer, haar onschuldige halfzus Lizaveta, en dat voedt zijn twijfel. Verkeerde Raskolnikov in een staat van koortsachtig delirium die, gekoppeld aan geestesziekte, tot onvergeeflijke wandaden leidde? En wat te denken van zijn grote liefde, die aan lager wal is geraakt en zichzelf moet prostitueren? Maakt het haar een dier dat zijn hoon verdient, of is zijn leer gewoonweg onhoudbaar? Het antwoord is natuurlijk: dat laatste. Zo komt de überstudent tot een dramatische bekentenis, en accepteert hij uiteindelijk zijn aftocht naar een Siberisch strafkamp.

Klagende klerk Dostojevski legde in Misdaad en Straf St. Petersburg tot in detail vast. Elke straathoek is een scène – het kamertje aan de S-steeg dat Raskolnikov in onderhuur bewoont, is bijvoorbeeld gevestigd in de bovenwoning aan ulitsa Przhevalskogo nummer 9, de straat die voorheen de Stolyarny Pereulok was. De schrijver zelf werd in de twintigste eeuw geëerd met een eigen metrostation, nabij Nevski Prospekt. Net als de dichter Poesjkin, overigens, die in zíjn literaire St. Petersburg een bronzen ruiterstandbeeld van Peter tot leven wekte. Het paard vertrappelde een klagende klerk, die zijn geliefde verzwolgen zag door de zoveelste overstroming. Het was een typisch staaltje St. Petersburgs surrealisme. De derde grote figuur uit de literaire geschiedenis van St. Petersburg is Nikolaj Gogol, schrijver van excentrieke korte verhalen. De beste ervan werden gebundeld in Peters-

‘s Winters proberen halfnaakte Russen nog snel bij te bruinen tegen de vestingmuren aan de oevers van de Neva.

Lezen 31

Filoscoop 12 jan. - 19 jan.

RAM Brutale mensen hebben deze week weer eens de halve wereld. Leg je erbij neer, Ram, maar zorg er wel voor dat ze op hun eigen helft blijven. STIER Gorlegooi!? Hangebroek!? Wegkwijnzeug!? Door een vermeende misstap krijg je het zwaar te verduren op de werkvloer. Laat ze maar schelden, Stier. Beledigingen zijn de argumenten van hen die ongelijk hebben.

‘s Winters kruit het ijs in de Neva tegen de kades op. Rechts oude adelijke paleizen en herenhuizen uit de tijd van de tsaren.

burgse Vertellingen (1835) en speelden met de tegenstelling tussen schijn en werkelijkheid. Fameus is de novelle De mantel, die volgens Nabokov de uitspraak rechtvaardigde dat Gogol de grootste Russische kunstenaar aller tijden is. En inderdaad wordt wel gezegd dat de hele Russische literatuur voortkomt uit dat ene verhaal over een kleine ambtenaar wiens nieuwe mantel gestolen wordt, zodat hij kou vat en sterft. Een andere beroemde Petersburgse vertelling is De neus, waarin een majoor bij ontwaken ontdekt dat zijn neus ertussenuit is geknepen – een barbier heeft de neus inmiddels gevonden en probeert ervan af te raken. En in Dagboek van een krankzinnige waant een verliefde inbreker zich de Koning van Spanje. Alleen in Gogols St. Petersburg kan zoveel gekte geloofwaardig bestaan. De negentiende eeuw was een literaire goudmijn voor de stad. Maar tijden veranderen. De nadagen van de tsaar dienden zich het eerst in St. Petersburg aan, waar de intrigant Raspoetin adellijke dames imponeerde met een geslachtsorgaan dat door Gogol verzonnen moet zijn. St. Petersburg werd Petrograd, toen

communistisch Leningrad en andermaal St. Petersburg. De grandeur maakte plaats voor troosteloze rijen voor dito winkelschappen, al vloeit tegenwoordig weer het geld. Nieuwe rijken drinken cocktails in clubs waar met blote borsten wordt gepronkt, de kids lopen rond in skateen R&B-outfits. Het doet weinig af aan de hallucinerende kwaliteit van de stad, die schrijvers is blijven inspireren. Sterker, misschien voegen de voortdurende veranderingen zelfs een dimensie toe aan de ongrijpbaarheid van St. Petersburg.

Dromerige verhalen De symbolist Andrej Bjely opende het bal van de twintigste eeuw met de grotestadsroman Petersburg (1913-1916), die – andermaal volgens Nabokov – de vergelijking met Joyce’s Ulysses kan doorstaan. De Duitser Ingo Schultze haakte in 33 Augenblicke des Glücks (2000) aan bij Gogol en diens tijdgenoten, met dromerige verhalen. Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee wekt Dostojevski tot leven in The Master of St-Petersburg (1994), waarin de oude balling in het geniep uit Duitsland terugkeert na de mysterieuze dood van zijn stiefzoon. Obsessief jaagt

De Boeken

Dostojevski op de geest van de jongen. Was het zelfmoord of moord? Hield hij van zijn stiefvader of verachtte hij hem?

De gekte van St-Petersburg slokt je op: een walvisbuik waaruit geen ontsnappen mogelijk is De gekte van St. Petersburg – volgens Dostojevski de meest ‘abstracte en voorgekookte plek op aarde’ – slokt je op: een walvisbuik waaruit geen ontsnappen mogelijk is. Nobelprijswinnaar Joseph Brodsky ontvluchtte de stad, en zelfs het land, maar bleef in geniale gedichten en essays bezig met de plaats waar hij het dramatische beleg van begin jaren veertig meemaakte. Brodsky, de volledig ongestudeerde, de ex-marinier en medewerker van het lijkenhuis, kreeg in St. Petersburg de rijkste leerschool. Hoe rijk blijkt niet alleen uit zijn gedichten – die garant stonden voor zijn arrestatie in 1964, maar ook voor de hoogste onderscheiding in

HOLLANDSE HOOGTE

de letteren – maar vooral ook uit de soms hartverscheurende, soms levenslustige essays in Less Than One (1986) en On Grief and Reason (1997). Brodsky vertelt over de geur in een stad vol dood, maar ook over de jeugdcultuur in het St. Petersburg van de Koude Oorlog. Aan radio’s gekluisterd luisterden de jonge Petersburgers naar Ella Fitzgerald en Charlie Parker; in bioscoopzalen zwijmelden ze weg bij Tarzan. ‘Die films deden meer aan de destalinisatie dan welke speech van Chroesjtsjov ook.’

Stem van de vrijheid De toekomst van St. Petersburg zal net zo stormachtig zijn als het verleden. Zal de economische boom die het bewind van Poetin bracht, gepaard gaan met vergaande inperking van vrijheden? Zal de stem van de vrijheid weer gesmoord worden, zoals in communistische dagen? Of werkt Rusland zich verder op uit het moeras en zal St. Petersburg andermaal de grootse Europese stad zijn die Peter de Grote voor ogen stond? Voor de literatuur zal het uiteindelijk weinig uitmaken. St. Petersburg zal haar schrijvers blijven vangen in een web van dromen. p

Een aantal van deze boeken is ook te verkrijgen via www.bruna.nl

TWEELINGEN Het zekerste middel om niet erg ongelukkig te worden, is niet te verlangen erg gelukkig te zijn, Tweelingen. Verdoof je ziel en kies dit weekeinde voor bank & buis. Of blijf lekker in bed met een sappig Bouquetje. KREEFT Je bent niet de enige die denkt dat herinnering verdriet brengt, Kreeft. Maar het tegendeel is waar: verdriet komt met het vergeten. Een onbevangen terugblik kan je net zo min verwonden als een bolletje wol of een wilde zoetwaterspons. LEEUW Schuldgevoelens? Hou op, schei uit Leeuw! Profiteer net als elk verstandig mens van de winteropruiming. Geld moet rollen, en vooral ook vlug: dan stinkt het minder. MAAGD Januari is bij uitstek de maand om knopen door te hakken, Maagd. Overwin dit weekeinde je larmoyante besluiteloosheid. Wie elke stap eindeloos overdenkt, staat z’n leven lang op één been. WEEGSCHAAL Je hebt dit weekeinde de indruk dat werkelijk niemand het met je eens is. Dat is niet waar, Weegschaal, dat is niet waar. SCHORPIOEN Nu Cupido zonder munitie zit, zul je zélf stappen moeten ondernemen, Schorpioen. Verlegen? Schrijf het onderwerp van je lust en je verlangen een brief. Een brief bloost niet. BOOGSCHUTTER Wees niet zo hardvochtig in dat geschil met je verwanten, Boogschutter. Familie duurt een mensenleven lang. Zoveel bitterheid kun je toch niet van jezelf verlangen?

Misdaad en straf Fjodor Dostojewski (uitg. L.J. Veen)

Less Than One Joseph Brodsky (uitg. Farrar, Straus, Giroux)

Verzamelde werken 1 & 2 Nikolaj Gogol (uitg. Van Oorschot)

The Master of St. Petersburg J.M. Coetzee (uitg. Vintage)

33 Ogenblikken van geluk Ingo Schultze (uitg. Van Gennep)

Verzameld werk Aleksandr Poesjkin (uitg. De Papieren Tijger )

Petersburg Andrej Bjely (uitg. Indiana University Press)

Gewetensvragen Wantrouwen

Spioneren?

en de toon ervan was allesbehalve neutraal. De mails eindigden met liefs, kusjes en dat soort dingen. Ik heb mijn man gevraagd wie die Rita precies is, maar hij zei dat het alleen maar een collega is die hij erg aardig vindt. Toen ben ik hem gaan uitdagen om meer informatie te geven, waarbij ik wees op zijn vroegere affaires. Uiteindelijk kregen we enorme ruzie, mijn man begreep dat ik zijn mails had gelezen en nu zeggen we al een tijd niets meer tegen elkaar. Was het fout van mij om zijn mails door te lopen? Anoniem

Mijn man heeft in het verleden regelmatig affaires met andere vrouwen gehad. Laatst zag ik in zijn agenda staan dat hij een afspraak had met ene Rita. Enige dagen later ging mijn man naar zijn werk waarbij hij vergat zijn e-mailaccount af te sluiten. Voor mijn gemoedsrust besloot ik eens zijn mailtjes door te lopen om te zien of ik mailtjes van of naar Rita zou tegenkomen. Die waren er inderdaad

Antwoord Een van de regels voor een goede relatie is dat je elkaar niet moet bespioneren. Het gevolg daarvan is toenemend wantrouwen en verberggedrag. Reken maar dat uw man zijn mailaccount voortaan goed zal afsluiten en alle sporen van en naar Rita of een andere vrouw zal uitwissen. Bovendien kun je informatie

FOTO: MALOU VAN BREEVOORT

Alexander von Schmid Alexander von Schmid (43) schrijft regelmatig over ethische onderwerpen in dagbladen.

verkeerd uitleggen en een ander ten onrechte beschuldigen wat de relatie nog verder verslechtert. Het is veel beter voor uw relatie wanneer u vanuit uw persoonlijke kracht en waardigheid uw man tegemoet treedt. Als er voldoende grond voor verdenking is, vraagt u hem op de man af of hij een relatie heeft. Ga hem zeker niet bespioneren.

Alcohol In het kerst/nieuwjaarspakket dat ik dit jaar kreeg, zat een fles wijn. Nu heb ik ook enkele islamitische collega’s die zich hierdoor beledigd kunnen en vermoedelijk zullen voelen. Is het wel ethisch van mijn werkgever dat hij wijn in het pakket heeft opgenomen? Moet ik hem niet vragen dit volgend jaar achterwege te laten? Anoniem Antwoord Het is onmogelijk voor een werkgever om een kerstpakket zo samen te stellen dat iedereen er 100% tevre-

den mee is. U heeft misschien collega’s die suikerziekte hebben. Die zullen vast niet blij zijn als ze heerlijke chocolaatjes in het pakket ontdekken. Of wat denkt u van een ex-alcoholist die zijn huis alcoholvrij moet houden om zichzelf te beschermen? Wanneer hij zijn pakket uitpakt, is daar ineens een verleidelijk fonkelende rode wijn. Neen, wanneer een werkgever rekening houdt met al die verschillende mensen, kan hij alleen nog maar toiletpapier in het kerstpakket stoppen en zelfs dan kan hij nog mensen (met een stoma) beledigen. Zie het kerstpakket als een gebaar van waardering van de werkgever. Wees blij als een deel ervan bruikbaar is. tacten. Laat de gelovigen hun geloof. p

Worstelt u ook met ethische kwesties? Mail ze naar [email protected]

DEBORAH VAN DER SCHAAF

STEENBOK Sommige zaken

zijn succesvolle mislukkingen, andere zijn mislukte successen. Bepaal waarvoor je wilt knokken als je deze week je hakken (opnieuw) in het zand zet.

WATERMAN Over het absurde dieet van je partner of goede kennis mag je je best vrolijk maken, Waterman. Of liever nog: bescheuren. Mensen die zich doodlachen, leven immers langer. VISSEN Een week bomvol zakelijke successen, Vissen. Geniet ervan, maar ga niet naast je schoenen lopen. Besef dat er weinig van je zou overblijven als je alles terug moest geven wat je aan anderen te danken hebt. Welke grote en kleine denkers raadpleegden deze week voor u de sterren? Mail uw antwoord aan filoscoop@ depers.nl en maak kans op een boekenbon van 25 euro.

Doen

32

Buiten Spelen Reizen en vrijwilligerswerk

Bergwandeling in Nederland www.routewerk.nl Hoewel je in onze Lage Landen geen bergen tegenkomt, zijn de makers van het boekje De mooiste bergwandelingen van Nederland er toch in geslaagd om dertien wandelingen te verzamelen waarbij je toch enigszins het ‘berggevoel’ kunt beleven. Zo neemt de 10,9 kilometer lange wandeling van het Leersum naar Doorn je mee over de Donderberg (36,3m), Darthuizerberg (46,8m), Ruiterberg (57,9m) en de Doornse Kaap (52,9m). Als je deze laatste top van de Utrechtse heuvelrug hebt overwonnen, word je beloond met een schitterend uitzicht over de omgeving. Informatie over deze route kun je downloaden op www.routewerk.nl.

www.vakantiebeurs.nl Lijkt het je wat om mee te helpen aan de bouw van een school in Roemenië, dieren te verzorgen in Zuid-Afrika of kinderen Engels te leren in Brazilië? Ga dan naar de Vakantiebeurs in Utrecht en laat je in hal 3 door verschillende organisaties voorlichten hoe jij tijdens een reis de handen uit de mouwen te steken. Door in een vreemd land aan een dergelijk project mee te werken, lever je niet alleen een waardevolle bijdrage aan een lokale gemeenschap, het biedt je ook een unieke kans om een andere cultuur te beleven. Je kunt je nog tot en met zondag 13 januari op de Vakantiebeurs laten inspireren.

Op Witte Fiets over Veluwe www.hogeveluwe.nl Dat het nationale park De Hoge Veluwe één van de oudste en grootste nationale parken in Nederland is, wist je waarschijnlijk wel. Maar wist je ook dat je er het hele jaar door op een zogenaamde Witte Fiets van de bossen, de heide, de vennen en het stuifzand kunt genieten? In het Park staan in totaal 1700 fietsen klaar om gebruikt te worden. Je kunt gratis een witte tweewieler pakken om er vervolgens urenlang mee door de natuur te zwerven. Op de onderstaande website vind je waar dit indrukwekkende ‘wagenpark’ geparkeerd staat.

Muziek

Van Frizzle Sizzl Laura Vlasblom werd bekend van de meisjesband Frizzle Sizzle en startte daarna een solocarrière als zangeres en actrice. Nu toert ze door het land met de theatershow ROK!.

Willem Sluytermans van Loo

I

n jetset Brasserie De Joffers in de Amsterdamse Cornelis Schuytstraat, vertelt Laura Vlasblom (39): ‘Hoewel ik vanaf mijn vroege jeugd al met muziek bezig ben, heb ik nog nooit een echte theatershow gemaakt. Ik had er de rust niet voor. De laatste jaren begon ik echter de behoefte te voelen om een eigen show te maken. Toen mijn broer mijn manager werd, hebben we besloten om er mee aan de slag te gaan.’ Ze is rustiger geworden, moeder bovendien, en maakt een gesoigneerde, gecontroleerde indruk. Is ze ook in muzikaal opzicht veranderd? ‘Mijn stem heeft zich zeker ontwikkeld en ik ben andere muziek gaan waarderen. Waar ik vroeger alleen hield van muziek waar gitaren een prominente rol in spelen, kan ik de laatste jaren ook goede dance waarderen. Net als vroeger sta ik liever op het podium dan in

www.getsalt.com Deze activiteiten zijn samengesteld door de redactie van Salt magazine, het blad voor mensen die op zoek zijn naar een smaakmaker voor een avontuurlijk leven. www.getsalt.com

Boodschappen Unieke en handgmaakte sieraden of met echte edelstenen veelal moderne sieraden liggen tentoongesteld met op de achtergrond een brandende openhaard! Piet Peperkam verkoopt, ontwerpt en maakt bijna alle sieraden zelf. Van gouden, zilveren en platina sieraden en trouwringen, tot gouden sets bestaande uit een spang (halssieraad), ring, armband, oorstekers en goud gesmede spangen met en zonder diamant of kleursteen. Je vindt hier zonder twijfel iets passends voor elke leeftijd!

Goudsmid Juwelier Marijke Mul Juwelier van der Tuin Een sieraad volledig ontworpen naar

de studio om een cd te maken. De regie hebben over een band, het gevoel voor een groep mensen een mooie avond te maken, dat is ongeëvenaard.’

Verslaafd Is de Gooise Laura Vlasblom, met haar verzorgde uiterlijk en eigen bedrijf, zelf rock-’n-roll? ‘Ik voel me wel een beetje zo. Ik laat me niet inperken door gewenste levenspatronen, ik doe waar ik zin in heb. Ik ben wel een beetje verslaafd aan de aandacht, de

Ik ben verslaafd aan aandacht en publiciteit publiciteit. Niet voor niks sta ik nog steeds op het podium.’ In ROK! komen weinig eigen teksten voor, maar des te meer covers van - veelal overleden - grootheden. Waarom? ‘Ik heb - o cliché - geen tijd om eigen teksten te schrijven. Ik kan en wil het wel, maar kom er gewoon niet aan toe. Gelukkig kan ik goed andermans teksten vertolken. Er komen onder andere nummers van Janis Joplin, Tina Turner en Alanis Morissette in voor. Daar geef ik mijn eigen draai aan.’ Het blijft wel binnen de grenzen van het beschaafde. Smijten met gitaren en dronken scheldkanonnades tegen het publiek zitten er niet in. ‘Ik wil geen kunst met een grote K maken. Het gaat erom dat de mensen na het optreden denken: dát was een leuke avond. Ik onderzoek in de show hoe vrouwen in de rockwereld gezien worden. Wat is rock-’n-roll eigenlijk? Wanneer voldoet een artiest aan dat beeld? Er is nog steeds een verschil tussen mannen en vrouwen in die wereld. Vrouwen die als een beest tekeer gaan op het podium hebben, meer dan mannen, iets magisch.’ Wie moeten er vooral naar de voorstelling komen? ‘Ik denk vrouwen van mijn eigen leeftijd, uit de commerciële wereld. Mensen met een brede interesse, van mode tot psychologie. Hun mannen zijn natuurlijk ook welkom.’ p ROK! van Laura Vlasblom, 12 januari t/m 16 april, www.lauravlasblom.nl

In ROK! komen nummers van Tina Turner en Alanis Morissette voor. Helaas weinig teksten van Vlasblom zelf: ‘Ik heb - o cliché - geen tijd om e

Gierstraat 67 Haarlem

jouw eigen persoonlijkheid, uniek en eenmalig. Dat is wat je bij Goudsmid/ Juwelier Marijke Mul kunt kopen. In deze winkel is er dan ook geen sprake van een bepaalde stijl, omdat jij als klant de inspiratie biedt! Je vindt hier handgemaakte sieraden voor heren en dames. In de leuke winkel waar een gemoedelijke en vriendelijke sfeer hangt, wordt de ambacht van het sieraden maken zichtbaar uitgeoefend. Overigens vindt je in Zwanenburg nog een Marijke Mul.

C. Schuytstraat 46 Amsterdam

Het fraaie aanbod van Juwelier van der Tuin omvat onder meer sieraden (goud en zilver), horloges, briljanten, occasions (vintage), horlogebanden, zilveren

Deze kleine en zeer sfeervolle winkel ademt romantiek en vakkennis. Je komt binnen in een pand uit 1540, waar de

King of Parties Dammie van ‘t Zelfde

Piet Peperkamp Fnidsen 72 Alkmaar

Club Judge

geboortegeschenken, miniaturen en fotolijsten. Met uitgesproken vakmanschap en liefde voor het vak ontwerpt en repareert Juwelier van der Tuin al jouw sieraden. Juwelier van der Tuin heeft ook steeds nieuwe artikelen in het assortiment. De meest recente noviteit is Rabinovich uit Denemarken, zilveren handgemaakte sieraden met echte edelstenen.

Meer informatie bij:

Club Judge helpt je op weg naar al die underground feestjes waar je wel van hebt gehoord, maar die je nog nooit hebt bezocht. Van underground clubber tot flamboyant liefhebber; ieders smaak wordt bevredigd. Een ding is duidelijk: niet dansen is geen optie! Met de jaarwisseling nog in het geheugen, wordt er bij het Paard van Troje alweer lekker vooruit gekeken, want de feesten gaan gewoon door. En hoe. Op zaterdag 12 januari is het weer tijd voor de jaarlijkse samen-

Doen 33

Kids Karel de Kok

le tot rock-‘n-roll

De musicalreeks over Karel de Kok reist al jaren met groot succes door de Nederlandse theaters. Kinderen zijn dol op de vrolijke liedjes en de spanning van het verhaal. In deel 5 ‘Karel de Kok en de droom van de koning’ werken Karel de Kok, Hofdame Frandolien en Hoofdlakei Fransiscus op het Kasteel van Koning Klaagmaar. Vanaf 19 januari tot eind april toert de musical door het land. Zie Thekidsdaily.nl voor meer info.

Flexmoeders Flexmoeders is het snelst groeiende gastouderbureau in Nederland. Via Flexmoeders kunnen ouders zelf een geschikte oppas voor hun kind vinden. Ze kunnen bij je thuis oppassen of in hun eigen huis. Het voordeel is dat het om opvang in huiselijke sfeer gaat. Voor deze informele manier van opvang kun je ook een bijdrage van het Rijk ontvangen. Dat is bij veel ouders nog niet bekend. Lees er meer over Thekidsdaily.nl.

Kinderkamerkunst Na vijf jaar haar kinderkamerkunst aan winkels te hebben geleverd, is styliste Els Diters-Delfgaauw onlangs haar eigen website Els Kinderkamerkunst begonnen. Hier verkoopt ze bijzondere handgemaakte kunstwerkjes, speciaal voor de babykamer en kinderkamer. Een leuk persoonlijk cadeau om te geven! Elk schilderij is uniek want je bepaalt zelf de kleuren. Ze verkoopt ook accessoires zoals wandklokjes, muziekdoosjes en spiegeltjes. TheKidsDaily.nl geeft twee schilderijen (naar eigen keuze) weg, surf snel naar de site om kans te maken.

www.thekidsdaily.nl

Lekker live

Popgrond 14 januari - De Brakke Grond, Amsterdam

eigen teksten te schrijven. Ik kan en wil het wel, maar kom er gewoon niet aan toe.’

werking tussen het Paard van Troje en Silly Symphonies. Inmiddels is het vaste prik, de tweede zaterdag van januari betekent in Den Haag maar één ding: King of Parties! Voor deze editie wordt dan ook niet de minste headliner ingevlogen. Niemand minder dan de jonge Israëliër Shlomi Aber staat achter de decks in het Paard. Hij bracht tracks uit als Sea of Sand op Sven Vath’s Cocoon label en Freakside, gereleased op het Ovum label van Josh Wink. Zijn nieuwste project is zijn eigen Be As One label. De tweede headliner vanavond is dj Rene Amesz. Hij heeft als een van de weinige Nederlandse dj’s de eer gehad om een Essential Mix te mogen doen voor de Engelse BBC Radio 1 show van Pete Tong. Monstertracks als You Make Me Climb The Wall en My Favourite Barbie komen van zijn hand. De opwarmers van de avond zijn David Wagemaker & Jordi Bouman. Deze twee Haagse jonkies timmeren toch al een tijd aan de weg en behoren inmiddels tot het

belofteteam van de Haagse dancescene. Hun internationaal georiënteerde muziekstijl sluit naadloos aan op de sound van Shlomi en Rene. p De poorten – die vanaf 23.00 uur bemand worden – worden voor het bedrag van 12,50 euro geopend.

WILLEM SLUYTERMANS VAN LOO

Op het gebied van popmuziek hebben onze zuiderburen een behoorlijke reputatie hoog te houden. Wij, nuchtere Hollanders, importeren via Vlaams cultuurhuis de Brakke Grond te Amsterdam regelmatig een lekkere portie Vlaamse muziek. Op maandag 14 januari is het de beurt aan The Violent Husbands en The Van Jets. The Violent Husbands speelt een eigenzinnige mix van Engelse en West-Vlaamse countryrock. Hun absurdistische teksten krijgen een schitterende muzikale omlijsting. The Van Jets gaan voor het stevigere rockwerk. In 2004 wonnen zij nog de rock-talentenjacht van de Humo. Enkele jaren later werden al de podia van Rock Werchter en Pukkelpop beklommen. Meer informatie: http://www.podiuminfo.nl/

European Dreams festival 16 januari - Melkweg, Amsterdam

In de Melkweg wordt er op woensdag 16 januari gedroomd over Europa. De nationale jeugdraad organiseert dan namelijk het European Dreams festival. Door

middel van muziek, debat, comedy, interviews, workshops en film wordt het Europa van de 21e eeuw onder de loep gelegd. Muzikaal wordt de avond interessant gehouden door Leaf, Ellen ten Damme, Typhoon, Balkan Beatz en Nabil. Voor een goed gesprek kunnen we rekenen op Jan Pronk, Piet-Hein Donner, Harry van Bommel en zelfs oud-voetballer John de Wolf. Voor de 5 euro entree, hoef je het niet te laten! Meer informatie: http://www.festivalinfo.nl/

Voicst 18 januari - De Nieuwe Nor, Heerlen

Het lijkt tegenwoordig voor Nederlandse artiesten wel not done om je album in Nederland op te nemen. Een beetje artiest reist tegenwoordig op zijn minst af naar Amerika, om daar met de grote namen te werken. Zo ook de band Voicst. Werd hun debuut in 2005 al door 3voor12 bekroond als album van het jaar, voor hun opvolger zochten zij hulp van Interpol producer Peter Katis. En dat lijkt een goede zet te zijn geweest. De recensies voor ‘A Tale Of Two Devils’ zijn louter positief. Ook over hun live reputatie hoeft de band niet klagen. Reden genoeg om op 18 januari in de Nieuwe Nor te Heerlen een kijkje te nemen! Meer informatie: http://www.podiuminfo.nl/

Weg 35

Lastminute Helsinki Overdag zijn ze nors, dik ingepakt en en staat hun blik op oneindig. Maar als de nacht valt, staat de andere Fin op.

De Fin ontdooit in ‘t café

WHAT TO DO Eten Bij het station na het uitgaan. Daar eten alle jongeren Pyttipannu, de nachtelijke snack voor dronken mensen. Een combinatie van worst en aardappelen met een heleboel ketchup.

Doen

Jerry Huinder

F

inland is het land van duizend meren, miljoenen bomen en miljarden muggen. Helsinki daarentegen is de stad van modieuze mensen, drank en feest. Dat merk ik meteen al als ik de bus uit loop op het station van de hoofdstad van Finland. Recht voor mijn neus wordt een jongen opgepakt omdat hij – om drie uur ’s middags – ladderzat tegen een bushokje staat te pissen. Met zijn broek op zijn knieën wordt hij afgevoerd. Biertje? Enig excuus heeft de jongen wel, want het is inmiddels al donker. Helsinki is namelijk ook de stad die zich in de wintermaanden met uitzondering van 3 à 4 uurtjes per dag geheel in het donker hult. Het tweede aangezicht van de stad is er dan ook één van ongekende schoonheid. Midden in het centrum is een enorme ijsbaan aangelegd. Een handvol kinderen is

zich aan het uitleven met ijshockeystick natuurlijk, want dat is dé sport in het land. Ouders vermaken zich aan de zijkant, staand in de sneeuw met een warm drankje in de hand. Helsinki en zijn inwoners hebben twee gezichten. Overdag loopt iedereen schichtig en snel door de kou. Dik ingepakt en blik op oneindig. Maar als de nacht valt, en die valt dus heel snel, staat de andere Fin op. Dan is het tijd voor de sociale en aimabele Fin. Als de alcohol in de man of vrouw is, want drinken kunnen ze in deze stad wel.

M

Drinken Te veel bars en discotheken om op te noemen, maar als je een keer echt goed dronken wil worden, dan neem je de boot van Helsinki naar Talinn. Taxfree zuipen. Favoriete hobby van de Finnen.

De eerste afspraak met een lokale bekende is dan ook in de kroeg. Al snel wordt duidelijk dat het rookverbod hier al van kracht is. Nergens in de horeca mag je roken. Het tweede dat snel duidelijk wordt is dat je hier als West-Europese man enorm goed in de markt ligt. Op de één of andere manier ontdooien de mooiste vrouwen op het moment dat je Engels tegen ze begint te spreken. Mijn gids van de avond legt uit. ‘Finse meisjes hebben het idee dat

De Kerstman woont op de grens van de poolcirkel. Je vindt hier het huis van de Kerstman en het postkantoor van de Kerstman vol met elfen. Dit jaar heeft de Kerstman 11,8 miljoen brieven ontvangen uit 196 verschillende landen. Het werd tijd om de Kerstman te ontmoeten, we moesten door de geheime deur waarachter een rij stond waar je totaal niet op wilde wachten, dus zijn we maar weer omgedraaid. Op zondag stond de husky-safari

HOLLANDSE HOOGTE

jongens uit Europa (waar ze wel deel van zijn, maar dat zien ze zelf anders) betere manieren hebben. De Finse jongens zijn nogal, tja, nors.’ Een vriend van haar vult bij: ‘Het is om moe van te worden, ook al doe je nog zo je best, als iemand uit een ander Europees land komt, is hij altijd interessanter…’

Finse meisjes vinden dat Europeanen betere manieren hebben De kroeg wordt een restaurant, nog een kroeg, een discotheek en als afsluiter een thuisfeestje. Wat opvalt in het uitgaansleven is dat de mensen ongelooflijk vriendelijk zijn. De barvrouw kijkt je aan en lacht oprecht, de portier is behulpzaam en zelfs de taxichauffeur is nog in voor een gezellig praatje. Terwijl ik dat allang niet meer ben, want de avond is in Finland duidelijk pas klaar als de alcohol op is. Pas tegen een uurtje of zeven ’s morgens pak ik de taxi naar het hotel. De volgende dag is dan ook zwaar,

Ontdooien

Waar is... Marlie

ijn één na laatste weekend heb ik doorgebracht in Lapland. Met een gehuurde auto van Jyväskylä naar Rovaniemi gereden. De reis duurde zo’n 7 uur, ’s morgens kwamen we aan en hebben we eerst een uur in de auto geslapen, omdat het stadje nog uitgestorven was. Het ziet er wel gezellig uit, vooral ook met die sneeuwpop van wel 6 meter hoog.

Een sauna bezoeken. Waar? Het kan overal, maar je bent echt goed bezig als je naar een huisje in de bossen gaat, daar een originele houtsauna opzoekt en als je er uitkomt in een wak in het meer springt. Berekoud, maar wel lekker.

en rijden op sneeuwscooters op het programma. Ik zat als eerste in de slee en Esther was de bestuurder, maar op een gegeven moment hing Esther achter de slee en liet ze luiteindelijk los omdat ze niet meer overeind kon komen, waardoor ik

dus zonder bestuurder in die slee zat. Ik kon alleen maar roepen: stop, stop, stop. Na enkele minuten was de voorste slee gestopt en ook mijn huskyhonden stopten. Op sneeuwscooters gingen we maar weer terug. Esther zat echter nog geen minuut

marlieinfinland.waarbenjij.nu NAAM: Marlie (21) LAND/PLAATS: Finland, Jyväskylä DOEL: afstuderen PERIODE: 4 maanden

maar ik moet verder, want Helsinki is meer dan een bruisend uitgaansleven. In de Finse hoofdstad is een enorme lading aan designwinkels te vinden. Mijn nieuwe gids neemt me mee naar Marimekko. Dit überhippe design is de trots van de Finnen, samen met de motor van de economie natuurlijk, Nokia. Daarna volgt een scala aan andere kleinere en onbekende designwinkeltjes, totdat de duisternis weer invalt en we ons weer in het kroegleven mogen storten. We eten simpel bij een Italiaans restaurant. Hoewel, de rendierenpasta op mijn bord heb ik in Nederland toch echt nog nooit gezien. Ik haak deze laatste avond snel af, want er staat nog één ding op het programma dat je echt niet mag missen als je Finland bezoekt. Met een heerlijke Lapin Kulta – goud uit Lapland, hét bier dat je moet proberen – stap ik de bloedhete sauna in. Heerlijk om al het gif uit te zweten en tot rust te komen. En de sauna is een must voor alle Finnen. Er is bijna geen huis, appartement, hotel of flat te vinden zonder. p

aan het stuur of we vlogen al weer van de sneeuwscooter af. De voorste klep stond open, een spiegel lag ergens in de sneeuw en de sneeuwscooter lag op zijn kant. Ik heb er alleen maar een blauw been aan over gehouden. Na dit ongelukje ben ik maar weer achter het stuur gaan zitten. ’s Avonds hebben we in de cottage gegeten en zijn de jongens, nadat ze een gat in het ijs hadden gemaakt en een sauna hadden genomen, in het ijskoude meer gesprongen. Brrrrrrr. Vervolgens hebben we met zijn allen op het bevroren meer naar het noorderlicht gekeken. p

De stad als bron van inspiratie! Ook zo moe van het feit dat de Nederlandse binnensteden steeds meer op elkaar gaan lijken? Lekker shoppen in een nieuwe stad is er tegenwoordig bijna niet meer bij. Overal ziet u dezelfde ketens met dezelfde logo’s en formules. U wilt geïnspireerd worden, nieuwe winkels ontdekken, maar krijgt in elke stad een déjà vu. Dit hoeft niet langer! NLstreets leidt u via de website en het magazine naar de straten waar de initiatiefrijke, eigenzinnige en exclusieve ondernemers zich hebben verzameld. Straten die bruisen van de creativiteit en ondernemerschap!

Impulsieve shoppers niet getreurd. Voor u is er NLstreets Mobile. Hiermee kunt u vanaf elke locatie de online gids van NLstreets doorzoeken. Uw personal shopping assistent dus! NLstreets heeft een duidelijk ideaal. Wij ondersteunen zelfstandige winkeliers en ondernemers die met een origineel, trendy en exclusief productaanbod inspelen op de behoefte aan authenticiteit. NLstreets gaat de strijd aan met de oninspirerende ketens en formules en brengt de zelfstandige ondernemer en de consument weer tot elkaar. Bent u ook klaar om weer eens geïnspireerd te worden, van de gebaande paden af te wijken en écht leuk te shoppen? Kijk dan op www.nlstreets.nl!

Ondernemers in beeld… GOLDEN TEMPLE Dit vegetarische restaurant is een uitstekende plek om even helemaal back to basic te gaan. Je kunt je hier in hartje Amsterdam laten meevoeren door de bijzondere sfeer van rust en zielsvervulling. Naast de fantastische internationale keuken verbetert elke handeling in dit restaurant je mondiale en globale welzijnsstaat. In de middelgrote zaak zijn spiritualiteit en moderniteit dan ook erg belangrijk. Je kunt hier zonder rook, drank of vlees dineren met een groep tot 25 personen.

Back to de basis De mens is veranderlijk. Trends wisselen elkaar zo snel af, is en wie je bent is een onderwerp dat ineens overal op televisie ve

dat je soms alleen maar met je ogen hoeft te knipperen, en schijnt. je moet alweer een ander soort schoenen kopen. Nieuwe

Logischerwijs is dat ook terug te

kleding, ander haar, hippe muziek, moeilijk dansje, je moet zien in de aandacht voor winkels de puf maar hebben om het allemaal bij te houden. Maar

CHRISTIAAN KAPSALON Helemaal op een natuurlijke wijze geknipt en geverfd worden? Klop dan eens aan bij Christiaan kapsalon. Deze salon is gespecialiseerd in knippen en haarkleuren, waarbij wordt gewerkt met Aveda-producten. De planten die hierbij worden gebruikt zijn organisch gekweekt. In technische termen betekent dat, dat er geen petrochemische meststoffen, pesticiden of onkruidverdelgers in verwerkt zijn. In de sfeervolle kapsalon staat alleen vakkundig personeel. De focus ligt dan ook op persoonlijke aandacht. Moet je even wachten? Geniet dan eens van de kunst aan de muur of een heerlijk kopje kruidenthee of cappuccino.

ZILCH Dat je zelfs op het gebied van kleding terug naar de basis kan, bewijst Zilch. Je vindt hier een verrassend uiteenlopend aanbod van natuurlijke s tof fen tegen redelijke prijzen. In het sfeervolle historische pand in de Maastrichtse Recht straat vind je uiteraard veel kleding van het eigen merk Zilch, met diverse fraaie en originele ontwerpen in zijde, linnen en Soybean (sojaboonvezel). Maar ook merken als Corel, Noa Noa, King Louie, Hunza en Barnett & Barnett. Uniek in Maastricht zijn de collecties van Avoca uit Ierland en Ian Mosh uit Spanje. Ook vind je hier schoenen van Jan Jansen. Ga voor een natuurlijke touch eens langs in deze bijzondere zaak! Er is ook een Zilch in Amsterdam! Kijk voor meer info op www.nlstreets.nl.

U vindt ons in… U vindt ons in… Breda Eindhoven

Leiden

Amsterdam Den Bosch

Groningen

Leeuwarden Rotterdam

Arnhem

Haarlem

Maastricht

Alkmaar

Den Haag

Nijmegen

Utrecht

nu lijkt er een trend te zijn die een basis legt voor een heel nieuwe manier van leven, het is makkelijk en fijn: we mogen eindelijk onszelf zijn, terug naar de basis. Wie heeft er vroeger wel eens het gore woord biologisch hardop gezegd? Dan weet je dat daar in de meeste kringen hard om werd gelachen. Natuurwinkels? Dat is toch voor rare mensen met geitenwollen sokken? Yoga? Wandelen? Allemaal termen die niet in de snelle en hippe levensstijl pasten. En dan ineens is daar die verandering. Ineens is het hip om na te denken over jezelf, aandacht te besteden aan je manier van eten en zelfs je ver weg gestopte spiritualiteit aan te spreken. Mensen worden bewust, van zichzelf, maar ook van alles om zich heen. Hoeveel aandacht wordt er tegenwoordig niet besteed aan de natuur, is het niet meer

ouderwets of stom als je let op energieverbruik of een schonere auto koopt. Eindelijk komen mensen erachter dat je geen nerd bent als je naar de natuurwinkel gaat. Biologisch eten is in, het mag. Er zijn zelfs restaurants die alleen maar biologisch koken en sterker nog: eigenlijk wordt tegenwoordig van elk restaurant verwacht dat ze pure en verse ingrediënten gebruiken. Gezond eten is gezond leven, en dat geldt ook voor de geest.

Terug naar de basis is aantrekkelijk Hoeveel poeha er ook om het leven heen wordt gecreëerd, iedereen komt uiteindelijk terug bij zijn eigen basis. Ziet dat goed voor zichzel zorgen uiteindelijk het meeste op levert. Merkt dat een origineel en persoonlijk cadeau veel mee waarde heeft dan een massa product. Het duurt even, maa dan heeft iedereen het door: voo kwaliteit gaan is altijd hip. ●

Tegenwoordig staan er files naar, hoe tegenstrijdig ook, de bossen. Men wil een frisse neus halen, even onthaasten, lekker wandelen. Yogascholen hebben nog nooit zo vol gezeten. Stilstaan bij wat er Tekst: Myrthe van der Wolf

NLstreets zoekt: salesrepresentative! Als salesrepresentative draag je bij aan de verdere groei van NLstreets in de aan jou toegewezen steden. Je bent hét gezicht van NLstreets en ambassadeur van ons merk. Hou je van winkelen, ben je enthousiast over NLstreets en denk je dit enthousiasme ook nog eens over te kunnen brengen op winkeliers dan ben jij degene die wij zoeken!

Venlo Zandvoort aan Zee

Het winkelend publiek heeft genoeg van massale producten en een wereld van plastic. Mensen hebben behoefte aan ambacht, aandacht en een kwalitatief product. Ze vinden het niet erg om meer geld uit te geven aan spullen die dichter bij de natuur vandaan komen. Er zijn kledingwinkels die puur en alleen met natuurlijke stoffen werken schoonheidssalons die kiezen voo natuurlijke producten. Verse sapje in de lunchrooms, bruin brood me biologische tomaten.

Kijk voor een uitgebreide functieomschrijving en bijbehorend profiel op www.nlstreets.nl.

Meer leuke shop adressen nodig? Kijk op www.nlstreets.nl en maak een virtuele wandeling door de leukste winkelstraten van Nederland!

Volgende week:

De Denneweg Den Haag Over twee weken:

Kleine Houtstraat Haarlem

Beeldig 37

VAKANTIEGANGERS

Slapen in een hut in de bush

Astrid Ouwendijk (36) uit Nederland vertegenwoordigt IJsland

‘Ik vertegenwoordig geen massabestemming zoals Spanje, dat zal IJsland nooit worden, maar dat hoeft ook niet. Wel is Noord- Europa erg in trek de afgelopen jaren. IJsland heeft een surrealistisch landschap, je gaat erheen voor de natuur, de geisers en de watervallen. Al is Reykjavik als cultuurstad ook erg in trek bij Nederlandse jongeren. Een erg hippe stad die ver voorloopt op ons. Een weekendje Reykjavik is heel populair.’

Stuk voor stuk vinden ze hun eigen land de mooiste plek op aarde. De ongereptheid, de natuur, de variatie, de lieve mensen. Op de Vakantiebeurs in de Utrechtse Jaarbeurs - tot en met 13 januari - overtuigen standhouders de Nederlanders die op zoek zijn naar een bestemming voor de zomer: ‘Nederlanders houden niet van luxe, ze slapen liever in een hutje in de bush.’ TEKST: VEERLE SNIJDERS FOTO’S: SIMONE BEST

Aralys Martina (39) uit Curaçao

‘Vanwege de dollarkoers is het heel gunstig om naar Curaçao te gaan. Ook kun je je eigen taal spreken, dat vinden veel Nederlanders fijn. Toch is Curaçao meer dan zon, zee en strand. Het is best een avontuurlijk land waar je zelfs kunt bergbeklimmen. In 2007 kwamen er 100.000 Nederlandse toeristen naar Curaçao, dat aantal zal alleen maar stijgen. Als je zo’n eind vliegt, wil je genieten, maar dat kunnen die Hollanders wel.’

Gyaneshwar Mahato (34) uit Nepal

‘Nepal is het mooiste land op aarde, ik kan niet uitleggen waarom. Dat is gewoon zo. Het afgelopen jaar hebben we een recordaantal toeristen gehad in ons land, dat aantal neemt alleen maar toe. Nederlanders houden van Nepal, het zijn avonturiers die graag trektochten maken in de bergen. Ze weten vaak al veel van het land, maar komen hier voor extra informatie. Hun enthousiasme over het land stemt mij erg gelukkig.’

Puye Hilokuah (32) uit Namibië

‘Namibië is het enige land op aarde waar de zee en de woestijn elkaar ontmoeten. Dat willen veel mensen meemaken. Vorig jaar bezochten 800.000 toeristen het land. Mijn land is ongerept, het is prachtig. Het is drie keer zo groot als Duitsland, maar er wonen slechts 2,2 miljoen mensen. Die uitgestrektheid spreekt mensen aan. Nederlanders komen hier met vragen over het klimaat maar ook over wildparken, ze zijn dol zijn op wilde beesten.’

Brisa Uriona (40) uit Bolivia

‘Wij hebben geen oceaan, wij zijn het Tibet van Latijns-Amerika. Wel hebben we de hooglanden en tropisch regenwoud. Nederlanders houden niet van luxe, ze slapen liever in hutjes en komen graag in contact met de lokale bevolking. Het is jammer dat vliegen naar Bolivia zo duur is. Weinig maatschappijen vliegen erheen omdat ze maar 70 procent van het vliegtuig mogen vullen vanwege de grote hoogte van het vliegveld dat op 3600 meter ligt.’

Op tv

38

Hanne Reus

ACHTER HET SCHERM

Eenzame juffen en meesters krijgen een date Vijfhonderd verzoeken om deelname ontvangt het programma LoveMatch ieder seizoen van kinderen. Geen verzoek voor henzelf, maar voor hun juf of meester. ‘Er lijken nog heel wat eenzame meesters en juffen te zijn’, stelt de redactie van het programma. In de show bepalen leerlingen mee, wie de ultieme match voor hun leraar is. Voor de gelegenheid is de studio van de EO omgedoopt tot liefdeskapel. Moeder Evelien zit in de wachtkamer naast de kapel. Ze kijkt naar de groep kinderen van de Kardinaal Alfrinkschool uit Maas-

sluis, die wacht om de studio in te gaan. Ze heeft samen met haar zoon Robin de toneeljuf opgegeven. Evelien had even bij de directeur geïnformeerd of het mocht en toen die groen licht gaf, heeft ze met haar zoon een brief geschreven naar het programma. ‘Juf Daniëlle is zo leuk, dit kan niet misgaan. Nu maar hopen dat er een leuke jongen tussen zit.’ Romi, Sam en Samila uit groep zes zijn alledrie elf jaar oud, en weten heel goed te vertellen wat de ideale jongen voor juf Daniëlle is. ‘Hij moet krullen hebben, een pak dragen en elke dag lieve din-

gen tegen haar zeggen.’ Ze hebben momenteel geen verkering en concluderen dat er in de klas een tijdelijke liefdesimpasse heerst. Sam beseft dat hij daar ook toe behoort. ‘Tja, het is nu ook uit met mijn vriendin…’ Presentatrice Hannah Groen weet goed hoe serieus kinderen de liefde nemen. ‘De show is misschien wat over de top, met de glitterpakken en de explosie aan hartjes in het decor, maar de liefde is geen spelletje.’ Op de site van het programma geeft ze antwoord op vragen van kinderen over de liefde.

LoveMatch is elke zaterdag te zien om 9:55 uur bij z@pp, Nederland 3

Onder de titel ‘Lieve Hannah’ probeert ze duidelijk te maken dat elkaar lief hebben leuk is, maar dat je respect voor elkaar moet tonen. ‘Als je iets niet wilt, hoef je dat niet te doen. Als je wat ouder bent, moet je daar veel over praten’, adviseert ze op de vraag ‘verkering en dan?’ Vragen op seksueel gebied heeft ze nog niet gehad. Sam en Samila hebben zelf wel wat advies voor hun juf. ‘Ze moet ook wel een beetje voor hem zorgen’, merkt Samila op. ‘Ja’, vindt ook Sam. ‘Want hij moet ook háár leuk vinden.’ p

Zaterdag Nederland 1

17.00 17:25 17:52 17:59 18:00 18:20 18:25 18:55 19:30

20.00 20:00 20:25

22.00 22:05 23:00 23:55 01:00

Op de bon Socutera: Leprastichting EénVandaag NOS Journaal NOS Sportjournaal EénVandaag Kassa Kinderen geen bezwaar NOS Journaal Het tv moment van het jaar Jochem Myjer NOS Studio Sport Der Ermittler NOS Journaal

Nederland 2

17.00 22:05 23:00 23:55 01:00

20.00 20:15 21:15

22.00 22:00 22:15 22:45 00:20 02:25

Jochem Myjer NOS Studio Sport Der Ermittler NOS Journaal Een nieuwe jas - Live Omdat ik het zeg! NOS Journaal Nova KRO Detectives: Wallander NPS Wereldcinema: Untold Scandal Nova

Nederland 3

17.00 17:00 17:15 17:45 18:45 19:00

20.00 20:50 21:25

22.00 23:35 01:45

The Secret show Z@ppSport De BZT show NOS Jeugdjournaal Floris In de ban van het ding NOS Noorderslag The Excorsist: The version you’ve never seen NOS Hoogtepunten Studio Sport

RTL 4

17.00 17:00 17:30 18:00 18:05 18:55 19:30 19:55

20.00 20:00 21:30

22.00 22:30 23:00 00:20 00:30

RTL 5 RTL Autowereld Yacht vision RTL Nieuws Eigen huis & tuin Campinglife RTL Nieuws RTL Weer Idols Lotto Weekend Miljonairs

17.00 17:00 17:30 18:30 19:30

20.00 20:00 20:30 21:30

22.00 22:30 00:10

17.00 17:00 17:30 18:00 19:00 19:30

20.00 20:00 20:30

22.00 22:25 23:25 23:55

SBS 6 RTL Transportwereld Gek op wielen RTL GP: Dakar 2008 AutoXperience Als beste uit de bus Stom, stommer, stomst! Dead heat RTL GP: Dakar 2008 Cops RTL Poker: World Poker Tour

Eén

17.00 17:00 17:30 17:55 18:00 18:10 19:00 19:30 19:35

20.00 20:05 20:10 20:45 21:20

22.00 22:10 22:35 23:30 23:50 23:54 23:55

17:00 17:03 17:30 17:50 18:00 18:50 19:44 19:5

20.00 20:00 20:15

22.00 22:30 22:48 22:50 22:55 00:50

17:00 17:55

20.00 20:00

22.00 22:05 23:00 23:05 23:10 23:25 00:15

De Tuinruimers Lakeside Darts 2008: Halve finales Coming to America Passenger 57 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Passenger 57 Hijack

The Brittas empire Buren Kijk uit! Het journaal Vlaanderen vakantieland Het journaal Het weer Man bijt hond Joker- en lottotrekking Dieren in nesten F.C. de Kampioenen 1 jaar gratis De bovenste plank Studio 1 De Cup Het journaal laat Het weer Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen

17.00 17:00 17:25 18:00 18:10 18:25 18:40 18:55 19:05 19:20 19:30 19:50

20.00 20:00 20:00 20:10 20:40 21:25

22.00 23:05

The emperor’s new school in het Disney festival Op schok De week van Karrewiet Spring Spring Bedweters Oggy en de kakkerlakken Zap Jr. High De week van Karrewiet The Sleepover Club Disney classic cartoons CANVAS Het journaal Vranckx Nooitgedacht Dalziel & Pascoe

Tagesschau ARD-Ratgeber: Recht Brisant Tagesschau Sportschau Dr. Sommerfeld - Neues vom Bülowbogen Das Wetter im Ersten Ziehung der Lottozahlen Tagesschau Die Krone der Volksmusik Tagesthemen Das Wetter im Ersten Das Wort zum Sonntag James Bond 007 Diamantenfieber Tagesschau

17.00 17:00 17:05 18:15 19:00 19:20 19:25

20.00 20:15 21:45 21:58

22.00 22:00 23:00 00:00 00:05 01:40

17.00 17:50 19:35

20.00 20:30 21:25

22.00 22:20 23:15 00:15

Veronica Go figure Law & Order Law & Order: Special Victims Unit Cold case Criminal intent Conviction Love, cheat and steal

Comedy Central

17.00 17:00 17:50 18:35 18:50 19:15 19:40

Fairly odd parents El Tigre Nick Jump Grossology Invader Zim Drake & Josh

20.00 20:00 20:25 21:20

22.00 22:05 23:00 23:30 00:00

17.00 17:05 17:35 18:00 19:00 19:30

20.00 20:00

22.00 22:30 00:10

Teachers Da Ali G show South Park That 70’s Show

Maverick American Outlaws Strange frequency 2

BBC1

17.00 17:30 18:15 18:35 19:25

20.00 20:40

South Park Last comic standing Frasier

Horseland Beugelbekkie Wegmisbruikers! The Fresh Prince of Bel Air Freddie

21:30

22.00 22:20 22:50 23:10 00:30 02:20

Final score Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Weakest link The one and only The National Lottery: In it to win it Casualty The one and only Nieuws en weerbericht Match of the day Stargate Friday night with Jonathan Ross

Discovery Channel heute Schansspringen Leute heute heute Weerbericht Da kommt Kalle Wilsberg: Filmriss heute-journal Weerbericht Der Alte das aktuelle sportstudio heute Red Rock West Spuren in den Tod

17.00 17:05 18:00 19:00

20.00 20:00 21:00

22.00 22:00 23:00 00:00 00:30 01:00

RTL 8

17.00 17:00 17:20 18:20

20.00 20:15

22.00 22:00 23:50

Astrotijd Achmea Kennisquiz The toy Solaris Spiders Charlie’s Angels

BBC2

Murder City

ZDF

Walking tall De Gouden Kooi

Charlie’s Angels RTL 8, 23.50 uur

Net 5

Canvas

ARD

17.00

17.00

PostcodeLoterij: Deal or no deal America’s next top model Idols backstage

Idols, de uitslag RTL Voetbal: Eredivisie RTL Nieuws RTL Weer

NOS Noorderslag Ned. 3, 21.25 uur

RTL7

RTL Musicworld: Best of RTL Travel: Adrenaline Extreme bruiden De Gouden Kooi

Dirty jobs Deadliest catch: New beginnings Mythbusters: Snow special FutureCar: The body American chopper: Byron Nelson 1 Chop shop: London garage: Boy racer Die Ludolfs Sex sense: Beyond monogamy Sex sense: More kinky sex Future weapons: Front line

South Park Comedy Central, 20.00 uur

17.00 17:30 19:30 19:40

20.00 20:10 21:10

22.00 22:00 22:30 00:20 01:50 03:40

Darts What the papers say Dad’s army Coast Timewatch Have I got old news for you U-571 Jools’s annual hootenanny Rosencrantz and Guildenstern are dead Aimée and Jaguar

Op tv 39

Jerry Huinder

VOORVERTONING

Geen leuke serie, talkshow of documentaire op televisie of alles al gezien? De bioscoop biedt uitkomst. Wat kunnen we de komende weken verwachten?

heeft hij het ook echt losgelaten, zoals hij predikt in zijn boek? Ons advies: Alleen kijken als je tijd over hebt. In bioscoop: 14 februari 2008

Mr. Woodstock

The water horse: legend of the deep

Wat doe je als je moeder op het punt staat die man die je de ergste nacht-

merries heeft bezorgd te trouwen? Juist. Alles om ervoor te zorgen dat ze van gedachten verandert. Het probleem voor John Farly is alleen dat zijn ergste nachtmerrie, de gymleraar van zijn middelbare school, dé reden was voor zijn bestseller: laat dingen los. Zijn hele leven is na de hel van gym gericht op het loslaten van deze verschrikkelijke ervaring en door het boek is hij beroemd geworden. Maar kan en

Een jongen in Schotland vindt een groot ei op het strand. Hij neemt het mee naar huis en er blijkt een klein, grappig beestje in te zitten. Hij voedt het beestje en wordt vrienden met hem. Maar kleine beestjes worden groot en uiteindelijk is het onmogelijk om het beest geheim te houden voor zijn familie. Het jongetje neemt het besluit om het beest vrij te laten in het meer. Alles lijkt goed te gaan, maar als

het beest dan wordt aangevallen, wordt hij boos. En grote boze beesten zijn niet meer zo lief. Gebaseerd op het verhaal van het monster van Loch Ness. Ons advies: Leuk. Kijken. In bioscoop: 14 februari 2008

Persepolis Deze animatiefilm in zwart-wit is een veel geprezen werk gebaseerd op gelijknamige graphic novel van Marjane Satrapi. De hoofdpersoon, genoemd naar de schrijfster, is een meisje dat opgroeit in Iran. Ze geniet een vrije opvoeding en droomt van een mooie toekomst. Deze valt in duigen als het regime van Chah valt en de revolutie en de islamitische republiek

zich aankondigt. Opeens moet ze met een hoofddoek door het leven. Ze wordt naar het buitenland gestuurd, maar ze blijft dromen van haar idealen en een terugkomst in haar geboorteland. Maar is dat nog wel mogelijk in het nieuwe Iran? Ons advies: Verplichte kost voor de echte filmliefhebber, maar zeker geen wegkijker. In bioscoop: 28 februari 2008

Zondag Nederland 1

17.00 17:25 17:51 18:00 19:05

20.00 20:00 20:20 21:20

22.00 22:20 23:15 00:00

Op de bon D66 NOS Studio Sport Spoed NOS Journaal Boer zoekt vrouw De reünie NOS Studio Voetbal Ik vertrek NOS Journaal

Nederland 2

17.00 17:04 17:06 17:45 18:15 19:10

20.00 20:15 21:05 21:45

22.00 22:30 22:40 23:15 00:10

NPS Arena De kunst Art in the family AVRO Close up: Russische sprookjes Memories

Van Dis in Afrika In Europa Zembla NOS Journaal Kruispunt De slag om Stalingrad HelpDesk-live

Nederland 3

17.00 17:15 17:20 18:15 18:45 19:00 19:01 19:55

20.00 20:45 21:15 21:45

22.00 22:25 23:45 00:10

Omega Helden Weekoverzicht SpangaS AVRO KunstQuest NOS Jeugdjournaal Socutera: Leprastichting De wereld draait door 3 op reis Najib wordt wakker Nick & Simon Over mijn lijk Eric van Sauers: Eric van Sauers Liegt NOS Hoogtepunten Studio Sport Noorderslag

RTL 4

17.00 18:00 18:10 18:50 19:00

20.00 20:30 21:30

22.00 22:35 23:35 23:50 23:55

RTL 5 RTL Nieuws Life & cooking Sponsor Bingo Loterij: De winnaars RTL Voetbal: Eredivisie Van Speijk Postcode Loterij: Eén tegen 100 Dossier: Megatumor RTL Nieuws RTL Weer Airline

17.00 17:00 18:00 19:00 19:30

20.00 20:00 20:30

22.00 22:30 23:30 00:15

NOS Studio Voetbal Ned. 1, 22.20 uur

RTL7

17.00 17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30 19:55

20.00 20:00 20:30 21:30

22.00 22:45 23:00 00:00

Mr. Bean RTL GP: Dakar 2008 RTL Voetbal Insite

17.00 17:15 18:00 18:10 18:30 19:00 19:50 19:55

20.00 20:50 21:55

22.00 22:50 23:40 00:00 00:05

17:00 17:03 17:30 18:00 18:30 18:49 18:50 19:20

20.00 20:00 20:15 21:45

22.00 22:45 22:58 23:00 23:30 00:00

17:00 18:00 18:55

20.00 21:25

22.00 22:30 22:45 22:50

Net 5 Droomhuis in de zon De grote verhuizing Lakeside Darts 2008: Finale Wegmisbruikers

17.00 17:00 17:55 18:55 19:50

20.00 20:30

Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Reportage: Hoeren en hoerenlopers Fear Factor

22.00 23:00

RTL Voetbal: Buitenlands voetbal RTL GP: Dakar 2008 Business class

Vlaanderen vakantieland Het journaal De rode loper Gentse waterzooi Het journaal - Sportweekend Het weer De pappenheimers Debby & Nancy’s happy hour Katarakt Clouseau 20 Het journaal laat Het weer De zevende dag

17.00 18:00 18:00 18:30 18:50 19:20 19:30

20.00 20:00 20:00 20:10 21:10 21:15 21:45

22.00 23:15 00:15

KETNET Mega Mindy Aladdin in het Disney Festival Kulderzipken Griezelverhalen voor ettertjes W@=D@ in Mexico Het journaal CANVAS Panorama Lux Mijn moeder Rabbit proof fence Lichtpunt Panorama

ZDF Tagesschau W wie Wissen Gott und die Welt: Ein Engel in der Dönerbude - Bruder Jürgen und die Türken Sportschau Bericht aus Berlin Ein Platz an der Sonne Lindenstraße Weltspiegel Tagesschau Polizeiruf 110: Kellers Kind Anne Will Tagesthemen Das Wetter im Ersten ttt - titel thesen temperamente Matusseks Reisen Das Film Festival: Beyond the sea Musik war sein Leben

RTL Travel: Adrenaline De Gouden Kooi deze week Huisdokter

Veronica Everwood The taste of life Extreme home makeover Gezond weer op First knight

17.00 17:05 17:35 18:00 18:20 18:55

20.00 20:30

Law & Order: Special Victims Unit

22.00 22:10 00:30

Horseland Beugelbekkie Politieachtervolgingen The Fresh Prince of Bel-Air Beethoven’s 2nd Breakdown American History X Vegas Voyage

RTL 8

17.00 17:00 17:30 18:00 19:00

20.00 20:00 20:30

22.00 22:30 00:25

DVD today Films & sterren Typisch negentig De familie Stokstaart Kinderziekenhuis Idols American Psycho Kinderziekenhuis

First knight Net 5, 20.30 uur

Canvas

ARD

17.00

17.00

00:05

Eén

Vrienden houden huis I, Robot

The Vicar of Dibley BBC1, 22.40 uur

SBS 6 Truck & tractor pulling RTL Autowereld Gek op wielen RTL Transportwereld Stom, stommer, stomst! RTL Nieuws RTL Weer

RTL Tuin magazine RTL Woon & klusmagazine House vision Huisdokter

17.00 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:10 19:30

20.00 20:15 21:55

22.00 22:10 23:45 00:30 00:35 01:05

Comedy Central

17.00 17:00 17:50 18:35 18:50 19:15 19:40

20.00 20:00 20:30 21:20

22.00 22:15 23:05 23:35 00:10 01:05

Fairly odd parents El Tigre Viva Pinata Grossology Invader Zim Drake & Josh Da Ali G show Family guy Frasier South Park Californication Da Ali G show Frasier South Park

BBC1

17.00 17:10 18:10 18:45 19:00 19:10 19:40

20.00 20:40 21:40

22.00 22:40 23:10 23:30 00:15

BBC2 Sense and sensibility Songs of praise Nieuws en weerbericht Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht A question of sport Antiques roadshow Lark Rise to Candleford Sense and sensibility The vicar of Dibley Nieuws en weerbericht Damages Paycheck

Discovery Channel heute ZDF SPORTreportage ML Mona Lisa ZDF.reportage heute Berlin direkt ZDF Expedition Krieg und Frieden heute-journal Erkenne deinen Feind ZDF-History heute Einmal nach Mekka - Die Pilgerfahrt der Muslims Der Totenkopf-Mörder

17.00 17:05 18:00 18:30 19:00

20.00 20:00 21:00

22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55

Die Ludolfs How it’s made How it’s made American chopper: Byron Nelson 1 Mythbusters: Big rig myths The world’s richest people Ultimate survival: Iceland Future weapons: First strike Deadliest catch: New beginnings On the run: King of Cons Ray Mears’ extreme survival: New Zealand

Ultimate survival: Iceland Discovery Channel, 22.00 uur

17.00 18:05 18:55

20.00 21:00

22.00 22:00 23:00 23:45 00:30 01:30

Natural world Darts The best of Top gear Louix Theroux Match of the day 2 The culture show BBC Four on BBC Two: Once upon a time in New York Snooker

)(+,505 /633(5+ Dreaming of a bathroom

-,)9<(90 1((9),<9:<;9,*/; ^^ÎHKLUPUOVSSHUKUS aH aV

+¥IL\YZTL[[PLU[HSSLUPUNLYPJO[LIHKRHTLYZ 3HH[\^KYVVTIHKRHTLYVU[^LYWLU =VSNKLZWLJPHSLVU[^LYWYV\[L 3HH[\PUZWPYLYLUKVVYKL^PUULUKLIHKRHTLYZ]HUKL)HKRHTLY+LZPNU(^HYKZ 2PLZ\^YHKPH[VYPUOL[THYR[V]LYaPJO[]HU+LZPNU9HKPH[VYLU 2VY[VT!3HH[\PUZWPYLYLUKVVYKLIHKRHTLYPUHSaPQUMHJL[[LU Toegang € 12,- per persoon. Kinderen tot 12 jaar gratis entree.

Vorm en functie Dutch Design als folklore >>p 28 Zestig jaar ontwerpen op expo Family of Form. Bang voor het volk

Recommend Documents