Zestig jaar Russische Bibliotheek

Nieuwe uitgaven

Zestig jaar Russische Bibliotheek Tijdelijke prijsverlagingen

4 uitgeverij van oorschot

Dames en heren

rijs Fees2t9p,90 ¤

blio

Feestp

rijs

che Bib ssis li Ru 2013 Nov. 2014 n. t/m ja

h ee ot k

Zestig jaar

0

rijs Fees2t9p,90 ¤

t h ee k

Zesti g

Bi

r Russische jaa Aug. t/ okt. 2 m 013

¤ 29,9

Wie in ons taalgebied ‘de klassieke Russen’ wil lezen, komt vroeg of laat uit bij de Russische Bibliotheek en begint haar te verzamelen. Het enige wat de makers van de reeks hiervoor hoefden te doen, is zorgen voor uitstekende vertalingen en een tijdloze uitvoering. In 1953 verscheen het eerste deel. Dat de reeks zestig jaar later nog steeds bestaat en zelfs is uitgebreid, is te danken aan de lezers. Steeds nieuwe generaties weten ‘de rb’ te vinden. Zij zijn het, die de Russische Bibliotheek tot een begrip hebben gemaakt.

k

Zestig jaar

che Bib ssis li Ru /m i e M t 13 0 juli 2

h ee ot

2 | zestig jaar russische bibliotheek

t h ee k

0

februari Tsjechov: De kus (drie van zijn mooiste liefdesverhalen, met

Bijt me toch, bijt me! − de mooiste dierenverhalen De Russische Bibliotheek biedt een staalkaart van de mens in al zijn verschijningsvormen maar hoe staat het met de dieren? Schrijfster en dierenliefhebster Carl Friedman ploos de hele rb voor u na op de mooiste verhalen en fragmenten waarin de stemloze begeleiders van de mensheid een grote rol spelen. De aangrijpende bloemlezing Bijt me toch, bijt me! biedt tegelijk een goede gelegenheid om kennis te maken met de uiteenlopende stijlen van de Russische meestervertellers.

rijs

¤ 29,9

Bloemen en Marja Wiebes). mei Babel: Verhalen (576 pagina’s, vertaling Froukje Slofstra). oktober Dostojevski: De idioot (760 pagina’s, vertaling Arthur Langeveld). december Gogol: Dode zielen (560 pagina’s, vertaling Aai Prins).

een waardebon van ¤ 5 voor Toneel dat in maart verschijnt; zie boven). maart Babel: De geschiedenis van een paard (met een waardebon van ¤ 5 voor het splinternieuwe deel Verhalen dat in mei verschijnt; zie boven). april Ode aan de voetganger gedichten van Achmatova, Majakovski en Tsvetajeva, gekozen en ingeleid door Kees Verheul (vooruitlopend op de aanzienlijke prijsverlaging van hun Werken (van ¤ 45 voor slechts ¤ 29,90) in de maanden mei t/m juli 2013.

blio

Feestp

maart Tsjechov: Toneel (compleet!) (1232 pagina’s, vertaling Yolanda

Smaakmakers: ¤ 7,50! Voor wie eerst van de grote Russen wil proeven of een ander daartoe wil aanmoedigen, verschijnen elegante kennismakingsboekjes:

r Russische jaa Febr. t april /m 2013

Bi

In 2013 verschijnt ieder kwartaal een nieuwe vertaling in de Russische Bibliotheek:

Zesti g

Nieuwe uitgaven

In 2013 viert uitgeverij Van Oorschot Zestig jaar Russische Bibliotheek het hele jaar lang met nieuwe uitgaven en even feestelijke als tijdelijke prijsverlagingen: ideaal voor wie met verzamelen wil beginnen of de reeks wil completeren. En wat is er mooier dan delen eruit cadeau te geven! Immers: soms weet men niet wat men zijn geliefde, vriend of vriendin nu eens zal geven. Dan is een deel uit de Russische Bibliotheek een goed idee. De Russische Bibliotheek bestaat momenteel uit ruim 40 delen, die gemiddeld ¤ 40 per stuk kosten. In 2013 kunt u ze aanschaffen met 25 tot 35% prijsvoordeel. Verspreid over vier groepen worden telkens tien delen voor drie maanden in prijs verlaagd. De feest-eenheidsprijs is dan ¤ 29,90. Dit aanbod geldt zolang de voorraad strekt. Reserveer daarom tijdig uw exemplaren bij uw boekhandelaar: men zal u graag terzijde staan. Zie voor alle boeken het uitneembare bestelbiljet in het midden van deze folder.


A B

‘Of ik van hem houd, weet ik niet maar het schijnt wel zo te zijn.’ Anna Achmatova (1889–1966) wordt beschouwd als Ruslands grootste dichteres: een vrouw die poëzie schreef in en over een land met een rijke historie, in een periode van stormachtige ontwikkelingen. Haar leven werd getekend door de Oktoberrevolutie, de Eerste Wereldoorlog, de censuur en terreur onder Stalin, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog – en dat bepaalde ook haar persoonlijke geschiedenis, die op z’n zachtst gezegd turbulent was. Zij deelde haar leven met verschillende mannen. De eerste werd gefusilleerd, de laatste stierf in een strafkamp in Siberië. Haar zoon werd decennialang gevangen gehouden, zelf werd ze verstoten uit de Schrijversbond. Ze publiceerde aan het begin van haar dichterscarrière een aantal succesvolle bundels en zweeg daarna, mede door de censuur. Maar in tegenstelling tot vele anderen verliet ze haar land niet. Toen er in de jaren vijftig weer werk van haar verscheen, bleek ze alom als een heldin beschouwd te worden. Haar roem buiten Rusland was toen reeds lang gevestigd. Haar positie werd zo onaantastbaar dat zij in 1965, een jaar voor haar dood, het haar door de universiteit van Oxford verleende eredocoraat zelf in ontvangst kon nemen.

‘Ik word de meester in een nieuw genre, dat van de stilte.’ Isaak Babel (1894–1940) maakte als jongen een van de vele pogroms mee die in 1905 in het zuiden van Rusland plaatsvonden. Deze ervaring verwerkte hij in het aangrijpende verhaal ‘De geschiedenis van mijn duiventil’. In 1920 was hij getuige van de militaire campagne in de Pools-Russische oorlog. Hij legde zijn ervaringen vast in een dagboek, dat als basis zou dienen voor zijn verhalenbundel De Rode Ruiterij (1926), die hem in eigen land machtige vijanden opleverde maar hem ook beroemd maakte. In de jaren dertig kreeg hij nauwelijks nog iets gepubliceerd, maar in het Westen was zijn naam al gevestigd. Vijfenveertig jaar oud, werd Babel op last van Stalin geëxecuteerd wegens ‘contra-revolutionaire, rechts-trotskistische samenzwering en spionage-activiteiten’. Zijn stoffelijk overschot kwam terecht in een anoniem graf. Het enige wat van hem restte was zijn bril. In 1954, een jaar na Stalins dood, werd zijn nagedachtenis in ere hersteld wegens ‘gebrek aan bewijs’.


‘Ik heb gelijk in De meester en Margarita! Jij begrijpt wat dit besef voor mij betekent – ik heb gelijk!’

B B

Michail Boelgakov (1891–1940) studeerde medicijnen en was werkzaam als journalist. Zijn eerste roman De Witte garde, een bewerking van zijn toneelstuk De dagen der Toerbins, gaat over de ondergang van de ‘Witten’ (mensjeviki) tegen de ‘Roden’ (bolsjeviki) tijdens de Russische revolutie van 1917. Het stuk voorkwam wellicht dat Boelgakov in een van de vernietigingskampen van Stalin is omgekomen: deze laatste was er zó enthousiast over, dat hij er vele opvoeringen van bijwoonde en dit is vermoedelijk de reden waarom hij hem spaarde. Hoewel Boelgakov zijn werk gepubliceerd noch opgevoerd kreeg, bleef hij schrijven. Door de satire in zijn werk (zoals in Hondehart en De eieren der Rampp-spoed) is hij wel de rechtstreekse opvolger van Gogol genoemd. Vlak voor zijn dood voltooide hij zijn grote roman De meester en Margarita, waaraan hij twaalf jaar werkte en die hem pas na publicatie in het Westen, in 1967, in een klap wereldberoemd maakte.

‘Ik heb maar een fractie weergegeven van hoe mannen altijd en overal vrouwen «bekijken».’

Ivan Boenin (1870–1953) verliet Rusland kort na de revolutie van 1917 en vestigde zich na enkele jaren van omzwervingen in 1922 in Parijs. In 1933 kreeg hij als eerste Russische schrijver de Nobelprijs, voor zijn autobiografische roman Het leven van Arsenjev. Boenins oeuvre bestaat voor het grootste deel uit verhalen, waarin als overheersend thema wel het verdwijnen van de Russische aristocratie wordt gezien. Dat anderen de nadruk legden op de erotiek in zijn latere verhalen ergerde hem. Behalve de Russische revolutie overleefde hij ook beide wereldoorlogen. Omdat hij tot op hoge leeftijd is blijven schrijven, maakt hem dat in literair-historisch opzicht tot een fascinerende overgangsfiguur: van het oude, feodale Rusland naar de moderne tijd.


‘Ik ben ervan overtuigd dat de Karamazovs reusachtig veel betekenen.’

D

Fjodor Dostojevski (1821–1881) debuteerde als vijfentwintigjarige met de roman Arme mensen. Omdat hij sympathie had betuigd voor afschaffing van de lijfeigenschap, werd hij in 1848 gearresteerd en veroordeeld tot vier jaar dwangarbeid. Na nog enkele jaren in militaire dienst kreeg hij pas in 1859 toestemming zich te vestigen in Petersburg. Toen kwam er schot in zijn bestaan als schrijver. Onder veel meer − hij was uiterst productief − publiceerde hij de grote romans Misdaad en straf (1866), De idioot (1869), Boze geesten (1872), De jongeling (1875) en ten slotte De broers Karamazov (1881). Tijdens de laatste jaren van zijn leven verwierf Dostojevski roem als redenaar: zijn toespraak bij de onthulling van het Poesjkin-standbeeld te Moskou leidde tot grote emoties: studenten vielen flauw, vrouwen omhelsden hem, vijanden verzoenden zich wenend, de kranten stonden er vol van. Op 28 januari 1881 stierf hij aan een longbloeding. Zijn begrafenis werd een nationale gebeurtenis. Dostojevski’s werk geeft blijk van een genuanceerd begrip van de menselijke psychologie en heeft mede hierdoor de 20ste-eeuwse literatuur sterk beïnvloed. Dostojevski onderwerpt elke overtuiging, ook die van hemzelf, aan een voortdurende kritische toetsing. Grote thema’s in zijn werk zijn de Godsvraag, het probleem van goed en kwaad en het lijden van de onschuldige mens.

2013 Jubileumjaar – Verzameljaar! Verzamel in 2013 de ruim 40 bestaande delen in de Russische Bibliotheek met 25 tot 35% voordeel! De feest-eenheidsprijs is ¤ 29,90. Dit aanbod geldt zolang de voorraad strekt. Reserveer ook onze nieuwe uitgaven! Zie de volgende vier pagina’s. Geef uw wensen aan op het middelste blad, maak het los en lever het in bij uw boekhandelaar: hij of zij zorgt voor de rest! 6 | zestig jaar russische bibliotheek

Nieuwe uitgaven + bestelbiljet

De kus (drie van Tsjechovs mooiste liefdesverhalen) kost ¤ 7,50 en bevat een kortingsbon voor tsjechov–toneel ter waarde van ¤ 5 (geldig tot 8 juni 2013).

Op 8 maart 2013 verschijnt de splinternieuwe vertaling van Yolanda Bloemen en Marja Wiebes van het toneelwerk van Tsjechov. Voor het eerst compleet, 1232 pagina’s, prijs ¤ 59.

Half mei 2013 verschijnt babel–verhalen voor het eerst in de Russische Bibliotheek in een splinternieuwe vertaling van Froukje Slofstra. Ter kennismaking verschijnt in april 2013 een keuze uit deze verhalen in De geschiedenis van een paard. Het boekje kost ¤ 7,50 en bevat een kortingsbon voor babel–verhalen ter waarde van ¤ 5 (geldig tot 31 juli 2013).


Bestelbiljet

De Russische Bibliotheek in 2013: elke drie maanden telkens

(isbn-prefix 97890282)

tien delen tijdelijk voor ¤ 29,90 per stuk zolang de voorraad strekt!

Naam: Adres:

Noteer hier uw wensen en lever dit blad in bij uw boekhandelaar. Plaats: Telefoon: E-mail:

Lever mij in de betreffende maanden de volgende delen van Verzamelde Werken uit de Russische Bibliotheek tegen de eenheidsprijs van ¤ 29,90. fe br u ari t/m apri l 201 3 fl 08735 Boelgakov – vw 1 (De witte garde e.a.) normaal € 42,50 fl 08742 Boelgakov – vw 2 (Hondehart e.a.) normaal € 42,50 fl 08797 Boelgakov – vw 3 (De meester en Margarita) normaal € 37,50 fl 04133 Ljeskow – Romans en verhalen normaal € 39,00

fl 40414 Tsjechov – vw 1 (Verhalen 1880–1885); Drama op de jacht fl 40421 Tsjechov – vw 2 (Verhalen 1885–1886) normaal € 39,00 fl 40438 Tsjechov – vw 3 (Verhalen 1887–1888) normaal € 39,00 fl 40445 Tsjechov – vw 4 (Verhalen 1889–1894) normaal € 39,00 fl 40452 Tsjechov – vw 5 (Verhalen 1895–1903) normaal € 39,00 fl 04225 Tsjechov – vw 7 (Brieven en dagboeken) normaal € 35,00

n o ve m b e r 2 0 1 3 t / m j anu ari 2014 normaal € 39,00

mei t/ m juli 2013 fl 40858 Achmatova – Werken normaal € 45,00 fl 08759 Boenin – vw 1 (Verhalen 1892–1913) normaal € 42,50 fl 08766 Boenin – vw 2 (Verhalen 1913–1930) normaal € 42,50 fl 08773 Boenin – vw 3 (Leven v. Arsenjev; Verhalen 1937–1952) normaal € 42,50 fl 08780 Boenin – vw 4 (Brieven, reisverhalen, poëzie, enz) normaal € 42,50 fl 04126 Gontsjarov – Oblomov normaal € 39,00 fl 08322 Majakovski – Werken normaal € 45,00 fl 04140 Poesjkin – vw 1 (Verzameld proza) normaal € 39,00 fl 07189 Poesjkin – vw 2 (Jewgeni Onegin) normaal € 39,00 fl 09497 Tsvetajeva – Werken normaal € 45,00


a ug us t us t / m o k tobe r fl 04027 Dostojevski – v w 1 (Tien romans en verhalen) normaal € 39,00 fl 04034 Dostojevski – v w 2 (Vijf romans) normaal € 39,00 fl 04041 Dostojevski – v w 3 (Twee romans) normaal € 39,00 fl 04058 Dostojevski – v w 4 (Zes romans) normaal € 39,00 fl 04065 Dostojevski – v w 5 (Misdaad en straf) normaal € 39,00 fl 04089 Dostojevski – v w 7 (Boze geesten) normaal € 39,00 fl 04096 Dostojevski – v w 8 (De jongeling) normaal € 39,00 fl 40407 Dostojevski – v w 9 (De broers Karamazov) normaal € 45,00 fl 04119 Dostojevski – v w 10 (Dagboek van een schrijver) normaal € 39,00

fl 04423 Saltykow – De familie Golowljow fl 04249 Toergenjev – v w 1 (Vaders en zonen e.a.) normaal € 39,00 fl 04256 Toergenjev – v w 2 (Jagersverhalen e.a.) normaal € 39,00 fl 04263 Toergenjev – v w 3 (Eerste liefde e.a.) normaal € 39,00 fl 04270 Toergenjev – v w 4 (Rook e.a.) normaal € 39,00 fl 04300 Tolstoj – vw 2 (Verhalen en novellen) normaal € 39,00 fl 40469 Tolstoj – vw 3/4 (Oorlog en vrede) normaal € 85,00 fl 04331 Tolstoj – vw 5 (Anna Karenina) normaal € 39,00 fl 04348 Tolstoj – vw 6 (Romans, verhalen en novellen) normaal € 39,00 fl 04362 Tolstoj – vw 8 (Opstanding) normaal € 39,00 n ie uwe t it e l s : fl 42692 Tsjechov – Toneel (compleet) € 59,00 fl 40216 Babel – Verhalen € 45,00 fl 50932 Tsjechov – De kus. Drie liefdesverhalen € 7,50 fl 50918 Babel – De geschiedenis van een paard € 7,50 fl 50925 Achmatova, Majakovski, Tsvetajeva – Ode aan de voetganger € 7,50 fl 50987 Carl Friedman (samenst.) – Bijt me toch, bijt me! € 17,50


‘De Rus doet de laatste tijd zijn best te pronken met zijn o zo lichtgeraakte eigenliefde.’ Hoe schreven ze, en waarin verschillen zij? Babel en Boenin, Dostojevski en Toergenjev, Tolstoj en Tsjechov, allemaal hebben zij prachtig geschreven over dieren. Maak kennis met hun uiteenlopende stijlen in Bijt me toch, bijt me! – een kloeke bloemlezing met de mooiste dierenverhalen uit de Russische Bibliotheek, samengesteld en ingeleid door Carl Friedman. Paperback, 264 pagina’s, ¤ 17,50

G G

Nikolaj Gogol (1809–1852) debuteerde op zijn drieëntwintigste met een verzameling griezelverhalen, Avonden op een hoeve nabij Dikanka, die door publiek en critici gunstig werd ontvangen. Hoewel hij reeds bij leven faam verwierf met een reeks onvergetelijke novellen, waaronder De neus, Dagboek van een gek en De mantel wordt zijn grote, in Rome voltooide schelmenroman Dode zielen overal ter wereld toch beschouwd als zijn meesterwerk en zelfs als een van de absolute hoogtepunten uit de hele Russische literatuur. Een tweede deel, waarin hij de hoofdpersoon, de oplichter Tsjitsjikov tot inkeer liet komen, gaf hij kort voor zijn dood in een vlaag van artistieke integriteit aan de vlammen prijs: er zijn slechts fragmenten van bewaard gebleven. Gogol stierf nadat hij geruime tijd had geweigerde nog enig voedsel tot zich te nemen. De nieuwe vertaling van Dode zielen verschijnt in december 2013.

‘Ik had een ideaal: het beschrijven van een een idealist, die slechts leugens op zijn pad ontmoet en ten slotte vervalt tot onverschilligheid.’

De dichters Anna Achmatova, Vladimir Majakovski en Marina Tsvetajeva zijn ieder met één deel Werken vertegenwoordigd in de Russische Bibliotheek. Ze kosten normaal ¤ 45 maar van mei tot en met juni 2013 slechts ¤ 29,90 per deel. Maak vooraf kennis met hun aangrijpende werk in Ode aan de voetganger, een bijzonder elegante bloemlezing uit hun werk, gemaakt en ingeleid door slavist en schrijver Kees Verheul. Hardcover, ¤ 7,50 10 | zestig jaar russische bibliotheek

Ivan Gontsjarow (1812–1891) studeerde letteren aan de universiteit van Moskou, waar hij met zijn medestudenten Lermontov, Herzen en Belinsks geen enkel contact had, noch met enige politiek-literaire studentengroepering. In 1834 kreeg hij een betrekking als vertaler aan het ministerie van financiën. In tegenstelling tot veel andere Russische schrijvers maakte hij wél carrière als ambtenaar. Hij publiceerde inmiddels enkele verhalen en in 1847 de roman Een alledaagse geschiedenis. In 1852 maakte hij een reis naar Japan. Bij zijn terugkeer werd hij eerst benoemd tot Hofraad en daarna tot censor. Deze functie, die hij van 1855 tot 1860 bekleedde, oefende hij met grote nauwgezetheid, fatsoen en redelijkheid uit. In 1859 verscheen zijn grote roman Oblomow, waaraan hij zijn wereldroem dankt.


‘Waarom ik ontslagen wil worden? Voor mijn necrologie,’

L M

Nikolaj Ljeskov (1831–1895) vestigde zich na een aantal reizen door Zuid-Rusland en het Wolgagebied in dienst van een Engelse zakenman in 1861 in Petersburg. De publicatie van ondermeer een tweetal romans, waarin de ‘nihilisten’ niet onverdeeld gunstig werden voorgesteld, werd hem van linkse zijde zeer kwalijk genomen, terwijl de conservatieven geen weg wisten met zijn originaliteit en gebrek aan eerbied voor de bestaande orde. In 1872 verscheen Het kapittel, dat als een unicum in de Russische literatuur kan worden beschouwd, omdat hier voor het eerst een literair werk geheel aan de geestelijkheid was gewijd. Tijdens zijn leven werd Ljeskov overschaduwd door zijn illustere tijdgenoten Toergenjev, Dostojevski en Tolstoj. Pas na zijn dood vond hij waardering. Hoogtepunt in zijn oeuvre is de dramatische novelle over liefde en verraad De lady Macbeth uit het district Mtsensk (later door Sjostakovitsj bewerkt tot een opera).

‘Onbegrijpelijke troep’ (Lenin)

Alles waarvoor de dichter Vladimir Majakovski (1893–1930) hartstochtelijk leefde en werkte, de revolutie en de opbouw van het socialisme, was een eeuw na zijn geboorte grondig in diskrediet geraakt en ineengestort. Naar Majakovski’s socialistische poëzie kijkt bijna geen mens meer om. Wel wordt zijn pré-revolutionaire werk nog altijd gelezen, zoals Een wolk in broek en Mens, een ding, met hun unieke mixtuur van lyrische, epische en dramatische kwaliteiten. Na 1917 wist Majakovski zich nog twee maal van zijn socialistische preoccupaties los te maken in de twee grote poëma’s Ik heb lief en Daarover (1921−1923). Tegen het eind van de jaren twintig raakte hij meer en meer gedesillusioneerd in het bolsjevisme en de bolsjevistische propaganda. Omdat Stalin hem slechts zag als een lakei van het regime raakte hij meer en meer gefrustreerd in zijn artistieke vernieuwingsdrang. Hij pleegde zelfmoord.


‘Wie gij ook waart, o mijn lezer, vriend, vijand, ik wil heden als vriend van u scheiden.’

P S

Aleksander Poesjkin (1799–1837) stortte zich na zijn schooltijd in het mondaine leven van Petersburg. De verschijning van het lange gedicht Roeslan en Ljoedmila (1820) maakte hem beroemd. Door de publicatie van een aantal epigrammen, gericht tegen hooggeplaatste personages, en van enkele gedichten waaruit zijn vrijheidsverlangen sprak, werd hij in mei 1820 naar het zuiden verbannen. In de herfst van 1830 beleefde Poesjkin een van de meest vruchtbare periodes van zijn leven. Hij voltooide zijn roman in verzen Jevgeni Onegin en de vijf Verhalen van wijlen Ivan Petrovitsj Bjelkin. Zich bewust van zijn waarde als dichter verachtte hij de verwaande parvenu’s aan het hof die dongen naar de gunst van de tsaar. Hij werd het mikpunt van lasterpraat en van een vulgaire grap, die de eer van zijn vrouw en zijn waardigheid in opspraak brachten. Ten slotte daagde hij baron d’Anthès, een Franse emigrant, uit tot een duel op het pistool. Hij werd getroffen en stierf aan zijn verwondingen.

‘Het enige doel van mijn literaire werk is protesteren tegen de hebzucht, hypocrisie, valsheid, dieverij, trouweloosheid en stomheid van moderne Russen.’

Michail Saltykow (1826–1889) was van adellijke afkomst en studeerde aan het Keizerlijk Lyceum in Petersburg. Hij schreef verhalen en kritieken, had een scherpe, kritische geest en wantrouwde elk politiek systeem. Onder meer door zijn belangstelling voor het Franse utopisch socialisme werd hij in 1848 verbannen naar Vjatka. Na de dood van Nicolaas I in 1855 keerde hij terug en hernam zijn dienst als ambtenaar. Een conflict met de autoriteiten leidde ertoe dat hij in 1862 ontslag nam. In Parijs schreef hij de donkergrondse maar schitterende roman De familie Golowljow (1875), die kan worden gezien als een messcherpe metafoor voor het verval van de Russische landadel. Wellicht mede hierdoor geniet dit werk tot ver buiten Rusland nog altijd grote populariteit.


T T

‘Onder Duitsers heb je mensen voor wie Wagner bijna Christus is.’

‘De geneeskunde is mijn wettige echtgenote, de literatuur is mijn maîtresse.’

T T

Ivan Toergenjev (1818–1883) bezat landgoederen bij het dorp Spasskoje. Na de dood van zijn moeder in 1850, dertien jaar voordat de slavernij officieel werd afgeschaft, schonk hij onmiddellijk alle ‘huisslaven’ op zijn landgoed de vrijheid. In 1862 maakte hij furore met Vaders en zonen, dat hem al snel wereldroem bracht. Het boek bezorgde hem moeilijkheden met de censuur. Hij vestigde zich definitief in het Westen en verbleef voornamelijk in Frankrijk. Daar ontstond het grootste deel van zijn fijnzinnige verhalen en romans. Kenners twisten al meer dan een eeuw over de vraag of van de klassieke Russen Toergenjev of Tsjechov de grootste stilist is. Beroemd werd zijn ‘afscheidsbrief ’ aan de boeren van Spasskoje, verzonden één jaar voor zijn dood, waarin hij onder meer schrijft: ‘Denken jullie eraan, dat in onze tijd een ongeletterd mens gelijk staat aan een blinde of aan iemand zonder handen.’ Hij ondertekende zijn brief met ‘Jullie gewezen landheer Ivan Toergenjev’.

Anton Tsjechov (1860−1904) publiceerde vanaf 1880 zijn eerste korte verhalen. In 1886 schreef de letterkundige Grigorovitsj hem dat hij een misdaad jegens de mensheid zou begaan als hij zijn talent niet beter zou benutten. Vanaf dat moment nam hij zijn schrijverschap pas serieus. Ook ontwikkelde hij zich tot gevierd toneelschrijver. Stukken als De meeuw (1895), Oom Vanja (1899), Drie zusters (1901) en De kersentuin (1904) worden nog ieder jaar overal ter wereld opgevoerd. Enkele jaren voor zijn dood schiftte hij zijn werk ten behoeve van een uitgave van een Verzameld werk-editie en schrapte daarbij ruim 30%. De rechten verkocht hij aan de uitgever Adolf Marx. Bij die gelegenheid merkte hij op dat hij ‘marxist’ geworden was, een opmerking die zijn goedmoedige ironie ten voeten uit weerspiegelde. Tussen 2004 en 2010 verscheen een compleet nieuwe vertaling van zijn verzamelde verhalen (vijf delen).

‘Het geeft geen pas, iemand te laten schieten als men eenmaal om hem heeft gegeven.’

‘Mijn verzen komen, zoals goede wijnen, nog weleens aan de beurt.’

Lev Tolstoj (1828−1910) nam deel aan de krijgsverrichtingen aan de Donau en in Sebastopol tegen de Turken. Hij was toen al enigszins bekend geworden door het verhaal Kinderjaren uit 1852. Tien jaar later trouwde hij met Sofia Behrs en maakte hij een aanvang met zijn grote epische roman Oorlog en vrede (de Russische Bibliotheek presenteert als enige de door hemzelf bedoelde, ruim 1600 pagina’s tellende versie). In 1878 verscheen zijn tweede grote roman, Anna Karenina, waarmee hij veel succes oogstte en zijn naam definitief vestigde. Alles wat hij zei of schreef vond een enorme weerklank. Zijn literaire werk van de laatste dertig jaar van zijn leven draagt ontegenzeggelijk het stempel van zijn ideologie, maar zijn talent was zo rijp en diep dat hij nog meesterwerken wist te scheppen zoals de grote novelle De dood van Ivan Iljitsj. Spanningen in zijn gezin, vooral omdat hij afzag van auteursrecht, gaven bij elke publicatie aanleiding tot pijnlijke onenigheden. In de winter van 1910 verliet Tolstoj zijn gezin en domein om als boer te gaan leven. Hij stierf kort daarop aan een longontsteking.

Marina Ivanovna Tsvetajeva (1892 – 1941) geldt als de meest tragische grote dichtergestalte uit de eerste helft van de twintigste eeuw in Rusland. In 1922 verliet zij haar vaderland, waar voor haar dichterschap geen plaats meer was. In ballingschap leefde zij met haar gezin doorgaans in stuitende armoede. Door haar compromisloze aard werd zij in de Parijse emigrantenkringen meer en meer geschuwd en gebroodroofd, en in de Sovjetunie uit de literatuurgeschiedenis verwijderd. In 1939 volgde zij haar man en dochter, die al eerder naar de Sovjetunie waren geremigreerd. In 1941 verhing zij zich in een provinciestadje. Tegenwoordig is zij in Rusland een van de meest gelezen dichters. Ondanks haar grote roem is er internationaal verhoudingsgewijs maar weinig van haar vertaald, omdat haar poëzie vrijwel onoverkomelijke eisen aan de vertaler stelt. Maar Margriet Berg, Marko Fondse, Anne Stoffel en Marja Wiebes gingen gezamenlijk de uitdaging aan en overkwamen de moeilijkheden.



‘Eén avondje samen n iet de stad in en verveeld thuiskomen en je hebt twee nieuwe delen uit de Russische Bibliotheek erbij: goed voor het uitsparen van nóg meer vervelende avondjes.’ Willem Rutte, Den Haag ‘Geef mij in plaats van te dure vakanties in voorspelbare toeristencentra maar een paar delen Russische Bibliotheek.’ Jeanine Wilders, Monnikendam ‘Soms weet men niet wat men zijn geliefde, vriend of vriendin nu eens zal geven. Dan is een deel uit mijn Russische Bibliotheek een goed idee.’ | Geert van Oorschot, uitgever, Amsterdam 2013 Zestig jaar Russische Bibliotheek: Lees hier over de nieuwe uitgaven en feestkortingen tot 35% op de bestaande delen.

stempel boekhandel

ontwerp | collage aldeboarn druk | zalsman zwolle

w w w. v a n o o rscho t. n l

Zestig jaar Russische Bibliotheek

Recommend Documents