Voorwoord. Redactie. Caecilia.com, jaargang 6, nummer 2, juni

Voorwoord

H

et is weer zover: in onze jaargetijdencyclus zijn we weer aangeland bij de zomer. Zomer staat voor zon, vakantie, oogsten, vervulling. Je kijkt er naar uit, je bent er aan toe! Hoe is het, kijken we ook uit naar dit zomernummer van Caecilia.com? De reorganisatieplannen van het bisdom Den Bosch zijn ook onze parochies natuurlijk niet voorbijgegaan. U hebt er beslist over gelezen in de krant. Hoewel nog veel onduidelijk is en veel zaken nog concreet vorm moeten krijgen, zal er de komende tien jaren op pastoraal en kerkelijk terrein zeker veel gaan veranderen, ook in Berkel-Enschot. Natuurlijk hoeft niet alles tegelijk en zullen de veranderingen geleidelijk aan doorgevoerd worden. Zo kunnen we langzamerhand aan de nieuwe situatie wennen en daarmee ervaring opdoen. De door onze bisschop gestarte reorganisatie van het bisdom komt uiteraard in dit nummer – en zeker ook in de eerstvolgende nummers – aan de orde. Simpel geredeneerd vanuit de gedachte ‘iedere parochie een eigen priester’, is het model duidelijk. Ook bezien vanuit de (zakelijke) bestuurbaarheid zijn minder dekens en minder parochies per deken – lees: minder pastoren en minder kerkbesturen – een duidelijke verbetering, maar concreet voor ons betekent het één parochie met één pastoor, één kerkbestuur, één pastoraatsgroep, één hoofdkerk en één verzameling parochianen samengesteld uit Berkel, Enschot, Udenhout, Biezenmortel. Willen we dat, is dat nodig? Denk er maar eens over na. De Trappistinnen zijn inmiddels verhuisd en laten een vreemde en ontzielde plek achter. “Proef de stilte”, stond op de bestelwagen van Trappistenbier die vlak na het vertrek van de zusters voor de voordeur werd geparkeerd. Een lege abdij, in afwachting van het nieuwe leven dat straks in deze tweede Overhoek zal worden ingeblazen. De projectontwikkelaars willen zoveel mogelijk authentieke elementen bewaren, hebben zij beloofd. Maar de zusters pasten daar helaas niet bij. We zullen hen missen, en zij ons. Wij wensen u veel leesplezier met dit zomernummer en een fijne zomer. Redactie

Caecilia.com, jaargang 6, nummer 2, juni 2009

1

Meer goed dan kwaad

Z

ij vond dat er meer kwaad in de wereld was dan goed. “Kijk maar naar al die oorlogen, het geweld, de onveiligheid op straat, de drugs.” Ze is 25 jaar. En dan al zo’n pessimistische kijk op de wereld. Ik vroeg haar of ze meende wat ze zei. “Jazeker, kijk maar om je heen.” En ze noemde nog een aantal narigheden van onze wereld. Hoewel ik mezelf ook wel eens afvraag of de wereld niet langzamerhand aan het doordraaien is, zei ik tegen haar: “Toch zijn er meer landen waar vrede is dan oorlog. Er komen honderd keer meer mensen genezen uit het ziekenhuis dan dood. Er zijn veel meer mensen die je groeten dan je uitschelden. Ondanks de vele ellendige berichten in de krant en op de tv is er toch meer goed dan slecht. Als je zo pessimistisch bent, zul je wel niet in God geloven…” “Dat doe ik juist wel”, zei ze. “Want het is zo’n puinhoop in de wereld dat er wel een God moet zijn om alles een keer op orde te brengen.” “Ik geloof ook in God”, reageerde ik. “Maar juist om de goede dingen en de goede mensen in de wereld. Jij gelooft in God om het kwaad uit de weg te ruimen. Ik geloof om de engelen die ik tegenkom. Jij om de kwade geesten, ik om de goede Geest die ik zovaak bemerk. Trouwens, ik geloof dat er in jou ook veel meer goeds dan kwaads schuilt.” Daar keek ze even van op. Ik twijfelde of ik haar overtuigd had. Maar dat hoeft ook niet. Als zij maar ervaart dat God meer goeds in haar geschapen heeft dan een kwade macht kapot kan maken. U gelooft toch ook dat Gods liefde voor u groter is dan u soms gevoelsmatig ervaart? U gelooft toch ook dat u beter wilt zijn dan u vaak bent? U bent toch ook iemand die de moeite waard is om bemind te worden en geholpen? U bent toch ook een schepsel van God? En zouden de andere mensen in onze wereld dan zoveel minder zijn? Pastoor Pieter Scheepers [email protected]


2

Geloven doe je samen! Werken aan de toekomst van de parochie

D

e aanleiding is bekend: het bisdom Den Bosch wil in de komende tien jaren vitale parochies vormen onder het motto: ‘groeien in geloof, geloven in groei’. Ook de hoofdthema’s komen niet onbekend voor: jeugd en jongeren, huwelijk en gezin, roeping en vorming en kerk en samenleving. Het lijdt geen twijfel: de bisdomstaf werkt aan de toekomst. Noodgedwongen, want door het afnemend aantal gelovigen, vrijwilligers, priesters en teruglopende financiën is doorgaan op de huidige manier geen optie meer volgens het bisdom. Inmiddels zijn de feiten duidelijk. Het aantal dekenaten is teruggebracht naar 12 en er zijn evenveel nieuwe dekens benoemd. Tussen 2012 en 2020 moet het aantal parochies in het bisdom Den Bosch krimpen van 230 naar 57. Alle dekenaten (12) starten met één pilotparochie-nieuwe-stijl; de overige 45 volgen daarna. Kloppend hart van iedere nieuwe parochie wordt de centrale parochiekerk, annex pastorie en parochieel centrum. In de parochiekerk is elke dag een eucharistieviering; in de nevenkerken is in het weekend een eucharistieviering en ze worden verder gebruikt voor dopen, huwelijken en uitvaarten. Per parochie wordt één pastoraal team en één parochiebestuur gevormd. Prangende vraag is nu: wat betekent dit alles voor onze St. Caeciliaparochie? En daarmee samenhangend: wat vinden wij eigenlijk van de reorganisatieplannen zoals deze in april door het bisdom bekend zijn gemaakt?

Gesloten deuren De reorganisatieplannen van het bisdom staan uitgebreid te lezen in een beleidsnota en de daarop gebaseerde publieksbrochure, beide te downloaden vanaf de bisdomsite. Bij de totstandkoming daarvan zal ongetwijfeld een groot aantal deskundige personen betrokken zijn geweest: ook een bisschop kan niet over één nacht ijs gaan. Toch is er naar ons gevoel een relatieve radiostilte aan vooraf gegaan. Althans: wij hebben daar weinig van gemerkt. En wij niet alleen, gezien een aantal reacties in de krant. “Persoonlijk zou ik meer inzetten op de kracht van de Caecilia.com, jaargang 6, nummer 2, juni 2009

3

gemeenschap en deze als uitgangspunt van mijn organisatie kiezen”, schreef Raf Daenen uit Westelbeers in het Brabants Dagblad van 25 april. Maar ja, hij was dan ook geen bisschop geworden, merkte hij fijntjes op. Ook Jan Jacobs, hoogleraar geschiedenis van kerk en theologie aan de Universiteit van Tilburg, vroeg zich vijf dagen later in dezelfde krant af of de menselijke maat wel bewaard is gebleven; hij vreest van niet en ziet het maar somber in als parochies eerder door territoriale grenzen worden beperkt dan door betrokken geloofsgemeenschappen worden gedragen. Ook onze ‘eigen’ pastores weten kennelijk niet meer dan ieder andere gewone parochiaan, tonen zich (terecht) bezorgd en hebben weinig fiducie in dialoog met het bisdom, meldde de krant. Jammer allemaal, want groeien in geloof en geloven in groei kan veel rijker zijn als je dat samen doet.

Interkerkelijk perspectief Maar laten we de nieuwe bril eens opzetten: wat zien we dan? St. Caecilia, St. Willibrordus, St. Lambertus en St. Joseph moeten de handen in elkaar slaan voor de vorming van de vierde pastorale eenheid in het dekenaat Tilburg: de nieuwe parochie ‘Udenhout’. Of we tot de gelukkigen behoren om eventueel een ‘pilot-parochie’ te worden, horen we in september, want dan wordt dat door het bisdom bekend gemaakt. We gaan ervan uit dat we de nieuwe naam zelf mogen verzinnen; en dan is er beslist iets beters te bedenken dan ‘parochie Udenhout’. “En wat je ook beslist, alle keuzes hebben hun voor- en nadelen”, liet emeritus kardinaal Simonis vanuit het Brabantse Nieuwkuijk in het Brabants Dagblad van 9 mei weten. Bisschop Hurkmans legde de pastoors Mennen en Mutsaerts het digitale zwijgen op, “uit oogpunt van collegialiteit” , zo meldt het Brabants Dagblad van 23 mei. De heide waarop herders en kudde zich bewegen blijkt soms minder idyllisch en rustig als wel eens wordt gedroomd… Eén van de vier huidige kerken (Berkel, Enschot, Udenhout, Biezenmortel) krijgt straks de status van centrale parochiekerk. Bij die kerk wordt ook de pastorie en het parochiecentrum gevestigd. Er staat natuurlijk nog niets vast, maar is het zo vreemd om te denken dat de Udenhoutse kerk die centrale functie gaat krijgen? Het is toch de grootste kerk (1000 plaatsen) en in de reorganisatieplannen staat de nieuwe parochie al als ‘Udenhout’ te boek. Is de wens de vader van de gedachte? We wachten af, en proberen


4

voor ogen te houden dat er nog niets vast staat. Er zijn best nog andere criteria dan grootte en het aantal zitplaatsen te formuleren, denken we. Voorlopig houden we het erop dat het kloppend hart van onze parochie wat dichter bij huis zal blijven liggen.

Kerkhoppen Wie op een doordeweekse dag een eucharistieviering wil bijwonen, kan alleen terecht in de centrale parochiekerk. Daarom misschien alvast een tip voor een nieuwe werkgroep, om van de nood een deugd te maken: de werkgroep ‘kerkhoppen’ met interkerkelijke bob-diensten. Of wellicht samen met de trein naar de kerk, als in de Overhoeken en in Udenhout nog eens een stationnetje zou komen. Klinkt in ieder geval eigentijds! Maar vooralsnog kunnen we in het weekend nog naar onze ‘eigen’ kerk, evenals wanneer je wilt trouwen, gedoopt of begraven worden. Maar ja, dat doe je doorgaans ook maar één keer in je leven. Voorlopig zal er waarschijnlijk nog wel een flink tijdje sprake zijn van ‘schuivende panelen’, waarin men ook in kerkpolitieke kringen vaak zo goed is: het hoeft allemaal niet meteen werkelijkheid te worden, we denken in termen van eeuwigheid, maar we hebben niet eeuwig de tijd.

Pastoor nieuwe stijl De huidige pastores staan voor de taak om één pastoraal team te vormen. Werkgroepen zullen moeten fuseren en samenwerken. Ook dat alles hoeft natuurlijk niet binnen een jaar afgerond te zijn. Maar op veel vragen zullen we in de komende jaren een antwoord moeten vinden. Om te beginnen: wie wordt de pastoor van de nieuwe parochie? Waar gaat hij wonen? Wie vormt straks het pastoraal team en wordt de belasting voor zo’n team niet heel erg groot? Gaat besturen en managen de overhand krijgen op de pastorale zorg en aandacht voor mensen? De huidige pastores (pastoor Pieter Scheepers, pastoor Godfried Loyaard en pater Sjef van Laarhoven) gaven eerder al aan, dat ze daar de nodige twijfels bij hebben. Ze zien het risico van groeiende afstand tussen hen en de parochianen al voor zich. Tekenend was hun globale schatting van alleen al het aantal jaarlijkse uitvaarten: ongeveer 175! Ga daar maar eens aan staan. En dan hebben we het nog niet eens over het aantal huwelijken, jubilea, dopen en bijzondere diensten.


5

Een aantal werkgroepen van Berkel en Enschot werkt met het oog op de toekomst nu al samen. Dat gaat goed en blijkt ook heel praktisch te zijn. Maar de vraag is of met de voorziene schaalvergroting met Udenhout en Biezenmortel de grenzen van wat kan en mag worden verwacht van elkaar niet worden overschreden. Niets is onmogelijk, maar de praktijk van alledag zal moeten uitwijzen of het werkt.

Bestuurlijke schaalvergroting Ook op bestuurlijk vlak staan grote veranderingen voor de deur die weer eigen vragen oproepen. Blijft bijvoorbeeld de pastoraatsgroep bestaan, hoe gaan we die samenstellen en hoe kan die voor zo’n groot pastoraal gebied overzicht houden en stimulansen geven? Ook de kerkbesturen staan voor een moeilijke opgave: bezig zijn en voorlopig blijven met lopende parochiezaken, het formuleren van nieuwe beleidsplannen, de vorming van één nieuw parochiebestuur, het afsluiten van de huidige activiteiten en regelen van verantwoordelijkheden. Wie zal de huidige gebouwen blijven beheren? Wat zullen de financiële consequenties van de vorming van een nieuwe parochie zijn? Hoe gaan de verschillende begraafplaatsen worden beheerd? Veel vragen, waarop de antwoorden nog gevonden moeten worden. Als we geen pilotparochie worden, hebben we nog tijd, tot 2020. In Caecilia.com zult u niet meer kunnen lezen hoe het allemaal geworden is: ook ons parochieblad zal zijn naam en eigen koers moeten inleveren. Maar daarvoor komt beslist iets moois in de plaats, zeker weten!

Redactie Caecilia.com Els Panis, Eldert Baan, Vincent van Baaren, Jan Simons


6

Meer tijd voor pastorale zorg Interview met Jeroen Miltenburg, onze nieuwe deken

E

en nieuwe parochie in een nieuw dekenaat met een nieuwe deken. Dat maken we niet vaak mee. Uit de eerste reacties in het dorp en in de plaatselijke media mogen we ook niet afleiden dat de gemiddelde parochiaan hier nu op zit te wachten. Want wat betekent dit nu eigenlijk, wat heeft het voor gevolgen voor je eigen, bekende parochie en per wanneer gaat het een en ander nu merkbaar veranderen? Aldus tijd om met Jeroen Miltenburg kennis te maken, onze nieuwe deken in het nieuwe dekenaat Tilburg, waar we met onze nieuwe parochie Udenhout deel van uitmaken.

Van noord naar zuid Ik parkeer de auto op het binnenterrein van het Bossche St. Janscentrum in een lommerrijke tuin en treed het centrum binnen, waar Miltenburg nu nog rector is van het seminarie. Het eerste dat opvalt is dat Miltenburg nog jong is, overigens net als de meeste andere nieuw benoemde dekens. Hij is geboren op 21 februari 1965 te Steenwijkerwold, een plaatsje bij Giethoorn. Niet echt een plaats waar veel katholieken wonen: volgens Miltenburg was zo’n 5% van de bewoners katholiek gedoopt. Hij is priester gewijd op 28 mei 1994 en heeft behalve een zus nog een oudere broer die eveneens pastoor is, in Heerlen. Als zoon van een middenstander – thuis hadden ze zowel een wijnhandel als een sigarenzaak – was Miltenburg al gewend om wonen en werken te combineren, want het gezin woonde boven de twee winkels. In het St. Janscentrum en straks in zijn nieuwe parochie is dat niet anders. In eerste instantie wilde Miltenburg het bedrijfsleven in en is hij na zijn middelbare school aan de HEAO te Den Haag gaan studeren. Gedurende zijn studie kreeg hij twijfels en is hij priesteropleidingen gaan bezoeken. Daarbij heeft hij, nu zo’n 22 jaar geleden, uiteindelijk gekozen voor de toen net gestarte opleiding in Den Bosch. Het leek hem wel spannend om deel uit te maken van een geheel nieuwe opleiding en daarnaast was de opleiding midden in de stad gelegen. In die tijd lagen veel opleidingen buiten de stad en volgens Miltenburg maakte het St. Janseminarie door in de stad te gaan


7

zitten meteen duidelijk dat het echt opnieuw wilde beginnen om geen last te hebben van ‘oude’ gewoonten, mensen, historie, etc.

Speerpunten Is dat ook wat het bisdom wil met de nieuwe dekenaten, vraag ik aan Miltenburg: een nieuwe start maken? In zekere zin gaat die vergelijking wel op, antwoordt hij. Daarnaast geeft hij aan dat het “past in een nieuwe vitaliteit van de parochies om samen te werken, pastoraal en bestuurlijk, om nieuwe initiatieven te nemen en ook afscheid te namen van de bestaande kleine eilandjes. Het moet zorgen voor meer draagvlak.” Ik geef aan dat de op het eerste gezicht wat gesloten procesgang naar mijn idee niet overeenkomt met de huidige open wijze van samenleven in een gemeenschap. Miltenburg geeft aan dat de procesgang naar de nieuwe indeling van het bisdom en de bijbehorende richting niet gesloten is geweest. “Via een denktank, waarvan ik zelf lid was, is met zeer diverse mensen en functionarissen van verschillende parochies en van het bisdom nagedacht over wat er zou moeten veranderen op het gebied van de structuur en de meer inhoudelijk kant van het samen katholiek zijn.” Dit plan is vorig jaar gedeeld met een groep van ongeveer zeventig mensen, ook weer divers samengesteld. “Van de zestien speerpunten die de denktank had geformuleerd zijn er toen vier overgebleven. Dit proces is extern begeleid en met de vier speerpunten zijn eigenlijk de krijtlijnen, de kaders getekend. De vier speerpunten dienen lokaal binnen de parochies inhoud te krijgen.” Deze vier speerpunten zijn jeugd & jongeren, huwelijk & gezin, roeping & vorming en kerk & samenleving.

Concreet Ik probeer nog eens de link te maken naar de parochiaan en vraag of hij begrijpt dat het voor de gewone parochiaan nog allemaal vrij abstract lijkt wat er gaat gebeuren en op een wat grotere afstand staat van het samen kerk zijn; sterker nog, dat die parochiaan vragen heeft over het waarom en wat er nu echt gaat gebeuren. Miltenburg vindt het “logisch dat er vragen zijn. De antwoorden zullen naar lokale behoefte worden ingevuld in de komende jaren. Straks wordt de eerste nieuwe parochie in het leven geroepen, en over 2 à 3 jaar komt de volgende tot stand. Als je iets nieuws wilt neerzetten, moet je dat juist met elkaar doen.”


8

Financiële aspecten De oude parochies zullen fuseren met elkaar naar de nieuw te vormen parochies. In welk tempo en op welke wijze zal ook weer lokaal bepaald worden. Het nieuwe plan heeft niet de bedoeling om kerkgebouwen te sluiten, ondanks het feit dat dit wel eens gedacht wordt. Volgens Miltenburg levert het bestuurlijk meer kracht op doordat er per parochie een groter wervingsgebied ontstaat om benodigde functies in te vullen. Ik vraag hem hoe het gaat met de financiën: is het niet zo dat de ene parochie meer financiële draagkracht heeft als de andere en zit daar niet ook een emotionele kant aan? Miltenbrug reageert daar rationeel op en antwoordt: “Bij de een zit het leven en bij de ander zit wellicht nu het geld. Maar bekijk het eens vanuit het samen kerk willen zijn. Als je dan de toekomst met elkaar in het samen geloven wilt garanderen, zul je het geloof moeten doorgeven en daarin past het samen delen, op velerlei vlak, ook op het financiële. Daarnaast is het christendom natuurlijk gefundeerd op het helpen van je buurman. Zo moet je deze stappen ook zien. We gaan hier aandacht aan geven in bijeenkomsten, eerst met de teamleiders van de parochies, dan met de besturen, werkgroepen, etc.”

Pastorale zorg En de meer inhoudelijk kant dan, vraag ik. Hoe zit het met de pastorale zorg? Volgens Miltenburg is ook de pastorale zorg gebaat bij de nieuwe, grotere parochies. “Het pastorale team krijgt meer tijd, doordat overleggen, vergaderingen, voorbereidingen van huwelijk en doop, etc. nu nog in één keer kan en niet meer in drie of vier parochies hoeft te worden gedaan. Je kunt het vergelijken met het vijf keer koken voor één persoon of het één keer koken voor vijf personen. Het scheelt tijd. En het mooiste is nog om het daarna samen op te eten. Deze beweging moet leiden tot meer tijd voor pastorale zorg. Daarnaast kunnen de leden van het pastorale team zich straks toeleggen op zaken die dichter bij hem of haar leggen. Een voorwaarde daarvoor is uiteraard een goede samenwerking binnen het pastorale team. Daar zal wel voor gewerkt moeten worden”.


9

Ontmoeting Tenslotte vraag ik Miltenburg wanneer de parochianen hem kunnen ontmoeten. Miltenburg geeft aan dat hij nog niet weet waar en wanneer hij geplaatst gaat worden. “Als dat bekend is, zal de huidige pastoor wellicht nog moeten verhuizen en moet ik ook nog naar mijn nieuwe plek verhuizen. Maar ergens in de zomer moet dat wel gaan plaatsvinden.” Ik geef aan dat we hem dan ook graag eens in onze parochie zullen ontvangen. We weten nu dat Miltenburg als kleine jongen al van huis uit letterlijk gewend is om ‘op de winkel te passen’ en we mogen er van uitgaan dat hij dat als deken dan ook gaat doen vanuit het nieuwe dekenaat Tilburg voor onze nieuwe parochie. Vincent van Baaren


10

Verliefd, verloofd, …

U

kent die woorden wel. Je ontmoet elkaar. Je raakt aan de praat. Je vindt elkaar aardig. Je praat nog eens verder. Je gaat elkaar leuker vinden en je wilt meer van elkaar weten. En dan ontstaat er langzaam een band. Je ziet elkaar echt graag. Je hebt verkering! En je gaat samen dingen doen die je samen leuk vindt. En je vindt het fijn om samen te zijn. De relatie groeit verder. Natuurlijk zijn er wel eens meningsverschillen, want je bent natuurlijk niet in alles hetzelfde. Je hebt ook je eigen vrienden nog en je eigen activiteiten. Die geef je niet zomaar ineens op. Maar als je daar over kunt praten ga je toch weer verder samen. En de relatie groeit verder en je weet elkaar steeds beter te vinden en elkaar aan te vullen. Maar ook dan kan het nog wel eens goed klappen tussen jullie twee als je merkt dat de ander opeens heel anders denkt en doet dan je verwacht had. En dan moet er stevig met elkaar gesproken worden. Misschien vallen er dan ook wel harde woorden. En in een relatie die goed is kan dat ook. Die kan tegen een stootje. Ruzie is ook wel eens goed. Je stemt elkaars ideeën en verwachtingen weer eens beter op elkaar af. Je leert elkaar weer een beetje beter kennen, en misschien ook wel opnieuw kennen. En het weer ‘goed’ maken is in een relatie toch ook wel weer fijn. Ook daar groeit een relatie van. En dan moet het hoge woord er maar eens uit. Iedereen moet het maar eens weten dat jullie echt voor elkaar kiezen. Je gaat je verloven om samen het huwelijk voor te bereiden. Helemaal samen! Hoe gaat dat nu tussen Caecilia en Willibrordus? Die kennen elkaar ook al lang. En die doen ook al heel veel samen. De werkgroepen om de eerste communie, voor het vormsel, liturgie voorbereiding, huwelijksvoorbereiding, enz. werken al lang samen. Ze hebben natuurlijk ook al één pastoraal team. Natuurlijk zijn er wel eens meningsverschillen. Maar die worden uitgepraat. Hoe beter ze elkaar leren kennen, hoe beter de samenwerking gaat. Hoe meer de verkering tussen Caecilia en Willibrordus is gaan groeien. En natuurlijk hebben ze wel eens ruzie. Maar net als tussen twee mensen kunnen ze elkaar dan beter leren kennen.. Dus


11

het is goed om af en toe een meningsverschil te hebben. Want als het goed is komt dat de relatie ten goede. Maar wanneer zouden Caecilia en Willibrordus nu bekend gaan maken dat ze zich gaan verloven? Caecilia die zingt over het Evangelie en het geloof, en Willibrodus die het Woord van God verkondigt in de lage landen. Dat moet toch een pracht paar worden? Dat ze echt gaan samenwerken om te komen tot een feestelijk huwelijk: ‘de Caecilia&Willibrordus parochie’! Of blijft het alleen bij een lat-relatie in hetzelfde dorp?

Willem Leys


12

Jeremia, trouw gebleven aan zijn roeping (2)

J

eremia’s tegenstrijdigheden, zijn voortdurend zoeken naar zichzelf in een maatschappij die zich niet alleen van hem vervreemdde, maar ook van zichzelf; zijn niet aflatend jagen naar waarachtigheid in tijden van oneerlijkheid (…); zijn twijfel, zijn tranen, zijn intense verlangen naar zingeving en tegelijk naar stilte: weinig persoonlijkheden geven blijk zo rijk te zijn, en een nog kleiner aantal heeft zo’n tragische diepte. (…) Hij is onthutsend en tegelijk intrigerend, hij roept alle passies op, van opperste haat tot oneindige trouw, hij is een buitenstaander en wordt als zodanig verkeerd begrepen. Hij is, kort gezegd, een overlevende, een getuige. Hij voorspelde als enige van de profeten de catastrofe, doorstond die en leefde verder om verslag te doen. Hij alleen sloeg alarm vóór de brand, en toen de vlammen hem al verschroeid hadden, ging hij door met erover te spreken tot ieder die luisteren wilde. Telkens als we door onheil worden overvallen, grijpen we naar hem terug en volgen zijn voetspoor; we gebruiken zijn woorden om onze tegenslagen te beschrijven. Met deze woorden typeert Elie Wiesel in zijn boek Vijf Bijbelse Persoonlijkheden (Gooi & Sticht, 1990) de profeet Jeremia ten voeten uit. Jeremia kreeg de opdracht om in naam van God, in naam van de gerechtigheid en de waarheid het woord te voeren, tegen alle leugen, schijn en bedrog in. Hij trad op in een turbulente tijd, vóór en tijdens de verovering van Juda en Jeruzalem door de Babyloniërs en de wegvoering van een groot deel van hun inwoners in ballingschap in 586 vóór Christus. Jeremia verzet zich van meet af aan tegen zijn roeping: “Nee Eeuwige, mijn God! Ik kan het woord niet voeren, ik ben te jong.” Maar de Eeuwige antwoordt: “Zeg niet: ‘Ik ben te jong.’ Richt je tot iedereen naar wie ik je zend en zeg alles wat ik je opdraag. Wees voor niemand bang, want ik zal je ter zijde staan en je redden” (Jeremia 1, 6-8). Vele problemen en even zovele momenten van wanhoop later zegt Jeremia: “Eeuwige, u hebt mij verleid, en ik ben bezweken, u was te sterk voor mij en hebt mij in uw greep gekregen. Dag in dag uit lachen ze om mij, iedereen bespot mij” (Jeremia 20, 7). Deze vertrouwvolle overgave zal Jeremia nog nodig


13

hebben, want de problemen stapelen zich op tot ze uiteindelijk resulteren in de verwoesting van Jeruzalem (Jeremia 52). Waarom kunnen we naar Jeremia teruggrijpen als we door onheil worden overvallen, zoals Elie Wiesel zegt? Omdat Jeremia in staat is gebleken tegen alle weerstand in, zowel van zichzelf als van buitenaf, trouw te blijven aan zijn intens beleefde roeping. Omdat hij zich niet heeft laten leiden door de waan van de dag, omdat hij niet is gezwicht voor de leugen en omdat hij het heeft volgehouden, gehoor gevend aan de Stem die zei en die blijft zeggen: “Wees niet bang, want Ik zal jullie ter zijde staan” (Jeremia 42, 11).

Door Brouns-Wewerinke

De profeet Jeremia, treurend over de verwoesting van Jeruzalem (koperets, 17e eeuw)


14

Verbannen naar een wijder land

H

oe prachtig de foto’s van hun nieuwe abdij in Arnhem ook zijn en hoe blij ze waren na een aantal onzekere jaren eindelijk te gaan verhuizen: eigenlijk hadden ze toch gewoon in Berkel-Enschot moeten kunnen blijven, de zusters Trappistinnen. Nee, hun monastieke traditie hier was niet eens zó oud: ze vestigden zich immers ‘pas’ in 1937 in ons dorp. En wat is nou 70 jaar op de eeuwigheid? Maar waar het om gaat is een onstuitbare opmars van de moderne samenleving die letterlijk tegen een muur van stilte en mystiek opbotste en een abdij op de knieën kreeg. Want zo voelde het, toen ik samen met de Trappisten-buren en tientallen andere dorpelingen de 30 zusters in de vroege voormiddag van 8 mei jl. uitzwaaide, een wijder land in Arnhem tegemoet. Met de regelmaat van de klok konden we in de media lezen, hoe hun vertrek op den duur onvermijdelijk zou zijn en jaar na jaar dichterbij kwam. Met alle respect voor milieu en natuur, maar ik heb de vogelwerkgroepleden die destijds tegen de bouw van een nieuwe abdij op de oude defensielocatie in Oisterwijk waren nooit begrepen. Volgens mij maken vogelconcerten aan het begin van het nieuwe broedseizoen eindeloos veel meer lawaai dan zusters van een contemplatieve orde. Dat hoef je echt niet met een decibelmeter na te trekken, dat snapt iedereen meteen. Zelfs een luidklokje van 03.45u valt daarbij in het niet. Het is een ongewoon gezicht, de poort overdag en ’s nachts op slot, waar deze tot voor kort steeds open stond als teken van gastvrijheid en openheid naar de samenleving toe. “We zullen ze missen” vind ik eigenlijk nog maar zwak uitgedrukt. Want Koningsoord is en blijft ook na 8 mei nog steeds de enige Trappistinnenabdij in ons land, maar zal de komende decennia helaas geen geschiedenis meer schrijven in ons dorp. Het deed mij goed van de zusters zelf te horen dat ze in Arnhem een mooie plek hebben gevonden die past bij hun spiritualiteit en monastieke traditie. Maar wat mij betreft hadden ze daarvoor niet naar Gelderland verbannen hoeven te worden. Jan Simons


15

Geloofstraining ‘Paradigma-Shift’ Al een aantal jaren maakt ze deel uit van de werkgroep Eerste Communie. In haar gelovige ‘zoektocht’ kwam ze in aanraking met Paradigm-Shift, een geloofstraining in kleine groepen, doelgroep 30+. Haar naam: Julia Klemans, 41 jaar, getrouwd en moeder van twee kinderen van 10 en 13 jaar. Ik heb ontdekt dat ik diepgang in het geloof wil op een voor mij begrijpbare en toepasbare manier. Ik zie onder mijn relaties dat er behoefte aan is en zou dit ook samen willen delen, ontdekken, beleven en praktisch maken. Ook merk ik zelf dat ik behoefte heb aan wat nieuws buiten de kerkmuren, om samen te groeien in ons geloof. Mijn honger naar kennis wil ik waar maken met een andere vorm van parochie-zijn dan die wij kennen. Ik zoek dus mensen die actief iets willen met hun geloof. Die willen ontdekken wat zij geloven en wat er nog meer mogelijk is binnen het christelijk geloof. Mensen die hun geloof relevant in de realiteit van het leven van vandaag willen uitleven, een open en zoekende houding hebben zodat we samen kunnen ontdekken. Mensen die niet bang zijn om tegen dingen aan te lopen, samen willen optrekken in hun geloofsreis. Die de jongere generaties kunnen en willen prikkelen om weer actief te gaan geloven. Mensen die toegankelijk, open en transparant durven te zijn over wat zij geloven. Van Paradigm-Shift verwacht ik een training die mij zal kunnen helpen om het bovenstaande te bewerken: een structuur om te groeien en te ontdekken, op een andere plek/groep/verblijfsplaats dan alleen binnen de vier kerkmuren. Ook hoop ik uitgedaagd te worden in ons geloof. Ik wil graag een informatieavond organiseren om wat meer te weten te komen over Pardigm-Shift. Wie er meer over wil weten: www.paradigmshift.nl. Spreekt dit U/jou aan, ben je nieuwsgierig, heb je vragen of wil je op de informatieavond komen, dan kun je contact met mij opnemen: [email protected], 06-18258933.

Julia Klemans


16

Geen uitbreiding parochie-begraafplaats bij Oude Toren

D

e begraafplaats van onze parochie bij de Oude Toren heeft waarschijnlijk binnen enkele jaren geen ruimte voor nieuwe graven. Dat is op zich niets nieuws, maar een vooruitzicht dat het kerkbestuur al veel langer bezig hield en houdt. Om die reden is er de afgelopen jaren intensief met de gemeente Tilburg gezocht naar een structurele oplossing voor het dreigende tekort aan graven. Een nieuw kerkhof in de Overhoeken leek een optie. Na lang beraad en overleg blijkt dit echter geen haalbare oplossing, omdat de kosten van de ontwikkeling van een nieuw kerkhof vooral door de parochie zelf gedragen moeten worden. Bovendien is de gemeente van mening dat er nog voldoende capaciteit aan begraafplaatsen is op de omringende begraafplaatsen in Tilburg, Berkel-Enschot en Udenhout. Vervolgens hebben we onderzocht of het zinvol en haalbaar zou zijn om een voorstel te maken voor uitbreiding van de huidige begraafplaats. Veel parochianen geven er immers de voorkeur aan in de eigen parochie begraven te willen worden. In de wetenschap dat het kerkbestuur eerder aan de buurtbewoners had laten weten niet meer tot uitbreiding over te zullen gaan, wenste het kerkbestuur zo’n voorstel alleen uit te werken na overleg met de buurtbewoners. Tijdens een informatieavond voor de buurtbewoners constateerden we dat we niet moesten terugkomen op onze eerder gedane toezegging om niet uit te breiden. Daarop heeft het kerkbestuur in overleg met de gemeente besloten een voorstel voor uitbreiding niet verder uit te werken. De consequentie van dit besluit is dat we er ernstig rekening mee moeten houden dat het kerkhof binnen enkele jaren vol is. Het kerkbestuur beraadt zich uiteraard hoe zij in de komende jaren zo efficiënt mogelijk met de beschikbare ruimte op de huidige begraafplaats kan omgaan en blijft zoeken naar een alternatieve, structurele oplossing(en) voor het te verwachten tekort aan graven op de huidige begraafplaats. Wij houden u daarvan op de hoogte. Nico Kwantes, namens het kerkbestuur


17

Vrede – een hemelse zegen

V

erbeteren van de levensomstandigheden van kinderen en kwetsbare mensen: dat is nog steeds het doel dat Rineke en Henk Robben met Twinkling Eyes voor ogen hebben. Met hun maatschappelijke onderneming organiseren en initiëren ze speciale projecten en exposities waarvan altijd een deel van de opbrengst beschikbaar wordt gesteld ter ondersteuning van de werkzaamheden van bekende en erkende goede doelen. Tijdens de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst ter nagedachtenis van hen die in de bezettingstijd het leven lieten voor de vrijheid van meningsuiting op 4 mei jl. in het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag mocht Rineke Robben haar nieuwste bundel Vrede overhandigen aan mevrouw Jet Bussemaker, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Rineke Robben: “Woorden vormen kennis en kennis geeft wijsheid om in vrede te leren leven. Vrede is nooit monddood, vrede kent geen radiostilte, maar klinkt als muziek in je oren. Middels deze bundel wil ik een bijdrage leveren aan een toekomst zonder onderscheid, zonder enige vorm van onderdrukking voor alle kinderen, voor alle mensen wereldwijd in hoopvolle verwachting, de vurige wens tevens bij te dragen aan de internationale onderwijscampagne ‘Rewrite the future’ van ’s werelds grootste kinderrechtenorganisatie Save the Children”. Vrede: een schitterend vormgegeven pareltje met unieke foto’s en warme gedichten dat iedereen graag als cadeautje of relatiegeschenk in handen zou willen hebben. Een mooi geschenk om te geven, een prachtig cadeau om te krijgen! Vrede is à € 12,95 (excl. portokosten € 2,55) te bestellen via [email protected]. U kunt het boekje natuurlijk ook afhalen bij Rineke en Henk Robben, Klaproosstraat 19. U betaalt dan uiteraard geen portokosten, maar u zou kunnen overwegen om deze besparing te doneren aan Save the Children (of bij te passen voor de aanschaf van de eerder verschenen bundel Onschuld!). Geef elkaar zo’n teken van Vrede, geef Vrede door en help zo Save the Children helpen!


18

Op zoek naar vrijwilligers…

B

en jij één van de ontbrekende stukjes van de puzzel? Wij zijn namelijk op zoek naar mensen die zich als vrijwilliger willen inzetten voor onze parochiegemeenschap.

• Organist/pianist (2 personen) Op oproepbasis begeleiden van koor of dienst. Contact: pastorale team. •

Kindercatechese (2 personen)

7 x per jaar begeleiden van een groepje kinderen tussen 8 – 11 jaar om de catechese voor kinderen vanaf de Eerste Communie tot het Vormsel door te trekken. Contact: zr. Augusta de Groot. • Doopvoorbereiding (2 personen) Door middel van gesprekken ouders voorbereiden op de doop van hun kind. Contact: pastorale team. • Huwelijksvoorbereiding (1 echtpaar) Door middel van enkele gesprekken de stellen voorbereiden op het huwelijk. Contact: pastorale team. • Mozaïekbijeenkomst (3 personen) Twee maal per jaar een avond organiseren rond sociaal-maatschappelijke thema’s. Contact: Nico Kwantes. • Woord- en communieviering (4 personen) Voorgaan in woorden communieviering Contact: pastorale team. • Lectoren (2 personen) Het lezen van de lezingen uit de Heilige Schrift en het uitspreken van de voorbeden. Contact: pastorale team.


19

• Acolieten (2 personen) Assisteren bij een uitvaart. Contact: pastorale team. • Kosters (2 personen) Inrichten van de kerk voorafgaande aan de viering, zorgen voor een goed verloop van de viering in de kerk of het kerkzaaltje. Visitekaartje van de kerk! Contact: zr. Augusta de Groot. • MOV (2 personen) De Werkgroep Missie, Ontwikkeling en Vrede houdt zich bezig met solidariteitsacties binnen onze kerkgemeenschap. Contact: pastorale team. • Onderhoud kerk/parochiezaaltje (5 personen) Enkele keren per jaar schoonmaken van de kerk in groepsverband. Contact: secretariaat pastorale team. • Bloemschikken (2 personen) Verzorgen van de bloemversiering in de kerk in groepsverband

Contact: secretariaat pastorale team.

PASTORALE TEAM • •

Pastoor Pieter Scheepers Zr. Augusta de Groot

Het pastorale team is voor eventuele vragen bereikbaar op onderstaand adres: Kerkstraat 2 Berkel-Enschot 013-5331215 [email protected]


20

Voorwoord. Redactie. Caecilia.com, jaargang 6, nummer 2, juni

Recommend Documents