Jaarverslag
2009
4 Voorwoord 6 Collectie Registratie Bruikleen Schenkingen
8 Activiteiten 12 Bestuur en organisatie Medewerkers Activiteiten Externe betrekkingen
16 Financiën Baten en lasten Toelichting van enkele balansposten
22 Algemene gegevens Missie Waterleidingmuseum
24 Colofon Stichting Nederlands Waterleidingmuseum
jaarverslag 2009 | pagina 4
Voor het Nederlands Waterleidingmuseum was 2009 een jaar van hoogte- maar ook van dieptepunten. Een hoogtepunt was het bezoekersaantal dat dit jaar voor het eerst boven de 5.000 uit kwam. Dit hoge aantal kon worden bereikt door deelname aan verschillende Utrechtse- en landelijke evenementen zoals Open Monumentendag, het UITfeest, Oktoberkennismaand en de Week van de Geschiedenis. Bovendien bracht ook dit jaar een groeiend aantal scholen een bezoek aan het museum. Een ander hoogtepunt was de ingebruikname, begin 2009, van een volledig nieuwe website. De website heeft een kleurrijke vormgeving, is rijkelijk voorzien van beeldmateriaal en voldoet helemaal aan de hedendaagse eisen die men aan een website stelt. De medewerkers van het museum kregen een korte opleiding en zijn voortaan zelf in staat om de site te actualiseren. In 2009 moesten we onverwacht afscheid nemen van Ans Terlien, de altijd vrolijke en alom gewaarde vrijwilligerster. We zullen haar missen.
Het stichtingsbestuur moest dit jaar helaas ook de moeilijke beslissing nemen om de reeds lang geplande herinrichting on-hold te zetten. De financiële situatie van de stichting en het gegeven dat het aantal sponsors de afgelopen jaren steeds verder is teruggelopen vormen de aanleiding om voorlopig pas op de plaats te maken. Door deze ontwikkeling voelt het bestuur zich genoodzaakt om binnen de drinkwatersector het gesprek aan te gaan om af te tasten in hoeverre de drinkwaterbedrijven structurele steun willen verlenen aan het in stand houden van het industriële erfgoed van de drinkwatersector.
Utrecht, augustus 2010
Namens het bestuur, drs. W.T. van Gelder voorzitter
pagina 5 | jaarverslag 2009
jaarverslag 2009 | pagina 6
De collectie van het Nederlands Waterleidingmuseum wordt beheerd en onderhouden door Helicon. In 2009 spitsten de werkzaamheden zich vooral toe op het registreren en fotograferen van objecten. Ook was Helicon behulpzaam bij de selectie van objecten die in bruikleen werden gegeven. Registratie In 2009 werden de registratiewerkzaamheden onverminderd voorgezet. Dat de registratie een immense klus is blijkt wel uit het feit dat in 2006 al is gestart met de registratie. In 2007 werd gestart met de fotografie van de objecten zodat ook een afbeelding kon worden toegevoegd aan de database. Voor de registratie van de objecten wordt gebruik gemaakt van Adlib. Naast Helicon is ook Dick Postma, vrijwilliger van het museum, actief geweest met de registratie en het toevoegen van achtergrondinformatie. De verwachting is dat de selectie van materialen en de registratie hiervan in 2010 gereed zal zijn. Bruikleen Het Nederlands Waterleidingmuseum wil haar kennis zoveel mogelijk verspreiden. Dit gebeurt onder andere door het in bruikleen geven van objecten aan verschillende organisaties. In 2009 heeft het museum bruikleen verleend aan; Vitens ten behoeve van het door hen georganiseerde Power festival en het Stedelijk museum Zwolle. Ook werden diverse objecten beschikbaar gesteld voor een tijdelijke tentoonstelling ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Productielocatie La Cabine (Vitens).
Schenkingen Ieder jaar ontvangt het museum schenkingen van bedrijven en particulieren, zo ook in 2009. - - - -
Van de heer Koek, zoon van de voormalige directeur van WMN, ontving het museum een vetdispenser, manchetknopen en een zakmes van Hydron. De heer ir. J. Hengeveld stelde een fraaie herinneringspenning ter beschikking. De heer Mannaart schonk het museum diverse gereedschappen zoals een zegeltang, fitterstravo, lijmtangen en een pomp. Ook ontving het museum van dhr. G. de Kock een metalen legerkistje met attributen voor het onderzoeken van de waterkwaliteit.
pagina 7 | jaarverslag 2009
jaarverslag 2009 | pagina 8
In 2009 kwam het bezoekersaantal voor het eerst boven de 5.000 uit, de vele verschillende activiteiten hebben hier onder meer voor gezorgd. Maar liefst 5.136 mensen waren te gast in het museum ten opzichte van 4431 in 2008. In 2009 nam het museum traditioneel deel aan verschillende evenementen in de Domstad. Om een bezoek aan het museum extra aantrekkelijk te maken, werden de openingstijden op die dagen verruimd of werd de toegangsprijs een enkele keer verlaagd. Na vele andere musea in Utrecht, heeft nu ook het Nederlands Waterleidingmuseum een kijkdoos bij het Uitburo. Er is gekozen voor een staande vorm, ontworpen door kunstenares Saskia Laurant, die naast de balie staat en dus goed in het zicht staat van de bezoeker. Door het raam is de toren ook van de buitenzijde te bewonderen. In de kijkdoos ziet men diversen beelden, geschiedenis, het reservoir, het trapje voor het mooie uitzicht over de stad en de afdeling baden en hygiëne. In de avond is de toren verlicht wat een extra mooi beeld geeft.
‘Vrijdag Museumdag’ In 2009 nam het museum voor het eerst deel aan Vrijdag museumdag. Vrijdag Museumdag is een initiatief van de Van Baarenstichting en biedt bewoners van deelnemende Utrechtse verzorgings- en bejaardentehuizen uit de stad Utrecht de mogelijkheid om, op kosten van het hiertoe in het leven groepen fonds, elke veertien dagen op vrijdagochtend een museum te bezoeken. In Utrecht nemen in totaal zestien musea, waaronder het Nederlands Waterleidingmuseum, deel. In 2009 mocht het Nederlands Waterleidingmuseum de volgende huizen ontvangen; Bijnkershoek, Lichtkring, Zorgcentrum Rosendael, Zorgcentrum Lombok, Zorgcentrum Transwijk en Bhartolomeus. Gedurende deze ochtenden ontving het museum 62 bezoekers. Het project is na evaluatie een groot succes gebleken en zal ook volgend jaar worden voortgezet.
Vijf X boven de waterspiegel De expositie van vorig jaar, vijf x boven de waterspiegel, met vijf jonge internationale kunstenaars en vormgevers heeft ook dit jaar nog in het museum gestaan. Tot en met 31 maart was deze expositie te bezichtigen. Uitgangspunt van de expositie was het stijgende waterpeil. Een expositie met gevarieerde design kunstwerken. pagina 9 | jaarverslag 2009
Scouting Nederland Op 28 februari heeft er een landelijke Scoutingdag, voor alle akela’s uit Nederland, plaats gevonden. In totaal zijn er 600 akela’s naar de stad Utrecht gekomen. Voor deze dag waren er drie Lunch-uitdeelpunten, waar het museum er één van was. 200 scouts hebben het museum bezocht waarbij zij een lunchpakket, een folder en een vrijkaart voor het museum ontvingen. Teamproject medewerkers Vitens In het kader van een teamproject van vijf medewerkers van de afdeling Klanten van Vitens ontving het museum op 23 juni groep 6 van basisschool “De Vlinder” uit Houten. In samenwerking met de beheerders van het museum verzorgde het 5-tal een rondleiding en presentatie voor groepjes leerlingen. Tijdens een speurtocht konden de leerlingen meer te weten komen over de geschiedenis van het drinkwater. 100 jaar productiebedrijf ‘La Cabine’ Op 18 juni bestond het productiebedrijf ‘La Cabine’ 100 jaar. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan was het pompstation op 18 juni geopend voor genodigde en op 20 juni voor een open dag. Het museum was betrokken bij het opzetten van een expositie. Diverse items zijn in bruikleen gegeven. The Secret Game Stad Unique organiseert activiteiten waaronder het spel, jaarverslag 2009 | pagina 10
The Secret Game, waarbij deelnemers door aanwijzingen op verschillende locaties op zoek moesten gaan naar een tijdskristal. Het museum was voor dit spel één van de locaties. Op 19 juni en 1 december hebben vijf groepen voor dit spel het museum bezocht. Bij de receptie kregen de deelnemers een envelop met vragen die ze konden beantwoorden met de informatie in het museum. Met de juiste antwoorden kreeg men een nieuwe envelop met daarin de volgende aanwijzing voor de volgende locatie. Voor dit spel hebben 40 personen het museum bezocht. Fietstocht Jaarlijks organiseert het Woord en Daad comité Soest een dagvullende fietstocht. Dit jaar vond de fietstocht plaats op 14 juli. De route liep langs de oudheidkamer in Soestuinen, de voormalige drinkwaterfabriek. Fietsers konden de oudheidkamer bezoeken en de vrijwilligers van het museum gaven rondleidingen. Ook konden de bezoekers een kijkje nemen bij de oldtimer van het museum. Gedurende de hele dag hebben de vrijwilligers zich ingezet voor deze fietstocht. Quest In het augustus nummer van de Quest stond het artikel ‘Nooit meer zonder… WATERLEIDING’. Het artikel is in samenwerking met het Nederlands Waterleidingmuseum geschreven. Na plaatsing van het artikel zijn er verschillende rondleidingen gegeven in het museum.
Open monumentendag Ter gelegenheid van Open Monumentendag op 12 september, verzorgde het museum elk uur een rondleiding. De entree was traditiegetrouw gratis. Maar liefst 148 bezoekers bezochten die dag het museum. Uitfeest Ter gelegenheid van Utrecht Uitfeest op 13 september, de opening van het Utrechtse culturele seizoen was het museum extra lang geopend en als extra trekpleister werd de oldtimer opgesteld. Maar liefst 344 bezoekers wisten het museum die dag te vinden. Het Utrechts Uitburo organiseerde een quiz op het Domplein waar ook het Nederlands Waterleidingmuseum een vraag voor bedacht had. Het museum heeft voor deze quiz vijf boeken over watertorens beschikbaar gesteld. Oktober Kennismaand In 2009 nam het museum wederom deel aan oktober kennismaand die dit jaar in teken stond van “Ontdek het blauwe goud!” Hiervoor is een speurtocht door het museum gehouden en was er een tentoonstelling met als slogan: ‘ontdek en leer alles over hoe bijzonder een gewoon glaasje water uit de kraan is’. Week van de Geschiedenis De week van de geschiedenis, dit jaar op 17 t/m 25 oktober, had het thema ‘Oorlog en Vrede’. In een kleine expositie
werd in beeld gebracht hoe onze strijdkrachten in oorlogstijd aan zuiver en schoon drinkwater kwamen. Op woensdag 21 oktober vonden in het museum lezingen plaats waarin onder andere de levering van drinkwater in Nederland in tijden van oorlog aan de orde kwam. Gedurende de Week van de Geschiedenis ontving het museum 163 bezoekers. Scholen Ook dit jaar hebben weer verschillende scholen het museum bezocht. Met de rondleidingen aan scholen wil het museum haar kennis over water al aan een jong publiek overdragen. Dit jaar bezochten de opleiding tot reisleider en het ROC het museum voor een rondleiding. Daarnaast bezochten de volgende basisscholen het museum: de Beiaard uit Utrecht, de Vlinder uit Houten en de Kameleon en de middelbare scholen; het Picasso Lyceum uit Zoetermeer, het Christelijk Lyceum uit Zeist en het Leidsche Rijn college uit Utrecht. Oldtimer citroën HY Het museum heeft sinds 2003 een Citroen HY in haar collectie. Deze oldtimer is nog volledig in de oude stijl van Waterleidingbedrijf Midden-Nederland hersteld. Ook dit jaar is de oldtimer weer op verschillende momenten in het jaar ingezet. De oldtimer was te bezichtigen tijdens de fietstocht in Soest, bij Open Monumentendag en bij de openstelling van productiebedrijf ‘La Cabine’. Daarnaast reed de oldtimer mee met de oldtimerdag in Vianen en Lelystad.
pagina 11 | jaarverslag 2009
jaarverslag 2009 | pagina 12
Het bestuur van de Stichting Nederlands Waterleidingmuseum vergaderde in het verslagjaar 3 keer: 23 maart, 25 september en 14 december. De vergadering van 25 september werd gecombineerd met een bezoek aan PWN. De samenstelling van het bestuur was per 31 december 2009 als volgt: - drs. W.T. van Gelder, Commissaris van de Koningin in de provincie Zeeland (voorzitter); - ir. Ch.P. Bruggink, voormalig lid van de Raad van Bestuur van Vitens (lid); - drs. P. de Haan, directeur Vrede van Utrecht (lid); - dr. P. Lindeboom, directeur ING Nederland (lid); - ir. M.G.M. den Blanken, directeur PWN (lid).
Het beheer van het Waterleidingmuseum is organisatorisch ondergebracht bij de afdeling Corporate Communicatie van Vitens. Management mevrouw drs. N. Rigter. Exploitatie mevrouw H.A. de Rijke en mevrouw M. Schilders. Communicatie mevrouw P. Smit-Arends. Financiën de heer J. Kor. Facilitaire zaken de heer M. van Kessel Alle functies worden in deeltijd uitgevoerd.
pagina 13 | jaarverslag 2009
Medewerkers De exploitatie van het museum was in 2009 dankzij de inzet van een groot aantal vrijwilligers wederom mogelijk. G. Auée A.W. Bechtholt F. Boonstra J.W. Broekhuijsen D.A. Cupido J. Eberg H. Groenen C.H. van Haarlem J.J. van der Haar mevr. B. van Hes H. Holsappel G. Jolink
L.J.T. Junger A.A. Korte J.R.A. Klever J. van der Laan I. Laurens H. Maaswinkel H.H.M. Motshagen H. Mulder M. de Munck B.J.G. Nauta J. Nelissen J.C. van der Pol
D. Postma L. Rietveld P. Rip B.H. Rooth W.H. Schwartz mevr. L. van der Stok mevr. A.B.C. Terlien* T. van der Velden F. Vroon H. Wellinga J.C. de Wilde
Ook de echtgenotes/partners van de medewerkers Bechtholt, Boonstra, De Wilde, Groenen, van Hes, Pot en Van der Velden verlenen hun diensten als vrijwilligsters. Eind 2009 heeft het museum afscheid genomen van; mevrouw van der Velden, dhr. A.A. Korte en dhr. C.H. van Haarlem. Het museum bedankt hen voor hun inzet.
*
Mevrouw Terlien is op 15 november overleden.
jaarverslag 2009 | pagina 14
Activiteiten In 2009 werden 3 bijeenkomsten (6 april, 14 september en 14 december) voor de vrijwilligers georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten werden de vrijwilligers bijgepraat over de laatste ontwikkelingen en werd het museumrooster opgesteld. De bijeenkomsten gaven de vrijwilligers daarnaast gelegenheid om even bij te praten. Het jaarlijkse uitstapje voor de vrijwilligers vond plaats op 20 april. De dag startte in restaurant Oudaen In Utrecht met koffie en gebak. Met een rondvaartboot zijn de vrijwilligers door de grachten gevaren en gestopt bij Slot Oud Zuilen, waar een interessante rondleiding werd gegeven. Via de Vecht ging de tocht verder. Bij restaurant Geesberge in Maarssen werd er aangelegd voor een uitgebreide lunch. De dag werd afgesloten met een drankje in het museum.
Externe betrekkingen Het museum participeert in de volgende organisaties: - Federatie Industrieel Erfgoed Nederland (FIEN); - Nederlandse Museumvereniging (NMV); - Raad van Advies History Live; - Stichting Bedrijfsgeschiedenis; - Stichting Erfgoed van Industrie; - Utrechtse Stichting voor het Industrieel Erfgoed (USINE); - Vereniging Utrechtse Musea (VUM); - VVV en Uitburo Utrecht; - Utrecht Toerisme en Recreatie (UTR). Daarnaast is het museum aangesloten bij: - Stichting Museumjaarkaart (MJK).
Op 19 oktober verzorgde ’t Web voor 19 vrijwilligers in het museum een BHV cursus en werd aandacht besteed aan de bediening van het AED-apparaat. De betrokken vonden het bijzonder nuttig dat de training op de werklocatie plaatsvond. Er werden praktische tips gegeven die van pas kunnen komen in geval van een calamiteit. Alle deelnemers ontvingen na afloop een certificaat.
pagina 15 | jaarverslag 2009
jaarverslag 2009 | pagina 16
Het Nederlands Waterleidingmuseum dankt voor het jaar 2009 het overgrote deel van zijn inkomsten aan bijdragen van de volgende drinkwaterbedrijven: - N.V. Oasen; - Vitens N.V.; - N.V. Waterleidingbedrijf Noord-Holland; - N.V. Waterleidingmaatschappij Drenthe.
Liquiditeit De liquiditeit van het waterleidingmuseum is goed en de balans geeft een voordelig saldo ad. ¤ 178.334. Specificatie Vlottende activa Af: Kortlopende schulden voordelig saldo liquiditeit
¤ 188.248 ¤ 9.914 ¤ 178.334
Verdere inkomsten komen voort uit bijdragen van derden, waaronder donateurs, entreegelden, verhuur van ruimte en verkoop van artikelen, zoals boeken en souvenirs. Toelichting baten en lasten De Stichting Nederlands Waterleidingmuseum heeft het boekjaar 2009 afgesloten met een nadelig saldo ad. ¤ 13.630. De baten van 2009 bedragen ¤ 35.245 en worden voornamelijk verkregen door de bijdrage van de waterleidingbedrijven ad. ¤ 24.174. De algemene beheerskosten vertegenwoordigen een waarde ad. ¤ 48.875 met als belangrijkste uitgavenposten personeelskosten van de vrijwilligers ad. ¤ 11.217 en de kosten van de conservator ¤ 31.618. De voorbereidende kosten voor herinrichting 4e en 5e verdieping zijn hierin niet opgenomen. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de overzichten op de volgende pagina’s
pagina 17 | jaarverslag 2009
Baten
2009
in euros entreegelden Entreegelden Bijdrage Stichting Museumjaarkaart
verkopen Museumwinkel Koffiecorner bijdragen Bijdrage waterleidingbedrijven Bijdrage andere bedrijven Bijdrage exposities / subsidies / sponsoring rentebaten ABN/AMRO ING (v/h Postbank) Fortis bank v/h VSB bank Robeco overige opbrengsten Overige Opbrengsten Onvoorzien TOTAAL BATEN
jaarverslag 2009 | pagina 18
BEGROTING
REALISATIE
BEGROTING
4.651 1.098
2.000 300
4.375 892
3.000 500
260
150
34
donaties Fooien
2008
REALISATIE
645 165
700 100
1.224 124
700 100
24.174
23.000
-
230
23.339 227
38.000 -
339 3.186
250 2.300
459
400
337 2.236 724 531
250 450 1.250 400
494
-
-
500
35.245
29.280
34.269
45.300
Lasten
2009
in euros
2008
REALISATIE
BEGROTING
REALISATIE
BEGROTING
1
1
1
1
75 31.618
2.500 32.500
683 29.061
2.500 32.500
200
250 250 1.000
-
250 250 1.000
9 -
-
7.020 1.148
2.450 2.500
476 20
3.000 1.000
444 524
3.000 1.000
122 -
550 -
-
500 500
personeelskosten Bestuur Directie Vrijwilligers
2.725 340 11.217
1.500 200 8.000
1.932 114 10.855
3.000 7.000
overige uitgaven Kantoor Museumjaarkaarten Onvoorzien
1.822 250 -
10.800 300 -
2.173 192 1.509
1.000 300 1.000
48.875
61.851
55.656
58.751
gebouwen en niet-museale inventaris Huur Lauwerhof 29 te Utrecht verzameling Uitbreiding Onderhoud Registratie bibliotheek Boeken Documentatie Onderhoud presentatie Herinrichting Educatieve projecten Tijdelijke exposities publiciteit Promotie Representatie museumwinkel/koffiecorner Souvenirs Consumptie-artikelen
TOTAAL LASTEN
pagina 19 | jaarverslag 2009
Toelichting van enkele balansposten Vaste activa Adlib Infomation Systems Medio het verslagjaar 2005 is een softwarepakket geïmplementeerd voor een waarde van ¤ 2.000. Het pakket wordt over een periode van 5 jaar afgeschreven. Per ultimo 31 december 2009 is de afschrijving ¤ 1.800 zodat er een boekwaarde resteert van ¤ 200. Vooruitbetaalde kosten Voor de herinrichting van de 4e en 5e verdieping zijn in de voorbereidende fase reeds een aantal kosten gemaakt. Deze zijn verantwoord als vooruitbetaalde kosten. Belastingen De post belastingen heeft betrekking op de teruggave van de omzetbelasting over het vierde kwartaal 2009. Het bedrag is in januari 2010 ontvangen. Nog te ontvangen baten De nog te ontvangen baten hebben betrekking op renten van onze lopende rekeningen ad. ¤ 2.993 en een kwartaal voor de bijdrage van de Nederlandse Museumvereniging ad. ¤ 150.
jaarverslag 2009 | pagina 20
Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben betrekking op nog te betalen crediteuren en op te betalen declaraties aan vrijwilligers. Deze zijn in januari 2010 betaald. Voorziening 4e en 5e verdieping Voor de herinrichting van het museum op de 4e en 5e verdieping werden een bijdragen ontvangen van Wetsus (¤ 5.000), Evides (¤ 2.500), van Benthem en van Keulen advocaten (¤ 250) en Visser en Smit Hanab (¤ 1.000). Niet uit de balans blijkende toezeggingen Voor de herinrichting is een toezegging ontvangen van Pr. Bernhard Cultuurfonds (¤ 10.000,-) en het K.F. Hein Fonds (¤ 10.000).
Verklaring van het verschil tussen begroting en realisatie Het negatieve resultaat over 2009 is ¤ 18.941 lager dan begroot en wordt voornamelijk veroorzaakt door onderstaande posten. Afschrijvingskosten Er was een bedrag opgenomen voor afschrijvingskosten van de herinrichting van de 4e en 5e verdieping. Dit werk is in het verslagjaar niet uitgevoerd. Verzameling De kosten voor onderhoud en van de conservator zijn lager dan begroot.
Personeelskosten De kosten van de vrijwilligers zijn hoger dan begroot door een toename van de gedeclareerde reiskosten en de vergoeding voor suppoosten. Dit valt deels te verklaren door het feit dat in de begroting rekening was gehouden met de sluiting van het museum voor de herinrichting die echter geen doorgang heeft gevonden waardoor het museum normaal geopend is geweest. Tevens is voor de vrijwilligers een uitstapje georganiseerd. Entreegelden De bezoeken aan het museum waren hoger dan verwacht.
Presentatie Als gevolg van extra werkzaamheden ten behoeve van de herinrichting van het museum vielen de kosten van presentatie hoger uit dan begroot. Publiciteit De kosten voor het plaatsen van advertenties zijn lager dan begroot.
pagina 21 | jaarverslag 2009
jaarverslag 2009 | pagina 22
Het Nederlands Waterleidingmuseum is gevestigd in de watertoren aan de Lauwerhof 29 (nabij Breedstraat en Predikherenkerkhof) in Utrecht. Het is de oudste watertoren van de Domstad (1896) en een van de mooiste van Nederland. In 2009 werd de watertoren bovendien nog gebruikt voor een deel van de drinkwatervoorziening in Utrecht. Het kantoor van het Nederlands Waterleidingmuseum is ondergebracht bij: Vitens N.V. Reactorweg 47 3542 AD Utrecht Postbus 1090 8200 BB Lelystad Telefoon: 088 8846444 E-mail:
[email protected] Postbank: 5459299 Kamer van Koophandel: 41180561 www.waterleidingmuseum.nl
Missie Waterleidingmuseum Het Waterleidingmuseum stelt zich ten doel de geschiedenis van de levering van het leidingwater in Nederland vast te leggen en daarvoor de historische collectie te beheren, behouden, selectief uit te breiden en voor het publiek te ontsluiten en te presenteren. Daarnaast stelt het Waterleidingmuseum zich ten doel de historie van de sector van Waterleidingbedrijven in Nederland te beheren, behouden, selectief uit te breiden en voor het publiek te ontsluiten en te presenteren. De collectie, de tentoonstelling en het gebouw van het Waterleidingmuseum zullen representatief zijn voor het wonder dat uit de kraan komt. Tenslotte wil het museum graag bijdragen aan activiteiten in de wijk waarin de toren staat. De toren is een belangrijk monument in Utrecht en heeft grote betekenis voor de inwoners van wijk C.
pagina 23 | jaarverslag 2009
jaarverslag 2009 | pagina 24
Stichting Nederlands Waterleidingmuseum Jaarverslag 2009 Coördinatie en tekst Marette Vermin en Nelly Smit, afdeling Corporate Communicatie Vitens Fotografie Eelco Hofstra, www.eelcohofstra.nl Vormgeving Annelies van der Wissel, www.kwikvormgeving.nl
pagina 25 | jaarverslag 2009
Nederlands Waterleidingmuseum Lauwerhof 29 3512 VD Utrecht www.waterleidingmuseum.nl
jaarverslag 2009 | pagina 26
