Voorwoord 20 JAAR TOPSPORT EN STUDIE

Voorwoord

In oktober 1987 startte de Vrije Universiteit Brussel op mijn initiatief met ‘Topsport en Studie’. Dit project kwam er als concreet antwoord op het verzoek van toenmalig topzwemmer Koen Vandendurpel om zijn sport te kunnen combineren met universitaire studies in Vlaanderen – en dit als volwaardig alternatief voor het aanbod van een ‘scholarship’ aan een Amerikaans College. De start van het project Topsport en Studie tijdens het academiejaar 1987-1988 ging zeker niet onopgemerkt voorbij. Vijfentwintig ‘topsportstudenten’ (zie foto) werden hier begeleid.

20 JAAR TOPSPORT EN STUDIE

-1-

Terwijl de VUB in de media werd toegedicht de topsportstudent te hebben “uitgevonden” (zie ’20 jaar Topsport en Studie in de media’), vertoonde de universitaire gemeenschap een sterke interesse voor dit vernieuwend onderwijsinitiatief, waarbij een specifieke doelgroep binnen de VUB-studentenpopulatie op basis van hun sportieve vereisten een doelgerichte studieflexibilisering “avant la lettre” werd aangeboden. Significant is dat Topsport en Studie van bij aanvang een aantal zeer concrete maatregelen ten voordele van de topsportstudenten heeft gerealiseerd. In eerste instantie werden de topsportstudenten niet alleen binnen het algemeen examenreglement van de VUB als een “bijzondere doelgroep” erkend, maar ze werden ook concrete studieflexibiliteiten aangeboden zoals gewettigde afwezigheid (o.a., voor practische oefeningen, voor labo’s), herhaal- en/of inhaallessen, en het verplaatsen van examendatums. Zowel pro-rector Prof. em. Sylvain Loccufier, Prof. em. Livin Bollaert (voormalig Voorzitter Onderwijsraad),

-2-


Prof. Michel Magits (toenmalig decaan faculteit Rechtsgeleerdheid) en Willy Pieters (voormalig financieel directeur VUB) hebben zeker hun steentje bijgedragen in het verwezenlijken van deze maatregelen. Het (tijdelijk) individuele studieprogramma dat voor de internationale elite en de Olympiërs werd uitgewerkt, vertoonde toen reeds alle kenmerken van de studieflexibilisering (studiespreiding, semesterialisering, credits, individueel studieprogramma) die nu voor alle studenten beschikbaar is. In tweede instantie bood Topsport en Studie aan de topsportstudenten zowel een dagelijkse permanentie – initieel via mezelf en vervolgens via Paul Wylleman – alsook een secretariaatsondersteuning (Danny Laeremans, Carine Van den Houcke) aan. Deze organisatie verschafte de mogelijkheid om niet alleen op voorhand duidelijk de noden en problemen met de topsportstudenten (en ouders en trainers) op voorhand te bespreken maar ook om de opvolging van studieflexibiliteiten met de betrokken docenten en assistenten en met de sport(wetenschappelijke) begeleiders te verzekeren. Deze werking werd op facultair niveau dan ook nog ondersteund door diverse contactpersonen (o.a., Prof. Eric Degreef

in de faculteit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen, Prof. René Goossens in de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie, ...) die, waar nodig, snel steun en toelichting konden verlenen. Deze facultaire ondersteuning wordt nu sinds een aantal academiejaren op uitstekende wijze door de facultaire studiebegeleiders gerealiseerd.

voedingsexperte Ilse Vaes en op de sportgeneeskundige specialisten van het Brussels Labo voor Inspanning en Topsport (BLITS). Tenslotte bood de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie een waaier aan (top)sportwetenschappelijke experts aan waar topsportstudenten prioritair terecht konden (o.a., biometrie, trainingsfysiologie, biomechanica).

Een derde meerwaarde die Topsport en Studie haar topsportstudenten kon aanbieden, was dat ze, waar mogelijk en vereist, ook beroep konden doen op sportieve en logistieke ondersteuning. Daar een belangrijk deel van deze topsportstudenten toenmalige topzwemmers waren, werd van bij aanvang ook een zwemcoach onder de arm genomen. Initieel via de inbreng van, onder andere, Luc Robion, Dirk Boets, Dirk De Laet, Patrick Teirlynck en in tweede instantie dankzij de gestructureerde samenwerking met de Vlaamse Zwemfederatie onder leiding van Lode Grossen en Dierk Coudenys, heeft Topsport en Studie haar topzwemmers steeds een belangrijke sporttechnische ondersteuning kunnen aanbieden. Daarnaast konden topsportstudenten ook beroep doen op Marcel Reymen als krachttraining- en conditiespecialist, op topsportkiné Frank Dewitte, op sportpsycholoog Paul Wylleman, op

In vierde instantie kon Topsport en Studie van bij aanvang ook steeds rekenen op de constructieve samenwerking met twee cruciale VUB-diensten. Vooreerst heeft de commissie Beheer Sportinfrastructuur in het algemeen en de Sportdienst onder leiding van Ben Vanroelen (Emmy Wouters, Sofie Rousseeuw en Dirk Van De Wiele) in het bijzonder steeds een belangrijke bijdrage geleverd aan het (prioritair) ter beschikking stellen van de sportinfrastructuur (o.a. zwembad, sportzalen, atletiekpiste). Vervolgens kon Topsport en Studie ook rekenen op de medewerking van de Dienst Huisvesting (Willy Emmerechts, Ludo Reuter en Martine Goedgezelschap) in functie van het toekennen van studentenkamers aan topsportstudenten.


-3-

De uitreiking van de Lotto-Studiebeurzen in aanloop van de Olympische Spelen 2000 met (vlnr) dhr. Johny Van Steen (toenmalig ASLK), Ann Simons (judo), Prof. Paul De Knop (diensthoofd Topsport en Studie), mevr. Chris Luypaert (Nationale Loterij – Lotto), Roel Janssen (zwemmen), Kathleen Smet (triatlon), Sebastien Godefroid (zeilen), Ingeborg Marx (gewichtheffen), Nele Schouterden (schermen), Nathan Kahan (atletiek) en Prof. Paul Wylleman (coördinator Topsport en Studie).

Tenslotte werd de maatschappelijke meerwaarde van Topsport en Studie ook extern aan de VUB erkend. Zo kon het project rekenen op financiële steun vanwege FORTIS (het toenmalige ALSK) (Johny Van Steen) en van de Nationale Loterij – Lotto (Chris Luypaert) (zie foto) om (Lotto-)studiebeurzen toe te kunnen kennen aan deze topsportstudenten die zowel op studie- als op sportief vlak goede prestaties hadden behaald. Door op gestructureerde wijze studieflexibiliteiten en sport- en logistieke faciliteiten aan te bieden aan onze “topsportstudenten” speelde de Vrije Universiteit Brussel een duidelijke voortrekkersrol in het openen van het hoger onderwijslandschap voor studerende topsporters.

-4-


Doorheen de voorbije 20 jaar heeft Topsport en Studie haar plaats verworven binnen de Vlaamse en internationale topsportwereld. Niet alleen werden er samenwerkingsakkoorden afgesloten met 13 topsportfederaties met als doel topsporters een meer optimale transitie van secundair naar hoger onderwijs te kunnen aanbieden, maar diende Topsport en Studie ook als basis voor het ontwikkelen van het Topsportstudentenproject Hoger Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en voor de studiebegeleiding binnen het project Carrièrebegeleiding van Topsport Vlaanderen. Daarnaast fungeerde Topsport en Studie ook als voorbeeld voor de ontwikkeling van gelijkaardige projecten in het buitenland. Zo waren er intensieve contacten met, onder andere, de University of Bath, de University of Exeter en de Rijksuniversiteit Groningen. Deze universiteiten volgden van nabij met meer dan gewone interesse de inspanningen, de organisatie en de werking van Topsport en Studie – en waar mogelijk implementeerden ze deze organisatie en werking ook zelf.

taties met betrekking tot de combinatie van (universitaire) studie en topsport (zie ’20 jaar Topsport en Studie in publicaties en presentaties’). Sinds haar aanvang heeft Topsport en Studie zo’n 600 studerende talentvolle en topatleten (zie ’20 jaar Topsportstudenten’) begeleid uit 56 verschillende sport-takken doorheen hun combinatie binnen acht faculteiten en het Vesalius College. Met een gemiddeld slagingspercentage van 70% – ruim 10% hoger dan het gemiddelde van de totale studentenpopulatie! – kan Topsport en Studie bogen op een succesvolle begeleiding van haar topsportstudenten.

Tenslotte publiceerde Topsport en Studie niet alleen verscheidene artikels en hoofdstukken in gespecialiseerde vakliteratuur, maar verzorgde ze op diverse internationale congressen ook tientallen presen-


-5-

Daarnaast vestigden de topsportstudenten veelvuldige topsportprestaties. Naast de veelvuldige Belgische titels, records en nationale selecties werden ook verscheidene Europese, Wereld- en Olympische prestaties neergezet. Tijdens 20 jaar Topsport en Studie werden de volgende topsportstudenten voor Olympische deelname geselecteerd: Sebbe Godefroid (zeilen), Min Dezillie (zeilen), Ann Simons (judo), Kathleen Smet (triatlon), Karla van der Boon (waterpolo), Nathan Kahan (atletiek), Inge Marx (gewichtheffen), Brigitte Becue (zwemmen), Ulla Werbrouck (judo), Heidi Rakels (judo). En uiteraard herinneren we ons de Olympische prestaties van: Sebbe Godefroid met zilver in zeilen tijdens de Olympische Spelen 1996 te Atlanta, Ann Simons met brons in judo tijdens de Olympische Spelen 2000 te Sydney, Kathleen Smet met een vierde plaats in triatlon tijdens de Olympische Spelen 2004 te Athene.

-6-


Tenslotte zien we uiteraard uit naar de prestaties van Jérôme Truyens (veldhockey) en Dirk Van Tichelt tijdens de komende Olympische Spelen te Beijing. Mogelijkerwijze zal Tom Vangeneugden (zwemmen) zich alsnog bij hen kunnen vervoegen. Terwijl Topsport en Studie tijdens de voorbije 20 jaar een belangrijke motor is geweest in het aanmoedigen en bewerkstelligen van de combinatie hoger onderwijs en topsport, mag het duidelijk zijn dat ze tijdens de komende jaren onder leiding van Paul Wylleman een voortrekkersrol zal blijven spelen in het optimaliseren van de combinatie hoger onderwijs en topsport. In eerste instantie zal dit binnen de Universitaire Associatie Brussel in samenwerking met de Erasmus Hogeschool Brussel gerealiseerd worden door, onder andere, een selectie van studierichtingen met een maximale studie- en examenflexibiliteit aan te bieden – waaronder een Master Lichamelijke Opvoeding (met specialisatie Training en Coaching, Sportmanagement, Fitheid en Gezondheid en Lerarenopleiding), een Master Toegepaste Taalkunde (met specialisatie Tolken, Vertaalkunde, Journalistiek) en een professionele Bachelor Toegepaste Informatica (met specialisatie Multimedia, Network Management, Industriële Informatica en IT Business Management Solutions).

In tweede instantie zal de samenwerking met de topsportfederaties verder ontplooid worden. Zo wordt in samenwerking met de Vlaamse Volleybalbond en onder leiding van topsportcoördinator Marc Spaenjers het project Beloftenteam jongens, gestart in het academiejaar 2007-2008, verder uitgebouwd zodat deze jonge topspelers doorheen hun ontwikkeling naar de internationale top en deelname aan de Olympische Spelen 2012 te London ook hun studies op een succesvolle wijze kunnen starten en voltooien. Ook de samenwerking met de Vlaamse Zwemfederatie, die reeds verschillende academiejaren loopt, zal opnieuw onder leiding van topsportcoördinator Lode Grossen verder uitgebouwd worden met als doel de elitezwemmers doorheen hun studies ook te begeleiden op weg naar de Olympische Spelen 2012 te London. Tenslotte zal in samenwerking met de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie verder gebouwd worden aan een studietraject Lichamelijke Opvoeding specifiek gericht naar topsportstudenten en topsportcoaches. Dit studietraject heeft tot doel zoveel als mogelijk op individuele wijze in te spelen op de vereisten die zich voordoen binnen hun topsportactiviteiten.

Ik zal dan ook niet nalaten om de verdere ontwikkeling van Topsport en Studie van dichtbij te blijven volgen en te ondersteunen. Tenslotte wens ik ook iedereen te danken die hun medewerking aan deze Viering hebben verleend met name Vlaams minister van Sport Bert Anciaux, Vlaams Topsportmanager Ivo Van Aken, Patrick Coulier (AcTVty), Steve Dierckens (HealthCity), Ann en Bart Van Overschee (Qua-3), Louis De Pelsmaeker en Ronny Courtens, Carine Van Den Houcke (dienst Topsport en Studie) en Yannick Germeau (topsportstudent schermen en laatstejaarsstudent Lichamelijke Opvoeding, specialisatie Sportmanagement). Samen met Paul Wylleman heb ik de archieven van Topsport en Studie doorgenomen en een selectie gemaakt van (academische) teksten, foto’s, persartikels, presentaties en andere aandenkens aan de ontwikkeling van Topsport en Studie in het algemeen en aan onze topsportstudenten in het bijzonder. Ik hoop dat dit boekje een een mooie herinnering in woord en beeld is aan de Viering 20 jaar Topsport en Studie. Paul De Knop 18 april 2008


-7-

Voorwoord 20 JAAR TOPSPORT EN STUDIE

Recommend Documents