Voortgang inzake principebesluit privatisering Steinerbos, en verbetermaatregelen

Concept-raadsvoorstel Stein Gemeenteblad , no. Agendapunt Bijlagen Aan Betreft

Afdeling A

8 De Raad Voortgang inzake principebesluit privatisering Steinerbos, en verbetermaatregelen

Inleiding In dit raadsvoorstel worden voorstellen gedaan betreffende de toekomst van het Steinerbos. De voorstellen zijn geënt op het raadsbesluit van 17 maart 2005. Ze moeten uiteindelijk leiden tot een definitieve beslissing van de Raad over de toekomst van het Steinerbos. Eén van de belangrijkste harde randvoorwaarden die door de Raad gesteld is op 17 maart 2005, is het structureel en fors terugdringen van het tekort van het recreatiepark en het buitenbad.

Raadsbesluit 17 maart 2005 In de raadsvergadering van 17 maart 2005 zijn de volgende besluiten genomen: 1. De kerntaken van de gemeente ten aanzien van het Steinerbos zijn vastgesteld. Deze kerntaken zijn: a. Eigendom en onderhoud grond en bosopstanden; b. Eigendom en onderhoud van het binnenbad en de grond waarop het binnenbad ligt; c. De volgende activiteiten in het binnenbad: a. Verenigingszwemmen; b. Vangnet voor leerlingen van de basisschool of bij speciaal onderwijs vergelijkbare groepen die nog geen zwemdiploma A hebben; c. Meer Bewegen Voor Ouderen (MBVO); d. Meer Bewegen Voor Hartpatiënten (MBVH); e. Ouder- en kindzwemmen; d. Subsidiëring van entreegelden voor specifieke groepen zoals buitenlandse kindergroepen die naar Nederland komen om sociale en gezondheidsredenen (o.b.v. toegespitst beleid); e. Facilitering recreatief zwemmen in het buitenbad indien noodzakelijk. (Amendement beschikbaarheid en bereikbaarheid buitenbad). 2.

Het College heeft de opdracht gekregen om de privatisering nader uit te werken, randvoorwaarden te formuleren en voorstellen voor de overgangsfase voor te bereiden.

3.

De Raad heeft ingestemd met de voorgestelde exploitatieverbeterende maatregelen voor het overdekt zwembad en het recreatiepark. Hierbij gelden de volgende amendementen en motie:

1

a. Tariefsverhogingen voor niet-kerntaken handhaven op 8% in plaats van de voorgestelde 15%; b. Afronden van de tarieven op hele en halve euro’s; c. Tariefsdifferentiatie nader uitwerken (kort verblijfstarief); d. Terugbrengen van de seniorenleeftijd van 60+ naar 55+. 4.

De Raad heeft ingestemd, in het in overleg met betrokken doelgroepen, onderzoeken van verbeteringen in de programmering van het binnenbad. Hierbij geldt de volgende motie: • Voor leerlingen uit het basisonderwijs in de groepen 5 en 6 of vergelijkbare groepen die nog geen A-diploma hebben wordt de mogelijkheid gebonden om gratis zwemles te nemen tot het moment dat ze diploma A behaald hebben of dat zij groep 6 verlaten. De ouders moeten zelf zorg dragen voor het vervoer van en naar het zwembad.

Onderzoeksopzet De uitwerking van het Raadsbesluit heeft volgens de volgende opzet plaatsgevonden: 1.

Ten behoeve van de besluitvorming rond privatisering van het Steinerbos is Hopman.Andres Consultants BV gevraagd een drietal adviesnota’s te schrijven: • Personele aspecten van de privatisering van het Steinerbos; • Uitgangspunten, randvoorwaarden en privatiseringsopties. Hierin zijn de consequenties van de gestelde kerntaken bij privatisering beschreven; • De te volgen aanbestedingsprocedure bij de privatisering van het Steinerbos.

2.

Doorvoering van de besluiten rond de tarieven: • Voorseizoentarief (mei, juni) (€ 4,- en groepstarief €3,50); • Kort verblijftarief (niet ingevoerd, wel tellingen verricht); • Afronding prijs entreebedrag (van € 5,65 naar €5,50,-, actietarief van € 5,15 naar € 5,- en groepstarief van € 4,15 naar € 4,-); • Beperken gratis entree voor bijzondere doelgroepen tot 250 kaartjes per seizoen (gebruikelijk 600-800 entrees) (collegebesluit 24 mei 2005). In het kader van de tariefsdifferentiatie en het besluit tot afschaffen van de wandelkaart is per 2 juni 2005 een senioren abonnement ingevoerd. Dit abonnement houdt in dat senioren (55+) voor € 10,00 gedurende het resterende seizoen toegang hebben tot het Steinerbos.

3.

In het kader van exploitatieverbetering door middel van horizontale programmering in het binnenbad is het volgende onderzocht: • Mogelijkheden en kostenbesparing vangnet ipv schoolzwemmen; • Mogelijkheden en kostenbesparing horizontale programmering in de avonduren met de optie van sleutelbeheer voor de verenigingen; • Optimalisering deelname leszwemmen, zijnde geen kerntaak meer van de gemeente (raadsbesluit d.d. 17 maart 2005); • Lunchzwemmen; • Hydrospinning.

4.

Onderhandelingen zijn opgestart om de horecarechten van het recreatiepark Steinerbos en de ligweide van het buitenbad terug te verwerven.

2

5.

In de besprekingen rond het vaststellen van de veiligheidscontouren in de regio worden de consequenties van de (verhoging) van de bezoekersaantallen van het Steinerbos en andere gebruiksopties (woningbouw) meegenomen.

Onderzoeksresultaten Randvoorwaarden en consequenties privatisering Steinerbos In opdracht van de gemeente Stein heeft Hopman.Andres Consultants B.V. drie notities vervaardigd waarin de randvoorwaarden en consequenties van privatisering worden aangegeven. Het betreft: 1. Personele aspecten van de privatisering van het Steinerbos; 2. Uitgangspunten, randvoorwaarden en privatiseringsopties. Hierin zijn de consequenties van de gestelde kerntaken bij privatisering beschreven; 3. De te volgen aanbestedingsprocedure bij de privatisering van het Steinerbos. Ad 1. Personele aspecten van de privatisering van het Steinerbos Hopman.Andres schetst in grote lijnen wat de consequenties van de privatisering voor het personeel kunnen zijn. In grote lijnen komt het erop neer dat het personeel van het Steinerbos over gaat naar de private partner. De CAR-UWO is doorgaans beter en duurder dan andere CAO’s, zoals bijvoorbeeld de CAO recreatie. Om de nadelige gevolgen voor het overgaande personeel te beperken zal er zeker sprake zijn van financiële compensatie en suppletie. Concreet betekent dit dat er nog geruime tijd sprake zal zijn van financiële verplichtingen tav het overgaande personeel. Ten behoeve van een goede regeling van de overgang zal een Sociaal Plan opgesteld moeten worden in samenwerking met het georganiseerd overleg. Ad 2. Uitgangspunten, randvoorwaarden en privatiseringsopties Exploitatiebijdrage kerntaken Basis voor deze rapportage zijn de door de raad vastgestelde en door het College verder uitgewerkte kerntaken van de gemeente (zie inleiding). Van een gemeentelijke kerntaak is sprake wanneer een gemeente zich hiertoe, al dan niet wettelijk verplicht, verantwoordelijk voelt voor het (doen) uitvoeren van een bepaalde taak. Bij privatisering houdt dit in dat de ondernemer ter compensatie van het instandhouden van die kerntaken (zoals bv verenigingszwemmen, facilitering recreatief gebruik van het buitenbad e.d.) en het daarbij behorende exploitatietekort een aanspraak maakt op een gemeentelijke exploitatiebijdrage. Over de hoogte van die bijdrage moet in het aanbestedingstraject onderhandeld worden. Opstallen Elkweervoorziening Een commercieel geëxploiteerde elkweervoorziening kan een positieve impuls geven aan het exploitatieresultaat.

3

Op dit moment kent het Steinerbos geen elkweervoorziening. Wandelpark en recreatiepark Hopman.Andres stelt voor om een onderscheid te maken in het recreatiepark met speelvoorzieningen e.d. en het wandelbos. Enkel het recreatiegedeelte met speeltoestellen en opstallen zou dan over gaan naar de private partij. Het voor deze partij minder interessante wandelbos zou dan in handen en dus ten laste van de gemeente Stein blijven. Het voor de gemeente Stein en haar burgers zeer belangrijke “boskarakter” blijft dan gewaarborgd. Speeltoestellen en kinderboerderij Geadviseerd wordt om de speelvoorzieningen, inclusief kinderboerderij over te dragen aan de private partij. Het verwachte effect is dat de private partij meer bewegingsvrijheid wordt geboden om de exploitatie te optimaliseren. De functionaliteit van de speeltuin moet behouden blijven en nieuwe attracties kunnen zoveel mogelijk geconcentreerd worden op de bestaande open plekken. Dit laatste om ook in het recreatiegedeelte het boskarakter zoveel mogelijk te handhaven. Overdekt zwembad Gezien de sterke voorkeur om alles in één hand te houden beveelt Hopman.Andres aan om exploitatie, beheer èn eigendom van het binnenbad over te dragen aan de private partij. Aangezien dit een verliesgevend productonderdeel is zal de exploitant een gemeentelijke bijdrage verlangen. Deze bijdrage moet echter fors lager zijn dan het exploitatietekort dat de gemeente nu heeft Gegeven het verliesgevende karakter van het binnenbad zal de private partij slechts een symbolisch bedrag willen betalen of een op de gemeentelijke boekwaarde cq kapitaalslasten gebaseerd bedrag. Het binnenbad is bedrijfseconomisch over 10 jaar afgeschreven. Naar verwachting zal een private partij hier niet veel meer in investeren, met de mogelijke consequenties voor de onderhoudstoestand van het bad. Wenst hij toch te investeren, dan moet dit voor eigen rekening gebeuren. Openluchtbad Aanbevolen wordt om het openluchtbad uit handen te geven aan de private partij. Bij de onderhandelingen moet er rekening mee gehouden worden dat ook dit bad over 10 jaar is bedrijfseconomisch is afgeschreven. Tevens zou in de onderhandelingen meegenomen moeten worden dat het bad een recreatieve functie blijft behouden voor gezinnen met jonge kinderen. Volgens de onderhoudsplanning van het Steinerbos cq de zwembaden zijn in de nabije toekomst grote kosten te verwachten. Met name in 2010 zijn naar verwachting met het onderhoud substantiële bedragen gemoeid. Horeca Voorgesteld wordt om alle horecarechten over te dragen aan de private partij. Bezit van alle horecarechten op het park (bos en zwembad) biedt de private partij voordelen qua schaalgrootte, waardoor alle opbrengsten in potentie geoptimaliseerd kunnen worden. Concreet houdt dit in dat de gemeente de horecarechten verworven moet hebben voordat de aanbestedingsprocedure start, opdat deze betrokken kunnen worden in de aanbestedingsprocedure. Aanbevolen wordt om zowel de horecarechten als de horecavoorzieningen (restaurant, kiosk) over te dragen aan één of meerdere private partijen.

4

Grond Hopman.Andres adviseert om de eigendomsrechten van de grond te behouden. Het verlenen van de grond in erfpacht wordt wel aanbevolen. Dit betekent dat de private partij het recht heeft om de grond te gebruiken voor een periode tussen de 27 en 99 jaar. De private partij heeft in deze periode dezelfde rechten als de gemeente Stein, maar mag niets doen dat de waarde vermindert. Voor de erfpacht wordt een canon betaald (3 tot 5% van de grondwaarde). Het grote voordeel voor de erfpachter is dat hij niet hoeft te investeren in de aankoop van grond. Hopman.Andres beveelt aan om alleen de grond van het recreatiepark (dus niet van het wandelbos) in erfpacht te geven. Het wandelbos blijft immers in eigendom en beheer van de gemeente.

Aanbestedingsprocedure bij de privatisering van het Steinerbos Hopman.Andres concludeert ten aanzien van de aanbestedingsprocedure het volgende: • De waarde van het Steinerbos ligt hoger dan het drempelbedrag uit de Europese richtlijn. Hierdoor moet de gemeente Stein zich in beginsel conformeren aan de Europese aanbestedingsrichtlijn; • Doordat echter op grond van de uitzonderingspositie voor diensten op het gebied van sport, cultuur en recreatie slechts een beperkt deel van deze regels van toepassing is, staat het de gemeente vrij om de procedure grotendeels naar eigen inzicht vorm te geven. • Met betrekking tot de Europese regelgeving behoeft zij daarom alleen de genoemde randvoorwaarden in acht te nemen betreffende algemene beginselen, het aankondigen van de uitslag en het verstrekken van de benodigde technische specificaties omtrent het park. Concreet betekent dit dat er een korter voortraject nodig is en termijnen vrij hanteerbaar zijn, waardoor een snelle procedure mogelijk is. Aanbevolen wordt om te kiezen voor een niet-openbare aanbesteding, waarbij potentieel geschikte kandidaten -na selectie- worden uitgenodigd om een gerichte aanbieding in de vorm van een offerte te doen. Ter beoordeling van de offertes wordt aanbevolen om een selectiecommissie in te stellen. Deze selectiecommissie kiest aan de hand van vooraf gestelde objectieve cq objectiveerbare beoordelingscriteria en wegingsfactoren op basis van de ingediende aanbiedingen en eventuele mondelinge presentaties voorlopig één kandidaat. Met deze kandidaat wordt onderhandeld over de mogelijkheden tot het aangaan van een exploitatieovereenkomst. Als er een overeenkomst bereikt wordt, wordt er een advies voorgelegd aan het College. Het College kan beslissen of er nog een consultatie bij de Raad moet plaatsvinden. Voordat de overeenkomst definitief gemaakt wordt dient de gemeente Stein zich te allen tijde het recht voor te houden om niet tot gunning over te gaan. De uit de kerntaken voortvloeiende consequenties en randvoorwaarden moeten aan de kandidaat-partijen ter beschikking worden gesteld.

5

Naast formele eisen voor aanvraag wordt aanbevolen om de kandidaat-partij te bevragen op de mogelijkheden om aan specifieke beoordelingscriteria te voldoen. Specifieke criteria zijn bijvoorbeeld: • De mate waarin de aanvraag tegemoet komt aan de gestelde gemeentelijke uitgangspunten; • De bedrijfsfilosofie; • De mate waarin de kandidaat de continuïteit van het Steinerbos als voorziening voor Stein en omgeving kan waarborgen; • Kan de kandidaat een exploitatieopzet voor bijvoorbeeld de komende 10 jaar leveren; • De visie die de kandidaat heeft op de relatie met de gemeente Stein; • De aangeleverde referentie lijst; • Et cetera.

6

Resultaten aanpassingen tarieven Resultaten voorseizoentarief Het aantal bezoekers in het voorseizoen lag in 2005 met 47428 bezoekers, 14211 bezoekers hoger dan in 2004. De losse verkoop is in het voorseizoen van 2005 met 8613 kaartjes vele malen hoger geweest dan in 2004 (4773 kaartjes). Deze stijging is hoogstwaarschijnlijk vooral te danken aan het mooie weer in het voorseizoen en minder aan de verlaging van het tarief. Uit de bijlage kunt u lezen dat het voorseizoen in 2005 17 mooi-weerdagen (warmer of gelijk aan 25 C) telde tegen 2 in 2004. Het is dus niet vast te stellen wat het exacte effect is van de invoering van een voorseizoentarief. Het aantal abonnementen is ten opzichte van 2004 met 176 afgenomen (2004: 1653, 2005: 1477). Ook hier is geen eenduidige verklaring voor te geven. Het seizoen 2004 kende een hoge verkoop na een zeer goed seizoen in 2003. Het mindere weer in 2004 zal echter een negatief effect hebben gehad op de verkoop van abonnementen voor 2005. De slechte economische situatie waarin Nederland verkeert speelt zeker een rol. Mogelijk speelt de publiciteit rond een eventuele privatisering een rol. Een vierde mogelijkheid is dat de calculerende burger heeft uitgerekend dat hij of zij met het goedkope voorseizoentarief en zijn of haar bezoekgedrag financieel beter uit is zonder abonnement. Verder heeft het voorseizoentarief in neerwaartse zin gevolgen gehad voor het actietarief en het groepstarief. Conclusie: een apart voorseizoentarief leidt niet tot meer bezoekers. Het weer is en blijft de belangrijkste factor voor het aantal bezoekers. Seniorenkaart Op 17 maart is besloten om voor senioren (55+) de wandelkaart af te schaffen. Voor deze groep is een goedkoop tarief ingevoerd (€ 1,50 per bezoek). Vanwege ongelijkheid in de voorgestelde tariefstructuur voor senioren is halverwege het seizoen een seniorenkaart ingesteld (abonnement gerelateerd aan het gereduceerde niveau van de losse tarieven). Deze seniorenkaart vervangt de wandelkaart. De seniorenkaart heeft € 1.113,- aan inkomsten (netto) opgeleverd. De losse entree voor senioren heeft € 5368,- (netto) aan inkomsten opgeleverd. De inkomsten van de wandelkaarten waren geraamd op € 1.320,- . De invoer van de seniorenkaart leverde vele protesten op onder senioren die reeds een abonnement hadden gekocht. Om hier aan tegemoet te komen heeft het college besloten tot een teruggave van € 15,- aan personen die daar aan de kassa van het Steinerbos bezwaar tegen aangetekend hebben. Dit betrof in het totaal 42 personen. Hiermee komen de netto-inkomsten van de seniorenkaart/wandelkaart uit op € 5.368,- + € 1.113,- - € 594,-= € 5.887,-. Conclusie: de afschaffing van de wandelkaart en de invoering van een gereduceerde losse entree alsmede van de seniorenkaart heeft per saldo tot meer inkomsten geleid. In overweging moet worden genomen of het reëel is dat senioren een vol seizoen van alle faciliteiten van het Steinerbos gebruik mogen maken voor een gering tarief .De wandelkaart en de losse entree van €1,50 was met name bedoeld om senioren ook in het hoogseizoen van de wandelfaciliteiten van het Steinerbos gebruik te laten maken. Het is verleidelijk om via de

7

wandelkaart gebruik te maken van alle faciliteiten van het Steinerbos. Dit kan op gespannen voet komen te staan met de verkoop van abonnementen (al dan niet tegen gereduceerd tarief aan senioren (55+)). Kort verblijfstarief Er is geen kort verblijftarief doorgevoerd. Wel is geturfd hoeveel personen na 16.00 uur een entreekaartje hebben gekocht. Dit betreft een 600 á 700 personen. Slechts enkele 10-tallen tekenden bezwaar aan tegen het te betalen volle tarief. Conclusie: Het grootste deel van de bezoekers die na 16.00 uur komen blijken geen moeite hebben met de betaling van het volle tarief. De invoer van een kort verblijf tarief zou een negatief effect op de abonnementverkoop kunnen hebben. Bijzondere doelgroepen Het college heeft in mei 2005 besloten tot een beperking van de kaartjes voor de bijzondere doelgroepen. De organisaties die hiervan gebruik gemaakt hebben zijn: Traïskirchen, Pax Christi, Tsjernobyl, Rode Kruis.

Optimalisering programmering binnenbad ten behoeve van verbetering van het exploitatieresultaat In het kader van exploitatieverbetering door middel van horizontale programmering in het binnenbad is het volgende onderzocht: • Mogelijkheden en kostenbesparing vangnet ipv schoolzwemmen; • Mogelijkheden en kostenbesparing horizontale programmering in de avonduren met de optie van sleutelbeheer voor de verenigingen; • Optimalisering deelname leszwemmen, zijnde geen kerntaak meer van de gemeente (raadsbesluit d.d. 17 maart 2005); • Lunchzwemmen; • Hydrospinning.

Schoolzwemmen Onderzocht is of de Beekse variant (afschaffen schoolzwemmen, gratis leszwemmen op de woensdagmiddag) haalbaar is in Stein. Het grote verschil met Beek is dat in Stein op de woensdagmiddag maar 1,5 uur beschikbaar is voor schoolzwemmen (om meer tijd te krijgen zouden rendabele activiteiten zoals leszwemmen ook beëindigd moeten worden). Dit betekent dat er ongeveer 60 kinderen 0,5 uur per week les kunnen zwemmen. De ervaring is dat kinderen gemiddeld 80 zwemlessen nodig hebben om het A-diploma te halen. Kinderen die iedere woensdagmiddag komen doen er dus twee jaar over om het zwemdiploma te halen. Op basis van landelijke kengetallen zouden in Stein in groep 5 en 6 van de basisschool ongeveer 160 kinderen nog geen diploma hebben. Het afschaffen van het schoolzwemmen zou een mogelijke besparing van de personeelskosten van 24-3= 21 personeelsuren kunnen betekenen. In geld uitgedrukt betekent dit een maximale besparing van 21 uren x 40 wkn x € 20,-= €16.800,- per jaar. Hierbij moet worden opgemerkt dat die besparing pas op langere termijn volledig bereikt kan worden. Wel zou op korte termijn op de oproepkrachten die invallen voor het zwemlesgevend personeel bezuinigd kunnen worden.

8

Verder zou er door het afschaffen van het schoolzwemmen bespaard kunnen worden op de vervoerskosten ad € 15.095,-.Deze kosten drukken echter niet op het Steinerbos, maar op de afdeling VHenH (Vergunningen, Handhaving en Heffingen). Aan de vijf basisscholen die gaan schoolzwemmen in het Steinerbos is een eerste reactie op het afschaffen van het schoolzwemmen en het invoeren van het gratis leszwemmen op de woensdagmiddag gevraagd. Vier van de vijf scholen vinden het een slechte zaak, met name omdat men vreest dat er minder kinderen een diploma zullen halen. Ouders zien niet altijd kans om de kinderen te brengen. De vijfde school stelt als voorwaarde dat kinderen minimaal twee diploma’s moeten halen. Eén van de scholen stelt dat de gemeente een stimulerende rol heeft inzake het behalen van zwemdiploma’s door kinderen. Vier van de vijf scholen heeft vervangende gymnastiekaccommodatie nodig. Eén van de scholen heeft al gymnastiekles naast het schoolzwemmen. Een van de scholen zal daarbij een beroep doen op de mogelijkheid tot vervoer naar de gymzaal voor de jongste leerlingen. Conclusies: • Afschaffen van het schoolzwemmen en invoeren van de Beekse variant betekent in de Steinse situatie een besparing op termijn van maximaal € 32.000,-; • Het aantal kinderen dat na groep 6 een zwemdiploma heeft zal naar inschatting van de scholen afnemen; • De druk op gymzalen zal groter worden; • Om de Beekse variant optimaal te kunnen invoeren zal een herprogrammering van e woensdagmiddag moeten plaatsvinden.

Sleutelbeheer verenigingen Het sleutelbeheer bij verenigingen leggen bespaart 1163 uren x € 20,- = € 23.260,- aan personeelskosten per jaar. Hierbij moet worden opgemerkt dat die besparing pas op langere termijn volledig bereikt kan worden. Hierbij is er van uitgegaan dat de verenigingen naar latere tijdstippen schuiven ( tussen de 18.00 en 19.30 uur aanvangstijd). Vrij zwemmen en aqua-joggen is tussen 17.30 en 19.30 gepland. Sleutelbeheer door verenigingen levert in de huidige opzet een aantal organisatorische problemen op zoals; • Een aantal activiteiten zoals poetsen en controle van de machinekamer moet op andere tijdstippen gebeuren; • De verenigingen moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen (EHBO, meedoen aan ontruimingen e.d.); • Verenigingen moeten toegang hebben tot alle ruimtes in het gebouw, waaronder ook de kassa, de technische ruimte en de materiaalruimte; • Er moet een overdrachtsprotocol komen voor de verenigingen. Deze mogelijke aanpassing aan de programmering is nog niet met verenigingen besproken. Met name verenigingen met veel jeugdleden zullen een latere aanvangstijd een bezwaar vinden. Conclusie: invoeren van sleutelbeheer levert in de huidige opzet veel organisatorische problemen op. De mogelijke besparing is in verhouding tot het exploitatietekort vrij gering.

9

Leszwemmen Bekeken is of het bezettingpercentage van de zwemlessen verhoogd kon worden. In eerste instantie is onderzocht of het werken met reserveringen (de klant betaalt of hij of zij nu komt of niet) hiervoor een oplossing biedt. Dit bleek met de huidige kassa-mogelijkheden van het Steinerbos geen haalbare optie. Daarnaast was al gestart met het invoeren van een andere lesopzet. In plaats van 2 maal 25 minuten per week wordt nu gewerkt met lessen van 50 minuten. Deze andere opzet heeft al geleid tot een stijging van de bezetting ten opzichte van 2004 met 5%. De verwachting is dat het % nog iets zal stijgen (tot ca 90 %) wanneer alle groepen 1x per week 50 minuten kunnen gaan zwemmen. Een hoger % is, ook op basis van reservering, niet haalbaar. Op dit moment bestaat er een wachtlijst van ¾ tot 1 jaar. Meer leszwemmen zou hiervoor soulaas bieden. Conclusie: De huidige bezetting van het leszwemmen is al sterk verbeterd; Programmeren van meer zwemlessen zou tot hogere inkomsten leiden.

Lunchzwemmen Oftewel door een verder doorgevoerde horizontale programmering overdag, oftewel door het afschaffen van schoolzwemmen kan een ruimere vrije periode rond lunchtijd ontstaan. Onderzocht kan worden of een private onderneming deze periode wil huren en daar zelf activiteiten in uit zou willen voeren. De winst bestaat dan mn uit de huuropbrengst. Een korte telefonische vraagronde naar de mogelijke interesse in lunchzwemmen bij bedrijven in de buurt leverde echter een negatieve respons op. Vijf grotere bedrijven, gelegen in de directe omgeving van het zwembad, geven aan geen tijd te hebben voor of behoefte te hebben aan lunchzwemmen. Conclusie: Lunchzwemmen is geen goede optie.

Hydrospinning Tot nu toe hebben zich 21 personen aangemeld voor het hydro-spinning. Om de fietsen binnen een jaar terug te verdienen zijn er minimaal 60 deelnemers nodig. Oorzaak van het lage aantal aanmeldingen zijn de slechte tijdstippen waarop het hydrospinnen wordt aangeboden. Dit heeft te maken met het feit dat het binnenbad in de avonduren volledig bezet is. Conclusie: Hydrospinning kan rendabel worden mits er een aanbod op betere tijden gepresenteerd kan worden.

10

Stand van zaken verwerven horecarechten recreatiepark en ligweide De horecarechten van het recreatiepark Steinerbos zijn in handen van een particuliere exploitant. De horecarechten van de ligweide van het zwembad zijn in handen van de eigenaar van de tennishal. Er zijn diverse contacten geweest met de exploitanten van de huidige horecarechten. Met de exploitant van de horecarechten van het Steinerbos is gesproken over beëindiging van de rechten per 1- 1-2007. Het huidige voorstel behelst het benoemen van een onafhankelijke, door beide partijen geaccepteerde taxateur, die de bedrijfswaarde van de horecarechten zal bepalen. De gemeente wil de horecarechten voor die -verder niet onderhandelbarebedrijfswaarde terugkopen op peildatum 1 januari 2007. De eigenaresse van de tennishal verleent het Steinerbos jaarlijks toestemming om zelf een verkooppunt op de ligweide te organiseren. Ook Vivaldi krijgt van haar jaarlijks toestemming voor de verkoop van ijs en frites. De eigenaresse van de tennishal zoekt contacten met derden voor de verhuur of verkoop van de hal. Een optie zou zijn om als gemeente de tennishal aan te kopen en (tijdelijk) te exploiteren tot een definitieve toekomst voor het Steinerbos is vastgesteld. Conclusie: het verwerven van de horecarechten zal nog enige tijd (2006) in beslag nemen.

Stand van zaken veiligheidscontouren Het Steinerbos valt onder het studiegebied van “Veiligheidsvisie & Risicozonering” Beek, Stein, Sittard-Geleen/Chemelot.” Het doel van deze studie is het bepalen van een uitvoerbaar extern veiligheidsbeleid rond de chemie-gerelateerde activiteiten (Chemelot: Sabic en DSM) in de Westelijke Mijnstreek. Het gaat dan ook om beleid dat voor lange termijn richtinggevend is, met duidelijke grenzen voor het gebied wat betreft acceptabele risico’s. De consequenties van genoemde studie voor het Steinerbos zullen pas begin 2006 bekend zijn. Conclusie: pas in 2006 zal duidelijk zijn met welke beperkingen het Steinerbos vanuit de studie naar de veiligheidscontouren te maken krijgt

Stand van zaken Privatiseringsproces Aan Hopman.Andres was gevraagd om het pre-advies voor privatisering nader uit te werken opdat de raad in november 2005 een definitief besluit tot al dan niet privatiseren van het Steinerbos zou kunnen nemen. Hopman.Andres is er in de visie van het college niet in geslaagd om uw Raad voldoende “munitie” te geven om een afgewogen besluit te nemen. Met name een duidelijke financiële vertaling van de privatisering met behoud van de vastgestelde kerntaken kon niet worden gegeven. Ook de vertaling van de personele aspecten bij privatisering bleef zo globaal dat wij OR en GO, belangrijke partners in deze, onvoldoende concrete voorstellen konden voorleggen. Daarbij heeft de OR, als extra complicerende factor in dit traject, vanwege het CAO-conflict het overleg opgeschort gedurende de zomerperiode. Toen gaandeweg het proces bleek dat Hopman.Andres niet meer dan globale indicaties kon geven van de consequenties van privatisering van het Steinerbos (zie onderzoeksresultaten) zijn portefeuillehouder en projectleider met diverse andere organisaties en gemeenten in overleg getreden rond de problematiek van het Steinerbos. Het contract met Hopman.Andres is voortijdig beëindigd.

11

Uit de rapportages van zowel Hopman.Andres als de gespreksresultaten kunnen ten aanzien van het privatiseringsproces de volgende conclusies getrokken worden: • De directe overstap van een overheidsafdeling naar een private onderneming brengt in eerste instantie zeer hoge kosten met zich mee. Dit betreft met name de compensatie en suppletie van personeelskosten. In het geval van het Steinerbos komen daar de overname van de horecarechten en de tegemoetkoming die de private ondernemer wenst voor de uitvoering van de kerntaken bij. Hoe meer eisen de gemeente stelt hoe hoger de bijdrage zal zijn die de ondernemer voor het waarborgen van deze kerntaken wenst. In de praktijk blijken deze overgangskosten dermate hoog dat in plaats van rendementsverbetering in de eerste jaren een rendementsverslechtering optreedt; • De afwegingen die tot het pre-advies geleid hebben blijken onvoldoende concreet te maken te zijn; • In alle gevoerde gesprekken wordt aangeraden om eerst de huidige situatie te optimaliseren en om vervolgens te kijken welke exploitatievorm het meeste voldoet aan zowel de inhoudelijke (kerntaken) als financiële eisen die uw Raad stelt. Als er puur vanuit een financiële invalshoek naar de optimalisering van het Steinerbos gekeken wordt, dan zal dit wellicht andere opties opleveren, dan als er ook vanuit een maatschappelijke invalshoek geredeneerd wordt. Uit de door de Raad vastgestelde kerntaken blijkt dat ook de maatschappelijke betekenis van het Steinerbos een zwaarwegende factor is. Hoe minder vrijheden de ondernemer krijgt om echt te kunnen ondernemen (ipv als zetbaas te functioneren van de gemeente), hoe hoger de gewenste bijdrage zal zijn; • Er worden grote twijfels uitgesproken over de kostenbesparing van privatisering voor de gemeente, zeker wat betreft de exploitatie van het binnenbad. In voorkomende gevallen wordt eerder van een gelijkblijvend verlies cq exploitatiebijdrage gesproken, dan van een financieel voordeel. Daarbij wordt de gemeentelijke overhead bij verzelfstandiging of privatisering niet evenredig verminderd; • Eveneens wordt gesteld dat, als privatisering uiteindelijk de beste optie blijkt te zijn om aan de eisen van de raad te voldoen, een tussenstap in de vorm van externe verzelfstandiging sterk aan te bevelen is. Dit blijkt met name de overstap van het personeel van een overheidsorgaan naar een private onderneming voor alle partijen veel soepeler te doen verlopen. Een verzelfstandiging levert ook meer transparantie op over de resultaten.

Resultaten 2003, 2004 en 2005 (bijgesteld) In de bijlagen vindt u ter kennisgeving het overzicht van de ontwikkeling van het exploitatieresultaat Steinerbos 2003-2005. Hierbij moet de kanttekening geplaatst worden dat de cijfers voor 2005 voorlopige cijfers zijn.

12

Samenvattende conclusies Op dit moment bestaan veel onzekerheden over de mogelijkheden van het Steinerbos voor een private ondernemer. Een private ondernemer zal de waarde van het Steinerbos als onderneming willen weten en zal een goed inzicht moeten hebben in de toekomstige kasstromen (wat kun je verdienen, welke kosten zijn noodzakelijk en welke investeringen moeten worden gedaan). De horecarechten zijn op dit moment in handen van derden. Hierdoor is een optimale exploitatie bv door de combinatie van entree en horeca-arrangementen niet mogelijk. Processen zijn in gang gezet om de horecarechten te verwerven. De koop van de tennishal door de gemeente zou hierbij een te onderzoeken stap kunnen zijn. De te behalen opbrengsten zijn op dit moment onduidelijk. De aanpak van een paar programma-onderdelen zoals schoolzwemmen en verenigingszwemmen levert in verhouding tot het exploitatietekort weinig op en brengt in de huidige opzet veel organisatorische problemen met zich mee. Een integrale aanpak van programmering (inclusief mogelijke verschraling van de kerntaken die het zwemmen betreffen) en personeelsinzet in deze blijkt noodzakelijk. De aanpassingen van de tarieven hebben niet tot de gewenste resultaten geleid. De invloed van weersomstandigheden is zeer dominant voor de opbrengsten uit entreegelden van het recreatiepark. Beide zwembaden zijn in 2015 afgeschreven. De meest recente analyse van de onderhoudstoestand van de baden geeft aan dat in 2010 al hoge onderhoudskosten te verwachten zijn. Er is dus een dringende behoefte om inzicht te krijgen in de omvang en het tijdstip van mogelijk noodzakelijke vervangingsinvesteringen voor de zwembaden De impact van diverse zaken op de vrijheidsgraden van de ondernemer is niet bekend. Dit betreft de impact van: • De door de Raad vastgestelde kerntaken; • De veilgheidscontouren; • Autonome ontwikkelingen (bijvoorbeeld initiatieven elders voor vestiging overdekte speelvoorzieningen). Vanuit de sterke behoefte om ondernemend te gaan opereren in een situatie waarin de exploitatie van het Steinerbos (nog) niet kan worden overgedragen aan een externe partij opteren wij voor het in gang zetten van een transformatieproces met hulp van externe deskundigheid. Hiertoe zal een interim-manager voor het Steinerbos aangesteld worden. Van belang is om een goed beeld te krijgen over de gewenste toekomstige situatie. De kerntaken discussie en de notitie van Hopman.Andres over de uitgangspunten, randvoorwaarden en privatiseringsopties zijn een eerste aanzet om te bepalen waar de gemeente zou willen staan in de toekomst. De gemeenteraad zal op termijn nog dieper dan tot nu toe moeten aangeven waar de vrijheidsgraden liggen voor de onderneming Steinerbos.

13

Voor welke activiteiten wil de gemeente een bijdrage leveren? En op welke onderdelen wil zij zich niet bemoeien? Antwoorden op dergelijke vraagstukken zijn niet eenvoudig. Het vergt een gedegen belangenafweging en kaderstelling door de raad. Hiertoe is ook goed inzicht nodig in de consequenties van de verschillende keuzemogelijkheden, met name ook wat de kosten zijn van het instandhouden van het huidige aanbod. Het is de taak van de interim manager om aan te geven waar optimaliseringslagen mogelijk zijn in de huidige exploitatie van het Steinerbos (inclusief zwembad), om in de huid te kruipen van de toekomstige ondernemer en aan te geven welke vrijheidsgraden nodig zijn en waarom, om een visie te ontwikkelen op eventuele nieuwbouw en de rolverdeling tussen gemeente en externe ondernemer, kortom: om aan te geven welke reële toekomstmogelijkheden er zijn voor het Steinerbos. Pas als de raad heldere uitspraken heeft gedaan over wat de toekomstige rol van de gemeente is met betrekking tot het Steinerbos kan concreet worden toegewerkt naar de daarvoor noodzakelijke transformatie.

Financiën De vacature van de manager Steinerbos is nog niet structureel ingevuld in verband met de voornemens tot privatisering. De bespaarde gelden uit hoofde van deze vacature worden toegevoegd aan de knelpuntenpot personeel. De aan te stellen interim-manager (part time) kan dienovereenkomstig worden gefinancierd uit de personele knelpuntenpot personeel.

14

Voorstel De aanstelling van de interim-manager is weliswaar niet des raads, toch willen wij de raad hierin meenemen en voorstellen om de interim-manager te belasten met de volgende taken: •

De optimalisering van de exploitatie van het Steinerbos cq het zwembad door middel van een integrale aanpak van zowel de programmering als de bijbehorende personeelsinzet. Hierbij worden de kerntaken als uitgangspunt genomen.

•

De uitwerking van een optimaal investeringsprogramma.

•

De verwerving van de horecarechten van het recreatiepark Steinerbos per 1 januari 2007 tegen de bedrijfswaarde zoals vast te stellen door een onafhankelijk taxateur.

•

Onderzoeken op welke wijze de horecarechten van de tennishal (ligweide zwembad) kunnen worden terug verworven.

Verder stellen wij voor om: •

In de voorgenomen herijking van de subsidieverordening ook de subsidies voor de zwemaccommodatie mee te nemen;

•

U in het tweede kwartaal van 2006 concrete voorstellen voor leggen ten aanzien van de programmering en de scenario’s voor verzelfstandiging.

Burgemeester en Wethouders, de Secretaris,

de Burgemeester,

Dict. MJ

15

Overzicht ontwikkeling exploitatieresultaat Steinerbos 2003-2005 Rekening 2003

Rekening 2004

Begroting 2005 incl. berap 2

Prognose 2005

Baten: zwembad huren en pachten entreegelden etc.

40.888 102.379

48.346 111.366

44.500 110.500

52.000 110.500

21.448 618.116 6.324

21.730 479.054

19.284 555.700

19.284 424.000

789.155

660.496

729.984

605.784

490.598 24.147 86.285

494.255 28.877 105.916

510.512 26.652 122.307

485.000 25.000 135.000

69.577

81.088

100.450

100.450

onderhoud: duurzame goederen belastingen niet duurzame goederen (*5) onderhoud groenvoorzieningen bouwkundig onderhoud (*6) verzekeringen

21.817 416 191.324 36.607 69.666 14.774

18.017 11.724 201.098 38.079 192.622 14.391

17.000 13.000 194.600 39.617 141.277 14.329

17.000 13.000 195.000 39.617 121.277 14.329

kapitaallasten: afschrijvingen (*7) rente

286.589 124.742

144.382 89.808

145.720 89.368

145.720 89.368

overhead: stafafdelingen (*8) hoofdafdeling inwonerszaken hoofdafdeling grondgebiedszaken

111.661 16.149 0

118.518 17.714 1.745

162.302 18.149 3.323

162.302 18.149 3.323

1.544.352

1.558.234

1.598.606

1.564.535

-755.197

-897.738

-868.622

-958.751

recreatiepark huren en pachten entreegelden etc. (*1) schadevergoedingen verzekering

Totaal baten

Lasten: zwembad+recreatiepark personeelslasten: salarissen/sociale lasten (*2) toelagen,overwerk en overig inhuren personeel van derden (*3) energie: gas en stroomverbruik (*4)

Totaal lasten Exploitatietekort

C:\Documents and Settings\Gebruiker\Local Settings\Temp\Steinerbos resultaten 2003-2005

8-11-2005

Toelichting bij het overzicht ontwikkeling exploitatieresultaat Steinerbos 2003-2005 (*1) Opbrengsten recreatiepark Begrote opbrengsten na berap-2 Bijgestelde prognose Verschil:

€ 555.700 424.000 -131.700

Dit betreft o.a.: Seizoensabonnementen (kinderen+volw.+gezinnen) begroot gerealiseerd

aantallen:

€ 1.575 1.457 -118

134.020 121.603 -12.417

Met name het aantal gezinsabonnementen (946) was lager dan begroot (1.100) Losse entrees

aantallen: begroot gerealiseerd

55.000 41.832 -13.168

€ 293.150 197.164 -95.986

In het voorseizoen (t/m juni) zijn 14.055 kaartjes verkocht. In het hoogseizoen (juli/aug) zijn 27.777 kaartjes verkocht

(*2) Salarissen/sociale lasten De salarissen en sociale lasten hebben betrekking op personeel in dat tijdelijk danwel in vaste dienst is. Met ingang van 2005 kent deze post een verlagend effect vanwege uittreding in het kader van de 55+ regeling en het (nog) niet in dienst nemen van vervangers. (*3) inhuren personeel van derden Betreft de tijdelijke inhuur van personeel bij ziekte en verlof. Daarnaast betreft dit de inhuur van werkstudenten in het seizoen, extra toezichthouders voor het zwembad en de via Vixia ingehuurde medewerkers (voor de kinderboerderij) De kostenstijging in 2005 kent enkele oorzaken: > strict navolgen van het toezichtplan (wordt gecontroleerd door de Provincie) > vervanging wegens langdurig ziekteverzuim van een medewerker zwembad > vervangingen voor personeel dat via 55+ is uitgestroomd en die tevens hun verlofuren hebben opgesoupeerd in 2005 > vervanging bij extra inzet van vast personeel voor verleg/bijeenkomsten in het kader van de reorganisatie en privatiseringplannen (*4) Gas en stroomverbruik Betreft het verbruik van gas en electriciteit. De laatste jaren kenmerken zich door tariefstijgingen. Daarnaast is het kwantitatieve verbruik sterk C:\Documents and Settings\Gebruiker\Local Settings\Temp\Steinerbos resultaten 2003-2005

8-11-2005

afhankelijk van de buitentemperaturen. Voor 2005 is vooralsnog de in de begroting opgenomen kostenpost gehandhaafd. (*5) Niet duurzame goederen Betreft een divers aantal kostenposten. De belangrijkste posten op basis van de begrote posten 2005: € > Reclamekosten 39.300 > Waterverbruik 34.100 > Budget onderzoek Hopman.Andres 17.000 > CSU schoonmaakkosten 14.800 > Chemicaliën 14.400 > Onderhoud speelwerktuigen 11.200 > Afvalverwijdering 9.400 > Lease/huren 8.900 > Keuringen/inspecties 5.200 > Overige kosten 40.300 194.600 De overige kosten omvat een zeer diversaantal kosenposten waaronder kantoorkosten, telefoon, aankoop goederen (schoonmaak, dierenvoer, gereedschap), belastingen e.d. In 2005 is in eerste instantie € 15.000 afgeraamd maar in het kader van de juridische kosten voor het verwerven van de horecarechten is eenzelfde ostenpost bijgeraamd. (*6) Bouwkundig onderhoud Betreft de via de gemeentelijke afdeling BOR&A uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden. De prognose 2005 is naar beneden bijgesteld voor het (geschatte) aandeel van de algehele aframing voor het bouwkundig onderhoudsplan 2005 ad € 100.000. (*7) Afschrijvingen Betreft de afschrijvingen over de in het verleden gedane investeringen. In 2003 heeft een éénmalige inhaalafschrijving plaatsgevonden van circa € 130.000. In dat jaar zijn de meeropbrengsten vanwege het goede seizoen, aangewend om investeringen af te boeken die nog in de afschrijvingslijst stonden maar die niet meer in gebruik waren. (*8) Stafafdelingen Betreft het vanuit de stafafdelingen van de gemeente doorberekende aandeel in de totale overheadkosten. Deze post staat (vooralsnog) buiten de invloedsfeer van de afdeling Steinerbos.

C:\Documents and Settings\Gebruiker\Local Settings\Temp\Steinerbos resultaten 2003-2005

8-11-2005

Opbrengst 2004 Omschrijving

Entree seizoen Aktietarief Aktietarief 1 euro Aktie open dag Groepen seizoen Abonnement seizoen Kind v.vk Abonnement seizoen Volw Abonnement seizoen Gezin Abonnement seizoen Kind Abonnement seizoen Volw Abonnement seizoen Gezin Seniorenkaart Seniorenkaartjes enkel Minicars Automaten Surprise automaten Op rekening

Bos krt 2004

Opbrengst Bos 2004

Zwembad krt 2004

Opbrengst Zw. 2004

22417 2082 877 216 2868

€ 117.689,25 € 9.785,40 € 3.727,25 € 540,00 € 11.041,80

20172 2112 475 122 11928 390 144 1210 51 5 21 553

€ 105.903,00 € 9.926,40 € 2.018,75 € 305,00 € 45.922,80 € 16.668,60 € 7.881,12 € 120.697,50 € 2.849,88 € 379,35 € 2.601,90 € 1.797,25 € € €

€ 142.783,70

8.910,25 1.353,22 58,38

€ 327.273,40

Totaal Bos en Zw € € € € € € € € € € € € € € € € €

223.592,25 19.711,80 5.746,00 845,00 56.964,60 16.668,60 7.881,12 120.697,50 2.849,88 379,35 2.601,90 1.797,25 8.910,25 1.353,22 58,38 37.838,00

€ 507.895,10