28/09/15
Voorstelling leerplan godsdienst kleuter- lager en buitengewoononderwijs enkele klemtonen
Elementen van visie • In juli 1996 als basis voor leerplannen door de bisschoppen aanvaard • De context: een geseculariseerde en gepluraliseerde samenleving, globalisering,levensbeschouwelijke verscheidenheid • Binnen deze context groeien kinderen op…
1
28/09/15
Vraagt om een dynamische visie op het vak RK godsienst
• Identiteitsopbouw van kinderen verdiepen • In communicatie met de kinderen (en kinderen onderling) • Verschillende integratie en impact : van kennismaken tot gelovend (mee)beleven
Een schoolvak • In alle netten (behalve werkplan godsdienst voor kleuteronderwijs) • ‘Leren’ : veel meer dan kennis opdoen. • Leerlingen begeleiden om te groeien in kennis, vaardigehden en attitudes
2
28/09/15
Doel van het vak RKG • In de basisschool: kinderen helpen om te groeien als mens en te bouwen aan een eigen identiteit • Kinderen helpen om zelf te groeien naar een eigen en verantwoorde beslissing inzake geloven en leven. • Gedegen kennismaking met het christendom om te kunnen dieper nadenken over de eigenheid en de originaliteit van het christelijk geloof • Communicatieve vaardigheden ivm levensbeschouwing
Inhoud van het vak • Alledaagse ervaringen • Geloofservaringen in bijbelverhalen en in levensverhalen van christenen vandaag • Jezus Christus leren kennen,God op het spoor komen, leren wat voor christenen de kracht van de Geest betekent • Gestalte geven aan het evangelie in de kerk, in gebed, liturgie en sacramenten • Gesprek met andere godsdiensten en levensbeschouwingen (leren aan en van elkaar)
3
28/09/15
In een communicatieproces • Vanuit de maatschappelijke nood om op te voeden tot volwassenen die met pluraliteit kunnen omgaan. • Wisselwerking leerlingen, leerkracht en leerinhoud (woord-woord-Woord) • Vraagt om een sfeer van vertrouwen en veiligheid
Levensbeschouwelijke en religieuze groei Binnen de identiteitsgroei 4 belangrijke componenten: • A: fundamtele bestaansconditie: basisvertrouwen - mogelijkheden en beperkingen • B: verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur • C: groeien in gevoeligheid voor goed en kwaad • D: openkomen voor symboliek: geloofstaal, rituelen, vieringen
4
28/09/15
Hoe levensbeschouwelijke en religieuze groei bevorderen? • In de kleuterschool: per belangstellingscentra werken aan één of meerdere componenten; het godsdienstaanbod zoveel mogelijk integreren • In buitengewoon onderwijs: een project uitwerken door aan één of meerdere componenten te werken • In lager onderwijs: in elke cyclus komt elke component minstens één maal aan bod. Door de uitwerking van het onderwerp levens-beschouwelijke groei van kinderen stimuleren
Keuze van de onderwerpen • vanuit identiteitsopbouw van kinderen én met kansen tot zin-geving van eigen ervaringen. • om christelijk geloven en symboliek te verkennen (D-component)
5
28/09/15
Elk onderwerp • is uitgewerkt met 3 of 4 doelen met telkens Kern en Uitbreiding • Je kan systematisch 1 doel vinden rond ervaringen en belevingen van kinderen • 1 doel rond verscheidenheid in samenleving, religies e.d. • 1 doel rond christelijk geloven
Flexibel te gebruiken • Gespreid over 2 jaar 10 onderwerpen, zelf in een schooljaar te plaatsen • Integratiekansen met lessen kerkelijk jaar • Integratiekansen met lessen Wero en muzische vakken • verhalencyclus
6
28/09/15
Flexibel te gebruiken • Binnen elk onderwerp kan de leerkracht de volgorde van de doelen zélf bepalen • Vanuit de handboeken moet de vertaling naar DEZE kinderen nog gemaakt worden maw nog meer vanuit en met de kinderen werken door het leerproces bewuster te kiezen
Welk leerproces bevordert levensbeschouwelijke groei ? Wat komt de klas binnen ? Het kind in zijn wereld Christelijke visie op levensbeschouwelijk en religieus groeien Het kind in zijn levensbeschouwelijke en religieuze groei Communicatie tussen de kinderen, inhoud, leerkracht, bijbel,…
7
28/09/15
fasen in het leerproces • Fase 1: verkennen en aanknopingspunten zoeken (assimilatie) • Fase 2: verdiepen en confronteren (accommodatie) • Fase 3: verwerken en integreren - verwerken - verankeren - integreren (groep) en individueel oriënteren
Doel van dit leerproces …gericht op levensbeschouwelijke en religieuze groei: identiteit groepsvorming handelingsbekwaamheid
8
28/09/15
didactiek De visie op levensbeschouwelijke groei en leerproces vragen om communicatieve werkvormen. Kinderen kansen geven om op een actieve manier aan hun eigen identiteitsgroei én levensbeschouwelijke groei te werken.
Leerkrachtstijl • De leerkracht als begeleider van dit leerproces • Nood aan een ontmoetende leerkrachtstijl • Kunnen omgaan met levensbeschouwelijke verscheidenheid • Verdieping nastreven (durven doorvragen) • Professionaliteit • Authenticiteit gevraagd….
9
28/09/15
Addendum aan het leerplan godsdienst: Interlevensbeschouwelijke competenties • Ontstaan binnen Inspectie-begeleiding LBV – Commissie levensbeschouwelijke vakken • vanaf 1994
– vzw Nascholingsinstituut levensbeschouwelijke vakken • vanaf 1998
Voorgeschiedenis ILBC • Memorandum Vlaamse regering 2009: Interlevensbeschouwelijke module
• Erkende instan>es en vereniging LBV:
• Voorstel tot project aan de Minister van OnderwijsCommissie levensbeschouwelijke vakken • Uitschrijven competen>es ILD en ILS • Nascholingsins>tuut • Uitwerken projecten ILD en ILS
10
28/09/15
Competenties interlevensbeschouwelijke dialoog (ILD) en interlevensbeschouwelijk samenleven (ILS)
Ik en mijn levensbeschouwing kennis De leerling ontdekt en verwoordt 1. de levensbeschouwelijke kenmerken van de eigen ontwikkelende identiteit. 2. de eigenheid van de levensbeschouwing waarin hij/zij les volgt. 3. de interne pluraliteit van de levensbeschouwing waarin hij/zij les volgt.
Ik, mijn levensbeschouwing en deze van de ander kennis De leerling ontdekt en verwoordt 8. de eigenheid van andere levensbeschouwingen. 9. de eigenheid van een levensbeschouwing zoals een bevoorrechte getuige of een relevante vertegenwoordiger van een levensbeschouwing ze voorstelt. 10. gelijkenissen en verschillen tussen levensbeschouwingen. 11. de interne pluraliteit in verschillende levensbeschouwingen.
Ik, mijn levensbeschouwing en de samenleving kennis De leerling ontdekt en verwoordt 18. de verschillen tussen stereotyperingen over een levensbeschouwing en de binnenkant van een levensbeschouwing. 19. moeilijkheden en kansen voor ILD en ILS. 20. de rol van levensbeschouwingen voor zichzelf en de samenleving.
vaardigheden en attitudes De leerling 4. verwoordt open en bedachtzaam gedachten, gevoelens, ervaringen en normen en waarden vanuit de eigen levensbeschouwing. 5. gaat respectvol en open om met de eigenheid van de eigen levensbeschouwing. 6. gaat respectvol en open om met de diversiteit binnen de eigen levensbeschouwing. 7. ontwikkelt een positief zelfbeeld en neemt initiatief gebaseerd op beleving van de eigen levensbeschouwing.
vaardigheden en attitudes De leerling 12. herkent en benoemt de levensbeschouwelijke kleuring van gedachten, gevoelens, ervaringen, waarden en normen bij zichzelf en anderen. 13. respecteert het bestaan van levensbeschouwingen. 14. luistert empathisch naar leeftijdsgenoten met een andere levensbeschouwing. 15. verplaatst zich in het levensbeschouwelijk perspectief van anderen. 16. is constructief kritisch over eigen en andere levensbeschouwingen. 17. gaat respectvol en open om met de eigenheid van andere levensbeschouwingen.
vaardigheden en attitudes De leerling 21. onderscheidt levensbeschouwelijke-‐‑stereotypering van levensbeschouwelijke-‐‑ identiteit. 22. gaat constructief om met moeilijkheden en kansen voor ILD en ILS. 23. oefent ILD en ILS als noodzakelijke vaardigheid voor het leven in de realiteit van een multilevensbeschouwelijke samenleving. 24. herkent afspraken en regels nodig voor interlevensbeschouwelijk samenleven en past deze toe.
• Competenties interlevensbeschouwelijke dialoog en interlevensbeschouwelijk samenleven • Competenties • 24 competenties op 12 jaar (LO en SO) • = bril ≠ thema • Kennis – vaardigheden en attitudes • ILB-dialoog: open – gezonde interesse & nieuwsgierigheid – ontmoeting – realisme – geen relativisme • ILB-samenleven: maatschappelijke relevantie
11
28/09/15
Twee kolommen – Drie terreinen Kennis – vaardigheden & attitudes Ik en mijn LB Ik, mijn LB en de LB van de ander Ik, mijn LB en de samenleving
Te onderscheiden, niet te scheiden
Werkkader • Leerkrachten – Voorafgaand aan projecten: onderling overleg over competenties – Onderlinge dialoog en samenwerking uitgangspunt om leerlingen hierin te begeleiden.
12
28/09/15
Werkkader • Beginsituatie – Respect voor tempo leerlingen, leerkrachten en scholen • niet alle scholen/leraren hebben traditie van samenwerken • werkkader van leerkrachten in niet overal dezelfde • Inspanningsverplichting door leraren/scholen • Opvolging en ondersteuning door inspecteursadviseurs
• http://www.everyoneweb.com/nascholinglbv • Thomassite KUL • Lijst met FAQ (min 1u/ max 6u) • Momenteel introductie in Vrij onderwijs
13
