Voorlopers passend onderwijs en zorg voor de jeugd Samenvatting plannen Oberon, 20 april 2012 Deze notitie bevat korte samenvattingen van de plannen van 34 voorlopers die begin 2012 bij de ministeries van OCW en VWS zijn ingediend. Daarbij is het volgende format gevolgd. Format Titel: naam regio + titel 1. 2. 3. 4.
Visie & ambitie: Werkwijze: Beoogde opbrengst: Vragen:
wat heeft men voor ogen? hoe willen de partijen dat voor elkaar krijgen? welke resultaten moet dat opleveren en waaruit blijkt dat? welke aandachtspunten moeten getackeld?
Achterhoek/Doetinchem - Aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt - jeugdzorg In de Achterhoek bestaat een lange cultuur van publiek-private samenwerking. Zo treffen Overheid, onderwijs en ondernemers treffen elkaar in het Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt (POA) Achterhoek. Daarnaast bestaat er een structureel samenwerkingsverband tussen VO en MBO; Profijt. Hierbinnen worden afspraken gemaakt over doorlopende leerlijnen en over het ontwikkelen van de voorwaarden die ertoe leiden dat meer onderwijsdeelnemers hun opleiding afronden met een beroepskwalificatie. Vanuit deze samenwerkingsverbanden wil de Achterhoek zich binnen het kader van de voorlopersaanpak inzetten op: Samenwerking onderwijs-jeugdzorg: ondersteuning en begeleiding teamnabij door inzet van schoolmaatschappelijk werk en een trajectcoach. Soepele overgang school-werk: jongeren krijgen begeleiding bij het vinden van eerste baan vanuit het Loopbaanplein waaraan arbeidstoeleidende partijen als het Leerwerkloket Achterhoek, Start people en Graafschap Re-integratie meewerken. Doorlopende zorglijnen over sectoren: Om aansluiting van het VSO naar het MBO te verbeteren wordt het concept middelbaar speciaal beroepsonderwijs verder uitgewerkt. Almere – Beter en effectiever ondersteunen De gemeente Almere, onderwijs en zorgaanbieders zetten in de context van passend onderwijs en de decentralisaties Werken naar vermogen, AWBZ-begeleiding en Jeugdzorg gezamenlijk in op een nieuw ondersteuningsstelsel. Het uitgangspunt daarbij is één gezin, één plan, één aanpak, ook op school. De provincie is gevraagd om daar in de periode tot 2015 proactief aan mee te werken en ook zorgverzekeraars zijn betrokken. Voortbouwend op de pilot „Sterk in de Klas‟ wordt onder andere gewerkt aan vroegtijdige inzet en integrale en structurele financiering van zorg in het onderwijs en het vormgeven van een nieuwe toegang daartoe inclusief instroomcriteria. Voortbouwend op ZAT (0-4, 4-12, 12+), PCL, CVI, Integrale Vroeghulp en opschalingsmodel wordt
toegewerkt naar integrale zorgtoewijzing. Voortbouwend op de Werkschool wordt ingezet verregaande afspraken over doorloop naar werk voor scholieren. Aandachtspunten zijn o.a.: Eén model voor financiering en besturing van de inzet van zorg in het onderwijs; Verdeling verantwoordelijkheden en regie tussen gemeenten, onderwijs en zorgverzekeraars; Integrale zorgtoewijzing efficiënt, eenduidig en laagdrempelig voor kind en ouders. Amersfoort-Eemland – Koploper Pilot Onderwijs en Jeugdzorg De VO scholen binnen Eemland en het Arbeid Training Centrum (ATC) in Amersfoort nemen met het CJG deel aan de koploper pilot. Daarbij wordt aangesloten bij het onderwijsexperiment van het Regionaal Netwerk Passend Onderwijs Eemland, dat al sinds 2009 is ingericht. De centrale uitgangspunten voor de pilot zijn: vraaggericht ipv aanbodgericht; van curatief naar preventief; flexibele en samenhangende inzet van partners; een pro-actieve houding; van indiceren naar arrangeren. In het plan van aanpak voor de pilot worden vier projecten uitgewerkt. Een pilot in de onderbouw van twee VO scholen: wat kunnen externe partners bijdragen aan de zorgplicht van de scholen? Een pilot in de bovenbouw van twee VO scholen: de kennis en kunde van het ZAT wordt naar voren gehaald. Een pilot op een VMBO school: de resultaten van een test van het sociaal emotionele niveau van tweede of derdejaars leerlingen wordt gebruikt voor inschatting van de haalbaarheid van de schoolloopbaan en de noodzaak van één plan voor school-kind-thuis. Een pilot op het ATC: het inzetten van een nieuw concept voor leerlingbegeleiding bij stages en behalen van een startkwalificatie. Amsterdam Samenvatting volgt. Brabant Noord Oost – Verbanden verbinden De gemeenten in de regio Brabant Noord Oost hebben voor de transitie jeugdzorg een samenwerkingsstructuur ingericht. Het streven is om daar voor het overleg met de beide subregio‟s passend onderwijs bij aan te sluiten. Wat betreft werkwijze gaat men naast doorontwikkeling van HandelingsGericht Werken en –diagnosticeren voortbouwen op het programma „Jeugdzorg naar voren organiseren‟ en de pilot „Jeugdzorg dichter bij het onderwijs‟ (vo). In beide aanpakken is geëxperimenteerd met het inschakelen van ondersteuning voor leerling en/of gezin direct via het ZAT, zonder indicering vooraf door Bureau Jeugdzorg. Men wil deze werkwijze op grote schaal inzetten en mogelijk verbreden naar bijvoorbeeld de inzet van GGZ-Jeugd en AWBZ-begeleiding. Met de voorloperaanpak wil men zicht krijgen op effecten en kosten. Vragen zijn o.a.: Wat is de meest efficiënte overleg structuur voor gemeenten, samenwerkingsverbanden, en zorgpartners in de regio? Kan er (voortijdige) ontheffing worden verkregen van de nu landelijk geldende criteria voor diagnose en indicaties en de huidige indicatiestelling voor de jeugdzorg?
Kunnen er keuzes worden gemaakt ten aanzien van de inzet van professionals uit CJG of jeugdzorg die afwijken van de geldende wet – en regelgeving?
Breda eo. Samenvatting volgt. Delft – Stedelijk Punt Jeugd Per maart 2012 is in Delft het Stedelijk Punt Jeugd ingericht. Daarin gaan de samenwerkingsverbanden po en vo (i.o.), de Centra voor Jeugd en Gezin en Bureau Jeugdzorg samenwerken. De komende maanden wil men het Stedelijk Punt Jeugd operationaliseren door in enkele werkgroepen te werken aan samenhang in de dienstverlening, niveaus en domeinen van toeleiding, uitwerking van stroomprocessen. Het doel is dat alle complexere hulpvragen rond onderwijs en zorg en de zorgtoewijzing integraal en samenhangend worden opgepakt. Daarvoor gaan de partners onder meer één gemeenschappelijke vragenlijst voor signalering, diagnose en zorgtoewijzing en één gemeenschappelijk client-volgsysteem hanteren. Aandachtspunten zijn o.a.: Hoe kunnen processtromen worden uitgewerkt zodat samenhang tussen toewijzing zorg vanuit Passend Onderwijs en Jeugdzorgaanbod ontstaat? Kunnen we (bestaande en toekomstige) gescheiden budgetten voor jeugdzorg en passend onderwijs gedeeltelijk gemeenschappelijk inzetten? Den Haag – Koplopersaanpak Passend Onderwijs en Zorg voor de jeugd Het doel van de pilot in Den Haag is om op basis van het ontvlechtingsprincipe – school en jeugdzorg hebben onderscheiden taken en verantwoordelijkheden – de samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg te organiseren. Hiervoor wordt op school een vaste medewerker vanuit de jeugdzorg aangesteld. Deze sleutelfiguur wordt in een vroeg stadium betrokken als leerlingen zorg nodig hebben, richt zich op het gezin en openbare domein en stemt af met de schoolfunctionaris en schakelt door naar CJG indien nodig. Deze constructie maakt het ZAT overbodig. Aan de pilot doen drie geselecteerde scholen mee. Op deze scholen wordt het schoolmaatschappelijk werk met extra uren uitgebreid voor de aanstelling of invulling van de sleutelpositie. De te ontwikkelen werkkaders en methoden van handelen zullen worden beschreven op een wijze die overdraagbaar is naar andere scholen. Deventer – samen sterk voor het kind Gemeente en onderwijsinstellingen staan samen voor de kinderen van Deventer en willen voor hen een optimale ontwikkeling mogelijk maken. De aanpak van kinderen die in het nauw zitten wordt helaas nog vaak vanuit verschillende professies opgepakt. Zorg en onderwijs zijn nog te veel gescheiden werelden. Daarom wil de gemeente de zorg dichterbij, preventiever en efficiënter inrichten. Zij wil dit bereiken door: Zorg dichterbij natuurlijke inlooppunten te organiseren Zorgtoewijzing en regie voor zowel jeugdzorg als de arrangementen passend onderwijs onder één aansturing en aanmelding via één loket Doorlopende leer- en zorglijnen Overgang van onderwijs naar werk door mogelijkheid te bieden binnen het vmbo een startkwalificatie te behalen Inzet van triple P door alle zorgverleners en onderwijspersoneel
De genoemde onderwerpen worden uitgewerkt in het nieuwe beleidskader LEA en de visie transitie jeugdzorg. Eindhoven en Helmond – Schoolteams In regio Eindhoven en Helmond is in 2011 het samenwerkingsmodel „Integrale aanpak Passend onderwijs, welzijn en jeugdzorg‟ ontwikkeld. De kern van dit model is de inzet van multidisciplinaire schoolteams voor vroegtijdige ondersteuning in de school om doorverwijzing te voorkomen. De samenwerkingsverbanden VO van Helmond en Eindhoven Kempenland en de zorgaanbieders willen de schoolteams op zetten. De schoolteams bestaan uit schoolse ondersteuners (ambulant begeleiders) en nietschoolse ondersteuners (schoolmaatschappelijk werk en jeugdzorguitvoerders). Het inzet van schoolteams moet leiden tot versterking van mogelijkheden van leerlingen binnen reguliere setting, terugdringen en verbetering van doorverwijzing naar speciaal onderwijs en geïndiceerde jeugdzorg, beter samenwerking tussen onderwijszorg en jeugdzorg en de ontwikkeling van methodiek die aansluit bij aanstaande beleidswijzigingen. Het uiteindelijk doel van het project is een structurele inbedding van de ontwikkelde systematiek in de VO-scholen van de samenwerkingsverbanden. Flevoland-Lelystad – Samen zorgen dat het past! Onderwijsinstellingen, jeugdzorgorganisaties, de gemeente Lelystad en de provincie hebben de ambitie om jongeren onderwijs te bieden dat aansluit bij hun talenten en hen adequate ondersteuning en zorg te bieden wanneer zij (en hun ouders) dit nodig hebben. Om deze ambitie te kunnen realiseren willen zij in het kader van de voorlopers-aanpak langs twee sporen gaan samenwerken. Binnen de regio Lelystad ligt het verwijzingspercentage naar het Vso hoger dan het landelijk gemiddelde. De onderwijs- en jeugdzorgpartners willen samen verkennen welke mogelijkheden er zijn om leerlingen op te vangen binnen het regulier onderwijs dan wel sneller terug te leiden naar het regulier onderwijs. De partners willen afspraken maken hoe om te gaan met leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben binnen en naast het onderwijs. De partners willen aan de hand van onderzoek meer zicht krijgen op de groep jongeren waarop meerdere wets- en stelselwijzingen betrekken heeft. Op basis van de resultaten willen de partners, ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, afspraken maken over de voorzieningen die in de toekomstige situatie nodig zijn om alle jongeren naar vermogen te kunnen laten participeren in de maatschappij (waaronder op de arbeidsmarkt). Goeree-Overflakkee – Voorlopersaanpak passend onderwijs en zorg voor jeugd De gemeenten van Goeree-Overflakkee willen in het kader van de decentralisatieontwikkeling samen met CJG en onderwijs de opvoedcontext en zorgstructuur versterken. De som der delen moet groter zijn dan de afzonderlijke delen. De regio Goeree-Overflakkee wil in haar voorlopersaanpak het huidige CJG doorontwikkelen en verbinden aan ZAT teams op PO en VO. Daarbinnen wordt de integrale zorgtoewijzing uitgewerkt. Voor het PO wil men de juiste zorg op het juiste moment aan de leerling kunnen bieden. Daarvoor moet de overgang van school naar CJG makkelijker verlopen. Er worden hiervoor verschillende hulpverleningsstappen onderscheiden. Voor het VO wil men het
ZAT en CJG integreren. Het expertisecentrum dient een verbindende schakel tussen onderwijs en zorg te zijn. Dit moet leiden tot integraal indiceren of integraal zorg toewijzen. Gooi en Vechtstreek – Multidisciplinair Zorgteam op school en handelingsgericht indiceren Binnen het samenwerkingsverband PO in de Gooi- en Vechtstreek wordt de pilot Multidisciplinair Zorgteam op school uitgevoerd. Doel van de pilot is het vergroten van de kennis en het handelingsrepertoire van de leerkracht en de ib-er. Als in de leerlingbespreking de ondersteuningsbehoefte van een kind de school overstijgt, wordt het Multidisciplinair Zorgteam ingeschakeld. Een deskundige wordt ingezet uit een “pool” die beschikbaar is voor het samenwerkingsverband PO in de regio. Beoogd wordt dat de methodiek van Handelingsgericht werken en Handelingsgericht indiceren zowel op binnenschools als op bovenschools niveau wordt toegepast, zodat een gemeenschappelijk werkkader ontstaat. Concreet moet de pilot leiden tot een uniforme en transparante werkwijze waarbij Handelingsgericht Indiceren een onderwijszorgarrangement oplevert dat gebaseerd is op de behoeften en belangen van het kind, de leerkracht en/of de ouders. Groningen – gebundelde aanmelding De provincie Groningen dient een gebundelde aanmelding in voor de voorlopers-aanpak passend onderwijs – zorg voor jeugd. De aanmelding bestaat uit 4 initiatieven die elk pionieren op een ander thema. In de gemeente Groningen is een model ontwikkeld om de samenwerking tussen de domeinen werk-onderwijs-zorg steviger vorm te geven. Het doel van het model is om jongeren zo lang mogelijk in het onderwijs te houden door zowel zorg als werk te laten aansluiten bij het MBO. De gemeente wil dit model verder ontwikkelen en uitzetten. Gemeente Veendam wil uitvinden hoe de afspraken die moeten worden gemaakt rondom passend onderwijs en de decentralisatie van de AWBZ aangesloten kunnen worden op afspraken rondom het CJG. De regio Westerkwartier/Noordenveld wil de zorgroutes tussen CJG, onderwijs en zorg verder uitwerken met zorginstellingen, po- en vo-scholen en stad Groningen. Gemeente Oldambt wil onderwijs en zorg integraal huisvesten in een onderwijszorgcentrum. Helmond – MKD-dienstverlenging naar voren bewegen De regio Helmond (gemeenten, samenwerkingsverband PO in oprichting, jeugdzorgaanbieder en kindervang wil de instroom in het Medisch Kleuterdagverblijf en daarmee ook de logische doorstroom richting speciaal onderwijs zoveel mogelijk beperken. De aanpak beoogt de reguliere kinderopvang, de peuterspeelzalen en het basisonderwijs daartoe passend toe te rusten. Daarvoor gaan de partners combinatiearrangementen met “ambulante MDK-ondersteuning”ontwikkelen, een route van toeleiding naar deze ondersteuningsvorm uitwerken en de samenwerking tussen reguliere opvang en jeugdzorg verbeteren. Deze zaken worden in een leersetting met een beperkt aantal kinderen uitgewerkt, daarna wordt gekeken naar mogelijkheden voor opschaling.
Holland Rijnland – Zuid Holland Noord; ‘Naar een integrale ondersteuningstoewijzing’ De gemeenten en samenwerkingsverbanden in de regio Holland Rijnland gaan gezamenlijk een werkwijze ontwikkelen om de ondersteuningstoewijzing integraal te kunnen uitvoeren. De de methodiek 1Gezin 1Plan wordt verbreed naar de ondersteuningstoewijzing. Het kind én zijn gezin staan centraal en ouders zijn altijd betrokken bij de totstandkoming van het gezinsondersteuningsplan. Beoogde opbrengst is een aantal beproefde werkwijzen van ondersteuningstoewijzing, die als basis kunnen dienen voor een werkwijze die uitgerold kan worden over de regio. Vragen zijn o.a.: Welke ondersteuning vinden ouders en jeugdigen zelf belangrijk; welke specialismen zijn nodig en welke kwaliteitseisen en competenties stellen we aan professionals; op welk schaalniveau moet de ondersteuningstoewijzing georganiseerd worden; wat kost het en wat levert het op? Hoogeveen - ‘Een soepele overgang van school naar werk’ Het Alfa-college en de gemeente Hoogeveen hebben periodiek overleg over de afstemming tussen onderwijs, begeleiding en werkgelegenheid. Met de voorloperaanpak willen deze partijen een maximale synergie tussen school, zorg en de gemeente vanaf de start van de jongere in de beroepsopleiding bereiken. De beoogde opbrengst is een integrale aanpak om schooluitval te voorkomen en de jeugdwerkloosheid te verminderen. Deze aanpak moet zijn geborgd binnen alle partijen op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Aandachtspunten zijn o.m.: Bepalen van doelgroep en consequenties voor de overdracht VMBO-MBO; Bestuurlijk vormgeven van het jeugdbeleid (onderwijs en arbeidsmarkt), in relatie met de jeugdzorg; Consequenties van bestaande wet- en regelgeving op het bevorderen van participatie van jongeren op de arbeidsmarkt; Verdeling taken en verantwoordelijkheden ketenpartners. IJssel-Berkel; ‘Eén kind, één gezin, één plan’ In de regio IJssel – Berkel werken gemeenten, het nieuwe SWV en zorgpartners in de regio samen in de voorlopersaanpak. Deze aanpak zal starten in de gemeenten Lochem en Zutphen; daarna worden ook andere gemeenten betrokken. Het doel is om meer effectief en efficiënt schakelen van de beschikbare expertise bij (alle vormen van) onderwijs en de zorgpartners mogelijk te maken. Partijen willen dit bereiken door het realiseren en versterken van combinatiearrangementen van onderwijs en zorg en het realiseren van integrale zorgtoewijzing. Vragen: Welke vorm en structuur passen bij de integrale benadering van zorg voor kinderen (4-12 jaar)? Hoe moeten gezamenlijke werkprocessen worden ingericht? Wat betekent deze integrale aanpak voor de verschillende financieringsstromen? IJsselland – ‘Een integrale benadering passend onderwijs en jeugdzorg’
Gemeenten in de regio IJsselland hebben een gezamenlijke visie geformuleerd op de transitie van de jeugdzorg. Gemeente Zwolle en de VO-scholen hebben deze visie op de jeugdzorg en de visie op passend onderwijs van het VO-onderwijs op elkaar afgestemd. Dit heeft geresulteerd is een integrale visie en een daarop gebaseerde werkagenda. Uitgangspunten zijn het versterken van de opvoeding en opvoedende leefomgeving, hulp in de directe leefomgeving en het neerzetten van een samenhangend aanbod. Gewenste opbrengsten zijn: Een integrale zorgtoewijzing (o.a. verbinding zorgstructuur VO en ondersteuning in de thuissituatie); Ondersteuningsarrangementen (expertise centra in de scholen en professionele ondersteuning op alle leefdomeinen van jongeren in intramurale voorzieningen); Verdieping van experimenten niet geïndiceerde zorg (vaststellen kaders voor provincie, gemeente en onderwijs en samenhang met passend onderwijs). Landelijk reformatorisch samenwerkingsverband: ‘Pioniers Passend onderwijs en zorg voor de jeugd ’ De landelijke samenwerkingsverbanden PO en VO willen samen met de ketenpartners komen tot integrale zorg voor jeugdigen en een maximale synergie bereiken tussen schoolbesturen, ketenpartners, gemeenten en het samenwerkingsverband. Hiertoe wil het SWV de samenwerking met ketenpartners, gemeenten en provincies intensiveren en inpassen in de ontwikkelingen rond passend onderwijs en jeugdzorg. Thema‟s waarop het samenwerkingsverband wil inzetten zijn: Integrale zorgtoewijzing via het regionale loket; belangrijke taken van dit loket zijn adviseren en informeren, indiceren (speciaal onderwijs en zwaardere zorg) en trajectbegeleiding; het ondersteunen van opvoeding en onderwijs in reguliere kaders: gebruik expertise ketenpartners, professionalisering van zorg in school, samenwerking met CJG‟s als frontoffice; vernieuwende arrangementen onderwijs en zorg; ondersteuning zoveel mogelijk thuis- en schoolnabij; soepele overgang van school naar werk; in samenwerking met onderwijs uitwerken van drie uitstroom-profielen om uitstroom naar passende arbeidsplaats te realiseren. Leeuwarden - Arbeidsteam SAW en School als vindplaats en arbeidsteam Sinds oktober 2010 wordt op het Friesland college (mbo) gewerkt met de aanpak School als Werkplaats (SAW). In deze aanpak werken hulpverleners en welzijnswerkers samen met docenten/coaches. Hierdoor zijn de lijnen tussen onderwijs en zorg kort, de zorgtoewijzing integraal en kunnen combinatiearrangementen van onderwijs en zorg worden aangeboden. In het kader van de voorlopersaanpak en in het verlengde van School als Werkplaats, wordt het Arbeidsteam SAW ontwikkeld. Het Arbeidsteam heeft als doel de driehoek tussen onderwijs-zorg-werk sluitend te maken door kwetsbare scholieren voor te bereiden op werk en ervoor te zorgen dat ze werk bemachtigen en behouden. Mensen vanuit onder meer het onderwijs, werkplein, zorg en bedrijfsleven zullen inzet leveren aan het arbeidsteam. Aandachtspunten voor de komende periode zijn: Wat kan het arbeidsteam betekenen voor de doorstroming van cursisten naar werk?
Hoe kunnen oud-scholieren begeleid en gevolgd worden? Hoe kan het Arbeidsteam goed aansluiten bij School als Werkplaats? Ook wordt de methodiek van School als Werkplaats (onder de naam School als Vindplaats) uitgerold naar het VO. Nauwe samenwerking tussen onderwijs, gemeenten, eerstelijns- en tweedelijnszorg moet zorgen voor integrale zorgtoewijzing en hulpverlening en een hoger percentage leerlingen dat een VO-diploma behaalt. De komende periode staan de volgende vragen centraal: Hoe kan de methodiek van School als Werkplaats het best geïmplementeerd worden in het VO? Wat betekent dit voor de bestaande zorgstructuur en inzet van zorg in het VO? Wat betekent dit voor de professionalisering van docenten? Lekstroom – ‘Indicatievrije jeugdzorg trajecten in het VO’ Samenwerkingsverband LZVO Zuid-Utrecht en wethouders in de regio Lekstroom hebben afspraken gemaakt om te experimenteren met indicatievrije trajecten gekoppeld aan de ZAT‟s. Doel is het ontwikkelen van een werkwijze om vsv tegen te gaan en te voorkomen dat gezinnen in zwaardere zorgvormen terecht komen (preventieve aanpak). Tegelijkertijd wordt hiermee gewerkt aan de relatie tussen gemeenten en onderwijs en een koppeling gemaakt tussen de ontwikkelingen rond passend onderwijs en jeugdzorg. Op basis van een nader op te stellen projectplan zullen gemeenten, onderwijs en provincie gezamenlijk experimenteren met de inzet van generalistische hulpverleners van de jeugdzorg, gekoppeld aan de ZAT‟s. Vragen zijn o.a.: Wie beslist of jongeren gebruik mogen maken van indicatievrije trajecten; Hoe worden partners (zorgcoördinatoren, ZAT‟s, CJG, scholen) betrokken; Hoe kan kennis over bestaande knelpunten worden gebruikt; Hoe kan deze activiteit worden geplaatst in de transitie jeugdzorg (rol CJG). Midden-Holland: ‘Voorlopersaanpak passend onderwijs en zorg voor de jeugd langs 3 lijnen’ In het Regionaal Bestuurlijk Overleg Passend onderwijs (RBO-plus) werken schoolbesturen (po/ vo), provincie en gemeenten uit de regio Midden Holland samen. Het RBO-plus wil voortvarend kaderstellende afspraken maken over het ondersteuningsplan van de samenwerkingsverbanden. Met de voorlopersaanpak wil het RBO-plus dit langs drie lijnen uitwerken: Een bestuurlijke verbinding tussen jeugdzorg en passend onderwijs: betrokkenen geven in een aantal sessies de invulling van het ondersteuningsplan verder vorm. Opbrengst: een kader voor afspraken op verschillende bestuurlijke niveaus; Integrale zorgtoewijzing: het opstellen van een integraal plan vanuit onderwijs en opvoeden/ opgroeien. Opbrengst: specifieke kennis vanuit onderwijs, zog, welzijn en veiligheid worden zo dicht mogelijk bij de school toegankelijk gemaakt. Ontwikkelen van arrangementen jeugdzorg/ speciaal onderwijs: inventariseren van de mogelijkheden voor brede/ integrale arrangementen in de regio. Opbrengst: het kunnen bieden van thuisnabije zorg. Nieuwe Waterweg Noord - pilot schoolgebonden zorgteams in het PO/VO In de regio Nieuwe Waterweg Noord willen de gemeenten en de samenwerkingsverbanden PO en VO de expertise van zorg en onderwijs zo dicht mogelijk
bij de scholen organiseren. Om dit doel te bereiken wil men de huidige zorgteams versterken en omvormen tot schoolgebonden zorgteams. Ambitie is dat minimaal 80% van de vraagstukken van leerlingen en hun ouders opgelost wordt op het niveau van de schoolgebonden zorgteams. Het plan wordt in de periode maart 2012- maart 2013 in pilotvorm uitgevoerd. De pilot moet een antwoord geven op de volgende vragen: Welke expertise, competenties en specialisten moeten aanwezig zijn in de schoolgebonden zorgteams? Welke mandaten zijn er nodig voor specialisten om integrale arrangementen te organiseren? Hoe verhoudt het nieuwe schoolgebonden zorgteam zich tot het CJG? Kunnen casussen die niet binnen de schoolgebonden teams opgelost kunnen worden, doorgeleiden naar één centraal loket? Noord Kennemerland - Afstemmen zorg rond jeugd en gezin en onderwijs In Alkmaar wil men een structuur opzetten waarbinnen de basiszorg op school en de basiszorg vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin goed op elkaar zijn afgestemd. Een sterke basis vanuit de werkwijze één gezin, één plan en middels een herkenbaar coördinatiepunt “zorg rond jeugd en gezin” voor het onderwijs. Kern daarbij is dat er altijd iemand verantwoordelijk is voor de totale coördinatie van zorg. Het uitgangspunt is: zorg verlenen of problemen oplossen rondom het gezin met gebruikmaking van het netwerk van de jongere, de school en de buurt. Er wordt gestart met een inventarisatie van de huidige situatie (startfoto), draagvlakverkenning en planvorming. Op basis hiervan wordt na de zomer 2012 de nieuwe werkwijze geïmplementeerd. Voorstel is om 100 cases uit het PO en 50 cases uit het VO te gaan aanpakken volgens de nieuwe werkwijze. De ervaringen resulteren in een beschrijving van de werkwijze. Het doel is de nieuwe werkwijze in oktober 2013 breder te implementeren. Aandachtspunten: Hoe krijg je draagvlak en betrokkenheid van alle partijen (gemeente en onderwijs)? Hoe kan de LVG-sector worden betrokken? Hoe betrek je professionals uit de buurt, o.a. bij signalering? Noord en Midden Drenthe – aansluiting zorg op het onderwijs De regio-gemeenten in Noord en Midden Drenthe en de samenwerkingsverbanden (i.o.) voor Passend onderwijs willen gezamenlijk werken aan afstemming en samenwerking van de zorgstructuren in en om de school. Daarbij is ook aandacht voor de borging van bestuurlijke en organisatorische samenwerking en de beleidsmatige afstemming. De gezamenlijke aanpak wordt uitgewerkt in een samenwerkingsagenda. Doel is het versterken van het onderwijs- en opvoedingsaanbod in de school, door het verbeteren van de aansluiting van zorg op het onderwijs. Een eerste stap is het in kaart brengen van bestaande zorgstructuren in scholen en binnen gemeenten (CJG en CJG+). Vervolgens worden situaties geïnventariseerd waarin lokale/regionale zorg meerwaarde heeft voor de zorgstructuur en het onderwijsaanbod in de scholen. Daarbij is de Drentse pilot Jeugdzorg van invloed op de wijze waarop die zorg in gemeenten/regio‟s georganiseerd kan worden in en/of voor het onderwijs. Aandachtspunten zijn:
Afstemming (procedures en criteria) van signalering, verwijzing en diagnose m.b.t. “probleemleerlingen”door scholen en zorgpartijen (bijv. in de ZAT‟s). Aansluiten bij regionale projecten t.b.v. leerlingen van PRO-REC en ter voorbereiding op de werkschool (De Navigator, MEE Drenthe).
Roermond- geïntegreerd aanbod zorg/onderwijs/arbeidsmarkt Het speciaal onderwijs, het regulier voortgezet onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en een zorginstelling in de regio Roermond hebben initiatief genomen tot een regionaal Kennis en Expertise Centrum (KEC) voor de doelgroep jongeren met complexe leer- en gedragsproblemen. Vanuit dit initiatief wil men samen met de gemeente Roermond en andere partners toewerken naar een geïntegreerd aanbod zorg, onderwijs en arbeidsmarkt. Beoogde resultaten: Integrale zorgtoewijzing en uitvoeringspraktijk via de ZAT‟s en de eerste- en tweedelijns jeugdzorg, zonder indicatiestelling. Het realiseren en versterken van combinatie-arrangementen onderwijs en zorg: een kind, een plan. Het versterken van de samenwerking tussen speciaal (VSO) en regulier onderwijs (VO en MBO). Gezamenlijke verantwoordelijkheid in doorstroom naar diplomering cq. arbeidsmarkttoeleiding. Het realiseren van een soepele overgang van school naar werk (werkschool) door samenwerking tussen onderwijs, gemeente, UWV, zorgpartners en werkgevers. Utrecht- Jeugd, zorg en passend onderwijs verbonden In Utrecht trekken gemeenten (Utrecht en Stichtse Vecht) en schoolbesturen (PO/SO en VO/VSO) samen op bij het voorbereiden en invoeren van Passend onderwijs en de zorg voor jeugd. Er wordt vanuit een gezamenlijke visie, ieder vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheden, gewerkt aan een samenhangende aanpak. Daarvoor is een bestuurlijke en uitvoerende overlegstructuur opgezet. Belangrijke uitgangspunten in de gezamenlijke visie zijn o.a. versterken van de eigen kracht van kind, gezin en professional, ondersteuning dichtbij jeugdigen en ouders, een samenhangende aanpak (één kind, één plan) en vereenvoudiging van werkwijzen. Utrecht vat de visie samen in: een sterke basis, steun waar nodig en speciaal als het moet. De ambitie is om vooruitlopend op de wet vast deels te werken volgens de nieuwe wettelijke kaders. Binnen het gezamenlijk kader worden er nieuwe aanpakken uitgewerkt en geëxperimenteerd, waaronder de volgende: In proeftuinen met buurtteams jeugd en gezin wordt de samenwerking tussen onderwijs en zorg verbeterd. Het gewenste resultaat is dat gezinnen vanuit één plan snel integrale en afgestemde ondersteuning en hulp krijgen. De versnellingsaanpak VO richt zich op het versneld ontwikkelen van een team Passend onderwijs (bundeling van expertise van ambulant begeleiders uit cluster 3 en 4 en zorgconsulenten van het SWV) en een nieuwe systematiek van zorgtoewijzing. Het gewenste resultaat is flexibele ondersteuning van docenten en scholen en een systematiek van zorgtoewijzing die handelingsgericht is en een snelle inzet van de juiste ondersteuning bevordert. Bij deze versnelling wordt direct een relatie gelegd met de jeugdzorgontwikkelingen. Voorne-Putten – de Gouden Driehoek
Vanaf de 1e helft 2011 wordt onder regie van de gemeenten Bernisse, Brielle, Hellevoetsluis, Spijkenisse en Westvoorne geïnvesteerd in verdergaande samenwerking tussen gemeenten, CJG, drie samenwerkingsverbanden po en het samenwerkingsverband vo op Voorne-Putten. De gouden driehoek kind-thuis-school is het startpunt voor doorontwikkeling van een gezamenlijke werkwijze van zorg, onderwijs en publieke jeugdzorg. In het po is daartoe een pilot gestart met de zorgteams van vier basisscholen. In de loop van 2012 wordt die werkwijze uitgebreid naar andere scholen in de regio. In het vo werkt men aan dwarsverbanden op professionele momenten (PM), te weten intake/vooraanmelding (PM1), leerlingbespreking (PM2), zorgteambespreking (PM3) en ZAT-bespreking (PM4). Vragen zijn o.a.: Is handelingsgerichte integrale zorgtoewijzing op alle basisscholen betaalbaar? Hoe te besluiten over zorgtoewijzing op basis van objectieve toetsbare criteria? Voor welke zorg is indicatiestelling noodzakelijk en wie regelt dat? Hoe komen ouders voldoende tot hun recht in het proces? Wijchen – Passend onderwijs en zorg voor jeugd De gemeente Wijchen wil door middel van de voorlopersaanpak ervaring opdoen met het integraal toewijzen, organiseren en aanbieden van interventies op het vlak van onderwijs en zorg. Men gaat zich o.a. richten op het bieden van hulp in acute situaties, het overleg tussen instellingen, ruimere consultatiemogelijkheden op school of in het CJG, het opzetten van een integraal casusoverleg en het implementeren van onderwijszorgarrangementen. Er zal gebruik gemaakt worden van de ervaringen met de pilot „Jeugdzorg dichtbij‟. Daarnaast wil de gemeente zich richten op de bijscholing van leerkrachten in het signaleren van problemen. Ook staat het verstevigen van de positie van het praktijkonderwijs op de agenda. De voorlopersaanpak moet uiteindelijk resulteren in een integrale aanpak voor zorgkinderen die bekend is bij alle partners in het onderwijs, de jeugdhulpverlening en de jeugdzorg. Het definitieve plan van aanpak wordt de komende periode in samenspraak met de onderwijsbesturen uit de gemeente opgesteld. Zoetermeer – Meerpunt (CJG) Bij Meerpunt – de Zoetermeerse benaming van het CJG – zijn onderwijs (PO en VO) en zorg (huisartsen, diverse zorginstellingen waaronder bureaujeugdzorg, kinderopvang) aangesloten. Zoetermeer wil tot synergie tussen Passend Onderwijs en de decentralisatie van de zorg voor de jeugd komen, onder de gezamenlijke paraplu van Meerpunt. Daarvoor dient een aantal doelen gerealiseerd te worden: efficiënt en transparant omgaan met beschikbare middelen; investering in de professionalisering van de leraar; minder bureaucratie; passend onderwijsprogramma voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben; een betere afstemming van voorzieningen en ondersteuning die iemand ontvangt. De centrale vraag is: Op welke wijze kan de onderwijs- en zorgondersteuning voor kind en gezin zo snel/vroeg en zo adequaat mogelijk én in samenhang ingezet worden, rekening houdend met de uitgangspunten van Meerpunt en de huidige werkwijzen binnen het Passend Onderwijs? Om deze vraag te beantwoorden wordt in een plan van aanpak verschillende stappen verder uitgewerkt. In dat plan zal de oplossingsrichting, de gewenste resultaten en een evaluatie worden opgenomen.
Zuid-Holland-Zuid – Aansluiting passend onderwijs - zorg voor jeugd Drechtsteden De zes gemeenten in de Drechtsteden willen dat kinderen zoveel mogelijk ondersteuning krijgen in de eigen omgeving, in het gezin of in de groep/klas. Dit moet worden bereikt door het naar voren halen van gespecialiseerde zorg door medewerkers in het onderwijs en van het CJG toe te rusten en bij te staan met expertise vanuit de jeugdzorg. Ook willen de gemeenten dat ondersteuning die wordt geboden op kdv‟s, psz, en scholen en de ondersteuning vanuit de gemeente samenkomen in combinatiearrangementen, een Regionaal Educatieve Agenda zou daarbij een instrument kunnen zijn waarbinnen verantwoordelijkheden en afspraken hierover worden vastgelegd. De pilot moet voor kinderen en gezinnen opleveren dat minder kinderen worden verwezen naar gespecialiseerde zorg en dat minder kinderen voortijdig het onderwijs verlaten of geen onderwijs genieten. Voor de samenwerkende organisaties moet de pilot opleveren dat ondersteuning integraal en efficiënter georganiseerd wordt: minder overlap van diensten, minder bureaucratie en minder kosten. In de periode februari – april wordt een plan van aanpak opgesteld waarin stapsgewijs wordt weergegeven wat er wordt georganiseerd om voorgenoemde resultaten te bereiken en hoe dat gezamenlijk wordt aangepakt. Zuid-Kennemerland – Pionieren gezamenlijke aanpak Passend Onderwijs en Jeugdzorg De regio Zuid-Kennermerland heeft in overleg met gemeenten, het V(S)O, Bureau Jeugdzorg, de jeugd & opvoedhulp aanbieder en MEE het volgende gezamenlijke doel geformuleerd: Een kansrijke, relevante en intensieve verbinding aangaan tussen onderwijs, de verschillende partners van jeugdzorg en de gemeenten, om problemen van leerlingen vroegtijdig te onderkennen, snel en effectief op te pakken en tegelijkertijd deskundigheid te importeren in de school. Om problemen snel en effectief op te pakken (a) moet het loopvermogen worden verkort door middel van het koppelen van een CJG professional aan de school, (b) worden leerlingen gekoppeld aan de interne zorgstructuur/trajectgroep en (c) heeft de CJG professional directe lijnen met de ketenpartners. De CJG professional importeert zijn deskundigheid in de school door het geven van handelingsadviezen. In de pilot wordt gebruik gemaakt van reeds bestaande trajectgroepen op zes scholen in het voortgezet onderwijs. Deze trajectgroepen dienen de uit- en afstroom van leerlingen vanwege gedragsproblematiek te verminderen en te voorkomen.
