voorjaar 2014 Professionals Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland

IA

voorjaar 2014

Professionals

Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland

In dit nummer: ! ! ! ! ! ! ! !

Asterix en Obelix werken nu in Duitsland Hungry for Knowledge Data uitwisseling tussen verschillende geautomatiseerde systemen is wel mogelijk Nieuwe productielocatie in Apeldoorn De beginnende IA Professional Optimaal energieverbruik door energiebeheer op afstand Doorbraak voor agrarische voertuigen De meest succesvolle winterspelen ooit

Inhoudsopgave

Alle goede engineers welkom! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Als het engineeringshart maar klopt

Asterix en Obelix werken nu in Duitsland . . . . . . . . . . . . 4 Volledig geautomatiseerd verpakkingsproces

Op klus in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Verhalen over inbedrijfnames in het verre buitenland

Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 De technische agenda

Colofon

IA

Professionals

Industriële Automatisering Professionals Jaargang 2, nummer 1, voorjaar 2014 Een uitgave van IA Professionals.nl Zweedsestraat 8A1-8A2 7418 BG Deventer T. (0)570 51 00 11 [email protected] www.iaprofessionals.nl Hoofdredacteur Maarten Bulsink

Feed Design Lab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Hungry for knowledge

Data uitwisselen tussen verschillende systemen . . . . . . 10 Eindelijk is dit wel mogelijk

De beginnende IA Professional. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Een interview met een IA stagiair

Nieuwe productielocatie in Apeldoorn. . . . . . . . . . . . . 14 Procesveranderingen en vervanging van oude machines

Optimaal energieverbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Door energiebeheer op afstand

Hybride aandrijfsysteem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Doorbraak voor agrarische voertuigen

Bezoek de beurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De wereld van techniek en wetenschap

De meest succesvolle winterspelen ooit . . . . . . . . . . . . 21 Althans, voor Nederland

Tekstschrijver Dick Kalvenhaar Drukker Drukwerkdeal Aan dit nummer werkten mee Aram Malas, Marc Waarle & Alexander Lok Industriële Automatisering Professionals verschijnt vier maal per jaar in een oplage van 5000 stuks Advertentieverkoop Baye Loerts [email protected] Abonnementen Bent u als programmeur, engineer of projectleider werkzaam in de industriële automatisering, meld u dan aan voor een gratis jaarabonnement. Vermeld uw beroep en het bedrijf waar u werkt. Bent u geen engineer, programmeur of projectleider in de industriële automatisering, dan betaalt u slechts 40 voor een jaarabonnement. Opgeven kan via www.iaprofessionals.nl. Reageren op artikelen of aanleveren informatie nieuwe producten Stuur een e-mail aan [email protected]. Wij stellen uw reactie op prijs. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van IA Professionals.nl.

Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland

Alle goede engineers welkom! Waar heel Nederland in rep en roer was over de uitspraken van Wilders, is in de industriële automatisering voor elke goede techneut plaats. De achtergrond, de kleur of het geslacht van die engineer is volgens mij compleet irrelevant. Relevant is dat het engineeringshart klopt

Of bezoek ons op de WOTS. De WOTS

voor techniek. Daarin zijn we allemaal

(World of Technology & Science) is een

gelijk en zo wordt iedereen, hopelijk ook

samenvoeging van twee technologie

Een onafhankelijke groep engineers in de

in onze branche, behandeld. Alle goede

beurzen; HET instrument en Industrial

Industriële Automatisering. Hierbij valt te

engineers zijn welkom!

Automation & Drives. IA Professionals is

denken aan:

een trotse mediapartner van deze Gelukkig neemt het aantal

toonaangevende beurs op ons

aanmeldingen voor technische studies

vakgebied.

de laatste jaren langzaam toe. Deze trend moet echter, gezien de vergrijzing,

Verderop in ons magazine tref je meer

worden versneld. Vooral de instroom van

informatie over de WOTS aan. Wil je je

vrouwen in de techniek biedt nog veel

aanmelden voor deze beurs doe dit dan

potentieel.

via de link op onze linkedin groep of via onze site; www.iaprofessionals.nl.

IA Professionals Nederland:

Software Engineers (PLC / SCADA / Vision / MES / Robotica) Hardware Engineers (E / W) Projectleiders IA De doelstelling is om een platform te zijn voor de industriële automatisering waar: Engineers elkaar treffen Engineers kennis delen De IA word gepromoot

Wel zijn we op dit gebied de goede weg ingeslagen. Na veel initiatieven van de

Tot ziens op de WOTS! Onze dank gaat uit naar:

overheid, het bedrijfsleven en het onderwijs begint dit zijn vruchten af te werpen. In 2013 zijn er 19% meer

Maarten Bulsink

We bedanken MA-IT voor de tijd en resources die we gekregen hebben om

vrouwen ingestroomd dan in 2012.

deze groep te ontwikkelen. Zonder MA-IT

Hierdoor nam het aantal vrouwen in

was dit magazine nooit tot stand

technische studies toe van 15,7% in

gekomen.

2008 naar 20,6% in 2013.

Daarnaast willen we de bedrijven en mensen die het aan durfden om een

De IA Professionals groep denkt na over

bijdrage te leveren aan dit magazine zeer

mogelijkheden om jongeren

hartelijk bedanken. We hopen en denken

(basisschool +) enthousiast te maken

dat we jullie positief hebben kunnen

voor de techniek. Want de jeugd heeft

verrassen met dit magazine.

de toekomst. Mocht je hier nog ideeën over hebben of is er bij jullie op de zaak een interessant en (voor de leeftijd 11-14 jaar) begrijpelijk proces te bekijken, neem dan contact met ons op.

De redactie van

IA

Professionals

IA Professionals - #04 - p. 3

Asterix en Obelix werken nu in Duitsland Een volledig geautomatiseerd verpakkingsproces heeft de logistieke processen bij een CSi klant fundamenteel veranderd. Speciaal voor de klant werd een volautomatisch robotsysteem ontwikkeld. Dit is uniek in de kleinmetaalindustrie en niet alleen in deze branche. Het systeem, dat uit twee robots bestaat, neemt alle functies over die vroeger door meerdere inpakkers in loonarbeid moesten worden uitgevoerd. De kleinste van de twee robots neemt het pakket uit de transportbin, de andere stapelt het op de pallet. De beide nieuwe 'collega's' hebben de namen 'Asterix' en 'Obelix' gekregen. Stabiele stapelen inpakpatronen

De expeditieleider: ” Robots komen in de

volgens de voorschriften van de klant

logistiek in vele vormen voor – maar ons verpakkingssysteem is een echte innovatie

Het idee om het verpakkingsproces te

Het ging niet om een zo eenvoudig

en uniek in de wereld! De installatie is

automatiseren ontstond enkele jaren

mogelijke installatie, maar om een speciaal

speciaal afgestemd op onze producten,

geleden, toen de logistieke afdeling voor

voor de klant ontworpen systeem, dat aan

ons proces en onze dozen. Het hart van het

het orderpicken een volledig geautomati-

de hoge eisen op het gebied van service

systeem, waarop alles berust –het

seerd systeem invoerde. Het verpakkings-

en kwaliteit voldoet. Nauwkeurige analyses

mathematische algoritme –, is speciaal

proces is echter zeer geavanceerd: een

van het verpakkingsproces toonden

voor ons ontwikkeld! Het garandeert, dat de

inpakker moet niet alleen het stabielste

bovendien aan dat de processen eerst

robot onze veelsoortige klantgerichte

stapelpatroon realiseren, maar de artikelen

vereenvoudigd moesten worden om ze

serviceprestaties levert: Autopack kan zeer

ook volgens de voorschriften van de klant

machinaal te kunnen uitvoeren.

uiteenlopende verpakkingsmaten naar

sorteren. De techniek is hiertoe in staat. Echter pas

wens van de klant op een pallet sorteren en stabiel stapelen” .

sinds de ontwikkeling van een speciaal en zeer complex verpakkingsalgoritme, dat exact aan de eisen van de klant is aangepast. Dit gedefinieerde proces zorgt ervoor dat de machine uit een groot aantal mogelijkheden de beste berekent. Aan de hand hiervan stapelen de robots 'Asterix' en 'Obelix' de producten op de gewenste wijze volautomatisch op de pallet.

CSi industries B.V. levert volledig geïntegreerde product handling en palletiseersystemen en heeft installaties geleverd over de hele wereld. Als turn-key leverancier levert CSi een compleet pakket, van het eerste advies en ontwerp tot de productie, assemblage, levering, installatie en inbedrijfstelling. CSi heeft een sterke marktpositie onder producenten van Fast Moving Consumer Goods, bij distributeurs en in de verpakkingsindustrie. www.CSiportal.com.


Het is een wezenlijk doel het proces zo eenvoudig en duidelijk mogelijk vorm te geven, zodat een robot het kan 'begrijpen'. De complexiteit moest dus zo beperkt mogelijk blijven, zonder daarbij afbreuk te doen aan de hoge kwaliteit van leveren van de klant, waarbij meerdere controleslagen zijn ingebouwd. Voorheen was het verpakkingsproces te kostbaar om machinaal te worden uitgevoerd. Uit de orderpick area kwam het materiaal in een transportbin of in open dozen naar de verpakker. Tegenwoordig worden de goederen al in de orderpick area in de juiste dozen geplaatst en worden deze gesloten per transportbin naar de robot gestuurd. Het wegen en de materiaalcontrole worden al eerder uitgevoerd. Onrechtmatigheden worden naar de rejectbaan gestuurd en verwerkt.

De overgang naar het geautomatiseerde systeem is tijdens lopende productie gerealiseerd. Het was een zogenaamde “openhartoperatie”, waarbij de klanten toch dagelijks op tijd en foutloos hun bestellingen hebben ontvangen

Key data: ! ! ! ! ! ! !

Branche: kleinmetaal Land: Duitsland Robot palletising Mixed palletising 2 productielijnen 2 sferische robots per lijn 450 verpakkingen per uur

Voordelen: ! ! ! ! ! !

Volledig geautomatiseerde distributieactiviteiten Efficiëntievoordeel Eenvoudig te bedienen 100% klantspecifiek systeem Foutreductie Kostenbesparing

Innovaties: ! Een nieuw, innovatief systeem voor mixed palletising ! Klantspecifieke software voor het bepalen van de volgorde van de packs en

het ideale stapelpatroon voor de mix van producten ! Camera-besturing voor de opname van de pakketten ! Robotgrijper kan de packs van drie zijden benaderen ! Webcam-overdracht van het proces “online” en “live”

Technische highlights: ! ! ! ! !

Volautomatisch mixed palletiseren ABB robots type IRB 4600 (Asterix) en IRB 6640 (Obelix) 3 softwaresystemen: Intelliware, Multimix, PLC-besturing Robot-/grijperbesturing Camera-/Vision systemen


Op klus in het buitenland Er wordt gezegd dat je Nederlanders overal tegen komt. Echter engineers in de industriële automatisering zitten op plekken waar je de gemiddelde Nederlander niet aantreft. Elke keer neemt een engineer je mee op zijn leukste reizen. Deze keer prototyping on the job. Begin 2012 kreeg ik een uitdagend karweitje

Ik had leuke encoders van het fabrikaat

In plaats van mooie rechthoekige signalen

aangeboden: een machine uit 1992

Heidenhain met 7200 impulsen per

met 90 graden fase-verschuiving (TTL A/B)

upgraden naar een nieuwe motion

omwenteling uitgezocht. Vanwege de

werden grillige impulsen met een variabele

besturing. Deze machine had ik, toen ik nog

grootte, moesten dat ringencoders worden.

faseverschuiving gemeten.

in loondienst bij een machinefabriek in

Maar de machinefabriek vond deze te duur

Duitsland werkte, zelf geconstrueerd.

en verkoos bandencoders die op een ring

Natuurlijk discussie met de leverancier van

Aangezien de problematiek van de

werden gezet van het merk Amosin. Met

de encoders. Hij was echter van mening dat

machine bekend was, was het risico goed in

passende opnemers met 14400 impulsen

de golfvorm niet alleen de oorzaak kon zijn.

te schatten.

per omwenteling. Kosten: de helft.

Dan moest het ook bij lagere toerentallen

In de datasheet van Bosch Rexroth werd

wel eens fout gaan.

Op de machine bevonden zich drie

een grensfre-quentie van 1MHz voor de

Daar had hij een punt natuurlijk. Inderdaad

servomotoren en twee spindelmotoren in

encoderingang aangegeven. Geen enkel

vreemd dat de spindelaandrijving altijd

master-slave opstelling. Motoren en aandrijf-

probleem dus.

uitschakelde bij 1050-1080 rpm.

servomotor om het gereedschap en een

Thuis werden de schema's voorbereid en de

Welke opnemers waren er geleverd?

1200kg wegende trommel met snijplaten

bestellingen gedaan. Eind juli werd de reis

14400 impulsen per omwenteling. Dat bleef

aan te drijven. En 2 servomotoren om de

naar de Ford fabriek in Valencia (Spanje)

bij 1200 rpm nog bijna een factor 4

sledes waarop dat gereedschap zit van en

gestart. Aangezien de zomervakantie bij

beneden de grensfrequentie.

naar het werkstuk te verplaatsen. (Werkstuk:

Ford begonnen was konden we meteen

Ehhhhh.... factor 4???? Idee!!!

krukassen voor de automobiel industrie).

aan de slag. De mechanische mensen

Het zal toch niet zo zijn dat Bosch Rexroth de

begonnen de overbodige motoren en

flanken van de TTL impulsen bedoelt in

De spindelmotoren drijven het werkstuk aan.

mechaniek te strippen en te vervangen. De

plaats van de frequentie?

Dit werkstuk zit opgespannen in twee grote

elektro mensen begonnen met de

klauwplaten (ca. 1000kg per stuk) die met

schakelkasten aan te passen.

versterkers van het fabrikaat Indramat. Eén

De drie weken zomervakantie voor Ford waren bijna voorbij en de productie begon

een toerental van 700-1200 omw./min ronddraaien. Bij krukdraaimachines wordt de

Na 10 dagen hard en zwaar werk kwam het

te roepen om de machine. Die doet het

krukas excentrisch opgespannen, zodat de

moment dat de hoofdschakelaar weer in de

echter nog niet. De paniek in ieders ogen is

krukken in het draaicentrum komen te

stand "I" ging. I/O test, de voorbereide

duidelijk zichtbaar. Mijn zweet ruikbaar en

liggen.

wijzigingen in de PLC (Allen Bradley -

dat kwam niet alleen door de temperatuur.

PLC5/40) en in de Rexroth besturing (MLC-

Het is intussen 23:00 en we besloten toch

Om nu deze krukas niet te twisten (vooral

L40) ge-upload. Communicatie tussen PLC

maar te gaan slapen. Bij Bosch Rexroth kun

tijdens het open aftoeren van de machine)

en MLC via Devicenet. Wauw, doet het

je nu toch niemand bereiken.

had men begin 90er jaren bedacht dat de

meteen. De eerste hobbel is genomen. Daags erna een telefoontje naar de

twee klauwplaten synchroon gehouden moesten worden met een zogenaamde koningsas.

De drie servomotoren in bedrijf gesteld. Ook

ontwikkelafdeling van Bosch Rexroth in Lohr

hier geen noemenswaardige problemen.

Am Main gepleegd.

Dan de spindel opstelling. Encoders werken, De wens van de klant was om deze

impulsen komen binnen. Motoren draaien,

De uiterst behulpzame heer aan de telefoon

koningsas uit te bouwen en de synchroon-

synchroon loop is goed tot zeer goed.

was al direct van mening dat een

loop te waarborgen via de aandrijvingen. In

Maximaal enkele seconden hoekafwijking

grensfrequentie van 1MHz wat aan de hoge

theorie moest dat met moderne digitale

tijdens open aftoeren bij 500 rpm.

kant was, maar hij zou contact opnemen

drives zonder problemen kunnen.

Nauwelijks slechter (nou ja slecht) bij 900

met de hardware mensen. Die wisten

Voordeel voor de klant was dan dat hij op

rpm

precies welke hardware gebruikt was en konden er maatgevend over vertellen.

de krukdraaimachines de hoekverdraaiing tussen twee in lijn liggende krukken

Dan maar meteen naar 1200 rpm.

Om 10:00 kwam het verlossende

eenvoudig zou kunnen aanpassen.

En dan gaat het mis. De aandrijfversterkers

telefoontje. De grensfrequentie van de

gaven de meest vreemde en onverwachte

ingang van de encoderkaart was niet 1MHz

Voorwaarde voor deze opstelling is natuurlijk

meldingen.Na een dag zoeken werd de

maar 250kHz. Men had zich vergist met de

een encoder op de aandrijfassen van beide

vorm van de encoder impulsen als verdacht

flanken van het TTL signaal.

spindels.

aangemerkt.


AGENDA

Niet leuk maar wel duidelijk. Dan maar bij de machinefabriek met spoed opnemers besteld met 9000 impulsen per omwenteling om tot een toerental van 1200 rpm te kunnen komen. Deze opnemers arriveerden enkele dagen later. Een kwartier na installatie van deze opnemers was de machine in productie en konden we douchen. De gespaarde kosten op de Heidenhain encoderringen waren echter meermaals verbruikt. Een duidelijk voorbeeld van duurkoop is zeker niet goedkoop! Wie

Wim Cranen

Leeftijd

57 jaar

Opleiding HTS Technische Informatica Werkt bij Eigen bedrijf WCCandM! Landen

NL, D, UK, VS, Spanje, Italië, Frankrijk, Hongarije, Tsjechië,

Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen met cursussen. De belangrijkste events op een rijtje;

behulp van beursbezoek, trainingen en

mei 13 t/m 15 mei 2014 Vakbeurs: Maritime Industr y producenten en constructeurs Voorheen de vakbeurs Construction & shipping. Voor voor de maritieme branche Locatie: Evenementenhal - Gorinchem 20 t/m 22 mei 2014 Vakbeurs: Technische Industriële Vakbeurs of uit te breiden De vakbeurs om het bestaande netwerk te onderhouden Locatie: Evenementenhal - Gorinchem

juni 3 t/m 5 juni itee Forums: PCIC Petroleum & Chemical Industr y Comm rvaringen op het gebied van praktijke De PCIC is het forum voor uitwisseling van Olie/Gas en de chemische industrie elektro- en instrumentatie technologie in de Locatie: Amsterdam

Mexico, China, India, Japan Favoriet

Spanje en Japan

Want

Shutdown werkzaamheden in Spanje zijn altijd in de zomer. De mensen in Japan zijn uiterst beleefd.

11 t/m 12 juni Vakbeurs: Vision, Robotica & Mechatronics ’s, voor de Benelux en De belangrijkste vakbeurs voor de genoemde thema Duitsland. ven Locatie: NH Conference Centre Koningshof - Veldho

Nooit meer naar??? Overal is wel iets. Neem het maar zoals het komt. Branches Automotive en machinebouw

september/oktober 2 t/m 4 september 2014 Vakbeurs: TIV Technisch Industriële Vakbeurs technische industrie Deze expositie biedt alles over de volle breedte van de berg Locatie: Evenementenhal - Harden 30 september t/m 3 oktober 2014 Vakbeurs: World of Technology & Science (Federatie Aandrijven en De FHI (Federatie van Technologiebranches) en de FEDA logie en wetenschap bij elkaar Automatiseren) brengen de werelden van techno Locatie: Jaarbeurs - Utrecht

meld onze je aan via linke din groe

p

Heeft u ook een punt voor de agenda? Stuur het naar

[email protected]


Feed Design Lab - Hungry for knowledge Feed Design Lab is het onderzoeken opleidingscentrum voor de diervoederindustrie. Ruim 30 bedrijven uit Nederland, België en Duitsland zien het gezamenlijke belang en investeren als partner mee in het centrum, ondanks dat ze af en toe concurrenten van elkaar zijn. Ze hebben besloten te gaan samenwerken in het Feed Design Lab. Door te investeringen in het Feed Design Lab zijn ze in staat om mensen op te leiden, nieuwe producten te creëren en nieuwe productie methodes te ontwikkelen. Na veel voorwerk was het begin april dan

Door bijvoorbeeld het veevoer gezonder te

eindelijk zover, het Feed Design Lab is

maken worden de dieren gezonder.

Het Feed Design Lab zal daarnaast ook

geopend. Het heeft als missie het

Hierdoor kan het gebruik van antibiotica

dienen als trainingscentrum met de

Opleiding

bevorderen van open innovatie &

verminderd worden. Daarnaast is er veel

modernste technieken voor de productie

kennisdeling in de diervoerindustrie. Om zo

onderzoek gaande om op andere

van diervoerders. Hier kunnen docenten van

te komen tot een duurzame dierlijke

manieren eiwit te winnen. Dit kan

MBO, HBO en Universiteiten les geven in een

productieketen.

bijvoorbeeld uit algen of meelwormen.

echte fabriek. Dit om de jongeren nog meer

Algen zijn goed te telen en rijk aan eiwit en

te motiveren en te inspireren. Het doel

De stichting is het innovatie- en educatie-

omega 3 vetzuren. Er wordt dus gekeken of

hiervan is om meer goed opgeleide en

centrum in de keten “Farm-to-Fork” met de

er van algen een eiwitbron gemaakt kan

gemotiveerde mensen beschikbaar te

focus op:

worden.

krijgen voor de arbeidsmarkt.

! Gezondheid en dierenwelzijn ! Alternatieve grondstoffen ! Nieuwe technologie

De proeffabriek (Feed Design Lab)

! Efficiëntie en milieu

Als het gelukt is om van algen een eiwitbron te maken, is er nog geen veevoer. In de proeffabriek kan geëxperimenteerd worden

Onderzoek

met het ontwikkelen van nieuwe

Door middel van kennisdeling van het

grondstoffen voor diervoer. Hierdoor kan

bedrijfsleven, in de keten van grondstof tot

bekeken worden wat de beste productie

eindproduct, kennisinstellingen en de

methoden zijn en krijgt het varken straks ook

overheid, wordt getracht nieuwe voersoorten

voer dat hij lekker vindt.

en technologieën te ontwikkelen voor een duurzaam dierlijke eiwitketen.

Een onderzoek & educatiecentrum voor innovatie en verduurzaming van de diervoerindustrie. Feed & technologie bedrijven uit Nederland, België en Duitsland werken samen in een open innovatie netwerk. Feed Design Lab Stayerhofweg 25 F 5861 EJ Wanssum Industrieterreinnummer 6435 www.feeddesignlab.nl


Plotseling te veel werk aan de winkel? Geen ervaring met een speciﬁek systeem? Uitloop op een project of ziekte van een medewerker? Een Industrial So ware Engineer nodig met Mobile App kennis?

Wordt snel opgelost, My Automa on! Onze zeer ervaren mensen staan klaar om u bij te staan: PLC- en SCADA specialisten DCS en hybride DCS engineers MES, MIS & MOM ontwikkelaars Industrial Web / Mobile App programmeurs Hardware Engineers en Elektrotechnisch tekenaars nieuw Mechanical Engineers

Ontwikkeling in Kennis en Kunde Bij MY AUTOMATION is zelfontwikkeling een must! Doordat onze engineers con nu worden geschoold in zowel de harden de so skills, zijn ze voorbereid op het werken in teams aan uw mooie projecten.

Zweedsestraat 8A1-8A2 7418BG Deventer 0570 51 00 11

MA IT MY AUTOMATION

MA MECHANICA

www.ma-it.nl [email protected]

www.ma-mechanica.nl [email protected]

MY AUTOMATION

Data uitwisselen tussen verschillende systemen In industriële omgevingen is er niet altijd een standaard oplossing beschikbaar om data uit te wisselen tussen geautomatiseerde systemen. Bedrijven ervaren dit probleem vaak als een lastig en duur obstakel bij het realiseren van betere informatievoorziening binnen het bedrijf. Industriële automatiseringssystemen leveren

Data-overdracht dankzij verticale

een stroom aan gegevens die worden

integratie en dataconversie

gebruikt voor onder meer procesverbetering, operational excellence, kwaliteitscontrole, traceerbaarheid, voorraadbeheer, orderverwerking, onderhouds-management en storingsdiensten. Door deze gegevensstroom te koppelen aan bedrijfsinformatiesystemen is het voor bedrijven mogelijk om onder andere de volgende uitdagingen aan te pakken:

Ontwikkeling van de KH Information Server De Consultants van Koning & Hartman

Voor de koppeling van verschillende

hebben op basis van praktijkvraagstukken bij

bedrijfsinformatiesystemen is een verticale

klanten (voedingsmiddelen-,

integratie van de verschillende lagen in

farmaceutische industrie en nuts- bedrijven)

automatiseringspiramide (zie afbeelding),

een aantal conversie-modules ontwikkeld

gebaseerd op ISA 88 en ISA 95, noodzakelijk.

voor specifieke toepassingen. Dit is

De verschillende data-formats, structuren en protocollen van deze lagen zijn vaak afwijkend van elkaar. Om gegevens uit het

uitgemond in de KH Information Server (zie afbeelding 1). Deze wordt inmiddels bij een aantal klanten succesvol toegepast.

productieproces binnen de

De KH Information Server ondersteunt de verticale integratie van de automatiserings-

! Kosten besparen in het productieproces en

bedrijfsomgeving toch beschikbaar te

op onderhoud & beheer

maken, is daarom vaak dataconversie

piramide, door de schakel te zijn die data-

! Kosten besparen door het voorkomen van

noodzakelijk.

uitwisseling tussen verschillende systeem-

fouten, veroorzaakt door het handmatig

lagen faciliteert. Ongeacht het

overzetten van data

communicatieprotocol.

! Leveren van een constante product-

De KH Information Server software draait als

kwaliteit

een Windows-service op de achtergrond.

! Voldoen aan weten regelgeving en MVO

doelstellingen Voorbeelden uit de praktijk

! Bewaking en besturing op afstand van

geografisch afgelegen locaties

Bij een groot voedingsmiddelenbedrijf is de

! Het creëren van een leverancier

dataoverdracht van een SQL database naar

onafhankelijke en veilige IT-infrastructuur

een ERP systeem (SAP) gerealiseerd. Dit is

! Het uitlezen van gegevens uit legacy- en

opgelost met behulp van de KH Information

oudere systemen, die over het algemeen

De data-overdracht, die bijvoorbeeld nodig

lastig te koppelen zijn

Server, op basis van dataoverdracht van

is om gegevens van een SCADA systeem te

deze SQL database via B2MML naar het ERP

gebruiken in een ERP systeem, is vaak een

systeem. Het aantal geproduceerde

dure en technisch lastige uitdaging die om

producten, de verbruikte materialen en de

veel specialistische kennis vraagt.

rejects zijn hierdoor beschikbaar binnen de bedrijfsomgeving van de klant. De klant

Koning & Hartman levert oplossingen op het gebied van Telecom, Industrie en Infrastructuur. Met ruim 800 medewerkers is Koning & Hartman een uniek bedrijf. De medewerkers hebben dagelijks te maken met de nieuwste technologieën en werken samen met vooraanstaande partners en opdrachtgevers.

Informatie snel en veilig, op de juiste tijd

heeft op basis van deze informatie het

en plek beschikbaar

aantal rejects substantieel terug kunnen

Belangrijk zijn betrouwbaarheid van data-

dringen.

conversie, snelheid, capaciteit van data-

Bij een windmolenpark van een

overdracht, beschikbaarheid en veiligheid

energieleverancier is de informatie

van verbindingen en servers. Dit zorgt ervoor

voorziening vanuit meerdere windmolens

dat informatie op de juiste plek en op het

gecentraliseerd. Dit werd opgelost met

juiste moment beschikbaar is.

behulp van de KH Information Server, op

De software hiervoor moet ontwikkeld zijn op basis van open protocollen, zodat schaalbaarheid, traceerbaarheid, patch management en versiebeheer eenvoudig en gestandaardiseerd zijn.

basis van dataoverdracht van diverse legacy systemen naar een SQL database. De klant heeft hierdoor inzicht in energieopwekking, de draai-uren, de storingsmeldingen en het rendement van deze windmolens.

Verder zijn de inrichting van het onderhoud

koningenhartman.com t. 020 587 76 00 [email protected]

& beheer en training van gebruikers van groot belang. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het afsluiten van servicecontracten (SLA's).


is sinds kort wel mogelijk. Eindelijk! De KH Information Service De KH Information Service is een aanvulling op de KH Information Server en omvat het totale pakket van diensten zoals inventarisatie, advies en begeleiding, hardware en software voor de oplossing van data-acquisitie (met standaard- of maatwerkkoppelingen), database voorbereiding, database beheer en verschillende gebruikersmodules voor: rapportage, orderverwerking, receptenbeheer, analyse en storingsmelding en de daarbij behorende trainingen. De KH Information Service is bij uitstek geschikt om de genoemde uitdagingen succesvol te lijf te gaan. Naastliggend figuur is een schematische weergave van de mogelijkheden van de KH Information Service.

Afb 1. KH Information Server Afb 2. KH Information Service

De toegevoegde waarde van de KH Information Service voor bedrijven ! Een betaalbare 'lean and mean' oplossing

die eenvoudig schaalbaar is ! Door gegevens uit verschillende systemen

eenvoudig en overzichtelijk, vanuit één centrale database, beschikbaar te stellen aan gebruikers, ondersteunt het een bedrijf bij het realiseren van haar doelstellingen ! Door het centraal bijhouden, veiligstellen

en archiveren van data voor validatie en compliance, een bijdrage leveren aan het eenvoudiger voldoen aan weten regelgeving ! Kosten besparen door langere levensduur

en hogere beschikbaarheid van installaties door verbeterd asset-management en verkorte time-to-repair ! Ondersteunen van MVO en kosten

besparen door bijvoorbeeld gegevens over energie- en waterverbruik beschikbaar te stellen ! De mogelijkheid tot het creëren van een

omgeving waar productleveranciers niet meer bepalen welke applicaties aan elkaar gekoppeld moeten/kunnen worden ! De mogelijkheid tot het koppelen van

De KH Information Service wordt

Voor meer informatie over de

systemen op afgelegen locaties via het

gepresenteerd tijdens de Products &

mogelijkheden van de KH Information

internet, GPRS of SMS

Systems Dagen van Koning & Hartman op

Service, een inventarisatie of een Quick

dinsdag 20 mei 2014.

Scan kunt u contact met Koning & Hartman opnemen


De beginnende IA Professional Vijf maanden geleden interviewde IA Professionals Bart voorafgaand aan zijn stage bij LAN Handeling Systems. Aan het einde van zijn stage zochten we Bart weer op om samen met zijn begeleider Peter Mermans te bekijken hoe het met Bart tijdens zijn stage is vergaan. Peter Mermans, waarom stagiair(e)s

Hoeveel tijd voor begeleiding

Hoe is de koppeling met de PLC

voor LAN?

calculeer je in?

geregeld?

We zijn altijd opzoek naar talent. Er is wel een

Ongeveer een halve tot een hele dag per

Aangezien de PLC blokken al

ruim aanbod maar minder talent. De

week. En natuurlijk zijn er nog de verslagen

gestandaardiseerd waren voor zowel

neusjes van de zalm, die wil je natuurlijk als

van de stagiair(e)s waar we veel aandacht

Siemens als Allen Bradley lag de interface

bedrijf hebben. Als wij via stageplaatsen

aan besteden. Alles wat ze doen en

naar de HMI vast.

talent aantrekken en goed begeleiden is

onderzoeken moeten ze helder en

dat voor ons bedrijf een enorme boost. Het

overzichtelijk kunnen beschrijven.

is een investering die de moeite waard is. Zeker als ze hier in dienst komen.

Hoeveel heb je uiteindelijk gerealiseerd van je oorspronkelijke

Bart, je stage zit er nu bijna op. Hoe is

planning?

het gegaan?

De meeste modules van m'n lijst zitten nu in

Je wilt op niveau MBO en HBO

Het is prima bevallen. Ik had wel snel in de

de panels. Ik moet er nu nog 3. In totaal

stagiair(e)s actief benaderen. Hoe ga

gaten dat het werken in de praktijk

had ik er 25.

je dat doen?

wel veel meer verantwoordelijkheid met zich

Scholen hebben jaarlijks een aantal

meebrengt dan de projecten die je op

Wat heb je extra opgestoken van de

evenementen. Hier kun je je als bedrijf

school doet.

stage in vergelijking met school?

uitstekend en opvallend presenteren. Om

Op school werkte ik met Siemens, dit was

onze zichtbaarheid te vergroten zijn we nog

Wat was de opdracht?

een goede basis. Voor het Allen Bradley

aan het aftasten wat onze verdere

De opdracht die ik hier als stagiair heb

panel heb ik veel research moeten doen op

mogelijkheden hierin zijn, we denken hierbij

gekregen was het standaardiseren van de

Google, Internet en bestaande

bijvoorbeeld aan het geven van

functionaliteit van HMI schermen. Dit voor

documentatie bij LAN.

gastcolleges op hogescholen.

zowel Siemens als Allen Bradley panels.

Hoe komt LAN aan stagiair(e)s?

Hoe heb je 't aangepakt?

Wij zijn inmiddels behoorlijk ingebed in ons

Als eerste heb ik alle schermen en

netwerk, scholen, opleidingen en in

bijbehorende functies geanalyseerd. In

de media. Daar halen we onze stagiair(e)s

eerste instantie heb ik een totale planning

vandaan. Ik zit hier al 15 jaar en ken zo mijn

gemaakt, maar ik kwam er al snel achter

mensen. We zitten natuurlijk in de hoek

dat dat niet de ideale manier was.

Eindhoven, Den Bosch en Tilburg. Door de

Vervolgens heb ik alles opgedeeld in

grote concentratie van technische bedrijven

modules en de planning hierop aangepast.

is je netwerk belangrijk om aan goede stagiair(e)s te komen.

Heb je de schermen voor zowel Siemens als Allen Bradley gemaakt?

Let je dan ook op karakter en

Ja, eerst voor Siemens. Hier was ik al mee

instelling?

bekend. Daarna de vertalingen gemaakt

De stagiair(e) moet natuurlijk wel in de groep

naar Allen Bradley. De looks and feels

passen. Natuurlijk hou je rekening met

moeten hetzelfde zijn voor beide systemen,

karakters en gevoeligheden. Ook wat

maar onderhuids moet je bepaalde

zelfredzaamheid is belangrijk. Het is niet de

functionaliteit natuurlijk anders oplossen. Het

bedoeling om de stagiair(e) constant vooruit

ene pakket gaat anders om met b.v.

te moeten duwen. Dat houdt op een

faceplates dan het andere pakket. De

gegeven moment op.

uitdaging is de buitenkant zoveel mogelijk hetzelfde te houden, zodat het voor de

De stagiair(e) loopt vast, wat doe je

gebruiker niet uitmaakt of hij op een

dan als begeleider?

Siemens of een Allen Bradley panel werkt.

Je kijkt 't aan. Iedereen moet eigenlijk instaat zijn om zelf z'n oplossingen te vinden. Als het goed is zit dat al in je opleiding opgesloten.


Was je vanuit school goed voorbereid

Had je het gevoel dat je echt

op je stage?

opgenomen werd door het team?

Als je bij LAN binnenkomt wordt je meteen

In het begin zat ik op kantoor. Dat gaf me

verteld dat je nog veel te leren hebt. Wat je

de kans om de mensen beter te leren

niet weet ga je daar leren in de praktijk.

kennen. Ik werd snel in de groep

Daar krijg je volop de tijd voor.

opgenomen. Je hebt natuurlijk wel

Zijn er schoolvakken waarvan je nu

disciplines binnen het bedrijf die elkaar

zegt dat je ze in praktijk mist?

tijdens pauzes blijven opzoeken. Maar dat is

Ik ben gelukkig weinig wiskunde

begrijpelijk.

afwisselend te maken met verschillende

tegengekomen. Planning hebben we op school wel gehad, maar in de praktijk gaat

Heb je tijdens je stage wel eens een

het toch wel anders. Een planning op school

moment gehad van: oh hellup, wat

ervaar je als 'ja, het zal wel' maar op de

moet ik nou?

echte werkvloer is een planning van

Dat heb ik wel gehad met een bepaald

onschatbare waarde. Daar hangt alles van

scherm en met bepaalde software. Niks

af.

over te vinden waar dan ook, dan vraag je intern om hulp!

Hoe was het om 'hands-on' te werken in plaats vanuit de schoolbanken?

Heb jij tips voor komende stagiairs?

Het was zoals ik verwacht had. Op school

Maak heldere en duidelijke

hadden we al een aantal machines getest

overdrachtsdocumenten en zet ze op de

zoals die hier bij LAN staan. Alleen zonder

server voor diegenen die het na jou mogelijk

product. En dat is toch wel een behoorlijk

nodig hebben. Ik heb een werkbeschrijving

verschil.

gemaakt van hoe ik het heb aangepakt en

Toen was het moment daar, je mocht

kunnen anderen na mij verder

wat de filosofie was achter mijn aanpak. Zo

mee naar een IBS in Duitsland? Helemaal te gek. Een klant had een probleem met rvs-trays. De sensoren detecteerden de trays niet altijd, waardoor de lijn niet optimaal functioneerde. We hebben het probleem geanalyseerd en vervolgens opgelost.

In jouw functie zit je dan weer achter je bureau en vervolgens loop je met je laptop de werkvloer op. Dat trekt me vooral. Dat is wat mij betreft het leukste van het vak. En het grote verschil tussen b.v. een WTB'er en een IA-er. Bij mij op kantoor zat een jongen naast me. Hij had WTB gedaan maar nog nooit een machine aan het werk gezien. En ik wel!


Nieuwe productielocatie in Apeldoorn Door gewenste procesveranderingen en veroudering van bestaande productielijnen heeft VDL Weweler besloten om een geheel nieuwe productielocatie te bouwen in Apeldoorn. IA- Professionals sprak met Peter van Wilgen, die als hoofd automatisering nauw betrokken was bij de nieuwbouw.

Project start

De fabriek is opgezet volgens het principe:

Door aanwezige producten proceskennis,

alles eruit wat niet noodzakelijk is en houd

was Weweler in staat om de nieuwe

het simpel. Dit zorgt voor minder storingen

productielijn zelf te ontwikkelen en

en overzichtelijkheid.

vervolgens de juiste leveranciers van de

Veiligheid

machines, software, etc. te selecteren.

Bij Weweler zijn ze er van doordrongen dat In de 2e helft van 2011 werd een 5

ze uiteindelijk zelf verantwoordelijk zijn voor

personen sterke projectgroep opgericht voor

de veiligheid op de eigen productielocatie.

het nieuwe bouwproject. Elk van de 5 leden

Vaak zie je dat elke machine in een lijn is

met zijn eigen expertise. Het eindproduct

Door het warm vormen van de veer (walsen

uitgerust met een lokale noodstopknop, die

was bekend, de productiestappen niet.

en buigen) direct aan het hardingsproces

alleen de betreffende machine in een

Uiteindelijk is gekozen voor een gedeeltelijk

(de veer wordt uitgehard in ovens) te

veilige situatie brengt. Dit levert vaak

nieuw productieproces.

koppelen, kan de warmte voor het

problemen op met de veiligheid en de CE

hardingsproces uit het vormproces gebruikt

certificering. Om dit te voorkomen is er

worden. Daardoor wordt een

gekozen voor 1 noodstopsysteem voor de

energiebesparing van 35% gerealiseerd en

gehele lijn. Hiermee is de veiligheid ook voor

de doorlooptijd flink gereduceerd.

het geheel gegarandeerd.

Peter was binnen de projectgroep de

Flexibiliteit

verantwoordelijke voor de handling en

Om het productieproces flexibel te houden

besturing van deze nieuwe productielijn.

is ervoor gekozen om meerdere robots op één track te plaatsen. De robots kunnen met

VDL Weweler ontwikkelt, produceert en verkoopt luchtveersystemen, asliften, paraboolveren en speciale assen voor producenten van trailers, trucks en bussen. In 1924 startte Weweler als groothandel in vervangingsonderdelen voor zware voertuigen. Vanaf 1948 ging het bedrijf zelf bladveren produceren en later ook luchtveringsystemen. Sinds 2001 is Weweler onderdeel van VDL Groep. Het bedrijf is de absolute top in kennis en engineering van geavanceerde luchtveringsystemen en is de enige verenfabrikant ter wereld met een eigen trailer veersysteem. VDL Weweler heeft 160 medewerkers en kent een marktaandeel van circa 40% in Europa, en wereldwijd circa 20%.

Engineering standaard

de werkstukken over de rails bewegen.

Voor de besturing werd een document

Productiestappen kunnen worden

opgesteld met als titel “engineering

overgeslagen door er langs te rijden. Dit kan

standard”. Peter meldt dat dit document

van pas komen als er voor sommige

ook indirect aangaf welke zaken niet

producten bepaalde bewerkingen niet

optimaal zijn bij de bestaande machines. In

nodig zijn. De voeding van de robots wordt

dit document zijn vele technische zaken

verzorgd door sleepcontacten. De remote

beschreven m.b.t. de constructie,

I/O en het profi-safe signaal communiceren

hydrauliek, kleuren, normen en

via een WIFI netwerk.

machinerichtlijn, maar ook over hoe de besturingssoftware eruit moest komen te zien. Zo is de software gemakkelijker te onderhouden en kunnen alle machines door middel van een centraal SCADA systeem worden bediend. Voor een goed overzicht op het productieproces is gekozen voor een centrale bediening vanuit de operatorruimte boven de productielijn. In de “engineering standard” stond ook beschreven hoe de interface naar het bovenliggende SCADA systeem eruit moest komen te zien.

www.vdlweweler.nl


Zelf in control Een grote verandering ten opzichte van voorgaande projecten was dat Weweler zelf de controle heeft behouden. De leveranciers werkten op regiebasis. Hierdoor was Weweler in staat om te allen tijde verbeteringen door te voeren. Dit is terug te zien in het uiteindelijke resultaat.

Het Proces Het proces is in drie delen op gedeeld: ! Walsen ! Harderij ! Koude nabewerking

Koude nabewerking

Walsen

Harderij

Staal wordt gebundeld aangevoerd. Het

Een robot neemt het werkstuk vanaf de

De koude nabewerking bestaat o.a. uit

staal is ongeveer 100mm breed, 50mm dik

buffertafel naar de draaioven. Hier wordt het

stralen en lakken. Faciliteiten voor deze

en + 1 meter lang. De robot depalletiseert

in 1 uur gelijkmatig opgewarmd en daarna

bewerkingen zullen later in 2014 ook in deze

het staal en legt het in de inductieve

weer afgekoeld. Voorheen gebeurde het

nieuwe fabriek worden opgebouwd.

opwarmunit. Daarna wordt het product

afkoelen in oliebaden. In het nieuwe proces

ontsinterd. De robot legt vervolgens het

is het de wens om het werkstuk af te koelen

Kennis behoud

product op de wals. Om dit aan beide

tot 300 graden. Dit is in olie niet mogelijk.

Om de fabriek goed draaiende te houden

kanten mogelijk te maken wordt het werkstuk

Daarom is ervoor gekozen om het werkstuk

wordt er geïnvesteerd in de opleiding en

te koelen in zoutbaden. Die kunnen de hoge

uitbreiding van de technische dienst. Zo kan

temperaturen goed aan en bijkomend

VDL Weweler ook in de toekomst zelfstandig

Het volgende station maakt de ogen aan

voordeel is dat de materiaalstructuur wordt

aanpassingen uitvoeren aan de eigen

de veer. De hiervoor gebruikte robot staat

verbeterd. Na afkoeling wordt het werkstuk

productielijnen

op een track waar in totaal 4 robots op

gepalletiseerd.

overgegeven aan de volgende robot.

bewegen. Deze zorgen voor het transport tussen de verschillende bewerkingsstations. Nadat het werkstuk is voorzien van gaten en de juiste curve, wordt het door middel van een visionsysteem gecontroleerd en op de buffertafel afgelegd.

Facts: ! ! ! ! ! ! !

1 x Siemens S7-400 CPU 7 x Siemens S7-300 CPU’s 15 x ABB Robot SCADA - Proficy iFix MES – Proficy PlantApps ProfiSAFE Stemmer Vision Systeem


Optimaal energieverbruik door beheer op afstand In Europa verhuurt Euro Pool System jaarlijks 650 miljoen kratten aan producenten, handelaren en retailers. Al die kratten worden na gebruik op verschillende locaties van vuil ontdaan en gewassen. Door het energieverbruik te optimaliseren wil Euro Pool System in Europa fors gaan besparen. In Venlo startte het bedrijf in 2012 met een proef “energiebeheer op afstand”. CimPro leverde de apparatuur waarmee het verbruik van alle afzonderlijke installaties in beeld wordt gebracht. De eerste resultaten zijn verrassend. “Aannames die in het verleden zijn gedaan, moeten bijgesteld worden”, zegt Ron Eeuwijk, manager Engineering and Development bij Euro Pool System. In een enorme hal van Euro Pool System op

Open systeem

een industrieterrein in Venlo, tegenover de

In een wandkast in de ruimte waarin de WKK

groenteveiling, worden gebruikte kratten

staat, worden de gegevens van alle meters

gewassen en gedroogd. Onafgebroken

verzameld door een T-BOX MS datacollector

passeren blauwe kratten op een lopende

van CimPro. Dit is het kloppend hart van de

band eerst de wasserij en daarna de

energiemonitoring. In de kast bevindt zich

drogerij.

een bonte verzameling aan rode, gele en

De schone kratten worden daarna

ieder kwartier informatie doorgestuurd aan

automatisch op een pallet gestapeld en

eSight.

blauwe draden. Via een internetkabel wordt

klaargemaakt voor transport. Op alle warmtegebruikers, elektrische hoofdgroepen

De programmering en inbedrijfname van de

en watermeters zijn meetinstrumenten

T-BOX MS werd gerealiseerd door CimPro. De

gemonteerd die ter plaatse het

beheersoftware is in dit geval van eSight,

energieverbruik weergeven. Al die gegevens

maar dit had elk ander pakket kunnen zijn.

worden via het net verstuurd en met behulp

Het open systeem van CimPro kan namelijk

van het energiebeheersysteem eSight

worden gebruikt in combinatie met

geanalyseerd.

verschillende energiebeheersystemen.

Ron Eeuwijk, manager Engineering and Developement

Op jaarbasis zou ons dat duizenden euro's extra aan gas kosten. Zo traceerden we ook een behoorlijke luchtlekkage in een machinedeel dat tot dus dusver onopgemerkt was gebleven. Het verhelpen

Fouten opsporen Ron Eeuwijk: “Dankzij de meetgegevens kwam ik erachter dat de warmtekrachtcentrale (WKK) veel te veel gas verbruikte. Volgens de handleiding van de centrale zou het gasverbruik veel minder moeten zijn en

hiervan bespaarde ons weer een aantal duizenden euro's per jaar aan elektriciteitsgebruik. Al bij een heel klein gaatje verbruikt een compressor aanzienlijk meer energie, terwijl een lekkage eenvoudig en snel te verhelpen is.”

dat zette me aan het denken. Toen we op zoek gingen naar de oorzaak hiervan,

Euro Pool System is Europa’s grootste logistieke dienstverlener van meermalig te gebruiken verpakkingen. De organisatie beschikt over 128 miljoen blauwe en groene kratten die jaarlijks meer dan 700 miljoen keer rouleren.

ontdekten we dat er na een revisie niet de juiste zuigers teruggeplaatst waren.

Euro Pool System heeft vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, het UK, Oostenrijk, Slowakije, Tsjechië, Hongarije en Polen.

www.europoolsystem.com


Slimmer inkopen

Monitoren kwaliteit

“Wij wisten al dat we destijds voor een WKK

Naast het gebruik als energiemonitoring-

gekozen hadden met een te grote

systeem zien wij ook steeds meer

capaciteit door van bepaalde aannames

mogelijkheden om onze installaties te

uit te gaan. Door het warmtegebruik van de

monitoren op kwaliteitsaspecten zoals de

wasinstallatie en tevens de warmtelevering

temperatuur van het waswater. Deze

van de WKK te monitoren kregen wij een

informatie is nu online beschikbaar en zo

goed inzicht in op welke momenten we

kan onze Safety, Health, Environment en

overcapaciteit hebben.

Quality afdeling beoordelen of de installatie binnen de normen presteert.

Uit de analyse blijkt dat er minder warmte nodig is om de wasbaden op de juiste

Energieverbruik per krat

temperatuur te krijgen. De kratten zijn

Eeuwijk: “Voor het eerst heeft Euro Pool

namelijk veel warmer als ze de wasserij

System nu ook een beeld van het

ingaan dan we vroeger dachten. Als een

energieverbruik per krat. Dit is echt nieuw

WKK zijn warmte niet kwijt kan, hapert de

voor ons bedrijf. De energiekosten maken

installatie. We moeten er dus altijd voor

een substantieel deel uit van onze

zorgen dat hij op volle kracht blijft draaien. In

productiekosten. Hier valt voor ons een hoop

de zomer blazen we de overtollige warmte

te winnen. Zeker omdat we verwachten dat

zelfs naar buiten. Doodzonde natuurlijk. Op

de energiekosten de komende jaren flink

andere locaties kunnen we met de kennis

zullen toenemen. Door in te zetten op een

die we nu hebben 'slimmer' een nieuwe

optimaal energieverbruik, kunnen we de

installatie inkopen”, vertelt Eeuwijk. “We zijn

kosten zo laag mogelijk houden. We gaan

ook aan het nadenken om deze overtollige

het systeem nu op meerdere locaties

warmte ergens anders opnieuw te

invoeren. Daardoor krijgen we nog veel

gebruiken”

meer inzicht in het energieverbruik. En daarmee zijn we klaar voor de toekomst”.

CimPro BV is leverancier van open besturingssystemen op afstand. CimPro levert harden software, consultancy, opleidingen, technische ondersteuning en aftersales. Voor de markt van energiebeheer op afstand biedt het bedrijf totaaloplossingen gebaseerd op draadloze en bekabelde energiesensoren en IP gebaseerde onderstations. Het beheerssysteem is gebaseerd op een database collector welke gegevens van verschillende locaties verzamelt en presenteert in gebruiksvriendelijke rapporten. CimPro heeft kantoren in Nederland en België. www.cimpro.com


Doorbraak voor agrarische voertuigen In de wereld van personenvervoer wordt al geruime tijd ingezet op alternatieven voor conventionele aandrijflijnen. Zeven ondernemende boeren uit Nederland vinden het tijd dat deze techniek ook toegepast gaat worden in agrarische voertuigen. DC netwerk

Ontwikkeling

Een derde mogelijkheid is dat de voorwielen

Elsto Drives & Controls heeft al ruim 6 jaar

Om de kosten beperkt te houden en de

bestuurbaar zijn en dat de achterwielen in

ervaring met het gebruik van de DC bus. De

betrouwbaarheid te vergroten is er gewerkt

'hondengang' gaan. In deze

DC-bus is bi-directioneel toe te passen,

met “Off the Shelf” componenten. Zo is een

laatstgenoemde stand is het makkelijker om

waardoor regeneratieve energie weer

dieselmotor met een vermogen van 130 kW

het voertuig in een modderige ondergrond

gebruikt kan worden. Ruim 1,5 jaar geleden

gekoppeld aan twee parallel geschakelde,

sneller te corrigeren. En de vierde optie is

kregen ze de vraag om mee te denken over

compacte permanent magneetmotoren

tenslotte om de voorwielen te besturen in

de ontwikkeling van een nieuw hybride

van elk 55kW van AEG-Lafert.

combinatie met een dubbele GPSontvanger (één ontvanger voor de

aandrijfsysteem. Door deze motoren oversynchroon te laten

voorwielen en één voor de achterwielen). Bij

Door de in het verleden opgedane kennis

draaien, gaan de motoren zich gedragen

deze laatstgenoemde optie worden alle

was dit een mooie uitdaging, die in

als generatoren en kan de energie die

wielen bestuurd met een

samenwerking met TNO Transport & Mobiliteit

daarbij vrijkomt met behulp van Active Cube

besturingsnauwkeurigheid van maar liefst 2

is aangegaan. Het resultaat, een hybride

frequentie-omvormers van Bonfiglioli worden

cm.

agrarisch voortuig, waarbij elk wiel door een

omgezet naar de DC-bus van 660V DC. Aan

aparte elektromotor wordt aangedreven.

deze DC-bus worden vervolgens de

Hierdoor kan ook de wens van een vrij

wielaandrijvingen, hulpaandrijvingen en de

nauwkeurig te positioneren. Het voertuig kan

batterijset gekoppeld.

daarbij zeer nauwkeurig een gekozen route

instelbare spoorbreedte vervuld worden. Dit

afleggen. Het voertuig kan dus over zijn

is één van de unieke eigenschappen van dit

eigen sporen rijden, wat er voor zorgt dat de

voertuig.

Wielaandrijving

Voor advies, engineering, productie, installatie en nazorg van complete aandrijf- en besturingsprojecten op maat is Elsto Drives & Controls dé partner bij uitstek. Elsto Drives legt zich toe op het ontwikkelen, produceren en verkopen van elektromechanische aandrijfsystemen. Daarnaast bouwen en ze wereldwijd in eigen huis ontwikkelde waterfiltratiesystemen.

Daarmee is het voertuig uitermate

grond minder verdicht wordt. Door de hoge

Voor de wielaandrijvingen, die gemonteerd

besturingsnauwkeurigheid kan er ook met

zijn op de vier wielen van het voertuig, is

hoge precisie mechanisch gewied worden.

ervoor gekozen om een 22 kW driefasen AC

Hierdoor zijn minder bestrijdingsmiddelen

asynchrone motor met vloeistofkoeling (een

nodig.

eigen ontwikkeling) te combineren met een Bonfiglioli Trasmital planetaire wielaandrijving. Op deze manier worden alle vier de wielen individueel aangedreven. Om het iets lagere rendement van een asynchrone motor te compenseren wordt gebruik gemaakt van veldversterking. Zo kan tot 5 km/uur (bij bijvoorbeeld het ploegen) toch continu een drievoudig motorkoppel worden gerealiseerd en kan 40 km/uur (met lager koppel) worden gereden op de openbare weg.

Elsto Controls is specialist in besturingsoplossingen, paneelbouw en servotechniek. Dagelijks bedenkt deze groep technologische hoogstandjes, als standaard oplossingen geen uitkomst bieden Ze maken deel uit van de Stokvis Group waar circa 300 mensen werkzaam zijn.

Wielbesturing Het voertuig kan op vier verschillende manieren worden bestuurd. Zo is het mogelijk om de achterwielen 'vast' te zetten of te laten zwenken en het voertuig uitsluitend te besturen met de voorwielen. Voor het maken van een zeer korte draaicirkel kunnen de voor- en achterwielen

www.elsto.eu

tegelijkertijd worden bestuurd.


Besturingstechniek Het complete aandrijfsysteem wordt elektronisch bestuurd vanuit een industriële PLC. Deze industriële PLC is door middel van een viertal CAN-bussen gekoppeld aan 10 gedistribueerde I/O-eilanden op het voertuig. Twee van de vier CAN-bussen, die gekoppeld zijn aan respectievelijk de wielbesturing en –aandrijving, werken met een hoge reactiesnelheid en een vertragingstijd van 1/1000 en de andere twee CAN-bussen hebben een vertragingstijd van een 1/10 seconde. Als het aandrijf- en besturingsysteem volledig is ingeschakeld dan is het stuursysteem te vergelijken met een normaal voertuig. Bij stilstand is het stuurwiel neutraal en zijn alle systemen volledig ontkoppeld. Voor

De specificaties op een rij: ! elektrische aandrijftrein met 4 x 22 kW nominaal en 4 x 44 kW maximaal

akkerbedrijf kan de gebruiker van het

! accu-pakket met een vermogen van 30 kWh

systeem in plaats van een stuurwiel ook

! range extender: zescilinder dieselmotor met 140 kW (185 pk)

kiezen voor een joy-stick besturing.

! vier aangedreven en gestuurde wielen ! elektronische besturing via CANbus, voorbereid voor master-slave en

auto-steering ! bi-directioneel DC-Bus ! drie posities voor hefinrichting en aftakas (PTO) ! de cabine is traploos verstelbaar over gehele frame lengte ! spoorbreedte 'on the fly' verstelbaar tussen 2,25 m en 3,25 m ! wielbasis 5.50 m ! laadvermogen frame 5 ton ! dankzij de super nauwkeurige GPS-rtk besturing rijdt de Multitooltrac altijd

over dezelfde rijpaden. Zo blijft de rest van het land goed voor het gewas. ! CO2-uitstootverlaging en 20% lager dieselverbruik

De Tractor (Multitooltrac)

Om de spoorbreedte van het voertuig te

De wielbasis van deze werktuigdrager

veranderen moet het voertuig rijden, als de

bedraagt circa 6 meter. Een bijzondere

wielen naar buiten c.q. naar binnen worden

uitdaging bij dit voertuig was behalve het

gestuurd.

aandrijfsysteem, ook de realisatie van de variabele spoorbreedte. De minimale

Door de verschuifbare cabine is het mogelijk

spoorbreedte bedraagt 2.30 meter en in

geworden om naast de gebruikelijke hef-

uitgeschoven positie bedraagt de

inrichting voor en achter op de tractor ook

spoorbreedte maximaal 3,40 meter.

de mogelijkheid om gebruik te maken van de hefinrichting tussen de voor en achter-

Met andere woorden voor de software kon

wielen. Hier kan het hoofdwerktuig geplaatst

niet eenvoudigweg worden uitgegaan van

worden. Door de cabine naar achter te

een enkelvoudige matrix, maar er moest

stellen heeft de bestuurder hier goed zicht

gewerkt worden met een meervoudige

op. Nek en rugklachten door het vele

matrix voor elke gewenste spoorbreedte.

achteromkijken zijn hierdoor verleden tijd.


vervolg van pagina 19

Tenslotte Bovengenoemde ontwikkeling is een ware

In de toekomst worden werkbreedtes tot 4

doorbraak op het gebied van aandrijf- en

meter ontwikkeld. Om in zo'n geval te

besturingstechniek voor industriële

voldoen aan de daarvoor geldende regels

voertuigen. Een eerste begin is nu gemaakt

van RDW is de positie van de cabine

met een agrarisch voertuig, maar er zijn nog

instelbaar.

veel meer mogelijkheden. Tijdens akkerbedrijf staat de cabine op de Zo leent dit systeem zich ook bij uitstek voor

achterste positie en op de openbare weg

voertuigen ten behoeve van grond-, weg-

staat de cabine in het midden van het

en waterbouw of voor interne logistieke

voertuig. Het verplaatsen van de cabine

voertuigsystemen en/of hijs-/hefsystemen. In

geschiedt met behulp van asynchrone

vergelijking met een conventionele

motoren en een frequentieregelaar uit de

dieselmotor kan met behulp van dit nieuwe

AgilE-serie. Beiden uit het assortiment van

systeem een 20% lager dieselverbruik en

Bonfiglioli.

dito CO2-uitstootverlaging worden gerealiseerd.

Elsto hoopt in de toekomst nog vele voertuigen in samenwerking met

In het geval van de werktuigdrager een 15%

Machinefabriek Boessenkool en Van Ham

hogere gewasopbrengst. Ondanks de

Organisatie & Advies te mogen leveren.

werkbreedte van 3,40 meter mag dit landbouwvoertuig de openbare weg op.

Ga ook naar de beurs! Bezoekersregistratie World of

Het conferentieprogramma bestaat uit

productie automatisering te visualiseren.

Technology & Science geopend

kwalitatief hoogwaardige seminars. Samen

In hal 10 staat het FEDA-collectief met 16

Sinds deze maand is de registratie voor een

met exposanten en externe sprekers worden

deelnemers waar bezoekers van World of

gratis beursbezoek aan World of Technology

in totaal ruim twintig seminars met actuele

Motion & Drives alles kunnen vinden op het

& Science geopend. De ruim 450

thema's aangeboden.

gebied van aandrijftechniek.

exposanten nodigen bezoekers van harte uit

In de World of Laboratory worden bezoekers

Bij World of Electronics wordt, net zoals bij HET

om deze technologiebeurs van maandag

diverse x-peditions aangeboden. Bezoekers

Instrument, een gratis elektronicagadget

30 september tot en met vrijdag 3 oktober

die zich hiervoor aanmelden voeren op de

aangeboden en kunnen bezoekers deze

in de Jaarbeurs Utrecht te bezoeken. Door

stands van de deelnemers analyses en tests

tijdens hun beursbezoek gratis verzamelen.

het samenvoegen van twee

uit en maken kans op het winnen van een

Gratis aanmelden voor deze projecten en

technologiebeurzen: HET Instrument en

prijs.

seminars kan via de bezoekersregistratielink

Industrial Automation & Drives is de vakbeurs

Op World of Automation staat het

op www.wots.nl

World of Technology & Science ontstaan en

Veldinstrumentatiepaviljoen waar acht

deze bestaat uit vier werelden: World of

exposanten intensief samenwerken om een

Automation, World of Laboratory, World of

grote diversiteit aan veldinstrumentatie te

Motion & Drives en World of Electronics. Elke

presenteren. In de hallen van World of

wereld biedt eigen seminars en

Automation kunnen bezoekers ook

World of Technology & Science 2014

beursprojecten aan zodat bezoekers zich op

deelnemen aan verschillende x-peditions

Datum: Dinsdag 30 september t/m vrijdag 3

hun eigen gebied kunnen laten informeren

waarbij de kennis in concrete stappen wordt

oktober

en inspireren op het gebied van

aangeboden. Het doel van deze

Locatie: Jaarbeurs Utrecht, hal 7 t/m 11

technologie.

kennisoverdracht is de verbetering in de

Meer info: www.wots.nl


De meest succesvolle winterspelen ooit! De Nederlandse schaatsers zijn nog nooit zo succesvol geweest op de Winterspelen als in Sochi. Is dit toeval? Het ontwerp en de bouw van de Adler Arena in Sochi werd geleid door de Nederlands ijsspecialist Bertus Butter. Tijdens zijn carrière is de heer Butter

Om het ijs in optimale conditie te brengen

Dick de Graaf van Hiflex sluit af met: “Als

betrokken bij de bouw van ijsbanen en

en te houden zijn 8 krachtige koelcompom-

langdurige Hiflex relatie heeft Boukens ICS

schaatsarena's van naam. Zoals het Thialf

pressoren ingezet die elk op hun beurt

een optimale technische installatie in de

stadion in Heerenveen, maar ook stadions in

geregeld worden door een 160kW Invertek

Adler Arena geplaatst en wij zijn allen zeer te

Kolomna (Rusland) en Astana (Kazachstan).

ODP-2 frequentieregelaar. 85 Inverek HVAC

spreken over de resultaten – vooral omdat

frequentieregelaars zijn ingezet voor het

we nu weten dat het Nederlandse

Nadat de heer Butter's bedrijf 'Butter en

controleren en regelen van de lucht binnen

schaatsteam prestaties heeft neergezet die

Energy' werd benaderd door de

het stadion.

er niet om liegen en waar wij als Nederlanders allemaal heel erg trots op

organisatoren van Sochi, heeft hij contact gezocht met Boukens Ice and Climate

Deze frequentieregelaars zijn speciaal

Solutions te Enkhuizen. Een Nederlands high

ontworpen voor dergelijke toepassingen. Het

performance ijsbaan-specialist voor het

geheel is zo opgezet dat er een scheiding

ontwerpen en bouwen van de Adler Arena.

wordt gemaakt tussen de lucht die zich

kunnen zijn.”

boven het ijs bevindt en de lucht die zich op Boukens ICS is één van de afnemende

de tribunes bevindt, door middel van een

systeem-integratoren van Hiflex

luchtgordijn. Hierdoor wordt de kwaliteit van

Automatiseringstechniek uit Ridderkerk. Hiflex,

het ijs niet beïnvloed door het publiek en

is gespecialiseerd in automatiserings-

worden optimale prestaties behaald door

techniek en is bij dit project betrokken door

de atleten.

het leveren van Invertek frequentieregelaars, Hitachi PLC's, Exor touch-bedienpanelen en

Invertek's Technical Manager Kees Beech

Reliance SCADA voor het regelen en

legt uit waarom de Optidrive HVAC de

besturen van de luchtbehandeling binnen

ideale keuze was voor de arena in Sochi:

de hal van het stadion en ook bij het

“Meestal worden airconditioning systemen in

produceren van het ijs.

gebouwen e.d. ontworpen voor een

Hiflex Automatiseringstechniek B.V. is uw partner op het gebied van de industriële en maritieme automatisering. Hiflex importeert een groot aantal producten van wereld naam en distribueert deze in Nederland.

maximale bezetting tijdens de piekuren. Dit Hiflex Directeur, Dick de Graaf, zegt:

betekent dat voor het merendeel van de tijd

“Boukens is al ruim 13 jaar een zeer

er overcapaciteit is en dergelijke systemen

gewaardeerde partner van Hiflex als het

door middel van een frequentieregelaar op

gaat om automatiseringscomponenten. Zij

lagere snelheden kunnen draaien. Dit geeft

benaderde Hiflex met een lijst van eisen

in vrijwel alle gevallen een aanzienlijke

voor de Adler Arena. Samen hebben we

besparing op de hoeveelheid energie en

een selectie van componenten gemaakt

daardoor reductie van kosten.

om het klimaat te waarborgen en optimale

Tevens beschikt Hiflex over deskundige technisch-adviseurs die graag met u meedenken, een 24-uurs servicedienst en een eigen trainingscentrum. www.hiflex.nl / www.hiflexonline.nl

condities te bieden aan de atleten.”


HET GRAS KAN ALTIJD GROENER! MA-IT is dé kennisleverancier voor de technische wereld. MA-IT is een snel groeiende organisatie waar ontwikkeling van nieuwe producten en diensten hoog in het vaandel staan. Daarnaast brengt MA-IT een zo groot mogelijke transparantie aan. Voor medewerker, klant en leverancier. MA-IT zoekt voor industriële automatiserings projecten in heel Nederland; Software Engineers IA Hardware Engineers IA MA-IT vraagt Gemotiveerde en betrokken mensen met een relevante, afgeronde HBO opleiding en ruime ervaring met systemen zoals Siemens S7, Mitsubishi, Allen-Bradley of AutoCAD E en E-Plan. MA-IT biedt Goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, een leuke informele werkomgeving, goede opleidingsmogelijkheden, telefoon/laptop van de zaak, auto van de zaak, uitdagende projecten, maar vooral veel ruimte om te groeien. Meer weten, neem contact op met ons via 0570-510011 of [email protected].

werk aan je

TECHNIEK .nl

De vacature site van en voor technici

Industriële Automatiseerders Nederland Ben je op zoek naar een product of een dienst in of voor de industriële automatisering? De onderstaande bedrijven werken mee aan het IA Professionals magazine en de site.

MA-IT B.V.

CSi

Kennis & Kunde in de industriële- en de kantoor automatisering

Product Handling Systemen Lissenveld 41

Zweedsestraat 8A1-8A2 7418 BG Deventer www.ma-it.nl

MA IT MY AUTOMATION

4941 VL Raamsdonksveer www.csiportal.com

Novotek

CimPro

Feed Design Lab

Productieverbetering Paardeweide 2 4824 EH Breda www.novotek.nl

Toeleverancier Smederijstraat 2

Onderzoeksinstituut Stayerhofweg 25 F 586 EJ Wansum www.feeddesignlab.nl

EPLAN

VDL Weweler

Koning & Hartman

Efficiëntie in Engineering Hengelder 56 6902 PA Zevenaar www.eplan.nl

Toeleverancier Ecofactorij 10 7325 WC Apeldoorn www.vdlweweler.nl

Technologiebedrijf Haarlerbergstraat 21e-23e 1101 CH Amsterdam www.koningenhartman.nl

Pilz Nederland

Elsto

Hiflex

Veilige automatisering Havenweg 22 4131 NM Vianen www.pilz.nl

Drives & Controls Loosterweg 7

Toeleverancier

2215 TL Voorhout www.elsto.eu

2984 CD Ridderkerk

4814 DB Breda www.cimpro.com

Wolweverstraat 22 www.hiflex.nl

IA Professionals is er voor jou! ontwikkelingen binnen de industriële

Ja, ik wil het magazine van de IA Professionals ontvangen

automatisering?

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Het IA Professional magazine ontvang je als

Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wil je ook op de hoogte blijven van de

Een postzegel is NIET nodig

IA Engineer GRATIS op je deurmat. Ga naar de website van IA Professionals en meld je direct online aan. Of vul de antwoordkaart

Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode / Plaats: . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . .

in, knip hem uit en stuur hem portvrij aan ons op.

IA

Professionals

E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Je kunt uiteraard ook je collega deze kaart

Ik ben IA Engineer

geven, zodat ook hij / zij gratis dit magazine

Ik ben in een andere functie werkzaam,

ontvangt. namelijk als . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Antwoordnummer 237 7400 VB Deventer

voorjaar 2014 Professionals Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland

Recommend Documents