IA Professional. najaar Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland. Meldt je aan op IA Prof. Lid van de IA groep

IA

najaar 2015

Professionals

Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland

In dit nummer: ! ! ! ! ! ! ! ! !

Ode aan een engineer Kinderen en techniek! Je moet het maken De link tussen kantoor en fabriek Tips & Tricks voor VMware Sorteermachine verwerkt razendsnel veel kleine orders Slimme druktransmitter van Foxboro Back to the future Op klus in het buitenland IPC Controller van Advantech

f Pro IA p n no sio aa ep s e e f j ro Pro eldt In g roep IA M ked IA g Prof Lin de p IA n o va 1 e ht n Lid Wac azin nne f i g b a Pro M ine IA z t he e 2 ga ine Ma Lees azin az g it g a u s a M m a’ ine az l het olleg 3 g Ma Dee je c a’s + et lleg ines m o az n c ag 4 e Ge en m ge al

0

Inhoudsopgave

Ode aan een engineer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Gottlieb Daimler

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Door Maarten Bulsink

De link tussen kantoor en fabriek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 De schakel tussen orderstroom en productie

Tips & Tricks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 VMware

Colofon

IA

Professionals

Industriële Automatisering Professionals Nummer 7, najaar 2015 Een uitgave van IA Professionals.nl Zweedsestraat 8A1-8A2 7418 BG Deventer T. (0)570 51 00 11 [email protected] www.iaprofessionals.nl Hoofdredacteur Maarten Bulsink

Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 De technische agenda

Razendsnelle sorteermachine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Sorteert veel kleine orders

Slimme druktransmitter van Foxboro . . . . . . . . . . . . . . 12 Belooft minder voorraad en meer flexibiliteit

Back to the future . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Terug naar de electromotor

Mijn Berlijnse avontuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Stage lopen in het buitenland

Op klus in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Verhalen over inbedrijfnames in het verre buitenland

IPC Controller Advantech . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Klaar voor de toekomst

Ode aan een engineer Zonder engineers ziet de wereld er een heel stuk anders uit. Zo ook;

Gottlieb Daimler (1834-1900) De uitvinder van één van de eerste succesvolle hoge snelheid verbrandingsmotoren. Deze patenteerde hij in 1885. Daimler studeerde aan het Stuttgart Polytechnische Instituut en werkte als engineer bij diverse ingenieursbureau’s. Hij kwam te werken als technisch directeur bij het bedrijf van Nikolaus Otto, de uitvinder van de viertakt motor. Samen met Wilhelm Maybach heeft hij Daimler Motoren Gesellschaft opgericht. Tegenwoordig bekend van Mercedes.

Tekstschrijvers Marjolein Roggen Drukker Drukwerkdeal.nl Aan dit nummer werkten mee Aram Malas, Marc Waarle & Alexander Lok Industriële Automatisering Professionals verschijnt drie maal per jaar in een oplage van 5500 stuks Advertentieverkoop Baye Loerts [email protected] Abonnementen Bent u als programmeur, engineer of projectleider werkzaam in de industriële automatisering, meld u dan aan voor een gratis jaarabonnement. Vermeld uw beroep en het bedrijf waar u werkt. Bent u geen engineer, programmeur of projectleider in de industriële automatisering, dan betaalt u slechts 40 voor een jaarabonnement. Opgeven kan via www.iaprofessionals.nl. Reageren op artikelen of aanleveren informatie nieuwe producten Stuur een e-mail aan [email protected]. Wij stellen uw reactie op prijs. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van IA Professionals.

Het magazine van de iaprofessionals.nl en de LinkedIn groep IA Professionals Nederland

Kinderen en techniek! Je moet het maken! De afgelopen jaren is er in de media regelmatig aandacht geweest voor de behoefte aan techneuten. Langzaam maar zeker lijken zelfs de basisscholen hiermee aan de gang te gaan. Een leuk voorbeeld hiervan kwam langs als

school in Arnhem. Één van deze docenten is

discussie op onze LinkedIn groep; Mad

nu samen met haar neefjes lesmateriaal

Science (http://nederland.madscience.org/).

hiervoor aan het ontwikkelen. Als alles goed

Een commercieel initiatief om naschools bij

gaat, melden we het zeker in een volgende

basisschool leerlingen een aantal lessen te

editie.

IA Professionals Nederland: Een onafhankelijke groep engineers in de

geven met leuke proefjes. Het thema van de Kinderboekenweek “Raar

Industriële Automatisering. Hierbij valt te

Daarnaast zijn er innitiatieven zoals de

maar waar”, sluit in ieder geval goed aan.

denken aan:

codeweek.nl, waarbij kinderen, jongeren,

Ik hoop dat deze aandacht zich voortzet de

ouders en docenten kennis maken met de

komende jaren. De kinderen die jong met

wereld van code. De code week vind plaats

techniek in aanraking komen zullen merken

op 200 locaties in heel Europa, wat

dat het niet saai is, maar je juist veel creativeit

aangeeft dat Nederland niet alleen staat

kwijt kunt in de techniek. Hopelijk vergroot dit

met deze uitdaging.

de kans dat deze generatie vaker voor een

Software Engineers (PLC / SCADA / Vision / MES / Robotica) Hardware Engineers (E / W) Projectleiders IA

technische studie zal kiezen. Je merkt dat de kinderen enthousiast

De doelstelling is om een platform te zijn

worden en ze beginnen vragen te stellen

Of ze rond die tijd dan nog kunnen rekenen is

aan de ouders. In mijn omgeving zijn de

een tweede, maar gezien de aandacht die

eerste modelrakketten aangeschaft. Aan

daar nu voor is, reken ik daar wel op.

enthousiasme is er dus geen gebrek! Overigens, als er iemand nog bij een mooi Steeds meer scholen beginnen in groep

voor de industriële automatisering waar: Engineers elkaar treffen Engineers kennis delen De IA word gepromoot

technisch bedrijf in de regio Arnhem is, die een

drie met de eerste techniek en natuurlessen.

rondleiding voor 6-7 jarige kan organiseren,

Wat de inhoud hiervan is, is me nog niet

dan hoor ik het graag!

Onze dank gaat uit naar:

helemaal duidelijk. Maar als de leerkrachten

We bedanken MA-IT voor de tijd en

maar enthousiast zijn en dit enthousiasme

resources die we gekregen hebben om

over kunnen brengen, zijn we al een heel

deze groep te ontwikkelen. Zonder MA-IT

eind.

was dit magazine nooit tot stand Maarten Bulsink

gekomen.

Vanuit IA Professionals zijn we bezig met een proefje. We hebben een aantal op afstand

Daarnaast willen we de bedrijven en

bestuurbare robotjes, die speciaal zijn

mensen die een bijdrage leveren aan dit

ontwikkeld voor kinderen, losgelaten op

magazine zeer hartelijk bedanken.

docenten van groep 1-2 en 3 bij een De redactie van

IA

Professionals

IA Professionals - #07 - p. 3

De link tussen kantoor en fabriek Een MES-systeem vormt de schakel tussen orderstroom en productie. Zo'n tussenlaag is onontbeerlijk om productieprocessen voortdurend te kunnen verbeteren, uitval en onderhoud te beperken en het management betere sturingsmogelijkheden te geven. Dat is de belofte van Visual Link van Hellebrekers Technieken. In de voedingsmiddelenindustrie verlaten elk jaar miljoenen producten de fabriekspoorten. Het ene product is het andere niet en elk merk heeft vaak nog weer talloze varianten. Elk product heeft zijn eigen receptuur en het is essentieel dat de juiste ingrediënten in de juiste verhouding, volgorde en onder de juiste procesomstandigheden gemengd en gemixt worden. Want als er maar iets fout gaat, leidt dat tot kwaliteitsverlies, uitval of in het ergste geval tot een product dat teruggeroepen moet worden.

Stroomlijnen Om dat te voorkomen is het raadzaam de

Een van de bedrijven die in dit gat is

datastroom over het complete proces, van

gesprongen is Hellebrekers Technieken. Dit

order tot eindproduct, te stroomlijnen. Dat is

bedrijf heeft een MES-software pakket Visual

makkelijker gezegd dan gedaan. Logistieke

Link ontwikkeld voor de visualisering,

en administratieve ERP-systemen enerzijds

archivering en data-analyse.

en Scada- en plc-productiesystemen anderzijds zijn van oudsher gescheiden werelden en hebben zich in hun eigen tempo ontwikkeld. Deze twee werelden komen samen op een tussenlaag, het terrein van Manufacturing Execution Systems (MES).

De grotere productiebedrijven beschikken al zo'n 15 tot 20 jaar over MES-software applicaties. Deze software bereikt nu het einde van zijn levensduur: vaak zijn losse programma's telkens vernieuwd en aan elkaar gekoppeld, het onderhoud wordt steeds lastiger en er zijn nog maar weinig operators die alle ins en outs kennen.

Smart industry Bij veel bedrijven bestaat deze link uit een papierstroom van orders, planningen,

Korte lijnen

meldingen en overzichten. Het

Bij de implementatie bij een klant is het de

management weet daarom vaak niet exact

uitdaging om de software naadloos te

wat er op de werkvloer gebeurt. Dankzij de

koppelen aan de bestaande, soms heel

digitalisering is het mogelijk om hier een

specifieke ERP-, Scada en plc-systemen en

einde aan te maken.

te implementeren zonder het

Dat sluit naadloos aan bij Smart Industry, een

productieproces te verstoren.

initiatief van overheid en bedrijfsleven om de industrie bewust te maken van de mogelijkheden van nieuwe

De Businessunit Industrie is onderdeel van Hellebrekers Technieken B.V., gevestigd te Nunspeet. Hellebrekers heeft haar sporen in de industriële procesautomatisering verdiend, met een focus op voedingsmiddelen en verzorgingsproducten.

productietechnologieën en de verdere integratie van ICT in het hele productieproces.

Tot de kerncompetenties behoren MES software integratie, PLC besturingssystemen, SCADA visualiseringsystemen, klimaatregelinstallaties, engineering van schakelpanelen tot en met de complete bekabeling en inbedrijfname op locatie.


Voordelen Visual Link

Lagere kosten

! Licentievrij, gebaseerd op open besturingsplatform Linux ! Java-webapplicatie, toegankelijk via elke browser en met elk mobiel ! ! ! ! ! ! ! !

apparaat Maatwerk in combinatie met standaardprocedures zoals inloggen, wegen en doseren Koppelingen op maat geschreven conform ISA 95 norm (B2MML) Klant specifieke software ondergebracht bij derde partij om vendor lock-in te voorkomen Modulair opgebouwd, klant kan kiezen voor modules Gebruiksvriendelijk, grafische interface Dashboard met real time informatie over batches Managementrapportages voor preventieve en kostenverlagende maatregelen Koppeling met OEE (Overall Equipment Effectiveness)

Hellebrekers beschikt over kennis en ervaring

resulteert in een productieschema waarin

die is toegespitst op de specifieke

staat op welk tijdstip, welke productielijn in

productieprocessen in de

welke volgorde (welke meng-, los- of

voedingsmiddelenindustrie. De kracht zit in

Dit alles leidt tot een stabiel en gestroomlijnd proces. Dankzij het inzicht in productie, problemen, uitval, prestaties en verliezen kan het management betere beslissingen nemen. Zonodig kan er preventief worden ingegrepen om de kwaliteit te verhogen en de operationele kosten te verlagen. Het voordeel voor het management en de medewerkers van de klant is dat ze zich weer meer kunnen concentreren op het maken van het product

handmatige acties er ondernomen moeten

Bovenstaande een overzicht van de artikel invoer,

de snelle, individuele en flexibele interactie.

worden) en met welke percentages van een

denk aan e.g. grondstoffen / eindproduct e.d.

Een projectteam van vooral software

bepaald ingrediënt of halffabricaat, de

engineers, werkt zeer intensief samen met

productiebatch gemaakt moet worden. De

de interne projectverantwoordelijken van de

software zorgt voor een planning op uur- en

klant om hun kennis te benutten en

minuutniveau en stelt de productielijnen in.

commitment te verkrijgen.

Na een laatste check wordt de order voor

Deze artikelen worden ingevoerd t.b.v template invoer.

productie vrijgegeven. Visual Link

Tijdens de productie komt uit de PLC-

Het doel van Visual Link is om alle data

besturing en DCS (Distributed Control System)

vanuit de kantoor- en productieomgeving

allerhande data beschikbaar zoals

centraal te verzamelen, te verwerken en te

aantallen, productieverliezen en storingen.

delen. Kortom, om uit de brei van data

Visual Link stroomlijnt deze datastroom. De

zinvolle informatie te destilleren. De MES-

gegevens worden opgeslagen in de

basisstructuur van het productieproces. Het is een

laag richt zich op het stroomlijnen van het

database en, voor zover relevant, verwerkt in

stappenplan waar het productieproces wordt

productieproces. Hier wordt beslist en

direct beschikbare informatie of in

opgedeeld in recept- en machineparameters.

bijgehouden hoe de producten worden

managementrapportages. Zo toont een

gemaakt, met welk recept, in welke

dashboard real time hoe het er met de

volgorde en met welke materialen.

productiebatch voor staat. Door de data te

Aanmaken van een template. Dit is de

integreren in een Overall Equipment Een binnenkomende order wordt ingevoerd

Effectiveness (OEE)-methode is direct te zien

in het ERP-systeem. Daar kunnen de

hoeveel minuten of euro's er verloren gaan

productielijnen nog niets mee. Door middel

door bijvoorbeeld stilstand en

van Visual Link worden de data uit het ERP-

Elk artikel kent zijn eigen parameters, denk aan

productieverlies. Met een Track & Trace

temp, doseersnelheden, mengtijden e.d. Hier

systeem geschikt gemaakt voor de

module van productstromen kunnen

komen de eigenschappen van een mix in terug.

aansturing van de productielijnen. Dit

bovendien onverklaarbare verliezen van een grondstof worden opgespoord.

Hieronder, OEE software applicatie.. .

.


In het dagelijks leven van een IA professional is het gebruik van Virtual machines bijna niet meer weg te denken. Toch blijkt in de praktijk dat veel engineers verschillende ervaringen hebben met het gebruik van bijvoorbeeld VMware Virtual machines. Eén van de dingen die je vaak hoort is dat een virtual machine traag is of vaak vast loopt. Terwijl een andere collega met een zelfde soort host computer geen hinder ondervindt. Met dank aan Richard Leenheer. Instelmogelijkheden VM Tussen de Player en de Workstation is een groot verschil als het gaat om de aanpassingen die gedaan kunnen worden aan een virtual machine. Het gebruik van VMware

Hardware VM Hardware Memory Processors Processor cores Virtualization engine Harrdisk drefrag Harddisk Compact

Functie Memory aanpassen Aantal processoren aanpassen Aantal cores per processor aanpassen Wijze waarop de CPU’s beschikbaar zijn voor Vm’s Defragmenteren van VM HD Comprimeren van VM HD

Player versie 7 X X X X X

WS versie 12 X X X X X X

Workstation geniet de voorkeur boven VMware Player. Er wordt onderscheid machine opties. In tabel hiernaast staan de

Opties VM Optie Guest Isolation

belangrijkste items die invloed op de

VMware Tools

gemaakt in hardware instellingen en Virtual

performance hebben.

Functie Overslepen van bestanden van en naar VM in Windows Deze functie, indien ingeschakeld, belast de host iets zwaarder. Verbetert grafische prestaties VM en maakt bepaalde user interface opties mogelijk, zoals `unity mode’ en bestanden slepen van de VM naar de host. Dit verbeterd de prestaties van de VM aanzienlijk.

Player versie 7

WS versie 12 X

X

X

Networking options

Virtualization engine Virtualization engine in VMware heeft als

Bij latere versies werd de snelheid ook

Het is mogelijk om bij een VM een netwerk

doel het virtueel draaien van software

substantieel hoger. De nieuwste versies hier

connectie in te stellen. In Workstation zijn er 5

betrouwbaarder en sneller te maken. In

van zijn: VT-x/EPT (Extended Page Tables) en

verschillende mogelijkheden:

VMware kan dit daarom ook worden

AMD-V/RVI (Rapid Virtualization Indexing).

ingesteld bij de hardware instellingen van

Vanaf 2015 beschikt bijna elke processor

een VM bij de Processors. Binary translation, is een software oplossing

van deze merken over deze hardware virtualisatie.

! ! ! ! !

Bridged Host-Only NAT Custom: Virtual Network LAN Segment

om software gevirtualiseerd te kunnen weergeven. Dit wordt gebruikt als de host CPU geen virtualisatie mogelijkheden heeft.

Het kiezen van de juiste optie is belangrijk. Als deze verkeerd wordt ingesteld resulteert dit geregeld in ongewenst gedrag. Hier volgt

AMD-V and VT-x, zijn op hardware geba-

een beschrijving van verschillende netwerk

seerde virtualisatie methoden, AMD-V voor

keuzes die in VMware gemaakt kunnen

AMD processoren en VT-x voor Intel

worden.

processoren. De eerste versies hiervan zorgden ervoor dat de software voor het virtualiseren een stuk eenvoudiger kon maar met een beperkte snelheid winst.

al s N e n o si

rland - T de

Best practices 1. Bij het draaien van een VM, kijk hoeveel RAM geheugen er wordt gebruikt. Is deze te hoog verhoog dan het geheugen van je VM bij je VM instellingen. Let er wel op dat je niet te veel geheugen reserveert, want als je host te weinig geheugen overhoudt zal je host computer traag worden wat ook weer je VM langzamer maakt. Een goede balans vinden is belangrijk. Dit is zeker belangrijk als er meerdere VM's tegelijkertijd actief zijn. 2. Stel bij een VM niet meer CPU's in dan de host computer fysiek heeft. 3. Het is aan te raden om 'disk space' te reserveren op je VM, vooral als je vaak data kopieert van en naar je VM. Dit is alleen in te stellen wanneer je een nieuwe VM aanmaakt en dan het HD type selecteert. 4. Voer na een schone installatie op een VM altijd een Harddisk defragmentatie uit. Dit bestaat uit twee fases. Eerst in de VM zelf en daarna via de VMware software. 5. Installeer VMware Tools. Het installeren van de VMware Tools is niet alleen handig om bijvoorbeeld gemakkelijk files over te slepen van je VM naar je host pc. De grafische prestaties zullen hierdoor verbeterd worden. Dit is nodig om goed in full-screen modus te werken. Daarnaast adviseert VMware om altijd in full-screen modus te draaien. Ze zeggen dat de prestaties van een VM dan beter zijn dan wanneer deze in de window modus draait. 6. Zorg bij een Intel processor dat in de BIOS van de host pc 'Intel-VT-x' staat ingeschakeld. Bij een AMD processor is dit AMD-V. 7. Het is mogelijk om SCSI en IDE schijven te emuleren. Volgens VMware presteren virtuele SCSI schijven beter dan virtuele IDE schijven.

s ip

& Tric k s

s

Tips & Tricks


Tips & Tricks Bij Bridged gebruikt de VM de netwerkkaart van de host computer. Op deze manier verbindt de VM zich direct met het netwerk

Voor het optimaliseren van een VM zijn hier een aantal tips die de prestatie verbeteren: 1.

en wordt op het netwerk aangemerkt als een volwaardige netwerkkaart met een eigen IP en MAC adres. Dit is de meest

2.

gebruikte optie. Bij de Host-Only instelling wordt alleen een netwerk tussen de VM en de host computer gemaakt. Bij deze instelling zal de VM geen toegang hebben tot computers verbonden

3. 4.

met de host computer. Dit is een goede instelling als er voor de VM een geïsoleerd netwerk nodig is. Meerdere VM's op dezelfde

Zorg er voor dat de VM HD schijven op een snel medium staan. Bij voorkeur op een SSD schijf of lokaal op je harde schijf. De VM op een externe harde schijf via USB werkt nog steeds goed maar de prestaties zijn merkbaar lager. In dat geval is wel zeer sterk aan te bevelen om op USB 3.0 te verbinden. Zorg er voor dat je alleen de hardware, die je daadwerkelijk nodig hebt activeert in je VM. Schakel overige hardware, zoals de floppydisk uit in je VM. Het zelfde geldt ook voor de software die op de VM staat. Probeer zo weinig mogelijk softwarepakketten te installeren, die veel impact hebben op de performance van de VM. Schakel software, die niet nodig is bij het opstarten van de VM uit. Stel je OS op zowel de host computer als in de VM zo in dat er zo min mogelijk grafische effecten zijn. Als het in 'suspended' zetten van een VM vaak lang duurt, dan kun je dit mogelijk versnellen door in de VM opstart file vier instellingen aan te passen of toe te voegen. Deze file is te vinden in de map waar je VM is opgeslagen en het is een VMX file. Open deze file met Notepad en verander of voeg de volgende entries toe. Bij traditionele harde schijven: a. MemTrimRate = 0 b. Sched.mem.pshare.enable = “FALSE” c. mainMem.useNamedFile = “FALSE” d. prefvmx.minVmMemPct = “100” Bij SSD hardeschijven: a. MemTrimRate = 30 b. Sched.mem.pshare.enable = “FALSE” c. mainMem.useNamedFile = “FALSE” d. prefvmx.minVmMemPct = “100”

host computer kunnen met deze instelling wel met elkaar communiceren. Bij Network Adress Translation (NAT) gebruikt de VM, net zoals bridged, de hardware van de host computer. Alleen de VM krijgt geen eigen IP adres op het netwerk. Uiteindelijk wordt er nog steeds een soort Host-Only netwerk gemaakt maar kan de VM wel data ontvangen van en verzenden naar het netwerk waar de host computer mee is verbonden. Deze toepassing wordt vaak gebruikt bij VM's die geen actieve rol in het netwerk vervullen, maar wel data van het netwerk nodig hebben. Virtual Networks zijn virtuele netwerken die door VMware worden gecreëerd bij installatie. Het hangt van de versie van VMware Player / Workstation af hoeveel er beschikbaar zijn. Ze heten allemaal vmnet0, vmnet1, enzovoort. Ook de bridged, hostonly en NAT opties maken gebruik van deze virtuele netwerken. Over het algemeen maakt bridged gebruik van vmnet0, host-

5.

Probeer altijd een VM te hebben die 'vers' geïnstalleerd is. Maak daar een 'snapshot' van zodat je altijd een kaal geïnstalleerde versie van de VM hebt. 6. Als op de host pc Hyper Threading is ingeschakeld dan kan dit problemen op de host pc veroorzaken. Het probleem is dan vaak dat de host pc bevriest terwijl de VM in mindere mate door blijft werken. Hyper Threading moet vaak in de BIOS van de host pc worden uitgeschakeld. 7. Het geheugen van een VM wordt grotendeels op de harde schijf van de host gezet. Bij grote VM's kan dit wel eens tot traagheid leiden. In VMware Workstation is het mogelijk om aan te geven hoeveel RAM geheugen op de host PC mag worden gebruikt. Het is zelfs mogelijk om in te stellen dat het geheugen van de VM alleen in het geheugen van de host pc mag worden gezet en niet op de schijf zelf. Dit kan bij de instelling van Workstation (Edit > Preferences > Memory tab). Het enige nadeel is dat meerdere VM's tegelijkertijd draaien dan eigenlijk niet meer mogelijk is. Deze instelling is in de Player niet aanwezig. 8. Zet in de BIOS van de host computer alle 'Power Save' functies uit. 9. Schakel de 'Debug Mode' uit. Dit kan bij de VM Settings in de options tab bij 'Advanced'. (Alleen in Workstation) 10. Hoewel deze instelling niet heel zwaar is voor de host computer, kun je er voor kiezen om bij de VM Options 'Guest Isolation' uit te schakelen. Hiermee voorkom je dat het slepen van bestanden van en naar je VM mogelijk is. (Alleen in Workstation)

only vmnet1 en Nat vmnet8, maar dit kan per versie van VMware variëren. Zodra deze virtuele netwerken worden gebruik zijn ze ook terug te vinden onder 'Network Connections' instellingen op de host pc. Bij het selecteren van een nog niet gebruikt virtual network kun je ook selecteren wat voor netwerk het is zoals bridged of host-only. Er is uiteraard nog veel meer mogelijk. We hopen je hiermee een goede start gegeven te hebben


Plotseling te veel werk aan de winkel? Geen ervaring met een speciﬁek systeem? Uitloop op een project of ziekte van een medewerker? Een Industrial So ware Engineer nodig met Mobile App kennis?

Wordt snel opgelost, My Automa on! Onze zeer ervaren mensen staan klaar om u bij te staan: PLC- en SCADA specialisten DCS en hybride DCS engineers MES, MIS & MOM ontwikkelaars Industrial Web / Mobile App programmeurs Hardware Engineers en Elektrotechnisch tekenaars nieuw Mechanical Engineers

Ontwikkeling in Kennis en Kunde Bij MY AUTOMATION is zelfontwikkeling een must! Doordat onze engineers con nu worden geschoold in zowel de hard- en de so skills, zijn ze voorbereid op het werken in teams aan uw mooie projecten.

Zweedsestraat 8A1-8A2 7418BG Deventer 0570 51 00 11

MA IT MY AUTOMATION

Science Park Eindhoven 5220 5692 EG Son www.ma-it.nl 040-7470061 [email protected]

MA MECHANICA MY AUTOMATION

www.ma-mechanica.nl [email protected]

10 november Congres: Constructeursdag 2015

18 t/m 19 november Vakbeurs: Precisiebeurs

8 t/m 10 december Vakbeurs: Engineering Materials

De Constructeursdag 2015 is bedoeld

Deze vakbeurs richt zich op

voor werktuigbouwkundige constructeurs,

precisietechnologie van micron tot

Engineering Materials is een nieuwe

ontwerpers, research & development

nanometergebied. De

vakbeurs waar engineers en

teams, consultants, docenten en

precisietechnologie wordt ingezet voor

materiaalleveranciers de laatste

studenten (HBO/TU), projectengineers en

vele branches zoals: semiconductor,

product-, projecten toepassings-

projectleiders.

health care, energie, life science,

informatie uitwisselen.

automotive, aerospace enzovoort. Locatie: Evenementenhal, Gorinchem

Locatie: DeFabrique Evenementenlocatie, Utrecht

Locatie: NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven

12 november Congres: PROFIdag

8 t/m 10 december Vakbeurs: NEW Industries

Industriële communicatie is binnen de

beurzen en congressen, kijk je op:

industrie niet meer weg te denken. Elke

NEW Industries is een nieuwe vakbeurs

moment willen we weten wat er gebeurd,

met de focus op technologische

of er een machine is vastgelopen, of er

vooruitgang in

onderhoud nodig is of misschien is er wel

automatiseringsoplossingen van proces-

te weinig output.

en productieketens.

Locatie: Evoluon, Eindhoven

Voor een volledig overzicht van

iaprofessionals.nl

Locatie: Evenementenhal, Gorinchem


Sorteermachine verwerkt razendsnel veel kleine orders De moeilijkheid bij het verwerken van online bestellingen is het hoge aantal kleine orders. Door de enorme groei van dit type order is steeds meer behoefte aan geautomatiseerde systemen. Het Duitse bedrijf Hermes Fulfilment wil daarom voor verschillende klanten een sorteermachine installeren die deze e-commerce orders volledig automatisch en foutloos samenstelt en verzendt, zonder dat de sorteermachine verstopt raakt. Vanuit de Duitse stad Haldesleben verwerkt Hermes Fulfilment de internetorders voor een aantal grote kledingmerken. Met meer dan 5000 medewerkers is Hermes Fulfilment in Duitsland een grote speler op dit gebied.

Handmatig Tot voor kort werden alle orders handmatig gepickt. Daarna gingen deze producten over transportbanden naar een specifiek inpakstation. Daar werden de artikelen op

In vier centra verwerkt Hermes kleding en

de juiste manier verpakt en van een

accessoires, schoenen en lederwaren,

verzendlabel en eventuele bijbehorende

horloges en juwelen, meubelen en home

documenten voorzien.

deco accessoires, multimedia en elektrische apparaten, spellen, sportuitrustingen en cosmetica. Bijna alle producten zijn verpakt in een folie en voorzien van een barcode met artikelinformatie.

Het aantal e-commerce orders zal de

Uniek picklabel

komende jaren naar verwachting gestaag groeien. Daarom is doorgaan op de oude

Tijdens het picken plakt de medewerker op

manier onvoldoende toekomstbestendig.

elk artikel een picklabel. Dit label wijst het artikel aan een order toe. Normaal

Hoge capaciteit

gesproken wordt het artikel alleen aan een batch gekoppeld en pas tijdens het sorteren

Reden waarom Hermes op zoek is gegaan

aan een order toegewezen. Door een

naar een geautomatiseerde sorteer-

picklabel toe te voegen wordt een normale

machine. Na een lange periode van testen,

SKU (Stock Keeping Unit) een unieke SKU voor

concepten uitwerken en het vergelijken met

de klant.

diverse alternatieven, viel de keuze op een sorteermachine van het Nederlandse DistriSort Projects: de EuroSort dual split tray sorteermachine. Dit type machine is namelijk zeer geschikt om met een capaciteit tot wel 19.000 trays per uur, een grote range van artikelen uit te sorteren.

Wanneer alle artikelen zijn gepickt, zet een operator de batches in een buffer, totdat een operator ze afroept. De aanvoer van bakken met de artikelen van de orders in de batch gebeurt met transportbanden naar twee platforms. Daar worden ze verdeeld over de 2x6 inductieplekken. Een medewerker legt de artikelen handmatig in

Flexibiliteit

de sorter.

De sorteermachine biedt veel flexibiliteit omdat groepen van uitgangen

DistriSort Projects BV bedenkt, bouwt en levert sorteeroplossingen. De sorteermachines kenmerken zich door flexibiliteit en eenvoud. Daardoor is ze eenvoudig in het bestaande logistieke proces in te passen.

toegewezen kunnen worden aan verschillende opdrachtgevers. Hierdoor kunnen tegelijkertijd orders van verschillende groepen klanten worden verwerkt. Dankzij deze sorteermachine is het nu mogelijk om orders in een grote batch te picken. Dit betekent het bundelen van een aantal orders, waardoor niet een

De gebruikte sorteermachines kenmerken zich door hoge sorteernauwkeurigheid (99,99%), eenvoudig zelf uit te voeren onderhoud, duurzaamheid en een laag energieverbruik.

enkel artikel per order wordt gepickt,

www.distrisoft.nl

aantal medewerkers meer orders

maar meerdere stuks van het artikel dat bij diverse orders hoort. Dit beperkt het verkeer van personen en leidt tot veel tijdwinst in het totale pickproces. Door deze manier van werken kan het bedrijf met hetzelfde verwerken en zo de verwachte groei opvangen.


Minder fouten

Meer camera's

Orderscheider

De sorteermachine vergelijkt met een

Tijdens het lezen van de barcode kan door,

De standaard manier die dit systeem

videocamera de barcode van het SKU-

de slechte kwaliteit of de positie van de

gebruikt om meerdere orders in een uitgang

artikel en het picklabel. Dit voorkomt

barcode, de melding 'no-read' artikel

te verwerken is door middel van een

pickfouten en maakt de kans op het

gegeven worden. Om het aantal 'no-read'

orderscheider. De order valt uit de tray, glijdt

ontvangen van een onjuist artikel erg klein.

artikelen te verminderen zijn meer camera's

naar de binnen- of de buitenzijde tot

Bij retourneren van het artikel is er bovendien

boven de sorter geplaatst. Dit vergroot de

halverwege de uitgang en komt tot stilstand

direct een controle van welke klant het

leeskans van de barcode. Wanneer de

tegen een rechtopstaande klep. Zodra alle

artikel retour komt en waarom. Hiermee

barcode niet is gelezen dan sorteert de

artikelen van de order zijn gesorteerd, klapt

optimaliseert Hermes de service aan

machine het artikel uit in de 'no-read'

de klep weg en glijden de artikelen naar de

klanten. Als het picklabel en de

uitgang. Van hieruit voert een transportband

operator die de order gaat verpakken.

artikelbarcode gelijk zijn, sorteert de

het artikel terug naar de invoerpositie. Daar

Zodra de artikelen weg zijn, klapt de klep

machine het artikel naar de desbetreffende

scant de operator het artikel handmatig en

terug en is de uitgang weer voor de

legt het vervolgens in de sorter om het

volgende order beschikbaar.

uitgang.

opnieuw naar de juiste uitgang te sorteren. Veel uitgangen

Postvakken

Verpakkingsadvies

Op de sorteermachine zijn relatief veel

Wat de sorteermachine vooral zo bijzonder

Om het lopen met producten of

uitgangen gecreëerd door gebruik te

maakt is de mogelijkheid om razendsnel

verpakkingsmateriaal te minimaliseren is er

maken van zowel de binnen- als de

veel kleinere orders te verwerken. De

gekozen voor het inpakken aan de uitgang.

buitenzijde van de sorteermachine. Dit

moeilijkheid bij het verwerken van E-

Per product is een verpakkingsadvies

gebeurt door een cross-divert, een

commerce orders is immers dat, in

beschikbaar dat gebaseerd is op het

beweegbare klep onder de tray. Deze cross-

tegenstelling tot winkelorders, het veel orders

gewicht en volume. In dit advies, dat

divert verdeelt de artikelen naar de binnen-

zijn met relatief weinig producten. Er moet

afkomstig is uit het klantsysteem, staat welk

of de buitenuitgang, afhankelijk van waar de

dus een manier zijn om veel orders te

materiaal bij de inpaktafel te gebruiken. Al

software de order heeft toegewezen.

verwerken zonder dat de sorteermachine

het verpakkingsmateriaal is dan ook

Hierdoor is er altijd een uitgang beschikbaar

'vol' raakt. Vol betekent dat het koppelen van

beschikbaar bij de verpakkingstafel. Na het

en is nauwelijks sprake van rondloop

orders aan een uitgang onmogelijk is omdat

verpakken van de orders worden de

(circulatie van artikelen).

uitgangen niet beschikbaar komen voor de

pakketten naar de expeditie

volgende order. Afhankelijk van de klant en

getransporteerd van waaruit verzending

het product is het bij deze sorteermachine

plaatsvindt.

mogelijk om meerdere orders per uitgang uit te sorteren. De operator aan het einde van de uitgang kan de producten scheiden

Accurate besturing

door deze stuk voor stuk te scannen. Met behulp van pigeon holes, ook wel putwalls

Omdat de sorteermachine met een hoge

of postvakken genoemd, komen de

capaciteit werkt is een zeer snelle en

producten van de order bij elkaar. Zodra de

accurate besturing nodig. Deze besturing

order compleet is voegt de pakker een

bestaat uit een PLC (Siemens) voor de

paklijst toe.

machinecontrole en software voor de database (SQL) en overige PC's. Deze systemen zijn gekoppeld aan het WMS van de klant en kunnen batchgewijs of real-time met elkaar communiceren. Daarnaast zijn deze systemen uit te voeren met diverse

Kenmerken EuroSort dual split tray sorteermachine ! ! ! ! ! ! ! !

Hoge capaciteit: tot 19.000 trays per uur Flexibiliteit door gelijktijdig sorteren grote range artikelen Picklabel per artikel voorkomt fouten Meer uitgangen door beweegbare klep Meerdere camera's verminderen 'no-read'-artikelen Verpakkingsadvies op maat Meerdere orders per uitgang door pigeon holes Besturing: Siemens PLC en SQL database gekoppeld aan WMS

soorten statistieken om productievolume te kunnen monitoren of andere managementinformatie weer te geven


Slimme druktransmitter belooft minder voorraad en meer flexibiliteit Druk is een van de belangrijkste parameters in de zware procesindustrie. Nauwkeurige maar robuuste drukopnemers zijn daarom cruciaal. Minder druktransmitters op voorraad en sneller aanpassingen doorvoeren? Dat vereist een hele andere manier van denken. Toch is dat nu juist waar HITMA Process op inzet met een nieuwe druktransmitter van Foxboro, die 11 kalibratiecurves in zich verenigt in het bereik van 0-414 bar. Groot aantal

Voorraad

energiecentrales verlopen allemaal onder

De hoeveelheid druktransmitters in een

Nu kunnen deze transmitters wel tegen een

hoge druk en zeer hoge temperatuur.

installatie varieert per toepassing en per

stootje. Ze hoeven niet elke vijf á tien jaar

Afhankelijk van het proces kunnen die

proces. Is het aantal drukopnemers op een

vervangen te worden. Als er echter één

oplopen tot wel 900 bar en boven de

boorplatform van de boorkop tot het

kuren vertoont of faalt, dan is het wel zaak

1000⁰C. Het is in deze industrietakken van

verpompen wellicht nog beperkt, in de

dat het instrument snel vervangen wordt.

levensbelang om binnen kleine toleranties

bewerkingen die daar op volgen in

Daarom hebben bedrijven altijd voldoende

nauwlettend de druk in de gaten te houden.

raffinaderijen, chemische installaties of

spare transmitters op voorraad, zeker als het

Er worden dan ook hoge eisen gesteld aan

energiecentrales, kan dit aantal oplopen tot

gaat om kritische processen. Want mocht

de kwaliteit en techniek van

tientallen of zelfs honderden. Ze worden

het plotseling fout gaan dan is er geen tijd

meetapparatuur. Niet alleen omdat de

daarbij niet alleen ingezet om puur de druk

om zes tot acht weken op een nieuwe te

installaties op deze druk ontworpen zijn en

te meten, maar bijvoorbeeld ook om het

wachten.

overschrijding daarvan de veiligheid in

niveau in een stoomketel te bepalen

Processen in de olie- en gaswinning, raffinaderijen, (petro)chemie en

Die voorraden namen bedrijven tot nu toe

gevaar brengt. Ook kan de geringste

middels verschildruk, omdat druktransmitters

afwijking het proces ontregelen.

goedkoper zijn dan niveaumeters en

altijd op de koop toe, want de voortgang

ultrasone radartransmitters.

van productie en betrouwbaarheid gaan immers boven alles.

Nauwkeurigheid

Dat neemt niet weg dat al deze voorraden

Omdat elk proces anders is, varieert ook de

Zeker als ze liggen te verstoffen in een

druk. Gedurende het proces gaat de druk

magazijn en tegen de tijd dat ze nodig zijn

ruimte in beslag nemen en geld kosten.

HITMA Groep is een industrieel technische handelsonderneming voor engineered products en biedt tevens technische service en ondersteuning. HITMA Groep is een dochtermaatschappij van de Zweedse handelsgroep Indutrade. Het bedrijf dat volgend jaar zijn 90jarig bestaan viert, telt 80 medewerkers, verdeeld over vier bedrijven: HITMA Filtratie, HITMA UltraPure, HITMA Process en HITMA Instrumentatie. De druktransmitters van Foxboro worden geleverd door HITMA Process. Het bedrijf is sinds acht jaar de exclusieve distribiteur van Foxboro, dat vooral in de zware procesindustrie zijn sporen heeft verdiend.

ook regelmatig omhoog of omlaag. Elke

er een nieuwere versie op de markt is. Met

druktransmitter is ontworpen voor een

een kostprijs van enkele honderden euro's

specifieke kalibratiecurve, dat wil zeggen

kan dat in de papieren lopen. Omdat ook

dat de metingen gekalibreerd zijn voor een

de procesindustrie op kosten wil besparen,

bepaald bereik, bijvoorbeeld van 0-100 bar.

zal het beperken van de voorraden de

Bij 90 procent van zijn meetbereik, in dit

inkopers en het management als muziek in

voorbeeld bij 90 bar, is de nauwkeurigheid

de oren klinken.

van de meting het meest nauwkeurig. Daarboven en beneden neemt de nauwkeurigheid aanzienlijk af. Daarom heeft elk bereik zijn eigen druktransmitter, voor drukken van 0 tot 400 bar kan dit oplopen tot zo'n 10 bereiken.

www.hitma.nl


Aanpassing proces

Dit betekent dat, als het drukbereik om wat voor reden dan ook wijzigt, de

Daarnaast kan een bedrijf na verloop van

onderhoudsmonteur alleen de transmitter

jaren besluiten zijn proces enigszins aan te

hoeft open te schroeven en het nieuwe

passen of een nieuw product te gaan

bereik hoeft in te toetsen. De

produceren. Los van de veranderingen in

programmatuur zorgt ervoor dat het

het proces zelf, zullen procesparameters

apparaat zich automatisch instelt op de

navenant wijzigen. Als daardoor de druk net

dichtstbijzijnde kalibratiecurve. Te vergelijken

buiten het bereik van de kalibratiecurve van

met een auto die automatisch schakelt

die ene transmitter valt, moeten de

naar het optimale toerental. Overbodig zijn

drukopnemers gedemonteerd worden, naar

het afkoppelen van een deel van het

de werkplaats gebracht en opnieuw worden

proces, demontage, het opnieuw instellen

ingesteld en gekalibreerd. Flexibel is anders.

(re-rangen), de herkalibratie in de werkplaats en herplaatsing van dezelfde of een nieuwe

De druktransmitter heeft de afgelopen

drukopnemer.

maanden diverse testen bij een aantal

Dat alles scheelt tijd en (onderhouds)kosten

onlangs wereldwijd geïntroduceerd. Een

Innovatief

Amerikaanse bedrijven goed doorstaan en is

Om aan de nog niet uitgesproken wensen

terwijl aan flexibiliteit gewonnen wordt.

Amerikaanse gebruiker merkt op dat de

van minder voorraden en meer flexibiliteit

Bovenal kan deze transmitter in theorie de

grote flexibiliteit van de S-Serie zijn manier van inkoop, inventaris en toepassen

tegemoet te komen, heeft het Amerikaanse

voorraad aan reservetransmitters met 90

Foxboro een innovatieve druktransmitter

procent reduceren. In plaats van 11

compleet veranderd heeft. Groot voordeel

ontwikkeld: de Foxboro S-Serie. Foxboro, in

transmitters voor de verschillende

is dat mogelijke fouten worden vermeden

januari 2014 overgenomen door het Franse

drukbereiken, volstaat nu immers één enkele

en er geen grote voorraden meer hoeven te

Schneider Electric, wordt al acht jaar in

unit, met een garantietermijn van 5 jaar.

worden aangehouden.

onderneming HITMA Process.

Software

demonstratiemodel in haar pand in Uithoorn

Wat is er zo bijzonder aan deze

De hardware is niet veranderd. De behuizing

van de nieuwe transmitter zal binnenkort ook

druktransmitter dat hij onlangs zelfs een

en de sensor zijn hetzelfde gebleven. De

gedemonstreerd worden in een video die

publieksprijs van de Flow Control 2015

innovatie zit vooral in de programmatuur

op de website en het YouTube-kanaal van

Innovatie Award in de wacht heeft gesleept?

(FoxCal), in de manier waarop de metingen

HITMA Process wordt geplaatst

Nederland exclusief vertegenwoordigd door de industrieel technische handels-

HITMA Process heeft een speciaal opgesteld voor tekst en uitleg. De werking

In functionaliteit, robuustheid en nauw-

verwerkt worden. Hoe de software engineers

keurigheid scoort het instrument net zo hoog

het voor elkaar hebben gekregen om 11

als de andere elektronische druktransmitters.

kalibratiecurves in een instrument te

Wat hij echt toevoegt is dat hij 11

integreren, blijft het geheim van de smid.

kalibratiecurves in zich herbergt. Met de

Het heeft wel verbazing en bewondering

fabriekssoftware FoxCal zijn deze

van ingewijden gewekt.

nauwkeurigheidscurves in het interne geheugen geprogrammeerd en gekalibreerd.

Specificaties Foxboro IDP10S ! ! ! ! ! ! ! ! !

Elektronische tweedraads druktransmitter 4-20 mA, 1-5 V DC of digitaal uitgangssignaal Eenvoudige sensorbehuizing met weinig onderdelen 11 kalibratiecurves opgeslagen in één instrument Hoge turndown verhouding voor bereikaanpassing (400:1) Nauwkeurigheid 0,025% FoxCal-functie maakt single-span kalibratie overbodig LCD indicator met drukknoppen Gecertificeerd volgens IEC 61508


Back to the future De huidige belangstelling voor elektrisch besturen en aandrijven op plekken die al jaren het domein van verbrandings- en hydromotoren zijn, heeft een hoog “back to the future” gehalte. Eind negentiende eeuw had de elektro-

het centrale kunstje zijn, zien wij terugvloeien

Naast het inzetten van regelaars biedt het

motor een veel hogere ontwikkelingsgraad

in grondverzet-en agromachines, maar

optimaliseren van de aandrijflijn waar de

en vermogenspotentieel dan de toen net

vooral ook in de algemene machinebouw.

motor deel van uitmaakt veel mogelijkheden. Het vervangen van een wat on-

opkomende inwendige verbrandingsmotor. Zo was tussen 1898 en 1902 het wereld-

De “industrie” slokt 40% van de wereldwijd

handig gekozen wormkast door een goed

snelheidsrecord in handen van elektrische

opgewekte elektrische energie op en in

gedimensioneerde tandwielreductor kan zo

auto's en in Amsterdam behoorden

Europa is dit zelfs 60%. Twee derde van dit

maar 40% rendementsverbetering

elektrische taxi's tussen 1909 en het midden

percentage wordt gebruikt door elektro-

opleveren.

van de jaren twintig (net zoals nu) tot het

motoren dus bij het terugdringen van het

normale straatbeeld.

industriële energiegebruik spelen elektro-

Tegenwoordig is vooral het veel hogere

Bij een centrale aandrijving met veel

motoren (en alles wat daar aan vast zit) een

aftakassen en haakse overbrengingen kan,

belangrijke rol.

door montage van individueel aangestuurde elektromotoren op ieder

besparingspotentieel van elektrische aandrijvingen de belangrijkste drijfveer

Alleen echte diehards twijfelen nog aan het

aandrijfpunt, niet alleen energie worden

achter de opmars van hybride en

nut van het terugdringen van de CO2

bespaard, maar ook een grotere

geavanceerde elektromechanische

uitstoot. Wereldwijd leggen overheden

procesflexibiliteit worden verkregen die op

aandrijvingen.

dwingende maatregelen op om dit te

zichzelf al tot inverdien effecten kan leiden.

bereiken. Frequentieregelaars zorgen er niet alleen

Veel van de regeneratie, aandrijf en besturingstechnieken die gebruikt worden in

Met de invoering van IE3 motoren werd een

voor dat er minder energie wordt

moderne elektrische auto's, waar energie

verdere stap gezet in het terugdringen van

opgenomen. Door het gecontroleerd starten

management en energieverbruik eigenlijk

het industriële energiegebruik, waarvan in

en stoppen kan in veel gevallen niet alleen

onderstaande tabel de effecten ten

met een kleinere motor, maar ook met een

opzichte van de uitgangssituatie worden

kleinere reductor worden volstaan met alle

getoond.

voordelen van dien.

Elektromotoren hebben altijd al een goed rendement gehad. De mogelijkheid om op motorniveau het verbruik verder terug te dringen is beperkt. In onderstaande tabel is dit goed te zien.

Op het moment dat we naar de hele aandrijflijn kijken is te zien dat er een veel

Elsto Controls is specialist in besturingsoplossingen, paneelbouw en servotechniek. Dagelijks bedenkt deze groep technologische hoogstandjes, als standaard oplossingen geen uitkomst bieden Ze maken deel uit van de Stokvis Group waar circa 300 mensen werkzaam zijn.

groter besparingspotentieel beschikbaar is. Bijvoorbeeld door het inzetten van frequentieregelaars in combinatie met IE3 motoren. Dit levert al een grotere besparing op dan het invoeren van de IE3 motoren zelf, zoals te zien is in onderstaande figuur.

www.elsto.eu


Watergekoelde motor

Voor advies, engineering, productie, installatie en nazorg van complete aandrijf- en besturingsprojecten op maat is Elsto Drives & Controls dé partner bij uitstek. Elsto Drives legt zich toe op het ontwikkelen, produceren en verkopen van elektromechanische aandrijfsystemen. Daarnaast bouwen en ze wereldwijd in eigen huis ontwikkelde waterfiltratiesystemen.

Ook maken regelaars het mogelijk de, uit het proces terugvloeiende kinetische energie, relatief eenvoudig weer om te zetten in opnieuw bruikbare elektrische energie. Die kan worden teruggevoerd in het openbare net, worden opgeslagen in super caps of accu's, maar ook direct hergebruik door andere machines in de keten is mogelijk. Afhankelijk van de in het proces aanwezige dynamiek zijn besparingen tot 40% mogelijk. Niet alleen het besparen van energie is een belangrijk pluspunt van regelaar gestuurde aandrijvingen. Ook door het met canbus systemen vernetten van regelaars, (servo) motoren, sensoren en slimme bedieningspanelen (zoals de Bonfiglioli Human Machine Interface) kunnen zowel de energieprestaties, de effectiviteit als de ergonomie van machines en installaties Conclusie

enorm worden verbeterd.

Rond 30% energie kan al worden bespaard

Niet alleen in de machine- of installatiebouw

niet harder dan nodig te laten draaien. Voor

Efficiëntere (elektro) motoren helpen, maar

zijn op deze manier serieuze besparingen te

de gemiddelde CV ketelbouwer is dit

echte stappen voorwaarts kunnen slechts

realiseren, ook voor grondverzet-, agro-

inmiddels de gewoonste zaak van de

gezet worden door de keten, inclusief de

machines of vaartuigen biedt elektrisch

wereld. Door dit direct op de plek te doen

terugwinmogelijkheden, als geheel te

aandrijven enorme voordelen.

waar de druk nodig is (bijv. direct aan de

bekijken. Elsto Drives en Controls is een

hefcilinders) in plaats van centraal kunnen

ervaren totaalleverancier van aandrijvingen

Zeker bij de veel gebruikte dieselhydrau-

ook de 10-12% leiding- en klepverliezen

en besturingen die letterlijk de hele

lische aandrijvingen is het besparings-

worden geïncasseerd.

aandrijfketen tot in de vingertoppen

door eenvoudigweg de pomp niet vaker en

beheerst.

potentieel op verbruik en uitstoot indrukMet het op de markt komen van compacte

wekkend. Om die reden hebben alle

Dat stelt Elsto bij uitstek in staat om door

belangrijke fabrikanten van grondverzet-

watergekoelde elektromotoren wordt het

machines tegenwoordig diesel/elektrische

nadeel van de vermogensdichtheid en de

optimale integratie van motoren,

machines met energie terugwinning in het

geschiktheid voor extreme omstandigheden

besturingen en transmissies geavanceerde

programma, enerzijds om de emissie-

ook aangepakt.

aandrijfsystemen met een hoge

normen te halen maar zeker ook voor de

De huidige generatie watergekoelde

“ketenefficiëntie” te realiseren.

achterliggende brandstofbesparingen.

motoren heeft nog steeds een lagere

Aandrijfsystemen die niet alleen zuinig

vermogensdichtheid, maar zijn wel dermate

omspringen met energie, maar ook

Op onderstaand Sankey diagram is te zien

klein geworden dat een praktisch gebruik op

geavanceerde gebruiksmogelijkheden

hoe en waar de energie verdwijnt en op het

plaatsen die, tot voor kort waren

bieden. Niet alleen voor machines of

naastliggende Sankey diagram hoe het er

voorbehouden aan hydromotoren, goed

productielijnen maar ook voor voeren

uit zou zien met een elektrische aandrijving

mogelijk is.

vaartuigen

met hydraulische componenten. 24%

10% Hulpsystemen

1% 3% 3%

Operationele electro/hydrolica

6%

Uitgaand vermogen dieselmotor

26%

Pompverliezen Leidingverliezen Klepverliezen Arbeidsbewegingen

Oorspronkelijk uitgaand vermogen dieselmotor

11%

100%

100% 40%

Vermogen aan de Track’s/wielen

Electrischeverliezen

16%

Wrijvingsverliezen

Hydraulisch vermogen

3% 2%

Pompverliezen

Hulpsystemen en stationair draaien

Arbeidsbewegingen

11% 29%

Vermogen aan de Track’s/wielen

Operationele electro/hydrolica

35%

Transmissieverliezen Electrischeverliezen

29%

4% 2%

Rijwerk vermogen

50%

Besparing Koppel omvormerverlies Transmissieverliezen Eindoverbrengingverliezen 3%

3%

15%

Bron: “ENERGY EFFICIENCY OF A DIESEL- ELECTRIC MOBILE WORKING MACHINE” Ir. Paula Immonen 2013

10%

Energie terugwinning

39%

Bron: “Besparings potentieel vol electrische graaf machine” ELSTO aandrijvingen 2015


Op klus in het buitenland Nederlanders kom je overal tegen. Engineers en programmeurs in de industriële automatisering zitten vaak op plekken waar je de gemiddelde Nederlander niet aantreft. Zij raken daardoor ook in situaties verzeild die niet iedereen meemaakt. Deze keer de ervaring van Alwin Kappert. Als je werkzaam bent in de industriële

Ik ben ondertussen vier keer op locatie

Langs de weg stoppen we elke ochtend

automatisering, komt het steeds vaker voor

geweest voor het in bedrijf stellen en

voor ons ontbijt en doen we boodschappen

dat je de landsgrens over moet om je werk

aanpassingen. Vanaf het vliegveld in

voor de dag in een piepklein winkeltje dat

te doen. Na een periode van panelenbouw

Boekarest is het ongeveer 1,5 uur rijden naar

van voor tot achter is volgestampt met

en software schrijven in eigen land, volgt

Pitesti, een stad vergelijkbaar met Zwolle. In

zowat alles wat je kunt bedenken. Van

vaak een periode van in bedrijf stellen in het

Pitesti verblijven we in een hotel, om elke

levensmiddelen, zoals versgebakken brood,

buitenland. De ene keer in de gloeiend hete

ochtend 1,5 uur naar de locatie te rijden in

tot kleding en bouwmaterialen. Buiten tegen

woestijn van Saoedi-Arabië, dan aan het

een 4x4 terreinauto. Het overige verkeer op

de gevel staat een koffiemachine waaruit je

zwembad op het bovendek van een

de weg bestaat voor het merendeel uit lang

voor, omgerekend 10 eurocent, een heerlijk

miljoenen jacht in Marseille om vervolgens

versleten fietsen, oude rokende Dacia 's en

bakkie koffie haalt.

af te reizen naar een afgelegen plek in

paard en wagen. Het laatste gedeelte van de weg rijden we

Roemenië, waar de tijd ongeveer 50 jaar achter loopt. Op de meeste locaties beleef

Het eerste half uur zijn de wegen nog min of

stapvoets omdat de gaten in de weg wel

je wel wat dat je bij blijft.

meer goed te doen. Dan slaan we links af

heel groot worden. De installatie staat op

een smalle weg in die we nog een uur lang

het terrein van een enorme varkenshouderij,

Voor een opdrachtgever hebben we in 2013

volgen. Niet dat het zo ver is maar omdat

met meer dan 10.000 varkens. Er is zelfs een

de besturingstechniek gemaakt voor een

het vanaf dat punt lijkt of de tijd 50 jaar

soort poort gebouwd waar de hele dag

vergistingsinstallatie in Tufeni in Roemenië. Ik

heeft stil gestaan. Het wegdek is gemaakt

twee mensen in paarse overalls bij staan die

mocht hiervoor de PLC-software schrijven. In

van gaten die aan elkaar gekoppeld zijn

de bewaking vormen.

de vergistingsinstallatie wordt varkensmest

met versleten asfalt of gravel. Daarnaast

gemengd met vaste stoffen zoals stro en

heeft ieder gezin in de omgeving één of

De eerste keer was de installatie nog

maïs. Dit mengsel wordt vervolgens in twee

twee koeien, die ze elke ochtend naar een

gedeeltelijk in aanbouw. Als je om je heen

grote vergistingstanks en een na-vergister

gezamenlijke weide brengen. De koeien

kijkt, blijkt al gauw dat ze hier anders te werk

vergist. Het vrijkomende biogas wordt met

lopen los over straat en in de berm. Met je

gaan dan in Nederland en dat de

een gasmotor en generator omgezet in

auto moet je hier maar wat tussen door zien

voorzieningen anders zijn. Het veldwerk zoals

elektriciteit, die wordt terug gevoed op het

te manoeuvreren.

bouwkundige installaties maar ook de

openbare elektriciteitsnet.

bekabeling vanuit ons besturingspaneel naar de


componenten in het veld, werd door lokale

In 2014 ben ik, samen met een collega,

Op sommige stukken zag je echt geen

partijen gedaan. Er liepen daarom best veel

nog een keer terug geweest voor een

hand voor ogen. Ook de plaatselijke

lokale techneuten rond. De een op slippers,

aanpassing. Het was winter. Op weg van het

bevolking trotseerde op de fiets de

de ander op afgetrapte voetbalschoenen.

hotel naar de locatie gaf de

sneeuwstorm, om het even, links of rechts

temperatuurmeter in de auto -18⁰C aan.

van de weg en er is geen fiets met

Op de hele installatie was één

Het proces draaide. Dus de restwarmte

verlichting te vinden. Het mag een wonder

accuboormachine aanwezig. Het

moest de container, via de verwarmings-

heten dat we niemand van z'n fiets gereden

mechanisme dat er voor zorgt dat de accu

installatie en de radiator, in de

hebben.

in de machine klikt, was echter stuk. Men

besturingscontainer aangenaam warm

had dit opgelost door de accu ergens in

kunnen houden. Helaas had men in de

een hoekje te leggen en deze met een tien

zomer net die ene verwarmingslus van de

nog wel eens op terug blikken.

radiator dicht laten zitten en nog niet

Weet je nog …

meter lange 2-aderige kabel met de machine te verbinden. Toen we tijdens het

opengezet. Het gevolg was dat de radiator

in bedrijf stellen van een sensor op hoogte

van onder tot boven was dichtgevroren en

om een ladder vroegen, bleek deze niet

het in de container bijna net zo koud was als

voorhanden. Geen probleem. Ter plekke

buiten. Na vijf minuten achter mijn

timmerden ze een ladder uit afvalhout. Klaar

toetsenbord waren mijn vingers zo stijf dat

terwijl u wacht.

Al met al een avontuurlijk project waar we

verder werken niet ging. Ze waren wel zo aardig om een berg afval pal naast de

Tijdens het opstellen bleek het verstandig

container te verbranden zodat ik mijn

diverse installatiedelen tegen regen te

handen kon warmen.

beschermen. Er werd geen tijd en geld verspild aan het produceren van een netjes

Die middag werd ons meegedeeld dat er

passende omkasting. Men pakte de

een sneeuwstorm op komst was en dat het

motorzaag, balkhout en spijkers en werkte

niet verstandig was om nog naar ons hotel

het geheel af met golfplaat. Klaar!

in Pitesti terug te rijden. Op de boerderij zijn een aantal slaapplekken voor gasten en

Tijdens het in bedrijf stellen kwamen we

personeel ingericht. We werden uitgenodigd

regelmatig I/O tegen die niet binnen kwam

om daar gebruik van te maken. Over het

op de PLC. Na onderzoek kwamen we vaak

algemeen ben ik niet heel kieskeurig als het

lasdoosjes tegen waarin de te koppelen

om een hotel gaat: een bed en een

draden in elkaar waren gedraaid en

douche, wat heb je nog meer nodig? Maar

afgewerkt met tape. Dan houd je je hart

na inspectie bleek al snel dat de

Wie: Leeftijd: Opleiding: Functie:

Alwin Kappert 42 jaar MTS WTB Software Engineer

Landen:

SA / F / D / UK / B I / ROM UK Geen taalbarrière en

Favoriet: Want: Nooit meer naar: Want:

vliegveld in de buurt SA Onveilig en gruwelijk heet

vast voor wat je nog meer tegen gaat

slaapplekken zelfs niet in de buurt kwamen

komen.

van onze standaard. We hebben daarom

Food, Machinery, Biogas, Swimming Pools,

vriendelijk bedankt en zijn terug gereden

and everything else.

Des te frappanter dat de gevraagde

naar het hotel. Dwars door de inmiddels

internetverbinding in onze besturings-

opgelaaide sneeuwstorm.

Branches:

Heb jij ook leuke of minder leuke dingen

container direct na het aansluiten werkte en

meegemaakt op een project in het

nog snel ook.

buitenland? Vertel het niet alleen aan ons, maar ook aan (toekomstige) collega's. Word je verhaal geplaatst, dan ontvang je een IA Professional(s) sweatshirt


IPC Controller van Advantech Advantech introduceert de nieuwe DIN-rail IPC controller welke hoge CPU prestaties, flexibiliteit en kostenefficiëntie met elkaar combineert. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van de APAX-5580 is dat het systeem naadloos past in evoluties als Industry 4.0 en Smart Factory 2.0. De essentiële technische uitgangspunten hiervoor zijn dan ook samengevat in Advantech's 3C-model: Computing, Connectivity en Control. Computing

Voorbeelden hiervan zijn (geïsoleerde)

Advantech biedt u, als een van de eerste in

seriële, GbE en/of USB3.0-poorten, 2,5” SATA

de markt, een uitermate flexibele

De APAX-5580 is een ultra compacte en

met RAID 0/1 ondersteuning en industriële

'Automation Controller' die door zijn

krachtige fanless IPC voorzien van een

veldbussen (ProfiNet, EtherCAT, CANbus etc.).

functionaliteit en performance geschikt is

Intel® Core i7™ 1.7GHz (2C) processor en

Eén van de mPCIe-slots kan voorzien worden

voor tal van applicaties in bijvoorbeeld de

4GB intern geheugen. Tevens wordt er,

van een Wifi module die gebruik kan maken

Industrie, Agro-, Energie- en/of

gelijktijdig, een Celeron en een Core i3™

van de externe antenne aansluiting op de

Water(behandeling) markt.

versie geïntroduceerd. Standaard

APAX, zodat eenvoudig (wireless) remote

communicatie interfaces als GbE, USB en

controllers kunnen worden aangesloten.

COM-poorten zijn aanwezig, evenals een

opnemen met de productspecialisten bij

monitoraansluiting voor lokale bediening en visualisering. Als opslag- en uitbreidingsopties

Voor meer informatie kunt u contact Isotron Systems via +31 (0)73 – 639 1639

Control

kunt u kiezen uit mSATA, SD-slots, mPCIe-slots,

(NLD), +32 (0) 450 7045 (BEL) of via [email protected].

dubbele voedingsingang en ondersteuning

De APAX-5580 kan eenvoudig met digitale,

voor UPS.

analoge en/of high speed teller I/O-modules worden uitgebreid met behulp van 1- of 2-

Een unieke feature van de APAX-5580 is de

slots backplanes die tegen de 'control unit'

'One key recovery'. Met een druk op de

geplaatst worden of op afstand met behulp

knop kan eenvoudig een back-up van het

van verschillende netwerktypologieën. De

image op de SD-kaart worden opgeslagen

I/O-modules kunnen 'hot-swap' gewisseld

of kan een systeem recovery uitgevoerd

worden zonder dat dit de werking van het

worden. Daarnaast kan optioneel een

systeem beïnvloedt.

batterijmodule (APAX-5340) worden

Door de samenwerking met de Duitse firma

toegevoegd, die er voor zorgt dat bij

3S kan de APAX-5580 met behulp van de

stroomuitval de APAX-5580 tot 2 uur

CODESYS V3 ontwikkelomgeving

operationeel gehouden wordt om uw

geprogrammeerd worden, conform de IEC

proces te waarborgen.

61131-3. Binnen de programmeeromgeving beschikt

Connectivity

CODESYS over krachtige visualisatiesoftware

De APAX-5580 kan modulair uitgebreid

bediening. Een monitor kan eenvoudig via

(TargetVisu) voor lokale visualisering en/of worden door gebruik te maken van mini

de VGA-poort op de controller worden

PCIe modules die dezelfde vormfactor

aangesloten. Optioneel is het mogelijk om

hebben als de I/O-modules. Hierin kunnen

de controller van WebVisu te voorzien

de 'iDoor' modules van Advantech

waarmee u eenvoudig door middel van

toegepast worden, waardoor u de keuze

een web browser toegang heeft tot de

heeft uit ca. 20 verschillende

visualisatie. Zowel de TargetVisu als de

uitbreidingsopties voor communicatie,

WebVisu maken gebruik van dezelfde

opslag, I/O en display opties.

database als de Runtime waardoor dubbele adressering en typefouten tot het verleden behoren.


Industriële Automatiseerders Nederland Ben je op zoek naar een product of een dienst in of voor de industriële automatisering? De onderstaande bedrijven werken mee aan het IA Professionals magazine en de site. MA-IT B.V.

Invensys

Kennis & Kunde in de industriële- en de kantoor automatisering

Toeleverancier Baarnsche Dijk 10

Zweedsestraat 8A1-8A2 7418 BG Deventer www.ma-it.nl

MA IT MY AUTOMATION

3741 LS Baarn www.invensys.com

Hitma

Cematic-Electric BV

Distrisort

Toeleverancier Anton Philipsweg 1

Toeleverancier Diamantstraat 26

Sorteeroplossingen Flevolaan 9b

1422 AL Uithoorn

7554 TA Hengelo

1382 JX Weesp

www.hitma.nl

www.cematic-electric.nl

www.distrisort.nl

B&R Industriële Automatisering B.V.

Hellebrekers

LAN Handling Systemsi

Toeleverancier Hoge Schouw 1

System Integrator Marconiweg 28

Product Handling Systemen Jules Verneweg 123

4817 BZ Breda

8071 RA Nunspeet

5015 BK Tilburg

www.br-automation.com

www.hellebrekers.nl

www.lan-hs.com

Van Doren B.V.

FLIR

Cadmes

Systemintegrator De Vlonder 3

Warmtebeeldcamera’s Luxemburgstraat 2

5427 DB Boekel

2321 Meer (Belgium)

www.vandoren.nl

www.flir.com/nl

Efficiëntie in Engineering Brabantlaan 3D 5216TV 's-Hertogenbosch www.cadmes.com

FlowID

Elsto

Het Kraneveld Building 10

Drives & Controls

Matrix 1.26-30

Loosterweg 7

5612 AZ Eindhoven http://www.flowid.nl/

2215 TL Voorhout www.elsto.eu

IA Professionals is er voor jou! ontwikkelingen binnen de industriële

Ja, ik wil het magazine van de IA Professionals ontvangen

automatisering?

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Het IA Professional magazine ontvang je als

Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wil je ook op de hoogte blijven van de

Een postzegel is NIET nodig

IA Engineer GRATIS op je deurmat. Ga naar de website van IA Professionals en meld je direct online aan. Of vul de antwoordkaart

Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode / Plaats: . . . . . . / . . . . . . . . . . . . . . . .

in, knip hem uit en stuur hem portvrij aan ons op.

IA

Professionals

E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Je kunt uiteraard ook je collega deze kaart

Ik ben IA Engineer

geven, zodat ook hij / zij gratis dit magazine

Ik ben in een andere functie werkzaam,

ontvangt. namelijk als . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Antwoordnummer 237 7400 VB Deventer

IA Professional. najaar Vakblad voor Industriële Automatiserings Professionals Nederland. Meldt je aan op IA Prof. Lid van de IA groep

Recommend Documents