Voorbereiding reis Denk bij de voorbereiding van uw reis aan de volgende zaken: • • • • • • •
Sluit een goede reisverzekering af die ook repatriëring dekt. Breng een bezoek aan de tandarts. Neem een reservebril, extra contactlenzen of een brilrecept mee. Neem een geneesmiddelenpaspoort mee, met informatie over uw gezondheid, medicijnen (insuline, corticosteroïden, etc.) en bekende overgevoeligheid. Neem een brief mee van uw behandelend arts waarin uw ziekte(n) en medicijngebruik in het Engels worden toelicht. Neem voldoende medicijnen mee en verdeel ze over verschillende bagagestukken (zie ook: reisapotheek). Kijk of voor deze reis vaccinaties en/of malariaprofylaxe wordt geadviseerd. Controleer of uw vaccinaties nog werkzaam zijn. Maak zo nodig tijdig een afspraak met een deskundig vaccinatiecentrum.
Reisapotheek Het is aan te raden op reis een reisapotheek mee te nemen. Een basisreisapotheek bevat: • • • • • • • • • • •
Voldoende van uw eigen medicatie. Voldoende orale anticonceptiepil. Condooms. Paracetamol tegen koorts of bij pijn (neem bij reizen naar warme landen liever geen zetpillen mee). Loperamide bij hinderlijke diarree zonder koorts of bloed (niet voor jonge kinderen). ORS om uitdroging te voorkomen (vooral bij kinderen, ouderen en zwangeren). Voldoende van de voorgeschreven antimalariamiddelen. Insectenwerend middel met DEET. Middel tegen jeuk van insectenbeten. Zonnebrandcrème met een hoge factor. Een verbandset (zie hiervoor de aanbevelingen van het Oranje Kruis).
Afhankelijk van de aard van de reis kunt u de basisreisapotheek aanvullen met: • • • • • • •
Neusdruppels (xylometazoline). Middel tegen reisziekte. Middel tegen huid-‐ en voetschimmel. Antiseptische zalf. Middel om water te ontsmetten. Elektrische koortsthermometer. Tekenpincet.
Eventuele aanvullingen op advies en recept van een arts: • • •
Malariamiddelen. Antibiotica voor zelfbehandeling. Middel tegen hoogteziekte.
Voorkom voedselinfectie
Besmet voedsel ziet er meestal normaal uit. Het kan goed ruiken en lekker smaken. U kunt door voedsel en drinkwater overgebrachte ziekten, zoals reizigersdiarree, hepatitis A, buiktyfus, cholera, dysenterie, polio en paratyfus, in belangrijke mate voorkomen met een goede hygiëne. De belangrijkste regels: • • • • • • • • • • •
• •
Was uw handen ná gebruik van toilet, vóór u gaat koken en vóór u gaat eten. Drink mineraalwater, thee, en vruchtensap. Géén kraanwater. Maak ijsblokjes alleen van gekookt water. Eet geen onverpakt ijs dat langs de weg wordt verkocht. Verpakt ijs en schepijs uit een schone, druk bezochte winkel is meestal goed. Was groenten en fruit in schoon water. Bent u er niet zeker van of het water schoon is, was ze dan in gekookt water. Fruit kunt u beter zelf schillen. Breng uw eten snel aan de kook (100°C) en laat het een kwartier doorkoken. Eet geen rauw (tartaar) of halfrauw vlees of rauwe schelpdieren. Kook losse melk altijd voor gebruik. Kook op warme dagen ook flessenmelk uit een aangebroken fles. Bescherm uw voedsel tegen vliegen. Bewaar etensresten in de koelkast, niet in een koeltas. Gesteriliseerde producten (in blik, pot of foliepak) die niet in de koelkast bewaard hoeven worden, zijn in onbeschadigde verpakking houdbaar. Vacuüm verpakt vlees of vleeswaar zijn niet houdbaar. Hebt u buikpijn en/of diarree, blijf dan buiten de keuken. Was uw handen vaak en goed, zeker na gebruik van het toilet. Was keukengerei en vaatwerk af in heet sop en spoel het af in zuiver water. Gebruik schone thee-‐, hand-‐ en vaatdoeken. Spoel deze na gebruik uit in een sopje en droog ze vlug, liefst in de zon.
In het algemeen geldt: • • •
Hygiëne vermindert de kans dat het voedsel wordt besmet met ziekteverwekkers. Koelen vermindert de kans op vermenigvuldiging van bacteriën. Verhitten doodt de meeste ziekteverwekkers.
Bescherm u tegen muggenbeten
Muggen die malaria en Japanse encefalitis overbrengen steken tussen zonsondergang en zonsopgang. Muggen die dengue, gele koorts en chikungunya overbrengen steken overdag. Dit betekent dat u zich in landen waar beide ziektes voorkomen 24 uur per dag moet beschermen. Bescherming • • •
Draag bedekkende kleding (lange mouwen, lange broek, sokken, schoenen). Bescherm onbedekte lichaamsdelen (gezicht, handen, enkels) met insectenwerende middelen. Middelen met diethyltoluamide (DEET) zijn het meest effectief. Gebruik een muskietennet, liefst geïmpregneerd. Een geïmpregneerd net wordt speciaal aanbevolen bij: • o bezoek aan gebieden met resistente malaria tropica o kwetsbare reizigers (zwangeren, kinderen, ouderen) o personen die reizen onder primitieve omstandigheden o langverblijvers
Impregneren
De WHO adviseert muskietenneten met permethrine, deltamethrine of een andere pyrethroide te impregneren. Dat zijn insectendodende, en in het geval van permethrine ook insectenwerende, middelen. In de tabel worden de hoeveelheden zuivere permethrine/deltamethrine en water aangegeven die nodig zijn voor het impregneren van een een- of tweepersoonsnet. Let op dat de hoeveelheden afhankelijk zijn van het soort materiaal en de grootte van het net. Werkwijze (re)impregneren • • • •
•
•
Gebruik plastic wegwerphandschoenen bij het (re)impregneren. Vul een plastic vuilniszak of emmer met de in bovenstaande tabel aangegeven hoeveelheid water. Voeg aan de afgemeten hoeveelheid water de in bovenstaande tabel aangegeven hoeveelheid permethrine of deltamethrine toe. Stop het gewassen en gedroogde net in de met water en permethrine of deltamethrine gevulde plastic zak of emmer. Sluit de zak of emmer af en zorg dat alle delen van het net met het vocht in aanraking komen. Haal het net eruit en droog het horizontaal op plastic. Niet uithangen, door afdruipen gaat permethrine of deltamethrine verloren en wordt een grotere concentratie bereikt op de laagst hangende delen. Na drogen is het net klaar voor gebruik.
Bescherm u tegen malaria
Malaria is een ziekte die wordt veroorzaakt door parasieten in het bloed. Besmetting vindt plaats door de beet van de malariamug (Anopheles). De malariamug steekt ’s avonds en ‘s nachts. Symptomen
De vroege verschijnselen van malaria zijn koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn. De koorts is niet altijd hoog en gaat niet altijd gepaard met rillen. Een malaria-aanval kan erg op griep lijken. Verder kunnen diarree, braken en hoesten met kortademigheid voorkomen. Soorten Er zijn verschillende vormen van malaria. De gevaarlijkste is tropische malaria, die bij reizigers als gevolg van complicaties binnen enkele dagen dodelijk kan verlopen. Behandeling is alleen mogelijk in een vroeg stadium. De andere vormen van malaria zijn goedaardiger: de verschijnselen zijn hetzelfde, maar er treden geen ernstige complicaties op. Tropische malaria Tropische malaria kan optreden tot ongeveer vier weken na besmetting. Daarom moeten middelen tegen malaria meestal tot tenminste vier weken na het verlaten van het malariagebied worden ingenomen. Omdat atovaquon/proguanil (Malarone®) anders werkt dan de andere middelen, hoeft dit maar tot één week na vertrek uit een malariagebied te worden gebruikt. Tropische malaria is gevaarlijk, maar wel goed te behandelen. De ziekte moet dan wel op tijd worden herkend. Vermeld bij bezoek aan uw huisarts daarom dat u recent in de tropen bent geweest. Preventie
Malaria kan men voorkomen door zich te beschermen tegen muggenbeten en door antimalarimiddelen te slikken. Bij een zeer laag risico kan geadviseerd worden uitsluitend antimuggenmaatregelen te nemen en dan geen antimalariapillen te slikken. Middelen
De maatregelen die men tegen malaria moet nemen zijn afhankelijk van het reisdoel en de reisduur. Individuele factoren zoals de gezondheid van de reiziger spelen ook een rol. In het algemeen worden de volgende middelen geadviseerd: • • • •
In gebieden zonder resistente malariaparasieten: proguanil (Paludrine®) In gebieden met een zeer beperkt aantal resistente malariaparasieten: een combinatie van chloroquine en proguanil. In gebieden met resistente malariaparasieten: mefloquine (Lariam®) of bij een verblijf tot maximaal vier weken atovaquon + proguanil (Malarone®) Alternatieven zijn afhankelijk van het gebied: chloroquine, een combinatie van chloroquine en proguanil, doxycycline.
Soms treedt enkele maanden (tot maximaal vijf jaar) nadat met de middelen is gestopt nog een aanval op (koude rillingen en hoge koorts om de 48 uur). Deze vorm is niet met de middelen te voorkomen, maar wel eenvoudig te genezen. Voor sommige reizen is het aanbevolen een noodbehandeling tegen malaria mee te nemen. Dat gebeurt altijd in overleg met het vaccinatiecentrum.
Bescherm u tegen seksueel overdraagbare aandoeningen Zo beschermt u uzelf tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en ziekten die via bloed worden overgedragen: • • • • • • • •
Neem condooms mee uit Nederland. Condooms in andere landen zijn niet altijd betrouwbaar of niet in de juiste maat verkrijgbaar. Laat op reis geen piercings of tatoeages aanbrengen. Ga het liefst voor de reis naar de tandarts. Stel tandartsbezoek tijdens de reis zo mogelijk uit. Vermijd zo mogelijk injecties, infusen en bloedtransfusies. Zorg er voor niet onnodig in een ziekenhuis terecht te komen. Wees voorzichtig in het verkeer. Wees voorzichtig bij risicovolle activiteiten als raften, duiken of bungyjumpen. Slik de juiste antimalariamiddelen, zodat u niet voor malaria behandeld hoeft te worden.
Voorkom hoogteziekte
Zo maakt u het risico op hoogteziekte kleiner: • • • • •
Stijg langzaam naar hoogten boven 2.500 meter. Acclimatiseer gedurende twee dagen als u stijgt tot boven 2.500 meter. Gebruik geen alcohol of slaapmiddelen. Slaap bij voorkeur niet meer dan 300 meter hoger dan de nacht tevoren. In overleg met een arts kan een geneesmiddel (acetazolamide) worden gebruikt om de acclimatisering te bevorderen. Dit is middel is bedoeld voor mensen die eerder hoogteziekte hebben gehad en voor diegenen die plotseling moeten stijgen naar slaaphoogtes boven 3.500 meter, waarbij acclimatisering niet mogelijk is.
Over vogelgriep Hoewel reizigers naar landen waar vogelgriep voorkomt nauwelijks risico lopen, wordt het volgende geadviseerd: • • • • • •
Vermijd zo veel mogelijk direct contact met vogels en pluimvee. Vermijd ook markten waar vogels worden verhandeld. Indien lokaal melding wordt gemaakt van besmette bedrijven of dorpen, bezoek deze dan niet en pas eventueel uw bestemming/route aan. Neem geen dierlijke producten (eieren, vlees, vleeswaren, kaas of andere melkproducten, huiden, jachttrofeeën) mee tijdens door-‐ en terugreis, ook niet in kleine hoeveelheden. Als u zelf kippenvlees bereidt, neem dan goede hygiënische maatregelen in acht (handen wassen) en zorg dat het vlees goed verhit (minimaal 70°C) en gaar is. Eet ook in restaurants alleen goed gaar kippenvlees. Preventief medicijngebruik is niet nodig.
