Voorbereiding informatieve bijeenkomst 9 februari 2011 Project 150 Algemene begraafplaats Zevenbergen. Datum 25 januari 2011

Voorbereiding informatieve bijeenkomst 9 februari 2011 Project 150 Algemene begraafplaats Zevenbergen

Datum 25 januari 2011

Herbevestiging of herijking van de opdracht Nieuwe inzichten die niet waren voorzien bij het opstellen van het startdocument voor het ‘Project 150 Algemene begraafplaats Zevenbergen’ (vastgesteld 29 januari 2009), maken dat we toe zijn aan een herbevestiging en zo nodig herijking van de oorspronkelijke opdracht. Daarom willen we, middels deze informatieve vergadering, een tussenstap maken voordat we zaken ter besluitvorming voorleggen. Hierbij zijn de volgende vragen van belang: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. a. b. c. 9.

Moeten de nieuwe inzichten leiden tot een aanpassing van de opdracht uit het startdocument, en zo ja, op welke wijze? Is een nieuwe begraafplaats (nog steeds) noodzakelijk? Komt er één nieuwe algemene begraafplaats voor de gehele gemeente òf blijven binnen de gemeente meerdere algemene begraafplaatsen in stand? Staat de kern Zevenbergen als 'vestigingslocatie' voor een nieuwe algemene begraafplaats ter discussie? Moet begraven in Klundert mogelijk blijven? Moet een nieuwe selectie worden gemaakt van te onderzoeken locaties? Moeten de begraafplaatsen per definitie kostendekkend zijn? Is het belangrijk om het maatschappelijk draagvlak te meten, en zo ja: Wat willen we weten? Hoe meten we dit? Wat doen we met de resultaten (zijn die van doorslaggevende betekenis)? Is ruimen op de bestaande algemene begraafplaatsen een structurele, een tijdelijke of ongewenste oplossing?

In dit document is achtergrondinformatie opgenomen over onder andere de historie van het project, de stand van zaken en vragen die nog openstaan.

1

Achtergrondinformatie

1. Onderzoeksresultaten tot hoorzitting (8 juli 2010) Startdocument De gemeenteraad heeft op 29 januari 2009 ingestemd met het startdocument ‘Begraafplaats en crematoriumfunctie Zevenbergen’. In het startdocument wordt de aanleiding en de noodzaak voor het oprichten van een nieuwe algemene begraafplaats met crematoriumfunctie beschreven. Het besluit tot aanleg van een nieuw algemene begraafplaats was door de gemeenteraad al genomen in 2006. In het startdocument wordt als voorkeurslocatie een locatie nabij De Langeweg in de omgeving van zorgboerderij de Zwanenhoef aangewezen. Deze voorkeurslocatie zou geschikt moeten zijn voor de aanleg van een nieuwe algemene begraafplaats mét een crematoriumfunctie. In het onderzoek dat ten grondslag heeft gelegen aan het startdocument zijn zeven locaties op mogelijkheden onderzocht. De afwegingscriteria op grond waarvan de voorkeurslocatie is aangewezen, staan in bijlage 1. De resultaten van het onderzoek naar mogelijke locaties zijn met de provincie besproken. Uit dit overleg is de locatie Klundertseweg als mogelijk alternatief in beeld gekomen, maar dan enkel voor de aanleg van een begraafplaats. Hiervan zou sprake kunnen zijn als uit het haalbaarheidsonderzoek zou blijken dat de locatie nabij De Langweg niet geschikt zou zijn voor beide functies. Haalbaarheidsonderzoek De gemeenteraad heeft door instemming met het startdocument, tevens ingestemd met de opdracht aan het college voor het starten van een haalbaarheidsonderzoek voor een nieuwe algemene begraafplaats met een crematoriumfunctie op de locatie nabij De Langeweg. Voor het haalbaarheidsonderzoek dienden de volgende kaders als uitgangspunt: - Voorzien in de begraafbehoefte, in ieder geval voor de kern Zevenbergen, maar eventueel (afhankelijk van de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek) ook andere kernen binnen de gemeente Moerdijk, op lange termijn (tot 2040) in combinatie met een crematoriumfunctie; - Een kwalitatief hoogwaardige algemene begraafplaats; - Diversiteit in lijkbezorging door het bieden van een breed scala aan voorzieningen; - Een kostendekkende gemeentelijke exploitatie; - Zo mogelijk geheel of gedeeltelijk private exploitatie van de nieuwe begraafplaats; - Een private exploitatie van de crematoriumfunctie; - Een toezichthoudende rol van de gemeente. Het college heeft conform de opdracht van de raad -na een selectieprocedure- op 28 april 2009 Oranjewoud opdracht gegeven voor het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek. In het rapport van 9 december 2009 ‘Haalbaarheidsonderzoek algemene begraafplaats gemeente Moerdijk’ brengt Oranjewoud de resultaten van het onderzoek in beeld. In het rapport worden aanbevelingen gedaan en adviezen afgegeven voor de vervolgstappen om te komen tot realisatie. In het onderzoek stonden de volgende vragen centraal: 1. Wat is de capaciteitsbehoefte tot 2040 en (hoe) kunnen we daaraan voldoen? 2. Als er een nieuwe begraafplaats nodig is, welke locatie is dan het meest geschikt? 3. Zijn er marktpartijen geïnteresseerd om de exploitatie, het beheer en onderhoud van de begraafplaats over te nemen, eventueel in combinatie met een crematoriumfunctie? Ad 1. Capaciteitsbehoefte Om inzichtelijk te maken hoe het gesteld is met het huidige aanbod en de capaciteitsbehoefte op de begraafplaatsen zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd. Er is door Oranjewoud gebruik gemaakt van de gemeentelijke en provinciale bevolkingsgegevens en de gemeentelijke informatie over de huidige begraafplaatsen. Er is contact opgenomen met de beheerders van de kerkelijke begraafplaatsen om te vragen naar hun begraafcapaciteit voor de komende jaren. Om de benodigde capaciteit te kunnen bepalen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: • De resterende capaciteit op de bestaande algemene begraafplaatsen in Zevenbergen en Klundert wordt eerst volledig benut; • Op deze algemene begraafplaatsen vinden daarna geen ruimingen meer plaats;

2

• • • • •

Inrichten van één nieuwe algemene begraafplaats voor de gehele gemeente Moerdijk; De algemene graven op de nieuwe begraafplaats worden uitgegeven voor een periode van 10 jaar en gemiddeld na 15 jaar geruimd; De gemiddelde grafduur van een huurgraf is 45 jaar; Op de nieuwe begraafplaats wordt 2 lagen diep begraven; De verwachte sterfte in de gemeente in de periode 2008-2040 op basis van de demografische ontwikkeling is 12.135 personen.

Op basis van de beschikbare capaciteit op de algemene begraafplaats in Zevenbergen ontstaat in 2012 een tekort aan (huur-)graven. Op de algemene begraafplaats in Klundert ontstaat vanaf 2014 een tekort. Rekeninghoudende met de ruimingtermijnen is de begraafbehoefte vanuit de kernen Zevenbergen en Klundert in de periode van 2012 tot en met 2040 ongeveer 1.400 graven. Dit komt neer op ongeveer 3 ha. Om inzicht te krijgen in de maatschappelijke wensen en het mogelijke beheer, de exploitatie en de gewenste voorzieningen op de nieuwe begraafplaats, heeft er een marktconsultatie plaatsgevonden. In deze marktconsultatie zijn vijf landelijk georganiseerde marktpartijen geïnterviewd. Daarnaast zijn verschillende lokale belangenorganisaties telefonisch geënquêteerd. In algemene zin hebben de marktpartijen een voorkeur voor de locatie Klundertseweg in verband met de rustige landschappelijke ligging. Over de begraafplaats specifiek kan het volgende worden gemeld: • De begraafplaats moet, volgens de partijen, voldoen aan de eisen van deze tijd met een ruime keuze aan voorzieningen (verschillende soorten graven, urnenmogelijkheden, verstrooiing, cultuurwensen). Bereikbaarheid en parkeervoorzieningen moeten goed zijn; • De meeste partijen leggen de exploitatie van de begraafplaats het liefst bij de gemeente. Gekoppeld aan de exploitatie van een uitvaartcentrum en/of crematorium, zijn er mogelijk afspraken te maken over beheer en exploitatie van de begraafplaats; • Alle marktpartijen willen een uitvaartcentrum realiseren op de begraafplaats en dat exploiteren in eigen beheer. Het exploiteren van een crematorium wordt als ‘lastig’ ervaren. Een klein crematorium met tenminste 500 crematies per jaar wordt haalbaar geacht. Op dit moment kan niet worden aangegeven of dit uitvoerbaar en haalbaar is in relatie tot de marktbehoefte. Dit komt in het vervolgproces aan de orde. Ad 2. Ruimtelijke haalbaarheid Voor de ruimtelijke haalbaarheid zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd voor de voorkeurslocatie De Langeweg en de alternatieve locatie Klundertseweg (zie figuur 1). Om een goede en juiste vergelijking te kunnen maken, zijn beide locaties gelijkwaardig onderzocht. Er is gekeken naar ruimtelijke, functionele en technische aspecten.

Figuur 1.

Onderzoekslocaties nieuwe algemene begraafplaats. Studiegebieden (rood), onderzoeksgebieden (blauw).

3

Op basis van de ruimtelijke onderzoeken is een afweging gemaakt voor een voorkeurslocatie. Niet alle onderzoeksaspecten hebben dezelfde invloed op de ontwikkeling, dan wel vergen een zelfde investering of ingreep om het gebied geschikt te maken, vandaar dat er een wegingsfactor is toegepast. In de volgende tabel staan de onderzoeksaspecten in volgorde van belang (zie figuur 2). Wegingsfactor Onderzoeksaspect Zwaar

Bodem Water

Minder zwaar

Verkeer en parkeren Archeologie Milieuhinder

Locatie Oostrand / Langeweg + +

Locatie Klundertseweg 0 0

0 0 +

+ + 0

Minst zwaar

Figuur 2.

Cultuurhistorie 0 Landschap / stedenbouw 0 Luchtkwaliteit 0 Akoestiek 0 Externe Veiligheid + Flora en fauna 0 Afwegingstabel ruimtelijke aspecten, ingedeeld naar wegingsfactor ( + = voorkeurslocatie, 0 = neutraal geen voorkeur, - = niet geschikt)

+ 0 0 + 0 0

Volgens het ruimtelijke onderzoek is er een voorkeur voor de locatie De Langeweg. Ad 3. Exploitatie en beheer De exploitatie van de nieuwe begraafplaats is in sterke mate afhankelijk van de investeringskosten, die met name bepaald worden door de omvang en het ambitieniveau. In het haalbaarheidsonderzoek is een verschillenanalyse gemaakt tussen beide onderzoekslocaties. Op basis daarvan is een voorkeurslocatie aan te duiden. Er is nog geen uitspraak gedaan over vormgeving, inrichting, beheer en onderhoud. In dit stadium van het onderzoek is een verschillenanalyse voldoende om tot een voorkeurslocatiekeuze te komen. In deze analyse zijn tevens andere aspecten meegenomen die een rol spelen bij de afweging tussen de locaties. De afwegingsaspecten staan opgenomen in onderstaande tabel (zie figuur 3). Overige Locatie Locatie Klundertseweg afwegingsaspecten Oostrand / Langeweg Grondeigendom + Tijd + 0 Exploitatie + 0 Draagvlak marktpartijen + Draagvlak bevolking (p) 0 + Procedure (p) 0 0 Figuur 3. Afwegingstabel overige aspecten (+ = voorkeurslocatie, 0 = neutraal geen voorkeur, - = niet geschikt, p = inschatting projectgroep)

Conclusies haalbaarheidsonderzoek De conclusies uit het haalbaarheidsonderzoek dat Oranjewoud heeft uitgevoerd zijn de volgende: 1. Op korte termijn (vanaf het jaar 2013) is er noodzaak voor de aanleg van een nieuwe algemene begraafplaats in de gemeente Moerdijk voor zowel Zevenbergen, Klundert en de overige kernen; 2. De benodigde ruimte voor Zevenbergen en Klundert tot 2040 bedraagt circa 1.9 ha. (noot: uitgaande van één algemene begraafplaats voor de verschillende kernen in gemeente Moerdijk, zijn er tot 2040 in totaal 1.404 graven nodig. Hiermee is nog geen stabiele situatie bereikt omdat de huurgraven een gemiddelde bezetting van 45 jaar kennen en het sterftecijfers blijft oplopen. Dit betekent dat voor de ruimtereservering uitgegaan moet worden

4

3.

4.

5. 6. 7.

8.

9.

van een dubbele capaciteit. Uitgaande van een gemiddeld oppervlak van 10 m2 per graf, is tot het jaar 2040 14.040 m2 nodig. De reservering voor de nieuwe begraafplaats bedraagt in dat 2 geval 28.080 m , oftewel circa 3 ha.. Dit is exclusief parkeerplaats en een eventueel crematorium); De beide locaties (De Langeweg en Klundertseweg) lijken op basis van de uitgevoerde ruimtelijke onderzoeken geschikt voor de aanleg van een begraafplaats met deze omvang, met voorzieningen en een crematorium. Om een begraafplaats te kunnen realiseren is op beide locaties een herziening van het bestemmingsplan noodzakelijk; Op basis van het onderzoek, rekening houdend met de verschillende wegingsfactoren, is er een voorkeur voor de locatie De Langeweg. Daarbij moet worden opgemerkt dat sommige aspecten zwaarder wegen dan andere. Dit heeft te maken met de (kosten van) de ingrepen die nodig zijn om de locatie geschikt te maken of met de invloed op de omgeving. Vanuit de technische aspecten is er een voorkeur voor De Langeweg. Naast de technische aspecten zijn er ook andere factoren die een rol spelen bij de afweging van locaties. Dit heeft onder andere te maken met draagvlak bij diverse partijen, de tijd van het doorlopen van verschillende procedures en de benodigde tijd van realisatie; Marktpartijen hebben een voorkeur voor een ontwikkeling op de locatie aan de Klundertseweg, gezien de ligging en meer groene omgeving; Na onderlinge vergelijking zijn de investeringskosten voor de aanleg van een begraafplaats op de locatie De Langeweg gunstiger dan die op de Klundertseweg; De nieuwe begraafplaats vraagt om een goede landschappelijke inpassing en moet voldoende ruimte bieden voor nieuwe wensen, een breed pakket aan voorzieningen of mogelijkheden; Door de marktpartijen wordt aangegeven dat een begraafplaats in de gemeente Moerdijk zeer beperkte exploitatiemogelijkheden kent en dat het gecombineerd moet worden met aanvullende voorzieningen, zoals een uitvaartcentrum en eventueel een crematorium. Er kunnen afspraken gemaakt worden over de dienstverlening, zoals grafadministratie, grafdelven en groenonderhoud. De meeste marktpartijen geven aan dat mogelijkheden voor het exploiteren van een crematorium zeer beperkt zijn. In de omgeving is ruime capaciteit voorhanden. De partijen die mogelijkheden zien voor de exploitatie van een crematorium, gaat het om een relatief kleinschalige voorzieningen met een beperkte capaciteit; De begraafplaats moet voldoende ruimte bieden voor het realiseren van een uitvaartcentrum.

Naast deze conclusies doet Oranjewoud de volgende aanbevelingen die van belang zijn voor de verdere voortgang: 1. Het advies om één nieuwe algemene begraafplaats voor de hele gemeente aan te leggen; 2. Om voldoende ruimte en kwaliteit te kunnen bieden in de toekomst, wordt geadviseerd uit te gaan van de norm van gemiddeld 10 m2 per graf, ruimer dan op de huidige begraafplaats; 3. Om ook na 2040 voldoende capaciteit te bieden moet er extra ruimte gereserveerd worden van ca. 1,1 ha, zodat de totale begraafplaats ca. 3 ha. groot wordt; 4. Gezien het geringe aantal bijzettingen op de gemeentelijke begraafplaats is sprake van een relatief kleinschalige voorziening. Om de kosten in de hand te houden moet er sprake zijn van een gefaseerde inrichting; 5. De locatie Langeweg heeft de voorkeur op basis van zowel de technische aspecten als overige aspecten, en op basis van een inschatting van de nog onbekende factoren; 6. De inschatting van de overige wegingsfactoren (zoals draagvlak bij provincie en bevolking) zullen nader getoetst moeten worden; 7. Wanneer de gemeente de realisatie en exploitatie van de nieuwe begraafplaats door marktpartijen wil laten verzorgen, moet er voor deze partijen ruimte zijn om de exploitatie aantrekkelijk te maken. De exploitatie van alleen de begraafplaats biedt onvoldoende basis voor een gezonde bedrijfsvoering. Een koppeling met een uitvaartcentrum wordt geadviseerd, waarvoor voldoende marktmogelijkheden lijken te bestaan. De realisatie van een crematorium, anders dan deel uitmakend van een breed aanbod, wordt niet realiseerbaar geacht; 8. Indien de gemeente met marktpartijen verder wil gaan, dan zal men eisen/criteria moeten formuleren om de aanbiedingen te kunnen beoordelen. De geringe commerciële aantrekkelijkheid van de exploitatie van de begraafplaats maakt dat de marktpartijen anders voor een minimaal aanbod zullen gaan en de gemeente dus eisen aan de toekomstige exploitant moet stellen om het product en de dienstverlening te krijgen die men wil hebben. Eisen/criteria kunnen die betrekking hebben op de situatie Moerdijk:

5

• • • • •

De tarieven voor begraven; De mate van dienstverlening en het serviceniveau; De minimale kwaliteit van het aanbod en inrichting van de begraafplaats; De locatie; Het al of niet meenemen van de exploitatie van de bestaande begraafplaats en de voorwaarden daarvoor; • Looptijd en continuïteit van de exploitatie. Afhankelijk van de wijze waarop de eisen /criteria worden geformuleerd en de gedetailleerdheid ervan, kan vervolgens gekozen worden voor de vorm waarop het best naar de markt kan worden gegaan; 9. Selectie marktpartijen: er is een aantal kansrijke partijen die beheer en exploitatie van een begraafplaats kunnen verzorgen. De verkenning droeg niet het karakter van een voorselectie (het formeel 'uitsluiten' van partijen kan op basis van de gevoerde procedure niet plaatsvinden). Gemeente kan in een vervolgstadium contacten leggen met deze partijen; 10. Opzetten stappenplan/communicatieplan: in de gesprekken met de partijen kwam naar voren dat niet altijd duidelijk is hoe de gemeentelijke procedure verloopt. Een helder stappenplan is niet alleen voor de gemeentelijke organisatie relevant, maar biedt ook in de communicatie met externe partijen houvast. Een apart communicatieplan dient te worden gericht op de verschillende belanghebbenden (kerken, begrafenisondernemers, marktpartijen, inwoners van zowel Klundert als Zevenbergen als overige kernen gemeente Moerdijk). Vervolg n.a.v. conclusies haalbaarheidsonderzoek Het college heeft kennisgenomen van de conclusies in het rapport en de aanbevelingen die door Oranjewoud zijn gedaan. Op basis daarvan is een voorstel gedaan aan de gemeenteraad om in het vervolgonderzoek de locatie De Langeweg als ontwikkellocatie aan te wijzen. Indien de gemeenteraad hiermee zou instemmen kon het vervolgonderzoek van de haalbaarheid worden voortgezet. Het voorstel was geagendeerd voor de raadsvergadering van 25 februari 2010, maar is door het college teruggenomen. Aanleiding hiervoor was het verzoek van de heer P. Sweep voor een alternatieve locatie (Galgenweg), hetgeen het college wenste te bestuderen. Bovendien heeft het presidium besloten dat er eerst een hoorzitting moest plaatsvinden waarbij belanghebbenden zouden worden gevraagd naar de voor- en nadelen over de twee locaties die onderzocht zijn in het haalbaarheidsonderzoek. Onderzoek alternatieve locatie Galgenweg In een door Oranjewoud uitgevoerde quick-scan van de door de heer P. Sweep aangedragen alternatieve locatie aan de Galgenweg is het volgende gebleken: • Het realiseren van een begraafplaats met crematorium op de locatie Galgenweg lijkt op basis van de uitgevoerd quick-scan mogelijk; • Over het geheel genomen biedt de locatie bij de beoordeling van de ruimtelijke haalbaarheid geen doorslaggevende voordelen ten opzichte van de voorkeurslocatie Langeweg of de reserveringslocatie Klundertseweg; • Ook de beoordeling op de overige aspecten (zoals grondeigendom, tijd en exploitatie) valt niet voordeliger uit; Op grond van deze beoordeling vormt de voorgestelde locatie Galgenweg dan ook geen verder uit te werken alternatief. (Voor alle locaties geldt overigens nog dat het draagvlak onder de bevolking nog nader onderzocht moet worden).

2. Resultaat hoorzitting Op 8 juli 1020 is een hoorzitting commissie Fysieke Infrastructuur gehouden met een raadplegend karakter. Doel hiervan was de resultaten van de hoorzitting te betrekken in het vervolgproces van het locatieonderzoek voor de nieuwe algemene begraafplaats. Uit de hoorzitting is het volgende naar voren gekomen (zie tevens bijgevoegd verslag in bijlage 2): • Er is weerstand van omwonenden van beide locaties (ruimtelijke bezwaren) en uit de kern Klundert (emotionele bezwaren); • Het maatschappelijk draagvlak voor de voorkeurslocatie is nog onvoldoende in beeld gebracht;

6

• • •

Het locatiekeuzeonderzoek (selectie twee onderzochte locaties) wordt onvolledig geacht; Alternatief Galgenweg (ingebracht door dhr. Sweep) is eveneens onvoldoende onderzocht en onderbouwd. De grootste begraafbehoefte bestaat in de kern Klundert (volgens onderzoek Oranjewoud). Dit strookt niet met het uitgangspunt uit het startdocument.

3. Wat is er gedaan sinds de hoorzitting? Tijdens de verkiezingsperiode zijn vanuit de kern Klundert bezwaren gerezen tegen eventuele sluiting van de algemene begraafplaats in Klundert en de keuze voor een locatie in Zevenbergen. Bij de begrotingsbehandeling in november 2010 is door Gemeente Belangen Moerdijk voorgesteld om de algemene begraafplaats in Klundert langs de Ambachtsherenweg uit te breiden. Door het college is toegezegd dit nader te onderzoeken. Bij nader inzien is ook gebleken dat de mogelijkheden van ruimingen nog onvoldoende in beeld zijn gebracht om tot een goed afgewogen besluitvorming te kunnen komen. Aanvullend onderzoek Oranjewoud Op dit moment worden door Oranjewoud in een aanvullend onderzoek de volgende zaken onderzocht: • Hoeveel capaciteit kan er door het ruimen van graven ontstaan op de begraafplaatsen van Klundert en Zevenbergen? • Welke mogelijkheden bestaan voor het realiseren van extra grafcapaciteit (inbreiding, uitbreiding en organisatorische maatregelen) op de begraafplaatsen van Klundert en Zevenbergen? • Wat is, gezien de beantwoording van bovenstaande vragen, de benodigde capaciteit op de nieuwe begraafplaats? • Wat zijn de kosten van de verschillende opties (eenmalig en structureel)? De resultaten van dit aanvullend onderzoek zijn bij verspreiding van deze notitie nog niet bekend, maar worden gepresenteerd tijdens de bijeenkomst op 9 februari a.s.

4. Knelpunten en vragen In het startdocument is opgenomen dat door de Raad op enig moment een besluit moet worden genomen over: • De noodzaak van een ruimingsplan; • De noodzaak van een nieuwe algemene begraafplaats; • De noodzaak van een crematoriumfunctie; • Een keuze tussen de locatie Langeweg of Klundertseweg. Nieuwe inzichten die niet waren voorzien bij het opstellen van het startdocument maken dat we toe zijn aan een herbevestiging en zo nodig herijking van de oorspronkelijke opdracht. Volgen we nog steeds de goede koers? Daarom willen we, middels deze informatieve bijeenkomst, een tussenstap maken voordat we zaken ter besluitvorming voor leggen. Tenzij uit het aanvullend onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd anders mocht blijken, staat vooralsnog vast dat: • Er een tekort aan begraafcapaciteit is, niet alleen in Zevenbergen maar naar nu blijkt ook in Klundert; • Een nieuwe begraafcapaciteit moet worden gecreëerd; • De markt geen belangstelling heeft voor een kleinschalig crematorium (niet exploitabel), tenzij dit kan worden gecombineerd met een uitvaartcentrum c.a.. • Op beide onderzochte locaties een begraafplaats mogelijk is. De locatie Langeweg scoort in geheel beter; • Er weerstand is van omwonenden van beide locaties (ruimtelijke bezwaren) plus uit de kern Klundert (emotionele bezwaren).

7

Naar aanleiding van het voorgaande spelen op dit moment de volgende vragen: 1. Moeten de nieuwe inzichten leiden tot een aanpassing van de opdracht uit het startdocument, en zo ja, op welke wijze? 2. Is een nieuwe begraafplaats (nog steeds) noodzakelijk? 3. Komt er één nieuwe algemene begraafplaats voor de gehele gemeente òf blijven binnen de gemeente meerdere algemene begraafplaatsen in stand? 4. Staat de kern Zevenbergen als 'vestigingslocatie' voor een nieuwe algemene begraafplaats ter discussie? 5. Moet begraven in Klundert mogelijk blijven? 6. Moet een nieuwe selectie worden gemaakt van te onderzoeken locaties? 7. Moeten de begraafplaatsen per definitie kostendekkend zijn? 8. Is het belangrijk om het maatschappelijk draagvlak te meten, en zo ja: • Wat willen we weten? • Hoe meten we dit? • Wat doen we met de resultaten (zijn die van doorslaggevende betekenis)? 9. Is ruimen op de bestaande algemene begraafplaatsen een structurele, een tijdelijke of ongewenste oplossing?

Bijlagen 1. 2.

Afwegingscriteria keuze voorkeurslocatie Verslag hoorzitting 8 juli 2010

8

Klundertseweg

Schansdijk ten noorden hotel

Schansdijk ten oosten Koekoek

Zwanegat / Oostrand

Afgebrande hoef

Langeweg

Bijlage 1 Samenvatting afweging verschillende locaties

Landschappelijke wenselijke inpasbaarheid

+

+

+

+

+

+

Beperkend voor omgeving (milieucirkels)

-

+

+

-

+

+

Aansluitend aan stedelijk gebeid

-

+

-

-

-

+

Weerstand omwonenden

-

-

-

-

+

+

Grond in eigendom

-

-

-

-

-

+

Bereikbaarheid

-

-

-

-

-

+

9

Bijlage 2 Verslag hoorzitting commissie Fysieke Infrastructuur d.d. 8 juli 2010

VERSLAG VAN DE HOORZITTING VAN DE COMMISSIE FYSIEKE INFRASTRUCTUUR BETREFFENDE LOCATIEKEUZE VOOR DE NIEUWE ALGEMENE BEGRAAFPLAATS, GEHOUDEN OP DONDERDAG 8 JULI 2010 OM 19.30 UUR IN DE MOERDIJKZAAL VAN HET GEMEENTEHUIS IN ZEVENBERGEN

Aanwezig namens commissie:

F.W. Wozniak, voorzitter; R.H. Heus, C.E.M.A. van der Horst, C. Huijssoon, J.J. Kamp, J. Lems, J.A. Ooijen, J. Oskam, C.M. Peters-van de Weijgaert, W.M. de Pijper, H.M.J. Rubbens, K. van Schenk Brill, H.C.A.M. Schouwenaars, E.G.A.M. de Visser-Lansen, T.H.R. Zwiers J.A.M. Hereijgers, griffier

Tevens aanwezig op uitnodiging:

A. Grootenboer-Dubbelman, wethouder A.P.M. de Jong, projectleider

Overige aanwezigen:

Zie presentielijst

1.

Opening De voorzitter opent de hoorzitting en heet de aanwezigen welkom. Hij legt kort de bedoeling van de avond uit. Het is een raadplegende hoorzitting; er wordt vanavond geen besluit genomen over de locatie voor een nieuwe begraafplaats. De commissie- en raadsleden willen graag de mening en ideeën van de aanwezigen horen, om dit mee te kunnen wegen in de uiteindelijke besluitvorming over het onderwerp.

2.

Toelichting wethouder Grootenboer-Dubbelman Wethouder Grootenboer-Dubbelman licht kort toe wat de stand van zaken is en welke procedure tot nu toe is gevolgd. Al lange tijd wordt gesproken over de aanleg van een nieuwe algemene begraafplaats, om te kunnen voorzien in de behoefte op de langere termijn. Op de begraafplaatsen van Klundert en Zevenbergen is in 2007 geruimd en heeft herinrichting plaatsgevonden. In januari 2009 is een startdocument vastgesteld door de gemeenteraad. Volgens dit startdocument heeft het college opdracht gegeven voor een haalbaarheidsonderzoek. De gemeenteraad wil een kwalitatief hoogwaardige begraafplaats met een breed scala aan voorzieningen daarbij. Op die manier moet kunnen worden voorzien in de behoefte op langere termijn, voor Zevenbergen in het bijzonder maar ook voor de gemeente in het algemeen. Verder moet worden onderzocht of een crematoriumfunctie haalbaar is en of er mogelijkheden zijn voor private exploitatie. Het gaat dus om een breed onderzoek. De locaties waar het haalbaarheidsonderzoek zich op richt zijn De Langeweg en de Klundertseweg. Het bureau Oranjewoud heeft in april 2009 de opdracht gekregen een onderzoek te starten naar de ruimtelijke aspecten, de capaciteit en de exploitatie en het beheer. Op basis van een aantal ruimtelijke factoren is gebleken dat de locatie aan De Langeweg het meest gunstig is. Een locatiekeuze heeft nogal impact voor bevolking en omgeving. Het college heeft dit dan ook willen delen met de gemeenteraad. Dat is in februari 2010 gebeurd. Voordat het voorstel werd behandeld in de commissie is een verzoek ingediend door de heer Sweep voor onderzoek naar een alternatieve locatie aan de Galgenweg. Het college heeft daarom besloten het voorstel aan de gemeenteraad terug te nemen om deze locatie te screenen. Volgens deze grove screening is er voor het college geen reden om het voorstel aan de gemeenteraad voor locatiekeuze De Langeweg te wijzigen. Het presidium van de gemeenteraad heeft besloten een breder maatschappelijk veld te willen raadplegen over de locatiekeuze, vandaar dat deze avond een hoorzitting is georganiseerd. Zij benadrukt dat een aantal aspecten uit het haalbaarheidsonderzoek nog steeds in volle gang is.

3.

Inbreng aanwezigen De heer Pierre Sweep leest zijn pleitnotitie voor. Deze is als bijlage I bij dit verslag gevoegd. De heer De Waardt, voorzitter van VERN (brancheorganisatie wegtransport), is de naaste buurman

10

van de heer Sweep. Hij spreekt zijn teleurstelling uit dat hij als bewoner aan de Pootweg niet geïnformeerd is over deze bijeenkomst. Hij sluit zich aan bij de inbreng van de heer Sweep. Er moet beter onderzoek worden gedaan en de communicatie vanuit de gemeente is minimaal teleurstellend te noemen. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat deze avond georganiseerd is door de commissie en dat het college ondersteuning biedt. In dit soort processen is het is altijd een dilemma wanneer de communicatie met omwonenden moet plaatsvinden. Zou dat in het beginstadium van het onderzoek naar 7 locaties zijn gedaan, dan zou er in de omgeving van deze locaties onrust zijn ontstaan. De keuze is toen gemaakt om te communiceren zodra er meer duidelijkheid was over een voorkeurslocatie, zodat ook meer direct uitgenodigd kon worden. Spreekster zegt toe het signaal dat wordt afgegeven mee te nemen: het is van belang omwonenden in een vroeg stadium te informeren. De heer Schouwenaars vraagt hoe het college in het stuk dat voor vanavond is verspreid, komt bij de plussen en minnen die staan bij de twee locaties als het gaat om draagvlak bij de bevolking. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat hier gaat om een gemaakte inschatting. De heer Vroegindeweij, Klundertseweg 28, stelt de volgende vragen: - Kijkende naar het studiegebied aan de Klundertseweg komt spreker tot de conclusie dat er huizen moeten verdwijnen. Is dat juist? - Het lawaai dat regelmatig, dus niet alleen in het weekend, op het sportpark (naast locatie 2) wordt geproduceerd is tot in de wijde omtrek te horen. - De aanpalende woningen, bij locatie 2, zullen een waardevermindering ondergaan. Wie gaat hiervoor opdraaien? Wethouder Grootenboer-Dubbelman antwoordt dat er absoluut geen sprake is van het verdwijnen van woningen aan de Klundertseweg. De opmerkingen over het lawaai van de nabijgelegen sportvelden begrijpt spreekster. Maar dit is onderzocht en wettelijk gezien mogelijk. Er zijn bovendien ook voorbeelden elders in het land waar dit door middel van een goede landschappelijke inpassing prima gaat. Over de waardevermindering van de woningen kan geen uitsluitsel gegeven worden, maar wel kan gemeld worden dat voor dit soort gevallen planschadevergoedingsregelingen gelden. Mevrouw Van Opstal, Klundertseweg 26, vraagt of al definitief besloten is dat er geen andere locaties meer in aanmerking komen. Wethouder Grootenboer-Dubbelman antwoordt dat in opdracht van de raad is gefocust op deze twee locaties. De gemeenteraad bepaalt dat. Als er uiteindelijk voor een locatie wordt gekozen en daarvoor een bestemmingsplanprocedure gevolgd moet worden, hebben burgers de mogelijkheid om bezwaar te maken. De voorzitter legt uit dat het college de plannen uitvoert, terwijl de raad opdracht geeft en het geld beschikbaar stelt. In het voorliggende geval gaat het om een ingrijpende verandering, daarom wordt in het begin van het traject al een afweging gemaakt over welke richting gekozen wordt. De heer Sweep vraagt of het mogelijk is dat de raad besluit een andere locatie te gaan onderzoeken. De voorzitter antwoordt dat dit inderdaad zou kunnen. De heer Meijer, Klundertseweg 19, zegt dat er over de Klundertseweg heel veel verkeer rijdt. Het hele gebied is op dit moment studiegebied. Hoe gaat de inrichting eruit zien? Blijft het een groen gebied en wat gaat er verder nog mee gedaan worden? Als gekozen wordt voor private exploitatie, wordt het misschien wel een goedkope uitvoering en bijvoorbeeld een grasvlakte. Bij de wegingsfactoren wat voor de cultuurhistorische waarde een plus gegeven aan de Klundertseweg. Wat houdt dit precies in? Spreker vindt dat de verschillende locaties geprojecteerd hadden kunnen worden vanavond, dat zou goed geweest zijn voor de beeldvorming. De heer De Jong zegt dat de huidige verkeerssituatie meegenomen is in het onderzoek. Er is echter onderzocht of de eventuele aanleg van een begraafplaats aan de Klundertseweg mogelijk is in relatie tot de verkeerssituatie. In ieder geval moet er op een begraafplaats voldoende ruimte zijn om te parkeren. Er zijn nog geen inrichtingsschetsen; het onderzoek is nog niet zover. Volgens het bestemmingsplan is het gebied agrarisch bestemd. Volgens de structuurvisie van de provincie is aangegeven dat het gebied in de toekomst eventueel geschikt is voor een stedelijke functie, de zogenaamde stedelijk afweegbare gebieden. Dit project richt zich specifiek op de begraafplaats, er zijn en worden dus geen uitspraken gedaan over de rest van het gebied. Onderdeel van het haalbaarheidsonderzoek is de exploitatie. Er zal onderzocht worden wat de mogelijkheden zijn voor private exploitatie. In dat geval wordt het ambitieniveau voor een belangrijk gedeelte bepaald door de gemeente; de insteek die daarbij gekozen wordt moet door de private partij worden gehandhaafd. In de tweede fase van het onderzoek zal bepaald worden of voor private partners

11

gekozen wordt of niet. Met betrekking tot de wegingsfactoren zegt spreker dat beide locaties (De Langeweg en Klundertseweg) op dezelfde punten vergeleken zijn. De Klundertseweg is voor wat betreft cultuurhistorie geschikter dan De Langeweg. Door de aanwezige kleigrond zijn er cultuurhistorisch gezien minder problemen te verwachten. De heer Den Hollander vraagt of de begraafplaats in Klundert ook betrokken is in het onderzoek. De Stadsraad Klundert heeft aangegeven voor de plannen van de gemeente te zijn. Spreker wil daarbij echter aantekenen dat dit niet gestoeld is op de mening van de burgers. Hij vindt dat de burgers goed geïnformeerd moeten worden en dat ook in Klundert een hoorzitting georganiseerd zou moeten worden. Een goed voorbeeld voor een nieuwe locatie voor een begraafplaats in Klundert is de hoek Nieuwendijk / Langeweg. Spreker is van mening dat bij het stadje Klundert een begraafplaats hoort. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat de insteek is dat in Zevenbergen een nieuwe begraafplaats wordt gecreëerd, die voor de hele gemeente Moerdijk is. Daarbij wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor een crematoriumfunctie, een urnenplaats en een strooiveld. De begraafplaats in Klundert blijft, maar is wel betrokken in het onderzoek. De heer Geleijns, Klundertseweg 15, brengt een aantal opmerkingen in. Deze zijn als bijlage 3 toegevoegd aan dit verslag. Wethouder Grootenboer-Dubbelman vermeldt dat de locatie De Langeweg gekozen is onder andere vanwege de bodemkwaliteit. Met betrekking tot de omgeving zegt spreekster dat de gemeente het programma van eisen maakt. Het college kiest voor een parkachtige uitstraling. Dat is op beide locaties mogelijk. Het gebied aan de Klundertseweg is, zoals al eerder is opgemerkt, een transformatiegebied dat anders kan worden ingericht. De provincie heeft deze locatie zelf als voorkeurslocatie aangewezen. De heer De Jong zegt dat beide locaties op planologische aspecten onderzocht zijn. De geluidshinder is in het haalbaarheidsonderzoek bekeken. Het bestemmingsplan zal gewijzigd moeten worden, de bestemming is nu agrarisch. Mevrouw Van Opstal zegt dat de heer Geleijns zojuist heeft geciteerd uit het bestemmingsplan. Hoe kan het dan dat er toch een stedelijke ontwikkeling mogelijk is? De heer De Jong antwoordt dat het bestemmingsplan aangeeft wat de huidige voorschriften en functies zijn voor het gebied. Dat ligt nu vast. Het is echter een feit dat gebieden in de toekomst veranderen; Nederland is altijd aan het ontwikkelen. In verschillende ontwikkelingsvisie aangegeven welke gebieden eventueel een andere functie kunnen krijgen in de toekomst. Dat is onder andere vastgelegd in het plannen van de provincie. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat het bestemmingsplan door de gemeenteraad wordt vastgesteld en lokaal is en dat het streekplan van de provincie is en dus op de hele provincie van toepassing is. Overigens moeten om de 10 jaar alle bestemmingsplannen worden geactualiseerd. Zaken zijn constant in beweging en er zijn soms nieuwe inzichten. De heer De Waardt vraagt of het rapport van Oranjewoud openbaar is. De heer De Jong antwoordt dat dit een openbaar stuk is, het kan bij het betreffende project op de website worden gezet. De voorzitter schorst de bijeenkomst voor een korte pauze van 20.35 – 20.50 uur. De heer Hoek, Klundertseweg 25, zegt dat in de stukken is opgenomen dat voor de locatie Klundertseweg een crematoriumfunctie niet overwogen wordt. Kan de wethouder dit bevestigen? De heer De Jong zegt dat bij de opdracht die de raad heeft gegeven aangegeven is dat de twee locaties nader bestudeerd moesten worden. Om de twee locaties eerlijk te kunnen afwegen zijn alle uitgangspunten voor beide locaties meegenomen; dus ook de mogelijkheid van een crematoriumfunctie. Wat er precies aan voorzieningen daadwerkelijk zal komen, is de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek. De heer Hoek vraagt hoe het zit met private partijen aan de Klundertseweg, is de kans aanwezig dat er dan wel een crematoriumfunctie komt? De heer De Jong zegt dat private partijen wensen vanuit de markt zijn. Bij de weging van beide locaties zijn alle aspecten meegenomen. Als een crematoriumfunctie niet mogelijk is op de Klundertseweg, dan blijkt dat uit het haalbaarheidsonderzoek. Het is niet op voorhand uitgesloten. De heer Hoek zegt dat lawaai van de sportvelden tijdens begrafenissen niet kan. Ook bezoekers van de begraafplaats hebben behoefte aan een zekere rust. De piëteitsfactor moet hier dan ook zeker bij betrokken worden. De heer Leijten zegt dat in 2006 is besloten een nieuwe begraafplaats te realiseren. Dat besluit is met name gebaseerd geweest op het feit dat de capaciteit van de huidige begraafplaats in

12

Zevenbergen ontoereikend was. Uit het haalbaarheidsonderzoek van Oranjewoud is gebleken dat de grootste behoefte aan een algemene begraafplaats komt uit de kern Klundert. Als de begraafplaats daar vol raakt, zullen mensen in Zevenbergen begraven moeten worden. Spreker vraagt om een en ander te heroverwegen en te kiezen voor een nieuwe begraafplaats in Klundert, die kan dienen als centrumvoorziening voor de hele gemeente. Inzake de communicatie vraagt spreker of er een draagvlakmeting is geweest onder de Klundertenaren. Hij voegt eraan toe dat hij het voor zichzelf niet zou zien zitten begraven te moeten worden aan de locatie De Langeweg in Zevenbergen. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat de aanleiding destijds inderdaad een capaciteitstekort in Zevenbergen is geweest. Verder is gekeken of een breder voorzieningenpakket mogelijk zou zijn. In het capaciteitsonderzoek is Klundert meegenomen. De insteek is echter dat Klundert een eigen algemene begraafplaats houdt en dat de gemeente er alles aan zal doen om dat zo te houden. Daarom is een tijd geleden een grote ruiming geweest. Indien mogelijk zullen er tussentijds kleinschalige ruimingen plaatsvinden. Het is inderdaad zo dat er in Klundert meer begraven wordt, in Zevenbergen wordt dat wat minder. Er is echter gemeentebreed gekeken naar de behoefte. De heer Leijten zegt dat de cijfers uit het haalbaarheidsonderzoek van Oranjewoud dat tegenspreken. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat dit een onderwerp van nadere studie is. Dat is destijds met de raad zo besproken. Spreekster weet dat dit met name voor Klundert belangrijk is. De cijfers zullen nog eens goed tegen de actuele situatie gehouden worden. De heer Leijten is van mening dat de juiste cijfers juist bekend moeten zijn, voorafgaand aan de locatiekeuze. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat de gemeente er vanuit gaat dat er een voorziening in Klundert is, namelijk de huidige begraafplaats. De huidige voorziening in Zevenbergen is eindig. Op de langere termijn zal er ook voor Klundert voorzien moeten kunnen worden in de behoefte. De heer Leijten vraagt of het college bereid is om ten aanzien van het onvolledige voorlocatieonderzoek een second opinion uit te voeren. Wordt de locatie Torenpolder ook nog onderzocht? De voorzitter zegt dat het voor de raad een afweging is van vele factoren, waarbij veel argumenten de revue al zijn gepasseerd. De heer Leijten benadrukt dat hij het op prijs zou stellen als nog naar die locatie zou worden gekeken. De heer Van Unnik, Wede 19, zegt dat een procedure als deze heel gevoelig ligt. Hij vraagt aandacht voor de wijze van uitnodigen van belanghebbenden. Spreker woont zelf dicht bij de locatie Klundertseweg, maar alleen de bewoners van de Klundertseweg zelf zijn uitgenodigd voor deze avond. Hij vraagt hier in het vervolg zorgvuldiger mee om te gaan. De voorzitter zegt dat het uitgangspunt is geweest zoveel mogelijk mensen te bereiken. Daarom is ook een publicatie in de Moerdijkse Bode geplaatst. Het blijft echter een moeilijke afweging. De heer Van Unnik zegt dat in de voorstudie die is gedaan naar alle locaties, de provincie een duidelijke voorkeur had voor de Bosselaar. Hoe zit dat precies? Volgens spreker lijkt de herrie op de sportvelden bijna elk weekend wel op een disco. Verder is de Klundertseweg een aantal jaar geleden heringericht, waarbij door omwonenden is gepleit voor een sluis vanwege het sluipverkeer. Die sluis is er echter niet gekomen. De Klundertseweg is nu al druk en onveilig. De landschappelijke waarde van het gebied is door de Raad van State bevestigd. Kennelijk is dat nu weer 180º gedraaid. Het is spreker in het verkeerde keelgat geschoten dat de projectgroep zich een oordeel heeft aangemeten over draagvlak onder de burgers. De gemeente moet niet voor anderen gaan denken. Als voor de Klundertseweg een crematoriumfunctie wordt overwogen, is het bijgevoegde stuk niet helder. Spreker hoort graag op wat voor gronden een crematorium aan de Klundertseweg overwogen zou worden. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat toen de gemeente aan de slag ging met het onderzoek naar een locatie voor een nieuwe begraafplaats, dit voorbesproken is met de provincie. De provincie heeft toen aangegeven dat Bosselaar-Zuid ook een mooie locatie zou zijn. De gemeente heeft inmiddels deze locatie echter een woonfunctie gegeven. Het realiseren van een begraafplaats in Bosselaar-Zuid valt daarmee af, de provincie beslist namelijk niet over de invulling van dit gebied. Het college heeft in eerste instantie over een crematoriumfunctie aan de Klundertseweg gezegd dat deze locatie niet de voorkeur heeft en dat het gezien de milieucontouren geen optie is. Spreekster voegt hieraan toe dat om een goede afweging te kunnen maken, alle functies op beide locaties tegen elkaar zijn afgewogen. Inzake het draagvlak onder de bevolking benadrukt spreekster dat hier sprake is van een gemaakte inschatting. Dat vergt dus nog nader onderzoek. Spreekster neemt de opmerkingen die hierover door de aanwezigen zijn gemaakt zeker mee.

13

De heer Sluis, Klundertseweg 13, zegt dat gesproken wordt over technische bezwaren. Hij weet daar niets vanaf. Er zijn wel emotionele bezwaren zoals uitzicht, geluid en de belastbaarheid van de Klundertseweg. Waarom wordt er geen ingang gerealiseerd aan de provinciale weg? Spreker zegt dat hij zijn bezwaren op papier zal zetten en zich zal verzetten tegen realisatie van een begraafplaats aan de Klundertseweg. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat de raad wil peilen wat er onder de bevolking leeft. Het college wil ook graag weten wat de andere argumenten zijn, het zou dus fijn zijn als die inderdaad nog worden aangeleverd. De heer Zuidema zegt dat Klundert een begraafplaats heeft die vol raakt. Er zijn 239 nieuwe graven beschikbaar gekomen, daarnaast waren er nog ongeveer 40. In Klundert is de begraafbehoefte groter dan in Zevenbergen. Hij vraagt zich af hoe de cijfermatige onderbouwing is waaruit blijkt dat de begraafplaats voor Klundert blijft zoals die is en er ook voldoende capaciteit beschikbaar blijft. Spreker is blij met de toezegging van de wethouder op dit punt en hoopt dat dit waargemaakt wordt. Wellicht kan de sloot om de begraafplaats in Klundert een klein stukje verlegd worden, waardoor er een compleet nieuwe rand rond de begraafplaats beschikbaar komt. Als de begroeiing wordt aangepast, zouden er ook hofjes gecreëerd kunnen worden. Parkeerproblemen zouden opgelost moeten worden door het maken van een parkeerplaats op de begraafplaats. Spreker sluit zich aan bij het al eerder genoemde argument van herrie van de sportvelden als het gaat om de locatie Klundertseweg. Voor de locatie De Langeweg moeten ook voorzieningen getroffen worden voor het geluid. Inzake een crematorium zegt spreker dat om de exploitatie daarvan rendabel te krijgen, van een bepaald aantal klanten wordt uitgegaan. De heer Heskes van Yarden zegt dat zijn bedrijf heeft deelgenomen aan het onderzoek van Oranjewoud. Er wordt gekeken naar de lokale behoefte en de haalbaarheid. De norm die wordt gehanteerd is 500 crematies per jaar. Voor Zevenbergen gaat het om een kleinschalige activiteit, waarbij de haalbaarheid dus een issue is. Een crematorium heeft een regionale functie, waarbij bereikbaarheid van groot belang is. De heer Huijssoon vraagt of het, naast de algemene begraafplaatsen in de gemeente Moerdijk, voor mensen ook altijd mogelijk blijft om in de eigen kern begraven te worden. Wethouder Grootenboer-Dubbelman antwoordt dat de gemeente twee algemene begraafplaatsen beheert, die in Klundert en in Zevenbergen. Verder zijn er in alle kernen kerkelijke begraafplaatsen. De gemeente onderhoudt hiermee goede contacten maar heeft er geen zeggenschap over. Spreekster kan daarom niet zeggen hoe zich dit zal gaan ontwikkelen. De heer Kleinekoort van de Immanuëlparochie zegt dat op alle kerkelijke begraafplaatsen de komende jaren ruim plaats zal zijn. Hij wijst er verder op dat de leemlaag die het water tegenhoudt in Zevenbergen, een moeilijke factor is. De heer Schouwenaars zegt dat uit het rapport van Genius Loci blijkt dat de capaciteit in Zevenbergen voldoende zou zijn, als er een betere samenwerking zou komen tussen de parochie en de algemene begraafplaats. Is die situatie al verbeterd of verloopt dit nog steeds moeizaam? De heer Kleinekoort zegt dat hij dit rapport kent. Alle begraafplaatsen zijn destijds op zichzelf bekeken, de capaciteit ook. Samenwerken was echter geen oplossing voor het capaciteitsprobleem. In de situatie rond de samenwerking is niets veranderd. De heer Zuidema vraagt of de cijfermatige onderbouwing waar hij om heeft gevraagd hem binnenkort toegemaild zou kunnen worden. Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat van het begin af aan de intentie is geweest de begraafplaats in Klundert te behouden en te zorgen dat ook op langere termijn de capaciteit gewaarborgd wordt. Er zal onderzocht worden hoe dit het beste gerealiseerd kan worden. De heer Zuidema zou hiervan graag op de hoogte worden gehouden.

14

Wethouder Grootenboer-Dubbelman zegt dat aan de hand van alle verslagen en reacties een en ander verwerkt zal worden in een voorstel aan de raad. Gestreefd wordt naar behandeling in het najaar 2010, waarschijnlijk niet eerder dan september/oktober 2010. De voorzitter roept de aanwezigen op om hun invloed waar mogelijk te laten gelden in de commissievergadering, waar kan worden ingesproken.

4.

Sluiting Niets meer aan de orde zijnde, sluit de voorzitter de bijeenkomst om 21.35 uur.

Zevenbergen, 16 juli 2010 Griffie Moerdijk Ineke Vonk

15

Bijlage I: pleitnotitie dhr. P. Sweep

Pleitnotitie hoorzitting Begraafplaats en crematoriumfunctie Zevenbergen 8 juli 2010 “Beter ten halve gekeerd dan ten hele verdwaald” Geachte voorzitter, commissieleden en overige aanwezigen, Inleiding Ik wil u allereerst bedanken voor de uitnodiging voor deze bijeenkomst. Ik stel het namelijk zeer op prijs dat het presidium het initiatief heeft genomen om over dit belangrijke ruimtelijke vraagstuk een hoorzitting te organiseren. Deze avond geeft namelijk pas voor de eerste keer inzicht in het draagvlak onder burgers en omwonenden over dit gevoelige onderwerp en betreft ook pas de eerste keer dat de gemeente hierover actief communiceert. Allereerst zal ik me nader introduceren: ik ben Pierre Sweep en woonachtig op het huisadres Langeweg 9a te Zevenbergen. Op dit adres exploiteer ik een bedrijf in opslag en verwerking van groenten en een groothandelsbedrijf. Verder exploiteer ik een landbouwbedrijf dat diverse percelen grond in en rondom Zevenbergen in eigendom heeft. Tegenover mijn woonhuis en bedrijf aan de Langeweg is de locatie voor de nieuwe begraafsplaats aan de Oostrand geprojecteerd. Mijn pleitnotitie heb ik de titel “Beter ten halve gekeerd dan ten hele verdwaald” gegeven. Aan het slot van mijn betoog zult u wel begrijpen waarom. Communicatie Begin 2010 ben ik min of meer toevallig op de hoogte gebracht van het voornemen om de locatie aan de Langeweg als definitieve ontwikkellocatie voor een nieuwe begraafplaats met eventuele crematoriumfunctie te laten bestempelen. U zult begrijpen dat ik als direct omwonende en als ondernemer van dit volkomen onverwachtse bericht ben geschrokken. Ik heb me toen dan ook afgevraagd “Wat heb ik in het voorstadium allemaal gemist, want het is schijnbaar al zover dat de vaststelling van de locatie beklonken leek te zijn”. Zoals bekend, ben ik vervolgens “in de pen gekropen” en heb ik onder andere een alternatief locatievoorstel gedaan. Daarin zag het college van burgemeester en wethouders aanleiding om de behandeling van het betreffende raadsvoorstel op te schorten. Helaas bekruipt mij het gevoel dat als ik begin februari 2010 niet aan “de bel had getrokken”, er nog steeds geen communicatie met omwonenden en burgers zou zijn geweest. In het betreffende raadvoorstel dat door het college is ingetrokken, was namelijk opgenomen dat pas een communicatieplan behoeft te worden opgesteld nadat de definitieve locatie aan de Langeweg verder zou zijn uitgewerkt. Met andere woorden: er zal worden gecommuniceerd over een locatie die dan al vaststaat. U zult begrijpen, dat ik deze werkwijze van communiceren onjuist acht en absoluut geen recht doet aan de ruimtelijke en emotionele impact die met dit gevoelige onderwerp samenhangt. Locatieonderzoek Voordat ik mijn inhoudelijke bezwaren als omwonende en ondernemer tegen locatie van de nieuwe begraafplaats aan de Langeweg zal toelichten, wil ik eerst stilstaan bij het onderzoeks- en besluitvormingsproces dat hieraan vooraf is gegaan. In 2006 heeft de gemeenteraad het besluit genomen om een nieuwe begraafplaats in de kern Zevenbergen aan te leggen. Vervolgens is er een startdocument “Begraafplaats en 16

crematoriumfunctie Zevenbergen” opgesteld, welke in januari 2009 door de raad is behandeld. Een onderdeel van dit startdocument betrof een locatiekeuzeonderzoek waarbij diverse locaties rondom Zevenbergen zijn aangeduid en op basis van criteria ten opzichte van elkaar zijn gewogen. De gronden aan de Langeweg komen bij deze weging als voorkeurslocatie “uit de bus” waarbij de minder geschikt geachte locatie aan de Klundertseweg als terugvaloptie wordt bestempeld. Ik heb echter geconstateerd dat het verrichte locatiekeuzeonderzoek ernstige tekortkomingen vertoont: - het onderzoek is onvolledig omdat enkele potentiële locaties, zoals de door mij aangedragen alternatieve locatie aan de Galgenweg en de voorkeurslocatie van de provincie in Bosselaar Zuid, gewoonweg in het onderzoek ontbreken; - het aantal criteria (slechts 6 in aantal) dat in het onderzoek is gebruikt, is gelet op het voorliggende onderwerp te beperkt. Bovendien worden aan deze criteria geen wegingsfactoren gekoppeld, hetgeen bij een multicriteria-onderzoek wel gebruikelijk is. Dit houdt in dat sommige aspecten zwaarder dan andere wegen; - de beoordelingen worden niet beargumenteerd c.q. gemotiveerd en zijn op enkele onderdelen, op zijn minst subjectief te noemen. Het zal u duidelijk zijn dat bij het voorliggende ruimtelijk ordeningsvraagstuk de locatiekeuze een zeer belangrijk, zoniet hét belangrijkste, onderdeel in het ontwikkelingsproces van de nieuwe begraafplaats is. Het onderzoek dat door de gemeente intern is verricht doet absoluut geen recht aan de importatie die aan het onderhavige locatievraagstuk is verbonden. In dat verband is het ook bevreemdend om te constateren dat alle (voor)onderzoeken die met de nieuwe begraafplaats samenhangen door externe gerenommeerde onderzoeksbureaus zijn opgesteld, behalve het locatiekeuzeonderzoek. Dit alles bekruipt bij mij het gevoel dat de gemeente, op basis van haar eigendomspositie, ten aanzien van de locatie aan de Langeweg gelegenheidsplanologie voert en deze keuze door middel van een subjectief en intern locatiekeuzeonderzoekje wenst te rechtvaardigen en bovendien in deze keuze blijft volharden. Deze “tunnelvisie” blijkt ook al uit de selectie van de potentiele locaties die in het gemeentelijk onderzoek zijn betrokken. Voor de gronden van namelijk 5 van de 7 mogelijke locaties heeft de gemeente Moerdijk reeds ander ruimtelijk beleid geformuleerd. Er resten dan nog 2 mogelijkheden en u raadt het waarschijnlijk al: dat zijn de locaties aan de Klundertseweg en de eigendom zijnde locatie aan de Langeweg. Dat het anders kan (en moet), blijkt wel uit een uitvoerig locatiekeuzeonderzoek dat het gerenommeerde onderzoeksbureau Genius Loci in 2006 voor een uitbreiding van een begraafplaats voor de gemeente Blaricum heeft uitgevoerd. Voor degenen die dit deskundig onderzoek erop na willen slaan, heb ik in mijn pleitnota en digitale verwijzing opgenomen. https://www.eemnes.nl/.../Begraafplaats+B1238KA12911_locatieonderzoek+bgrfplts+Blaricum_DEFINITIEF.pdf

Genius Loci is een ruimtelijk adviesbureau met als specialisatie ruimtelijk beleid aangaande begraafplaatsen en hun specifieke aandachtsvelden. Ik heb hen benaderd om in mijn opdracht een second opinion uit te voeren naar de opzet en methodiek van het gemeentelijke locatiekeuzeonderzoek met de bijbehorende ambtelijke beoordelingen. Echter gelet op hun belangen met de gemeente Moerdijk konden zij niet op mijn verzoek ingaan, wel zouden zij deze werkzaamheden kunnen verrichten als de gemeente Moerdijk als opdrachtgever zou optreden. Overigens heb ik als voorbereiding op deze hoorzitting de verslagen van de commissie- en raadsvergadering erop nageslagen. Zo ook, de vergadering van de commissie Fysieke Infrastructuur op 6 januari 2009 waarin het Startdocument “Begraafplaats en crematoriumfunctie Zevenbergen” is behandeld. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze vergadering uiterst “rommelig” is verlopen, mede ook omdat schijnbaar de stukken,

17

waaronder het Startdocument, niet tijdig beschikbaar waren. Uiteindelijk heeft de commissie en later de raad met het voorstel ingestemd maar uit de verslaglegging maak ik op dat meerdere vertegenwoordigers van politieke partijen expliciet een voorbehoud hebben gemaakt ten aanzien van de locatiekeuze. Bezwaren Met betrekking tot de locatie van de nieuwe begraafplaats aan de Langeweg weg verwacht ik dat door deze nieuwe functie mijn huidige bedrijfsvoering op mijn huisperceel zal worden geschaad. U zult begrijpen dat het hebben en houden van vergunningen voor mijn bedrijfsvoering, met name een milieuvergunning, houvast bieden voor mij als ondernemer. De aard van mijn bedrijf leidt tot activiteiten en vrachtbewegingen die 24-uur per dag en 7 dagen per week plaatsvinden. Op dit moment wordt dit door niets en niemand ingeperkt. Mijn vrees is dan ook dat de realisatie van een begraafplaats met een crematoriumfunctie mijn huidige bedrijfsuitoefening en daarmee mijn ondernemersbelang zal gaan inperken. Verder is het zo dat de huidige courantheid en handelswaarde van mijn bedrijf geënt is op de huidige ligging en mogelijkheden. De huidige ruimtelijke situatie zonder beperkingen in de directe omgeving zorgt voor een stevige financiële basis voor de waardeontwikkeling van mijn bedrijf in zijn geheel. Ik vrees dan ook dat de ontwikkeling van een nieuwe begraafplaats in de directe omgeving van mijn bedrijf financiële schade zal gaan opleveren. Naast deze bezwaren als ondernemer vraag ik me inhoudelijk af of de locatie aan de Langeweg wel onder verantwoord ruimtelijk beleid én in de visie van de provincie past ? Tot slotte heb ik in mijn vele contacten over dit onderwerp geconstateerd dat er een totaal gebrek aan maatschappelijk draagvlak voor de locatie aan de Langeweg is. Ik ben van mening dat dát aspect van doorslaggevend belang moet zijn bij een locatiekeuze. Alternatief Torenpolder Zoals bekend, heb ik een alternatieve locatie in de Torenpolder aangedragen en aangegeven bereid te zijn mijn grondeigendom aldaar uit te ruilen tegen de gronden aan de Langeweg die in eigendom van de gemeente zijn. Dit betekent dat bij een eventuele ontwikkeling van deze alternatieve locatie de eigendomssituatie geen belemmerde factor behoeft te zijn. Verder wil ik benadrukken dat een nieuwe begraafplaats in de Torenpolder past in de gebiedsvisie Moerdijk Oost uit 2006 (!) waarbij voor het gebied aan de noordrand van Zevenbergen tot aan de A17 een groen-blauwe en recreatieve invulling wordt voorgestaan. Omdat een begraafplaats daar prima in deze ontwikkeling past, vind ik het onbegrijpelijk dat de gemeente Moerdijk de gronden in de Torenpolder niet in het locatiekeuzeonderzoek van 2008 heeft betrokken.

18

Omdat ik er vanuit ga dat ook de provincie deze gebiedsvisie onderschrijft, behoeft de planologische haalbaarheid van deze locatie, in vergelijking met de locatie aan de Langeweg, niet op problemen te stuiten hetgeen tot tijdwinst zou kunnen leiden. In het informatiedocument dat bij de uitnodiging voor deze hoorzitting was gevoegd, staat verwoord dat “een voorlopige conclusie is dat de alternatieve locatie in de Torenpolder op basis van de criteria uit het vooronderzoek geen meerwaarde heeft ten opzichte van de twee onderzoekslocaties die zijn meegenomen in het haalbaarheidsonderzoek”. Ik merk op dat het afdoen van het alternatief in de Torenpolder op basis van de arbitraire methodiek uit het interne locatiekeuzeonderzoek en het volharden in de huidige verkeerde keuze, bij mij, maar ook bij velen, letterlijk en figuurlijk in verkeerde aarde valt. Ik vraag me dat verband dan ook af of deze discutabele beoordeling en daaraan verbonden standpunt ook door de aanwezige commissieleden wordt gedragen ? Slot/voorstel Ik dank u voor uw aandacht en verwacht dat u op basis van mijn inbreng en die van andere insprekers tot de conclusie zal komen dat vanuit oogpunt van zorgvuldigheid allereerst een objectief en professioneel locatiekeuzeonderzoek dient te worden uitgevoerd alvorens een definitief locatiebesluit over een nieuwe begraafplaats kan worden genomen. Daarbij geldt, ondanks de mogelijke tijdsdruk, “Beter ten halve gekeerd dan ten hele verdwaald”.

Hoogachtend, Dhr. Pierre Sweep De Langeweg 9a 4762 RA Zevenbergen

19

Bijlage 2: aanvullende informatie van de heer Meijer

Aan Afdeling Realisatie en Beheer t.a.v. Dhr A.G.M. Elewout Postbus 4 4760 AA Zevenbergen plaats: datum: uw kenmerk: onderwerp:

Zevenbergen 30 januari 2009 2008005460/152173 verkeersoverlast

Geachte heer Elewout, Middels dit schrijven wil ik u danken voor uw reactie van 07 jan op mijn bezoek aan het gemeentehuis. Graag wil ik hierop en de situatie reageren. Na de reconstructie van de Klundertseweg heb ik verschillende malen de gemeente Moerdijk en de politie op de hoogte gebracht van het feit dat er (door een aantal mensen) op de Klundertseweg te hard gereden wordt. De uitkomst van een door de gemeente verrichte meting is een “gemiddelde” snelheid van 56 km/u, gemeten op ca. 80m van de aansluiting op de Westrand. Ruim binnen de bebouwde, nabij de zijstraat de Wede. Voor de gemeente geen reden meer maatregelen te nemen. Voor de politie wel een reden om een keer de snelheid te meten. De hoogst gemeten snelheid was 72 km per uur. Meetplaats zelfde locatie en er is bekeurd. De politie heeft het te druk, dus de Klundertseweg heeft geen prioriteit. Het hard rijden levert echter gevaar op, lawaai overlast en ongerief. De bewoners langs de Klundertseweg zijn niet georganiseerd om maatregelen te vragen zoals op andere locaties in de gemeente Moerdijk wel lukt. Tijdens de infoavond voor de reconstructie van de Klundertseweg is er door ondergetekende geopperd: 1. De straatklinkers verder door trekken voor huisnummer 19. Dit kon niet i.v.m. met het landelijk karakter van de weg; 2. De geluidsoverlast van een keienweg stijgt boven de geldende normen uit. Daar is niets aan te doen; 3. De stroefheid van het wegdek ligt onder de norm. Daar is niets aan te doen; 4. De weg een 30km zone geven kan niet. Het is een doorgaande weg. 5. Verkeersremmende maatregelen is moeilijk i.v.m. het landbouwverkeer. 6. Van de bewoners direct aan de weg bij de Pelikaan hebben opmerkingen geuit over te hard rijden. Verder maak ik uit uw schrijven op dat u het heeft over de Pelikaan, mijn verzoek en schrijven is gericht op het begin van de Klundertseweg, dus nog in de bebouwde kom.

20

Tevens wil ik u onder de aandacht brengen dat er regelmatig een 45km/u voertuig voorbij rijdt. Mogelijk bent op de hoogte van het feit dat deze auto’s ca. 50km/u rijden. Een zeer goedkope en simpele manier om een visuele/auditieve vergelijking te maken. Hieruit blijkt dat veel mensen hard rijden, een klein aantal zeer hard, dus ter hoogte van huisnummer 19/hoek Wede.

Wat is wel gebeurd?: De hoogte van de klinkerbestrating ter plaatse van de wegdrempels is verlaagd. Het plaatsen van andere verkeersremmende maatregelen is niet mogelijk. Het plaatsen van een matrixbord dat de snelheid meet is te duur.

Met vriendelijke groet, S. Meijer

21

Bijlage 3: inbreng dhr. B.W. Geleijns

22

23