VOORBEELD FUNCTIEPROFIEL GENERALIST SOCIAAL WIJKTEAM In veel gemeenten worden sociale wijkteams gerealiseerd. In deze teams gaan generalisten aan de slag om ondersteuning te bieden aan de kwetsbare burgers in een bepaald gebied. Inmiddels is al het nodige bekend over het functieprofiel van de generalist. In dit voorbeeld van een functieprofiel meer informatie over wat een generalist moet zijn en kunnen. 1.
Inleiding: het sociale wijkteam
Een sociaal wijkteam is een integraal werkend multidisciplinair team dat zich richt op bewoners met vragen en problemen. Deze vragen en problemen kunnen alle levensdomeinen betreffen, waaronder wonen, welzijn, zorg, daginvulling, inkomensondersteuning en leefbaarheid. Het doel van de inzet van het sociale wijkteam is om bewoners zo optimaal mogelijk te laten participeren en zo zelfredzaam mogelijk te laten worden. Naast het beantwoorden van vragen en oplossen van problemen kijkt het team naar kansen en mogelijkheden van de inzet van bewoners voor de wijk. Het sociaal wijkteam is geschakeld met het informatiepunt (een Wmo-loket of een informatiepunt in de wijk) en het wijknetwerk.
Burgers met een vraag of probleem bellen of mailen naar het informatiepunt of lopen binnen. De (vrijwillige) gastvrouw of -heer ontvangt (de vraag van) de burger en inventariseert door middel van vraagverkenning de vraag of het probleem. Enkelvoudige en eenvoudige vragen handelt hij of zij zelf af. Bij meervoudige en complexe vragen wordt een gesprek met een generalist ofwel casemanager van het sociaal wijkteam aangegaan. Dit kan direct of op afspraak. De casemanager voert vraaggestuurde vraagverheldering uit en verkent hierbij de levensdomeinen (gezondheid, welzijn en maatschappelijke participatie, inkomen, werk en arbeidsparticipatie, onderwijs, taalvaardigheid en integratie, wonen, veiligheid, opvoeding, vrije tijd, cultuur en ontspanning, zingeving/ spiritualiteit en crisis). Indien relevant wordt op één of meer domeinen dieper ingegaan. Vervolgens biedt de casemanager specifieke informatie, advies en ondersteuning. Daarna gaat hij indien nodig één of meer gesprekken aan om het vertrouwen van de burger te winnen en een relatie op te bouwen die het mogelijk maakt om ondersteuning te bieden of zo nodig door te verwijzen. Het sociaal wijkteam heeft speciale aandacht voor de kwetsbare burger. De functies van het informatiepunt en het sociaal wijkteam (kunnen) zijn: signalering, melding, preventie en voorlichting, ontvangst: 1e contact, vraagverkenning (quickscan),
vraaggestuurde
vraagverheldering
(Het
Gesprek),
informatie,
advies,
ondersteuning,
belangenbehartiging, activering, verwijzing, intake, indicatie, toewijzing, levering, regie en coördinatie, psychosociale hulpverlening, casemanagement, vraagopvolging en evaluatie.
De essentie van de inzet van de casemanager is dat deze zich klantgericht, ruimdenkend, creatief, ondernemend en betrokken opstelt. De burger en zijn leefsituatie is het meest belangrijk. Zijn vragen, problemen en referentiekader zijn het uitgangspunt voor het contact. De individuele casemanager is naast deskundige en generalist op de levensdomeinen ook cultuurdrager. Hij of zij inventariseert mede met de teamleden de individuele behoeften van de burger en collectieve behoefte van de burgers in de wijk. Op basis van de vraag en behoeften worden diensten en producten ingezet. Hierbij wordt verder gekeken dan de status quo van de situatie in de wijk en wordt (eventueel in samenwerking met andere partijen) mogelijk nieuw aanbod gerealiseerd.
De generalist1
2.
De generalist kenmerkt zich in de aanpak van vragen of problemen doordat hij of zij:
1
Een goede luisteraar is, echt contact maakt, zich inleeft Samenhang ziet, zelfstandig is en initiatief toont Mensen mee krijgt, enthousiasme overbrengt.
Een netwerker en verbinder is, iemand die verschillende werelden kan verbinden Betrokken is bij zowel huishoudens als teamleden Achterover kan zitten maar als dat noodzakelijk is, handelt (en doorzet) Open staat, reflectief is, leert, vraagt en zo nodig hulp en expertise van anderen accepteert
Lef heeft, nieuwsgierig is Soms afwijkt, moeilijk in een ‘standaard profiel’ te passen is Out-of-the-box kan denken
Bron paragraaf 2: ‘Competentieprofiel generalist’ (2013) Wijland Advies en Coaching in samenwerking met Ellen de Goede in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Een generalist scoort bovengemiddeld op een of meer van de volgende eigenschappen: Creativiteit, zelfontwikkeling, durf, coachen, samenwerken, netwerken, aanpassingsvermogen, innoverend vermogen en overtuigingskracht.
3.
Algemene informatie
Functienaam:
Casemanager sociaal wijkteam
4.
Doel/Kern van de functie
1.
Het bieden van ondersteuning aan (kwetsbare) burgers met vragen en problemen. De contacten met burgers worden opgedaan in het informatiepunt of ontstaan naar aanleiding van een pro-actieve benadering middels huisbezoek.
2.
Samen met de gastvrouwen en -heren, de officemanager en de coördinator van het sociaal wijkteam invulling geven aan informatie, advies en ondersteuning binnen het informatiepunt.
3.
Het bieden van informatie, advies en maatschappelijke ondersteuning* en het ontsluiten of organiseren van diensten en producten voor wonen, welzijn, zorg, daginvulling, inkomensondersteuning en leefbaarheid in de betreffende levensdomeinen en voor de omschreven functies.
4.
Met het sociaal wijkteam, de casemanagers van het informatiepunt en casemanagers van relevante organisaties invulling geven aan het sociaal wijknetwerk.
* Competenties voor het realiseren van maatschappelijke ondersteuning zijn omschreven tijdens het actieprogramma professionalisering W&MD door Movisie in opdracht van het Ministerie
van VWS.
Deze
competenties
van
een
ondersteuning zijn: - Verheldert vragen en behoeften - Versterkt eigen kracht en zelfregie - Is zichtbaar en gaat op mensen af - Stimuleert verantwoordelijk gedrag - Stuurt aan op betrokkenheid en participatie - Verbindt gezamenlijke en individuele aanpak - Werkt samen en versterkt netwerken - Beweegt zich in uiteenlopende systemen - Doorziet verhoudingen en anticipeert op veranderingen - Benut professionele ruimte en is ondernemend
sociaal
werker
maatschappelijke
5.
Plaats in de organisatie
Situatieschets:
Heeft een actieve inbreng binnen het informatiepunt, het sociaal
wijkteam
en
binnen
het
wijknetwerk.
Houdt
ondersteuningsgesprekken met bewoners. Onderhoudt een eigen caseload en pakt voortvarend vragen en problemen van burgers en eigen cliënten op. Neemt waar voor collega’s. Ontvangt leiding van:
De coördinator sociaal wijkteam. Deze heeft de dagelijkse en inhoudelijke
leiding.
De
casemanager
is
tevens
verantwoording verschuldigd aan de teamleider van de betreffende detacherende organisatie. Contacten intern:
Onderhoudt functionele contacten met de gastvrouwen en -heren van het informatiepunt, de collega’s uit het sociaal wijkteam
en
de
coördinator.
Neemt
deel
aan
het
teamoverleg. Contacten extern:
Onderhoudt in samenwerking met de coördinator en de collega’s van het sociaal wijkteam functionele contacten met alle betrokken organisaties op het gebied van wonen, welzijn, zorg, daginvulling, inkomensondersteuning en leefbaarheid. Is in staat activiteiten voor PR & communicatie voor het sociaal wijkteam uit voeren. Neemt indien relevant deel aan overlegvormen binnen en buiten de wijk.
6.
Taken in hoofdlijnen
1.
Invulling geven aan de relevante functies van het informatiepunt zoals omschreven in paragraaf 1 en de functies van het sociaal wijkteam conform de uitwerking in het bedrijfsplan.
2.
Het
voeren
van
gesprekken
conform
de
uitgangspunten
van
vraaggestuurde
vraagverheldering volgens De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl. 3.
Het uitvoeren van casemanagement voor de caseload.
7.
Taken en uitwerking van de werkzaamheden in activiteiten
1.
Sluit aan op de eerste ontvangst en vraagverkenning door de gastvrouw/-heer.
2.
Onderzoekt en inventariseert de situatie van de burger en zijn context, de (hulp)vraag en probleemstelling.
3.
Behandelt zelfstandig de vragen en biedt ondersteuning met aandacht voor het vergroten van de zelfredzaamheid en participatie.
4.
Zet in op het opbouwen van een vertrouwensbasis met de bewoner.
5.
Ondersteunt de bewoner bij het beantwoorden van vragen en het gezamenlijk realiseren van oplossingen.
6.
Biedt de bewoner middels activering zicht op kansen en perspectief (al dan niet in samenwerking met andere organisaties).
7.
Verbetert in samenwerking met bewoners de sociale cohesie in de wijk of buurt.
8.
Biedt ondersteuning aan de bewoner in de vorm van psychosociale hulpverlening en casemanagement; biedt hierbij regie en coördinatie, organiseert zo nodig overleg en werkt methodisch (doelgericht, systematisch, procesgericht).
9.
Is in staat om (groepen) bewoners te ondersteunen, te begeleiden en te motiveren tot participatie.
10.
Vertaalt de wensen, behoeften, problemen en ambities van de bewoners uit de wijk naar mogelijke oplossingen; bijvoorbeeld in de vorm van een project, dienst, product of voorziening.
11.
Regelt bij eventuele doorverwijzing de start van de dienstverlening en legt daartoe en zo gewenst door de bewoner, de contacten met voorzieningen biedende organisaties.
12.
Registreert de aanmelding, de analyse, de oplossingen, resultaten, afspraken en het plan van aanpak in een digitaal dossier. Methodisch denken en handelen is hierbij het uitgangspunt.
13.
Is in staat (multi)problem gezinnen te ondersteunen en als systeem te benaderen.
14.
Signaleert
eventuele
tekortkomingen
in
het
aanbod
van
ondersteuning
en
voorzieningen, bedenkt alleen of in samenwerking met anderen nieuwe vormen van ondersteuning en voorzieningen of alternatieven hiervoor en geeft dat door aan de coördinator. 15.
Signaleert en rapporteert aan de coördinator van het sociaal wijkteam.
16.
Verricht administratieve werkzaamheden ten behoeve van de ondersteuning aan de bewoner, afhandeling van de hulpvraag, de registratie en managementrapportage.
17.
Bewaakt de afhandeling van via het informatiepunt en het sociaal wijkteam in werking gezette procedures.
18.
Is medeverantwoordelijk voor de beschikbare informatie en invulling van de sociale kaart.
19.
Onderhoudt contacten met uitvoerende organisaties voor wonen, welzijn, zorg, daginvulling, inkomensondersteuning en leefbaarheid.
20.
Neemt deel aan overleg met betrokken organisaties inzake complexe klantvragen.
21.
Draagt bij aan de invulling en ontwikkeling van het informatiepunt, sociaal wijkteam en het wijknetwerk.
22.
Onderhoudt contacten met casemanagers van andere organisaties in en buiten het wijknetwerk.
23.
Verrijkt de eigen kennis en ervaring met interne en externe bijscholing, interne intervisie, het bestuderen van relevante bronnen en deelname van congressen en themabijeenkomsten.
24.
Organiseert en geeft invulling aan bijeenkomsten gericht op voorlichting, workshops en cursussen aan burgers en professionals.
8.
Functie-eisen per gezichtspunt
Kennis:
Generale kennis van de werkterreinen wonen, welzijn, zorg, daginvulling, inkomensondersteuning en leefbaarheid.
Opleiding:
Relevante HBO-opleiding of in geval van ruime ervaring en MBO-opleiding: uitstekende competenties en HBO werk- en denkniveau
Overige benodigde kennis
Kennis van de sociale kaart, kennis over en inzicht in lokale en rijksregelingen, vormen van ondersteuning, behandeling en begeleiding, (voorliggende) voorzieningen op uiteenlopende gebieden; kennis van de producten en diensten van de relevante organisaties.
Ervaring en vaardigheden:
Uitgebreide dienstverlenende ervaring in de private dan wel publieke sector, bij voorkeur op de beleidsterreinen van wonen, welzijn, zorg, daginvulling, inkomensondersteuning en leefbaarheid; Uitstekende gespreksvaardigheden, analytische vaardigheden, probleemoplossend vermogen, is resultaatgericht; Is in staat conflictsituaties te hanteren; Geeft
mede
invulling
aan
de
interne
samenwerking
(teamvorming/wij-gevoel) en (onderlinge) vertrouwensbasis in het informatiepunt en sociaal wijkteam; Slaat bruggen met de casemanagers van de samenwerkende organisaties in en buiten het wijknetwerk. Zelfstandigheid:
De gevarieerde werkzaamheden worden zelfstandig uitgevoerd, waarbij evaluatie achteraf plaatsvindt. Kan snel beslissingen nemen waarbij een keuze kan worden gemaakt uit meerdere oplossingsmethoden. Prioriteiten worden zelfstandig gesteld. Kan het werk optimaal organiseren. Geeft aan de coördinator aan als er grenzen worden bereikt.
Sociale vaardigheden:
Sociaal vaardig en heeft het vermogen tot samenwerken. Is een vaardig
onderhandelaar.
Beschikt
over
een
flexibele
en
klantgerichte instelling. Is tactvol en in staat om intensieve, interne en Kan
externe
contacten
luisteren
en
te
daarbij
hebben
op
achterliggende
uitvoerend motieven
niveau. doorzien.
Is tactvol, heeft overredingskracht, kan relativeren, tegenstellingen overbruggen en omgaan met weerstanden. Kan opereren binnen een krachtenveld van samenwerkende en concurrerende partners. Hoge eisen worden gesteld aan het invoelend vermogen en het creatief realiseren van oplossingen. Risico’s, verantwoor-
Is ten aanzien van eerdergenoemde taken volledig
delijkheden en invloed:
verantwoordelijk voor een correcte en doeltreffende uitvoering. Is
verantwoordelijk
voor
het
herkennen,
signaleren
en
adresseren van ontwikkelingen op het gebied van wonen, welzijn,
zorg,
daginvulling,
inkomensondersteuning
en
leefbaarheid. Verkeerde inschattingen van de problematiek kunnen leiden tot materiële en immateriële schade bij de cliënt en derden. Uitdrukkingsvaardigheid:
Heeft een goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid. Kan plannen opstellen, rapportages schrijven en communiceren met bewoners en organisaties.
Bewegingsvaardigheid:
Bewegingsvaardigheden zijn nodig voor het uitvoeren van huisbezoeken en omgaan met de computer en telefoon.
Oplettendheid:
Nauwkeurigheid en oplettendheid zijn tijdens het verrichten van de werkzaamheden vereist. Houdt rekening met privacy, wetgeving en protocollen.
Overige functie-eisen:
Eisen worden gesteld aan volharding, doorzettingsvermogen, geduld,
relativeringsvermogen
en
stressbestendigheid.
Is ondernemend, vernieuwend en heeft een resultaatgerichte instelling.
Is
integer,
transparant
en
kan
omgaan
met
vertrouwelijke informatie. Is representatief. Inconveniënten:
Aan de functie zijn bezwarende omstandigheden verbonden zoals psychische belasting, het omgaan met probleemgedrag en veelvuldig zitten c.q. computerwerk. Aan de bereikbaarheid,
zichtbaarheid
en
klantvriendelijkheid
worden
hoge
eisen
gesteld. 9. -
Selectiecriteria HBO opleiding Goede spreek- en taalvaardigheid in de Nederlandse taal Goede computervaardigheden in onder andere Microsoft Office (Word, Excel) Brede kennis van de sociale kaart Kennis van en kunnen omgaan met wettelijke regelingen en procedures Ervaring in de dienstverlening Goede sociale vaardigheden Flexibele ‘operator’ binnen het krachtenveld van de relevante organisaties Ondernemende, vernieuwende en resultaatgerichte instelling
10.
Functiedifferentiatie
Voor de invulling van het sociaal wijkteam wordt uitgegaan van de beschikbare functies van algemeen maatschappelijk werker, sociaal raadsvrouw, sociaal beheerder of leefbaarheidsconsulent van de woningcorporatie, welzijnswerker, MEE-consulent, ouderenadviseur, wijkverpleegkundige. Het is mogelijk om professionals deel van het sociaal wijkteam uit te laten maken die niet volledig voldoen aan het functieprofiel, maar wel in staat zijn een essentiële bijdrage aan het sociaal wijkteam te geven. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan een casemanager van de thuisbegeleiding en/of een medewerker activering. Voor meer informatie over sociale wijkteams: kijk op www.vraagwijzer.nl of bel naar 0715429863 voor het maken van een afspraak.
Stichting VraagWijzer Nederland Hoofdstraat 1-3 2351 AA Leiderdorp T 071 - 542 98 63 E
[email protected] W www.vraagwijzer.nl
Volg ons op
