Voorbeeld checklist: ingevuld door de gemeente Helmond. Wijk Analyse Kunt u een beschrijving geven van de wijk waarin het Cruyff Court komt te liggen? In 2002 is het wijkontwikkelingsprogramma Binnenstad-Oost door de Helmondse gemeenteraad vastgesteld. In dit programma wordt uitgebreid ingegaan op de wijk Binnenstad en de ontwikkelingen van de wijk tot 2010. Dit programma is bijlage bijgevoegd bij deze aanvraag. Een korte omschrijving vindt u hieronder. Anno 2005 is de wijk volop in ontwikkeling en zijn de problemen uit 2002 al significant aan het afnemen. Een gedeelte van de wijk staat volop in de steigers. De eerst nieuwbouwwoningen zijn zelfs al opgeleverd en bewoond. De economische ader van de Binnenstad, de Heistraat, is belangrijk speerpunt voor de komende jaren. Het sociaal maatschappelijk hart haar voltooiing, het wijkhuis Brede School, wordt in oktober 2005 opgeleverd en eind 2005 zal een jongerenaccommodatie in gebruik genomen worden. Wijkanalyse uit WOP 2002 Binnenstad Oost is bij uitstek een wijk waar problemen van sociaalmaatschappelijke, economische en fysieke aard samenkomen. De concentratie van knelpunten is nergens anders in Helmond zo groot als hier. Binnenstad Oost is dan ook terecht het belangrijkste aandachtsgebied binnen de gemeente. Investeren in de wijk Binnenstad Oost betekent primair investeren in mensen. Het centrale thema van de wijkverbeteringsoperatie is dan ook de versterking van de sociaal-economische positie van bewoners en ondernemers in de wijk. Vanuit deze invalshoek zijn allerlei acties ondernomen door zowel bewoners, instellingen als gemeente. Hoewel een deel van de woningvoorraad en ook enkele bedrijfspanden onder de slopershamer vallen, zal een groot deel van de wijk ook voor de langere termijn (tot 2010) intact blijven. Door de herstructureringsoperatie, waaronder het realiseren van relatief veel koopwoningen en van nieuwe voorzieningen, krijgt Binnenstad Oost een belangrijke impuls om de midden- en hogere inkomensgroepen aan te trekken en vast te houden. Voor de sociale samenhang en het tegengaan van maatschappelijke tweedeling in de wijk is dit essentieel. Dit laat onverlet dat Binnenstad Oost óók aantrekkelijk zal blijven voor de lagere inkomensgroepen. Meer concreet is Binnenstad Oost nu in sociaal-maatschappelijk opzicht te karakteriseren als een wijk,waar: relatief veel mensen met een laag inkomen, waaronder veel werklozen, zijn gehuisvest; relatief veel mensen een laag opleidingsniveau hebben; relatief veel allochtonen, waaronder vluchtelingen/asielzoekers, woonachtig zijn; sprake is van een sterke menging van functies met als gevolg dat in de wijk ook de nodige ondernemers woonachtig zijn; sprake is van een grote variatie in 'leefstijlen'; de sociale samenhang op buurtniveau de laatste jaren achteruit is gegaan en de bewonersparticipatie met name onder de allochtone wijkbewoners niet optimaal is; een breed scala aan voorzieningen aanwezig is met name ook in de sociaalmaatschappelijke sector, zij het dat de accommodaties veelal sterk verouderd zijn en weinig uitstraling bezitten; een relatief groot aantal bedrijven en instellingen zijn gevestigd, die werkgelegenheid bieden; een tekort bestaat aan speelruimte voor de jeugd en recreatieve verblijfsruimten voor volwassenen.
Binnenstad in 2010 In de Stadsvisie Helmond 2010 is een beeld geschetst van hoe Helmond er in 2010 uit zou moeten zien. Voor Binnenstad Oost kan dat als volgt geformuleerd worden (wijkvisie): 'Binnenstad Oost is een wijk waar de sociaal-economische positie van bewoners en ondernemers sterk is verbeterd, met voldoende mogelijkheden voor zelfontplooiing én een leefomgeving die qua woningen, woonomgeving, voorzieningen en beleving te kenmerken is als een karakteristieke binnenstedelijke woonwijk passend bij een stad als Helmond. De wijk onderscheidt zich door een grote variatie in woonbuurten rondom de thema's: nieuwe buurten naast oude buurten, wonen in een stedelijke sfeer met hoge dichtheden en veel verschillende leefstijlen, wonen nabij het Centrum en wonen in de nabijheid van een groot aantal voorzieningen'. Huidige sportvoorzieningen in Binnenstad-Oost is een grote speeltuin (entree) Leonardus. Sportveldjes bij bijvoorbeeld de scouting zijn allemaal vanwege de herstructurering weggehaald. Per 1 oktober gaat het WIjkhuis Brede School open met een aantal speelvoorzieningen en een gymzaal. Uit de jeugdmonitor 12-17 jaar 2003/2004 van de GGD Zuidoost Brabant komt onder andere naar voren dat jongeren in Binnenstad-Oost en Noordoost duidelijk minder sporten dan de regio (Eindhoven e.o.) en zijn minder vaak lid van een sportclub. Tevens geven een kwart van de jongeren in Binnenstad-Oost een onvoldoende voor de buurt, maar een voldoende wat er binnen de gemeente gebeurt voor de jeugd. 57% van de jongeren in Binnenstad-Oost beoordeelt de voorzieningen om de kunnen spelen en ontmoeten als slecht. 62% is niet tevreden over de mogelijkheden in de buurt om te kunnen sporten. Vaakst genoemd zijn sportvelden, speeltoestellen en skatebanen. Een Cruyff Court heeft dus een enorme meerwaarde voor deze wijk. Onderhoud en Beheer Hoe gaan jullie invulling geven aan het onderhoud en (sociaal)beheer van het Cruyff Court? Het Cruyff Court wordt gesitueerd in de openbare ruimte in de Binnenstad (Vossenberg) en zal ook in dat kader worden aangelegd en onderhouden. De gemeente heeft middelen in de grondexploitatie gereserveerd ten behoeve van de aanlegkosten. Dit betreft het resterende bedrag van ca € 40.000,-. Het onderhoud van het veld wordt meegenomen in het onderhoud van de openbare ruimte in de Binnenstad. Ook hiervoor zijn middelen gereserveerd, zowel voor het onderhoud van het veld als het onderhoud van de ruimte eromheen (banken, prullenbakken, groen e.d.). Aanspreekpunt voor klachten van omwonenden of bijvoorbeeld de jeugd zelf zal de sportondersteuner van de gemeente worden. (per 1 september in dienst). Hij zal een netwerk moeten opbouwen. (wijkagent, beheer openbare ruimte, omwonenden, wijkraad, jongerenwerk en het onderwijs) Wij zien daarin ook een belangrijke taak weggelegd voor het jongerenwerk in Helmond. Zij hebben contacten met het onderwijs en organiseren in het kader van het project 'samen in beweging' sportactiviteiten in onder andere de Binnenstad. (gemeentelijke financiering) Signalen van misbruik zijn door deze jongerenwerkers snel op te pakken. Het jongerenwerk is op de hoogte van het feit dat er mogelijk een Cruyff Court aangelegd zou worden. Aangezien de aanleg van het Cruyff Court voorzien is in het voorjaar van 2007 zullen t.z.t. nadere afspraken gemaakt worden. De gemeente Helmond heeft een duidelijk beleid uitgestippeld om de leefbaarheid in de wijken te garanderen. In Helmond wordt er voor het buurtbeheer tevens gewerkt met buurtconciërges en wijkopzichters.
Samenwerking Welke ‘spelers’ worden actief betrokken bij het project Cruyff Court? Helmond Sport (BVO) die zorgdraagt voor minimaal 6 keer per jaar een activiteit als een voetbalclinic of toernooi. Raad voor de Sport Helmond: belangenbehartiger voor alle sportverenigingen in Helmond. Zij adviseren de gemeente bij alle sportvraagstukken en activiteiten. Stichting Welzijnsorganisatie Helmond: jongerenwerkers (en jongeren zelf) zullen gebruik maken van het Cruyff Court voor (on)georganiseerde activiteiten. Wijkhuis Brede School: Dit gebouw wordt straks het sociaal-maatschappelijke hart van de wijk; een trefpunt voor alle bewoners. Basisschool de Uilenburcht krijgt daar haar nieuwe plek, maar ook alle wijkhuisfuncties worden er ondergebracht. Verder komt er het kinderdagverblijf. Insteek is dat er in het Wijkhuis-Brede School van vroeg tot laat activiteiten plaatsvinden.
Gemeente Helmond (afdeling Welzijn, Onderwijs en Sport, afdeling Economische zaken, Projectbureau Helmond, Afdeling Beheer Openbare Ruimtes. Politie Zuidoost Brabant Wijkraad (nog op te richten) Het wijk- en buurtbeheer in Helmond kent al een lange traditie. Zo is er in elke wijk een wijkorgaan (wijkraad / projectgroep dagelijks beheer / wijkvereniging) actief, met uitzondering van het centrum. Deze wijkorganen zijn voor de gemeente een belangrijk aanspreekpunt. Ze ontvangen een buurtbudget dat kan worden ingezet om de leefbaarheid in de wijk (verder) te verbeteren. Van de wijkorganen wordt verwacht dat zij middels bijvoorbeeld de wijkbladen aan de bewoners in de wijk duidelijk maken wat ze doen en op welke manier het buurtbudget wordt gebruikt. sportondersteuner (gemeente Helmond: deze medewerker wordt coördinator van de activiteiten die op het Cruyff Court gehouden gaan worden (planning van activiteiten) en tevens aanspreekpunt bij klachten. De sportverenigingen worden door deze sportondersteuner betrokken bij het Cruyff Court.
Wat is ieders rol? Helmond Sport (BVO): minimaal 6 keer per jaar een activiteit als een voetbalclinic of toernooi. Raad voor de Sport Helmond: Waakhond van de gemeente. De rol van de sportraad in dit project zal onder andere in de gaten houden of sportverenigingen voldoende betrokken worden bij sportactiviteiten op het Cruyff Court. Stichting Welzijnsorganisatie Helmond: Jongerenwerkers zullen gebruik maken van het Cruyff Court voor (on)georganiseerde activiteiten. In het kader van het project 'samen in beweging' (dat overlast in de wijk tegengaat door de jongeren in samenwerking met de buurtbewoners in de schoolvakanties sportactiviteiten op te laten zetten)zal het Cruyff Court ook gebruikt gaan worden. Deze activiteiten zijn voor alle leeftijden bedoeld. Wijkhuis Brede School: De basisschool zal indien het weer het toelaat gebruik kunnen maken van het Cruyff Court voor bijvoorbeeld de gymles. Daarnaast zouden er in het kader van naschoolse opvang in het wijkhuis activiteiten op het Cruyff Court kunnen plaatsvinden. Gemeente Helmond, Afdeling Beheer Openbare Ruimte: Onderhouden van het Cruyff Court alsmede zorgdragen voor het schoonhouden van prullenbakken en de omgeving van het Cruyff Court. Gemeente Helmond, Afdeling Welzijn, Onderwijs en Sport: De sportondersteuner wordt coördinator van het Cruyff Court en stemt activiteiten op elkaar af. (activiteitenkalender) en betrekt sportverenigingen bij het Cruyff Court.
Politie Zuid-Oost Brabant en wijkraad: de wijkagent en de buurtbewoners vangen signalen op van overlast, vandalisme etc. Daarnaast kan de wijkraad zelf ook activiteiten, in overleg met de sportondersteuner, organiseren. Ervaringen met samenwerking tussen bovenstaande organisaties zijn er nog niet. Samenwerking tussen gemeentelijke afdelingen verloopt goed. In het project 'samen in beweging' (gemeente en SWH) verloopt de samenwerking goed. Hoe gaan jullie invulling geven aan de samenwerking tussen de betrokken partijen? De sportondersteuner (gemeente Helmond) wordt coördinator van de activiteiten die op het Cruyff Court gehouden gaan worden (planning van activiteiten) en tevens aanspreekpunt bij klachten. De sportverenigingen worden door deze sportondersteuner betrokken bij het Cruyff Court. De sportondersteuner zal tevens betrokken worden bij de klankbordgroep van de wijk Binnenstad: De klankbordgroep is een overplatform tussen de gemeente en de wijk. De klankbordgroep wordt voorgezeten door één van de wethouders of de burgemeester. Het secretariaat wordt uitgevoerd door iemand vanuit de wijk, op voordracht van het wijkorgaan. Het is de bedoeling dat in overleg tussen de voorzitter en de secretaris de agenda van de klankbordgroep wordt samengesteld. Daarbij is het van belang dat bewoners aangeven welke onderwerpen er volgens hen besproken zouden moeten worden. De leden van de klankbordgroep bestaan uit vertegenwoordigers van bewonersgroepen, verenigingen, politie, corporatie en het welzijnswerk. Bij de gemeente is een 'adviseur wijk- en buurtorganisaties' in dienst. Het klankbord zal signalen vanuit de wijk op kunnen vangen in haar vergaderingen, maar speelt geen grote rol bij de evaluatie/monitoring van het Cruyff Court. De wijkraad zal eerste aanspreekpunt zijn tussen de wijkbewoners en gemeente (adviseur wijk- en buurtorganisaties) Activiteitenaanbod Welk (structureel) aanbod wordt op het Cruyff Court georganiseerd? Helmond Sport zal minimaal 6 keer per jaar voetbalactiviteiten op het Cruyff Court organiseren. Daarnaast zullen sportactiviteiten in het kader van het project 'Samen in Beweging' (sportactiviteiten voor en door jongeren) van de SWH op het Cruyff Court georganiseerd kunnen worden. Deze activiteiten vinden altijd plaats in de schoolvakanties. Daarnaast zal de basisschool die gevestigd is in het Wijkhuis Brede school gebruik kunnen maken van het Cruyff Court in het kader van naschoolse sportactiviteiten. (schoolsportdagen) De sportondersteuner van de gemeente Helmond die in september 2005 begint zal alle georgansieerde (vaststaande) activiteiten coördineren en daarmee tevens een activiteitenjaarplan opstellen. De sportondersteuner zal tevens aanspreekpunt zijn voor de afstemming tussen de georganiseerde activiteiten. Aangezien het Cruyff Court pas in 2007 in gebruik genomen kan worden, zal er in 2006 een activiteitenplan opgesteld worden. Tevens is de wijk Binnenstad-Oost waar het Cruyff Court eventueel zou komen, een wijk waar momenteel weinig of geen activiteiten plaatsvinden. Het merendeel van de woningen zijn gesloopt en beetje bij beetje wordt de wijk opnieuw opgebouwd. Als alle woningen opgeleverd zijn, zal pas de aankleding van de wijk plaatsvinden. Activiteiten voor kinderen en jongeren vinden momenteel veel buiten de wijk plaats. Het project samen in beweging maakt veel gebruik van de hangplekken van jongeren. Opkomst bij activiteiten ligt gemiddeld op 25 jongeren per activiteit. Bij grootschalige activiteiten als een voetbaltoernooi ligt de opkomst hoger. De activiteiten vinden plaats in de schoolvakanties. Het jongerenwerk in Helmond zal het Cruyff Court bij wijkactiviteiten gaan gebruiken. Het Cruyff Court dient wel een echte wijkvoorziening te blijven en geen stedelijke voorziening. In iedere wijk zijn mogelijkheden om ongeorganiseerd te kunnen bewegen. Een stedelijke jaarlijkse activiteit op het Cruyff Court zou bijvoorbeeld de finale van het schoolvoetbaltoernooi (basisschool) zijn. Een sport- en speluitleen bestaat in Helmond niet meer. Het jongerenwerk in Helmond heeft via de gemeente een eigen budget voor het project samen in beweging waarvan ook sportmateriaal
van betaald wordt. De afdeling Welzijn, Onderwijs en sport kent een flexibel budget dat wordt ingezet bij sportactiviteiten, kennismakingslessen en/of sportclinics. Participatie Hoe worden jongeren betrokken bij het reilen en zeilen op en rond het Cruyff Court? In samenwerking met de SWH (o.a. jongerenwerk) en jongeren uit de Binnenstad zal er in 2006 (oplevering Cruyff Court is op zijn vroegst voorjaar 2007) bekeken worden hoe bijvoorbeeld de opening van het Cruyff Court in Helmond eruit komt te zien. In het kader van het project 'samen in beweging' organiseren jongeren in samenwerking met de jongerenwerkers al sportactiviteiten voor leeftijdsgenoten. (organisatie, uitvoering, zorg voor opruimen locatie en vervolgacties) Momenteel worden er nog geen afspraken gemaakt met jongeren. Duidelijkheid over of er wel of geen Cruyff Court komt in Helmond is momenteel belangrijk om teleurstellingen bij jongeren te voorkomen. Hoe betrekken jullie buurtbewoners bij de ontwikkeling en uitvoering van activiteiten? Virtuele binnenstad: (www.binnenstadhelmond.nl) In de Virtuele Binnenstad zijn diverse interactieve toepassingen ingebouwd om belanghebbenden uit te nodigen mee te praten en na te denken over de wijk. Tevens is er een forum waar men kan discussiëren over allerlei onderwerpen die met de wijkvernieuwing te maken hebben. Ook zijn er tools ingebouwd om mensen te laten stemmen, bijvoorbeeld over de inrichting van een speelplek in hun woonomgeving. Het (mogelijke) Cruyff Court is in de virtuele binnenstad alvast aangelegd zodat wijkbewoners een impressie kunnen krijgen hoe het veld eruit komt te zien in 'hun toekomstige' wijk. Indien er een besluit genomen is over het Cruyff Court zal dit verder geventileerd worden naar de media door de gemeentelijke afdeling Communnicatie. Tevens kunnen jongeren en andere belanghebbenden reageren via een nog te ontwikkelen website van de afdeling Welzijn, Onderwijs en Sport. Daarnaast vindt er 2 jaarlijks overleg plaats (klankbordgroep) waar het Cruyff Court een onderwerp zal blijven zijn. Omdat de Binnenstad-Oost voor het grootste deel hergestructureerd wordt, worden toekomstige bewoners door middel van nieuwsbrieven en dergelijke op de hoogte gehouden van ontwikkelingen. Bij de organisatie van sportactiviteiten op het Cruyff Court zal medewerking gevraagd worden aan buurtbewoners (o.a. ouders). Deze medewerking wordt bijvoorbeeld in het project 'samen in beweging' ook gevraagd aan wijkbewoners. Communicatie Hoe communiceren jullie met de betrokken partijen? Imago en communicatie zijn sleutelwoorden in de ontwikkeling van de Binnenstad. De gemeente Helmond heeft dan ook eind 2003 een imagoplan voor de Binnenstad ontwikkeld. De strategie in dit plan is gericht zijn op zowel de huidige bewoners en belanghebbenden als de buitenstaanders.' Dit plan (zie bijlage) vormt de basis voor een evenwichtige inzet van de communicatie voor zowel de korte termijn (eind 2003/begin 2004) als voor de lange termijn tot 2005/2007 en is daarmee een leidraad om te komen tot een beter imago voor de wijk Binnenstad Oost. De strategische keuzes zullen in 2007, afhankelijk van onvoorziene ontwikkelingen eventueel eerder, opnieuw tegen het licht worden gehouden. Dit plan geeft inzicht in de communicatieactiviteiten en de noodzakelijke inzet van de belanghebbende partijen om uiteindelijk te komen tot een imagoverbetering van Binnenstad Oost. Bijzondere aandacht krijgt de regie en organisatie van de communicatie in het algemeen en mogelijkheden voor imagoverbetering in het bijzonder. De communicatie structuren met de partners in de Binnenstad staan ook uitgebreid beschreven in het Wijkontwikkelingsprogramma.
Virtuele binnenstad: (www.binnenstadhelmond.nl) In de Virtuele Binnenstad zijn diverse interactieve toepassingen ingebouwd om belanghebbenden uit te nodigen mee te praten en na te denken over de wijk. Zo kan men chatten met de andere bezoekers die on-line zijn. De bedoeling is om ook regelmatig chatsessies te organiseren met bij voorbeeld de wethouder, met makelaars of medewerkers van de gemeente of de woningcorporaties. Tevens is er een forum waar men kan discussiëren over allerlei onderwerpen die met de wijkvernieuwing te maken hebben. Ook zijn er tools ingebouwd om mensen te laten stemmen, bijvoorbeeld over de inrichting van een speelplek in hun woonomgeving. In de Virtuele Binnenstad komt men diverse icoontjes tegen die op verschillende manieren aanvullende informatie bieden. Daarbij gaat het om o.a. foto's, videofilms en muziekfragmenten. Het (mogelijke) Cruyff Court is in de virtuele binnenstad alvast aangelegd zodat wijkbewoners een impressie kunnen krijgen hoe het veld eruit komt te zien in 'hun toekomstige' wijk. De omgeving van het Cruyff Court is momenteel een grote bouwplaats, waar geen huizen e.d. meer staan. Contact met omwonenden is momenteel dus niet mogelijk. In het najaar van 2006 worden de woningen opgeleverd. Continuïteit Hoe zorgen jullie voor continuïteit op lange termijn? Door de klankbordgroep wordt de dialoog tussen gemeente en wijkbewoners gewaarborgd. De sportondersteuner van de gemeente Helmond zal jaarlijks in zijn takenpakket de coördinatie Cruyff Court krijgen. Door het Wijkhuis Brede school (jongerenwerk, Basisschool, kinderdagverblijf,) in de directe omgeving van het Cruyff Court zijn sportactiviteiten zowel onder schooltijd alsmede na schooltijd snel te organiseren. Sportstimulering zal in het kader van de BOS impuls (2007-2010) speerpunt van het gemeentelijk sportbeleid blijven. In het kader van het project 'samen in beweging' worden wijkbewoners momenteel ingezet als vrijwilliger bij sportactiviteiten. De nieuwe wijkbewoners (o.a. ouders) in de omgeving van het Cruijff Court zullen tevens gevraagd worden om bij activiteiten ondersteuning te bieden. Evaluatie Hoe gaan jullie evalueren? Het Cruyff Court in Helmond zal, indien goedkeuring, naar alle waarschijnlijkheid pas in het voorjaar 2007 opgeleverd kunnen worden. Voorbreidingstijd is er dus voldoende. Wij willen in ieder geval streven naar vaste evaluatiemomenten. Twee keer per jaar vindt er een vergadering klankbordgroep plaats. Hierbij aanhaken is een goede mogelijkheid. Tevens zal de activiteitenkalender op het Cruyff Court voor aanvang van het schooljaar met alle betrokkenen besproken worden om vaste activiteiten alvast op het Cruyff Court in te plannen. De sportondersteuner zal kundig genoeg zijn om een evaluatierapport op te stellen. Hierbij zal samenwerking gezocht worden met het jongerenwerk die signalen van jongeren gemakkelijk opvangt. Bij de evaluatiemomenten gaat het om de kwaliteit en kwantiteit van activiteiten, de samenwerking in de wijk en de professionele organisaties, aantal klachten en oplossingen en meten van het (on)georganiseerd gebruik van het Cruyff Court. Tweemaal per jaar schriftelijk en mondeling evalueren, waarbij na een eerste evaluatie (voor de zomervakantie) bijgestuurd kan worden voor de tweede helft van het jaar.
