Vogels van riet en ruigte Groen: Werkzaamheden mogelijk. Oranje: Werkzaamheden mogelijk: ja, mits na overleg met ecoloog en eventuele mitigerende maatregelen. Rood: Werkzaamheden mogelijk: nee, tenzij toestemming van de ecoloog en mitigerende maatregelen worden genomen.
Baardman Panurus biarmicus Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: kleine zangvogel met zeer lange staart. Bovenzijde roodbruin met witte en zwarte vleugelstrepen. Kop bruin tot grijs met gele snavel. Verspreiding: in Nederland plaatselijk vrij algemeen. In het broedseizoen komen de hoogste dichtheden voor rond het IJsselmeergebied, in Noord-Holland en Zeeland. Foto: Rein Hofman
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Blauwborst Luscinia svecica Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Herkenning: kleine zangvogel. Bovenzijde grijs met witte wenkbrauwstreep en bruinrode staartbasis, onderzijde met blauwe borst. In Nederland komt de wit gesterde variant voor. Verspreiding: in Nederland vrij algemeen. In het broedseizoen komen de hoogste dichtheden voor in Zeeland, Noord- en Zuid-Holland, Flevoland, Friesland en
Foto: Rein Hofman
Groningen.
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Zie vervolg
Dec
Vervolg
Vogels van riet en ruigte Bosrietzanger Acrocephalus palustris Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: middelgrote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde egaal grijsbruin met korte, gele snavel. Onderzijde vuilwit en geelroze poten. Verspreiding: in Nederland algemeen. In het broedseizoen komen de hoogste dichtheden voor in het rivierengebied, Flevoland en Noordwest-Overijssel. Foto: Jan van der Greef/Buiten-Beeld
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Buidelmees Remiz pendulinus Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: kleine zangvogel. Bovenzijde lichtbruin met kastanjebruine vleugels en een grijze kop met zwart masker. Verspreiding: in Nederland plaatselijk in lage dichtheden. Gedurende het broedseizoen voornamelijk in het rivierengebied en in Noordwest-Overijssel. Foto: Daniele Occhiato/Buiten-Beeld
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Graszanger Cisticola juncidis Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Herkenning: kleine, compacte zangvogel. Bovenzijde bruingeel gestreept met een korte afgeronde staart en zwart-witte veertoppen. Verspreiding: in Nederland vrij zeldzaam. In het broedseizoen lokaal in ZuidwestNederland. Foto: Daniele Occhiato/Buiten-Beeld
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Zie vervolg
Dec
Vervolg
Vogels van riet en ruigte Grote karekiet Acrocephalus arundinaceus Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: grote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde egaal grijsbruin met zware snavel, onderzijde vuilwit met geelbruine flanken. Verspreiding: in Nederland schaars. In het broedseizoen komen de hoogste dichtheden voor in de Veluwe randmeren, het oostelijke rivierengebied en in het Foto: Eelke Schoppers
grensgebied van Zuid-Holland, Noord-Hol-
soort niet broedend
land en Utrecht.
mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Kleine karekiet Acrocephalus scirpaceus Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: middelgrote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde egaal warmbruin met lange gele snavel. Onderzijde vuilwit met bruine tekening op flanken en onderstaart. Verspreiding: in Nederland algemeen. In het broedseizoen verspreid over Nederland met hoogste dichtheden in moerasgebieFoto: Paul Cools/Buiten-Beeld
den.
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Krekelzanger Locustella fluviatilis Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Herkenning: middelgrote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde egaal donker grijsbruin. Onderzijde vuilwit met bruine flanken, onderstaart bruin met lichte toppen. Verspreiding: in Nederland zeldzaam. In het broedseizoen incidenteel en onregelmatig. Foto: Natalia Paklina/Buiten-Beeld
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Zie vervolg
Dec
Vervolg
Vogels van riet en ruigte Paapje Saxicola rubetra Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: middelgrote, compacte zangvogel met korte staart. Bovenzijde oranjebruin gestreept, kop met lichte wenkbrauwstreep, staart met witte basis aan staartpennen. Onderzijde met oranje borst en keel. Verspreiding: in Nederland schaars tot plaatselijk vrij algemeen. In het broed Foto: Ronald Messemaker/Buiten-Beeld
seizoen voornamelijk in hogere dichtheden
soort niet broedend
in Drenthe, Flevoland en aan de kust van
mogelijk broedgeval
Noord-Holland.
broedgeval waarschijnlijk/zeker
Rietgors Emberiza schoeniclus Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: middelgrote gors. Bovenzijde donkerbruin gestreept, staart met witte buitenste staartpennen. Onderzijde vuilwit met gestreepte flanken. Verspreiding: in Nederland algemeen. In het broedseizoen voornamelijk in hoge dichtheden in Noord-Nederland, Flevoland en het rivierengebied. Foto: Rein Hofman
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Rietzanger Acrocephalus schoenobaenus Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Herkenning: middelgrote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde donkerbruin gestreept, kop met lichte wenkbrauwstreep en donkere kruin. Verspreiding: komt in Nederland algemeen tot zeer algemeen voor. In het broedseizoen voornamelijk in hoge dichtheden in Noordwest- en West-Nederland. Foto: Ad Sprang/Buiten-Beeld
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Zie vervolg
Dec
Vervolg
Vogels van riet en ruigte Snor Locustella luscinioides Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: middelgrote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde egaal warmbruin. Onderzijde vuilwit met bruine flanken en roodbruine onderstaart en roze poten. Verspreiding: in Nederland schaars tot plaatselijk algemeen. In het broedseizoen in hoge dichtheden in Flevoland, Noord-Holland, Noordwest-Overijssel en Foto: Daniele Occhiato/Buiten-Beeld
Friesland.
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Sprinkhaanzanger Locustella naevia Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Herkenning: middelgrote, langwerpige zangvogel. Bovenzijde donkerbruin gevlekt, onderzijde met vuilwitte buik en gestreepte onderstaart. Verspreiding: in Nederland schaars tot plaatselijk algemeen. In het broedseizoen in hogere dichtheden in Flevoland, Noord-Holland, Noordwest-Overijssel en Foto: Rein Hofman
Friesland.
soort niet broedend mogelijk broedgeval broedgeval waarschijnlijk/zeker
Bestendig beheer en onderhoud (vrijstelling, mits gebruik gedragscode) Maaien Zie gedragscode, aanvullend: Als één van de soorten uit het cluster “soorten van riet en ruigte” (mogelijk) voorkomt alleen van half september tot half maart. Zie soortspecifieke informatie omtrent actuele verspreiding, habitatgeschiktheid en kwetsbare periode. Schonen Zie gedragscode, aanvullend: Als onder Maaien Baggeren Zie gedragscode, aanvullend: Als onder Maaien Begrazen
-
Snoeien/dunnen Zie gedragscode, aanvullend: Als onder Maaien Onderhoud waterkeringen
-
Onderhoud verhardingen
-
Zie vervolg
Vogels van riet en ruigte Ruimtelijke ontwikkeling en inrichting Voorbereiding van nieuwe werken Verwijderen bovengrond/ graafwerkzaamheden Zie gedragscode, aanvullend: Als één van de soorten uit het cluster “soorten van riet en ruigte” (mogelijk) voorkomt alleen van half september tot half maart. Zie soortspecifieke informatie omtrent actuele verspreiding, habitatgeschiktheid en kwetsbare periode. Sloop kunstwerken en gebouwen
-
Bouwactiviteiten Zie gedragscode, aanvullend: Als verwijderen bovengrond Afdammen/dempen/vergraven Zie gedragscode, aanvullend: Als verwijderen bovengrond Voedsel
Rode Lijst,
Vogelrichtlijngebieden aangewezen
Flora- en faunawet
Bedreigd / Ernstig bedreigd
Gevoelig / Kwetsbaar
zaden
nectar
bescherming
Bessen, fruit
Ongewervelden
(Vochtige) heide
Ruigte, grassen en zeggen
Struweel
Moerasbos
Moeras
habitattype
Geen Rode Lijst status
Biotoop,
Riet
Vervolg
Baardman
• •
•
•
•
• •
Blauwborst
• • • • • • • •
•
•
• •
Bosrietzanger
•
• •
•
•
Buidelmees
• • •
•
•
•
•
• •
•
•
•
Grote karekiet
Graszanger
• •
• •
•
•
• •
Kleine karekiet
• •
•
•
•
•
• • • •
•
•
•
•
•
• •
•
•
•
•
• •
Krekelzanger
Paapje
•
• • • •
Rietgors
• •
• •
• •
Rietzanger
• •
•
•
Snor
• •
•
•
Sprinkhaanzanger
• •
• • • •
•
•
• • •
Leefwijze door het jaar heen De broedperiode valt, afhankelijk van de soort, binnen de periode van half maart tot half september. Van half maart-half mei balts, van begin april-eind augustus nesten en paren met jongen en van half juni-half september verzorging van vliegvlugge jongen.
Zie vervolg
Vervolg
Vogels van riet en ruigte Locatie nest Afhankelijk van de soort wordt een nest gebouwd in dichte vegetatie van riet of ruigte (baardman, blauwborst, bosrietzanger, grote karekiet, kleine karekiet, rietgors, rietzanger, snor en sprinkhaanzanger ) en op of nabij de grond in dichte vegetatie (baardman, graszanger, krekelzanger, paapje, rietgors en rietzanger). De buidelmees maakt langs oevers een hangend nest aan een twijg van een boom. Aanbevelingen
Soortgericht beheer door het landschap te behouden
en in te richten aan de hand van de eigenschappen
van het leefgebied van met name grote karekiet,
paapje en snor (maatwerk).
Bronnen Literatuur: den Boer et al., 2000; LNV, 2009; Snow, & Perrins, 1998; SOVON, 2002. Websites: www.minlnv.nl; www.nederlandsesoorten.nl; www.bto.org
