bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra Nr. 3 · juni 2012
Voetbalspecial!
Aanleg van een
kunstgrasveld De onderhoudsploeg van
De Kuip
Het nieuwe huis van
Mark van Bommel Tweede loopbaan van een
godenzoon
bouwen
Voorwoord
Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra Nr. 3 · juni 2012
Voetbalspecial!
Aanleg van een
kunstgrasveld De onderhoudsploeg van
De Kuip
Het nieuwe huis van
Mark van Bommel Tweede loopbaan van een
godenzoon
Op de cover Tamara Heuyerjans (21) werkt bijna twee jaar bij HSB Volendam. Ze werkt minimaal één dag in de week. Daarnaast studeert ze. Tamara zaalvoetbalt bij ZVV Dames 1.
Begin mei werd bekend dat Mark van Bommel terugkeert bij PSV. De 35-jarige aanvoerder van het Nederlands elftal is topfit, dus hij zou nog gemakkelijk een paar jaar bij een Europese topclub terecht kunnen. Toch was ik niet verbaasd over het nieuws. Niet dat ik een kort lijntje heb met Jack van Gelder of Johan Derksen, maar omdat we voor dit nummer van Bouwen een reportage gemaakt hebben over de bouw van zijn nieuwe huis in Zuid- Limburg. Dat ging zo: “Het komende nummer van Bouwen verschijnt ongeveer een week voor het begin van het EK Voetbal. Is het niet een leuk idee om een themanummer te maken over bouwen en voetbal?” vroeg een collega. Erg leuk idee natuurlijk. Maar hoe realiseer je dat op zo’n korte termijn? We schakelden onze adviseurs van het Loopbaantraject en de EVC-centra Bouw & Infra in en vroegen of zij “bouwbedrijven of vaklieden kenden die ‘iets’ met voetbal hebben”. Onze oproep was niet aan dovemansoren gericht. Binnen een paar dagen puilde onze mailbox uit en smeekte onze virtuele postbode om gewisseld te worden. Dat kon. Hij had zijn taak volbracht. Nu moesten wij aan de slag. Op de volgende pagina’s kun je artikelen lezen over de aanleg van een kunstgrasveld, de onderhoudsploeg van De Kuip, de voetbalcultuur bij HSB Volendam, en diverse interviews met oud-profs, -scheidsrechters en zelfs de vrouw van een oud-prof.
Tamara: “Ik heb nog niet meegedaan aan een bedrijfsvoetbaltoernooi, maar het lijkt me heel leuk. Mijn baltechniek is prima in orde, dus daar ligt het niet aan. Maar ik denk wel dat mannen erg beledigd zijn wanneer ik ze door hun benen speel”, lacht ze. Stel dat je meedoet: hoe doe je dat dan met omkleden? Tamara schatert het uit.
Ik kom er eerlijk voor uit dat ik heel trots ben op het resultaat. Juist omdat dit themanummer nooit gerealiseerd had kunnen worden zonder de ongelofelijke inzet van heel veel mensen: van onze traject- en evc-adviseurs. Onze tekstschrijvers, fotografen en communicatieadviseurs. De secretaresses van de betrokken bedrijven die veel moeite gedaan hebben om afspraken te plannen. En natuurlijk de bedrijven en personen die bereid waren mee te doen aan dit nummer. Kortom, ik ben vooral trots op de teamprestatie. Kijk, zo word je dus Europees Kampioen. Succes mannen!
“Dat zien we dan wel weer.”
Erik Huijsman Hoofdredacteur
Colofon
www.loopbaantrajectbouw.nl
·
www.evc-centra.nl
·
www.fundeon.nl
Bouwen is het magazine over loopbaanontwikkeling en ontwikkelingen in vaktechniek. Vijf keer per jaar wordt dit tijdschrift gratis toegestuurd aan werknemers en werkgevers voor wie de cao voor de Bouwnijverheid geldt. Bouwen wordt gemaakt in opdracht van het Loopbaantraject Bouw & Infra. Uitgever: Fundeon, kennis- en adviescentrum voor de bouw en infra. Redactieraad: Erik Huijsman (hoofdredacteur), Betsie Brink, Franklin Everts, Metha van der Haar, Louis Jongeleen, Pieter Kastermans, Frans Kokke, Michiel Mons, Dick Singerling en Jolanda de Vries. Tekst: Meyke Houben, Erik Huijsman, Louis Jongeleen, Johan Koning, Martin Lanting, Yvonne Ton, Jos Vlak, Jolanda de Vries en Elian van ‘t Westeinde. Fotografie: De Beeldredaktie, Marco Hofsté en Chris Pennarts. Vormgeving: Click Communicatie, Utrecht. Druk: Senefelder Misset. Oplage: 180.000 exemplaren. Contact met de redactie: Fundeon, afdeling Communicatie, telefoon (0341) 499 306, E-mail
[email protected]. Correspondentie en adreswijzigingen: Loopbaantraject Bouw & Infra, Postbus 440, 3840 AK Harderwijk, telefoon (0341) 499 378, E-mail
[email protected].
Inhoud
De kunst van
kunst gras
Na jaren voorbereidingen gaat het dan eindelijk gebeuren: vanaf seizoen 2012-2013 is de nieuwe thuisbasis van voetbalclub BSC Unisson klaar. Het splinternieuwe sportpark Boekelo, onder de rook van Enschede, krijgt twee natuurgrasvelden én een kunstgrasveld. Projectleider Jeroen Moes en uitvoerder Arjan Oude Middendorp van Oranjewoud Realisatie vertellen wat er bij de aanleg van een kunstgrasveld komt kijken.
Pagina 8 Oranjewoud Realisatie legt kunstgrasveld aan Wie dacht dat de aanleg van een kunstgrasveld net zo simpel is als het leggen van een vloerkleed: vergeet het maar! Voordat de mat er ligt, is er heel wat voorbereidend werk gedaan. Maar dan ligt er een strakke mat, volledig waterpas. Oh, dat is juist niet de bedoeling. Waarom eigenlijk niet?
Projectleider Jeroen Moes (l) en uitvoerder Arjan Oude Middendorp op sportpark Boekelo.
8
9
Voorwoord Op maat: Anton Elsinga Bedrijfsportret: Milano Infra Oranjewoud legt kunstgrasvelden aan Johan Sulkers mist de bouwplaats nog steeds Klaar voor terugkeer: het nieuwe huis van Mark van Bommel Voetbalcultuur bij aannemersbedrijf HSB Volendam De onderhoudsploeg van De Kuip Voormalig godenzoon Milan Berck Beelekamp maakt doorstart Henk van Sleeuwen: controle in en buiten het veld Bouwtechniek: Duurzaam slopen Opgewekte duizendpoot Leon van der Sanden Contactgegevens trajectadviseurs en evc-adviseurs Thuis bij Regina Brands
Reportage
2 4 6 8 14 16 19 24 30 33 36 40 42 44
HSB Volendam
“Voetbal hoort bij onze bedrijfscultuur”
Pagina 19 HSB Volendam pakt de prijzen Al vanaf de oprichting in 1932 vonden topvoetballers onderdak bij de grootste aannemer van Volendam. Dat hun bedrijfselftal de ene prijs na de andere wint, is niet zo raar als je bedenkt dat er een paar oud-topvoetballers in het team zitten. 19
Pagina 24
"We moeten naar De Kuip
wan
t Feyen
oord heeft ons nodig”
De Kuip is jarig
Het legendarische Feyenoord stadion in Rotterdam Zuid heeft de respectabele leeftijd van 75 jaar bereikt. Maar dat betekent zeker niet dat de fut eruit is in de Rotter damse voetbaltempel. Integendeel. De Kuip stond onlangs volledig op z’n kop toen Feyenoord begin dit jaar met 42 won van aartsrivaal Ajax. Het stadion kolkte en trilde. ‘De ziel van De Kuip’ gonsde door het stadion. Iedereen die verknocht is aan de club en aan het stadion ‘weet’ dat die ziel nooit verloren gaat. Daarom wordt het geliefde stadiongebouw gekoesterd. “De Kuip is en blijft een schitterend gebouw. De traditie druipt ervan af. Tegelijkertijd is het een feit dat installaties verouderd zijn. En dat onderhoud van een gebouw van beton en staal zeer bewerkelijk is.” Dat zegt Rico Salomons (54), facilitair manager van Stadion Feijenoord N.V. Het is zijn taak om De Kuip in conditie te houden voor de verschillende activiteiten die er plaatsvinden: voetbalwedstrijden, concerten en congressen. Rico: “Voor het bouwkundig onderhoud, schilderwerk, schoonmaakwerk, elektra, installaties en het speelveld hebben we in principe enkele vaste partners. In de praktijk komt het erop neer dat het meeste onderhoudswerk wordt uitgevoerd door medewerkers die al vele jaren werken aan De Kuip. Het stadion heeft zich in de afgelopen 75 jaar steeds weer aangepast aan nieuwe behoeften, maar de laatste jaren lopen we tegen grenzen aan. Voor grote concerten bijvoorbeeld, moet je 24
25
De onderhoudsploeg van De Kuip Ze zijn beretrots op hun stadion. Dit jaar bestaat De Kuip 75 jaar en verkeert nog steeds in goede vorm. Dat geldt ook voor hun cluppie, dat een paar maanden geleden toch maar mooi de aartsvijand versloeg met 4-2. Werd ook wel tijd, want zoals Gerard Cox eens zei: “Feyenoord-supporter ben je niet voor je lol.” Maar wel met hart en ziel.
3
Op Ma a t Winnaar buiten het veld
4
Anton Elsinga Betonreparateur en timmerman Anton Elsinga (42) trainde jarenlang drie keer per week, ook onder werktijd. Hij keepte bij de Harkemase Boys (Zaterdag hoofdklasse C) en had geen tijd voor een maatschappelijke carrière. Dat veranderde toen hij vier jaar geleden stopte met voetbal. Anton dook meteen de schoolboeken in en haalde een certificaat betonreparatie. Dat bleek niet voldoende. Zijn werkgever kreeg pas een certificaat om betonreparaties uit te voeren, als de betonreparateurs extra bijgeschoold zouden zijn. Samen met een collega volgde Anton met succes een evc-traject en ontving een evc-certificaat Betonreparatie niveau 2. Nu is Antons werkgever wel gecertificeerd. Een winnaarmentaliteit dus, ook buiten het veld.
Sporters nemen alleen genoegen met het beste. Heb jij dat ook? ”In 1994 werd ik Amateurvoetballer van het Jaar. Ik kreeg meteen een aanbieding van profclub SC Heerenveen. Niet gedaan. Dat wereldje was me te hard en te zakelijk. Als amateur had ik het goed naar mijn zin en bovendien vond ik mijn werk erg leuk. Misschien moet je achteraf vaststellen dat ik kansen op succes heb laten liggen in de voetbalwereld. Maar spijt heb ik niet: ik heb een prachtbaan en een geweldig leven.”
Tegenwoordig ben je voetbaltrainer in je vrije tijd. Leiding geven, opstelling bepalen, tactiek bedenken. Zou je dat niet ook willen doen in je werk? “Je bedoelt of ik een leidinggevende functie wil? Eigenlijk nooit over nagedacht. Van mijn baas krijg ik in elk geval alle kansen. Zo heb ik een paar maanden geleden nog een evc-traject afgerond. Daar ben ik erg blij mee. Op dit moment vind ik dat wel even genoeg.”
19 69 :G
eb
or en 19 in 91 H :M ar lin tsge di n p 19 lom 93 a :B ou wv ak 19 hu 94 lp :A bi m jO at os e ur 19 te rh vo 95 of e :V tb -H al as olm ler te an v a 20 an an 03 ste he tJ :K lli ng aa am r al pi s oe 20 t i m n 08 m Za er :C te m rd er an ag tifi ho ca 20 at of 10 dk be :T la to ss ra nr eC in ep e a r 20 ra 2e tie 11 elf :E ta vc lZ -ce ee rt ro ifi bb ca en at H Be ar to lin nr ge ep n ar at ie ni ve au
2
Een baas die zijn werknemer vrijaf gaf voor voetbaltrainingen. Waar heb je die gevonden? ”Bij toeval. Nadat ik twintig jaar geleden mijn mts-diploma behaalde, ging ik als vakantiewerker aan de slag bij Oosterhof Holman in Harlingen. Ik vond het werk leuk én kreeg de
vrijheid om te voetballen. Dus ja, wat wil je nog meer? Ik speelde destijds Zaterdag hoofdklasse C; dat was het hoogste niveau in het amateurvoetbal. Drie keer per week trainen en veel reizen. Mijn baas vond het prima: hij was een groot voetbalfan en gaf me alle ruimte. Natuurlijk kreeg ik mijn vrije uren niet doorbetaald, maar dat vond ik helemaal niet erg.”
Scholing en Loopbaanontwikkeling
5
Portret
Directeur Ersin Küçüksu van Milano Infra:
“Altijd het beste uit jezelf halen” Als kind voetbalde Ersin Küçüksu (29) elke dag op straat in zijn geboorteland Turkije. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Toen hij op 15-jarige leeftijd naar Den Haag verhuisde, meldde hij zich meteen bij voetbalclub Tonegido. Al vrij snel kwam Ersin in de selectie. Helaas maakte een zware knieblessure vroegtijdig een einde aan zijn ‘voetballeven’.
Ersin leefde voor het voetbal. Tegelijkertijd werkte hij aan zijn toekomst. Binnen een jaar sprak hij goed Nederlands en startte hij een eenmanszaak in de aanleg van gas- en waterleidingen. Veertien jaar later heeft hij een bloeiend bedrijf opgebouwd met 26 werknemers. “Aan de naam van mijn bedrijf - Milano Infra - kun je wel zien dat ik voetbalgek ben”, zegt Ersin. “Vroeger was ik namelijk fan van het grote AC Milan, met Marco van Basten, Frank Rijkaard en Ruud Gullit in de gelederen.” Weet wat er speelt Toen Ersin net begon, hield hij zijn vakkennis op peil. Nu hij werkgever is, hoeft dat eigenlijk niet meer; daarvoor heeft hij zijn mensen. Toch duikt Ersin nog geregeld met zijn neus in de schoolboeken. Zo haalde hij onlangs een certificaat waarmee hij zich gediplomeerd gasleidingmonteur mag noemen. Waarom eigenlijk? Ersin: “Net als in het voetbal, vind ik dat je in je werk altijd moet proberen het beste uit jezelf te halen. Bovendien worden de eisen steeds strenger, dus is het belangrijk op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.” Teamprestatie Ersin ondervond zelf dat het Loopbaantraject Bouw & Infra een prima mogelijkheid is om in relatief korte tijd certificaten te halen. Zelf behaalde hij een evc-certificaat voor gasleiding6
monteur. Daarom stimuleert hij zijn medewerkers om zich via het Loopbaantraject verder te scholen. Ersin: “Zonder goede onderlinge communicatie en samenwerking kom je niet tot een teamprestatie in het veld. Datzelfde geldt voor de werkvloer. Maar dan moet je wel weten waar je over praat. En dat kan alleen als je verstand van zaken hebt. Daarom vind ik het belangrijk dat mijn medewerkers diploma’s en certificaten halen.” Achter Oranje Gündüz Gürbüz is het daarmee eens. Hij houdt zich voornamelijk bezig met het aanleggen van huisaansluitingen voor gasleidingen. Sinds een paar weken doet hij dat gediplomeerd. Een belangrijk gegeven, ook voor het bedrijf, want steeds vaker wordt geëist dat op elke bouwplaats een gekwalificeerde medewerker aanwezig is. Gündüz is niet alleen een gedreven vakman, maar ook een fanatieke voetballiefhebber. Zelf is hij nog actief als zaalvoetballer. “Op het werk proberen we zoveel mogelijk het hele voetbalgebeuren te volgen,” zegt hij. “Als het even kan, kijken we samen naar wedstrijden. Met Ersin heb ik vaak discussies over de Turkse competitie: hij is voor Bes˛iktas˛ en ik voor Fenerbahc˛e. Maar we zijn natuurlijk allebei voor Turkije. Nu het Turks nationale elftal niet meedoet aan het EK, staan we allemaal achter Oranje”, lacht hij. Leerbedrijf van het Jaar Hoewel niet iedereen voetbalfanaat is bij Milano Infra, wordt onderling vaak fel gediscussieerd. Ersin: “Er worden de nodige weddenschappen afgesloten en er is heel wat rivaliteit,
vooral tussen Ajacieden en Feyenoord-supporters. Bovendien zijn ze vaak ook nog eens supporter van verschillende Turkse clubs.” De gedrevenheid van Ersin komt niet alleen bovendrijven als het gaat om voetbal. Ook in zijn werk wil hij de beste zijn. “Ik wil mijn bedrijf verder laten groeien. Binnen een jaar of twee wil ik dertig vaste medewerkers in dienst hebben, allemaal gespecialiseerd in gas- en waterlei-
dingen. Ik wil zelf nog meer diploma’s halen en vraag dat ook van alle medewerkers. Dat gaan we misschien niet helemaal redden, maar als er twintig van de dertig gediplomeerd zijn, ben ik al heel tevreden.” Slaagt Ersin in zijn opzet, dan gooit hij vast hoge ogen bij de verkiezing tot Leerbedrijf van het Jaar. Want dat is zijn volgende doel. “Tja, je bent ambitieus of je bent het niet”, lacht hij.
Evc-trajecten bij Milano Infra Ersin wil graag dat zijn medewerkers diploma’s halen. Voor diegenen die al enkele jaren werkervaring hebben, bieden de EVC-centra Bouw & Infra daarbij uitkomst. Tijdens het evc-traject verzamelt de werknemer bewijzen van wat hij kan en weet. De evc-adviseur begeleidt hem daar bij. Op basis van die bewijzen krijgt de werknemer na afloop van het traject een evc-certificaat. Vaak kan dit certificaat omgezet worden in een officieel mbo-diploma. Kijk voor meer informatie op www.evc-centra/werknemer. 7
De kunst van
kunst
Projectleider Jeroen Moes (l) en uitvoerder Arjan Oude Middendorp op sportpark Boekelo.
8
gras
Na jaren voorbereidingen gaat het dan eindelijk gebeuren: vanaf seizoen 2012-2013 is de nieuwe thuisbasis van voetbalclub BSC Unisson klaar. Het splinternieuwe sportpark Boekelo, onder de rook van Enschede, krijgt twee natuurgrasvelden én een kunstgrasveld. Projectleider Jeroen Moes en uitvoerder Arjan Oude Middendorp van Oranjewoud Realisatie vertellen wat er bij de aanleg van een kunstgrasveld komt kijken.
9
We liepen zojuist over een kunstgrasmat. Hoe ziet zo'n veld eruit? Jeroen Moes: “Dat is het makkelijkst uit te leggen aan de hand van een dwarsdoorsnede (zie tekening). In totaal graven we voor een installatie ongeveer vijftig centimeter af. Dan komt er eerst een dikke laag zand van zo'n veertig centimeter, uiteraard voorzien van drainage. Daarop komt tien centimeter lava en dan volgt de kunstgrasmat. Als het veld minder vaak, maar juist wel op topniveau wordt gebruikt, zit er nog een shockpad tussen. Bijvoorbeeld in stadions van professionele voetbalclubs zoals Heracles. Hier in Boekelo moet er zo vaak mogelijk op gespeeld worden, dus vegen we meer zand en rubber tussen de kunstgrasvezels.” Bestaat er dan kwaliteitsverschil tussen kunstgrasvelden? Arjan Oude Middendorp: “Beide type kunstgrasvelden zijn gemaakt volgens de strengste FIFAnorm. Alleen houdt een veld met een shockpad een kortere vezel - minder zand en rubber vast. Wanneer je een looptijd van tien jaar aanhoudt, betekent het dat de kwaliteit van het veld afneemt met zo’n 5 procent. Voor kunstgrasvelden zonder shockpad is dit 10 tot 20 procent. Maar dan nog zit de mat ruim binnen de FIFAnorm.” Dit is dus een veld voor de breedtesport. Maar kun je er ook andere sporten op doen? Jeroen Moes: “Nee, dit is specifiek voor voetbal. Kunstgras voor tennis of hockey ziet er heel anders uit. Op dit veld kun je niet hockeyen: hockey is een balrol-sport en op dit veld blijft de bal gewoon liggen.”
10
45 mm geweven kunstgras TPO infill Zand infill Shockpad Lava Zandfundering PE drainage
En een EK of WK op kunstgrasvelden? Arjan Oude Middendorp: “Dat zou best kunnen. Kunstgras heeft hele strikte normen. Als je overal kunstgras hebt liggen, zijn de omstandigheden hetzelfde. Sommige topvoetballers klagen over kunstgras, maar dat is gewoon gewenning. Over een paar jaar hoor je ze niet meer.” Jeroen Moes: “Je ziet nu al dat jongere spelers liever op kunstgras voetballen. De jeugd wil niet anders, is er ook al aan gewend. Belangrijk voordeel: een kunstgrasveld is veel efficiënter in te zetten en makkelijker te onderhouden.” Hoe lang duurt de aanleg van een kunstgrasveld? Jeroen Moes: “Voor ons is de zomervakantie - als de voetballers niet spelen - het ideale aanlegmoment. Per veld zijn we tien tot twaalf weken bezig. Maar dan moet alles perfect verlopen. Je kunt je voorstellen dat de aanvoer van 1.100 tot 1.300 ton lava per schip volgens planning gelost moet worden om de zaken op rolletjes te laten lopen. En dat is nog maar een detail. Een héél groot detail, dat is waar.”
Jeremy Nijhuis (meewerkend voorman) Wat is je taak bij het leggen van een kunstgrasveld? “Ik ben verantwoordelijk voor het uitzetten en inmeten van het werk en stuur de gespecialiseerde aannemers aan.” Ben je een sportliefhebber? “Ik heb zelf twintig jaar gevoetbald, maar ben inmiddels gestopt. Kijken doe ik nog wel. En ja, als ik naar een voetbalwedstrijd kijk, let ik ook altijd even op het veld. Vooral als ik zelf heb meegewerkt, zoals aan het kunstgrasveld van Heracles. Maar ook het natuurgrasveld van NEC in Nijmegen.” Kies je voor kunstgras of ga je voor puur natuur? “Tegenwoordig is er weinig verschil, de kwaliteit is vrijwel hetzelfde. We leggen trouwens niet alleen voetbalvelden aan, maar ook tennisbanen, hockeyvelden en bijvoorbeeld middenbermen. In principe is het werk daarbij voor mijzelf hetzelfde.”
11
Jan Kosse (machinist) Wat is je taak bij het leggen van een kunstgrasveld? “Ik zorg ervoor dat de ondergrond van het veld op tijd klaar is, zodat het gekeurd kan worden. Dat betekent dat ik het volledig vlak moet opleveren, want er mogen geen oneffenheden in een veld zitten. Wat veel mensen niet weten, is dat in een veld altijd afschot zit. Zou een voetbalveld volledig waterpas aangelegd worden, dan lijkt het juist alsof het in een kuil ligt. Gezichtsbedrog, maar om dat te voorkomen zorgen we dus voor een soort vals plat.” Heb je een opleiding gevolgd? “27 jaar geleden kwam ik via een regeling voor langdurig werklozen bij Oranjewoud terecht en inmiddels werk ik twintig jaar in 'de kunstgras'. Ik heb mezelf het werk eigen gemaakt door destijds goed te kijken naar mijn ervaren collega's. Op een gegeven moment ben ik zelf op de trekker gesprongen. Je moet er een beetje gevoel voor hebben en je moet heel precies kunnen werken. Eén hapering kan al leiden tot een oneffenheid in de ondergrond, die weer leidt tot afkeuring. Ik durf wel te zeggen dat negen van de tien velden meteen goed zijn, maar bij elke keuring is het toch weer spannend. En dat moet ook, want daardoor blijf je scherp. Het is net topsport.” Voel je je betrokken bij je werk? “Ik ben zeven dagen in de week met het werk bezig. Want in mijn vrije tijd fiets ik geregeld naar velden die we in de buurt hebben aangelegd. Even kijken hoe ze erbij liggen.”
12
John Papakonstantinou (legploeg) Wat is je taak bij het leggen van een kunstgrasveld? “Met een ploeg van zes man leg ik het kunstgras uiteindelijk op de onderlaag. Per voetbalproject zijn we meestal acht dagen bezig.” Dus je bent een soort tapijtlegger? “Daar zou je het mee kunnen vergelijken, maar het is toch wezenlijk anders. Zo gebruiken wij nooit haakmesjes als we het kunstgras op maat snijden. We snijden juist van onderaf, omdat we anders de kunstgrasvezels beschadigen en dat is funest voor de kwaliteit van het veld. Er zijn hier geen opleidingen voor, je leert het in de praktijk.” Je legt alleen voetbalvelden aan? “Nee hoor, zeker niet. Ook tennisbanen en hockeyvelden. Onlangs hebben we nog een adventure-golfbaan aangelegd. Een interessante klus vanwege de vele bochten in het parcours. In 2010 hebben we ruim één miljoen vierkante meter kunstgras aangelegd, waarvan een merendeel nu als voetbalveld wordt gebruikt. We komen overal, zo ben ik al van China tot Amerika geweest voor mijn werk.” Is het zwaar werk? “Nee, dat niet. Maar je moet wel nauwkeurig zijn. En je zit constant op de knieën, dus dat maakt het zwaarder. Het is ook net zo zwaar als je het zelf wilt maken.” Voetbalfanaat? “Ik heb altijd gevoetbald, maar ben gestopt nadat ik twee keer mijn knie verdraaide. Eén keer op gewoon gras en mijn laatste wedstrijd was mijn eerste op kunstgras. Een mat van de concurrent, maar het lag niet aan de ondergrond dat ik geblesseerd raakte. Puur toeval.”
13
Portret
Een leven zonder de bouw?
Ondenkbaar! Johan Sulkers (55) speelde jarenlang als profvoetballer bij Feyenoord, Willem II en FC Eindhoven. Daarna werd hij timmerman. Een heerlijk vak dat hij tot zijn pensioen hoopte uit te oefenen. Maar helaas: twee jaar geleden kwam Johan op straat vanwege de crisis. Daar stond hij dan … Alles kwam goed. Tegenwoordig werkt Johan in de zorg. Hij begeleidt mensen met gedragsproblemen in hun dagelijkse routine. Toch is hij diep van binnen nog steeds timmerman. Johan: “Als je mij vijfentwintig jaar geleden had verteld dat ik ooit in de zorg zou gaan werken, had ik je ongelovig aangekeken. Een leven zonder de bouw kon ik me gewoon niet voorstellen.”
14
Johan Sulkers (55) Jeugdopleiding Feyenoord Vanaf zijn 30ste werkte Johan eerst vijftien jaar bij Ballast Nedam, daarna tien jaar bij Heijmans. Voor die tijd speelde hij voetbal op hoog niveau. Als 15-jarige begon hij bij het Nederlands jeugdelftal als middenvelder. Zijn talent viel op. Of hij zin had om naar Varkenoord (jeugdopleiding van Feyenoord) te komen? Reken maar! Na één jaar jeugdopleiding maakte hij de overstap naar de hoofdmacht, in seizoen ‘73-‘74. Speelde hij met jongens als Michel van de Korput en Bennie Wijnstekers. En met Peter Houtman, de huidige stadionspeaker in De Kuip. Een jaar later bood Willem II hem een basisplaats. Hij hapte toe, maar na twee jaar had hij er genoeg van. “Ik had het wel gezien in het profvoetbal. Ik miste het plezier in het spelletje.”
Speelde bij: Feyenoo rd, Wille m II, RBC Roo sendaal, FC Eindh oven, Tu rnhout. Trainer b ij: Klund e r t , Hoeven WHS, SP , S, Divo, HSC’28, NOAD ‘6 7.
Het bloed kruipt Dat vond Johan terug bij amateur hoofdklasser RBC Roosendaal. Hij werd geselecteerd voor het Nederlands amateurelftal en scoorde een paar keer tijdens een trip in de Verenigde Staten. En jawel hoor: de profclubs hingen alweer aan de telefoon. Johan kon de verleiding niet weerstaan en tekende een contract bij eerste divisieclub FC Eindhoven. Hij bleef vier jaar. Johan: “Daarna heb ik nog vier seizoenen bij Turnhout gespeeld, totdat ik er echt genoeg van had. Gelukkig had ik een lts-diploma op zak, zodat ik meteen aan de slag kon als timmerman.” Nieuw begin Na 25 jaar kwam Johan op straat. Wat moest hij doen? Hij begon aan een loopbaantraject. Johan: “Met hulp van trajectadviseur Frank Kuijper heb ik een opleiding gevonden die goed aansluit bij mijn achtergrond.” Dat is de opleiding sporttherapeut, waar Johan nog steeds mee bezig is. Daarnaast ging hij aan de slag bij Prisma in Bergen op Zoom. “Ik begeleid jongeren met psychische en gedragsproblemen, vooral autisten. Het is een hele stap van de bouw naar de zorg. Maar ik ben blij dat het zo is gelopen want het trainen van voetballers en het heropvoeden van jongeren komt aardig overeen.”
Het loopbaantraject van Johan Sulkers Toen Johan zich aanmeldde bij het Loopbaantraject Bouw & Infra, stelde trajectadviseur Frank Kuijper hem voor om een PAGO te doen. Via dit (medische) onderzoek kijkt een arboarts of je je huidige werk de komende vijf jaar zonder problemen kunt doen. Johan had wat lichamelijke klachten en uit het onderzoek bleek ook dat hij kans liep om arbeidsongeschikt te worden. Daarom kon hij zich via het Loopbaantraject Bouw & Infra omscholen naar een baan buiten de bouwnijverheid. In Johans geval was dat ook de beste mogelijkheid om weer aan het werk te komen. De meeste deelnemers aan het Loopbaantraject scholen zich overigens om naar een andere baan binnen de bouw of infra. 15
Bouwen aan het huis van
16
Mark van Bommel Het zal je maar gebeuren: je begint als leerling-timmerman en krijgt dan te horen dat je eerste project het woonhuis van Mark van Bommel is. Het overkwam Alex Spees (17), die sinds half maart aan het werk is op de bouwplaats van de Oranje-aanvoerder in Meerssen. Alex heeft geluk gehad met zijn werkgever, Moonen Bouw BV uit Nuth, zo beseft hij. “Wij bouwen vooral duurdere woningen en hebben onze eigen manier van werken”, legt timmer man/uitvoerder Ramon Wachelder uit. “Onze medewerkers zijn precies, zetten de puntjes op de i en zorgen dat alles keurig wordt opgeruimd. Omdat Alex pas begint, kunnen we hem heel makkelijk de ‘Moonen Bouw-manier’ aanleren.” Ajax-fan “Toen ik hoorde dat ik aan de slag ging in het huis van Mark van Bommel, geloofde ik het eerst niet”, vertelt Alex. “Pas een dag later drong het echt tot me door.” Zijn familie en vrienden reageerden enthousiast. “Zij vinden het ‘sjiek’ voor me. Ik kom zelf uit een voetbalfamilie. Mijn vader voetbalde vroeger, en mijn broer, zus en ik spelen ook allemaal. Eigenlijk ben ik fan van Ajax en Barcelona, maar AC Milan (de huidige club van Van Bommel) vind ik ook goed hoor”, lacht hij. In de twee maanden dat Alex nu in Meerssen aan het werk is, heeft hij zich beziggehouden met profielen stellen, bekisting maken, dakwerk, de tuin uitzetten en opruimen. Hij volgt de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) bij Bouwopleidingen Zuid. Nu leert hij voor het diploma timmerman, maar daarbij blijft het niet. “Ik wil doorstromen naar niveau 3 en de opleiding allround timmerman nieuwbouw afronden. Voor mijn eerste project heb ik in elk geval al een bijzonder
verhaal, wie weet wat er hierna nog op me afkomt.” Hoogste punt Begin april heeft de woning het hoogste punt bereikt. Dat is gevierd met iedereen die bij de bouw betrokken was. “Jammer genoeg was Mark van Bommel er niet bij, maar wel zijn vrouw en schoonvader, bondscoach Bert van Marwijk”, vertelt Ramon. “Mark heeft natuurlijk weinig tijd, maar er hangen twee camera’s, zodat hij vanuit Milaan toch rechtstreeks kan meekijken naar de vorderingen.” Hoewel de timmerman wel wat gewend is, spreekt hij in dit geval van een bijzondere verbouwing. Voor de plannen van de bekende binnenhuisarchitect Piet Boon moest de bestaande bouw worden gesloopt. De nieuwbouw in Engelse stijl, met een voorgevel van ongeveer 25 meter breed, krijgt een rieten dak. Verder zijn de gebruikte materialen van het exterieur hout, stuc en hardsteen. In de tuin wordt een zwemvijver aangelegd. “Het wordt zeker een apart woonhuis”, legt Ramon uit. “Maar niet alleen van de buitenkant. Het interieur, dat gekenmerkt wordt door een aantal vides, wordt ontworpen door ontwerper Eric Kuster.”
Alex Spees aan het werk
Barbecue Wanneer de woning wordt opgeleverd, is nog niet bekend. De ruwbouw is klaar, dus nu gaat de 17
aandacht vooral uit naar de binnenkant. Met de komst van binnenhuisarchitect Eric Kuster vinden er hier en daar nog wat kleine wijzigingen plaats. Geen probleem, vindt Ramon. “Het belangrijkste is de kwaliteit, die gaat voor snelheid. Wij blijven het project tot het einde begeleiden, bij wijze van spreken totdat de barbecue aanstaat.” Alex hoopt dat hij ook tot het einde van de bouw kan blijven. Wie weet kan hij Mark van Bommel nog ontmoeten. Ramon heeft de AC Milanspeler intussen twee keer gezien. Maar nee, over voetbal hebben ze niet gepraat. Uiteraard gaan Alex en Ramon deze zomer wel de EK-wedstrijden van het Nederlands elftal volgen. “Je kijkt toch net wat anders nu”, meent Alex. “En je let meer op Mark”, vult Ramon aan.
18
Reportage
HSB Volendam
“Voetbal hoort bij onze bedrijfscultuur”
19
Werken tot de lunchpauze, daarna trainen; niet gewerkte uren gewoon uitbetaald krijgen. Jarenlang was dat goed ”Nou, toch wel iets hoor”, lacht directeur Peter Maalman. ”Voordat alle voetbaltalenten met een
gebruik bij bouwbedrijf HSB Volendam BV. Oprichter ‘Ouwe bouwachtergrond nu een open sollicitatie sturen:
niet gewerkte uren doorbetalen doen we allang
Hein’ Schilder nam bewust voetbaltalenten in dienst die niet meer. Maar het is wel zo dat voetbal nog
steeds een belangrijk aspect is van onze bedrijfsmochten trainen ‘in de baas z’n tijd’. Zoals oud-metselaar cultuur.”
Berry Smit, tegenwoordig assistent trainer bij FC Volendam. ‘Het andere Oranje’ Eigenlijk is er niet veel veranderd in al die jaren.
Het bouwbedrijf is van oudsher nauw verbonden met ‘het andere Oranje’, de bijnaam van FC
Voormalig metselaar Berry Smit in jonge jaren. Werkvoorbereider Jasper Heijnen in actie.
20
Tegenwoordig assistent-trainer bij FC Volendam.
Verbeten blik van Hoofd Materieeldienst Jeroen Ooms.
21
Volendam. In de jaren zeventig bouwde HSB het voetbalstadion. En onlangs werden nieuwe kleedkamers voor spelers en scheidsrechters opgeleverd. ”Eigenlijk kun je het als grote werkgever in Volendam niet maken om FC Volendam niet te sponsoren”, zegt Peter Maalman. ”Dus enige sociale druk is er wel. Maar wij zouden FC Volendam toch wel gesponsord hebben. ‘Ouwe Hein’ vond het namelijk heel belangrijk dat HSB een bijdrage leverde aan de Volendamse gemeenschap. Door ‘Het andere Oranje’ te sponsoren, tonen we onze betrokkenheid bij het dorp.”
Uitvoerder Martijn Smit laat zich niet door de benen spelen.
22
Uitpuilende prijzenkast En je krijgt er natuurlijk ook wat voor terug, getuige de uitpuilende prijzenkast. Peter Maalman lacht. ”Ja, dat klopt wel. Ons bedrijfselftal bestaat grotendeels uit oud-spelers van FC Volendam, amateurs en profs. Allemaal jongens die bij ons werken, op de bouwplaats of op kantoor. Ton Guijt bijvoorbeeld, speelde als prof nog tegen de Braziliaanse wereldkampioen Romario. Afgelopen jaar is de prijzenkast aardig uitgebreid want ons vlaggenschip won een paar belangrijke bedrijfsvoetbaltoernooien. Trots op de prestaties? Ja, natuurlijk. Maar minstens net zo trots ben ik dat iedereen binnen de organisatie meeleeft met het elftal.”
Administrateur en oud-prof Ton Guijt kan het nog steeds.
23
"We moeten naar De Kuip
n a w
d r o o n e t Fey
De Kuip is jarig
Het legendarische Feyenoord stadion in Rotterdam Zuid heeft de respectabele leeftijd van 75 jaar bereikt. Maar dat betekent zeker niet dat de fut eruit is in de Rotterdamse voetbaltempel. Integendeel. De Kuip stond onlangs volledig op z’n kop toen Feyenoord begin dit jaar met 4-2 won van aartsrivaal Ajax. Het stadion kolkte en trilde. ‘De ziel van De Kuip’ gonsde door het stadion. Iedereen die verknocht is aan de club en aan het stadion ‘weet’ dat die ziel nooit verloren gaat. Daarom wordt het geliefde stadiongebouw gekoesterd. “De Kuip is en blijft een schitterend gebouw. De traditie druipt ervan af. Tegelijkertijd is het een feit dat installaties verouderd zijn. En dat onderhoud van een gebouw van beton en staal zeer bewerkelijk is.” Dat zegt Rico Salomons (54), facilitair manager van Stadion Feijenoord N.V. Het is zijn taak om De Kuip in conditie te houden voor de verschillende activiteiten die er plaatsvinden: voetbalwedstrijden, concerten en congressen. Rico: “Voor het bouwkundig onderhoud, schilderwerk, schoonmaakwerk, elektra, installaties en het speelveld hebben we in principe enkele vaste partners. In de praktijk komt het erop neer dat het meeste onderhoudswerk wordt uitgevoerd door medewerkers die al vele jaren werken aan De Kuip. Het stadion heeft zich in de afgelopen 75 jaar steeds weer aangepast aan nieuwe behoeften, maar de laatste jaren lopen we tegen grenzen aan. Voor grote concerten bijvoorbeeld, moet je 24
heeft ons nodig”
25
“In het voetbal gaat het om het detail”, aldus Johan Cruijff. Daarom even de puntjes op de i, of in dit geval de ij. Want schrijf je nou Feyenoord of Feijenoord? Het zit zo: De Kuip ligt in de Rotterdamse wijk Feijenoord. Eigenaar van De Kuip heet daarom Stadion Feijenoord NV. De voetbalclub heet echter Feyenoord. En omdat De Kuip de thuisbasis van Feyenoord is, staat er met grote letters bij de ingang ‘Stadion Feyenoord’. Logisch toch?
berekend zijn op een gigantische podiumopbouw en veeleisende techniek voor licht, geluid en beeld. Je zou de kopse kant van het stadion moeten kunnen openklappen. In de loop van dit jaar komt er een beslissing over de toekomst van De Kuip. Intussen houden we het gebouw in vorm.” “De club heeft ons nodig” Salomons is in zijn werk dag-in-dag-uit bezig met Feyenoord. Ook in de weekeinden als de club thuis speelt. Is hij daarom ook automatisch een fan van de club? De manager denkt even na. Dan: “Ik werk voor De Kuip, dus Feyenoord is voor mij belangrijk. Maar als ik op vakantie ben, vertel ik niet altijd wat mijn beroep is. Anders ben ik de rest van de tijd alleen maar vragen aan het beantwoorden over de club Feyenoord. Daarbij zal ik nog iets zeggen over wat mij ontroert. Anderhalf jaar geleden ging het heel slecht met Feyenoord, in financieel en sportief opzicht. En wat zag je? Het aantal toeschouwers nam niet af. Het werd juist drukker bij de wedstrijden. De supporters zeiden tegen elkaar: ‘We moeten naar De Kuip want onze club heeft ons nodig’. Dat is het mooiste van Feyenoord.”
Rico Salomons ”Bouwtechnisch gezien kan De Kuip nog vijftig jaar mee.” 26
Storingsdienst In een klein gebouwtje op het terrein onder de stadiontribune heeft elektrotechnicus Gerard Ettinger (54) zijn kleine werkplaats. Samen met collega Ton Krens (58) maakt hij aluminium profielen op maat. Gerard: “Die monteren we straks in de gracht rond het speelveld ter bescherming van datakabels.” Voor een vakman in elektrotechniek is er veel te doen in het stadion. Schakelkasten, voedingen, inbraakbeveiliging, lichtmasten, verlichting, geluidsinstallaties. Alles moet functioneren. Ook tijdens de wedstrijden. “Als Feyenoord speelt - maar ook bij concerten - draai ik storingsdienst,” legt Gerard uit. “Zo was ik in 1996 na de pauze van het optreden van The Eagles bezig met het loshalen en weer aanleggen van leidingen. Ging het licht niet meer uit. Tja, daar sta je dan”, lacht hij veelbetekenend. En wat betekent Feyenoord voor Gerard? ”De Kuip heeft zo zijn charme. En ik ben in ieder geval niet voor Ajax. Dan weet je het wel.”
Gerard Ettinger ”Alles moet functioneren.”
Ron Kop ”Wij hebben het mooiste stadion.”
27
De Schoonmaakploeg onder leiding van voorman Jan Decates (rechts vooraan). Mijn cluppie Twee dagen na de 3-0 overwinning van PSV op Heracles in de finale van de KNVB-beker in De Kuip, moet allround vakman Ron Kop (46) stevig aan de bak. Het stadion moet worden opgeruimd, schoongemaakt en hier en daar worden hersteld van een uitbundig voetbalfeest. Kop heeft de Bekerfinale en de bijbehorende randverschijnselen van dichtbij meegemaakt. Ron: “Afgelopen zondag was top. Die Tukkers kunnen een mooi feest bouwen. Ik maak ook vaak mee dat supporters zich grenzeloos lopen aan te stellen en de boel vernielen. Die hebben geen oog voor wat mijn collega’s en ik allemaal doen voor hun plezier. Ik trek het me niet persoonlijk aan. Stom is het natuurlijk wel. Vandaag moet ik de spandoeken van de KNVB weghalen die speciaal voor de Bekerfinale waren opgehangen. En een kunststof afscheiding op de tribune heeft een duwtje gehad. Die moeten we herstellen.” Ron werkt al ruim vijftien jaar voor De Kuip. Daarvoor ging hij regelmatig naar het stadion als supporter. “Feyenoord is mijn cluppie en ik mag ook graag naar de Kuip voor een goed concert. Zo heb ik U2 hier een keer gezien. Toen kon ik natuurlijk naar binnen voordat het publiek erin mocht. Die band heeft toen als soundcheck hun hele programma gespeeld in het lege stadion. Zoiets krijg ik nooit van mijn leven meer te horen.”
28
Abdoel Boetahar en Remy de Milde ”Als ik fouten maak, dan ziet iedere tv-kijker dat.”
Narim Ganputsingh ”Mijn vak heb ik geleerd in De Kuip.”
Het beste speelveld
De profvoetballers in de Nederlandse competitie beoordelen sinds 2009 de velden waarop ze spelen. Het hoofdveld van Feyenoord was in 2010 het best bespeelbare veld. In de voorlopige stand van dit jaar staat het veld van De Kuip op de vijfde plaats. Die hoge scores betekenen een opsteker en tegelijkertijd een uitdaging voor de terreinmeesters. Zij zijn voortdurend bezig om drie trainingsvelden en het hoofdveld speelklaar te maken. Na de bekerfinale is er heel wat op te knappen aan het hoofdveld. Teamleider veldonderhoud Remy de Milde (32) zit op de grasmaaier en trekt kaarsrechte banen over het groene speelvlak. Zijn collega Abdoel Boutahar (52) verwijdert intussen confetti en papierslingers. Remy heeft zijn vak in eerste instantie geleerd op de golfbaan. Hij is gediplomeerd ‘greenkeeper’ en volgde een studie ‘expert natuurgras’
aan de HAS in Den Bosch. Hij werkt vijf jaar in De Kuip. “In mijn vak draait het om alertheid en nauwkeurigheid,” vindt Remy. “Zo moet ik niet alleen regelmatig en kaarsrecht maaien, maar ook volgens dezelfde lijn bemesten en zaaien. Als ik daarbij fouten maak, dan ziet iedere tv-kijker dat.” Ook Abdoel is een man van details. “Behalve maaien, grasprikken en belijnen zorg ik voor het ophangen van doelnetten en het controleren van de hoogte van de doellat. Door bewegingen op het veld kunnen doelpalen soms zakken. Ik zorg ervoor dat de lat exact op 2,42 meter blijft. Ik ben trots op ons veld. Tijdens wedstrijden ben ik er altijd bij om in de rust nog even de slidings dicht te tikken. Sommige spelers laten merken dat ze respect hebben voor ons werk. Dat geldt zeker voor trainer Koeman: die ziet veel.” 29
Portret
Godenzoon De tweede loopbaan van Milan Berck Beelekamp (34)
maakt doorstart
Milan Berck Beelekamp (34) debuteerde onder trainer Louis van Gaal in de hoofdmacht van Ajax. Het Ajax van de Godenzonen welteverstaan. Met spelers als Patrick Kluivert, Danny Blind, Edwin van der Sar, Jari Litmanen en Frank de Boer. Als godenzoontje leek Milans toekomst gegarandeerd. Maar het liep anders. Nu begint hij aan zijn tweede carrière, dit keer in de bouw.
30
Milan Berck Beelekamp er ie: nveld ua, t i s n de Po mid am, Ge n, e d d en ele en edig FC Vol Mech d r V e , v C. jax p, K s: A fscha m, AR b u Cl raa arle De G FC Ha
Weet je nog wanneer je debuteerde? “Jazeker, dat was in het seizoen ‘96-‘97. Ik viel in voor Richard Witschge tijdens een thuiswedstrijd tegen Heerenveen. We wonnen met 2-1.” In een volle Arena tussen wereldberoemde spelers … “Als broekie van 19! Tja, op dat moment sta je daar echt niet bij stil. Je bent uiterst geconcentreerd en probeert je taken zo goed mogelijk uit te voeren. Pas achteraf heb je wel zoiets van: Wauw, wat gaaf om zoiets mee te maken!” Wilde je altijd profvoetballer worden? “Niet echt. Ik speelde vanaf mijn dertiende bij Ajax, maar ik zag het vooral als een hobby. En eigenlijk is dat mijn hele carrière zo gebleven.” Verklaart dat waarom je nooit de top gehaald hebt? “Als je de top wilt halen, moet je veel tijd en energie investeren in jezelf. Dat had ik er niet voor over. Voor mij waren andere dingen in het leven net zo belangrijk als voetbal. Ik probeerde altijd mijn tijd en aandacht te verdelen. Verder moet de trainer het in je zien zitten, want uiteindelijk kan een trainer maar elf spelers opstellen.”
Milan Berck Beelekamp (r) in gesprek met trajectadviseur Gerard van Nieuwkoop.
Wat is je meest bijzondere ervaring? “Ik was 20 toen ik de overstap maakte naar Genua. Ik werd volwassen in mijn eentje, in het buitenland. Alles deed ik zelf: koken, boodschappen, zaken regelen. Aan het eind van de maand gaf de club een cheque, die je zelf moest verzilveren. Maar soms werd je gewoon niet betaald. Kreeg je opeens drie cheques in één keer. En natuurlijk is het geweldig om elke week voor 25 duizend toeschouwers te spelen.” 31
Sinds kort werk je in de bouw. Dat is nogal een overstap. “Inderdaad. Op een gegeven moment is je voetbalcarrière voorbij en moet je de overstap maken naar het ‘gewone’ leven. Gelukkig kreeg ik de kans om aan de slag te gaan bij de Van der Werff Groep. Dat is de hoofdsponsor van mijn huidige voetbalclub ARC.” En bevalt het? “Jazeker, ik vind het erg leuk. Ik heb geen kennis van de bouw, dus ik begrijp dat ik onderaan moet beginnen. Net zoals in Genua destijds. Daar heb ik geen moeite mee, want dat maakt de uitdaging alleen maar groter.” Wat doe je precies? “Ik ben werkvoorbereider en calculator. Voorlopig dan, want op advies van mijn bedrijfsleider volg ik nu een loopbaantraject via het Loopbaantraject Bouw & Infra. Mijn trajectadviseur Gerard van Nieuwkoop helpt me te bepalen welke richting ik op wil in de bouw en welke opleiding ik daarvoor moet volgen.” Wil je geen voetbaltrainer worden? “Voetballen is leuk maar verder heb ik er niet zoveel mee. Zo kijk ik nooit naar wedstrijden op televisie. En ik zie mezelf niet elke zondag verkleumd in een dug-out zitten. Dan vind ik het veel leuker om met mijn gezin op stap te gaan.”
Duel tussen oud-ajacied Milan (als aanvoerder van Haarlem) en de huidige linksbuiten van Ajax, Derk Boerrigter
32
(destijds spelend bij FC Zwolle).
Portret
Henk van Sleeuwen Scheidsrechter en leermeester Henk van Sleeuwen:
“Niet één leerling of wedstrijd is hetzelfde” Of timmerman Henk van Sleeuwen (52) nou scheidsrechter of leermeester is, hij laat zich niet van de wijs brengen. Henk treedt niet snel op de voorgrond, maar hij stelt wel duidelijke grenzen.
33
Hoe ben je scheidsrechter geworden? "Ik ben erin gerold. Ik heb eigenlijk altijd gevoetbald, eerst bij VV Soffelt. In 1987 is die club gefuseerd met VOW (Voetbalvereniging Oranje Wit). Drie jaar geleden ben ik gestopt met voetbal, omdat ik steeds meer lichamelijke klachten kreeg. Mijn conditie is het probleem niet, maar als voetballer maak je veel onverwachte bewegingen. Dat geeft veel druk op je gewrichten. Het is steeds moeilijker om scheids-
34
rechters te vinden; bij onze club hebben ze er ook een gebrek aan. Toen heb ik via de KNVB een cursus gevolgd en ik ben nu clubscheidsrechter." Hoe ga je om met commentaar van toeschouwers? "Ik luister niet naar wat er vanaf de zijlijn wordt geroepen, anders kun je niet met het spel bezig zijn. Ik concentreer me puur op het spel."
Onlangs floot je de derby VOW-Blauw-Geel'38. VOW verloor met 2-6. Gemengde gevoelens? "Tja, het is niet anders, maar je ziet ook in zo'n wedstrijd mooie spelmomenten van de tegenstander. Soms krijg je weleens kritiek van je eigen spelers, maar dit keer niet. Moeten ze niet proberen ook, want de scheidsrechter beslist. Punt uit. Ik ben beslist geen thuisfluiter. Als het moet, aarzel ik niet om een rode kaart uit te delen."
Accepteren spelers dat? "Ze hebben geen keus, ze moeten toch van het veld, anders kan de wedstrijd niet verder. Je moet proberen niet opvallend aanwezig te zijn op het veld. Pas als er een overtreding is, moet je duidelijk communiceren. Dat leer je tijdens de scheidsrechtercursus. Het is vooral een kwestie van observeren: eerst alles goed bekijken en niet meteen gaan roepen. Dat geldt trouwens ook bij timmeren. Je moet eerst organiseren en je gereedschap op orde hebben. Dan wordt het een stuk makkelijker." Je bent nu anderhalf jaar leermeester. Daarvoor begeleidde je ook al leerlingen. Hoe pak je dat aan? "Leerlingen moet je observeren. Je moet kijken wat ze wel en niet kunnen. En bijsturen als dat nodig is. Het belangrijkste is dat je duidelijk communiceert, net als bij voetbal." Stel je ook grenzen? "Zeer zeker. Ik maak duidelijk wat wel en niet kan. Zo wil ik bijvoorbeeld niet dat leerlingen tijdens het werk bellen en sms’en; dat doen ze maar in de pauzes. Als ze voor het eerst komen, vertel ik dat gelijk. Natuurlijk protesteren ze weleens, maar uiteindelijk accepteren ze het wel. En dat is waar het om gaat: in de bouw heb je altijd iemand boven je, of het nou je baas is of de opdrachtgever. Dus is het belangrijk dat leerlingen leren gehoorzamen. Klinkt heel ouderwets - ik weet het - maar zo zit de bouwwereld nou eenmaal in elkaar.” Leer je zelf ook nog iets van je leerlingen? "Dat er niet één weg is die naar Rome leidt. Je moet ze niet in een strak keurslijf dwingen. Ze moeten zelf nadenken. Daar worden ze creatief en zelfstandig van. Ik geef ze de ruimte om hun eigen oplossingen te bedenken. Uiteindelijk gaat het om het resultaat. Niet één leerling is hetzelfde. Dat geldt ook voor voetbalwedstrijden. Iedere keer gebeuren er onverwachte dingen. Hoe meer ervaring je hebt, hoe makkelijker het wordt daarmee om te gaan.”
35
Duurzaam slopen in de praktijk Voor slopen heb je geen hersens nodig, maar spierballen. Dat was jarenlang het beeld dat bestond van sloopwerkzaamheden. Of dat imago toen terecht was? Geen idee. Zeker is wel dat het nu niet meer klopt. Want slopen is een vak, waar je kennis en vaardigheden voor nodig hebt. Hoe is dat zo gekomen? Bouwgrondstoffen zijn schaarser en daardoor duurder. Dus kan het winstgevend zijn om oude materialen opnieuw te gebruiken. Daarom wordt tegenwoordig al het
materiaal zorgvuldig gescheiden, verwijderd en opnieuw gebruikt. Duurzaam slopen heet dat. Sloopbedrijven en verwerkers van vrijkomende materialen zijn voortdurend op zoek naar een hoogwaardiger hergebruik. Daarmee zijn ze de eind- en beginschakel in het bouwproces. Schijf Houthandel en Sloopwerken B.V. uit Uithoorn voert een duurzaam sloopproject uit als onderdeel van een renovatie van een Amsterdams kantoorgebouw.
Bouwtekening sloopobject met markering: • systeemplafond verwijderen (geel); • verwijderen voor hergebruik (rood); • niet voor hergebruik, wel scheiden (groen); • niet slopen (blauwe strepen).
36
Tekening: Schijf B.V.
John Horeman: “Wij maken steeds weer andere producten.”
Materialen met een geschiedenis Het ontwerpen en produceren van meubels van bij sloop vrijkomend materiaal. Dat is het specialisme dat John Horeman (50) al bijna tien jaar beoefent in een aparte werkplaats op het bedrijfsterrein van Schijf B.V. in Uithoorn. Hij maakt tafels, stoelen, banken, kasten, bedden, trendy tuinkeukens en badkamermeubels. John heeft een basisopleiding als timmerman en ervaring in standbouw en interieurbouw. “Als ik het vrijgekomen materiaal zie, weet ik vrij snel
Zolderkast bovenzijde (schets van een klant).
wat ik ervan kan maken. Mooie balken zijn al gauw geschikt voor een balkentafel en van een serie stijldeuren maak ik bijvoorbeeld een lambrisering. Vaak komen klanten met een zelfgemaakt tekeningetje. Of ik ‘dat’ dan wil maken. Dan voer ik hun eigen ontwerp zo precies mogelijk uit.” John heeft wel een idee waar de aantrekkingskracht van zijn producten vandaan komt. “Veel mensen houden van materialen met een geschiedenis.”
Zolderkast onderzijde (schets van een klant).
37
Duurzaam slopen Vóór de opname van een werk bekijkt de sloopaannemer of een asbestinventarisatie aanwezig is en of een bodem onderzoek nodig is. Op locatie controleert hij waar en in welke mate asbest aanwezig is. Hij maakt een (verplichte) stoffeninventarisatie en een schatting van de aard en de hoeveelheid van de vrijkomende materiaalstromen. Bovendien noteert hij welke maatregelen nodig zijn voor de veiligheid en de gezondheid in de omgeving en op de werkplek.
Op het bedrijfskantoor maken werkvoorbereiders het sloopplan. Aan de hand van bouwtekeningen en foto’s beschrijven ze de aanpak van het werk. Zij bepalen de inzet van personeel en materiaal. Op een bouwtekening markeren ze wat gesloopt moet worden. Ze controleren de asbestrapportage, de stoffeninventarisatie en eventueel het grondonderzoek. Vervolgens stellen ze het Sloopveiligheidsplan (voor de omgeving) en een Veiligheid- en Gezondheidsplan op (voor de werklocatie). Tot slot vragen ze een sloopvergunning aan bij gemeente.
De feitelijke sloop begint met het ‘strippen’.- het demonteren en vrijmaken - van waardevolle materialen, bouwdelen en installaties. Deze onderdelen zijn zonder verdere bewerking geschikt voor hergebruik. Pas als dat is gebeurd, komt de sloopkraan eraan te pas. De machinist van de sloopkraan deelt zijn werk zo in dat hij het sloopmateriaal al zoveel mogelijk kan scheiden in zuivere deelstromen. IJzer bij ijzer, hout bij hout en beton bij beton. Bij sloop van wankele of gevaarlijke constructies raadpleegt hij de uitvoerder.
Met kleine en zeer kleine shovels (Bobcats) halen slopers de gescheiden reststromen weg bij de grotere sloopkraan en voeren ze de materialen af. Met de verwerkers van vrijgekomen materiaal is een rooster afgesproken voor het afvoeren van de verschillende deelstromen (metaal, isolatiemateriaal, gips, cellenbeton en restmateriaal). Uitgangspunt is dat zo weinig mogelijk transportkilometers worden gemaakt. Hout voert het sloopbedrijf af naar het bedrijfsterrein om het daar gereed te maken voor hergebruik.
38
in de praktijk Op de bedrijfslocatie van het sloopbedrijf scheiden medewerkers de aangevoerde sloopmaterialen in delen die direct geschikt zijn voor hergebruik en materialen die pas na bewerking geschikt zijn voor hergebruik. Lange stalen balken zijn herbruikbaar in de oorspronkelijke functie, kortere zijn bruikbaar voor stempel- en stutwerk en de kortste stukken zijn na omsmelten herbruikbaar voor vele toepassingen. Historische bouwmaterialen zoals smeedijzeren hekken, muurankers of ornamenten van houtsnijwerk worden verkocht.
Materialen die op de bedrijfslocatie bewerkt kunnen worden tot herbruikbaar bouwmateriaal gaan naar de werkloods. Daar halen medewerkers de slechte delen eruit. Een stapel dakhout (met groeven aan de dakzijde) vegen ze alleen schoon. Die zijn in principe in de originele functie herbruikbaar of anders te verwerken in een interieurbetimmering. Voor het schoonmaken van steigerdelen gebruiken ze een vlak-vandiktebank die is voorzien van borstels in plaats van beitels. Deze delen vormen het basismateriaal voor de vervaardiging van ruwhouten meubels.
In een aparte timmerwerkplaats van het sloopbedrijf is een medewerker fulltime bezig met het ontwerpen en vervaardigen van meubels. Zijn materiaal bestaat uit balkhout, schoongeborstelde steigerplanken en vloerdelen. Daarmee brengt hij het cradle-to-cradle-principe in praktijk; elk toegepast bouwmateriaal wordt meerdere malen hergebruikt om milieuschade en uitputting van grondstoffen te voorkomen. Op de slooplocatie voeren slopers de laatste deelstroom af. De materialen worden gescheiden met specialistische apparatuur, waarna de niet meer te scheiden restfractie wordt gestort of verbrand. Meer dan 98 procent van de vrijkomende materialen wordt hergebruikt. Bij de oplevering van het sloopproject ontvangt de opdrachtgever van de sloper een stoffenverantwoording waarin staat welke stoffen in welke hoeveelheden zijn verwijderd en waar naartoe ze zijn getransporteerd. De sloper meldt het einde van de sloop bij gemeente.
39
Portret
Straatmaker brengt rust in de bouw en op het veld Grote kans dat je straatmaker Leon van den Sanden (50) in zijn vrije tijd aantreft bij voetbalclub Nieuw Woensel in Eindhoven. Als bestuurslid, barman, scheidsrechter, onderhoudsman of feestbeest. "En af en toe trap ik nog een balletje mee bij de veteranen. Daar gaat het er wat rustiger aan toe," lacht hij. Hoewel Leon zijn activiteiten bij Nieuw Woensel echt ziet als ontspanning na het werk, zijn er de nodige overeenkomsten tussen zijn baan en zijn hobby. Bij zijn werkgever HG Doesselaere Wegenbouw, onderdeel van de Hurkmans Groep, is Leon nu ongeveer een jaar leermeester. Dat ligt hem wel, want bij Nieuw Woensel begeleidt hij mensen die via bij de voetbalclub een taakstraf uitvoeren. "We hebben goede afspraken met de reclassering gemaakt", vertelt Leon. "We willen geen mensen die zware delicten hebben gepleegd." Makkelijk benaderbaar Het werk dat ze doen, varieert van schoonmaken, assisteren bij trainingen, helpen met onderhoud van het veld, tot schilderen van de kantine. "Wij zijn er hartstikke blij mee en die jongens zijn ook vaak heel blij dat ze hun taakstraf bij een voetbalclub kunnen doen." De inzet van mensen met een taakstraf verloopt eigenlijk zonder problemen. "Ik laat ze komen, praat met hen en ze gaan aan de slag", zo vat Leon zijn aanpak samen. Als 40
Leon van der Sanden leermeester heeft hij een vergelijkbare benadering. Hij neemt leerlingen serieus en is makkelijk benaderbaar, vindt hij zelf. "Ik ben altijd goed gehumeurd en schiet niet gauw uit mijn slof." De cursus die hij heeft gevolgd om leermeester te worden komt weer goed van pas bij het begeleiden van mensen met een taakstraf. "Omdat je naar een cursus bent geweest, weet je weer beter hoe je met mensen moet omgaan. Dat stukje rust dat je nodig hebt, heb je daardoor wel."
Als het zo uitkomt, laat Leon het niet na de bouw te promoten bij de voetbalclub. "Laatst had ik een jongen die werkte bij DAF, maar vond het niet alles om binnen te staan in een hal. Toen zei ik: waarom ga je niet in de bouw werken?" En of hij bij Van Doesselaere is of bij Nieuw Woensel: zowel zijn collega's als zijn clubgenoten kijken reikhalzend uit naar het komende EK. De kantine van de voetbalclub gaat er speciaal voor open om samen naar de wedstrijden te kijken, ook al is het seizoen dan al afgelopen.
41
Regio noordoost
Neemct conta op
Omscholen naar een andere functie? De trajectadviseur van het Loopbaantraject Bouw & Infra begeleidt je daarbij. Marleen Slotboom Leeuwarden (06) 100 793 15 m.slotboom@ loopbaantrajectbouw.nl
Yvonne Aaltink Enschede (06) 100 805 18 y.aaltink@ loopbaantrajectbouw.nl
Regio noordwest
Pascal Doesburg Hoogezand (06) 100 779 86 p.doesburg@ loopbaantrajectbouw.nl
Annemiek Nieborg Holten (06) 100 771 97 a.nieborg@ loopbaantrajectbouw.nl
Jolanda Snoek Heerhugowaard (06) 511 620 87 j.snoek@ loopbaantrajectbouw.nl
Annechien Bakker Amersfoort (06) 303 834 09 a.bakker@ loopbaantrajectbouw.nl
Elise Burger Den Haag (06) 100 808 66 e.burger@ loopbaantrajectbouw.nl
Dick Groot Koerkamp Goes (06) 100 772 65 d.grootkoerkamp@ loopbaantrajectbouw.nl
Jan van Eldik Ruinen (06) 100 782 62 j.vaneldik@ loopbaantrajectbouw.nl
Maaike Kerklingh Nunspeet (06) 100 791 97 m.kerklingh@ loopbaantrajectbouw.nl
Edith Manjé Heerhugowaard (06) 514 368 28 e.manje@ loopbaantrajectbouw.nl
Marloes Blok Nieuwegein (06) 100 773 39 m.blok@ loopbaantrajectbouw.nl
Eva Wels Schiedam (06) 100 774 43 e.wels@ loopbaantrajectbouw.nl
Frank Kuijper Bergen op Zoom (06) 100 774 93 f.kuijper@ loopbaantrajectbouw.nl
Henk ten Oever Hardenberg (06) 512 355 37 h.tenoever@ loopbaantrajectbouw.nl
Linda Geels Doetinchem (06) 100 772 84 l.geels@ loopbaantrajectbouw.nl
Gerard van Nieuwkoop Hoofddorp (06) 100 776 25 g.vannieuwkoop@ loopbaantrajectbouw.nl
Martine Groot Gehele regio (06) 536 652 17 m.groot@ loopbaantrajectbouw.nl
Howard Chan Jon Chu Dordrecht (06) 539 611 27 h.chanjonchu@ loopbaantrajectbouw.nl
Sharon van Leest Rosmalen (06) 100 773 59 s.vanleest@ loopbaantrajectbouw.nl
Franklin Everts Zwolle (06) 100 775 50 f.everts@ loopbaantrajectbouw.nl
42
Marlies Vermeulen Diemen (06) 100 793 74 m.vermeulen@ loopbaantrajectbouw.nl
Regio zuidwest
Mirjam Klaasen Tilburg (06) 100 803 50 m.klaasen@ loopbaantrajectbouw.nl
Kijk op www.loopbaantrajectbouw.nl en www.evc-centra.nl voor meer informatie
Ervaringscertificaat of diploma halen? De evc-adviseur van de EVC-centra Bouw & Infra ondersteunt.
Regio zuidoost
De evc-adviseurs
evc-adviseurs
Titus Coehorst Nijmegen (06) 100 784 91 t.coehorst@ loopbaantrajectbouw.nl
Karin Gradussen Veldhoven (06) 100 791 94 k.gradussen@ loopbaantrajectbouw.nl
Ad Vermonden Noord-Nederland (06) 514 178 03 a.vermonden@ evc-centra.nl
Paul Frankenhuizen Midden-Nederland (06) 128 448 59 p.frankenhuizen@ evc-centra.nl
Hein Vrancken Zuidoost-Nederland (06) 514 178 34 h.vrancken@ evc-centra.nl
Jan Zuidema Oss (06) 100 784 67 j.zuidema@ loopbaantrajectbouw.nl
Jack Akkermans Sittard/Nuth (06) 100 781 73 j.akkermans@ loopbaantrajectbouw.nl
Metha van der Haar Oost-Nederland (06) 534 122 24 m.vanderhaar@ evc-centra.nl
Jos Hermans West-Nederland (06) 511 957 48 j.hermans@ evc-centra.nl
Claudia Klarenbeek Zuidwest-Nederland (06) 533 620 71 c.klarenbeek@ evc-centra.nl
Pascale Wismans Mierlo (06) 100 803 25 p.wismans@ loopbaantrajectbouw.nl
Erwin van Peppen Gehele regio (06) 514 233 48 e.vanpeppen@ loopbaantrajectbouw.nl
Postbus 440, 3840 AK Harderwijk T. (0341) 499 378
Pascal Segers Horst (06) 100 809 74 p.segers@ loopbaantrajectbouw.nl
Postbus 440, 3840 AK Harderwijk T. (0341) 499 211
[email protected]
[email protected]
www.loopbaantrajectbouw.nl
www.evc-centra.nl
Het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra zijn zelfstandige onderdelen van Fundeon, het kennis- en adviescentrum voor het opleiden en ontwikkelen van personeel in de bouw- en infrasector. Kijk op www.fundeon.nl.
43
THUIS s d n a r B a n i g e bij R
(39) Wie: Regina Brands tiz Camacho (36) Or blo Pa Partner van: ) en Felviany (3) Moeder van: Ginio (9 t op een reisbureau Beroep: Reisconsulen
Regina’s man Pablo komt uit het Zuid-Amerikaanse Equador. Een carrière als
bouwen en ’s avonds nog eens met je neus in de boeken,
profvoetballer brengt hem naar het koude Brussel. Nu is Pablo voorman in de
zonder dat je de taal goed beheerst. Natuurlijk hielp ik hem
steigerbouw. Als het aan Regina ligt, is hij over vier jaar uitvoerder. “Om hem
daarmee. Ook nu nog. En ik niet alleen, ook onze zoon
die kans te geven, houd ik hem buiten schot.”
Ginio. Die goed is in grammatica. Alleen als het onderwerp te technisch wordt, moet ik afhaken.”
“We ontmoetten elkaar in een salsacafé in Brussel. Ik werkte als reisconsulent in België. Pablo voetbalde bij Racing Club
Positief
Brussel. Na een jaar vertrok de trainer en werd Pablo steeds “Al gauw werd Pablo voorman en begon hij aan een loopbaanminder vaak opgesteld. Eigenlijk was hij van plan terug te
traject om door te kunnen groeien tot uitvoerder. Ik ben
gaan naar Equador. Maar ik haalde hem over te blijven en
trots op wat hij doet en geef hem graag ruimte om carrière
een gezin te stichten. We verhuisden naar Nederland, Pablo
te maken. Omdat hij een buitenlander is, moet hij zich toch
gaf het profvoetbal op en vond een baan bij een Nederlands
constant bewijzen. Maar Pablo is een volhouder. Net als bij
bedrijf. En hij begon meteen met studeren. Eerst Neder-
voetbalwedstrijden wil hij ook in zijn werk altijd presteren.
lands, daarna een inburgeringcursus.”
Ik ben blij dat hij positief in het leven staat en niet snel opgeeft. Toegegeven, soms is dat studeren ook wel eens
Pittig
lastig. Pablo is elke ochtend vroeg de deur uit.’s Avonds
“Via een uitzendbureau rolde hij van het ene baantje in het
liggen de studieboeken op tafel. En ik werk ook drie dagen
andere. Tot hij in de steigerbouw terechtkwam. Daar kreeg
per week. Dat vergt nogal wat. Eigenlijk komt het hele
hij een vaste baan en een opleiding aangeboden. In het
huishouden op mij neer. Als straks Felviany naar school gaat,
begin was dat behoorlijk pittig. Hele dagen steigers
krijg ik het wat rustiger. Dan ga ik wat vaker sporten.”
