Voegovergangen in contracten RWS System Engineering in relatie tot RTD1007-2 Platform voegovergangen en opleggingen Frank van Beek Sr adviseur/specialist Rijkswaterstaat GPO
Inhoud 1. Samenwerken en contractvormen 2. Vraagspecificatie • Producteisen • Proceseisen (SE) 3. SE-proces voegovergangen 1. Productontwikkeling 2. Ontwerp 3. Uitvoering 4. Uitdagingen 5. Conclusie
Rijkswaterstaat
1. Samenwerken en contractvormen (1) • Rijkswaterstaat en marktpartijen werken samen • Samenwerken vraagt om heldere afspraken en een goed gestructureerde aanpak • Expertise van de markt optimaal benutten • Ruimte bieden voor innovatie en duurzaamheid • Duidelijke verdeling van risico’s en verantwoordelijkheden • Verschillende contractvormen in: – Design, Build, Finance & Maintain – Design & Construct – Engineering & Construct – Prestatiecontracten
Rijkswaterstaat Contractvormen
1. Samenwerken en contractvormen (2) Algemene samenwerkingsprincipes: • Rijkswaterstaat schakelt de markt optimaal in • EMVI moet de inschrijvers prikkelen • De markt borgt de kwaliteit, toont aan • Rijkswaterstaat toetst met kwaliteit d.m.v. SCB • Vertrouwen is de basis: ‘high trust, high penalty’
Rijkswaterstaat
1. Samenwerken en contractvormen (3)
Uitvoerend
Manager
Partner
E&C / D&C
regisseur
ontzorgd
DBFM
Vertrouwen
Mate van afstand Rijkswaterstaat
Mate van vertrouwen
Mate van controle
Controle
1. Samenwerken en contractvormen (5) Design, Build, Finance & Maintain (DBFM) • Opdrachtnemer verantwoordelijk voor: – ontwerp – uitvoering – financiering – onderhoud • De opdrachtnemer is nog 20 of 30 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud • Standaard DBFM-modelcontract 4.0 • Rijkswaterstaat betaalt voor geleverde diensten (bijv. beschikbaarheid) • Opdrachtnemer langdurig risicodragend • Aandacht voor kwaliteit (duurzaamheid) en LCC-optimale keuze meer vanzelfsprekend Rijkswaterstaat Contractvormen
1. Samenwerken en contractvormen (6) Design & Construct (D&C)/ Engineering & Construct (E&C) •
•
• • •
Opdrachtnemer verantwoordelijk voor: - ontwerp - uitvoering Standaard modelcontracten – D&C: aanleg/uitbreiding nieuwe infrastructuur – E&C: variabel onderhoud Rijkswaterstaat betaalt voor geleverd product Opdrachtnemer beperkt risicodragend voor onderhoud (5-10 jaar) Aandacht voor kwaliteit (duurzaamheid) en LCC-optimale keuze niet volledig vanzelfsprekend “als de voegovergang de garantieperiode maar zonder problemen doorkomt” Rijkswaterstaat Contractvormen
1. Samenwerken en contractvormen (7) Beheersing kwaliteit D&C / E&C: • • • • • • • •
Selectie competente opdrachtnemers (bij voorkeur op basis van Past Performance); Proceskwaliteit incl LCC-optimalisatie (iKALM) = EMVI-criterium Systeemeisen: Kwaliteitssysteem (ISO-9001) Proceseisen: System Engineering (gebaseerd op ISO 15288) Producteisen: Rijkswaterstaat Technisch Documenten (RTD) Standaardproducten met prestatieverklaring / certificaat Garantieeisen Risicogestuurde toetsing op projecten middels SCB. – Procestoetsen op implementatie SE – Producttoetsen
Rijkswaterstaat Contractvormen
2. Vraagspecificatie (1) Klant Eisen Specificatie
Systeem Ontwikkelen
specificeren
Basisspecificaties
N&R ( ontwerpeisen) Areaalgegevens
ontwerpen
Systeem Specificatie specificeren
ontwerpen
VraagSpecificatie -Eisen -Proces
specificeren
ontwerpen
Systeem Specificatie Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie eisen (1) Vraagspecificatie eisendeel: producteisen
• •
• •
RTD1001 (ROK) = bindend document in vraagspecificaties ROK 1.2 verwijst naar NBD00400/NBD00401 en NBD00710 Vanaf 1-5-2013 RTD1007 verplicht kader voor nieuwe contracten Vanaf ROK 1.3: RTD1007 ook opgenomen in ROK en in basisspecificatie vaste brug
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie eisen (2) Vraagspecificatie eisendeel: producteisen
Voorbeeld uit E&C contract:
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie eisen (3)
Referentieontwerpen NBD00400
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie eisen (4) NBD00400
RTD1007-2
Functionele eisen
Ja
Ja
Grondslag
TGB (NEN6700 serie) ROBK
Eurocode (EN 1990 serie) ETAG032 ROK
Ontwerplevensduur
Nieuwbouw: 40 jaar Vervanging: 25 jaar Flexibele voegovergangen: -
Nieuwbouw: 40 jaar Vervanging: 40 jaar Modificaties/gedeeltelijke vervanging: 25 jaar Flexibele voegovergangen: 10 jaar!
Referentieontwerp
Ja
Nee
Aantoonplicht
Beperkt (Ref. ontwerp: V&V door RWS)
Volledig (V&V volledig door leverancier/opdrachtnemer)
Ontwerpeisen
Specificaties op basis van referentieontwerpen
Van functionele eisen afgeleide aspecteisen en uitgangspunten c.q. randvoorwaarden
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (1) Proceseisen Technisch management Topproceseis TM010: “De Opdrachtnemer dient zijn Werkzaamheden te verrichten, zodanig dat het Werk en de Werkzaamheden, aantoonbaar en traceerbaar voldoen aan de eisen voortvloeiende uit de Overeenkomst.” Onderliggende eisen voor: •Ontwerp (OW) •Uitvoering (UV) •Verifieren en valideren (VV) •Oplevering en overdracht (OP)
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (2) Proceseis Ontwerp, OW100: Analyse “De Opdrachtnemer dient zodanig te analyseren dat optimale keuzes gemaakt kunnen worden in ontwerpoplossingen en prestaties van het Werk en de te verrichten Werkzaamheden”. Documenten: •Eisenanalyse contract •Stakeholderanalyse (eisen/wensen) •Raakvlakkenanalyse (raakvlakkenregister->eisen) •Risicoanalyse (risicodossier -> eisen) Hulpmiddelen: • PVO verificatieplan ontwerp (met toelichtingen) • Risico’s in factsheets MKM • PVO Risicoanalyse sinusplaten • Raakvlakkennotitie Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (3) Proceseis Ontwerp, OW300: Genereren oplossingen “De Opdrachtnemer dient oplossingen te generen zodanig dat een oplossing wordt verkregen die optimaal past binnen de uit de Overeenkomst voortvloeiende eisen.” Documenten: Ontwerpnota (incl trade-off en onderbouwing) Hulpmiddel: RTD1007-1 Meerkeuzematrix
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (4)
Risico m.b.t. ontwerpproces: Ongewenste gebeurtenis Er wordt een voegovergang gekozen die niet voldoet aan de eisen
Oorzaken • Analyses onvoldoende/onvolledig • Gebruik Meerkeuzematerix en objectspecifieke benadering onvoldoende "gemeengoed" voor medewerkers Gevolgen: • Betalingsproces en opleverproces vertraagd, of • Verminderde functionaliteit, hogere onderhoudskosten
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (5)
Proceseis Verificatie en validatie VV100: “De Opdrachtnemer dient de Werkzaamheden met betrekking tot verificatie en validatie (V&V) te verrichten, zodanig dat de resultaten van de Werkzaamheden expliciet en objectief aantoonbaar in overeenstemming zijn met de eisen aan het Werk en geschikt zijn voor het beoogde gebruik van het Werk.” Documenten •Verificatieplan •V&V-dossier Hulpmiddel: • PVO verificatieplan Ontwerp (aanbeveling)
Rijkswaterstaat
2. Vraagspecificatie proces (6)
Risico m.b.t. proceseis Verificatie en validatie Ongewenste gebeurtenissen 1. eisen onvoldoende geanalyseerd en vertaalt naar een verificatieplan; 2. verificatieplan wordt niet opgevolgd; niet geïntegreerd in het ontwerp- en uitvoeringsproces Oorzaken • Middelen en methoden SE zijn onvoldoende "gemeengoed" voor medewerkers • Interpretatieverschillen over SE en kwaliteitsborging; weerstand tegen expliciet en systematisch werken Gevolgen: • Kwaliteit van produkten niet aantoonbaar en onbetrouwbaar; • Betalingsproces en opleverproces vertraagd Rijkswaterstaat
3. System Engineering proces voegovergangen (1) ETAG032 RTD1007 Normen, richtlijnen
1. Product ontwikkelin g
Standaard ontwerp documenten Prestatieverklaring Verificatierapport 1
Eisen contract incl N&R (ROK, RTD1007-2) Eisen uit risico- en raakvlakanalyses
Risico’s & Raak Vlakken dossier
2. Ontwerp (project)
Prestatieverklaringen
Verificatie plan
Ontwerpdocumenten Uitvoeringspecificatie B&O-plan Verificatierapport 2
Uitvoeringspecificatie Ontwerpdocument en Productbladen
3a Voorbereidi ng
Werkplan/instructies
Verificatierapport 3b
Keuringsplan
3b. Uitvoering
B&O-plan Overdrachtsgegev ens
4. Beheer & Onderhoud
Inspectierapporten
Rijkswaterstaat
Werkplan/instructies Keuringsplan
Verificatierapport 3a
Afwijkingsrapporten
Onderhoudsdossier
3. System Engineering proces voegovergangen (3) Productontwikkeling: verificatieplan
Verificatieplan (PVO aanbeveling): • Vooralsnog alleen voor V&V-ontwerp: • productontwikkeling
• objectspecifiek ontwerp • Aanbeveling is voor concept 1.2.b2 • In principe geschikt voor andere concepten, maar verder te verdiepen • Verificatieplan uitvoering nog niet beschikbaar Rijkswaterstaat
3. System Engineering proces voegovergangen (2) 1. Productontwikkeling Input (eisen)
Integrale Beheersing
Verificatie Ontwerp
Prestatieverklaring (DoP)
RTD1007-2 (eisen)
Standaardtekeningen/details
RTD1007-1 MKM Risico’s Concept
Verificatieplan (ontwikkelfase)
V&V dossier Ontwikkelfase
Ontwerp normen Eurocode/ROK
Uitvoerings specificatie Testrapporten, Analyses, berekeningen
Verificatiemethoden: productnormen, ETAG032
30/06/2014
Standaard Ontwerp
B&O-plan
Rijkswaterstaat
22
3. System Engineering proces voegovergangen (4) Productontwikkeling: prestatieverklaring (1) • Resumé resultaat V&V • identificatie, • bedoeld gebruik • eigenschappen/prestaties • Conform RTD1007-2 bijlage 2 • Onderliggend document is het V&V-dossier • Te gebruiken bij selectie / toetsing • Op te nemen in de te ontwikkelen digitale Meerkeuzematrix (?)
Rijkswaterstaat
3. System Engineering proces voegovergangen (5) 2. Project/objectspecifiek ontwerp Input (eisen)
Integrale Beheersing
Verificatie Ontwerp
RTD1007-1 MKM (hulpmiddel)
Uitvoeringsontwerp (Productietekening)
RTD1007-2 (eisen) Risicodossier project (beheersmaatregelen)
Uitvoerings specificatie Verificatieplan (ontwerpfase)
V&V-dossier Ontwerpfase
Ontwerp object (KW) Standaard ontwerpen voegovergang incl Prestatieverklaring + V&V-dossier
30/06/2014
Ontwerp documenten
Objectspecifieke analyses (voegbewegingen) Objectspecifiek B&O-plan
Cursus Voegovergangen en Opleggingen Rijkswaterstaat Dag 3 Voegovergangen
24
3. System Engineering proces voegovergangen (6) 3. Realisatiefase Input (eisen)
Integrale beheersing
RTD1007-2 (eisen)
Werkplan - fabricage - Inbouw
Risicodossier (beheersmaatregelen) Uitvoeringsontwerp
Uitvoeringsspecificatie
Productbladen (eisen)
30/06/2014
Voorbereiding uitvoering
Verificatie Plan (uitvoeringsfase)
Uitvoering
Werkinstructies Meetprotocollen
Checklist/keurings formulier/ Keuringsplan - fabricage - inbouw
Rijkswaterstaat
Cursus Voegovergangen en Opleggingen Dag 3 Voegovergangen
Afwijkingsformulier
25
4. Uitdagingen De uitdagingen voor het platform en haar leden: -
Professionalisering/standaardisering SE / V&V (d.m.v. best practice, PVO aanbevelingen)
-
Ketenintegratie V&V productontwikkeling – contractvorming – ontwerp – uitvoering – beheer (input-output)
-
Inhoudelijke afstemming over interpretatie eisen en verbetering RTD1007-2
-
Structurele verbetering veel voorkomende raakvlakproblemen en procesrisico’s. Voorlichting inkopers, kunstwerkontwerpers, technisch managers
Rijkswaterstaat 26
5. Conclusie Stellingen:
1. Rijkswaterstaat is geen “Approval Body” die bepaalt of een oplossing voldoet aan de eisen; 2. Het aantoonbaar maken dat een oplossing voldoet aan de eisen is een taak en verantwoordelijkheid van de hele keten. 3. Door samenwerking in de (project)keten en tussen marktpartijen onderling (in PVO) wordt op het juiste wijze invulling gegeven aan SE. Rijkswaterstaat 27
