VMRG Informatie april Voorwoord. Geheel vernieuwde Gevels en Statica verschenen. Samenwerking, sleutel voor een succesvolle toekomst

VMRG Informatie april 2012 Voorwoord Samenwerking, sleutel voor een succesvolle toekomst Een van de onderwerpen van de regiobijeenkomsten was samenwerking. Samenwerking, een begrip waar niemand bezwaar tegen kan hebben, omdat het een positieve inhoud heeft. De gevelsector als geheel kent vele bedrijven en nog veel meer personen die bij het bedenken en produceren van gevels betrokken zijn. Vele specialisten doen hun werk en beseffen dat niemand van al deze specialisten het werk alleen kunnen. Samenwerking is geen keuze maar een vanzelfsprekendheid. Zo ook voor de VMRG en VKG. Het samenwerken bij de regiobijeenkomsten tussen deze branches heeft geleid tot een optimaal inzetten van de beschikbare faciliteiten en tot een hogere kwaliteit en vooral tot het elkaar leren kennen door een ontmoeting. De regiobijeenkomsten werden hierdoor tot regioontmoetingen tussen personen die betrokken zijn bij het leveren van gevels en gevelelementen. En als je echt goed kennis met al die collega's maakt dan kom je snel tot de ontdekking dat samen sterk ook hier geldt. Zeker in tijden van crisis en stagnatie heb je elkaar nodig om weer nieuw leven te brengen in de markten en de klanten weer te richten op onze producten en diensten. Ook voor invoeren en ontwikkelen van nieuwe producten en diensten heb je de meest uiteenlopende disciplines nodig. De gevelbouw verenigd zal het motto zijn en blijven, zowel binnen de VMRG als binnen de Gevelfederatie waarbij ook andere brancheorganisaties zoals VKG worden betrokken. Bert Lieverse

Geheel vernieuwde Gevels en Statica verschenen De geheel vernieuwde versie van het boek Gevels en Statica, uitgegeven door de VMRG, is verschenen. Dit boek geeft een overzicht van de eisen en bepalingsmethoden in Nederland die van toepassing zijn op de sterkte en stijfheid van gevelelementen en de -constructie. Gevels en onderdelen van gevels worden net als iedere constructie aan diverse belastingen onderworpen. Deze belastingen kunnen van zeer uiteenlopende aard zijn. Gedacht kan worden aan belasting door het eigen gewicht van de gevelvulling, glazenwassersinstallatie, zonwering, maar ook door wind of leunende of vallende personen. Belastingen op een constructie veroorzaken spanningen en vormveranderingen in de constructie. Deze spanningen en vervormingen moeten worden getoetst aan de gestelde eisen. Ook wordt door middel van tabellen een eenvoudige methode voor de dimensionering van voorkomende gevelelementen aangegeven, ter verduidelijking aangevuld met een rekenvoorbeeld. De voor de berekening van toepassing zijnde formules en afleidingen uit de toegepaste mechanica zijn eveneens opgenomen. De eisen en bepalingsmethoden zijn gebaseerd op de Eurocodes inclusief de bijbehorende Nederlandse Nationale Bijlage. Daarnaast zijn de VMRG ‘Kwaliteitseisen en Adviezen’ van toepassing. Het boek is voor leden en partners te bestellen voor 20 euro per stuk exclusief BTW en verzendkosten via het bestelformulier op http://www.vmrg.nl/ledenpaginas.html.

Goedgekeurde lakapplicateurs voor staal Zoals we voor het coaten op aluminium al jaren het Qualicoat-label kennen is er sinds korte tijd ook een kwaliteitslabel voor bedrijven die stalen gevelelementen voorzien van een coating. Dit kwaliteitslabel draagt de naam Qualisteelcoat en toont aan dat een bedrijf de kwaliteit van zijn coatproces beheerst en dat de coating voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van duurzaamheid, corrosiebestendigheid en esthetica. De VMRG-kwaliteitseisen en Adviezen 2012 stellen duidelijke eisen aan bedrijven die coating aanbrengen op stalen gevelelementen. Op dit moment zijn er twee mogelijkheden waarop een coatbedrijf kan aantonen dat hij aan deze eisen voldoet. -

Het bedrijf dient door middel van beproevingen op gecoate monsters aan te tonen dat de kwaliteit van de coating voldoet; Het bedrijf dient in het bezit te zijn van een geldig Qualisteelcoat-label.

Hieronder ziet u een overzicht van de bedrijven die middels beproevingen hebben aangetoond geschikt te zijn om gevelelementen te coaten die geleverd worden onder het VMRG-Keurmerk: -

Straalbedrijf Asten te Asten Straalbedrijf Giessen te Maastricht Carrecon Poedercoatings BV te Moordrecht Jazo te Zevenaar Rollecate te Tengelic (HUN)

Opmerking: Enkele van bovenstaande bedrijven zijn goedgekeurd om gevelelementen voor eigen productie te coaten. Daarnaast zijn er tegenwoordig verschillende bedrijven die beschikken over het Qualisteelcoat-label. In onderstaand overzicht zal de Nederlandse bedrijven genoemd die op dit moment over het label beschikken. Voor een actueel overzicht van bedrijven met het Qualisteelcoat-label zie www.qualisteelcoat.net. -

Tilcoating BV te Tilburg Jonkman Coating BV te Hengelo Spuit- en moffelinrichting G. Alderink en Zn. BV te Westerhaar-Vriezenveensewijk Ulamo Coating BV te Ulft Kriek Poedercoatings BV te Alphen aan de Rijn.

De keurmeesters van SKG beoordelen tijdens de keuringen in het kader van het VMRG-keurmerk Staal of de coating op stalen gevelelementen aangebracht is door één van bovengenoemde bedrijven.

Het ontwerpen van intelligente gevels Samen met het NAi organiseerde de VMRG een ronde tafelgesprek tijdens Building Holland met de titel ‘Het ontwerpen van intelligente gevels’. Een dagprogramma dat mede mogelijk werd gemaakt door Alvema Gevels, Schüco Nederland BV, SOLARLUX Nederland BV, Metaglas, Kingspan Benchmark en DORMA Nederland B.V. Onder leiding van JaapJan Berg schoven diverse gasten aan tafel om hun visie te geven over ‘intelligente gevels’.

Ole Bouman, directeur van het NAi geeft de aftrap voor het gesprek. Hij geeft aan dat in de hedendaagse samenleving het ontwerpen van mooie gevels niet genoeg is. De architectuur heeft momenteel te maken met de kwaliteit van de samenleving en moet oplossingen aandragen voor urgente maatschappelijke kwesties. Noties als gezondheid, sociale cohesie en duurzaamheid moeten weer centraal komen te staan binnen de opgave. De vraag verandert en architecten moeten vooruitlopen om zich aan te passen aan deze ontwikkelingen. De gevel was decennialang het expressiemiddel voor architecten, maar de gevel moet vandaag de dag integrale oplossingen bieden om te voldoen aan de gewijzigde vraag. André Mulder, voorzitter van de VMRG, licht toe dat de VMRG om deze reden ‘de levende gevel’ heeft geïntroduceerd. Een visie die aangeeft dat de schil van een gebouw, het geheel tussen ‘binnen’ en ‘buiten’, een actief en waardebrengend geheel moet zijn. Dat vraagt ook om andere disciplines en andere samenwerkingsvormen in de bouw. De VMRG stimuleert deze samenwerking door gevelbouwers en leveranciers samen te brengen binnen de vereniging. Zij stimuleert het ontwikkelen van nieuwe concepten door universiteiten en verschillende disciplines samen te brengen en, zo mogelijk gesteund door subsidies, innovaties tot stand te brengen. Chris de Weijer, architect bij DP6, voegt hieraan toe dat de opgaven om een gevel te ontwerpen tegenwoordig heel anders zijn. Er worden eisen gesteld aan duurzaamheid, energie, binnenklimaat en flexibiliteit en hier volgt een gevel uit, waarin allerlei techniek opgenomen is. Op een vraag uit het publiek of het integreren van installaties in de gevel niet onhandig is bij eventuele latere functieverandering van het gebouw antwoordt hij dat bij het ontwerp al rekening gehouden moet worden met vervanging van installaties. Als deze installaties als unit geconcentreerd zitten in de gevel, is vervanging juist makkelijker. Voor de ontwikkeling van intelligente gevels is het volgens De Weijer wel noodzakelijk dat leveranciers en onderaannemers veel vroeger in het proces betrokken worden. Tilmann Klein leidt de Façade Research Group aan de TU Delft. Ook hij geeft aan dat er bij het ontwerpen van intelligente gevels in het begin van het proces voldoende kennis aan tafel moet zitten. Niet alleen omdat het ontwerpen van intelligente gevels complex is, maar ook omdat er andere vragen gesteld worden: Wat kost de exploitatie van het gebouw? Hoe duurzaam is het gebouw? Wat gebeurt er na de levenscyclus met het gebouw? Hiervoor is samenwerking nodig, ook om te werken aan nieuwe ontwikkelingen, want de intelligente gevel is er al, maar deze kan nog verder ontwikkeld worden. Maaike Berckmoes werkt bij de afdeling R&D van de Permasteelisa Group aan deze ontwikkeling. De conclusies uit de onderzoeken die zij doet helpen architecten en gevelbouwers bij ontwerpkeuzes. Zo heeft zij recent in opdracht van de VMRG onderzoek gedaan naar de invloed van gevelconstructies op het comfort in een gebouw. Ook is er onderzoek gedaan naar de sturing van de installaties in de gevel. Het in de gevel opnemen van installaties bestaat al, maar door gebouwsimulaties wordt nu continu onderzoek gedaan hoe je verwarming, ventilatie, airconditioning, zonwering zo kunt sturen dat je een optimale situatie krijgt. Duurzaamheidseisen vindt zij in het algemeen prima om innovaties te stimuleren. Toch kunnen deze eisen aan de andere kant ook beperkingen opleveren. Een innovatie komt dan bijvoorbeeld slecht uit een test, omdat een nieuw toegepast materiaal nog niet in een databank is opgenomen of het referentiekader niet klopt. Dit maakt het dan lastig om innovaties op de markt te brengen. Ronald Schleurholts, architect bij cepezed, werkt ook aan innovaties. Hij vindt het belangrijk dat je als architect een kennisvoorsprong hebt en dat je dus als bureau gevraagd en ongevraagd advies kan geven. Door het testen en uitproberen van innovaties ontstaat er een gereedschapskist aan

ontwerpoplossingen waaraan continu vernieuwingen worden toegevoegd. Bij het ontwerpen helpt het architecten dat er duurzaamheidscertificaten zijn om bewuste keuzes te maken. Maar er zijn natuurlijk ook heel duurzame gebouwen die zo’n certificaat niet hebben en wat voorkomen moet worden is dat er een puntenjacht ontstaat om het begeerde certificaat te halen. Paul de Ruiter, architect bij het gelijknamige bureau, is de gedachte uit zijn studietijd dat gebouwen energie zouden moeten produceren in plaats van consumeren zo veel mogelijk in de praktijk gaan brengen. Hij vindt dat hoge duurzaamheidseisen ook innoveren en intelligenter bouwen stimuleert. Zo heeft hij in het eigen kantoorgebouw op diverse fronten duurzame oplossingen gecreëerd en test deze in de praktijk. Heel lang werden duurzaamheidsontwikkelingen vertraagd doordat opdrachtgevers het voordeel er niet van inzagen. Mede door de stijgende energieprijzen is er nu wel aandacht voor wat een gebouw na oplevering kost. Elma Durmisevic is jurylid van het Slimbouwen keurmerk. Zij legt uit dat we het nu wel hebben over intelligente gevels, maar dat de mate van intelligentie lastig te bepalen is. Het Slimbouwen keurmerk is onlangs gelanceerd om het IQ van bijvoorbeeld gebouwen te kunnen meten. De jury, een commissie van deskundigen, bepaalt of een product, concept, project of dienst scoort op flexibiliteit, reductie van materialen, efficiëntie in het bouwproces en duurzaamheid. Deze vier uitgangspunten van Slimbouwen zijn eigenschappen die bijdragen aan een toekomstbestendige bouw, met hoge kwaliteit en waarde voor de eindgebruiker. De sprekers zijn het erover eens dat er in het bouwproces in een vroeg stadium samenwerking moet zijn tussen verschillende disciplines om intelligente gevels te ontwerpen. Intelligente gevels kunnen in elk gebouw worden toegepast, zowel low tech als high tech. Samenwerking in de keten leidt ook tot nieuwe concepten en innovatieve toepassingen, die onmisbaar zijn voor een verdere ontwikkeling van de intelligente gevel. Keurmerken vormen hierbij een stimulans om de gehele bouwketen scherp te krijgen. Kortom intelligente gevels en de verdere ontwikkeling hiervan vormen de toekomst.

Even voorstellen: Ingrid Weegels Als nieuwe medewerker bij het Kennis Centrum Gevelbouw wil ik mij via deze gelegenheid graag aan u voorstellen, zodat u bij een persoonlijke kennismaking weet waar ik vandaan kom. Vanuit het Limburgse Weert verhuisde ik na mijn middelbare school in 1995 naar Delft, waar ik de opleiding Bouwkunde volgde aan de Technische Universiteit Delft. Naast mijn studie was ik actief in een aantal sportverenigingen, zowel deelnemend als organisatorisch, en heb ik de beurs Techniek Bedrijven in 2000 georganiseerd met 6 medestudenten. Een beurs voor alle techniek studenten van HBO en WO niveau uit heel Nederland, waar 84 bedrijven uit de technische branche deelnamen, in de jaarbeurs in Utrecht. Een mooie en leerzame ervaring naast de opleiding. Na mijn studie Bouwkunde in 2002 te hebben afgerond, waar ik in de richting bouwtechnologie afstudeerde, ben ik gaan werken en wonen in Zeeland. Bij Scheldebouw in Middelburg heb ik 9,5 jaar gewerkt, waarvan ongeveer 8 jaar als Project Manager. Projecten als ‘RPCZ’ in Vlissingen, ‘Vörösmarty’ in Budapest en ‘Royal London Hospital’ in Londen heb ik volledig aangestuurd van het moment van opdracht om te ontwerpen, produceren en monteren tot aan de oplevering. Daarnaast heb ik gedeeltelijk gewerkt aan de projecten ‘North East Quadrant’ in Londen en ‘Nya Karolinska Solna’ in Stockholm. Als Project Manager gaf ik leiding aan een projectteam bestaande uit een design manager, productie manager, site manager, inkoper en planner en was ik verantwoordelijk voor het beheersen van de aspecten tijd, geld en de kwaliteit van het project. Dit hield onder andere in dat de

contacten met opdrachtgever en architect, alsook met toeleveranciers van gevelmaterialen onder mijn verantwoordelijkheid vielen. Sinds 1 april 2012 ben ik werkzaam bij het Kennis Centrum Gevelbouw als Manager KCG. Hierin zal ik een rol gaan vervullen op het technische gebied van het kenniscentrum, zoals het aansturen van de helpdesk en zal ik zitting hebben in verscheidene technische commissies. Algemene aansturing en ontwikkeling van het kenniscentrum en ondersteuning bij activiteiten van de VMRG zullen ook tot mijn takenpakket gaan behoren. Ik ga ervan uit dat ik in mijn nieuwe uitdaging bij het Kennis Centrum Gevelbouw eenieder van u zo goed mogelijk zal ondersteunen op het vlak van kennisoverdracht en kennisborging, en ik kijk uit naar een ontmoeting en samenwerking!

Nederland schakelt over op Europese norm voor inbraakwerendheid Sinds 1999 is de inbraakwerendheid van gevelelementen voor de nieuwbouw van woningen geregeld in NEN 5096. Sindsdien is weerstandsklasse 2 volgens NEN 5096 aangewezen in het Bouwbesluit. Hiermee is Nederland het enige land in Europa die deze beveiliging in de bouwregelgeving heeft opgenomen. Afgelopen jaar zijn vier Europese normen gepubliceerd voor de kwalificatie van inbraakwerende ramen en deuren. De normen zijn mede tot stand gekomen door actieve participatie van Nederland. Bij publicatie van een Europese norm is NEN verplicht conflicterende normen in te trekken. Dit geldt ook voor NEN 5096, welke grotendeels gelijke onderwerpen bevat. Voor de niet-conflicterende onderdelen van de norm, en om nationale keuzes van de glaseisen uit NEN–EN 1627 te omschrijven, is een nieuwe NEN 5096 opgesteld. Ontwerp NEN 5096 gaat uit van de gepubliceerde Europese normen, NEN-EN 1627, NEN-EN 1628, NEN-EN 1629 en NEN-EN 1630, met voor weerstandsklasse 2 aanvullende eisen ten aanzien van beglazing, hang- en sluitwerk, afsluitbaarheid en manipulatie. De herziene versie van NEN 5096 sluit aan op de Europese normen. Zo wordt het op dit moment in Nederland geldende minimale veiligheidsniveau behouden. Commentaar indienen en meer informatie Tot 1 augustus 2012 kan via www.normontwerpen.nen.nl commentaar worden ingediend op het ontwerp van NEN 5096. Hierop kan iedereen het normontwerp inzien en elektronisch commentaar indienen. Voor meer inhoudelijke informatie over deze norm of over het normalisatieproces: ir. Annemarie Mewe, telefoon (015) 2 690 161 of e-mail [email protected].

SKG-VCA*-certificaat voor Keers Mijdrecht Op 2 april jongstleden heeft Keers Mijdrecht BV het SKG-VCA*-certificaat ontvangen. Aangezien Keers Mijdrecht BV ook beschikt over een SKG-KOMO certificaat voor de productie van aluminium gevelelementen, is ervoor gekozen om het VCA-systeem ook door certificatie-instelling SKG te laten certificeren. Aannemers stellen steeds vaker als voorwaarde dat de partijen die op de bouw werkzaamheden verrichten VCA-gecertificeerd zijn. Tijdens de montage zijn er ten aanzien van veiligheid dan ook aanzienlijke risico’s te onderkennen.

Met het SKG-VCA-certificaat blijft Keers Mijdrecht BV aantonen dat het bedrijf bewust omgaat met veiligheidsbeheersing en dat het systeem bij voortduring voldoet aan de huidige eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu die door de VCA-richtlijn geëist worden. De volgende VMRG-bedrijven zijn inmiddels VCA-gecertificeerd bij SKG: - Blitta BV - Kremers Aluminium BV - Metaalbouw Vogt BV - Schipper Kozijnen BV - Thermal BV - Keers Mijdrecht BV

CBS Producentenprijzen Voor de prijsinflatie wordt in de VMRG-Algemene Voorwaarden verwezen naar CBS-gegevens met betrekking tot de producentenprijzen. Deze gegevens zijn via het CBS opvraagbaar.

De VMRG ontvangt maandelijks met één cijfer achter de komma het prijsindexcijfer van groep 25.12.0000 van het CBS. Opgemerkt dient te worden dat de cijfers pas na vijf maanden definitief zijn. Het betreft hier gegevens over binnenlandse (Nederlandse) productie voor de binnenlandse (Nederlandse) markt.

LET OP: Recentelijk is het CBS overgestapt op een nieuw prodcomindeling! Daarom kunnen deze gegevens niet met CBS gegevens van de oude prodcomindeling (28.12.0000) worden gebruikt (deze staan immers niet in onderstaande tabel weergegeven!). Het is ook niet mogelijk om een overgangscijfer te berekenen omdat de uitgangspunten veranderd zijn. Hieronder treft u de meest recente cijfers aan:

Start nieuw IPC project Eco-Initiatief Op 18 april jl. heeft de VMRG het goede nieuws ontvangen dat de IPC aanvraag ‘Eco-Initiatief’ is toegekend door AgentschapNL. De toekenning van dit project betekent dat de 15 betrokken bedrijven subsidie ontvangen om de ingediende projecten uit te voeren. Zo wordt innovatie in het MKB vanuit de overheid gestimuleerd. Dit is het vierde IPC project dat aan de VMRG is toegekend. Als partner binnen dit project ondersteunde Slimbouwen de VMRG bij het opstellen van de aanvraag. Deze samenwerking heeft tot gevolg dat de groep IPC deelnemers bestaat uit zeer diverse disciplines zoals architecten, gevelbouwers, bouwkundig adviseurs, maar ook installatie bedrijven, aannemers en bedrijven gespecialiseerd in de afbouw. Na toekenning starten de IPC bedrijven hun collectieve projecten in de Slimbouwen Innovatie Community. Het collectieve project waaraan de bedrijven vanuit verschillende branches binnen de Innovatie Community gaan starten is het collectieve project ‘EcoCities’. We nodigen voor dit pproject tevens alle bedrijven uit die interesse hebben om hieraan deel te nemen.

IPC is een subsidieregeling voor MKB bedrijven. IPC staat voor Innovatie Prestatie Contract en is bedoeld om innovatie en onderlinge samenwerking te stimuleren.

Zet 26 juni alvast in uw agenda! Op 26 juni a.s. vindt het congres ‘Hoezo Actualiseren of Renoveren? ‘ plaats in Zonheuvel in Doorn. Een interessante themadag met workshops en seminars. Architect Thomas Rau is een van de sprekers. Binnenkort ontvangt u het volledige programma, maar reserveer deze dag nu alvast in uw agenda!!

Wijzigingen in Leden-/Partnersbestand Per 22 maart 2012 is Totaal Geveltechniek geen VMRG-partner meer. Vanaf 1 april 2012 is het lidmaatschap van Van Sluisveld Alu Products BV te Heusden beëindigd.

Presenteer uw projecten Juist in deze lastige tijd is het belangrijk om aan de markt te laten zien aan wat voor een mooie projecten onze branche heeft meegewerkt. De VMRG heeft een katern in het blad Gevelbouw waarin ondermeer projecten van leden en partners gepresenteerd worden. Ook uw bedrijf kan hierdoor (gratis) publiciteit krijgen. Geef regelmatig uw lopende projecten door met de verwachte opleverdatum of die net (afgelopen 3 maanden) opgeleverd zijn. Dit hoeft geen totale gevel van een gebouw te zijn, het kan ook gaan om bijvoorbeeld de levering van deuren, glas, zonwering of (advies)diensten die u geleverd heeft voor een project. Ook wil het blad in elke uitgave een internationaal project presenteren, dus informatie hierover is ook zeer welkom. Wij selecteren projecten uit het aanbod dat wij krijgen. Het is jammer dat wij van veel mooie projecten niet of pas veel te laat op de hoogte zijn. Dat is een gemiste kans voor free publicity. Laat ons daarom weten waaraan u werkt en stuur uw informatie naar [email protected]

Slimbouwen Keurmerken uitgereikt tijdens Building Holland Op dinsdag 17 april jl. heeft Elma Durmisevic, jurylid van de expertcommissie van het Slimbouwen Keurmerk, twee nieuwe Slimbouwen Keurmerken uitgereikt aan de producten ‘Comfortplafond’ van MAT Afbouw. en ‘Cable Stud’ van Gyproc Nederland. De keurmerken zijn uitgereikt tijdens Building Holland in de Amsterdam RAI. Het keurmerk is een bewijs dat is voldaan aan de uitgangspunten van Slimbouwen. Een commissie van deskundigen bepaalt of een product, concept, project of dienst scoort op flexibiliteit, reductie, efficiëntie en duurzaamheid. Deze vier uitgangspunten zijn eigenschappen die bijdragen aan een toekomstbestendige bouw, met hoge kwaliteit en waarde voor de eindgebruiker. Alleen die producten waarvan Slimbouwen gelooft dat ze de kracht hebben om bij te dragen aan het resetten van de bouw, en zo afscheid te nemen van oude tradities, krijgen het keurmerk toegekend. Cable Stud Cable Stud heeft een blijvend toegankelijke ruimte onder in de wand, waardoor de elektra in de wand altijd bereikbaar blijven. Dit betekent dat het eenvoudig is om achteraf nieuwe aansluitpunten te maken voor elektra en dataverkeer. Dit gebeurt zonder frees- of breekwerk, waardoor de wand niet opnieuw afgewerkt hoeft te worden.

De jury licht de uitreiking van het Slimbouwen Keurmerk aan ‘Cable Stud’ toe: “Het product is flexibel te plaatsen en aan te passen gedurende de levensduur van het gebouw, zorgt voor een reductie van bouwmaterialen en het is zeer efficiënt aangezien de leidingen slechts in één arbeidsgang worden geplaatst.” Comfortplafond Comfortplafond is onzichtbare verwarming en koeling voor woningen, kantoren en zorginstellingen. Doordat alle klimaattechniek in het plafond verwerkt is, ontstaat één esthetisch geheel. In de gipskartonplaten, waaruit het Comfortplafond wordt opgebouwd, is een kunststof leiding opgenomen, die zorgt voor de koude- of warmteafdracht. Ruimtes krijgen op deze manier een aangename en goed verdeelde stralingswarmte en -koeling, alsmede een nette uitstraling. De jury heeft ‘Comfortplafond’ het Slimbouwen Keurmerk uitgereikt op basis van een goede score op de twee Slimbouwenkenmerken reductie en duurzaamheid. Door de introductie van haar keurmerk stimuleert Slimbouwen innovatie van onderaf in de bouwketen. Ze creëert hiermee een impuls voor de industrie. In de toekomst bouwen we niet langer, maar assembleren en installeren we slimme projecten op basis van Slimbouwen producten en concepten.