VMBO-SECTORWERKSTUK THEMATISCHE MODULE NATUURLIJKE HULPBRONNEN

VMBO-SECTORWERKSTUK THEMATISCHE MODULE ‘NATUURLIJKE HULPBRONNEN’

LEERLINGENMATERIAAL

Toelichting op de opzet In de basismodule vind je: • • •

Vooraf: Stappenplan De Millenniumverklaring Presentatievormen in zijn algemeenheid

In de afzonderlijke thematische modules vind je per thema: • • • • •

Toelichting op het thema uit de Millenniumverklaring Voorbeelduitwerkingen van hoofdvragen Voorbeelduitwerkingen van deelvragen Suggesties voor literatuur, illustratiemateriaal, websites, adressen, de koppeling met gastlessen Presentatievormen toegespitst op het thema

Voor een goed opgezet sectorwerkstuk moet je beide onderdelen bestuderen. De volgorde die je het beste kunt aanhouden is: Basismodule:

Vooraf: Stappenplan

Basismodule:

De Millenniumverklaring

Thematische module:

Toelichting op het thema uit de Millenniumverklaring

Thematische module:

Voorbeelduitwerkingen van hoofdvragen

Thematische module:

Voorbeelduitwerkingen van deelvragen

Thematische module:

Suggesties voor adressen, literatuur, websites, illustratiemateriaal, de koppeling met gastlessen

Thematische module: OF: Basismodule:

Presentatievormen toegespitst op het thema Presentatievormen in zijn algemeenheid

Verder raden we je een bezoek aan de website http://www.vmbosectorwerkstuk.nl aan. Je vindt daar alle onderdelen van de modules, met links naar alle in de tekst genoemde websites. Verder vind je daar over de verschillende thema’s veel achtergrondinformatie die je kunt gebruiken voor de inhoud van je sectorwerkstuk. En als je geen zin meer hebt in het werken aan je sectorwerkstuk, kun je daar ook terecht voor een online spelletje, quiz of kruiswoordpuzzel. VMBO-Sectorwerkstuk

thematische module ‘Natuurlijke hulpbronnen’

pag. 2

Inhoudsopgave Leerlingenmateriaal Toelichting op het thema ‘Natuurlijke hulpbronnen’ uit de Millenniumverklaring

pag.

4

Voorbeelduitwerkingen van mogelijke hoofdvragen

pag.

6

Voorbeelduitwerkingen van mogelijke deelvragen

pag.

8

Suggesties voor adressen, literatuur, websites, illustratiemateriaal, de koppeling met gastlessen

pag.

9

Presentatievormen

pag. 14

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 3

Toelichting op het thema Millenniumverklaring

‘Natuurlijke

hulpbronnen’

uit

de

Zonder natuurlijke hulpbronnen is er geen leven mogelijk. Dat blijkt uit de definitie van ‘natuurlijke hulpbronnen’: het zijn alle dingen die mensen aan de natuur onttrekken en gebruiken om te leven. Dat kan van alles zijn: een vruchtbare bodem, vissen in de zee, planten en bomen en andere zaken in de levende natuur. Maar het kan ook gaan om ertsen en grondstoffen als goud en koper of fossiele brandstoffen (= ontstaan uit plantenresten) als aardolie en aardgas.

Het delven van grondstoffen

Zonder vruchtbare bodems zouden we geen graan kunnen kweken. Zonder het leven in zee zouden we geen vis kunnen eten. Zonder hout zouden we geen huizen kunnen bouwen. Zonder aardolie en aardgas zouden we geen auto kunnen rijden, onze huizen niet kunnen verwarmen en geen eten kunnen koken. Zonder koper, bauxiet en andere delfstoffen zou onze industrie niet kunnen draaien. Kortom: we hebben de natuurlijke hulpbronnen nodig om het leven te kunnen leiden dat we nu leiden. Het zou een ramp zijn als er geen natuurlijke hulpbronnen meer zouden zijn: geen transport meer, geen verwarmde huizen, maar ook geen eten meer. We zouden al snel tot de bedelstaf vervallen en van honger omkomen. De mens is al jaren bezig om natuurlijke hulpbronnen uit te putten en te vervuilen. Daarom staat er ook in de Millenniumverklaring: Millenniumdoelstellingen: 7. Zorg ervoor dat natuurlijke hulpbronnen (bodemschatten, mineralen e.d.) niet uitgeput raken.

per: 2015

Toelichting Ad 7. We moeten ervoor zorgen dat we zorgvuldig met natuurlijke hulpbronnen (levende natuur, bodemschatten, mineralen e.d.) omgaan, zodat er ook voor generaties na ons nog een fatsoenlijk leven mogelijk is.

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 4

Tot zover de theorie. Maar hoe doe je dat? Wat komt er van die mooie voornemens terecht? Aan jou om dat te onderzoeken. Er zijn verschillende vragen die je jezelf naar aanleiding van de millenniumverklaring kunt stellen: 1) Welke problemen zijn er met natuurlijke hulpbronnen? 2) Welke technische oplossingen zijn er? 3) En welke politieke maatregelen zouden we moeten nemen? Waarom worden ze vaak toch niet genomen?

Mijnbouw

Deze vragen zouden een goed startpunt kunnen zijn voor je sectorwerkstuk. Antwoorden op die vragen kun je onder andere vinden op de website van het project: http://www.vmbo-sectorwerkstuk.nl. Daar vind je teksten over natuurlijke hulpbronnen. Daar nemen we de problemen met natuurlijke hulpbronnen een voor een onder de loep. Daar kijken we naar de gevolgen voor het dagelijks leven van bijvoorbeeld overbevissing in Mauritanië. Daar krijg je ook informatie over mogelijke oplossingen. Tot slot kijken we daar ook even kort naar wat je zelf kunt doen om natuurlijke hulpbronnen te beschermen.

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 5

Voorbeelduitwerkingen van mogelijke hoofdvragen bij het thema ‘Natuurlijke hulpbronnen’ Je kunt zo enkele hoofdvragen uit de millenniumdoelstellingen afleiden; soms lijken ze op elkaar, maar zijn ze anders geformuleerd, dat heeft te maken met het soort hoofdvragen dat je jezelf wilt stellen: Er zijn verschillende soorten hoofdvragen en onderzoeken: Beschrijvend: Vergelijkend: Verklarend: Waardebepalend: Voorspellend: Probleemoplossend:

Je probeert een situatie te beschrijven. Je probeert overeenkomsten en verschillen te ontdekken. Je gaat antwoord geven op de vraag ‘Hoe komt het dat…?’ Je wilt een persoonlijk oordeel geven over het onderwerp. Je gaat uitzoeken hoe het verder zal gaan met… Je wilt voorstellen doen om een probleem aan te pakken.

Beschrijvend Welke natuurlijke hulpbronnen zijn er? Welke geneesmiddelen komen oorspronkelijk uit het tropisch regenwoud? Waardoor is veel tropisch regenwoud voorgoed verloren gegaan? Wat is de relatie tussen het eten van rundvlees en ontbossing? Wat is de relatie tussen verstedelijking en het verdwijnen van vlindersoorten?

Vergelijkend Hoe is het met de ontbossing in land X (bijvoorbeeld het Amazonegebied in Brazilië) vergeleken met land Y (bijvoorbeeld Indonesië)?

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 6

Verklarend Waarom leiden moderne vistechnieken tot overbevissing? Hoe komt het dat zoveel vissers van Mauritanië werkloos zijn? Waarom profiteren de inwoners van Irian Jaya niet van de grootste goudmijn ter wereld die in hun achtertuin ligt? Waardebepalend Wat vind ik ervan dat mensen zo slordig met natuurlijke hulpbronnen omspringen? Wat vind ik van het gegeven dat aardolie en aardgas dreigen op te raken? Wat zal dat voor mijn leven betekenen? Voorspellend Krijgen de VN het voor elkaar om in 2015 het verlies van natuurlijke hulpbronnen te stoppen? Anders geformuleerd: De VN krijgen het wel/niet voor elkaar om in 2015 het verlies van natuurlijke hulpbronnen te stoppen. Probleemoplossend Hoe bereiken we dat in 2015 het verlies van natuurlijke hulpbronnen is gestopt? Je kunt ook heel andere hoofdvragen bedenken over hulpbronnen aan de hand van de volgende vraagwoorden:

natuurlijke

Wat? Wie? Waar? Waarom? Welke? Wanneer? Hoe? Hoelang? Hoeveel?

De hoofdvraag die je kiest is de vraag die de inhoud van je onderzoek bepaalt. De hoofdvraag moet in het kort samenvatten wat je wilt onderzoeken. Het antwoord is als het ware al de titel van je werkstuk.

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 7

Voorbeelduitwerkingen van mogelijke deelvragen bij het thema ‘Natuurlijke hulpbronnen’ Kun je het antwoord op je hoofdvraag beschouwen als de titel van je onderzoek, dan vormen de deel- of subvragen de hoofdstukken van je werkstuk. Ook voor de deelvragen kun je uitgaan van het rijtje vraagwoorden dat we op de vorige pagina al gegeven hebben: Wat? Wie? Waar? Waarom? Welke? Wanneer? Hoe? Hoelang? Hoeveel?

Onderzoek naar waterkwaliteit

We gaan niet alles voorkauwen, maar geven hieronder slechts enkele voorbeelden rond het vraagwoord ‘welke’. De deelvragen rond andere vraagwoorden kun je zelf wel bedenken. Welke? Welke natuurlijke hulpbron wordt het meest door de mens gebruikt? Welke natuurlijke hulpbron dreigt het snelst op te raken? Welke milieuproblemen zijn er bij het winnen van niet-vernieuwbare natuurlijke hulpbronnen? Welke planten- en diersoorten dreigen uit Nederland te verdwijnen? Welke vangstmethoden dragen bij aan overbevissing? Welke functies heeft het tropisch regenwoud die van nut zijn voor de mens? Welke hoeveelheid water hebben inwoners van bepaalde landen per dag tot hun beschikking (bijvoorbeeld een Nederlander, een Canadees, een Malinees)?

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 8

Suggesties voor adressen, literatuur, websites, illustratiemateriaal, de koppeling met gastlessen Er is niet zo heel veel materiaal beschikbaar over natuurlijke hulpbronnen, en het is ook niet altijd makkelijk te vinden. We geven hieronder enkele suggesties en verwijzen verder naar de website van het project (http://www.vmbo-sectorwerkstuk.nl), waar je over het thema ‘natuurlijke hulpbronnen’ nog veel meer kunt vinden. Adressen De organisaties die zich met natuurlijke hulpbronnen bezighouden, doen dat meestal vanuit een oogpunt van milieu en milieuvervuiling. Ook zijn er organisaties die zich met waterschaarste bezighouden of met de schending van mensenrechten die bij de winning van delfstoffen soms optreedt, zoals de onderdrukking van Papua’s bij de mijn van Freeport in Irian Jaya. Greenpeace

Jollemanhof 15-17 1019 GW Amsterdam Telefoon: 0800-4223344 (gratis) e-mail: [email protected] http://www.greenpeace.nl Wereld Natuur Fonds

Postbus 7 3700 AA Zeist Telefoon: 0900-1962 (€ 0,20/min) http://www.wnf.nl

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 9

Stichting Hulp aan Papua’s in Nood

Mulderstraat 35 3581 GP Utrecht Telefoon: 030-2340012 e-mail: [email protected] http://www.hapin.nl Natuur en Milieu

Postbus 1578 3500 BN Utrecht Telefoon: 030-2331328 http://www.natuurenmilieu.nl/

Ook kun je met vragen en informatie over natuurlijke hulpbronnen in de Derde Wereld terecht bij een van de 16 COSsen (Centra voor Internationale Samenwerking) in Nederland. Waar de dichtstbijzijnde COS is kun je navragen bij: COS Nederland

Wijnstraat 237 3311 BV Dordrecht Telefoon: 078- 639 0475 e-mail: [email protected] http://www.cossen.nl

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 10

Je kunt ook bellen of schrijven naar het ministerie van Buitenlandse Zaken dat diverse projecten voor behoud en bescherming van natuurlijke hulpbronnen in de Derde Wereld steunt: Ministerie van Buitenlandse Zaken

Dienst Ontwikkelingssamenwerking Postbus 20061 2500 EB Den Haag Telefoon: 070-3486486 http://www.minbuza.nl, knop ‘Ontwikkelingssamenwerking’

Literatuur ‘De geïllustreerde wereldatlas voor de jeugd’ van uitgeverij Lannoo heeft een apart hoofdstuk over natuurlijke hulpbronnen. Die atlas vind je in een (jeugd)bibliotheek. ‘Natuurlijke hulpbronnen’ is vaak ook een onderdeel van een langbeschrijving, bijvoorbeeld in de Landenreeks van KIT. Je kunt ook enkele jongerentijdschriften inkijken die over de Derde Wereld gaan, zoals de SamSam. Twee nummers van de afgelopen jaren gaan over waterschaarste (‘25 jaar Samsam’ van januari 2000 gaat over waterschaarste in Namibië en het januarinummer van 2006 gaat over ‘Egypte: water in een warm woestijnland’). Het oktobernummer van 2004 gaat over biodiversiteit (‘Ecuador: wie geeft om onze planten en dieren?’). De SamSam vind je in veel schoolmediatheken en bibliotheken (en anders kun je bellen naar 020-5688400). Er zijn ook tijdschriften voor volwassenen, bijvoorbeeld de ‘Internationale Samenwerking’ die regelmatig schrijft over projecten in de Derde Wereld. Het vijfde nummer van 2004 gaat bijvoorbeeld over auto’s die rijden op maïsolie. Het tiende nummer van 2003 gaat over ‘Armoede bestrijden met plantenkennis’ (biodiversiteit). Het maartnummer van 2004 heeft een artikel over de mijn van Freeport (‘Papua’s op goudmijn’).

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 11

Internet Ook op internet is de nodige informatie te vinden over natuurlijke hulpbronnen. We hebben een kleine selectie gemaakt: http://nl.wikipedia.org/wiki/Natuurlijke_hulpbronnen Uitleg van Wikipedia over wat er onder ‘natuurlijke hulpbronnen’ wordt verstaan http://mediatheek.bibliotheek.nl/content/default.asp?ContextID=5669 Uitleg voor 3 en 4 vmbo over wat ‘natuurlijke hulpbronnen’ zijn.

http://www.duurzaamzeeland.nl/thema/afval_grondstoffen/ natuurlijke_hulpbronnen/ Platform Duurzaam Zeeland legt het nog eens duidelijk uit http://www.vrom.nl/pagina.html?id=19372 Dossier ‘Natuurlijke hulpbronnen en biodiversiteit’ van het ministerie van VROM http://scholieren.samenvattingen.com/documenten/show/0475310/ Natuurlijke hulpbronnen en de milieuproblemen die uit winning ervan voortkomen http://beeldbank.schooltv.nl/hi/index.jsp#u=1354,q=olie Filmpje over de winning van aardolie http://www.greenpeace.nl/news/amazone-bewoners-blokkeren-ill Inheemse bewoners Amazone blokkeren illegaal gekapt hout http://www.dbsuriname.com/archief/nat/2006/mrt06/31-0306/Nat_Comite%20ter%20voorkoming%20uitverkoop%20natuurlijke%20 hulpbronnen.asp Suriname heeft sinds kort een ‘Comité ter voorkoming uitverkoop van natuurlijke hulpbronnen’ TIP:

Met Google zoeken op ‘natuurlijke bronnen’ levert meer dan 250.000 hits op. Beter kun je zoeken op specifieke woorden als ‘ontbossing’, ‘waterschaarste’, ‘delfstoffen’ e.d., eventueel in combinatie met ‘millenniumdoelstellingen’ of ‘millenniumverklaring’. Ook kun je zoeken in combinatie met een landaanduiding of ‘Derde Wereld’.

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 12

Illustratiemateriaal De makkelijkste manier om aan illustratiemateriaal te komen is uiteraard het internet. Je kunt op vele manieren naar plaatjes zoeken. Met Google gaat dat vaak het beste. Ga naar http://www.google.nl en klik op de knop ‘afbeeldingen’ (in de adresbalk bovenin komt dan het volgende te staan: http://www.google.nl/imghp?tab=wi&q=&ie=UTF-8&oe=UTF-8&hl=nl&lr=).

Ook hier geldt dat je gericht (met Engelstalige termen) moet zoeken: ‘environmental resources’ (natuurlijke hulpbronnen), ‘deforestation’ (ontbossing), ‘water shortage’ (waterschaarste), ‘overfishing’ (overbevissing), enz. N.B.: je mag niet zonder toestemming zomaar afbeeldingen gebruiken. Houd daar rekening mee. Er zijn ook diverse plaatjesbanken waar je gratis foto’s vandaan kunt halen. Een hele goede voor illustratiemateriaal over de Derde Wereld is: M/MC Photoshare, te vinden op http://www.jhuccp.org/info/ photoshare.php (‘environmental resources’ levert geen foto’s op, maar wel ‘deforestation’, ‘overfishing’ en ‘water shortage’).

Foto van het EU-fotoarchief

Een tweede goede plaatjesbank is het fotoarchief van de Europese Unie: http://ec.europa.eu/comm/europeaid/ library/regions_en.htm. Je zoekt daar op thema’s binnen regio’s. De regio’s zijn: Latijns Amerika, Balkan, AfrikaCariben-Stille Zuidzee, Oost-Europa en Centraal-Azië, Middellandse Zeegebied en Midden-Oosten, Azië. Thema’s zijn onder andere ‘water’, ‘fisheries’ (visserij) en ‘environment’ (milieu).

Koppeling met gastlessen Je kunt ook regelen dat er iemand die veel van natuurlijke hulpbronnen in de Derde Wereld afweet je school bezoekt. Dat kan iemand zijn van (een lokale afdeling van) Greenpeace of Milieudefensie of van een van de COSsen in jouw buurt. De adressen vind je op pagina 9-10. Regel wel van tevoren met je leerkracht wanneer er iemand langs zou kunnen komen en bereid het bezoek goed voor. Bedenk van tevoren welke vragen je zou willen stellen. Misschien kun je die vragen van tevoren opsturen, zodat de gastdocent zich goed kan voorbereiden, maar verwacht niet dat die persoon antwoord op al je vragen zal hebben. Je zult toch echt ook zelf naar antwoorden moeten zoeken.

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 13

Presentatievormen Het woord ‘sectorwerkstuk’ kan je op het verkeerde been zetten. ‘Werkstuk’ lijkt immers te verwijzen naar een schriftelijk verslag. Maar vergis je niet. De vorm waarin je de resultaten van je onderzoek kunt presenteren is geheel vrij. We geven hieronder een overzicht van mogelijk presentatievormen, zoveel mogelijk toegespitst op het onderwerp ‘natuurlijke hulpbronnen’. De lijst is niet uitputtend, maar we komen wel een heel eind. Sommige vormen zijn makkelijker te realiseren dan andere. Een combinatie is natuurlijk ook mogelijk. Als je nog een briljant ander idee voor een presentatievorm hebt, mag je die natuurlijk ook gebruiken. Aan jou de keus. Collage + mondelinge toelichting Een goede collage is niet makkelijk te maken. Want je moet maar net de teksten en foto’s vinden die precies aansluiten bij wat je wilt overbrengen. Als het om ‘natuurlijke hulpbronnen’ gaat, zul je op zoek moeten naar krantenartikelen en webteksten die als ondersteuning van je mondelinge toelichting dienen. Bedenk van tevoren wat de boodschap is die je kwijt wilt en ga dan zoeken. Wat je niet kunt vinden voor je collage kun je verwerken in je mondelinge toelichting. Essay of artikel Een essay is een persoonlijk gekleurd verhaal. In een essay geef je je eigen mening over het onderwerp weer. Sta je bijvoorbeeld achter de roep om alleen gekweekt tropisch hardhout toe te staan? Vind je de ‘viswijzers’ van Greenpeace en WNF geslaagd? Vind je dat er geen wegen meer in Nederland aangelegd zouden moeten worden om de biodiversiteit te beschermen? En wat denk je van de streefresultaten die in de millenniumverklaring zijn genoemd? Een artikel is meer beschouwend, een neutraal verhaal dat je best mag toelichten met wat je er zelf van vindt, maar waarin je eigen mening niet het belangrijkste onderdeel is. Een artikel over natuurlijke hulpbronnen, bijvoorbeeld voor de schoolkrant, gaat vooral op de feiten in en heeft een logische opbouw (bijvoorbeeld: wat zijn natuurlijke hulpbronnen, welke problemen hebben we met natuurlijke hulpbronnen en wat kunnen we er aan doen om ze te beschermen en te behouden?).

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 14

Geschreven verslag of werkstuk Een van de makkelijkste en meest voor de handliggende, maar daarom ook minst originele manier om de resultaten van je onderzoek te presenteren is een geschreven verslag of werkstuk. Maak van je hoofdvraag (“Waarom moeten we voorzichtig omgaan met natuurlijke hulpbronnen?”) het centrale thema van je werkstuk en van de deelvragen (“Welke natuurlijke hulpbron dreigt het snelst op te raken”) de afzonderlijke hoofdstukken. Je vindt op de website van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs bij http://www.cmo.nl/smo/smo_fd.html een rijtje tips voor een goed werkstuk. Fotocollage, fotopresentatie of fotoverslag Een foto zegt vaak meer dan duizend woorden. Als het gaat om een presentatie waarin foto’s centraal staan, dan brengt het onderwerp ‘natuurlijke hulpbronnen’ beperkingen met zich mee. Je kunt niet even naar de Derde Wereld om foto’s te gaan maken. Je bent dus afhankelijk van foto’s van anderen. Op de pagina’s hiervoor hebben we je al gewezen op plekken op internet waar je gratis foto’s vandaan kunt halen. Als je een vergelijking wilt maken tussen (de winning van) natuurlijke hulpbronnen in een ander land en in Nederland, dan kun je het Nederlandse deel natuurlijk wel zelf fotograferen.

Bezoek aan een voormalige steenkolenmijn in Limburg

Maquette Een maquette ligt voor ‘natuurlijke hulpbronnen’ in eerste instantie minder voor de hand, maar is wel degelijk mogelijk. Zo zou je een maquette kunnen maken van een kopermijn die wél rekening houdt met milieuvervuiling (in tegenstelling tot de mijn van Freeport – zie de extra teksten op de website). Hoe ziet zo’n mijn eruit? Welke milieumaatregelen kun je zichtbaar maken?

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 15

Hoorspel, rollenspel of toneelstuk In een hoorspel of toneelstuk kun je van alles over ‘natuurlijke hulpbronnen’ kwijt. Je kunt naspelen hoe indianen in het Amazonegebied zich verzetten tegen de ontbossing van hun tropisch regenwoud, je kunt doen alsof het 2015 is en dat je terugkijkt op de afgelopen jaren waarin al dan niet succesvol geprobeerd is om biodiversiteit te beschermen. Je kunt het zelfs absurdistisch maken door een zoektocht te organiseren naar de laatste vlinder in Nederland die op het punt staat te verdwijnen enz. enz. Schrijf wel alle rollen uit en oefen enkele keren van tevoren, voordat je het resultaat op de planken brengt. Mondelinge voordracht of spreekbeurt Een makkelijk lijkende presentatievorm is de mondelinge voordracht of spreekbeurt. Maar pas ook: het is moeilijker dan je denkt. Je moet niet alles van papier voorlezen, maar tegelijkertijd er wel voor zorgen dat je niets vergeet. Het voordeel van een spreekbeurt is natuurlijk dat je vol vuur kunt vertellen over bijvoorbeeld het redden van bomen in het tropisch regenwoud. Je vindt op de website van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs bij http://www.cmo.nl/smo/smo_fd.html (onderin rechterscherm) een paar tips voor een goede spreekbeurt. Posterpresentatie of tentoonstelling Het verschil tussen een posterpresentatie of tentoonstelling en een fotopresentatie zit in de grootte van de foto’s. Een tentoonstelling hang je op ooghoogte op zodat er meer mensen tegelijk naar kunnen kijken. Teksten zijn alleen bedoeld als ondersteuning van de foto’s of posters. Voor de rest geldt hier hetzelfde als voor de fotoverslagen: je kunt niet even naar de Derde Wereld om foto’s te gaan maken. Je bent dus afhankelijk van foto’s van anderen. Eerder hebben we je al gewezen op plekken op internet waar je gratis foto’s vandaan kunt halen. Als je een vergelijking wilt maken tussen (de winning van) natuurlijke hulpbronnen elders en in Nederland, dan kun je het Nederlandse deel natuurlijk wel zelf fotograferen. Diapresentatie, videopresentatie of Powerpoint-presentatie Een presentatie met audiovisuele middelen is altijd een prettige vorm. Als het gaat om natuurlijke hulpbronnen heb je met dezelfde beperkingen te maken als bij fotopresentaties (zie hierboven). Het

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 16

makkelijkst is dan nog een Powerpoint-presentatie. De fout die veel mensen hiermee maken is dat de vorm belangrijker wordt dan de inhoud. Je kunt een hele mooie gelikte presentatie maken waarvan je echter niets opsteekt. Zorg ervoor dat de inhoud het belangrijkst blijft. Reeks stellingen Je kunt je standpunt of je bevindingen over ‘natuurlijke hulpbronnen’ ook toelichten aan de hand van een reeks stellingen. Bijvoorbeeld: ’Het eten van vissoorten die in hun voortbestaan bedreigd worden, moet verboden worden.’ Het is echter niet makkelijk om goede stellingen te bedenken waarin je alles wat je kwijt wilt kunt stoppen. Stellingen zorgen er wel voor dat je een levendige discussie kunt bewerkstelligen. Gastles Je kunt de stellingen van hierboven ook verwerken in een gastles die jij aan je medeleerlingen geeft. Maak een lesopzet voor 50 minuten en zet je klasgenoten aan het werk. Geef hen informatie (teksten, foto’s), laat hen antwoord geven op je vragen en opdrachten en bediscussieer met hen de stellingen die je bedacht hebt. Website Op Kennisnet vind je een handig hulpmiddel om een website te maken: de Websitemaker. Hiermee kun je al snel een simpele website in elkaar zetten. Je vindt het hulpmiddel op http://websitemaker.scholier.kennisnet.nl/. Wellicht kun je het maken van een website als afronding van je sectorwerkstuk tevens gebruiken als inzending voor de Thinkquestwedstrijd (kijk daarvoor op de site: http://www.thinkquest.kennisnet.nl). Een website over ‘Natuurlijke hulpbronnen’ zal zeker tot de originele inzendingen behoren en je kunt er leuke prijzen mee winnen. Denk van tevoren goed na over wat je kwijt wilt op je website en hoe je je gegevens gaat presenteren. Houd er rekening mee dat internet een grafisch medium is; stel geen ellenlange teksten samen en zorg voor voldoende plaatsjes. Breng ook voldoende hyperlinks aan, bijvoorbeeld tussen je hoofdvraag en deelvragen. Als je externe links aanbrengt, controleer dan van tijd tot tijd of de links nog kloppen. Je kunt allerlei toeters en bellen in je website inbouwen (bijvoorbeeld met Flash), maar zorg ervoor dat de inhoud centraal blijft staan.

VMBO-Sectorwerkstuk


pag. 17

VMBO-SECTORWERKSTUK THEMATISCHE MODULE NATUURLIJKE HULPBRONNEN

Recommend Documents