Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e
[email protected] www.tns-nipo.com
Rapport
Vloekmonitor 2005 Cijfers grof taalgebruik Nederlandse televisie Roe van Kasteren
B9751| februari 2006 Bestemd voor: Bond tegen het vloeken Veenendaal
Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van TNS NIPO beslist niet toegestaan. © TNS NIPO | ISO 9001 | rapport nederlands.dot
Inhoud Inleiding
0
1 1.1 1.2
Grove taal: toe- of afgenomen? 1.900 registraties van grove taal per week 1,3 uitingen van grove taal per uur
1 1 2
2 2.1 2.1.1 2.2
Grove taal: wanneer en in welk type programma? Meeste uitingen van grove taal in avonduren Constante verdeling uiting grove taal per meetweek Veel grove taal in kinderprogramma’s
3 3 3 4
3 3.1 3.2
Grove taal: welke soort is het meest gehoord? Tweederde grove taal bestaat uit schutting- of scheldwoorden Aantal vloeken stabiel
5 5 5
4 4.1 4.2
Grove taal: meeste bij publieken of commerciëlen? Iets vaker grof taalgebruik bij publieken Niet elke meetweek meeste grove taal op publieke zenders
7 7 8
5 5.1 5.2 5.3 5.4
Grove taal: zender met meeste uitingen? BNN gemiddeld weer de meeste uitingen per uur Bij commerciëlen Veronica wederom aan kop Uitschieters verantwoordelijk voor lijstaanvoering BNN en VPRO Weer meest gevloekt bij BNN
1
Bijlagen Onderzoeksverantwoording
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Inhoud figuren en tabellen Gemiddeld aantal registraties per week in 2003, 2004 en 2005 Uitingen grove taal per dagdeel Uitingen grof taalgebruik in ochtend, middag en avond, per meetweek Uitingen van grove taal per type programma (%) Verhouding soorten grove taal Soorten grove taal in vloekmonitoren 2003, 2004 en 2005 Uitingen van grove taal per uur, per type zender (publiek of commercieel) in de vloekmonitoren van 2003, 2004 en 2005 Uitingen van grove taal per meetweek Overzicht met gemiddeld aantal grove woorden per uur, per publieke omroep in 2003, 2004 en 2005 Overzicht gemiddeld aantal grove woorden per uur, per commerciële omroep in 2003, 2004 en 2005
2005 | B9751 | © TNS NIPO | februari 2006
9 9 10 11 12
1 3 4 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13
Overzicht gemiddeld aantal grove woorden per uur, per omroep, per meetweek Overzicht gemiddeld aantal vloeken per uur, per omroep Meetweken vloekmonitor 2005
2005 | B9751 | © TNS NIPO | februari 2006
11 12 2
Inleiding In 2003 is in opdracht van de Bond tegen het vloeken de vloekmonitor van start gegaan. Sindsdien zijn jaarlijks alle Nederlandse televisiezenders, zestien uur per dag, een aantal weken verspreid over het jaar, bekeken op grove taal. Ook in 2005 heeft TNS NIPO het gebruik van grove taal op de Nederlandse televisiezenders voor de Bond tegen het vloeken in kaart gebracht. Het onderhavige rapport is een verslag van de uitkomsten van deze vloekmonitor 2005. In de vloekmonitor 2005 zijn wederom alle Nederlandse televisiezenders, zestien uur per dag, een aantal weken1 over het jaar verdeeld, geobserveerd. Onder grof taalgebruik wordt in de vloekmonitor het volgende verstaan: Het geheel van vloeken, bastaardvloeken, verwensingen, scheldwoorden en schuttingwoorden. Bij vloeken gaat het om krachttermen onder aanroeping van de naam van God, Jezus en/ of een ‘bede’ om verdoemenis, bij bastaardvloeken betreft het een verbastering van vloeken. Onder verwensingen worden woorden verstaan waarmee men een ander iets ergs, iets onaangenaams of iets negatiefs toewenst en bij scheldwoorden gaat het om honende, beledigende woorden, waarmee men iemand negatief karakteriseert. Bij schuttingwoorden, tot slot, moet gedacht worden aan platte, obscene woorden (minus de scheldwoorden). Exacte voorbeelden van de verschillende soorten krachttermen zijn terug te vinden in de bijlagen. De uitkomsten van de meetweken van de vloekmonitor 2005 en de onderzoeksverantwoording zijn terug te vinden in de bijlagen van het rapport. Ook in 2006 zal TNS NIPO in opdracht van de Bond tegen het vloeken een vloekmonitor uitvoeren.
1
In totaal hebben er drie meetweken plaatsgevonden in de Vloekmonitor 2005. Voor meer details aangaande de opzet van
het onderzoek wordt verwezen naar de onderzoeksverantwoording.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
1
Grove taal: toe- of afgenomen?
Zoals in de inleiding aangegeven is de vloekmonitor opgezet om het grove taalgebruik op de Nederlandse televisiezenders in kaart te brengen. In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de omvang van het gebruik van grove taal op de Nederlandse televisiezenders. Achtereenvolgens komt het absolute aantal registraties en het gemiddeld aantal registraties van grove taal per uur aan de orde.
1.1
1.900 registraties van grove taal per week
Het aantal uitingen van grove taal is ten opzichte van 2004 licht toegenomen. Waar er in 2004 1.858 uitingen van grove taal gemiddeld per week zijn geregistreerd, zijn dat er in 2005 gemiddeld 1.899 2 per week (2003: 1.617). 1 | Gemiddeld aantal registraties per week in 2003, 2004 en 2005 2.000
1.858
1.899
1.800 1.617 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 1
2
3
Bron: TNS NIPO, 2006
Wanneer het gemiddeld aantal registraties per week met 52 vermenigvuldigd wordt, blijkt dat er over het hele jaar 2005 genomen, een kleine 100.000 uitingen van grove taal zijn geweest. Het aantal geregistreerde uitingen in 2005 in de eerste meetweek (periode 18 tot en met 24 april) is, met 1.686, het laagst. In de tweede meetweek (periode 22 tot en met 28 augustus) zijn de meeste uitingen geregistreerd, namelijk 2.193. Het aantal uitingen van 2
Op basis van drie meetweken.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
grove taal in de derde meetweek (periode 12 tot en met 18 december), valt hier tussenin: 1.817.
1.2
1,3 uitingen van grove taal per uur
Wat de omvang van het gebruik van grove taal op de Nederlandse televisiezenders betreft is het interessant om, naast het absolute aantal registraties van grove taal, te kijken naar het gemiddeld aantal registraties van grove taal per uur. Gemiddeld zijn er 1,5 uitingen van grove taal per uur geregistreerd. In de vloekmonitor van 2004 waren dat nog 1,3 registraties en in de monitor van 2003 waren dat er 1,2. In de eerste meetweek is er, per uur, de minste grove taal geuit: 1,3 uitingen. In de tweede en derde meetweek zijn er 1,6 uitingen van grove taal gemeten.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
2
Grove taal: wanneer en in welk type programma?
In het kader van het inventariseren van het gebruik van grove taal op de Nederlandse televisiezenders, zullen we in dit hoofdstuk kijken naar wanneer (op welke momenten) en waarin (in welk type programma’s) de grove taal wordt geuit.
2.1
Meeste uitingen van grove taal in avonduren
Meer dan de helft (60%, 2004: 56%, 2003: 61%) van de grove taal op televisie wordt geuit in de avonduren (van 18.00 uur tot 24.00 uur). Daarnaast wordt ongeveer een derde (28%, 2004: 31%, 2003: 29%) van de grove taal gebezigd in de middagen (van 12.00 uur tot 18.00 uur) en 13% (2004: 13%, 2003: 10%) van de uitingen hebben plaatsgehad in de ochtenden (van 8.00 uur tot 12.00 uur). We kunnen stellen dat het patroon in de loop der jaren nauwelijks aan verandering onderhevig is geweest. 2 | Uitingen grove taal per dagdeel 12%
28%
ochtend (4 uur) middag (6 uur) avond (6 uur)
60%
Bron: TNS NIPO, 2006
2.1.1 Constante verdeling uiting grove taal per meetweek De verdeling van de grove taal over de verschillende dagdelen per meetweek is redelijk constant gebleken. In elke meetweek is meer dan de helft van de grove taal in de avond geuit, ongeveer een derde in de middag en ruim een tiende in de ochtend. Dit is in figuur 3 grafisch weergegeven.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
3 | Uitingen grof taalgebruik in ochtend, middag en avond, per meetweek % 100% 90% 80% 70%
57
61
60
64
60% avond (6 uur) middag (6 uur) ochtend (4 uur)
50% 40% 30%
29
28
28
25
20% 10% 11
14
12
12
eerste meetweek
tweede meetweek
derde meetweek
gemiddeld
0%
Bron: TNS NIPO, 2006
2.2
Veel grove taal in kinderprogramma’s
Wanneer we kijken naar waarin (in welk type programma’s) de grove taal wordt gebezigd, is – evenals in de vloekmonitoren van 2003 en 2004 – de opmerkelijkste uitkomst de hoeveelheid geuite grove taal in ‘kinderprogramma’s’ (inclusief tekenfilms). In tabel 4 is te zien dat alleen in ‘series’ en ‘films en documentaires’ meer grove taal wordt geuit dan in kinderprogramma’s. 4 | Uitingen van grove taal per type programma (%) Type programma
2005
2004
2003
Series
18
16
22
Films en documentaires
15
9
15
Kinderprogramma’s (incl. tekenfilms)
13
15
15
Muziek
7
12
12
Soaps
5
5
4
Actualiteitenprogramma’s/ journaal
4
3
4
Spelprogramma’s/ quizzen
3
2
3
Talkshows
2
2
5
Anders
33
36
20
Totaal
100
100
100
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
3
Grove taal: welke soort is het meest gehoord?
In de vloekmonitor wordt onderscheid gemaakt naar verschillende soorten grove taal: vloeken, bastaardvloeken, verwensingen, scheldwoorden en schuttingwoorden. In onderhavig hoofdstuk gaan we nader in op de mate waarin de verschillende soorten grove taal zijn voorgekomen.
3.1
Tweederde grove taal bestaat uit schutting- of scheldwoorden
Als we onderscheid maken naar de diverse soorten grove taal, blijkt de geuite grove taal voor het merendeel te bestaan uit scheldwoorden (38%) en schuttingwoorden (30%). Voorts is één op de vijf grove taaluitingen een vloek (19%) gebleken, één op de tien een bastaardvloek (9%) en één op de twintig een verwensing (4%). 5 | Verhouding soorten grove taal 4% 9%
38% scheldwoorden schuttingwoorden vloeken bastaardvlieken verwensingen
19%
30%
Bron: TNS NIPO, 2006
3.2
Aantal vloeken stabiel
Wanneer we de verdelingen van soorten grove taal uit de vloekmonitoren van 2003, 2004 en 2005 naast elkaar zetten (figuur 6), zijn er tussen 2004 en 2005 nauwelijks verschuivingen waar te nemen. Waar tussen 2003 en 2004 een aanzienlijke verschuiving in het aandeel vloeken en scheldwoorden heeft plaatsgevonden, is dit aandeel tussen 2004 en 2005 stabiel.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
6 | Soorten grove taal in vloekmonitoren 2003, 2004 en 2005 % 100 90 80 70 60 50 38
40
38 31
30
27
30
30 24 19
18
20
12 10
9
9
6
5
4
0 scheldwoorden
schuttingwoorden
vloeken 2003
2004
bastaardvlieken
verwensingen
2005
Bron: TNS NIPO, 2006
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
4
Grove taal: meeste bij publieken of commerciëlen?
Bij het in kaart brengen van de uitingen van grove taal op de Nederlandse televisiezenders, is gekeken naar zowel de publieke als de commerciële zenders. In het navolgende besteden we aandacht aan het grove taalgebruik op beide type zenders. Omdat het aantal uitzenduren per zender kan verschillen, wordt bij een vergelijking van zenders overigens gekeken naar het gemiddeld aantal uitingen van grove taal per uur.
4.1
Iets vaker grof taalgebruik bij publieken
Anders dan geconstateerd in de vloekmonitoren van 2003 en 2004, blijkt er in de vloekmonitor van 2005 iets vaker grove taal te zijn geuit op de publieke, dan op de commerciële zenders: 1,5 versus 1,4 uitingen per uur. Een en ander wordt grafisch weergegeven in figuur 7. 7 | Uitingen van grove taal per uur, per type zender (publiek of commercieel) in de vloekmonitoren van 2003, 2004 en 2005 % 1,6
1,4
1,5 1,4
1,5
1,4
1,3
1,3 1,2
1,2
1,2
1,1
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0 gemiddeld commercieel
gemiddeld publiek 2003
2004
gemiddeld totaal 2005
Bron: TNS NIPO, 2006
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
4.2
Niet elke meetweek meeste grove taal op publieke zenders
Wanneer de publieke en commerciële zenders per meetweek worden vergeleken, komt naar voren dat, als het gaat om het aantal grove woorden per uur, de publieken niet in elke meetweek aan kop gaan. In figuur 8 is te zien dat hoewel in de eerste en de derde meetweek de publieke zenders de meeste grove taaluitingen kennen, in de tweede meetweek de meeste grove taal is gebezigd op de commerciële zenders. 8 | Uitingen van grove taal per meetweek % 1,8
1,7
1,6
1,5
1,5 1,4
1,4 1,2
1,7 1,6
1,3
1,3
1,2
1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 eerste meetweek
tweede meetweek commercieel
publiek
derde meetweek gemiddeld
Bron: TNS NIPO, 2006
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
5
Grove taal: zender met meeste uitingen?
Nadat in het voorgaande hoofdstuk is gebleken dat - over het geheel genomen - op de publieke zenders per uur iets vaker grove taal is gebruikt dan op de commerciële zenders, wordt in dit hoofdstuk nagegaan welke specifieke omroep verantwoordelijk is voor gemiddeld de meeste uitingen van grove taal. Aangezien het aantal uitzenduren per omroep kan verschillen, zal wederom bij de vergelijking uitgegaan worden van het gemiddeld aantal uitingen van grove taal per uur.
5.1
BNN gemiddeld weer de meeste uitingen per uur
Evenals in de voorgaande vloekmonitoren scoort de publieke omroep BNN - met gemiddeld 6,6 grove woorden per uur - in de vloekmonitor van 2005 het hoogst van alle (publieke en commerciële) omroepen. De VPRO is in 2005, met 4,6 uitingen per uur, tweede en met gemiddeld 3,9 grove woorden per uur, staat de VARA op plaats drie. De omroepen die (iets) boven het gemiddelde van 1,5 per uur scoren zijn de TROS en de NPS. De AVRO, NCRV en KRO scoren net iets onder het gemiddelde. Bij de NOS, de EO, de IKON en TELEAC/NOT zijn de minste grove woorden geuit: respectievelijk gemiddeld 0,6, 0,3 en 0,2 per uur. 9 | Overzicht met gemiddeld aantal grove woorden per uur, per publieke omroep in 2003, 2004 en 2005 Gemiddeld aantal grove woorden per uur Publieke omroepen
2005
2004
2003
BNN
6,6
5,1
7,7
VPRO
4,6
1,6
1,8
VARA
3,9
4,1
1,5
TROS
2,0
1,0
0,9
NPS
1,8
1,7
2,1
AVRO
1,2
1,3
1,2
NCRV
1,1
0,9
1,1
KRO
1,0
1,7
1,3
NOS
0,6
0,3
0,2
EO
0,3
0,3
0,2
IKON
0,2
1,5
0,3
TELEAC/NOT
0,2
1,0
0,4
Overige publieke omroepen
2,0
0,7
0,7
Totaal
1,5
1,2
1,1
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
5.2
Bij commerciëlen Veronica wederom aan kop
Ook bij de commerciële omroepen wordt de lijst door dezelfde omroep aangevoerd als in de voorgaande twee jaren: Veronica (3,8) Op respectabele afstand - met 1,8 tot 2,2 uitingen per uur minder - volgen het nieuw gelanceerde Talpa, Nickelodeon en TMF als bovengemiddeld scorende omroepen. Het aantal uitingen bij zender NET 5 valt precies samen met het gemiddeld aantal uitingen per uur: 1,4. Yorin, Foxkids, RTL 5, MTV, SBS 6 en RTL 7 scoren net iets onder het gemiddelde (tussen de 0,1 tot 0,3 grove woorden per uur minder). Jetix en RTL 4 sluiten, met gemiddeld minder dan één uiting van grove taal per uur, de rij. 10 | Overzicht gemiddeld aantal grove woorden per uur, per commerciële omroep in 2003, 2004 en 20053 Gemiddeld aantal grove woorden per uur Commerciële omroepen
2005
2004
2003
2,5
2,4
-
-
VERONICA
3,8
TALPA
2
NICKELODEON
1,6
1,7
1,2
TMF
1,6
1,6
1,0
NET 5
1,4
1,3
1,1
YORIN
1,3
1,9
1,5
FOXKIDS
1,3
1,0
1,1
RTL 5
1,3
0,8
0,7
MTV
1,2
1,4
1,9
SBS 6
1,2
1,1
0,7
RTL 7
1,1
-
-
JETIX
0,9
-
-
RTL 4
0,8
1,3
1,3
Totaal
1,4
1,4
1,3
3
Medio 2005 hebben zich enkele veranderingen voorgedaan binnen de commerciële zenders. RTL 7 is in de plaats
gekomen van YORIN , JETIX in de plaats van FOXKIDS en TALPA is dagelijks vanaf 18.00 uur gaan uitzenden op NICKELODEON.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
5.3
Uitschieters verantwoordelijk voor lijstaanvoering BNN en VPRO
Wanneer naar de het gemiddeld aantal grove woorden per omroep, per meetweek wordt gekeken (tabel 11), blijken de hoge aantallen grove woorden per uur van de twee over het geheel genomen hoogst scorende omroepen – BNN en de VPRO – het gevolg te zijn van uitschieters. De uitschieters betreffen voor zowel BNN als de VPRO de derde meetweek (respectievelijk gemiddeld 14,0 en 9,2 uitingen per uur). Mogelijke verklaringen voor deze uitschieters zijn een andere programmering (bepaalde programma’s die in de ene meetweek wel zijn uitgezonden, zijn in de andere meetweken niet uitgezonden) en/ of een eenmalige uitzending (bijvoorbeeld een theaterregistratie). 11 | Overzicht gemiddeld aantal grove woorden per uur, per omroep, per meetweek Gemiddeld aantal grove woorden per uur Publieke omroepen BNN
Eerste week
Tweede week
Derde week
Gemiddeld 2005
0
5,7
14,0
6,6
VPRO
2,1
2,4
9,2
4,6
VARA
4,9
3,4
3,3
3,9
TROS
0,4
3,2
2,6
2,0
NPS
2,2
1,0
2,3
1,8
AVRO
1,7
1,5
0,5
1,2
NCRV
1,3
1,1
0,9
1,1
KRO
1,0
1,6
0,3
1,0
NOS
0,5
0,5
0,7
0,6
EO
0,2
0,2
0,4
0,3
IKON
0,7
0
0
0,2
TELEAC/NOT
0,5
0
0
0,2
Overige publieke omroepen
1,9
0,2
3,9
2,0
4,1
4,7
2,6
3,8
Commerciële omroepen VERONICA TALPA NICKELODEON
-
-
2,3
2,3
1,8
1,9
1,0
1,6
TMF
1,0
1,9
2,0
1,6
NET 5
1,0
2,2
0,9
1,4
YORIN
1,6
1,0
-
1,3
FOXKIDS
0,8
1,8
-
1,3
RTL 5
0,7
1,9
1,2
1,3
MTV
1,0
1,2
1,5
1,2
SBS 6
1,2
1,6
0,8
1,2
RTL 7
-
-
1,1
1,1
JETIX
-
-
0,9
0,9
RTL 4
0,9
0,8
0,6
0,8
Totaal
1,3
1,6
1,6
1,5
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
5.4
Weer meest gevloekt bij BNN
In tabel 12 tonen we alleen de ‘vloeken’. Het gaat daarbij om het aantal vloeken per uur, per omroep. Evenals in 2003 en 2004 blijkt er in de vloekmonitor van 2005 - met een gemiddelde score van 1,5 - het meest te zijn gevloekt bij BNN. De omroep BNN wordt op afstand gevolgd door de VARA en de VPRO. Bij de commerciële omroepen wordt de vloeklijst aangevoerd door de nieuwkomers Talpa (2,3) en RTL 7 (1,1). De zender die in de vorige vloekmonitoren aan kop ging – Veronica – is in de monitor van 2005 gezakt naar een derde plaats (0,7). 12 | Overzicht gemiddeld aantal vloeken per uur, per omroep Eerste
Tweede
Derde
week
week
week
0
1,5
3,1
VARA
1,1
0,6
VPRO
0,5
0,5
NPS
0,7 0
2005
2004
2003
1,5
1,7
1,6
0,7
0,8
1,3
0,4
1,3
0,8
0,6
0,5
0,2
0,4
0,4
0,6
0,6
0,8
0,2
0,3
0,3
0,3
Publieke omroepen BNN
TROS IKON
0,8
0
0
0,3
-
-
NCRV
0,2
0,3
0,1
0,2
0,1
0,3
KRO
0,3
0,3
0
0,2
0,6
0,4
AVRO
0,3
0,3
0
0,2
0,4
0,4
NOS
0,1
0,2
0,1
0,1
0,1
-
TELEAC/NOT
0,1
0
0
0
0,1
0,1
EO
0
0
0
0
0,1
0,1
0,8
1,1
0,7
0,9
0,5
0,4
TALPA
-
-
2,3
2,3
-
-
RTL 7
-
-
1,1
1,1
-
-
VERONICA
0,8
1,0
0,4
0,7
1,1
0,5
SBS 6
0,3
0,7
0,1
0,4
0,4
0,2
NET 5
0,3
0,8
0,2
0,4
0,3
0,3
RTL 5
0,1
0,4
0,3
0,3
0,3
0,3
YORIN
0,3
0,2
-
0,2
0,7
0,4
RTL 4
0,3
0,2
0,1
0,2
0,5
0,4
MTV
0,2
0,2
0,2
0,2
0,4
0,4
TMF
0,1
0,3
0,2
0,2
0,3
0,1
0
0,3
0
0,1
0,1
-
0,1
0,1
-
0,1
0
0,1
-
-
0,1
0,1
-
-
Overige publieke omroepen Commerciële omroepen
NICKELODEON
FOXKIDS JETIX
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
Bijlagen
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | Februari 2006
Bijlage 1 Onderzoeksverantwoording
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | februari 2006
Meetweken De vloekmonitor 2005 bestond uit 3 meetweken verdeeld over het hele jaar. Het vloeken scheldgedrag is gemeten in de lente, in de zomer/herfst-periode en in de winter. 13 | Meetweken vloekmonitor 2005 Meetweek
Periode
1
18 tot en met 24 april
2
22 tot en met 28 augustus
3
12 tot en met 18 december
De zenders die zijn bekeken in die perioden, zijn alle publieke omroepen op Nederland 1,2 en 3 en de commerciële zenders Veronica, Yorin, Nickelodeon, TMF, MTV, RTL 4, RTL 5, RTL 7, NET 5, SBS 6, Talpa, Foxkids en Jetix. Wat verstaan we onder grof taalgebruik? Grof taalverbruik is de verzamelnaam voor het geheel van vloeken, bastaardvloeken, verwensingen, scheldwoorden en schuttingwoorden. Voorbeelden van de verschillende onderverdelingen zijn: Vloeken = krachttermen onder aanroeping van de naam van God en/of Jezus en/of een ‘bede’ om verdoemenis. Voorbeelden hiervan zijn: g*dverdomme, g*dverdorie, Jezus Mina, etc. Ook het gebruik van God of Jezus als stopwoord wordt genoteerd als een vloekwoord. Bastaardvloeken = Verbastering van vloeken Voorbeelden hiervan zijn: potverdorie, gadverdarrie, verdomd, jeeminee, goh, getsie, nondeju, ojee, tjeetje, etc. Verwensingen = Woorden waarmee men een ander iets ergs, iets onaangenaams of iets negatiefs toewenst. Voorbeelden hiervan zijn: krijg de pleuris, stik, val dood, barst, pleur op, etc. Scheldwoorden = Honende, beledigende woorden, waarmee men iemand negatief karakteriseert. Voorbeelden hiervan zijn: opdondertje, sukkel, eikel, debiel, brillenjood, trut, uilskuiken, lul de behanger, kut Marokkaan, etc. Maar ook Engelse termen als asshole, motherfucker, etc.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | februari 2006
Schuttingwoorden = Platte, obscene woorden (minus de scheldwoorden). Voorbeelden hiervan zijn: Kut, kut met peren, kloterig, lullig, er is geen zak aan, er is geen reet aan, retegoed, opnaaien, gezeik, ergens schijt aan hebben, gelul, etc. maar ook Engelse termen als shit, fuck, bullshit, etc. Verslag meting Per dag is er gemeten van 8.00 tot en met 24.00 uur. Evenals in de voorgaande vloekmonitoren is niet 100% van de uren bekeken. Dit is om dezelfde redenen onmogelijk gebleken: veel programma’s zijn op band gezet, waarbij er iets mis ging met die opnames en sommige meetdeelnemers bleken op het laatste moment verhinderd te zijn om aan het onderzoek mee te werken (door vakantie, ziekte, etc.). Per meetweek is circa 60% van het aantal uitgezonden uren bekeken. Alle registraties zijn geëxtrapoleerd naar 100% van de uitgezonden uren. Bij het meten gaat het om alle grove taal op de Nederlandse televisiezenders, in zowel gesproken als geschreven teksten. Uitzonderingen hierop zijn de Engelstalige programma’s en de muziekprogramma’s. Bij de Engelstalige programma’s geldt alleen de tekst in de ondertitels, niet de gesproken tekst. Bij muziekprogramma’s is bij de Nederlandstalige nummers alleen gelet op de zangtekst en bij Engelstalige nummers op de (eventuele) ondertitels. Tevens zijn bij muziekprogramma’s de tekst van de presentatoren en de (mogelijke) tekstbalken (met mededelingen, sms-teksten, etc.) die langskomen op het scherm bekeken. Alle uitzendingen zijn bekeken op vloeken en andere vormen van grove taal, ook indien het gaat om een herhaling van een programma. De uitzondering hierop zijn de momenten dat het beeld teletekst of testbeeld toont.
Vloekmonitor 2005 | B9751 | © TNS NIPO | februari 2006