VLAAMS INSTITUUT VOOR GEZONDHEIDSPROMOTIE EN ZIEKTEPREVENTIE. Voortgangsrapport 2012

VLAAMS INSTITUUT VOOR GEZONDHEIDSPROMOTIE EN ZIEKTEPREVENTIE

Voortgangsrapport 2012

INHOUDSTAFEL SITUERING VAN HET DOCUMENT................................................................................................................. 5 RESULTAATSGEBIED 1: HET AANBOD VAN INFORMATIE, DOCUMENTATIE EN ADVIES .......................... 6

Opdracht 1: Aanbieden van informatie en documentatie aan de overheid, de Logo’s, intermediairs en, binnen specifieke projecten, aan het algemeen publiek via een website, een documentatie-dienst en via ander informatiemateriaal. ............................................................................ 6 Indicator 1: Aantal verstrekkingen via de bibliotheek (interne en externe gebruikers) ............................................ 7 Indicator 2: Aantal VIGeZ-publicaties en bereik van deze publicaties .................................................................... 8 Indicator 3: Aantal documentatieverleningen op vraag....................................................................................... 14 Indicator 4: Aantal consultaties via de VIGeZ-website ........................................................................................ 14 Indicator 5: Aantal downloads van specifieke producten .................................................................................... 19 Indicator 6: Aantal inhoudelijke ondersteuningsinitiatieven bij media-campagnes van de overheid ....................... 19 Indicator 7: Resultaten van de tevredenheidsmeting bij de gebruikers betreffende de actualiteit van de verstrekte informatie via de website, de verstrekte documentatie, informatie en publicaties (één tevredenheidsmeting per convenantperiode) ..................................................................................................................................... 20

Opdracht 2: Verlenen van adviezen ten eerste aan de overheid, in tweede instantie aan de Logo’s en daarnaast ook aan wetenschappers en intermediairs. Overleggen met de overheid, de Logo’s, wetenschappers en intermediairs. Participeren aan werkgroepen op vraag van de Vlaamse overheid. ........................................................................................................................... 21 Indicator 1: Aantal en aard van de verleende adviezen ...................................................................................... 21 Indicator 3: Overzicht van de deelnames aan bijeenkomsten betreffende gezondheidsbevordering en ziektepreventie en hieraan gerelateerde thema’s, gericht op advisering en verspreiding en uitwisseling van kennis en expertise, pleitbezorging voor regelgeving in het kader van het facettenbeleid (op eigen initiatief – op vraag van derden – op vraag van de overheid) ............................................................................................................................... 22 Indicator 4: Resultaten van de tevredenheidsmeting bij de gebruikers betreffende de wetenschappelijke onderbouwing, de afstemming op de behoeften, de bruikbaarheid, de kwaliteit en de snelheid van het advies (één tevredenheidsmeting per convenantperiode) ............................................................................................. 23

Opdracht 3: Verlenen van informatie en advies aan de media, pro-actief en reactief. .......................... 24 Indicator Indicator Indicator Indicator

1: 2: 3: 4:

Overzicht ‘VIGeZ in de pers’ ........................................................................................................... 24 Aantal en aard van de verleende documentatie en advies aan media ................................................ 25 Aantal en aard van deelnames aan bijeenkomsten op vraag van media ............................................ 25 Persmomenten en persberichten zijn vooraf meegedeeld aan het kabinet en het agentschap ............ 25

RESULTAATSGEBIED 2: DE ONTWIKKELING VAN METHODIEKEN ........................................................... 26

Opdracht 4: Het ontwikkelen van methodieken en aanpassen van bestaande methodieken, prioritair ten behoeve van de Logo-netwerken en in tweede instantie van andere intermediairs ....................... 26 Indicator 1, 2, 3, 4, 5 en 6: .............................................................................................................................. 27 1. Aantal en aard van deze methodieken 2. De wetenschappelijke onderbouwing en de betrokkenheid van de doelgroep zijn verzekerd door een begeleidende stuurgroep met externe deskundigen of blijken uit een publicatie of rapport 3. Aantal nieuw ontwikkelde of aangepaste methodieken, met overzicht van het bijhorend materiaal en strategie voor implementatie en evaluatie 4. Aantal samen met Logo’s ontwikkelde pilootprojecten 5. Alle methodieken bevatten een strategie voor implementatie 6. Alle methodieken bevatten een strategie voor evaluatie

Opdracht 5: Het ontwikkelen van methodieken en aanpassen van bestaande methodieken, ten behoeve

2

van de Logo’s met het oog op het uitbouwen en verbeteren van een resultaatgericht netwerk van preventieorganisaties. ............................................................................................................................ 36 Indicator 1: Aantal en aard van deze methodieken ............................................................................................ 36 Indicator 2: Resultaten van de tevredenheidsmeting bij de Logo’s betreffende de gebruiksvriendelijkheid van de ontwikkelde en aangepaste methodieken .......................................................................................................... 38 RESULTAATSGEBIED 3: DE ONDERSTEUNING VAN IMPLEMENTATIE .................................................. 39

Opdracht 6: Het organiseren van de vertegenwoordiging van de Logo’s ten aanzien van de Vlaamse overheid en externe organisaties op Vlaams niveau met het oog op een grotere doelmatigheid van de Logowerking. .............................................................................................................................. 39 Indicator 1: Aantal en aard van de initiatieven ter vertegenwoordiging van de Logo’s .......................................... 39

Opdracht 7: Het ondersteunen van alle Logo’s bij hun werking door het opnemen van gecentraliseerde administratieve taken en informatieverstrekking met het oog op een grotere doelmatigheid van de Logowerking. .......................................................................................................................................... 40 Indicator 1: Aantal en aard van de taken die centraal door VIGeZ worden opgenomen voor de Logo’s ................. 40

Opdracht 8:Het ondersteunen en adviseren van de Logo’s bij de implementatie van initiatieven op vlak van gezondheidsbevordering en ziektepreventie voor de realisatie van de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen, zoals geconcretiseerd in het jaarplan. ....................................................... 42 Indicator 1: Aantal en aard van de initiatieven van VIGeZ ter ondersteuning van de Logo’s ................................. 42

Opdracht 9:Het ondersteunen van de Logo’s op vlak van de eerstelijnsopdrachten van het Vlaams medisch milieukundig netwerk, behalve voor het Logo werkzaam in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad, door middel van het opnemen van de coördinatiefunctie medisch milieukunde en het ter beschikking stellen van medisch milieukundigen aan de Logo’s en zoals verder gespecificeerd in het jaarplan. ............................................................................................................... 44 Indicator 1: Aantal en aard van de initiatieven van VIGeZ ter ondersteuning van de MMK’s.................................. 44

Opdracht 10: Ter ondersteuning van de implementatie bij de Logo’s, het organiseren van overleg via thematische of settinggerichte werkgroepen. ....................................................................... 45 Indicator 1: Er is een gezamenlijk uitgewerkte overlegstructuur met de Logo’s.................................................... 45 Indicator 2: Resultaat van de jaarlijkse evaluatie van de overlegstructuur door VIGeZ en Logo’s .......................... 45 Indicator 3: Aantal en aard van de overlegmomenten en werkgroepen ten behoeve van de Logo’s ...................... 45 Indicator 4: Resultaat van de tevredenheidsmeting bij de gebruikers betreffende de geboden ondersteuning (één tevredenheidsmeting per convenantperiode) ............................................................................................. 49

Opdracht 11: Ondersteunen van andere intermediairs dan de Logo’s .................................................... 49 Indicator 1: Overzicht van andere intermediairs en aard van aangeboden ondersteuning ..................................... 49 Indicator 2: Resultaat van de tevredenheidsmeting bij de gebruikers betreffende de geboden ondersteuning (één tevredenheidsmeting per convenantperiode) ............................................................................................. 49

3

Opdracht 12: .... Het sensibiliseren en aanbieden van coördinatie en coaching aan de Logo’s en andere intermediairs bij projecten en interventies die het loco-regionale overstijgen en waarbij verschillende maatschappelijke sectoren en doelgroepen kunnen betrokken zijn zoals: onderwijs, bedrijfswereld, lokale gemeenschappen en artsen, kansengroepen en senioren. ......................................................... 50 Indicator 1: De jaarplanning van VIGeZ en die van de Logo’s zijn op elkaar afgestemd ........................................ 50 Indicator 2, 3 en 4: ......................................................................................................................................... 50 Indicator 5: Resultaat van de tevredenheidsmeting bij de Logo’s betreffende de gezamenlijke projecten (één tevredenheidsmeting per convenantperiode) ..................................................................................................... 57 RESULTAATSGEBIED 4: EVALUATIE VAN INTERVENTIES ...................................................................... 57

Opdracht 13: Het organiseren van een driejaarlijkse bevraging, tenminste binnen de settings scholen en bedrijven, voor de thema’s bepaald in het jaarplan, met het oog op het in kaart brengen van de evolutie hierin. ................................................................................................................................... 57 Indicator 1, 2, 3, 4 en 5: .................................................................................................................................. 57

Opdracht 14: Het onderzoeken van de uitkomsten van de toegepaste methodieken. ........................... 59 Indicator 1, 2, 3, 4 en 5: .................................................................................................................................. 59 RESULTAATSGEBIED 5: VORMING EN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING .............................................. 62

Opdracht 15: Organiseren van een vormingsaanbod ter ondersteuning van de Logo’s op inhoudelijk en administratief vlak en ter ondersteuning van andere intermediairs. ................................................. 62 Indicator 1: Rapport over de behoeftepeiling bij Logo’s en andere intermediairs.................................................. 62

Opdracht 16: Organiseren van een vormingsaanbod voor de Logo’s en intermediairs .......................... 63 Indicator 2, 3, 4, 5 en 6: .................................................................................................................................. 63 2. Het vaste aanbod wordt jaarlijks aangepast 3. Het aanbod omvat training rond projectmanagement, implementatie en evaluatie 4. Aantal georganiseerde vormingen uit het vaste aanbod (incl. deelnemersaantal) 5. Aantal trainingsuren op maat (incl. deelnemersaantal) 6. Resultaat van de tevredenheidsmeting bij de gebruikers betreffende de vorming (systematische bevraging bij elke vorming) Tevredenheidmeting bij de deelnemers ......................................................................................................... 63 Tevredenheidsmeting bij de deelnemers ........................................................................................................... 69 RESULTAATSGEBIED 5: VORMING EN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING .............................................. 72 BUITEN CONVENANT MAAR AANSLUITEND BIJ DE OPDRACHTEN .......................................................... 72 BIJLAGEN ....................................................................................................................................................... 73

4

SITUERING VAN HET DOCUMENT Het voortgangsrapport beschrijft per resultaatsgebied en per indicator de activiteiten die door het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw werden uitgevoerd in 2012 in het kader van het convenant met de Vlaamse overheid (verlenging van het convenant 2006-2010). Het voortgangsrapport 2012 moet vergeleken worden met het VIGeZ-jaarplan 2012, document ‘Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie - jaarplan 2012, finale versie 16 februari 2012’. Per indicator wordt aangegeven in welke mate de planning is gerealiseerd.

5

RESULTAATSGEBIED 1: HET AANBOD VAN INFORMATIE, DOCUMENTATIE EN ADVIES Opdracht 1:

Aanbieden van informatie en documentatie aan de overheid, de Logo’s, intermediairs en, binnen specifieke projecten, aan het algemeen publiek via een website, een documentatiedienst en via ander informatiemateriaal.

Aantal

2009

Documentatie- en informatieverstrekkingen op vraag Consultaties via VIGeZ-website: - bezoekers - pagina’s

2010

2011

2012

1.462

1.250

1.170

1.088

244.924 836.085 vig.be+ vigez.be

102.108 431.108

120.027 467.562

150.857 599.359

Alle websites: - Bezoekers - pageviews Downloads van specifieke producten: top 5 in 2012: - Presentatie actievevoedingsdriehoek - praktische gids fiches per groep - praktische voedingsgids - actieve voedingsdriehoek zw/w - voedselzandloper onder de loep.artikel

627.685 3.569.000

2.468 2.284 1.119

2.796 2.607 1.264

2867 2135 2536 1568 1548

Attenderingsbulletin: - bulletins - abonnees Loginfo E-nieuwsbrief: abonnees Vigoureus Cahier: verspreide ex.

10 183 17 3.000

10 204 15 2.823 1.000

10 215 12 2.602 1.000

9 257 7 3.171

Catalogus: verspreide ex. Opleidingsaanbod: verspreide ex. Jaarverslag: verspreide ex. Ontleningen uit de VIGeZ-bibliotheek: - aan externen - aan internen Verstrekte artikels: - aan externen - aan internen Raadpleging bibliotheekcatalogus Ondersteuning bij mediacampagnes overheid

1.500 1.500 2.000

1.500 1.500 2.000

1.500 digitaal 1.500

digitaal digitaal 1.000

39 85

54 106

98 100

50 55°°

24 309 7.342 1

23 363 5.341 2

17 207 ° 4

6 224 ° 4

°

geen statistiek beschikbaar

°° raadplegingen ter plaatse worden niet meegeteld

6

INDICATOR 1: AANTAL VERSTREKKINGEN VIA DE BIBLIOTHEEK (INTERNE EN EXTERNE GEBRUIKERS) De bibliotheek- en documentatiedienst bedient professionals in het veld, studenten en de eigen medewerkers van actuele vakliteratuur, beleidsinformatie en online referenties.

Bibliotheekfunctie afgebouwd

Aansluitend bij de omschakeling van gedrukte naar digitale documentatieverstrekking is eind 2011 een grondige sanering gestart waarbij een beperkte handboekerij en een kleine collectie rapporten beschikbaar blijven. De sanering van 2011 werd in 2012 verder doorgevoerd. - Het aantal ontleningen van boeken en rapporten uit de VIGeZ-bibliotheek daalde in 2012, er waren 105 ontleningen waarvan 50 ontleningen aan externe gebruikers en 55 aan interne gebruikers. Raadplegingen ter plaatse werden niet meegeteld. - Op vraag werden 224 artikels aan VIGeZ-medewerkers geleverd, het aantal verstrekte artikels aan externe klanten bleef beperkt (6).

Documentatie-service uitgebreid -

-

-

-

-

De documentatiedienst vervult in toenemende mate een belangrijke rol in het opzoeken en selecteren van informatie via online databases voor projecten en adviesaanvragen. Voor de VIGeZ-medewerkers wordt pro-actief gewerkt: in 2012 werden medewerkers 440 keer geattendeerd op recente beleidsinfo, online documenten en vaknieuws. Dit is een stijging met bijna 25 % tegenover 2011. Ook het aantal opgezochte referenties op vraag van de VIGeZ-medewerkers steeg met meer dan 50 % tot 124 geleverde referenties (tegenover 80 in 2011). Ook de berichtgeving in dagbladen en online nieuws-sites en blogs wordt op de voet gevolgd. Via een wekelijkse attendering ‘Gezondheidspromotie in het nieuws’ worden VIGeZ- en Logo-medewerkers geattendeerd op mediaberichten. Deze service heeft nu 58 abonnees (Logo- en VIGeZ-medewerkers). Eind 2012 bevatte de Endnote-databank 4715 referenties (een aangroei van 28 % tegenover vorig jaar). Onze vrijwilliger hielp ook in 2012 een dag per week bij de invoer. In de databank zijn ook alle referenties en literatuurverwijzingen opgenomen die verschijnen in het attenderingsbulletin, dat maandelijks naar 257 abonnees wordt verzonden. De documentatiedienst levert, vaak in functie van een externe adviesaanvraag, literatuur en andere evidence aan voor de VIGeZ-medewerkers. Hierbij wordt intensief gebruik gemaakt van online databases en andere online bronnen. Er werden 41 searches uitgevoerd (waarvan 7 omvangrijke). Ook hier een duidelijke stijging: in 2011 27 literatuursearches, waarvan 2 omvangrijk. Inhoudelijk gingen in 2012 de uitgebreide searches over: - gezondheidsbevordering/gedragsverandering voor het thema gezond wonen - evidence i.v.m. prijsstijgingen van tabak en alcohol - evidence m.b.t. effectieve voedingseducatie: welke leerinhouden (kennis, vaardigheden, attitudes) er dienen aangebracht te worden om toe te leiden naar een evenwichtig voedingsgedrag en hoe deze leerinhouden dienen uitgewerkt en/of verspreid te worden doorheen het curriculum en de leeftijden - specifieke reviews i.v.m. determinanten van fysieke activiteit: op de werkvloer/ voor actieve verplaatsing/ in de vrije tijd, gekoppeld met subdoelgroepen: arbeiders en laaggeschoolden - project e-educatie: rookspecifieke opvoedingsstrategieën/rookspecifieke opvoedingspraktijken, preventieprogramma’s roken gericht op ouders, ouders en tabakpreventie – en dezelfde search voor voeding en beweging - onderzoek voeding en sociale marketing gericht naar volgende doelgroepen: oudere werknemers, laaggeschoolden, werknemers met onregelmatige werktijden en werknemers met gezondheidsrisco’s - recent onderzoek over hoe omgaan met de grote groep van rokers met lage SES bij een prijsstijging: gevolgen voor hen en vooral hoe wordt er wereldwijd met die gevolgen omgegaan, welke mouw wordt eraan gepast? Een greep uit de andere literatuuropzoekingen: - effectiviteit van bewegingstuinen voor senioren - (inter)nationale gegevens over mentaal welbevinden/depressie thuiswonende ouderen vs ouderen in RVT's/ Woonzorgcentra 7

-

-

(inter)nationale gegevens m.b.t. jaarlijks internetgebruik naar leeftijdscategorie, en specifiek voor de oudere leeftijdscategorieën (60+) onderzoek i.v.m. het gebruik van nicotinevervangers (NRT), en de belangen van de farmaceutische industrie hierin kosten van rokende werknemers t.o.v. niet-rokende onderzoek m.b.t. ‘link tussen gebruik van alcohol en tabak’ recent wetenschappelijk onderzoek (met conclusies) over ‘mindfulness’/lasertherapie/acapunctuur als methode om te stoppen met of hulp bij stoppen met roken methodieken beweging en lage SES en beweging en gezinnen activiteiten waar ouders en kinderen/jongeren SAMEN kunnen bewegen/deelnemen wat werkt om een gezond voedingsaanbod te doen verkopen (stimuleren door cateraars en dit in diverse settings van bedrijf tot sportclub) werkzame community-based acties die het welbevinden van jongeren kunnen verhogen online tools voor jongeren die zowel over roken als cannabis gaan link tussen obesitas (op jonge leeftijd) en dementie:onderzoek in Nederland duurzame voeding in bedrijven evaluatiegegevens uit het buitenland over ‘evaluatie’ food guides eten (tussendoortjes, middag, boterhammen) op het werk (zelf meegebracht of aangeboden op het werk) en link met arbeiders/ oudere werknemers (45+)/ mannelijke werknemers/ werknemers met gezondheidsrisico’s/problemen (overgewicht e.d.) evaluatie/effectiviteit griepvaccinaties beweging/voeding in kinderopvang evidence i.v.m. brandwondpreventieprojecten bij kleuters in Europa of wereldwijd wetgeving i.v.m. afval …………

INDICATOR 2: AANTAL VIGEZ-PUBLICATIES EN BEREIK VAN DEZE PUBLICATIES Nieuwe VIGeZ-publicaties: Digitale nieuwsbrief Gezond Werken voor Logo’s. (bijlage 1) De digitale nieuwsbrief op maat van de setting bedrijven biedt een antwoord op de nood van Logo’s naar kanalen om de banden met hun netwerk in deze setting in de toekomst op regelmatige basis te kunnen onderhouden. De nieuwsbrief heeft als doel snel en gericht te informeren over nieuwe tendensen en ontwikkelingen binnen de setting bedrijven. Samen met de Logo’s wordt de definitieve inhoud van de nieuwsbrief bepaald op de settinggroep, bijv. agenda, nieuws, onderzoek, praktijkvoorbeelden, getuigenissen, nieuwe projecten,… . In de nieuwsbrief wordt ook ruimte voorzien voor lokale/regionale invulling door de Logo’s. In 2012 verstuurde VIGeZ 2 nieuwsbrieven naar de Logo’s (mei, oktober) die deze op hun beurt doorsturen naar hun netwerk. Logo’s bekijken intern zelf hoe ze dit doen. De nieuwsbrief moet bijdragen tot een verbreding/versterking van het netwerk op lokaal/regionaal niveau en een verhoging van de visibiliteit van de Logo’s in het veld. Dit moet dan weer de implementatie van methodieken vergemakkelijken.

Folder visie op duurzaamheid vanuit voeding en beweging De inhoud van de folder is klaar, van algemene omkadering van het begrip ’duurzame’ ontwikkeling tot praktische tips, en werd aan het VAZG bezorgd als input voor de communicatiecampagne voeding en beweging (website). Zoals gevraagd door het VAZG is ook contact opgenomen met de ‘Vlaamse overheidsdienst die rond duurzaamheid werkt’. Aan het Steunpunt TRADO (Transities Duurzame Ontwikkeling) is advies gevraagd over de omkaderingstekst rond duurzame ontwikkeling. Eenzelfde advies is gevraagd aan VELT. Na ontvangst en verwerking van de adviezen wordt de folder definitief afgewerkt. De folder zal gebruikt worden bij de communicatie rond voeding en beweging en binnen specifieke projecten (zoals Jofbfit-projecten naar bedrijven).

Dossier gezonde voeding en bewegen voor de media Dit dossier bestaat uit een basisdocument gezond eten en gezond bewegen met inbegrip van FAQ’s voor de media en een wegwijzer waar ze terecht kunnen voor meer vragen. Het persdossier is beschikbaar op 8

www.vigez.be in de rubriek ‘pers’, nieuw onderdeel ‘FAQ’s voeding’. Gezondheidsjournalisten en algemene redacties zijn via een persoonlijke mail geïnformeerd over het persdossier. Het dossier wordt systematisch aangevuld met relevante vragen en antwoorden. Er is afgestemd met NICE en met de Vlaamse diëtistenvereniging, voor vragen over eetstoornissen wordt verwezen naar Eetexpert. I.s.m. NICE en de VBVD wordt nog de laatste hand gelegd aan de expertendatabank. Deze komt niet op deze pagina, maar is bedoeld voor intern gebruik om de pers of andere vraagstellers door te verwijzen naar personen met specifieke expertise rond voeding en beweging.

Winkeloefeningen voor senioren. Module bij het basispakket winkeloefeningen. Aangepaste en uitgeteste vorming winkeloefeningen gericht naar ouderen. De module bevat achtergrondinfo over gezonde voeding bij ouderen en aangepaste oefeningen. Nadruk ligt onder andere op de preventie van hart- en vaatziekten (cholesterol), diabetes en osteoporose. Ook oefeningen met producten die hierover claims dragen bv. cholesterolverlagende producten, zijn voorzien. De nieuwe module is gelanceerd tijdens de Ouderenweek (19-25 november 2012). De module werd vooraf reeds aangekondigd onder meer in de brochure van de Vlaamse Ouderenraad (verschenen in september n.a.v. van de Ouderenweek) en is bezorgd aan de Logo’s voor opname in hun aanbod en lokale bekendmaking. http://www.vigez.be/extranet/winkeloefeningen/materialen_te_downloaden.html

Materialen voor Logo’s over gezonde voeding, aansluitend bij geactualiseerde actieve voedingsdriehoek. (bijlage 2.1 tot bijlage 2.4)

Neutrale sensibilisatiematerialen voor allerlei gebruik, in samenwerking met NICE uitgewerkt (inhoudelijk en financieel). VIGeZ werkte basisteksten uit voor 5 brochures: 1 per eetmoment (ontbijt, lunch, warme maaltijd, tussendoortjes, dranken). In afspraak met NICE werd uiteindelijk besloten de inhoud van de brochure drank te verwerken in de andere brochures. De 4 brochures zijn voor het eerst verspreid op het Voedingscongres (16-17 november 2012) en verdeeld naar de Logo’s.

Dip dobbel doe. ‘Draai je Fit’: educatief pakket bewegingstussendoortjes en gezonde voeding voor basisonderwijs.

Dip Dobbel Doe is een kwaliteitsvol pakket dat zorgt voor een bewegingstussendoortje en een voedingsvraagje in de klas op het moment dat de concentratie in de klas misschien een beetje wegebt. Het pakket geeft dus frisse werkenergie voor in de klas. Het pakket is gebaseerd op de methodiek Draai je Fit van Logo Kempen die door VIGeZ werd aangevuld (voor het bewegingsonderdeel in samenwerking met SVS), en aangepast voor gebruik in heel Vlaanderen. Alle informatie en downloadbare producten, zie http://www.vigez.be/onderwijs Het pakket is volgens plan eind oktober verdeeld naar de Logo’s. De verdeling door de Logo’s naar de scholen gebeurde eind 2012 en loopt nog verder begin 2013. Vormingen worden opgenomen door SVS (op basis van de bestaande vorming bewegingstussendoortjes).

Website en promotiematerialen voor Logo’s over rookstopaanbod in Vlaanderen en Brussel ter versterking van de lokale rookstopinitiatieven. Projectfinanciering VAZG, uitvoering gebeurde conform het subsidiebesluit van de Vlaamse regering. Projectmanagement gebeurde met convenantfinanciering. Na een moeilijke start werd het project in overleg met het VAGZ verlengd tot 31/12/2012. De website en de promotiematerialen http://www.vlaanderenstoptmetroken.be/ werden uitgewerkt en gelanceerd op het Symposium Gezondheidspromotie 2012 ‘Vlaanderen stopt met roken’ op 26 oktober 2012. Het eindverslag van het project wordt conform het subsidiebesluit ingediend bij het VAZG einde maart 2013.

Voorstellingsbrochure werking medisch milieukundigen Deze voorstellingsbrochure is een beknopte beschrijving van de werking van medisch milieukundigen. De brochure wordt, in functie van sterkere bekendmaking en promotie van het bestaan en de werking van de medisch milieukundigen, gebruikt door het VIGeZ bij contacten met Vlaamse organisaties. De digitaal downloadbare brochure is beschikbaar voor gebruik door de MMK’s op www.mmk.be/medischmilieukundigen

9

Onthaalfiches voor nieuwe Logo-medewerkers, inclusief de medisch milieukundigen Het doel van de fiches is om nieuwe Logo-medewerkers beknopt en overzichtelijk de nodige basisinformatie te verstrekken om snel ingewerkt te raken. Er zijn onthaalfiches uitgewerkt voor alle thema’s waarrond het VIGeZ de Logo’s ondersteunt: voor tabak, voor voeding en beweging, geestelijke gezondheidsbevordering, ongevallenpreventie, sensibilisatie voor vaccinaties en voor sensibilisatie voor borstkankerscreening. Er zijn ook onthaalfiches uitgewerkt voor de settings en doelgroepen waarnaar Logo’s werken met ondersteuning vanuit VIGeZ: fiche voor werken naar onderwijs, naar bedrijven, lokale besturen en naar kansengroepen. En er is voor de nieuwe medewerkers een fiche met algemene informatie over VIGeZ en de samenwerking tussen VIGeZ en Logo’s. De afgewerkte onthaalfiches zijn voorgesteld op het interlogo van september en positief onthaald. Ze zijn beschikbaar voor de Logo-coördinatoren op de Logo-servicepagina http://www.vigez.be/extranet/logoservice zodat zij indien gewenst de fiche kunnen aanvullen met gegevens specifiek voor hun eigen Logo-werking en/of regio. De betreffende fiche(s) wordt aan nieuwe Logo-medewerkers bij aanvang van tewerkstelling bezorgd, en indien nodig verder toegelicht door de betreffende VIGeZ-stafmedewerker.

Inventaris van methodieken en materialen geschikt voor het werken met sociaal zwakke groepen. Deze inventaris met materiaal, toegankelijk via de website www.gezondeinspiratie.be, werd geactualiseerd in 2012. Doordat veel goede praktijken afhankelijk zijn van in tijd beperkte projectsubsidiëringen, werden zij door de ontwikkelaars niet up to date gehouden, hierdoor was de site niet meer voldoende actueel. In 2012 werden alle 'praktijkhouders' aangeschreven voor een update. Projecten die afgelopen waren en niet verankerd in de reguliere werking van de praktijkhouder werden verwijderd van de site. Anderzijds werden nieuwe praktijken toegevoegd zoals de lokale projecten die ondersteuning krijgen van de Koning Boudewijnstichting in het kader van 'Ongelijk Gezond' en de projecten die door 'Armoede in Beweging' worden ondersteund. Het aantal nieuwe fiches was ongeveer gelijk aan het aantal verwijderde, zodat we op een netto aantal van 99 goede praktijken bleven, gespreid over gezondheidsthema's maar met een overwicht van fiches over gezonde voeding. De links op de site werden aangevuld naar en van lopende Europese en Vlaamse projecten zoals ongelijkgezond (KBS). De actualisatie werd aangegrepen om de bekendmaking via website(s) en via de nieuwsbrief van VIGeZ te vernieuwen. Logo's werden gevraagd om de website bekend te maken en het gebruik ervan te stimuleren. Ook de nieuwsbrief van het VAZG heeft gezondeinspiratie.be naar het werkveld gebracht. Om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen zijn ook een aantal functionaliteiten van de site verbeterd.

Vormingspakket en materialen ‘Uitgerookt. Rookstopbegeleiding voor kansengroepen’. Projectfinanciering i.k.v. Fonds ter Bestrijding van Verslavingen bij het RIZIV. Uitvoeren van projectplan gebeurde zoals gepland en conform het subsidiebesluit. Projectmanagement van het project gebeurde met convenantfinanciering. Vier handleidingen (handleiding voor organisaties, voor vormingswerkers, voor tabakologen en voor huisartsen) en de bijhorende materialen van de methodiek (sigarettenpakje, cartoonkaartjes, …) zijn aangemaakt en gedrukt. Alle materialen zijn beschikbaar op http://www.vigez.be/functioneel/themas/tabak?item=2473&thema=7 Trainingsdagen voor tabakologen en vormingswerkers werden inhoudelijk uitgewerkt en gegeven i.s.m. VRGT. De praktische organisatie van de trainingsdagen (oktober-december) gebeurde provinciaal door de Logo’s. Projectfinanciering voor brede implementatie en evaluatie van de methodiek in 2013 werd aangevraagd en goedgekeurd.

Educatief pakket Tutti Frutti Het educatief pakket Tutti Frutti is de output van het ad hoc gefinancierd project door het departement Onderwijs dat afliep eind 2011. De definitieve versie van het pakket was niet klaar eind 2011 en werd verder afgewerkt met convenantmiddelen begin 2012 (definitieve inhoudelijke afstemming met onderwijs, vormgeving van het pakket en bekendmaking). Het educatief pakket -met concrete werkinstrumenten zoals infobladen, werkbladen en presentaties- is raadpleegbaar en downloadbaar op http://www.fruit-op-school.be/ educatief pakket. 10

Het educatief pakket biedt leraren kleuter- en lager onderwijs activiteiten aan die vertrekken vanuit het belang van fruit en groenten als onderdeel van een evenwichtige voeding en een gezonde leefstijl. Het pakket laat toe om vanuit de schoolfruitactie Tutti Frutti een invulling te geven aan voedingseducatie. De leraar maakt een keuze in de activiteiten en komt zo tot een programma op maat van de klas en het leergebeuren. De activiteiten zijn inhoudelijk geordend in vier delen: gezondheid, leefstijl, techniek en educatie duurzame ontwikkeling; en in drie moeilijkheidsgraden.

Brochure en website ‘straling en scholen’ Bij de goedkeuring van de planning 2012 was de vraag gesteld door het departement Onderwijs om een website en brochure uit te werken, op dat moment was echter nog niet duidelijk of hiervoor ook ad hoc projectfinanciering ter beschikking zou worden gesteld. Voorjaar 2012 werd duidelijk dat dit niet mogelijk was. Op aandringen van het departement Onderwijs en in overleg met TOVO werd afgesproken dat VIGeZ (stafmedewerker gezondheid en milieu) toch tegen eind juni een beknopte herwerking zou doen van het draaiboek ‘straling’, binnen de eigen reguliere werking. Deze herwerking is gebeurd binnen de afgesproken tijdsinvestering (5 werkdagen) en de afgesproken deadline (eind juni). In het najaar heeft het departement Onderwijs hierop voortgewerkt. VIGeZ verleende hierbij verder advies. Het VIGeZ nam deel aan de studiedag waarop de brochure werd voorgesteld en maakte deze ook bekend via zijn communicatiekanalen: via VIGeZine en Loginfo werd zowel de studiedag als de brochure gecommuniceerd, op www.mmk.be maakte VIGeZ een eigen webpagina om de brochure te promoten en ook de MMK’s zullen dit via hun eigen contacten ook nog verder communiceren naar de scholen toe.

‘Invloed van reclame op kiezen van dranken en tussendoortjes’: module voor leerlingen en leerkrachten secundair onderwijs binnen ‘Kieskeurig’ De module jongeren en reclame vormt een uitbreiding op het educatief materiaal voor leerlingen van het secundair onderwijs binnen de methodiek Kieskeurig. Zoals bij de module ‘winkeloefeningen: dranken en tussendoortjes’ is het de bedoeling om leerlingen bewust te maken en kritische keuzes te leren maken op het vlak van voeding. Jongeren maken kennis met de verschillende reclamekanalen en –technieken. Dit gebeurt op een interactieve manier aan de hand van voorbeelden uit de voedingsreclame en praktische oefeningen. Leerkrachten kunnen gebruik maken van de bijhorende interactieve powerpointpresentatie. In het bijhorend document vinden ze de nodige achtergrondinformatie, een situering in het onderwijscurriculum en de gebruikte referenties. Het materiaal was klaar eind 2012, de verspreiding zal gebeuren vanaf voorjaar 2013 na overleg met de onderwijssector.

Extra VIGeZ-publicaties: Brochure ‘Een kar vol praktijkvoorbeelden voor een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid.’ Deze bundel bevat concrete lokale gezondheidsprojecten, aangeleverd door Logo’s motivering voor een integrale aanpak van gezondheid op lokaal niveau. Deze brochure de brochure ‘Trekt u de kar van een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid’. downloadbaar op http://www.vigez.be/gezondegemeente, de gedrukte versie wordt Logo’s verspreid naar lokale besturen.

en VAD, en een is een vervolg op De brochure is voornamelijk via

Thematische fiches en algemene gezondheidsfiche voor lokale besturen, aansluitend bij de Beleids- en Beheerscyclus van de gemeente Per gezondheidsthema is een thematische fiche opgemaakt, bijv. ‘tabak in de Beleids- en Beheerscyclus van de gemeente’, deze fiches werden opgemaakt door VIGeZ en VAD (voor A&D). De thematische fiches zijn complementair te gebruiken met de algemene fiche ‘Gezondheid in de Beleids- en Beheerscyclus’ waarin vier strategische doelen zijn uitgewerkt die op maat kunnen ingepast worden in de lokale meerjarenplannen. De fiches zijn downloadbaar op http://www.vigez.be/gezondegemeente, en worden per Logo en CGG verspreid.

De actieve voedingsdriehoek De actieve voedingsdriehoek onderging een herziening, de herziene versie werd begin 2012 gelanceerd samen met twee nieuwe publicaties. Het handboek ‘De actieve voedingsdriehoek’ voor docenten en 11

studenten bachelor voedings- en dieetkunde, diëtisten, voedingsvoorlichters en preventiewerkers en het boek ‘Bewust eten kiezen, kopen en klaarmaken’ voor iedereen met interesse voor gezonde voeding. Deze zijn beschikbaar op de website van VIGeZ en in gedrukte vorm (uitgave bij ACCO). - Vanhauwaert, E. (2012) De actieve voedingsdriehoek. 124 p., Acco, 978-90-334-8639-5, www.uitgeverijacco.be - Neven, L., Vanhauwaert, E., Morren, K. (2012) Bewust eten, kiezen, kopen en klaarmaken. 144 p., Acco 978-90-334-8636-4, www.uitgeverijacco.be Hiernaast werden de andere materialen van de actieve voedingsdriehoek zoals de praktische voedingsen beweeggids, affiches, A3 basisfolder van de actieve voedingsdriehoek herzien en aangepast. Nieuw is ook de actieve voedingsdriehoek op duurzame canvas voor voorlichters en een postkaart om de bekendmaking te ondersteunen.

Tandvriendelijk voedingsadvies In 2012 werd in samenwerking met VVT, VWGT, Logo’s en VBVD een proces van herziening opgestart voor het document ‘tandvriendelijk voedingsadvies’ dat in 2006 voor de eerste maal werd opgesteld. Dit resulteerde in een vernieuwd document dat sinds december 2012 wordt verspreid door de betrokken partners bij hun doelpubliek en raadpleegbaar is op www.vigez.be, www.vbvd.org en www.tandarts.be

Update draaiboek “zendantennes… een hot item!”. Het draaiboek “zendantennes… een hot item!” werd geactualiseerd door VIGeZ i.s.m. het departement LNE. Het draaiboek werd volledig gescreend op onduidelijkheden en aangepast. Er werden twee nieuwe fiches geschreven over de classifisering van IARC en het advies van de Raad van Europa. De tekst en bijlagen werden geactualiseerd voor nieuwe technologieën (4G en WiMax), nieuwe wetgeving, nieuwe informatieve websites en nieuwe communicatiestrategie omtrent het voorzorgsprincipe. Voor de MMK’s werd een draaiboek opgesteld voor de communicatie van deze update met daarbij een lijst van te contacteren personen, een voorbeeldmail, voorbeelden van artikels voor op website en in gemeentebladen.

Rapport “Resultaten van de risico-inventarisatie zware metalen van scholen uit de hotspot regio’s” Op basis van de checklist ‘risico-inventarisatie zware metalen’ (bijgevoegd bij pakket Speel op Veilig), ingevuld door 58 scholen uit de vervuilde regio’s, kon het VIGeZ de situatie m.b.t. zware metalen bij scholen in kaart brengen. De resultaten werden door het VIGeZ neergeschreven in een rapport. Samenwerkende partners hierbij: AGION, departement Onderwijs en de MMK’s van de betreffende regio’s. Het rapport werd gepubliceerd eind februari 2012. De oorspronkelijke publicatiedatum was december 2011, maar omdat er werd beslist om ook scoretabellen voor de scholen op te maken, is de publicatie van het rapport twee maanden uitgesteld. Communicatie over de resultaten gebeurde via een persbericht (met als gevolg verschillende krantenartikels, een radio- tv-interview – zie persoverzicht); via de nieuwsbrief VIGeZINE, Loginfo, website en nieuwsbrieven van Logo’s; communicatie naar de individuele scholen per brief; voorstelling van het rapport op de commissie Gezondheidsbevordering van VLOR.

Scoretabellen zware metalen (1 per school in risicogebieden) – communicatie per brief naar de scholen Hoewel dit oorspronkelijk niet was gepland, werd naar aanleiding van de resultaten uit het rapport ‘resultaten van de risico-inventarisatie zware metalen’ beslist om elke school een individuele scoretabel te bezorgen. Elke scoretabel gaf op een overzichtelijke manier voor de betreffende school een beoordeling van het beleid rond zware metalen op school. Samen met de scoretabel ontving elke school nog een begeleidende brief en een korte samenvatting van het rapport ‘risico-inventarisatie zware metalen’. Alles werd opgemaakt door VIGeZ en digitaal verstuurd naar de Logo’s. De Logo’s zorgden ervoor dat alles per brief bij de scholen geraakte.

Niet-afgewerkte VIGeZ-publicaties: Publicatie projectmatig werken Vernieuwde versie van het boek ‘Projecten voor Gezondheidspromotie. Een handleiding voor kwaliteitsvol werken’. Deze publicatie kon niet worden uitgewerkt omdat er geen ruimte voor was binnen de planning 12

van de auteurs (senior stafmedewerkers). Reden hiervoor: het vertrek van de senior stafmedewerker wetenschappelijke ondersteuning en overname van taken door de andere seniors in combinatie met andere belangrijke prioriteiten, o.a. actieplan gezonde gemeenten en grotere tijdsinvestering in projecten (afwerking educatief pakket Tutti Frutti voor basisonderwijs, herhaalde herwerkingen en overleg voor projectvoorstel voeding/bewegingsbeleid in secundair onderwijs). De nieuwe inzichten in projectmatig werken aan gezondheidspromotie worden wel meegenomen in adviesverstrekking en de vorming op maat ‘projectmatig werken’.

Brochure voor werknemers over geestelijke gezondheidsbevordering In uitvoering van het project Fit in je Hoofd, extra projectfinanciering. Tijdens de vergadering van 19 januari 2012 tussen VAZG en VIGeZ werden een stand van zaken en afspraken voor uitvoering van het projectplan FijH in 2012 gemaakt. Op dit overleg werd beslist om een methodiek uit te werken naar ouderen. De uitwerking van een brochure naar werknemers werd hierdoor geschrapt (zie verslag van deze vergadering, bijlage 3).

Periodieke publicaties: -

Het attenderingsbulletin (elektronisch). Het attenderingsbulletin voor beleidsinformatie en vakliteratuur

verscheen negen keer. Ook in 2012 bleef het aantal abonnees stijgen: van 215 naar 257. Omdat voor de productie van het bulletin gebruik wordt gemaakt van de Endnote-databank, blijft de gepubliceerde informatie permanent beschikbaar. -

De Loginfo (elektronisch): e-nieuwsbrief voor samenwerking met Logo’s en voor snelle Logogerichte attendering. De Loginfo verschijnt niet langer wekelijks omdat steeds meer communicatie onmiddellijk en rechtstreeks gebeurt via mail. Bedoeling was dat het nieuwe digitale uitwisselingsplatform (zie verder) aan deze behoefte van snelheid tegemoet zou komen en tegelijk de overvloed aan communicatie via mails stopzetten. In 2012 werden nog 7 Loginfo’s verstuurd met berichten die bestemd waren voor een breed spectrum van Logomedewerkers.

-

VIGoureus Cahier: niet verschenen in 2012 omdat er het jaar tevoren geen symposium gezondheidspromotie plaatsvond. In september 2011 was er de viering ’20 jaar gezondheidspromotie in Vlaanderen’.

-

Elektronische nieuwsbrief Vigezine. De e-nieuwsbrief met kort nieuws over gezondheidspromotie en

aanverwante thema’s werd in 2012 tien keer verstuurd. Het aantal abonnees steeg in deze periode van 2602 naar 3171. -

Catalogus: Sedert 2012 verschijnt de catalogus digitaal op www.vigez.be. Bestelbare materialen worden aangeboden via de webshop. Wat de bestellingen betreft is het beeld van de laatste jaren identiek gebleven: de vraag naar alle materialen en publicaties rond het thema voeding blijft hoog en overtreft de andere thema’s. De actieve voedingsdriehoek blijft de favoriet, met dit jaar de boeken over de vernieuwde voedingsdriehoek als nieuw aanbod. Op grote afstand volgen het pakket ‘Bewegingstussendoortjes in de klas’ en het spel ‘Huisje Weltevree’.

-

Vormingsaanbod voor- en najaar 2012 (bijlage 4). Het VIGeZ kondigt zijn opleidingen aan via een voorjaarsen een najaarsaanbod. Het vormingsaanbod wordt uitsluitend digitaal bekendgemaakt. De basiscursus gezondheidspromotie, die twee maal per jaar wordt georganiseerd, blijft een vaste waarde en is steevast volgeboekt (zie opdracht 15). Daarnaast wordt training van methodieken aangeboden (in 2012: winkeloefeningen, de Goed-gevoel-stoel, zelfevaluatie van gezondheidsbeleid op school, motiveren tot rookstop, train de trainers mammobox). Verschillende trainingen werden uitgewerkt in het kader van lopende projecten zoals ‘Uitgerookt’, ‘Crossing Bridges’, ‘nv Gezond’. De twee trainingen rond het gebruik van sociale media in het najaar konden op veel belangstelling rekenen. De master class ‘Gezond leven in uw gemeente’ voor lokale gezondheidsambtenaren die in 2011 was opgestart is in het voorjaar 2012 afgewerkt. Voor CGG-preventiewerkers werd in september een voorstelling van courante methodieken voor tabakspreventie ingericht met het oog op de integrale aanpak van TAD. Verder is er een uitgebreid vormingsaanbod op maat. Bekendmaking vormingsaanbod: via website, mail naar Logo’s, leden themagroepen, voorzieningen, CLB en andere intermediairs.

13

-

VIGeZ-jaarverslag 2011. Overzicht van de belangrijkste realisaties en trends binnen de VIGeZ-werking in

2011. In 2012 verscheen het jaarverslag in een kleiner formaat en werden enkel de belangrijkste topics erin opgenomen. Het volledige jaarverslag verscheen op de website www.vigez.be. Oplage: 1.000 ex. Verspreiding: ruim verspreid onder de klantenrelaties, partners en intermediairs (o.a. voorzieningen, Logo’s, beleid, …) -

Gezond Milieu: driemaandelijkse nieuwsbrief over gezondheid en milieu. Deze nieuwsbrief van het medisch

milieukundig netwerk wordt opgesteld door een redactie bestaande uit vertegenwoordigers van het Steunpunt Milieu en Gezondheid, Toezicht Volksgezondheid, het departement LNE en VIGeZ. Zie: www.medischmilieukundignetwerk.be. VIGeZ werkte mee aan de invulling van de site en de eindredactie van de nieuwsbrief.

INDICATOR 3:

AANTAL DOCUMENTATIEVERLENINGEN OP VRAAG

In 2012 bleef het aantal vragen naar documentatie en informatie constant: 1.088 tegenover 1.170 documentatievragen in 2011. Dit constante cijfer verdoezelt verschillende onderliggende evoluties: enerzijds het dalend aantal vragen naar ondersteuning bij het online registreren in het kader van Logoprojecten die door het VIGeZ worden gecoördineerd (Wedstrijd Rookvrije Klassen, Fruit op School). Dit is positief want het geeft aan dat online registreren steeds meer ingeburgerd raakt in de sector. Anderzijds worden sinds 2012 de promotiematerialen voor Fit in je Hoofd ook verzonden door het VIGeZ – voorheen door het agentschap (111 verzendingen op vraag van FijH-materialen in 2012). Het aantal ‘echte’ informatievragen blijft minstens constant: in 2012 hebben we moeten vaststellen dat veel telefonische informatievragen niet geregistreerd worden door de medewerkers (werkdruk) waardoor de cijfers geen exact beeld weergeven. Vanuit deze vaststelling is dan ook met het agentschap afgesproken om vanaf 2013 op een andere manier te registreren: informatie en kleine adviesvragen zullen 2 keer per jaar gedurende 2 weken punctueel geregistreerd worden. Duidelijk is wel dat de sector1 waaruit de meeste vragen voor documentatie blijven komen de Logo-sector is: 398 vragen tegenover 445 in 2011, of een kleine daling met 12 %. Onderwijs blijft als sector op de tweede plaats met 168 vragen en de gezondheidszorg blijft de derde grootste informatievrager (81 vragen). De vragen naar informatie vanuit de overheid stegen licht (62 tegenover 56). Het aantal vragen vanuit de media blijft gestaag groeien (zie opdracht 3). De meeste informatievragen worden gesteld over de methodieken FitinjeHoofd (159 vragen, hoofdzakelijk naar promotiematerialen), NokNok (61 vragen) en de Goed-gevoel-stoel (45 vragen). Het dalend aantal vragen met betrekking tot Fruit op School (32 vragen, dit is slechts 1/5e van de vragen in 2011) en de Wedstrijd Rookvrije Klassen (59, dit is nog 1/3e van de vragen in 2011) tonen aan dat online registeren voor Vlaamse projecten meer en meer vanzelfsprekend en gebruiksvriendelijk is. Nieuw zijn de 53 documentatievragen over de methodiek 10.000stappen (VIGeZ-opdracht via BVR dd.16/12/2011).

INDICATOR 4:

AANTAL CONSULTATIES VIA DE VIGEZ-WEBSITE

VIGeZ-hoofdsite www.vigez.be

Portaalsites

bezoekers

pageviews

150857

599359

bezoekers

pageviews

www.gezondeschool.be

2.251

4.971

www.gezondeinspiratie.be

4.207

12.962

www.gezondwerken.be

2.090

www.gezondheidstest.be

60.956

293.670

www.fruit-op-school.be

27.750

188.821

7.492

24.178

www.boebs.be

1

In de registratie per sector zijn de vragen m.b.t. het versturen van materialen FijH niet inbegrepen. 14

Projectwebsites

bezoekers

pageviews

www.schoolsnakker.be

3.374

13.509

www.feelfree.be

3.867

27.130

www.fitinjehoofd.be

80.969

313.930

www.noknok.be

16.171

62.934

www.lekkerfris.be

8.116

21.451

www.airatschool.be

2.871

10.286

Vlaanderenstoptmetroken.be

7.931

42.483

www.nvgezond.be

4.941

15.746

20.201

67.944

4.471

35.704

www.motiverentotrookstop.be www.zotvangezond.be www.mmk.be

70.048

142.618

mijndriehoek.be

83.025

1.219.048

koolstofmonoxide.be

3.807

eikenprocessierups.be

2.332

10000stappen.be verdieneenbeloning.be Totalen

64.011

347.631

10634

59513

627.685

2.349.932

VIGeZ-deelsites: deze links verwijzen naar een onderdeel van vigez.be, deze bezoekers zijn dus een onderdeel van de bezoekers die vigez.be krijgt. MMK-deelsites: links die verwijzen naar mmk.be/…

Website www.vigez.be en portaalsites: Wie regelmatig de nieuwsrubriek op de VIGeZ-website erop nakijkt, zal merken dat het VIGeZ de vinger aan de pols houdt. Zo verschenen er o.a. reacties op artikels over de voedselzandloper, de gevaren van fijn stof, de (on)gezonde eigenschappen van appels, de aandacht voor gezond leven in de partijprogramma’s, etc. Met 599.359 pageviews en 150.857 bezoekers evenaart vigez.be nog niet het niveau van vig.be in 2009. Sedertdien zijn er echter verschillende projectsites en portaalsites bijgekomen. Samen bereiken de VIGeZwebsites in totaal 627.685 bezoekers, met 2.349.932 pageviews. Zoals uit bovenstaand overzicht blijkt, kregen mijndriehoek.be, fitinjehoofd.be, mmk.be, 10000stappen.be en gezondheidstest.be de meeste bezoekers over de vloer.

Nieuwe websites(pagina’s): -

Gesloten pagina’s: digitaal informatie-uitwisselingsplatform met Logo’s (vervanging huidige extranet met uitgebreidere mogelijkheden cf. MMK-forum, dropboxsysteem, …)

In 2012 is een verkenning gedaan naar de mogelijkheden om een digitaal uitwisselingsplatform op te zetten voor de Logo’s en, in uitbreiding, voor alle intermediairs betrokken bij gezondheidspromotie. Een gemengde werkgroep (VIGeZ-Logo’s) onderbouwde en werkte een projectplan uit voor de ontwikkeling van een digitaal kennis- en communicatieplatform. De beslissing tot oprichting van deze gemengde werkgroep werd genomen na voorstelling op het interlogo van maart van het digitaal uitwisselingsplatform Wingez. Wingez is uitgewerkt door het Nederlands Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie en werd gebruikt door de sector van preventieve gezondheidszorg in Nederland. Omdat de Logo-coördinatoren de nood voelden aan extra toelichting over de mogelijkheden en het nut van een digitaal kennis- en communicatieplatform volgde op het interlogo van mei nog een extra toelichting over kenni.s.m.anagement door Dieter Van Parys (MMK). Inspiratie werd ook gevonden bij Kennisnet Nederland (uitgewerkt voor de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten in Nederland). 15

-

Het door de werkgroep uitgewerkte projectvoorstel was echter zeer ambitieus, met uitgebreide functionaliteiten, waardoor enkel uitvoerbaar mits extra middelen en mankracht voor de coördinatie van het project, voorbereiding van implementatie ifv gebruik door Logo’s en brede sector van GP, later onderhoud en vernieuwing van platform, … . Eind 2012 werd beslist om niet verder te gaan met de uitwerking van een digitaal-uitwisselingsplatform. Deze beslissing kwam er na ontvangst van offertes, na overleg met het VAZG i.v.m. wenselijkheid van dergelijk grootschalig communicatieplatform en de koppeling/complementariteit hiervan met het CIRRO, en na aftoetsing bij de andere GP-organisaties op het sectoroverleg naar samenwerkingmogelijkheden die, hoewel zeer geïnteresseerd, niet de mogelijkheid zagen tot actieve (financiële) participatie. In 2013 wordt naar een goedkoper en beperkter alternatief gezocht (bv. Office 365 en Sharepoint). Nieuwe en geactualiseerde pagina’s over gezondheidsbevordering naar en voor kansengroepen http://www.vigez.be/home kansengroepen Nieuwe en geactualiseerde pagina’s over wetenschappelijke ondersteuning http://www.vigez.be/home kennis en kwaliteit Nieuwe en geactualiseerde pagina’s over geestelijke gezondheidsbevordering http://www.vigez.be/home geestelijke gezondheid.

Actualisatie van bestaande portaalsites en project-websites:

- www.fruit-op-school.be: met aandacht voor aanpassingen in het kader van ontwikkelingen inzake EU

-

-

-

-

-

School Fruit. De website wordt up to date gehouden, inclusief de toevoeging van het nieuwe educatief materiaal in Jommeke lay-out. Door de werkgroep LOS (Vlor), waarvan VIGeZ actief lid is, werd een document rond ouderparticipatie uitgewerkt. Tutti Frutti werd hierbij als concreet voorbeeld uitgewerkt. Dit resulteerde in een bijkomend tabblad voor ouders op de website www.fruit-op-school.be. www.10000stappen.be: de website werd permanent actueel gehouden. www.fitinjehoofd.be: De website werd actueel gehouden. Links, filmpjes en foto’s werden op regelmatige basis nagekeken en aangepast en de activiteitenlijsten en vormingsdata werden aangepast naargelang de activiteiten die werden doorgegeven door partners. Tevens werd er voor gezorgd dat er een plaats is voor of duidelijke verwijzing naar de doelgroepspecifieke methodieken m.b.t. geestelijke gezondheidsbevordering (Goed gevoel stoel, NokNok, Zilverwijzer). Op basis van grondig vooronderzoek werd een concept uitgewerkt voor een portaalsite geestelijke gezondheidsbevordering zodoende dat de methodieken en het kader van geestelijke gezondheidsbevordering meer bekendheid verwerven bij het brede publiek, professionals en intermediairs. Dit vond een neerslag in het projectplan “Ontwikkeling Portaalsite Geestelijke Gezondheidsbevordering” en werd aan het Agentschap bezorgd. De website is een instrument mede ter ondersteuning van de Logo’s. Het up-to-date houden van de website gebeurt door de projectmedewerker gefinancierd met aparte projectfinanciering VAZG. www.noknok.be: Deze website voor geestelijke gezondheidsbevordering bij jongeren die in september 2011 gelanceerd werd, is regelmatig geüpdate met verhalen van jongeren die bij de thema ingang (woordwolk) aan het juiste thema gekoppeld worden, het uploaden van filmpjes, posten van nieuwe poll’s, … In juli 2012 werd ook een Facebookpagina opgestart waarop verschillende malen per week tips en actualiteiten gepost worden. Goed gevoel stoel (http://www.fitinjehoofd.be/goedgevoelstoel.aspx). Ook de goed gevoel stoel pagina’s werden up to date gehouden. www.verdieneenbeloning.be: periodieke site van de 24 uur niet roken campagne waarop deelnemers zich kunnen inschrijven en feedback ontvangen. Met projectfinanciering VAZG. De website was online tijdens de projectperiode (april-juni). 1.708 rokers gingen op de Werelddag zonder Tabak de uitdaging aan om 24 uur niet te roken. Hiervan hebben 674 zich aan hun belofte gehouden, en 24 uur geen sigaret aangeraakt. 60 % van de deelnemers hebben zich via de website www.verdieneenbeloning.be aangemeld, 27 % van de deelnemers hebben zich telefonisch ingeschreven via Tabakstop en de overige 13 % werd manueel ingeschreven door het VIGeZ. Op de website verdieneenbeloning.be werden de regionale programma’s vermeld en kon het aantal inschrijvingen per provincie worden gevolgd. www.fitteschool.be: de website wordt onderhouden door de Stichting Vlaamse Schoolsport met advies van VIGeZ. In 2012 werden actiefiches van nieuwe methodieken, acties en materialen toegevoegd. VIGeZ gaf telkens advies over de kwaliteit van de materialen en schreef mee teksten uit. De organisatie en opvolging van de Fitte schooldag was de hoofdactiviteit in 2012: VIGeZ vulde voor SVS een deel van het voedingsprogramma in en gaf advies over invulling, verloop en feedback naar de scholen. www.gezondeschool.be: omdat de website grondiger vernieuwd wordt dan oorspronkelijk gepland, zal de herwerkte website klaar zijn voorjaar 2013. Naast volledige inhoudelijke actualisatie en 16

-

-

-

-

-

-

-

-

-

vernieuwing wordt de site ook structureel herwerkt, conform de structuur van de andere settingwebsites (www.gezondegemeenten.be en www.gezondwerken.be) . www.evaluatie.gezondeschool.be: geen aanpassingen www.feelfree.be: in 2012 werd nagegaan of de methodiek en bijhorende website moet worden aangepast. Samen met de Logo’s heeft VIGeZ, op basis van een uitgevoerde evaluatie door Hogeschoolstudenten Antwerpen en ervaringen van Logo-medewerkers, opgelijst wat de knelpunten voor implementatie zijn en welke oplossingen mogelijk zijn. De gesignaleerde problemen betreffen, zo blijkt uit Logo-feedback, zowel de methodiek als de verbetering van de randvoorwaarden voor implementatie. Beslist werd om de update van Logo Brugge-Oostende (start voorzien najaar 2012) af te wachten en, indien positieve resultaten, implementatie op Vlaams niveau van de vernieuwde ‘Feel free’ voor te bereiden. Omwille van een personeelswissel in Logo Brugge-Oostende werd de update echter door het Logo ‘on hold’ gezet. VIGeZ heeft daarom de update opnieuw in zijn planning 2013 opgenomen, met focus op beroeps- en bijzonder onderwijs (als onderdeel van aanpak voor rokers met lage SES en met de hulp van erkende tabakologen). www.hartelijkebuurt.be: de aangepaste applicatie werd opgenomen in het ad hoc project voedingsen bewegingsbeleid in kleine gemeenten ‘Zot van Gezond’ en wordt verder via deze weg geïmplementeerd. www.gezondheidstest.be: nieuwe pagina over de actieve voedingsdriehoek op www.gezondheidstest.be. Deze pagina is online geplaatst naar aanleiding van de lancering van de herziene actieve voedingsdriehoek in maart. www.mijndriehoek.be: De nodige aanpassingen naar aanleiding van de herziening van de actieve voedingsdriehoek zijn opgelijst en uitgevoerd. www.gezondeschool.be/kieskeurig: In het online analyse-instrument Kieskeurig is het niet meer nodig de hele vragenlijst in één keer te doorlopen. Najaar 2012 werd deze in de onderdelen ‘educatie’, ‘beleid’, en ‘aanbod’ uitgesplitst zodat je dit per onderdeel kan invullen en het advies op maat per onderdeel of als één geheel kan opvragen. www.mmk.be: nieuwe fiches/webpagina’s/nieuwsberichten over diverse actuele thema’s (i.s.m. Logo’s). Op de site zijn nieuwe pagina’s gemaakt met informatie voor huisartsen. Deze informatie zal begin 2013 worden doorgegeven aan Domus Medica en is door de MMK’s eind 2012 al verspreid naar de voorzitters van de huisartsenkringen en/of de LOK’s. Nieuwe fiches zijn op de site toegevoegd over : ambrosia – vast opgestelde zendantennes (gsm, umts, astrid, 4G, LTE, WiMax) – bedwants – fogging – kwik – IARC – Raad Van Europa). De fiches over ozon/hitte , hoogspanning, minerale vezels, schimmel, formaldehyde, huisstofmijt, CO en VOS zijn geactualiseerd. Er werden 21 nieuwsberichten geplaatst en nieuwe webpagina’s gemaakt over lood in drinkwater – demowoning Brugge – bedrijven en communicatie, … . Daarnaast zijn verschillende pagina’s ge-up-date: pagina “over ons”, alle pagina’s over bonk, eikenprocessierups, regio-pagina Antwerpen, straling, onderwijs, huisartsen, … . Eind 2012 werd ook een offerte opgesteld voor een nieuwe website. www.eikenprocessierups.be: recente nieuwsbrieven geplaatst www.koolstofmonoxide.be: geen aanpassingen www.lekkerfris.be: toevoeging nieuwsbericht over zon en ozon, informatie over loden leidingen en drinkwater www.airatschool.be: toevoeging toepassing a@s in verschillende vakken, bondige presentatie (powerpoint), FAQ-vraag (waarom meten we CO²) Op beide websites: implementatie van nieuw inschrijvingssysteem, nieuwe excel-tool, en aanmaak van een facebook-pagina die actueel wordt gehouden door de werkgroep MGOS. Onderhoud van de sites gebeurt samen met de MMK van Logo Zenneland. www.nvgezond.be (externe financiering ESF). nv gezond heeft een toolbox ontwikkeld om -in het kader van interbedrijfssamenwerking- op een laagdrempelige manier gezondheidsactiviteiten op te zetten. Deze toolbox met praktische werkinstrumenten is gratis en integraal te downloaden op de www.nvgezond.be. De website is ook een van de communicatiekanalen via welke de wedstrijd ‘ nv gezond award’ gelanceerd werd. De eerste 8 inschrijvers voor de wedstrijd kregen een gratis startpakket met dienstverlening, waardoor de opgeleide deskundigen meteen ervaring konden opdoen bij het begeleiden van bedrijven en het uitvoeren van de consultaties leefstijladvies. Ook de uitreiking van de ‘nv gezond award’ op 27 september 2012, de voorstelling van de jury en de bekendmaking van de 2 winnaars (één uit de categorie ‘individuele KMO’ en een tweede uit de categorie ‘bedrijventerreinen’) werden via de website bekend gemaakt. Na evaluatie van de deelnamedossiers werden tevens een aantal good practcies op de website geplaatst die als inspiratie voor andere KMO’s en hun bedrijfsleiders kunnen 17

-

dienen. Tot slot werd ook een overzichtstabel op de website geplaatst waar KMO’s eenvoudig terecht kunnen voor het vinden van dienstverleners voor verschillende gezondheidsthema’s. www.gezondwonen.be: geen inhoud geplaatst: deze website zal worden gebruikt in kader van het project Gezond Wonen (zie verder)

Actualisatie van bestaande databanken: -

www.gezondeinspiratie.be: databank met bestaande gezondheidsinterventies naar kansarme

-

Databank INVENT: databank met educatieve materialen voor het onderwijs over gezondheid en

-

Databank Meetinstrumenten: databank met meetinstrumenten die aansluiten bij de inhoudelijke

-

Doczone gezondheid en milieu http://dms.mmk.be: studies, projecten, documenten, brochures,

doelgroepen, algemeen en thematisch (zie eerder) gezondheidsthema’s. werking van VIGeZ.

-

-

-

folders, verslagen over de medisch milieukundige werking in Vlaanderen permanente aanvulling (60 plaatsingen) Forum Gezondheid en milieu. Permanente aanvulling. In 2012 werden een 150-tal posts op het forum geplaatst. Daarnaast worden heel wat documenten gedeeld via dropbox (zowel permanente documenten als werkdocumenten). CIRRO: Het ondersteuningsaanbod voor Logo’s werd up to date gehouden voor de verschillende gezondheidsthema’s, settings en doelgroepen, conform de afspraken met het agentschap. In kader van het overleg over CIRRO heeft VIGeZ, op vraag van het agentschap, een voorstel uitgewerkt voor vereenvoudiging van de actiestrategieën. Na overleg met de sector werden deze vereenvoudigde actiestrategieën binnen CIRRO toegepast vanaf najaar 2012. Er werd ook afgesproken dat de kwaliteitscriteria, die VIGeZ uitwerkte en gebruikt voor het toetsen van de ondersteuningsmiddelen van andere organisaties, vanaf najaar 2012 ook door de andere partnerorganisaties als toetsingscriteria zullen worden gebruikt. De servicepagina’s waartoe de medewerkers van het agentschap, Logo’s en VIGeZ toegang hebben, werden actueel gehouden.

Communicatieplannen:

-

-

Het communicatieplan van VIGeZ 2012 voor de thema’s/settings en doelgroepen is aan het agentschap bezorgd eind januari. Dit communicatieplan van VIGEZ als organisatie sluit aan bij het ruimer communicatieplan van het actieplan voeding en beweging, waar ook advies voor werd verleend (zie opdracht 2). In 2012 werd ook een aanvang gemaakt met de introductie van nieuwe mediatechnieken:  ontwikkelen digitaal informatie-uitwisselingsplatform met Logo’s (zie eerder).  Gebruik van QR’s op alle nieuwe publicaties: gebeurt systematisch.  Verdere toepassingen volgden na interne vorming (in kader van het VTO-beleid) voor het voltallige personeel: ‘conversation starters’ door Talking Heads. Na deze vorming werd een audit uitgevoerd over de aanwezigheid van het VIGeZ in de sociale media, evenals een enquête bij Logo’s en andere intermediairs in de sector gezondheidspromotie. Het resultaat is dat het VIGeZ aan de slag gaat met Twitter (zie verder) en dat de nood bevestigd werd aan een communicatieen uitwisselingsplatform. Een social media policy voor het VIGeZ als organisatie werd afgewerkt in het najaar (bijlage 5). Een sociale media policy regelt het gebruik van sociale media in een organisatie en biedt een antwoord op vragen als: Waarop moet je letten bij sociale media? Wat doe je wanneer iemand kritiek heeft op de organisatie waarin je werkt? Wie spreekt in naam van de organisatie? De sociale media policy maakt de VIGeZ-medewerkers met andere woorden bewust van de impact van sociale media.  Gebruik van de nieuwe media door VIGeZ in 2012: Twitter: Het VIGeZ heeft sinds het najaar van 2012 een Twitter-account (@VIGeZine) aangemaakt die beheerd wordt door de communicatiemanager. Vormingen, studiedagen, nieuwe brochures en folders, persberichten en actualiteit worden via Twitter bekendgemaakt. Vanaf nu zal de VIGeZ Twitter-account ook worden meegenomen in nieuw communicatiemateriaal.

18

Ook voor het project ‘gezonde gemeente’ bestaat er een Twitter-account: @GezondeGemeente. Die wordt beheerd door de stafmedewerker gezonde gemeente, in samenspraak met de communicatiemanager. Facebook: Momenteel heeft VIGeZ 4 Facebook-pagina’s waarvan 3 actief worden beheerd door de communicatieverantwoordelijke: - 10.000 stappen: 2 keer in de week wordt er gepost op de Facebook-pagina van 10.000 stappen. Dit kan gaan van tips en weetjes tot nieuwe 10.000 stappen wandelroutes en artikels uit de actualiteit. De pagina richt zich naar volwassenen vanaf 18 jaar. - Tutti Frutti: 1 à 2 keer in de week wordt er gepost op de Facebook-pagina van Tutti Frutti. Net zoals bij 10.000 stappen worden er vooral tips, weetjes en artikels uit de actualiteit gepost, maar ook informatie over de wedstrijd (start van de inschrijvingsperiode en bekendmaking van de winnaars). De pagina richt zich naar leerkrachten uit het basisonderwijs. - NokNok: tot eind 2012 werd er 5 keer in de week gepost op de Facebook-pagina van NokNok. Die werd beheerd door het communicatiebureau Content Cowboys. Net zoals bij 10.000 stappen en Tutti Frutti worden er tips, weetjes en artikels uit de actualiteit gepost. De pagina richt zich naar jongeren van 13 tot 16 jaar en naar jeugdorganisaties. Afhankelijk van nieuwe (project)financiering wordt hiermee verder gegaan in 2013. - VIGeZ: De VIGeZ-facebook-pagina wordt op een andere manier beheerd dan de andere pagina’s, omdat het een te grote doelgroep aanspreekt. Ze wordt vooral gebruikt als extra communicatiekanaal voor de VIGeZ-website. - In 2013 zal er een nieuwe Facebook-pagina in het kader van de website www.vlaanderenstoptmetroken.be gecreëerd worden.



VIGeZ organiseerde ook een opleiding voor intermediairs ‘Sociale media in uw communicatieplan’ toegespitst op gezondheidspromotie. Deze opleiding die ingevuld werd door de Kwaliteitsacademie Nederland (TNO) ging door op 20 en 27 september (zie opdracht 15).

INDICATOR 5: AANTAL DOWNLOADS VAN SPECIFIEKE PRODUCTEN PDF's

aantal downloads

presentatie_actieve_voedingsdriehoek.pdf

2867

VD_praktischegids_2012.pdf

2536

VD_praktischegids_fiches-per-groep_2012.pdf

2135

VD_driehoek_ZW_leeg.pdf

1568

voedselzandloper-onder-de-loep_artikel-TVD.pdf

1548

VD_praktischegids_fiches-per-leeftijd_2012.pdf

1385

VD_driehoek_affiche_marok.pdf

1258

GV_folder_griep.pdf

1133

VD_aanbevelingen_inname.pdf

1133

VD_driehoek_affiche_turks.pdf

1030

De top 10 van pdf downloads wordt traditiegetrouw aangevoerd door diverse publicaties rond de actieve voedingsdriehoek (zie hierboven), aangevuld met het artikel ‘De voedselzandloper onder de loep’ en de folder over de griepvaccinatie.

INDICATOR 6:

AANTAL INHOUDELIJKE ONDERSTEUNINGSINITIATIEVEN BIJ MEDIA-CAMPAGNES VAN DE OVERHEID

-

1 augustus 2012: Wedstrijd ‘pimp jouw jeugdlokaal’ ter promotie van de website NokNok: opmaak persbericht 19

-

-

10 oktober: Bekendmaking winnaar van wedstrijd ‘pimp jouw jeugdlokaal’ bij lancering van NokNok.be: voorbereiding persconferentie + opmaak persbericht. Minister Vandeurzen is aanwezig in het winnende jeugdlokaal in Ekeren. Samen met Eline De Munck brengt hij de eerste verfstreken aan op de muren van het jeugdlokaal 26 oktober: Bekendmaking website ‘Vlaanderen stopt met roken’ op symposium gezondheidspromotie: opmaak persbericht 28 november: Jobfit KMO in samenwerking met Fevia: persconferentie + opmaak persbericht

INDICATOR 7:

RESULTATEN VAN DE TEVREDENHEIDSMETING BIJ DE GEBRUIKERS BETREFFENDE DE ACTUALITEIT VAN DE VERSTREKTE INFORMATIE VIA DE WEBSITE, DE VERSTREKTE DOCUMENTATIE, INFORMATIE EN PUBLICATIES (ÉÉN TEVREDENHEIDSMETING PER CONVENANTPERIODE)

De tevredenheidsmeting voor de convenantperiode 2006-2010 is gebeurd in 2008, de resultaten zijn opgenomen in het verslag van het voortgangsrapport 2008. Er komt een nieuwe tevredenheidsmeting in de verlengde periode van het convenant (2011-2015).

20

Opdracht 2:

Verlenen van adviezen ten eerste aan de overheid, in tweede instantie aan de Logo’s en daarnaast ook aan wetenschappers en intermediairs. Overleggen met de overheid, de Logo’s, wetenschappers en intermediairs. Participeren aan werkgroepen op vraag van de Vlaamse overheid. Aantal Verleende adviezen - Overheid - Logo’s - Instellingen wetenschap en openbaar nut - Onderwijs - Preventieorganisaties - Profit sector - Gezondheidszorg - Welzijn - Socio-cultureel en sport - Studenten/leerlingen - Algemeen publiek - Media Verleende adviezen, trainingen, informatieverstrekking m.b.t. kwaliteitsvolle projecten

2009 415 51 82 12

2010 548 104 107 16

2011 290 63 60 11

2012 444 81 118 8

106 54 20 16 16 14 20 13 11

102 47 29 50 17 27 18 4 27

38 18 13 27 8 12 9 3 30

49 51 32 9 13 14 11 8 50

29

42

*

*

*wordt niet meer als dusdanig geregistreerd en zit verspreid onder de indicators informatie, adviesverstrekkingen, bijeenkomsten en vormingen.

INDICATOR 1: AANTAL EN AARD VAN DE VERLEENDE ADVIEZEN In 2012 werden 444 adviezen verstrekt waarvan 183 ‘grote’ adviesvragen. Deze laatste nemen minstens een halve dag maar vaak veel meer tijd in beslag, bijv. omdat er meerdere stafmedewerkers, elk vanuit de eigen expertise, hierbij advies moeten verlenen. Voor de volledige lijst met adviezen (aantal, aard, sector vraagsteller en tijdsinvestering): zie bijlage 6. Nominaal is het aantal grote adviesvragen gestegen in vergelijking met 2011: 183 in 2012 tegenover 146 ‘grote’ adviesverleningen in 2011 (na de stijging in 2011, nogmaals een stijging met bijna 25 %). Complexe adviesvragen werden het vaakst gesteld door overheid (43), Logo’s (33) preventieorganisaties (32) en onderwijs (31). De meeste adviesvragen werden, zoals voorgaande jaren, gesteld door de Logo’s en de overheid. Opvallend zijn het stijgend aantal vragen van de Logo’s (bijna verdubbeling) en van preventie-organisaties. Ook het aantal vragen vanuit de media stijgt jaar op jaar. De resp. opvallende stijging versus daling van het aantal vragen vanuit de preventie-organisaties vs gezondheidszorg is voor een deel te verklaren uit de ‘herdefiniëring’ van organisaties: vanaf 2012 worden alle organisaties die een erkenning hebben van de Vlaamse overheid als partner- of terreinorganisatie gegroepeerd onder ‘preventieorganisaties’. Het thema waarrond het meest advies gevraagd wordt blijft gezonde voeding, sinds dit jaar gevolgd door beweging. Ook voor de andere gezondheidsthema’s zoals geestelijke gezondheidsbevordering en tabakspreventie vinden intermediairs de weg naar VIGeZ. Dit geldt zeker ook voor de adviesverlening over hoe kwaliteitsvol werken aan gezondheidsbevordering in het algemeen en binnen settings specifiek.

21

INDICATOR 3:

OVERZICHT

VAN DE DEELNAMES AAN BIJEENKOMSTEN BETREFFENDE GEZONDHEIDSBEVORDERING EN ZIEKTEPREVENTIE EN HIERAAN GERELATEERDE THEMA’S, GERICHT OP ADVISERING EN VERSPREIDING EN UITWISSELING VAN KENNIS EN EXPERTISE, PLEITBEZORGING VOOR REGELGEVING IN HET KADER VAN HET FACETTENBELEID (OP EIGEN INITIATIEF – OP VRAAG VAN DERDEN – OP VRAAG VAN DE OVERHEID)

1. Op eigen initiatief - Sectoroverleg Gezondheidspromotie: twee vergaderingen per jaar (voorjaar/najaar). De vaste

-

-

-

agendapunten in 2012 waren: de stand van zaken van de masteropleiding GVO/GB, de Vlaamse werkgroepen, ervaringsuitwisseling (de ethische code voor de sector gezondheidspromotie, bibliotheeksysteem Koha), lopende projecten. Nieuw erkende partner- en terreinorganisaties werden uitgenodigd om aan te sluiten bij het Sectoroverleg. In april organiseerde prof. Lea Maes een infosessie voor de leden van het Sectoroverleg over de geplande uitbreiding van de masteropleiding. Partneroverleg: In het kader van de samenwerking tussen de partnerorganisaties VIGeZ, VAD en Sensoa bij de uitvoering van de convenanten kwamen de partners één keer samen. Agendapunten betroffen o.a. de wet op de overheidsopdrachten, voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen, social media policy, de uitbreiding van het sectoroverleg. Vlaams Griepplatform: bijeenkomst ter voorbereiding van de Vlaamse griepvaccinatiecampagne. Het Vlaams Griepplatform staat garant voor een structurele samenwerking tussen het VIGeZ, de Logo’s en andere betekenisvolle partners voor griepvaccinatie op Vlaams niveau. Het zorgt voor een samenhangende en eenduidige Vlaamse griepvaccinatiecampagne. Het Vlaams Griepplatform werd gecoördineerd door het VIGeZ en is samengesteld uit: Domus Medica vzw, Het Vlaams Apothekers Netwerk, de Vereniging der Coöperatieve Apotheken van België, Omtrent Gezondheid, Intermutualitisch College, Vlaamse Diabetes Vereniging vzw, Vlaamse Ouderenraad en een vertegenwoordiger van de Logo’s. Het Vlaams Griepplatform kwam samen op 23 mei 2012. Op de agenda stond: campagne 2012, chronisch zieken, 65-plussers, gezondheidswerkers, varia. Vlaams Platform Rookstopaanbieders: in het kader van het project ‘Promotie lokaal rookstopaanbod’ werd het Vlaams Platform Rookstopaanbieders nieuw leven ingeblazen. Het Platform kwam samen in mei en september. Op de agenda in mei stond de voorstelling van het project ‘Versterking rookstopinitiatieven’ (ontwikkeling, stand van zaken en planning) en de afstemming met tabakstop.be; daarnaast werd de ontwikkeling van een gedeelde boodschap voor stoppen met roken besproken en de poging om de farmaceutische firma Pfizer (die medicijnen ter ondersteuning van rookstop produceert) bij dit initiatief te betrekken. Een gedeelde boodschap werd uitgewerkt tegen september 2012 en op de website Vlaanderenstoptmetroken.be geplaatst. De boodschap wordt momenteel onderschreven door 14 organisaties. Ook de mogelijke toekomstige rol van een Vlaams ‘Stoppen-met-rokennetwerk’ kwam aan bod.

2. Op vraag van derden 3. Op vraag van de overheid Het volledige overzicht van deelnames aan bijeenkomsten op vraag van overheid en derden is weergegeven in bijlage 7. Uit het overzicht kan worden besloten dat ook in 2012 medewerkers van het VIGeZ op vraag deelnemen aan een zeer groot aantal bijeenkomsten: - 101 bijeenkomsten op vraag van de overheid, waarvan 2/3 of 75 bijeenkomsten op vraag van het kabinet van Minister Vandeurzen of van het agentschap Zorg en Gezondheid, incl. Toezicht Volksgezondheid. - Meer dan 220 bijeenkomsten op vraag van derden, waarbij bijeenkomsten op vraag van onderwijs en preventieorganisaties de grootste groep uitmaken: 61 bijeenkomsten op vraag van de onderwijssector, 48 van preventieorganisaties. Het aantal bijeenkomsten op vraag van Logo’s waaraan werd deelgenomen is 24.

22

Aan sommige bijeenkomsten namen daarenboven meerdere medewerkers deel. Daarnaast is ook duidelijk dat bijeenkomsten vrijwel altijd inhoudelijke voorbereiding vragen en er vaak ook nazorg is of bijkomende adviesverleningen aan de organisator van de bijeenkomsten. De bijeenkomsten waaraan VIGeZ-medewerkers deelnemen in kader van een lopend project of methodiek (vb. extern gefinancierd project) of in kader van het georganiseerde overleg met Logo’s (zie opdracht 10) zijn niét in bovenstaande cijfers inbegrepen. VIGeZ-medewerkers namen daarnaast, in functie van ontwikkeling en bijscholing van eigen expertise, ook deel aan 36 studiedagen, congressen en trainingen. Nieuwe VIGeZ-stafmedewerkers volgen ook de 5-daagse basisopleiding gezondheidspromotie (zie opdracht 15). Wat de inhoud betreft was er een groot aantal bijeenkomsten waarbij een beroep werd gedaan op de expertise van de VIGeZ-medewerkers inzake gezondheidspromotie algemeen en naar werken aan gezondheid binnen de setting onderwijs, werk en lokaal. Het hoge aantal bijeenkomsten over voeding en/of beweging is opvallend.

INDICATOR 4:

RESULTATEN VAN DE TEVREDENHEIDSMETING BIJ DE GEBRUIKERS BETREFFENDE DE WETENSCHAPPELIJKE ONDERBOUWING, DE AFSTEMMING OP DE BEHOEFTEN, DE BRUIKBAARHEID, DE KWALITEIT EN DE SNELHEID VAN HET ADVIES (ÉÉN TEVREDENHEIDSMETING PER CONVENANTPERIODE)

De tevredenheidsmeting voor de convenantperiode 2006-2010 is gebeurd in 2008, de resultaten zijn opgenomen in het verslag van het voortgangsrapport 2008. Er komt een nieuwe tevredenheidsmeting in de verlengde periode van het convenant (2011-2015).

23

Opdracht 3:

Verlenen van informatie en advies aan de media, pro-actief en reactief.

INDICATOR 1:

OVERZICHT ‘VIGEZ IN DE PERS’ (BIJLAGE 8)

Het VIGeZ kwam in 2012 op regelmatige tijdstippen en met verschillende thema’s aan bod in de media. Het meest besproken thema van 2012 was ongetwijfeld ‘gezonde voeding’ mede door de vernieuwde actieve voedingsdriehoek en de introductie van de ‘voedselzandloper’. Zo goed als alle Vlaamse kranten (De Morgen, De Standaard, deredactie.be, Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad) wijdden een artikel aan de 15de verjaardag en de vernieuwing van de actieve voedingsdriehoek. Ook VRT-Radio had belangstelling voor dit item, net als de tijdschriften van organisaties uit de gezondheidssector: o.a. Diabetes Info, Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, Nicevzw en Weliswaar. In april 2012 introduceerde dr. Kris Verburgh ‘de voedselzandloper’, een voedingsvoorlichtingsmodel dat naar zijn mening de actieve voedingsdriehoek moet vervangen. De reactie hierop van het VIGeZ werd in eerste instantie opgepikt door Domus Medica. Daarna ging de bal aan het rollen: van augustus tot september was er massale aandacht voor de discussie tussen de actieve voedingsdriehoek en de voedselzandloper, zowel in de Vlaamse kranten (De Morgen, De Standaard, Metro, Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg) als op radio en televisie (VRT-journaal, VTM-nieuws en VRT-radio). Ook tijdschriften als Eos, Klasse, Psychologies Magazine, Bodytalk, Vitaya Magazine en het tijdschrift van de Onafhankelijke Ziekenfondsen namen naar aanleiding van deze discussie interviews met het VIGeZ af. Een succesvol item waren de resultaten van de bevraging bij scholen over zware metalen. Het VIGeZ bereikte hiermee de Antwerpse en Limburgse edities van Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. Ook op radio en televisie kwam het item meerdere keren aan bod. Zo gaf het VIGeZ een interview voor het VRT-journaal, VTM-nieuws, VRT-Radionieuws en kwam het bericht over zware metalen aan bod in het programma ‘De Avondspits’ op Q-Music. Ook tabakspreventie deed het in 2012 opmerkelijk goed. Zo kwam de nieuwe website ‘vlaanderenstoptmetroken.be’ regelmatig in de kijker met o.a. een interview met minister Jo Vandeurzen op het VTM-nieuws en met VIGeZ in het radionieuws van Q-music. Naast de nieuwe website, scoorde ook de campagne ’24 uur niet roken’ opnieuw goed. Vooral door de regionale katernen van Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws werd de campagne goed opgepikt. Net als vorig jaar kreeg de griepvaccinatiecampagne in 2012 heel wat persaandacht: het werd opgenomen door het VTM-nieuws, VRT-radionieuws, ATV, MNM en Q-Music. Ook in alle Vlaamse kranten werd de griepcampagne vermeld. Van alle settings kwam de setting ‘bedrijven’ het meest aan bod in de pers; zowel in de algemene pers als in de vakpers. Zo kende de bekendmaking van de finalisten en de winnaars van de ‘nv gezond award’ een succes in de regionale katernen van Het Laatste Nieuws, Gazet van Antwerpen, De Streekkrant en Het Nieuwsblad. Ook ATV (de regionale televisiezender van Antwerpen) en Radio 2 lieten het item niet onbelicht. Verder verscheen er een mooi interview met de 2 winnaars van de ‘nv gezond award’ in ‘Manager Magazines’, hét vaktijdschrift voor ondernemers. Jobfit, een ander project binnen de setting bedrijven, verscheen dan weer uitgebreid in HRMagazine, het grootste HR-blad van Vlaanderen. Ook ‘Zot van Gezond’ werd onder de aandacht gebracht in het ‘Vlaams Tijdschrift voor Sportbeheer’, het tijdschrift van ISB. Dat het VIGeZ door de buitenwereld erkend wordt als hét expertisecentrum inzake gezondheidspromotie, werd ook duidelijk door de vele adviesvragen van de media (50). Zo werden VIGeZ-medewerkers gevraagd om advies te geven (vooral over de thema’s gezonde voeding, beweging, tabakspreventie) in meerdere radioprogramma’s als Hautekiet (Radio 1), Inspecteur Decaluwé (Radio 2), De Avondspits (Q-Music) en Eva Daeleman (MNM), alsook in het televisieprogramma De Kruitfabriek (Vier).

Artikels in professionele pers -

Vanhauwaert, E. (2012). De actieve voedingsdriehoek is jarig. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, 38 (2). Servranckx, V. (2012). Een gezondheidsbeleid: haalbare kaart voor KMO’s. Veiligheidsnieuws, 174. Vanhauwaert, E. (2012). De voedselzandloper onder de loep. Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek, 38 (4). Vanhauwaert, E., J.P. Souffriau (2012) Tandvriendelijk voedingsadvies. Lekker en gezond, ook voor onze mond. Nutrinews, 3, 3-6. 24

-

Lyphout, H. Valpreventie in Vlaanderen: BOEBS en de Week van de valpreventie, p.204-2012. In: A. Van Assel & E. Messelis, Leren niet verleren. Voor wie ouderen wil ondersteunen bij leren. Garant (2012), 309 p. Buytaert, B. en Willems S., De SONG-scan: detectie van sociale ongelijkheid, in: Nuyens, I., Mertens, J. (2012) Preventie en gezondheid in Vlaanderen doorgelicht, Kluwer, 174 p.

INDICATOR 2:

AANTAL EN AARD VAN DE VERLEENDE DOCUMENTATIE EN ADVIES AAN MEDIA

In 2012 verleenden VIGeZ-medewerkers 50 keer documentatie en advies aan diverse media. Bijlage 9 geeft een overzicht van de aard hiervan.

INDICATOR 3:

AANTAL EN AARD VAN DEELNAMES AAN BIJEENKOMSTEN OP VRAAG VAN MEDIA

In 2012 waren er geen deelnames aan bijeenkomsten op vraag van media.

INDICATOR 4: -

-

PERSMOMENTEN EN PERSBERICHTEN ZIJN VOORAF MEEGEDEELD AAN HET KABINET EN HET AGENTSCHAP (BIJLAGE 10)

9 maart en 12 maart: Vernieuwde actieve voedingsdriehoek (boekvoorstelling + persbericht) 12 maart: Risico-inventarisatie zware metalen in kader van educatief pakket ‘Speel op Veilig’ (persbericht) 26 maart: nv gezond award beloont aandacht voor gezondheid op de werkvloer (persbericht) 23 april: Aftrap week van de valpreventie: VIGeZ heeft feedback gegeven op persbericht EVV 25 april: Nieuw lesmateriaal van Tutti Frutti (persbericht enkel naar onderwijspers) 23 mei: Wedstrijd Rookvrije Klassen (persbericht) 24 mei: Actiemaand ’24 uur niet roken’ (persconferentie + persbericht) 31 mei: Werelddag tegen tabak: Nationale Coalitie tegen Tabak heeft een persbericht uitgestuurd over de resultaten van een studie bij jongeren. VIGeZ heeft het persbericht nagelezen + logo van het VIGeZ is in het persbericht opgenomen. 6 juni: Voedings- en bewegingsbeleid van kleine gemeenten in kaart gebracht, in het kader van het project ‘Zot van Gezond’ (persbericht). 13 juni: Bekendmaking winnaars ’24 uur niet roken’ (persbericht) 18 september: Bekendmaking finalisten van nv gezond award (persbericht). 27 september: Bekendmaking winnaars van nv gezond award (persbericht). 3 oktober: Griepvaccinatiecampagne (persconferentie + persbericht). 10 oktober: Bekendmaking winnaar wedstrijd ‘Win een pimp van je lokaal’ in kader van Noknok (persconferentie + persbericht) 26 oktober: Lancering portaalsite stoppen met roken in Vlaanderen (persbericht) 28 november: Lancering Jobfti KMO (persconferentie + persbericht)

25

RESULTAATSGEBIED 2: DE ONTWIKKELING VAN METHODIEKEN Opdracht 4:

Het ontwikkelen van methodieken en aanpassen van bestaande methodieken, prioritair ten behoeve van de Logo-netwerken en in tweede instantie van andere intermediairs

Bij de opmaak van de planning 2012 maakte het agentschap drie opmerkingen bij dit resultaatsgebied:

1. “Het agentschap merkt op dat voor dit resultaatgebied opvallend veel gerekend wordt op of nog vooruitgekeken wordt naar tijdelijke projectfinanciering en dus dat de basiswerking van VIGEZ voor een groot deel afhankelijk is van aparte financieringsbronnen ipv kan verzekerd worden met de basissubsidiëring. Dit is een tendens die zich al een tijdje laat zien, maar nu toch erg opvallend blijkt. Daarom is van belang te vermelden dat de recente uitbreiding hierin gedeeltelijk ademruimte moet geven. De initiatieven die met de uitbreiding samenhangen, worden daarom net als dit jaarplan kort opgevolgd door agentschap. Om dubbele financiering te voorkomen wordt gelet op de aparte weergave van de initiatieven uit convenant en BVR, maar toch met oog voor samenhang waar relevant.” In opvolging van deze opmerking is er in de loop van 2012 een regelmatige opvolging geweest van de output van de capaciteitsuitbreiding via: - Overleg met dossierbeheerders van het agentschap: o Overleg J. Konings met B. Buytaert en W. De Wael op 14 juni, 17 september en op 12 november (hierbij waren ook het kabinet en vertegenwoordigers van de Logo’s aanwezig). In het voorjaar is de opvolging gebeurd via mail. o Overleg E. De Smet met E. Vanhauwaert en R. Van Acker op 27/2, 12/3, 16/4, 14/5 en 18/6. Intensief overleg E. De Smet met R. Van Acker betreffende registratietool 10.000 stappen. o Overleg A.Witpas met S. Hendrickx op 5 september. - Zichtbare dagelijkse output: via het beantwoorden van adviesvragen vanuit agentschap m.b.t. beweging en voeding, het verstrekken van voorbereidende nota’s, voorbereidend overleg en aanleveren van ideeën voor de Vlaamse werkgroep voeding en beweging (zie opdracht 2). - De uitbreiding van de basisexpertise tabak is tot nog toe niet zoals verhoopt verlopen. Oorzaak hiervan zijn de problemen bij de aanwerving van een nieuwe stafmedewerker tabakspreventie: door lange opzegperiode bij vorige werkgever pas in dienst gekomen midden april, na 2 ½ maanden tewerkstelling heeft de stafmedewerker zelf ontslag gegeven binnen de proefperiode, de nieuwe kandidaat –als beste weerhouden na een nieuwe selectieronde- heeft de functie uiteindelijk niet aanvaard. Een derde selectieronde werd opgestart waarna in december een arbeidsovereenkomst werd afgesloten: de nieuwe stafmedewerker tabakspreventie start op 21 januari 2013. - Voorstel van VIGeZ-planning 2013 (na overleg met het agentschap definitief afgewerkt eind januari 2013). Uit deze planning blijkt dat de nieuwe medewerkers hun opdracht volledig opnemen en dat aantoonbare extra output zal worden geboden m.b.t.: o Het bieden van ondersteuning aan Logo’s bij hun disseminatie-opdracht naar gemeenten en hun lokaal netwerk o Het beschikbaar stellen van sterkere basisexpertises en methodieken voor voeding en voor beweging o Verhoogde output van methodieken voor tabakspreventie

2. Een andere opmerking van het agentschap was dat “VIGEZ, los van voorgaande, mogelijks nog andere interne herstructurering van personeel moet overwegen om prioriteiten het hoofd te bieden.” Deze interne herstructurering was reeds gepland en is ook uitgevoerd via herschikkingen binnen het team:  De stafmedewerker voor het thema sensibilisatie BKO combineerde vanaf april het thema BKO met het thema vaccinaties (betreffende stafmedewerker werd niet vervangen)  De opdrachten van de seniorstafmedewerker wetenschappelijke ondersteuning werden herverdeeld binnen het team seniorstafmedewerkers. Enkel voor de deelopdracht ‘evaluatie van interventies’ (resultaatsgebied 5) werd in beperkte vervanging voorzien (30 %). 26

De opdrachten van de seniorstafmedewerker voeding (80 % tewerkstelling) werden intern herverdeeld. Met de vrijgekomen middelen werd een halftijdse stafmedewerker beweging aangeworven (start januari 2013) en een halftijdse stafmedewerker voeding.  Voor uitvoering van het project FijH 2011-2012 en voor ondersteuning bij de werking naar onderwijs werd extra geïnvesteerd in capaciteit (4 maanden 80 %) met tijdelijke middelen van het Fonds Sociale Maribel Daarnaast stelde het VIGeZ voor om bovengenoemde bemerking uitgebreid te bespreken op een toekomstgericht overleg met het VAZG (niet doorgegaan, vraag zal worden herhaald in 2013).



3. Vraag van het agentschap: “Heeft Vigez zelf een goed overzicht van de behoeftes van bv Logos’ aan methodieken?” Om een goed overzicht te kunnen krijgen van Logo-behoeften moeten Logo’s deze ook signaleren. Om de Logo’s hiertoe aan te moedigen en te stroomlijnen werden hiervoor op het interlogo van november 2011 afspraken gemaakt: een te volgen procedure, uitgetekend in een stroomdiagram. In kader van de evaluatie van de samenwerkingsafspraken met de Logo’s (voorjaar 2013) zal de toepassing van deze werkwijze en resultaten ervan, als onderdeel van de afsprakennota, worden geëvalueerd.

INDICATOR 1, 2, 3, 4, 5 EN 6: -

Aantal en aard van deze methodieken De wetenschappelijke onderbouwing en de betrokkenheid van de doelgroep zijn verzekerd door een begeleidende stuurgroep met externe deskundigen of blijken uit een publicatie of rapport Aantal nieuw ontwikkelde of aangepaste methodieken, met overzicht van het bijhorend materiaal en strategie voor implementatie en evaluatie Aantal samen met Logo’s ontwikkelde pilootprojecten Alle methodieken bevatten een strategie voor implementatie Alle methodieken bevatten een strategie voor evaluatie

In fase van voorbereiding: * Gezondheidsdoelstelling rond borstkankeropsporing Conform de richtlijnen van het VAZG staat deze werking van VIGeZ ON HOLD tot een sensibilisatieplan door het Consortium is voorgelegd aan het agentschap en er consensus is over de inhoud ervan. Samenhangend hiermee wordt een duidelijke verdeling van verantwoordelijkheden/taken tussen VIGEZ en Consortium uitgeschreven en voorgelegd aan het VAZG. Na het afsluiten van de beheersovereenkomst als partnerorganisatie van het Consortium met de Vlaamse overheid (juni 2012) is er een samenwerkingsovereenkomst tussen het Centrum voor Kankeropsporing en het VIGeZ afgesloten, zie bijlage 11. Voor 2013 werd een gezamenlijke planning opgemaakt.

27

* Gezondheidsdoelstelling rond gezondheid en milieu Fijn stof/verkeer: projectvoorstel uitwerken (opvolgen evaluatie mobiliteitsscan, Joaquinproject, … ) Uitvoering: Binnen de projectgroep fijn stof werd de gezondheidsscan geëvalueerd, werd het JOAQUINproject opgevolgd en werden de gezondheidskundige doelstellingen verkeer opgesteld. - De werkgroep gezondheidsscan (Logo, VIGeZ, Tovo) heeft de gezondheidsscan van Logo Leieland/Midden-West-Vlaanderen geëvalueerd en beslist om het instrument te herwerken zodat het duidelijker gezondheidswinst als doelstelling nastreeft (eerder dan milieuwinst). De studie van LNE “integratie van milieuaspecten in de gemeentelijke mobiliteitsplannen” kwam tegemoet aan deze wensen mits kleine aanpassingen, in 2013 wordt hier samen met LNE op verder gewerkt. In tussentijd werken de MMK’s aan bewustmaking van de gezondheidseffecten van verkeer op lokaal niveau. Er werd hiertoe reeds een toelichting gegeven op de themagroep over de gemeentelijke mobiliteitsplannen en een oplijsting gemaakt van te lezen materialen. - Het JOAQUINproject werd door Tovo toegelicht op een themagroep. De Logo’s zorgen voor input van de lokale actoren. - De werkgroep verkeer (VIGEZ, Logo’s, Tovo) formuleerde de gezondheidskundige doelstellingen verkeer. Deze liggen bij het kabinet ter goedkeuring. De doelstellingen zijn lange termijn doelstellingen (2020) die richting kunnen geven aan de werking van Tovo, VIGeZ en van de MMK’s bij de Logo’s zodat methodieken kunnen worden uitgewerkt en geïmplementeerd die passen binnen deze algemene doelstellingen.

Gezond werken Ontwikkeling van een nieuwe portaalsite: gezondwerken.be Uitvoering: het projectplan voor de website (informatieve gedeelte) werd uitgewerkt zoals gepland en zal worden uitgevoerd in 2013. Wat betreft het interactieve gedeelte, de Return On Health Investment (ROHI) simulator, is er nog verder inhoudelijk onderzoek vereist. Hieruit zal moeten blijken of de uitvoering ervan mogelijk en haalbaar is.

In fase van ontwikkeling: * Gezondheidsdoelstelling rond voeding en beweging Ontwikkeling van sensibilisatiematerialen (folders ed.) over gezonde voeding Uitgevoerd zoals gepland: zie opdracht 1

Module winkeloefening voor senioren Uitgevoerd zoals gepland: zie opdracht 1 In aansluiting op de opmerkingen van het VAZG (zie hierboven) werd bijkomend opgenomen in de planning:

Kieskeurig: toevoeging van een module over ‘invloed van reclame op kiezen van dranken en tussendoortjes’ voor leerlingen en leerkrachten secundair onderwijs. Uitgevoerd zoals gepland: zie opdracht 1

Bewegingstussendoortjes voor het secundair onderwijs: uitwerking door Stichting Vlaamse Schoolsport i.s.m. VIGeZ. Een concreet projectplan wordt nog opgesteld: het agentschap zal op de hoogte worden gehouden. Uitvoering: SVS heeft laten weten dat de ontwikkeling pas zal gebeuren in 2013. In 2012 zullen studenten uit de lerarenopleiding in kader van hun eindwerk (2012-2013) een voorbereidend onderzoek

28

doen naar nodige aanpassing van de methodiek voor jongeren. Voor VIGeZ betekent dit verschuiving naar de planning 2013.

Zot van Gezond: Voedings- en bewegingsbeleid in kleine gemeenten (ad hoc project) Uitvoering van het projectplan: op afgesproken tijdstippen werd verslag uitgebracht aan VAZG (zie ook opdracht 12). Het project loopt tot eind 2013 en wordt uitgevoerd i.s.m. Logo’s, VVSG en ISB (leden stuurgroep). Het project wordt uitgevoerd met externe projectfinanciering VAZG, door een halftijdse projectmedewerker. De evaluatie (nulmeting, tussentijdse, controlegroep) wordt uitgevoerd in permanente samenwerking met de Universiteit Gent. Binnen het convenant wordt het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker bij de uitvoering van het externe project opgenomen.

Jobfit (ad hoc project) Uitvoering van het projectplan: op afgesproken tijdstippen werd verslag uitgebracht aan VAZG. Het project loopt tot eind 2013 en wordt uitgevoerd i.s.m. Agoria en Codie. Het project wordt uitgevoerd met externe projectfinanciering VAZG. Binnen het convenant wordt het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerkers (80 % en 50 %) bij de uitvoering van het externe project opgenomen. De brede Vlaamse implementatie start vanaf 2014. In 2012 werden verschillende initiatieven genomen om Jobfit bekend te maken en te sensibiliseren tot deelname, vb.: - Infosessie op de Prenne, ontmoetingsplaats voor preventieadviseurs, artikel geplaatst in HRmagazine, infomailing naar de bedrijven uit de doelgroep via het platform van Agoria, telefonische contacten en flyerverspreiding via de post. - Organisatie van 4 events waarop geïnteresseerde bedrijven konden kennis maken met het hoe en het waarom van Jobfit - Opmaak van digitale brochure, met testimonials van deelnemende bedrijven over de meerwaarde van Jobfit, om twijfelende bedrijven over de streep te trekken - Logo’s en externe diensten worden halfjaarlijks op de hoogte gebracht van de stand van zaken. In 2012 werden ook 20 Jobfit-rapporten gemaakt (13 van de nieuwe inschrijvingen en 7 van de inschrijvingen van 2011) en werd gewerkt aan een online analysetool voor bedrijven om een stand van zaken over hun voedings- en beweegbeleid mee op te maken. Daarnaast werd een vorming opgemaakt voor deelnemende bedrijven en twee keer georganiseerd (met deelname door 16 bedrijven). Tot slot werd Lijftijd ontwikkeld, dit is een social marketing concept dat werknemers moet aanzetten tot een gezondere leefstijl. Er wordt hierbij gewerkt op 3 niveaus: fysiek (fiches, prompt, mapjes), digitaal (website) en eventueel ook mobiel (app). Ook de evaluatie van de methodiek is voorbereid: de 0-meting (voeding-beweeg-gezondheid gerelateerd gedrag) met gevalideerde vragen is opgesteld en werd al bij 3 bedrijven afgenomen.

Voortzetten en ontwikkeling nieuwe materialen 10.000 stappen i.s.m. settinggroep steden en gemeenten, en voorbereiding van ontwikkeling nieuwe methodiek naar bedrijven i.s.m. settinggroep bedrijven. Uitvoering: de uitvoering gebeurt in kader van het BVR van 16 december 2011 voor uitbreiding van capaciteit en opdrachten van VIGeZ, artikel 2, 2°. De uitvoering gebeurde in permanent overleg met en opvolging vanuit het VAZG oa. van de ontwikkeling van de nieuwe stappentellertool en het project in zijn geheel via de stuurgroep (zie eindverslag ‘Project uitbreiding capaciteit en opdrachten’ – bezorgd aan het agentschap). Samengevat: - Er werden 4 projectgroepen voorbereid en voorgezeten (leden: projectcoördinator VIGeZ , 2 Logotrekkers en VLB), specifiek met het oog op de ontwikkeling van de nieuwe online stappenregistratietool. - Een document werd uitgewerkt met uitgebreide beschrijving van de technische vereisten en functionaliteiten voor de ontwikkeling van de online stappenregistratietool.

29

-

De testversie van de digitale applicatie van de online stappenregistratietool werd opgevolgd binnen een tracking tool. In de tracking tool werden opmerkingen op continue basis ingegeven (proces loopt verder begin 2013). Een vooranalyse en een implementatieplan voor de setting bedrijven is opgemaakt i.s.m. de stuurgroep en werkgroep van 10.000 stappen. De vooropgestelde disseminatierol van de Logo’s zal opgenomen worden conform de afspraken in het plan van aanpak van de settinggroep bedrijven. Voorbereiding van de ontwikkeling van het nieuwe ‘10.000-stappenplan op het werk’: structuur is vastgelegd. De scenario’s voor de nieuwe campagnebeelden voor de setting bedrijven zijn vastgelegd i.s.m. de stuurgroep en werkgroep van 10.000 stappen.

Voedings- en bewegingsbeleid in secundair onderwijs (ad hoc project) Uitvoering van het projectplan: op afgesproken tijdstippen werd verslag uitgebracht aan VAZG. Het project loopt tot augustus 2013 en wordt uitgevoerd i.s.m. SVS/CLB/Pedagogische begeleidingsdienst. Het project wordt uitgevoerd met externe projectfinanciering VAZG. Binnen het convenant wordt het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker (100 %) bij de uitvoering van het externe project opgenomen.

Jobfit-KMO (ad hoc project) Uitvoering van het projectplan: op afgesproken tijdstippen werd verslag uitgebracht aan VAZG. Het project is van start gegaan in oktober 2012 en loopt tot december 2014. Het project wordt uitgevoerd i.s.m. FEVIA en met externe projectfinanciering VAZG. Binnen het convenant wordt het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker (80 %) bij de uitvoering van het externe project opgenomen.

E-educatie opvoedingsvaardigheden rond voeding en beweging (ontwikkeling website) (ad hoc project) Uitvoering van het projectplan: op afgesproken tijdstip werd verslag uitgebracht aan VAZG. Het project loopt tot maart 2014 en wordt uitgevoerd i.s.m. VAD en UGent. Het project wordt uitgevoerd met externe projectfinanciering VAZG. Binnen het convenant wordt het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker (80 %) bij de uitvoering van het externe project opgenomen.

Fruit op het werk ‘Fruit up your work’ (ad hoc, onder voorbehoud van definitieve goedkeuring) Uitvoering: deze projectaanvraag is niet goedgekeurd.

* Gezondheidsdoelstelling rond roken Aanpassing leerlijn tabakspreventie: nazicht van inhoud en aanpassing aan de nieuwe Vakoverschrijdende Eindtermen (VOET) en uitbreiding naar leerlijn TAD i.s.m. VAD Uitvoering: Eind 2012 was de eerste versie van de leerlijn klaar. De aftoetsing bij VAD en intermediairs uit het onderwijs gebeurt begin 2013 waardoor de afwerking tot definitief eindproduct en implementatie verschoven is naar voorjaar 2013. Vertraging is veroorzaakt omdat de aanwerving van een extra stafmedewerker tabakspreventie niet is verlopen is zoals gewenst waardoor er geen extra capaciteit was voor de uitvoering van de opdrachten inzake tabakspreventie. Inhoudelijk is binnen de planning prioriteit gegeven aan de afwerking van de website www.vlaanderenstoptmetroken.be en de inhoudelijke voorbereiding van het symposium (zie verder).

‘Uitgerookt. Rookstopbegeleiding voor kansengroepen’ (ad hoc project) Uitvoering: het project is uitgevoerd volgens het projectplan (zie opdracht 1). Het project liep tot eind december 2012 en werd uitgevoerd i.s.m. Logo’s en VRGT, met externe projectfinanciering van het Fonds ter bestrijding van Verslavingen bij het RIZIV. Binnen het convenant werd het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker (60 %) bij de uitvoering van het externe project opgenomen. Projectfinanciering voor brede implementatie en evaluatie van de methodiek in 2013 werd aangevraagd en goedgekeurd. 30

Lokale promotie rookstop (website en promotiematerialen voor Logo’s over rookstopaanbod in Vlaanderen en Brussel ter versterking van de lokale rookstopinitiatieven) (ad hoc project) Uitvoering: het project is uitgevoerd volgens het projectplan, in overleg met het VAGZ werd het project verlengd tot 31/12/2012 omwille van een moeilijke start (meer dan verwacht overleg was nodig met andere organisaties om tot een gedragen website te komen). Op afgesproken tijdstippen werd verslag uitgebracht aan VAZG. De website en de promotiematerialen http://www.vlaanderenstoptmetroken.be/ werden uitgewerkt en gelanceerd op het Symposium Gezondheidspromotie 2012 ‘Vlaanderen stopt met roken’ op 26 oktober 2012. Binnen het convenant werd het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker bij de uitvoering van het externe project opgenomen.

E-educatie opvoedingsvaardigheden rond tabak (ontwikkeling website) (ad hoc project) Uitvoering: de uitvoering gebeurt op dezelfde wijze als voor ‘opvoedingsvaardigheden rond voeding en beweging’ (zie eerder ‘gezondheidsdoelstelling voeding en beweging’) – inhoudelijk opvolggesprek met het agentschap ging door op 29/11/2012.

‘Heel wat in huis’ (training voor gezinnen rond TAD) (ad hoc project) Het project wordt uitgevoerd i.s.m. VAD die de projecthouder is van dit extern gefinancierde project door het VAZG. Het project loopt tot november 2013. Binnen het convenant wordt het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerker (30 % in 2012) bij de uitvoering van het externe project opgenomen. In kader van de ontwikkeling van de training gaf het VIGeZ in 2012: - feedback en aanvullingen op basisteksten en deed het een literatuurstudie m.b.t. tot tabak en opvoeding - feedback en aanvullingen op de scenario’s van de filmpjes die gemaakt worden voor de oudertrainingen van VAD en ook op de website E-educatie zullen komen. - feedback en aanvullingen op de vormingsmap voor trainers van Heel wat in Huis De inhoudelijke input gebeurde schriftelijk en tijdens 3 overlegvergaderingen. Daarnaast werd advies gegeven over het evaluatieplan Heel wat in Huis op een apart overleg.

* Gezondheidsdoelstelling rond borstkankeropsporing ON HOLD, conform de richtlijnen van VAZG (zie eerder)

Extra uitgewerkt: -

Vlaamse powerpoint presentatie over sensibiliseren voor BKO, voor de Logo’s en andere sprekers, in samenwerking met CBO Gent. Deze presentatie werd uitgetest tijdens vormingen voor mammoboxbegeleiders en voorgelegd aan de Raad van Beheer van het CBO. De nieuwe consensuspresentatie wordt in januari ter beschikking gesteld van de Logo’s.

-

Ontwikkeling mammobox i.s.m. Centrum voor Kankeropsporing en de Logo’s. In 2012 werd de mammobox (bestaande uit een handleiding, praatplaten, spelbord, spelkaartjes, …) afgewerkt. In samenwerking met het Centrum voor Kankeropsporing en de Logo’s werd het opzet van de evaluatie en het implementatieplan uitgewerkt. In het najaar werd de vorming voor begeleiders uitgewerkt en provinciaal georganiseerd.

* Gezondheidsdoelstelling rond ongevallenpreventie Er is een concrete taakverdeling tussen VIGeZ en EVV. Samengevat: algemeen gebeurt de aanmaak en selectie van methodieken door VIGeZ en EVV samen. Binnen het gezamenlijk ontwikkelen van deze methodieken werd in 2012 een onderscheid gemaakt op basis van de aard van de taken. Dit onderscheid werd enerzijds gemaakt tussen een taak met vraag naar expertise betreffende theoretische informatie rond valpreventie of het correct implementeren van de praktijkrichtlijn valpreventie Vlaanderen enerzijds, en anderzijds een taak met vraag naar expertise inzake implementatiemethodieken en concrete toepassingen in het werkveld. 31

Week van de Valpreventie

Uitvoering: in 2012 werd voor het eerst een Vlaamse Week van de valpreventie georganiseerd. Voor de realisatie van de Week van de valpreventie 2012 zorgde VIGeZ voor de opmaak van handleidingen, materialen en begeleidende brieven voor twee settings: organisaties en woonzorgcentra. Zo werd een veiligheidsbingo, valquiz, knelpuntenwandeling, gezondheidswandelingen, beweegtest en valpreventieparcours ontwikkeld. Eén nieuwe activiteit (veiligheidsbingo) werd uitgetest in twee settings: AZ Jan Palfijn in Gent en in Dienstencentrum Zonnedal in Opwijk. Ook de aankoop en aanmaak van materialen voor de inhoud van de valpreventiekoffers, het samenstellen van deze valpreventiekoffers en kant-en-klaar ter beschikking stellen aan de Logo’s werd door VIGeZ opgenomen. Alle materialen en activiteiten van de week van de valpreventie 2012 werden beschikbaar gesteld op de portaalwebsite www.valpreventie.be. In het najaar werden deze activiteiten geëvalueerd en indien positief bevonden, opnieuw opgenomen voor de Week van de valpreventie 2013.

* Gezondheidsdoelstelling rond suïcidepreventie ‘’Fit in je hoofd: Verankering en raamwerk’. (ad hoc project)

Uitvoering van het projectplan: op afgesproken tijdstippen werd verslag uitgebracht aan VAZG. Het project liep tot eind december 2012. Het project werd uitgevoerd met externe projectfinanciering VAZG. Binnen het convenant werd het projectmanagement en begeleiding van de projectmedewerkers (80 % en 50 % tewerkstelling) bij de uitvoering van het externe project opgenomen. Het eindverslag werd, op vraag van het agentschap, versneld ingediend op 6 februari 2013. In 2012 werd gewerkt aan volgende inhouden: - Fit in je hoofd verankeren als ‘overkoepelend principe voor geestelijke gezondheidsbevordering’. Hiervoor werden in 2012 volgende taken uitgevoerd: - Een bevraging van de look & feel bij gebruikers van de huidige site - Het in kaart brengen van de noden van Logo’s m.b.t. geestelijke gezondheidsbevordering - Het uitwerken van een model voor beschermende factoren - Het uitwerken van een concept voor een portaalsite geestelijke gezondheidsbevordering - Het verankeren van de Goed-gevoel-stoel Het verankeren omvatte in de eerste plaats het verder zetten van de trainingen en adviezen, zoals dat ook in 2011 heeft plaatsgevonden. Bijkomend werd de methodiek (beperkt) bijgestuurd op basis van de evaluatiegegevens uit 2011. Uit de evaluatie studie bleek het aangewezen in te zetten op het uitwerken van een uitdiepingssessie (concreet inoefenen van de methodiek aan de hand van o.a. rollenspelen) alsook terugkomdagen (intervisiemoment) te organiseren. Beide zaken worden samen met CEDES vzw opgenomen en op basis van de planning van beide organisaties werd besloten dit in 2013 op te nemen. In 2012 werd ook een procesevaluatie en een effectevaluatie van de methodiek goed gevoel stoel uitgevoerd (zie opdracht 14). - Implementeren van NokNok.be Terwijl in 2011 het accent lag op de lancering en passieve bekendmaking, werd in 2012 ingezet op de actieve bekendmaking via jongerenorganisaties. Hiertoe werden twee inspiratiegidsen ontwikkeld (voor jeugdorganisaties en voor lokale besturen) waarin diverse spelen gedocumenteerd staan die gelinkt worden aan de 4 knaltips van NokNok om de veerkracht van jongeren te verhogen. Deze inspiratiegidsen kunnen door Logo’s gebruikt worden in hun contacten met jeugddiensten en jeugdorganisaties of bij het warm maken van jeugdbewegingen om met NokNok aan de slag te gaan. In 2012 werd een vorming ontwikkeld m.b.t. de inspiratiegidsen alsook een train de trainer. Deze worden begin 2013 aangeboden door VIGeZ. Samen met de Logo’s werd ook de tweede lancering in oktober voorbereid: de wedstrijd Noknok ‘pimp je lokaal’ met persmoment en bekendmaking winnaar op 11/10. - Uitwerken van een FIJH-methodiek voor nieuwe doelgroepen Begin 2012 werd met het VAZG afgesproken om ‘in te zetten op het uitwerken van een methodiek voor ouderen omdat daarnaar veel vraag naar is, o.m. van Logo’s’. Op basis van grondig vooronderzoek werd besloten om een groepsmethodiek te ontwikkelen gebaseerd op de beschermende factoren. Deze methodiek kreeg de naam ‘Zilverwijzer’ en werd eind 2012 inhoudelijk afgewerkt in de vorm van een draaiboek met beeldmateriaal. De methodiek bestaat uit 6 groepssessies die begeleid worden door een getrainde peer. De implementatie gebeurt in 2013.

* Gezondheid en milieu 32

Project gezond wonen: uitvoeren projectplan, i.s.m. Logo’s Uitvoering: Het ontbreken van middelen en gezondheids(kundige) doelstellingen op Vlaams niveau maakte het niet evident om een richting te bepalen voor de projectgroep. Er werd gekozen om de talrijke huidige lokale projecten verder uit te werken op een projectmatige manier, rekening houdend met de implementeerbaarheid van deze lokale projecten op Vlaams niveau. In 2013 zal er werk gemaakt worden van gezondheids(kundige) doelstellingen over binnenmilieu die als referentiekader kunnen gebruikt worden om een projectplan uit te werken, partners aan te spreken en middelen te verzamelen. In 2012 werd alvast een inventarisatie gemaakt van bestaande Logo-ondersteuningsmiddelen rond gezond wonen; de gezondheidsmatrix ‘gezond wonen’ en een lijst van potentiële partners op Vlaams en lokaal niveau die werken rond gezond wonen, werd opgesteld; en de projectfiche ‘week van gezond wonen’ werd uitgewerkt.

Brochure en website ‘straling en scholen’ Uitvoering: De stafmedewerkers gezondheid & milieu en onderwijs schreven mee aan de brochure, gaven uitgebreid feedback en bereidden het concept van de studiedagen mee voor (zie opdracht 1).

* Gezondheidsdoelstelling rond vaccinaties Het uitwerken van een methodiek om nieuwkomers te bereiken, via onder meer inburgeringscursussen, met het

oog op het in orde brengen van basisvaccinaties en tuberculosepreventie, alsook de noodzakelijke randvoorwaarden in kaart brengen en engagementen bekomen van de geïdentificeerde partners om de methodiek te implementeren. Uitvoering: Een verkenning van de problematiek werd uitgewerkt (bijlage 12) evenals een projectplan met voorstellen (bijlage 13). Beiden werden bezorgd aan VAZG en TOVO. Er zijn verschillende mogelijkheden om informatie over vaccinaties aan te reiken aan nieuwkomers. Het probleem is dat de uitwerking van deze mogelijkheden afhankelijk is van beslissingen en timing van andere organisaties (bv. organisatie pedagogische studiedag, timing actualisatie handboek, …). Hierdoor was het niet mogelijk was om de vier mogelijke pistes verder te concretiseren.

Griepcampagne (ad hoc project) Uitvoering conform het projectplan. Het project liep van 1/3 tot 31/12/2012. De campagnematerialen werden gefinancierd met externe projectfinanciering VAZG. Binnen het convenant werd de coördinatie van het project, aanmaak materialen, overleg en organisatie van de gezamenlijke implementatie,... opgenomen. Het eindverslag werd bij het agentschap ingediend in januari 2013.

* Alle gezondheidsdoelstellingen Gezonde gemeenten Integraal Lokaal Gezondheidsbeleid Uitvoering: De uitvoering van het actieplan werd op afgesproken tijdstippen opgevolgd via overleg met dossierbeheerder VAZG. Op de ruimere vergadering van 12 november met kabinet, VAZG, Logo’s en VIGeZ werd de basis gelegd voor een bijsturing van het project Gezonde Gemeente. Een geactualiseerd concept dat beter afgestemd is op de lokale planlastvermindering en op het autonoom opmaken van lokale meerjarenplannen werd uitgewerkt en aan de overheid bezorgd en met Logo’s verder besproken voor implementatie. De ondersteuning van de Logo’s bij hun disseminatie-opdracht naar gemeenten gebeurde conform artikel 2, 1° van het BVR van 16 december 2011 voor uitbreiding van capaciteit en opdrachten van VIGeZ. Verschillende tools werden uitgewerkt in 2012 (zie ook opdracht 1 en 12): - Opmaak en verspreiding van een lokale praktijkenbundel ‘Een kar vol praktijkvoorbeelden voor een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid.’ Met concrete lokale projecten (aangeleverd door Logo’s en VAD) en een motivering voor een integrale aanpak. Gedrukte versie wordt voornamelijk via Logo’s verspreid naar lokale besturen. 33

-

-

Opmaak en verspreiding van een thematische fiche per gezondheidsthema zoals ‘tabak in de Beleidsen Beheerscyclus van de gemeente’ (VAD en VIGeZ). Deze thematische fiches zijn complementair te gebruiken met de algemene fiche ‘Gezondheid in de Beleids- en Beheerscyclus’ waarin vier strategische doelen zijn uitgewerkt die op maat kunnen ingepast worden in de lokale meerjarenplannen. Aangepaste digitale versies worden per Logo en CGG verspreid. De opstart van de praktische ontwikkeling van de ‘format gezonde gemeente’ (met een charter, een bevraging, een groeimeter en een implementatieplan) en van de gelijknamige website die op het symposium gezonde gemeente (april 2013) gelanceerd worden.

Kansengroepen In het kader van haar doelgroepenbeleid (en in het verlengde van de uitvoering van het Vlaams Actieplan Armoede VIGEZ was er overleg met het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen. Doel was te komen tot een resultaatgerichte samenwerking, waarbij de ervaringen en kennis in het werken naar en met mensen in armoede of met een lagere SES, vanuit netwerk en verenigingen worden samengebracht met de bevindingen en methodieken in het boeken van effectieve gezondheidswinst vanuit het VIGEZ en zijn netwerk. Doelstelling daarvan is via een confrontatie tussen ieders expertise rond effectieve strategieën, te komen tot een doorstart van kennisdeling en effectieve aanpak preventieve gezondheid, of een deelthema, voor mensen in armoede of met een lagere SES. - Een eerste overleg hieromtrent werd georganiseerd door het agentschap. Na dit overleg zijn tijdens een tweede overleg tussen VIGeZ en Vlaams Netwerk concrete afspraken gemaakt over wederzijds informeren, betrekken bij opmaak en uitvoering jaarplanning. Het VIGeZ en het Vlaams Netwerk zullen jaarlijks (eind augustus) afstemmen over de algemene planning. Dit overleg is voor 2012 doorgegaan op 21 augustus. Wat betreft het opstarten van een gezamenlijk project is afgesproken dat beide organisaties eenzelfde formulering opnemen in hun planning 2013. “In 2013 verkennen het Vlaams Netwerk en VIGeZ samen de mogelijkheden om vanuit enkele bestaande (samen)werkingen van verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen rond beweging de brug te maken met eerstelijnsgezondheidszorg, naar analogie met ‘bewegen op voorschrift’. Hierover wordt uitgewisseld op een rondetafel met relevante actoren. De doelstelling is te komen tot een concreet project dat voorgelegd zal worden aan de minister en de werkgroep voeding en beweging.” (uit: verslag overleg Netwerk-VIGeZ, 21/8/2012). Op 21 november werd een overleg gehouden met het Netwerk, VIGeZ en RISO Vlaams Brabant om de samenwerking rond Bewegen op Voorschrift in Leuven verder te exploreren. Op deze vergadering werden de rollen van de 3 partners omschreven: RISO zorgt voor een experimenteel opzet vanuit de doelstellingen die met het agentschap overeengekomen zijn en vanuit de ervaring met het lopende project. Het Netwerk tegen armoede adviseert vanuit armoedebestrijding en ruimere context dan de stad Leuven, VIGeZ adviseert vanuit gezondheidsbevordering en latere implementatiemogelijkheden. Tevens werden de knelpunten van het project verkend maar zeker nog niet opgelost: opentrekken naar bredere bevolking en naar huisartsen, het evaluatieconcept. Initiatief voor verder overleg en concretisering van de samenwerking ligt bij RISO Vlaams Brabant.

Kleurrijk gezond, basissessie gezonde voeding en beweging met etnisch culturele groepen: aanmaak actieve werkvormen en ervaringsgerichte handleiding Uitvoering: zie volgend punt.

In fase van uittesten en eerste implementatie: * Gezondheidsdoelstelling rond voeding en beweging Dip dobbel doe. ‘Draai je Fit’ : educatief pakket bewegingstussendoortjes en gezonde voeding voor

basisonderwijs. (zie opdracht 1) Uitvoering: De materialen zijn aangemaakt door een ontwerpbureau (D’Hondt-Ravijts) met middelen van de Vlaamse overheid in het kader van een overheidsopdracht. De inhoud werd aangeleverd door VIGeZ, in samenwerking met SVS voor het bewegingsonderdeel. VIGeZ coördineerde de aanmaak (inhoud en afspraken met het ontwerpbureau) die verliep volgens planning. Een implementatieplan voor verspreiding en gebruik in het basisonderwijs is opgemaakt, samen met de Logo’s (zie opdracht 12). 34

Kleurrijk Gezond: werk- en lesmateriaal voor gezondheidswerkers en welzijnssectoren. Projectdoel is het bevorderen van een gezonde levensstijl bij de verschillende etnisch-culturele gemeenschappen (ECM). Uitvoering: In het voorjaar 2012 werd de interactieve vormingssessie Kleurrijk Gezond (KG) geëvalueerd, aangepast en opnieuw getest door Stad Antwerpen, VIGeZ, de8, Logo Antwerpen en in samenwerking met de Vlaamse Logo’s (onder coördinatie van VIGeZ). Dit kaderde in een voorbereiding van een brede implementatie van Kleurrijk Gezond in het najaar. De opmerkingen van de Logo’s werden door VIGeZ meegenomen bij de herwerking van het pakket. Hierbij werd ook de nood gesignaleerd om een degelijk aantrekkelijk pakket te ontwikkelen (de eenvoudige lay-out werd minder geapprecieerd) samen met ondersteunend materiaal voor de brede implementatie. Deze vraag naar aantrekkelijk materiaal van het project werd samen met een implementatievoorstel voorgesteld aan de Vlaamse werkgroep Voeding en Beweging ter financiering van deze materialen. De Vlaamse werkgroep besliste dat dit een interessant project is maar wenst voorafgaand aan een brede implementatie eerst een effectevaluatie te laten uitvoeren in de regio Antwerpen. Afgesproken werd, dat na overleg hierover met de Logo’s en de stuurgroep KG, dat VIGeZ een projectvoorstel zou uitwerken voor effectevaluatie. Het projectplan voor evaluatie werd in november voorgesteld op de Vlaamse werkgroep en goedgekeurd. In het najaar werd het pakket door de partners verder afgewerkt (tools, handleiding, training) en in een voorlopige lay-out beschikbaar gesteld om in de regio Antwerpen te gebruiken in nieuwe sessies die gegeven zullen worden door (door VIGeZ) getrainde lesgevers. De sessies zullen ook gestandaardiseerd geëvalueerd worden na akkoord van de Vlaamse werkgroep. De brede implementatie en aanmaak van de materialen wordt hierdoor voorlopig uitgesteld tot 2014 en mits positieve resultaten van de effectevaluatie in Antwerpen. De elementen uit de handleiding die handelen over gezondheidsbevordering met ECM zullen dan ook bruikbaar gemaakt kunnen worden voor andere gezondheidsthema’s dan voeding en beweging.

nvgezond (ad hoc project – ESF) Uitvoering: nv gezond heeft in 2012 een toolbox in definitieve versie ontwikkeld om -in het kader van interbedrijfssamenwerking- op een laagdrempelige manier gezondheidsactiviteiten mee op te zetten in KMO’s. nv gezond heeft hiervoor een wetenschappelijk onderbouwde stap-voor-stap benadering ontwikkeld met daarin praktische werkinstrumenten zoals factsheets, een intentieverklaring, vragenlijsten en checklisten. Het stappenplan is gratis en integraal te downloaden via de website www.nvgezond.be Voor bedrijven die na het organiseren van gezondheidsactiviteiten nog een stap verder willen gaan, is er het stappenplan gezondheidsbeleid, eveneens terug te vinden op www.nvgezond.be. Het stappenplan werkt volgens hetzelfde principe: een bedrijf zal opnieuw 7 stappen doorlopen, met dit verschil dat er door het organiseren van gezamenlijke gezondheidsactiviteiten al een eerste bewustwording gebeurd is waardoor het draagvlak (stap 1 van het stappenplan) in het bedrijf wellicht al groter is. Via de website wordt tevens de leidraad voor leefstijladvies (specifiek voor verpleegkundigen, bedrijfsartsen, diëtisten en/of bewegingsdeskundigen) bekendgemaakt en het aanbod van dienstverlening. In september 2012 werden de eindproducten en resultaten van het project voorgesteld op een slotevent waar de winnaars van de wedstrijd ‘nvgezond award’ feestelijk werden gevierd. De wedstrijd ‘ nv gezond award’ werd gelanceerd in de eerst jaarhelft. De eerste 8 inschrijvers voor de wedstrijd kregen een gratis startpakket met dienstverlening, waardoor de opgeleide deskundigen meteen ervaring konden opdoen bij het begeleiden van bedrijven en het uitvoeren van de consultaties leefstijladvies. Een ‘bekende’ jury selecteerde de beste voorbeelden. De 2 winnaars, één uit de categorie ‘individuele KMO’ en een tweede uit de categorie ‘bedrijventerreinen’, werden bekend gemaakt op de uitreiking van de ‘nv gezond award’ op 27 september 2012. Na evaluatie van de deelnamedossiers werden een aantal van de good practices op de website geplaatst die als inspiratie voor andere KMO’s en hun bedrijfsleiders kunnen dienen. Tot slot werd ook een overzichtstabel op de website geplaatst waar KMO’s eenvoudig terecht kunnen voor het vinden van dienstverleners voor verschillende gezondheidsthema’s. Vanaf oktober 2012 werd gestart met de brede implementatie van de methodiek, oa. via sensibilisering en deskundigheidsbevordering van de Logo’s en andere intermediairs (zie ook opdrachten 6-8-15).

Actualisatie van bestaande methodiek: Als extra uitgevoerd: 35

Tandvriendelijk voedingsadvies In 2012 werd in samenwerking met VVT, VWGT, Logo’s en VBVD een proces van herziening opgestart voor het document ‘tandvriendelijk voedingsadvies’ dat in 2006 voor de eerste maal werd opgesteld. Dit resulteerde in een vernieuwd document dat sinds december 2012 wordt verspreid door de betrokken partners bij hun doelpubliek en raadpleegbaar is op www.vigez.be, www.vbvd.org en www.tandarts.be.

Niet uitgevoerd: ‘VIGeZ als expertisecentrum’: Gepland was om in 2012 volgende visieteksten uit te werken: - Visietekst over gezondheidsbevordering op het werk - Visietekst over gezondheidsbevordering naar jongeren als doelgroep - Visietekst over tabakspreventie - Visietekst over voeding en beweging Uitvoering: Bovenstaande visieteksten zijn noodzakelijk voor de (pro-actieve) adviesverlening, standpuntbepaling, onderbouwing van nieuwe projectvoorstellen en als interne richtlijn voor betrokken medewerkers bij de opmaak van planningen. Voor elk van bovenstaande teksten werd in 2012 informatie verzameld (via literatuuroverzicht en contacten met sleutelpersonen) maar voor geen enkele werd deze informatie gebundeld tot een consistente tekst die de lange termijnvisie op de betrokken setting/doelgroep/thema beschrijft. Voor het VIGeZ blijven uitgewerkte visieteksten een interne prioriteit in 2013.

Opdracht 5: Het ontwikkelen van methodieken en aanpassen van bestaande methodieken, ten behoeve van de Logo’s met het oog op het uitbouwen en verbeteren van een resultaatgericht netwerk van preventieorganisaties. INDICATOR 1:

-

AANTAL EN AARD VAN DEZE METHODIEKEN

Vormingen met het oog op het uitbouwen en verbeteren van de netwerking met lokale besturen:

Masterclass integraal gezondheidsbeleid voor lokale besturen, cyclus januari-april. De masterclass bestond uit drie modules en was zowel gericht op lokale besturen als op Logo-ondersteuners. Module 1 (26/1) ging in op de noodzaak en de operationalisering van een integraal gezondheidsbeleid, met o.a. de ervaring hiermee uit Nederland, met de opportuniteiten in de Beleids- en Beheerscyclus en met twee voorbeelden van win-wins: sport en beweging/gezondheid en milieu en gezondheid. Module 2 (1/03) focuste op de voordelen van een lokale aanpak onder de titel ‘lokaal werkt best’, met stukken over succesfactoren en communicatie en over werkvormen voor het betrekken van lokale partners en voor inspraak van burgers en specifieke doelgroepen. Module 3 (26/4) ging onder de titel ‘GPS voor gezond leven’. Op basis van interventie overzichten per gezondheidsthema werd geoefend op lokale planning en organisatie. Doelgroepgericht werken werd benaderd vanuit de social marketing.  Extra ondersteuning werd gevraagd en is geboden aan de Logo’s bij het opnemen van hun coachingtaak naar de gemeenten in kader van het project ‘Zot van Gezond’ door de organisatie van intervisies met externe deskundige begeleiding (1 volledige en 4 halve dagen) waarin telkens gefocust werd op de taken die in de betreffende fase moesten uitgevoerd worden (bv. voeren van een motiveringsgesprek). Daarnaast richtte het VIGeZ ervaringsuitwisseling tussen de Logobegeleiders in onder eigen VIGeZbegeleiding.  Met de settinggroep Steden en Gemeenten werden de beleidsontwikkelingen binnenlands bestuur i.v.m. met de planlastvermindering en de beleids- en beheerscyclus telkens toegelicht. Over de BBC werd een begeleide infosessie gehouden. Resultaat: de deskundigheidsbevordering en ervaringsuitwisseling in het ondersteunen en coachen van lokale besturen werd sterk gewaardeerd door de (dikwijls nieuwe) stafmedewerkers van de Logo’s. De vraag om dit uit te breiden naar alle Logomedewerkers en breder dan het project Zot van Gezond wordt meegenomen



36

naar de Logo ondersteuning in 2013. De informatie, stimulansen en aangemaakte materialen voor het ondersteunen van integraal lokaal gezondheidsbeleid waren voor een aantal Logo’s de aanleiding om meer te investeren in deze settinggerichte aanpak. Met ‘gezonde gemeente’ in 2013 zou dit algemeen moeten worden.

-

Gemeenschappelijke communicatie met het oog op het uitbouwen en verbeteren van de netwerking met onderwijs: Ondersteuning werd geboden via begeleiding in de settinggroep onderwijs bij het uitwerken van een gezamenlijke communicatie naar onderwijs. Resultaat:  een nota en een groeipad met betrekking tot de gemeenschappelijke communicatie van Logo’s naar onderwijs, werd uitgewerkt;  gemeenschappelijke inhouden voor de jaarlijkse onderwijsbrochures en onderwijsnieuws-brieven van Logo’s werden vastgelegd. Hierbij werd consensus bereikt over het afstemmen van inhouden op elkaar wat betreft de disseminatie van materialen en projecten, d.w.z. consensus over eenzelfde beschrijving en promotie van concrete projecten zoals Tutti Frutti en materialen zoals Lekker Fris. Logo’s staan echter sterk op hun autonomie wanneer het de eigen lay-out en de eigen dienstverlening naar onderwijs betreft, hieromtrent slaagden ze er niet in om tot teksten met een gemeenschappelijk basisaanbod te komen.

-

Methodiek nvgezond als aangrijpingspunt voor het uitbouwen van de netwerking met de bedrijfssector:



 

-

In het kader van de implementatiestrategie van nv gezond maakte VIGeZ een implementatieplan op waarbij een samenwerking tussen Logo's en regionale afdelingen van UNIZO centraal stond. VIGeZ stimuleerde en faciliteerde deze lokale samenwerking tegelijkertijd op Vlaams niveau met UNIZOVlaanderen; twee provinciale promotie-events (Limburg en Antwerpen) werden georganiseerd waar Logo's een platform kregen om zich voor te stellen aan potentiële netwerkpartners (RESOC, VOKA, POM,...); de Logo-medewerkers van de respectievelijke Logo-regio’s werden uitgenodigd op netwerkevents/kenni.s.m.akingsgesprekken waar VIGeZ nv gezond voorgestelde: RESOC Leuven, VOKA Limburg, VOKA Kempen, ERSV Limburg, RESOC Halle-Vilvoorde, Scholengroep Dender, Bedrijvenvereniging Bleie, Kennedypark Kortrijk, Unizo Poperinge, prijsuitreiking nv gezond award 2012. Hierdoor werd het leggen van de contacten met partners uit de bedrijfssector voor de Logo’s gefaciliteerd.

Ondersteuning van de Medisch milieukundigen met het oog op het verbeteren van hun lokale netwerk:

Organisatie van intervisies voor de MMK’s na de maandelijkse themagroep gezondheid en milieu. Onderwerpen in 2012:  Intervisie ‘netwerking’. Naar aanleiding hiervan werd een bijkomende vergadering vastgelegd tussen Tovo, logocoördinatoren, VIGeZ en MMK’s.  Intervisie over omgaan met vragen en klachten. Naast kennisdeling zal deze intervisie ook leiden tot een algemene handleiding om vragen en klachten te behandelen. Dit zal uitgewerkt worden in 2013.  Intervisie over criteria voor infosessies naar burgers en intermediairs. Deze zullen als input gebruikt worden om een officiële criteria-lijst op te stellen voor de MMK’s in 2013.  Intervisie over werken met vrijwilligers, hierover werd teruggekoppeld naar het interlogo van juni.  Toelichting over gemeentelijke mobiliteitsplannen en gezondheidseffecten van verkeer en mogelijke maatregelen die daaromtrent kunnen worden genomen. Uitwerking van handleidingen:  Handleiding ‘hoe omgaan met hypergevoeligen’. Aanzet werd geschreven. Na input van Tovo zal dit in 2013 voltooid worden.  Handleiding ‘leidraad bijwonen infovergadering over straling’. Aanzet werd geschreven. Na input van Tovo zal dit in 2013 voltooid worden.  Handleiding ‘leidraad voor MMK’s: gemeentes stimuleren om aan de slag te gaan met het draaiboek ‘zendantennes… een hot item!’’. Uitgeschreven door VIGeZ met input en feedback van leden van projectgroep straling. Bevat o.a. voorbeeldmail, voorbeeldnieuwsbericht, communicatiesuggesties,… (zie bijlage 14)

37

-

Doorstroming van informatie over Vlaams overleg dat VIGeZ-stafmedewerkers hebben met bijv. onderwijspartners, partners uit arbeidssector, koepels van (thematische) organisaties, VVSG e.d. Uitvoering: Deze informatiedoorstroming gebeurt doorlopend via overlegvergaderingen (settinggroepen, themagroepen, interlogo – zie opdracht 10) en via berichten in Loginfo, e-nieuwsbrief of via mail (zie opdracht 1).

INDICATOR 2:

RESULTATEN VAN DE TEVREDENHEIDSMETING BIJ DE LOGO’S BETREFFENDE DE GEBRUIKSVRIENDELIJKHEID VAN DE ONTWIKKELDE EN AANGEPASTE METHODIEKEN

De tevredenheidsmeting voor de convenantperiode 2006-2010 is gebeurd in 2008, de resultaten zijn opgenomen in het verslag van het voortgangsrapport 2008. Er komt een nieuwe tevredenheidsmeting in de verlengde periode van het convenant (2011-2015).

38

RESULTAATSGEBIED 3: DE ONDERSTEUNING VAN IMPLEMENTATIE Vraag van agentschap bij de opdrachten 8, 10, 11 en 12: hoe is gewerkt aan het nauwer betrekken van de A&D preventiewerkers bij de CGG?

Uitvoering: in overleg met VAD is beslist om de regionale samenwerking tussen Logo’s en CGG preventiewerkers eerst de kans te geven om zich te ontwikkelen. De samenwerking Logo’s - CGG preventiewerkers op het terrein zal worden geëvalueerd in afspraak met de Vlaamse werkgroep TAD. Tot dusver is dit niet gebeurd. In december 2011 organiseerde het VIGeZ een tweedaagse opleiding ‘Introductie tabakspreventie en rookstop’, in september 2012 volgde een opleidingsdag ’Welke methodieken en projecten voor 20122013?’ met een aanbod van fiches per project of methodiek. In 2013 wordt het aanbod van methodieken TAD gebundeld in één overzicht voor Logo’s en CGG preventiewerkers, telkens met vermelding van de rol van beide bij de implementatie (samenwerking VIGeZ-VAD). In het najaar volgt een uitgebreide vormingscyclus voor CGG preventiewerkers vertrekkend vanuit de settingbenadering.

Opdracht 6:

Het organiseren van de vertegenwoordiging van de Logo’s ten aanzien van de Vlaamse overheid en externe organisaties op Vlaams niveau met het oog op een grotere doelmatigheid van de Logowerking.

INDICATOR 1:

AANTAL EN AARD VAN DE INITIATIEVEN TER VERTEGENWOORDIGING VAN DE LOGO’S

De vertegenwoordiging wordt georganiseerd via de overlegstructuur VIGeZ-Logo’s.

Indien er een vraag komt van Vlaams niveau spreekt VIGeZ (als Vlaams aanspreekpunt) de twee Logovertegenwoordigers van de thema- en settinggroepen aan om (per thema/setting) een gemeenschappelijk standpunt voor te bereiden of de Logo’s te vertegenwoordigen. Zo kwam de vraag wie de vertegenwoordiging van Logo’s zou opnemen verschillende keren aan bod op de interlogovergaderingen: - Aanduiden van vertegenwoordiger voor project van vzw Zit Stil, werkgroep Ongelijk gezond KBS, in project ‘Anders is mijn buur heel gewoon’ van VVGG. - aanduiden van nieuwe trekker voor BKO, voor setting gemeenten, voor themagroep geestelijke gezondheid. - Aanduiden van vertegenwoordiger voor stuurgroep indicatorenbevraging, voor overlegvergadering m.b.t. veroorzaakte problemen portaalwebsite rookstop, in werkgroep communicatieplatform, in werkgroep communicatieplan Logo’s. Het VIGeZ stelt hierbij vast dat de gebruikte werkwijze (2 of 3 Logo-vertegenwoordigers als aanspreekpunt per thema/setting) goed ingeburgerd is geraakt, hierdoor worden uitnodigingen voor Vlaamse vergaderingen regelmatig ook rechtstreeks naar deze vertegenwoordigers gestuurd (vb. overleg over de huisstijl van bevolkingsonderzoeken, overleg in kader van 6de staatshervorming).

De stafmedewerker gezondheid en milieu neemt regelmatig deel aan vergaderingen ter vertegenwoordiging van de MMK’s binnen de Logo’s. Dit is niet het geval voor de andere thema’s en settings: -

-

Overleg over Vlaamse asbestwebsite ter vertegenwoordiging van alle Logo’s. Een website met algemene informatie over asbest. Het is de bedoeling dat de informatie van verschillende parters (Vlaamse en Federale overheid, Ovam, …) op elkaar wordt afgestemd zodat er eenduidige informatie beschikbaar is voor de burger. Overleg Instrument ‘integratie milieuaspecten in gemeentelijke mobiliteitsplannen’ ter vertegenwoordiging van alle Logo’s. Overleg Brochure ‘Verantwoord omgaan met Wi-Fi en gsm-straling op school’ ter vertegenwoordiging van alle Logo’s Redactieraad Gezond Milieu Interlogo juni : ‘visie’ mmk’s op werken met vrijwilligers toelichten

39

-

Dag van Verkeer en Mobiliteit ter vertegenwoordiging van alle Logo’s Overleg met Trage Wegen vzw ter vertegenwoordiging van alle Logo’s Stuurgroep faseplan biomonitoring gezondheid en milieu

Binnen de uitvoering van de eigen opdrachten ‘promoten’ VIGeZ-medewerkers de Logo’s op verschillende manieren:

-

Medewerkers verwijzen bij adviesvragen of bij deelname aan bijeenkomsten vrijwel steeds naar de werking van Logo’s en de ondersteuning die zij kunnen bieden op loco-regionaal vlak. VIGeZ nodigt regelmatig Vlaamse aanbieders van materialen of acties uit naar het respectievelijk Logooverleg zodat zij hun acties kunnen voorstellen aan Logo’s en Logo’s op hun beurt een mogelijke samenwerking of ondersteuning kunnen afspreken. Vb. uitnodigen van externe preventiediensten (IDEWE en Mensura) om hun werking rond gezondheidspromotie voor te stellen en regionale verankering tussen preventiediensten en Logo's te officialiseren.

Opdracht 7:

Het ondersteunen van alle Logo’s bij hun werking door het opnemen van gecentraliseerde administratieve taken en informatieverstrekking met het oog op een grotere doelmatigheid van de Logowerking.

INDICATOR 1:

AANTAL EN AARD VAN DE TAKEN DIE CENTRAAL DOOR VIGEZ WORDEN OPGENOMEN VOOR DE LOGO’S

De taken die in 2012 centraal door VIGeZ werden opgenomen:

1. In uitvoering van het BVR van 16/12/2011, artikel 2, 1° ‘ondersteuning Logo’s bij hun disseminatie-opdracht’ voorziet VIGeZ in de opmaak en uitvoering van een communicatieplan om de bekendheid van de service van de Logo’s bij het lokale netwerk en van de merknaam ‘Logo’ te verhogen. Uitvoering: Op het interlogo van juni werd beslist dat het communicatieplan moet worden opgemaakt samen met Logo’s. Een overleg begin augustus zorgde voor een patstelling. Logo’s wensten het communicatieplan te koppelen aan de uitwerking van een gezamenlijke strategische planning voor de Logo’s. Hierdoor kan het communicatieplan pas opgemaakt worden nadat hun strategische planning is uitgewerkt (voorzien eind 2012). Aan de Logo’s werd gevraagd ten laatste eind augustus een alternatief voorstel te bezorgen zodat VIGeZ toch kon voldoen aan zijn opdracht uit het BVR. Over deze stand van zaken is ook kort verslag uitgebracht op het overleg met VAZG begin september nav actieplan gezonde gemeenten. Op 26 september werd dan toch een compromisvoorstel ontvangen: de Logo’s zullen eerst hun waarden- en imagoprofiel opstellen. Op basis daarvan gaan zij akkoord met een Vlaamse profilering naar lokale besturen en bovenlokale partners. Daarvoor moeten dan een aantal dragers ontwikkeld worden. Voor de ontwikkeling van een generiek communicatieplan voor de Logo’s en de ontwikkeling van een huisstijl, werden eind december afspraken gemaakt met twee communicatiebureaus. Het ontwikkelen van een website is niet in de offertes opgenomen, wel zal er een huisstijl zijn die in de toekomstige website kan worden toegepast. De werkgroep communicatie van de Logo’s volgt de opdrachten op. De communicatiemanager van het VIGeZ vertegenwoordigt het VIGeZ in deze werkgroep en rapporteert hierover aan de directie. Bij het beëindigen van de voorbereidende sessies van de werkgroep communicatie wordt samen bekeken hoe het communicatieplan zal worden uitgevoerd.

2. Financiële voordelen specifiek voorbehouden voor de Logo's: -

Vormingen uit het vast VIGeZ-aanbod: gratis deelname van een tweede persoon (iemand van het Logo zelf of een partner). Geen verplaatsingsonkosten bij vormingen op maat Promotionele acties voor vormingen in het kader van nieuwe projecten (beperkt in tijd). 40

-

Nieuwe methodieken: altijd een gratis infosessie/vorming over de nieuwe methodiek vooraleer deze methodiek breed wordt verspreid naar andere intermediairs Per Logo één gratis exemplaar van elke nieuwe publicatie Gratis advisering “Branding” van de Logo’s: Logohuisstijl, thematische iconen, Logoportaalsite (www.vlaamselogos.be), logo-infostand , tentoonstellingen (verzekering tentoonstelling BK en twee transporten per jaar) Praktische organisatie Logo-overleg (conform afgesproken overlegstructuur) Doorstroming van informatie van en naar Logo’s via: Loginfo, verslagen van vergaderingen van overlegstructuur Logo’s-VIGeZ, projectgroepen e.d. op servicepagina (extranet) Aanspreekpunt/doorgeefluik voor vragen, voorstellen, knelpunten vanuit de Logo’s die Logooverschrijdend kunnen gesteld worden aan de overheid of een externe partner of omgekeerd. Financiële ondersteuning van Logo Stamcafé. Medewerkers van VIGeZ hebben in september 2012 deelgenomen aan het door de Logo’s van de provincie Vlaams-Brabant georganiseerde Logo-stamcafé voor alle Logo-medewerkers. Deze deelname kadert in het versterken van de samenwerking tussen Logoen VIGeZ medewerkers (teambuilding).

3. Daarnaast werden Logo’s in 2012 extra ondersteund door het voorzien van een aparte budgetpost voor Logoondersteuning binnen het VIGeZ-budget. De besteding gebeurde in overleg met de Logo’s: -

-

-

Gratis deelname aan de VIGeZ-basisopleiding van 1 medewerker per Logo Gratis verzenden van materialen (Wedstrijd Rookvrije Klassen, Tutti Frutti, brochures borstkanker …) Huren van vergaderzalen (zodat Logo’s dichter bij treinstation kunnen vergaderen), koffie en eventuele catering Gratis aanvragen van artikels uit het @ttenderingsbulletin Toegang tot Mediargus. VIGeZ heeft een abonnement op Mediargus. Een dagbladenoverzicht wordt verzonden naar alle Logo-medewerkers die zich hiervoor inschrijven en die een samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend met VIGez. Hierdoor ontvangen zijn een wekelijks overzicht van verschenen artikelen in de pers (Mediargus-profiel). VIGeZ stuurt de Logo’s wekelijks één mail voor elke gezondheidsdoelstelling en een mail met berichten waar Logo's in worden vernoemd. In het overzicht staat per artikel: titel - krant, datum, pagina - eerste regels van het artikel. De volledige tekst van het artikel en vaak ook een pdf-bestand van de pagina kan geleverd worden voor 2.50 euro (kosten Mediargus). Logo’s die een samenwerkingsovereenkomst hebben, krijgen de eerste 10 aangevraagde artikels gratis. Gratis toegang tot wetenschappelijke databanken: VIGeZ heeft geen betalende abonnementen op wetenschappelijke databanken. We halen onze informatie uit gratis databanken, de link naar deze databanken (Medline/Pubmed, ERIC en Safetylit) staan op onze website http://www.vigez.be/ondersteuning/documentatiecentrum/verder_zoeken.html. Hier vinden Logo’s ook actuele links naar andere databanken (o.a. reviews). Opmaak van onthaalfiches voor nieuwe Logo-medewerkers, voor alle thema’s en naar alle settings/doelgroepen (zie opdracht 1) Organisatie van vormingen op maat voor Logo-medewerkers: de sessies onder leiding van Cedes (zie verder) en de reeks ‘coachend onderhandelen met lokale besturen’ in kader van Zot van Gezond. Ontwikkeling, aanpassing en onderhoud van de website zotvangezond.be Productie van materiaal specifiek voor Logo’s: postkaarten van de actieve voedingsdriehoek en brochures ‘eetmomenten’, en prefinanciering van materialen voor Logo’s zoals de materialen voor de Week van de valpreventie en voor de Mammobox.

41

Opdracht 8:

Het ondersteunen en adviseren van de Logo’s bij de implementatie van initiatieven op vlak van gezondheidsbevordering en ziektepreventie voor de realisatie van de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen, zoals geconcretiseerd in het jaarplan.

INDICATOR 1:

AANTAL EN AARD VAN DE INITIATIEVEN VAN VIGEZ TER ONDERSTEUNING VAN DE LOGO’S

1. In 2011 sloot VIGeZ met 14 van de 15 Logo’s een samenwerkingsovereenkomst: de voorzitters van

beide organisaties ondertekenden een afsprakennota, met als bijlage een zgn. memorie van toelichting waarin de wederzijdse engagementen (o.a. respecteren van de door de overheid bepaalde taakverdeling) en services geconcretiseerd werden. Enkel Logo Oost-Brabant wenste zich niet tot een verbeterde samenwerking te engageren: zij gingen niet akkoord met de bepaling dat het Logo zich samen met VIGeZ tot Vlaamse partners wendt, het Logo wenst zelf Vlaamse contacten uit te bouwen en op Vlaams niveau te werken. - Midden 2012 ondertekende echter ook het bestuur van Logo Oost-Brabant de afsprakennota. - In 2012 werd bij de ontwikkeling van methodieken en de voorbereiding en uitvoering van de implementatie gewerkt volgens de samen afgesproken standaardprocedures: volgen van een procesflow bij ontwikkeling, opmaak van een transparant implementatieplan, Logo-behoeften signaleren volgens de afgesproken procedure. Doel hiervan was om zoveel als mogelijk betwistingen over het verloop en het herroepen van genomen beslissingen te voorkomen. - Een belangrijk principe in de samenwerking is het opnemen van verantwoordelijkheid door zowel de Logo-coördinatoren en – stafmedewerkers als door de VIGeZ-directie en –medewerkers, voor het correct uitvoeren van de gemaakte afspraken. Ook Logo-medewerkers moeten hun rol opnemen: nl. actief meewerken en intern communiceren met het Logoteam in functie van gedragenheid van genomen beslissingen waarop achteraf niet meer kan worden teruggekomen. VIGeZ-medewerkers op hun beurt moeten tijdig Logo’s informeren over methodieken/projecten die worden gepland en ontwikkeld. Om alle betrokkenen te informeren over de vernieuwde engagementen en de gemaakte afspraken voor positieve samenwerking organiseerde VIGeZ in samenwerking met de betrokken Logo-coördinatoren nog 1 provinciale informatiesessie voor de Logo-medewerkers uit Oost-Vlaanderen (de infosessie voor de andere provincies en intern voor VIGeZ gingen door in 2011). Een wederzijdse evaluatie van de uitvoering van bovenstaande afspraken is op vraag van de Logocoördinatoren (interlogo oktober 2012) verschoven van eind 2012 naar voorjaar 2013, o.a. omdat ze prioritair tijd wilden investeren in de opmaak van een gezamenlijk strategisch plan voor de Logo’s.

2. Specifiek ter ondersteuning van de Logo’s bij het realiseren van hun horizontale actiefocus ‘het themaoverschrijdend of geïntegreerd stimuleren van het bereik van groepen met lagere socio-economische status’, organiseerde VIGeZ in 2012 een traject met de Logo’s om te komen tot rolafbakening van de Logowerking naar lage SES-groepen. VIGeZ heeft Cedes gevraagd hierbij op te treden als procesbegeleider en externe deskundige inzake integrale armoedebestrijding, kennis rond het bereiken van kansengroepen en kennis van dat werkveld. In 4 vergaderingen (april-oktober) werd door VIGeZ- en Logo-medewerkers (1 vertegenwoordiger per Logo) een kader uitgewerkt voor ons beider werking naar lage SES-groepen. Deze denktank mondde uit in een visietekst op de rol en de werkprincipes van Logo’s en VIGeZ voor het bereiken van kansengroepen. Naast consensus over de uitgangspunten werden vier strategieën vooropgesteld: beleidsdraagvlak versterken, Logo-deskundigheid ontwikkelen, lage SES-reflex bij ontwikkeling en implementatie en bereiken van intermediairs uit alle settings. Deze vier sporen worden in 2013 verder uitgewerkt in een werkgroep van Logo’s en VIGeZ. (bijlage 15)

3. Er is een plan van aanpak opgemaakt specifiek ter ondersteuning van de Logo-medewerkers binnen de

setting bedrijven, zodat ze meer engagement kunnen uitlokken bij potentiële netwerkpartners uit de bedrijfssector. Het bevorderen van de implementatie van bestaande methodieken zoals 10.000 stappen naar bedrijven, nv gezond, Jobfit Agoria, Jobfit KMO is immers een belangrijk onderdeel van de disseminatieopdracht van Logo’s. Dit plan van aanpak werd voorgelegd aan de leden van settinggroep bedrijven en nadien op het Interlogo van december 2012. Een samenwerking tussen Logo's en Resoc's 42

(regionaal netwerkplatform met werkgevers-, werknemersorganisaties en lokale besturen) staat hierin centraal. Het goedgekeurde plan van aanpak met een specifiek ondersteuningsaanbod voor de Logo’s wordt samen met hen uitgevoerd in 2013 (bijlage 16). Onder meer: vorming door het VIGeZ op Logo-maat georganiseerd, o.a. rond ‘verkoopstechnieken’ en meegaan naar overleg indien het Logo deze inhoudelijke ruggensteun wenst.

4. Om de ondersteuning te kunnen bieden die de Logo’s willen en dus optimaal tegemoet te komen aan hun behoeften, werd ook in 2012 Logo-medewerkers betrokken bij de aanwerving van nieuwe VIGeZmedewerkers met een opdracht Logo-ondersteuning. In 2012 was dit voor de aanwerving van de projectmedewerker voor het project Uitgerookt!

5. In kader van dezelfde betrachting stelde het VIGeZ voor dat elk Logo waarmee een afsprakennota is

ondertekend, een vast contactpersoon (stafmedewerker) krijgt binnen VIGeZ waar de Logo-medewerkers bij terecht kunnen met hun vragen waar ze niet meteen weg mee weten. Vragen kunnen natuurlijk ook altijd rechtstreeks gesteld blijven worden aan andere stafmedewerkers. De contactpersoon is geen klachtenbank, daarvoor heeft VIGeZ een formele klachtenprocedure op de website. Kern van het voorstel was enerzijds betere dienstverlening aan de Logo’s en anderzijds een nog betere voeling krijgen met de Logowerking zodat op behoeften kan worden ingespeeld (dus nog stap verder dan de stages die elke VIGeZ-medewerker bij een Logo loopt). De contactpersoon, zelf wonend in de Logo-regio, zou hierdoor steeds beter vertrouwd raken met het specifieke van het betreffende Logo en zou daardoor ook binnen VIGeZ bemerkingen of gesignaleerde behoeften van het Logo kunnen kaderen en bijdragen tot wederzijds begrip. De contactpersoon zou ook bij uitstek de persoon zijn om naar bijeenkomsten in de Logoregio te gaan, deel te nemen aan de AV van het Logo of te adviseren bij het Logo ter plekke. Dit voorstel werd voorgesteld en met de Logo-coördinatoren besproken op het interlogo van februari. Het VIGeZ voorstel voor een vaste Logo-opvolger werd wel als een meerwaarde ervaren, maar misschien niet als de meest aangewezen strategie. Afgesproken werd dat de Logo-coördinatoren op een volgend interlogo eventueel zelf andere voorstellen zouden doen (dit is niet gebeurd).

6. De ondersteuning bij de implementatie van Vlaamse methodieken verloopt telkens op basis van een

implementatieplan dat wordt uitgewerkt in samenwerking met Logo’s en de andere betrokken intermediairs in de projectgroep (zie andere opdrachten). Voor de uitwerking van het implementatieplan wordt de VIGeZ-leidraad gebruikt (onderdeel van de flowchart voor ontwikkeling en implementatie van methodieken, zie eerder).

7. Er wordt informatiedoorstroming, vorming en advies op maat verstrekt ter ondersteuning van de implementatie van alle VIGeZ-methodieken die zijn opgenomen in CIRRO.

8. Daarnaast gebeurt er ook ondersteuning los van deze specifieke methodieken. Logo’s kunnen bij het VIGeZ

terecht voor bijkomende informatie, een advies of overlegbijeenkomst op hun maat (zie de statistieken bij opdracht 2).

9. Per thema/setting/doelgroep waarrond de Logo’s werken worden daarnaast via de overlegstructuur VIGeZLogo’s in groep informatie en leerervaringen uitgewisseld: enerzijds over aansluitende projecten/initiatieven van Vlaamse partners, beleidsontwikkelingen en anderzijds wederzijdse informatieuitwisseling VIGeZ-Logo’s en Logo’s onderling (zie opdracht 10).

10. VIGeZ biedt specifiek naar Logo’s en naar andere intermediairs de mogelijkheid om voor hun netwerk

vorming op maat samen te stellen en te geven, Logo’s zorgen dan voor de praktische organisatie van de vorming (zie opdracht 15).

11. Ook naar andere intermediairs gebeurt deze ondersteuning op maat bij de implementatie van de ontwikkelde methodieken door advies op vraag en op maat en door deelname aan overlegvergaderingen en bijeenkomsten (zie opdracht 2).

43

Opdracht 9:

Het ondersteunen van de Logo’s op vlak van de eerstelijnsopdrachten van het Vlaams medisch milieukundig netwerk, behalve voor het Logo werkzaam in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad, door middel van het opnemen van de coördinatiefunctie medisch milieukunde en het ter beschikking stellen van medisch milieukundigen aan de Logo’s en zoals verder gespecificeerd in het jaarplan.

INDICATOR 1:

AANTAL EN AARD VAN DE INITIATIEVEN VAN VIGEZ TER ONDERSTEUNING VAN DE MMK’S

Door de overgang van de Medisch Milieukundigen naar de Logo’s in 2010 is het ‘ter beschikking stellen van medisch milieukundigen aan de Logo’s’ geen opdracht meer van VIGeZ. De inhoud van de functie coördinator Medisch Milieukundigen is vanaf 2010 deze van stafmedewerker gezondheid en milieu bij VIGeZ, met opdrachten zoals deze van de andere thema-stafmedewerkers van het VIGeZ. Net zoals voor de andere thema’s is de planning ‘gezondheid en milieu’ voorbereid met de Logo’s (zie nota ‘Ontwerp van gezamenlijke planning VIGeZ-Logo’s 2012’). Deze planning werd ook besproken op 9/11/2011 met TOVO. Op de planning 2012 stond: o

Ontwikkelen:  Project wonen: uitvoeren projectplan i.s.m. MMK’s  Onthaalfiche voor nieuwe MMK’s  Brochure voorstelling mmk-werking ifv opbouw Vlaams netwerk  Nieuwe fiches/webpagina’s/nieuwsberichten op www.mmk.be over diverse actuele thema’s (i.s.m. Logo’s)  Eventueel: Brochure en website ‘straling en scholen’: een project van en in opdracht en gefinancierd door departement onderwijs en eventueel LNE, nog in onderhandeling  Fijn stof/verkeer: werken naar een projectvoorstel, opvolgen evaluatie mobiliteitsscan, Joaquinproject, …

o

Implementatie:  Organisatie themagroep gezondheid en milieu  Intervisies organiseren op themagroep (rond laag frequent geluid, stoken, werken met vrijwilligers, risicocommunicatie, …) en een algemene intervisie rond implementatie van projecten bij gemeentebesturen: aanpak, hoe netwerken, hoe werken naar structurele samenwerking, …)  Lekker Fris in basisonderwijs (o.a. draaiboek uitwerken, geen prioriteit)  air@school in secundair onderwijs (o.a. draaiboek uitwerken, geen prioriteit)  Eikenprocessierups.be  Koolstofmonoxide.be  Communicatie-instrument stoken (tgv Stuurgroep stoken)

o

Advies:  Indicatorenbevraging  Stuurgroep Binnenmilieu Duurzame gebouwen  Stuurgroep Verkeer (project Antwerpen)  Stuurgroep Ex-Daly (i.k.v. lange termijn project)  Redactie Gezond Milieu  Teamstuurgroep Tovo  Lange termijn visie Tovo

o

Evaluatie:  Evaluatierapport Speel op Veilig 44

Evaluatierapport draaiboek “Zendantennes… een hot item!” Evaluatie zware metalen (gepland voorjaar 2012) en schrijven van rapport voor LNE

 

Voor de uitvoering van deze planning: zie onder de resp. indicatoren in dit VIGeZ-voortgangsrapport 2012.

Opdracht 10: Ter ondersteuning van de implementatie bij de Logo’s, het organiseren van overleg via thematische of settinggerichte werkgroepen. INDICATOR 1:

ER IS EEN GEZAMENLIJK UITGEWERKTE OVERLEGSTRUCTUUR MET DE LOGO’S

De overlegstructuur bleef in 2012 dezelfde als in 2011.

INDICATOR 2:

RESULTAAT VAN DE JAARLIJKSE EVALUATIE VAN DE OVERLEGSTRUCTUUR DOOR VIGEZ EN LOGO’S

De evaluatie is gebeurd op het interlogo van juni (verslag in bijlage 17). Besloten werd om de overlegstructuur te behouden zonder aanpassingen.

INDICATOR 3:

AANTAL EN AARD VAN DE OVERLEGMOMENTEN EN WERKGROEPEN TEN BEHOEVE VAN DE LOGO’S

PROJECTGROEPEN:

-

Projectgroep Wedstrijd Rookvrije Klassen. De projectgroep kwam samen in mei en oktober 2012. Deze

-

De projectgroep ‘mammobox’: De projectgroep kwam in 2012 twee keer samen en had als doelstelling de

-

Projectgroep griep: de projectgroep kwam samen in januari, maart en mei. Op de agenda stond de

-

Projectgroep en werkgroep 10.000 stappen: de werkgroep met Logo-vertegenwoordigers van alle

-

De projectgroep Tutti Frutti - Fruit op school: De projectgroep kwam slechts één keer samen in 2012, de

groep volgt de uitvoering op van het langlopende samenwerkingsproject met 15 Logo’s. Ook in 2012 was een creatief luik verbonden aan de wedstrijd (zelfgemaakt filmpjes) en werd de stickeractie voor ouders geëvalueerd. De projectgroep besloot om in de volgende editie van de wedstrijd de ‘Blijf Rookvrij-Pas!’ te lanceren – een afspraak over niet beginnen roken (of ermee stoppen) die kan gemaakt worden tussen kind en ouder of voogd - en die te koppelen aan één sticker voor de ouders. In de projectgroep werd ook beslist om volgend jaar een andere klemtoon in het creatieve luik en de bijbehorende wedstrijd te leggen. Er werd gekozen voor een liedjeswedstrijd.

bestaande mammobox (Provincie en Logo’s Limburg 2002) te herwerken en te actualiseren. De projectgroep bestaat uit een afgevaardigde van Logo Limburg, Logo Midden West Vlaanderen, Logo Leieland, Logo Dender, Logo Gezond+, CBO Gent en VIGeZ. Op de agenda stond: afwerken van de handleiding en de box, opmaken van een evaluatie en implementatieplan, voorbereiden van de vorming voor begeleiders.

uitwerking en opvolging van de Vlaamse griepcampagne. In de projectgroep zijn alle Vlaamse Logo’s vertegenwoordigd.

provincies kwam 2 keer samen en de projectgroep (met VLB en 2 Logo-trekkers) voor het online stappenregistratietool kwam 4 keer samen in 2012.

beslissingsbevoegdheden en praktische afspraken liggen grotendeels bij de stuurgroep Europese schoolfruitactie (waarin de Logo’s één vertegenwoordiger hebben). De communicatie en afstemming met de andere Logo’s gebeurt via mail en via een korte stand van zaken op de themagroep.

45

-

Ad hoc werkgroep onderwijs gemeenschappelijke communicatie. In 2012 werd een ad hoc werkgroep

-

De projectgroep ‘Week van de valpreventie 2012’. De projectgroep kwam in 2012 vier keer samen voor

-

Projectgroep ‘Week van de valpreventie 2013/BOEBS 2013’: de samenstelling van deze projectgroep

-

De projectgroep Noknok: er waren drie bijeenkomsten in 2012 (op 10/04, 12/06 en 20/09). Op de

-

De projectgroep ‘Zot van Gezond’: De projectgroep is samengesteld uit Logo’s, VVSG, ISB en VIGeZ en

-

De projectgroep gezondheidsscan (Logo, VIGeZ, Tovo) heeft de gezondheidsscan van Logo

-

Projectgroep gezond wonen: uitvoeren projectplan, i.s.m. Logo’s, tijdens 5 bijeenkomsten.

-

De projectgroep verkeer (VIGEZ, Logo’s, Tovo) formuleerde de gezondheidskundige doelstellingen

opgericht die de gemeenschappelijke communicatie van Logo’s naar onderwijs voor schooljaar 2012-2013 voorbereidde. De werkgroep kwam 2 keer samen, voorbereiding en redactie van teksten gebeurde per mail.

de voorbereiding van de WvdV 2012. De projectgroep bestaat uit Logomedewerkers (minimum 1 per provincie), 2 stafmedewerkers van het Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen en één stafmedewerker van VIGeZ. Op de agenda stonden telkens de volgende punten: communicatie, tijdsschema, uitvoering van activiteiten en op de laatste vergadering ook de evaluatie van de Week van de valpreventie. VIGeZ stond in voor de organisatie van de bijeenkomsten en opmaak van de agende (in samenspraak en voorbereiding met de Logo-trekker en het EVV).

bleef dezelfde: Logomedewerkers (minimum 1 per provincie), 2 stafmedewerkers van het Expertisecentrum Valpreventie Vlaanderen en één stafmedewerker van VIGeZ, en kwam in 2012 twee keer samen voor de voorbereiding van de Week van de valpreventie 2013 en de nieuwe BOEBS-editie voor 2013. Daarbij bereidde de VIGeZ-stafmedewerker de agendapunten m.b.t. BOEBS voor, en nam de EVV-stafmedewerker de agendapunten m.b.t. de Week van de valpreventie 2013 op zich. Op de agenda de volgende punten m.b.t. de WvdV 2013: evaluatieverslag 2012, communicatie, activiteitenaanbod, tijdsschema, uitvoering van activiteiten en planning van het budget. Voor de herwerking van BOEBS stonden de volgende punten op de agenda: concept, concrete veranderingen en planning.

vergaderingen werd met de partners de inspiratiegidsen besproken, het communicatieplan en implementatieplan afgetoetst en de evaluatie en lancering 2012 besproken. In het projectteam waren volgende organisaties vertegenwoordigd: Logo’s, Locoregionale partners, de 5mutualiteiten, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, Formaat, In Petto, Sensoa, Domus Medica, Kinderrechtencommisariaat, Vlaamse Sportfederatie, Platform Allochtone Jongeren, Karuur, VVGG, VIP Jeugd, FOS, Scouts en gidsen Vlaanderen, Jeugd Rode Kruis, KSJ, KLJ, Chiro Vlaanderen, KAJ, Gezinsbond, Wel jong niet hetero, ISB, Steunpunt Jeugd. Niet al deze organisaties hadden de mogelijkheid actief deel te nemen aan het projectteam, maar volgden dit wel via mail. kwam geregeld samen voor bijsturing op basis van de Logo-ervaring. Op vraag van de Logo’s werd er extra ondersteuning geboden bij het opnemen van hun coachingstaak naar de gemeenten door de organisatie van intervisies met externe deskundige begeleiding (zie eerder).

Leieland/Midden-West-Vlaanderen geëvalueerd en had beslist om het instrument te herwerken zodat hij duidelijker gezondheidswinst als doelstelling nastreeft (eerder dan milieuwinst). In 2013 wordt hieraan verder gewerkt met LNE op basis van hun studie “integratie van milieuaspecten in de gemeentelijke mobiliteitsplannen”. In tussentijd werken de MMK’s aan bewustmaking van de gezondheidseffecten van verkeer op lokaal niveau. De projectgroep kwam 7 keer samen in 2012.

Het ontbreken van middelen en gezondheids(kundige) doelstellingen op Vlaams niveau maakte het niet evident om een richting te bepalen voor de projectgroep. Er werd gekozen om de talrijke huidige lokale projecten verder uit te werken op een projectmatige manier, rekening houdend met de implementeerbaarheid van deze lokale projecten op Vlaams niveau. In 2012 werkte de projectgroep aan de inventarisatie van de logo-ondersteuningsmiddelen rond gezond wonen; gezondheidsmatrix ‘gezond wonen’; lijst van potentiële partners op Vlaams en lokaal niveau die werken rond gezond wonen; en werd een ontwerp van projectvoorstel ‘week van gezond wonen’ opgemaakt.

verkeer (3 bijeenkomsten). De doelstellingen zijn lange termijn doelstellingen (2020) om een richting te kunnen geven aan de werking van Tovo, VIGeZ en MMK’s bij de Logo’s.

46

SETTINGGROEPEN: -

Settinggroep gemeenten:

Zoals gepland kwam de settinggroep vier maal samen, waarvan 2 maal een volledige dag. De prioriteit voor deze setting in de Logowerking werd weerspiegeld in de uitgebreide deelname door vrijwel alle Logo’s. Afstemming op de werking en verwachtingen van VVSG en VAD is verzekerd door hun deelname aan de settinggroep (VAD pas vanaf het najaar). Een kleine werkgroep ‘beleids- en bestuurscyclus’ en een werkgroep ‘gezonde gemeente’ werden vanaf mei in het leven geroepen voor tussentijdse opvolging van de tools en materialen (in 2013 herleid tot één werkgroep). De settinggroep stuurde de volledige werking van de ondersteuning van lokaal gezondheidsbeleid. Op de agenda stonden (geregeld) de tools voor integratie van gezondheid in de BBC (beleids- en bestuurscycus), het bespelen en opvolgen van de lokale verkiezingen, de integrale aanpak en samenwerking met VVSG en VAD, crossing bridges (HiAP), het plan van aanpak en de format gezonde gemeente met de tools en de website hiervoor, het symposium gezonde gemeente, de indicatorenmeting en de opvolging van de projecten 10000 stappen en Zot van Gezond. -

Settinggroep bedrijven:

Deze settinggroep kwam in 2012 4 keer samen. De leden van de settinggroep zijn medewerkers van alle Logo’s en een stafmedewerker van het VIGeZ, de samenstelling is minder wisselend dan de vorige jaren. Er zijn twee trekkers. Gemiddeld waren er 12-15 deelnemers aanwezig per settinggroep. Op de agenda stond zowel de projectopvolging van nv gezond, Jobfit Agoria en Jobfit KMO als de bespreking van het stappenplan voor bedrijven in het kader van 10.000 stappen. In navolging van de masterclass van het najaar 2011 werd in 2012 vooral verder ingezet op de uitbreiding en versterking van het regionaal/lokaal netwerk van de Logo’s. Dit werd in de praktijk gebracht via de disseminatie van het project nv gezond, het aanleveren van content voor nieuwsbrieven die logo’s kunnen versturen naar hun netwerk en het opstellen van een plan van aanpak waarin een concrete en toekomstige samenwerking tussen Logo’s en resoc’s in 2013 centraal staat. Daarnaast was de settinggroep ook een platform voor externe preventiediensten om hun werking op het vlak van gezondheidspromotie te komen voorstellen. In 2012 kwamen IDEWE en MENSURA aan de beurt, in 2013 krijgen andere preventiediensten deze mogelijkheid. Dit moet uiteindelijk resulteren in regionale aanspreekpunten per externe preventiedienst voor elk Logo zodat de samenwerking met organisaties met terreinwerking bevorderd en concreet wordt. -

Settingroep onderwijs: De Logo-settinggroep onderwijs kwam 3 keer samen in 2012. Naast de opvolging van de planning en de adviezen aan Interlogo m.b.t. vervlaamsing van methodieken, legde de settinggroep onderwijs zich in 2012 vooral toe op communicatie naar onderwijs: - Het uitwerken van een nota en een groeipad m.b.t. (gemeenschappelijke) communicatie van Logo’s naar onderwijs. - Het uitwerken van gemeenschappelijke inhouden voor de jaarlijkse onderwijsbrochures en onderwijsnieuwsbrieven van Logo’s (dit bleef uiteindelijk beperkt tot consensus over de beschrijving en promotie van concrete projecten zoals Tutti Frutti en materialen zoals Lekker Fris). Wat de eigen lay-out en de eigen dienstverlening naar onderwijs betreft kwamen de Logo’s niet tot teksten met een gemeenschappelijk basisaanbod en bleven zij op hun autonomie staan. In voorjaar 2012 werkten Logoleden van de settinggroep onderwijs (zonder VIGeZ) aan een gemeenschappelijke visie op de werking naar onderwijs. Over deze visie werd najaar 2012 door het VIGeZ feedback gegeven; begin 2013 werd de aangepaste nota door het Interlogo goedgekeurd. In de praktijk wordt deze visie in verschillende Logo’s (nog) niet toegepast. Naast communicatie was de terreinverkenning van het hoger onderwijs het tweede belangrijke agendapunt van de settinggroep onderwijs. Er werd een inventarisatie gemaakt van de huidige samenwerkingen van Logo’s met hogescholen en universiteiten. Uit deze inventaris bleek een ongelijke verspreiding tussen Logo’s van samenwerking met hoger onderwijs en een invulling van samenwerking die niet altijd strookt met de Logo-opdracht.

-

Settingroep huisartsen

Deze settinggroep is samengesteld uit de Logomedewerkers met expertise in de werking naar artsen, een vertegenwoordiging van Domus Medica en van twee huisartsenkringen en wordt voorgezeten door VIGeZ. De settinggroep kwam in 2012 tweemaal samen (maart en oktober). Op de agenda stond de 47

inventaris werking Logo’s naar huisartsen; de uitbreiding van de settinggroep huisartsen naar een gemengde groep Logo’s, VIGeZ, Domus Medica met vooral een betere vertegenwoordiging van huisartsenkringen; afstemming over taken van de verschillende partners en opmaak planning 2012-2013. THEMAGROEPEN -

De themagroep voeding en beweging:

De themagroep voeding en beweging is vier keer samengekomen in 2012. Voor de opmaak van de planning voor 2013 werd bovendien een extra overleg gehouden. Het overleg werd via samenkomst of per mail voorbereid met de trekkers. Een vast agendapunt is een stand van zaken van de gezamenlijke lopende projecten zoals Tutti Frutti, Winkeloefeningen, Jobfit, 10000 stappen, Kieskeurig, enz. Hiernaast is steeds ruimte voor voorstelling van Logo-projecten of externe projecten. In 2012 was dit o.a. een voorstelling van het project van de Bakermat dat borstvoeding promoot, Verenigd voor Verkeeraanbod, doctoraat van UGent over bewegingsvriendelijke buurten. Tijdens de themagroepen van juni en september ging tenslotte veel aandacht naar het opmaken van de gezamenlijke Logo-VIGeZ planning voor 2013. Hier werd o.a. bekeken welke projecten een update nodig hebben, aan welke nieuwe initiatieven behoefte is en welke Logo-projecten in aanmerking komen voor vervlaamsing (op basis van een interessepeiling bij de verschillende Logo’s en een kwaliteitstoets van Logo-projecten door VIGeZ). -

De themagroep tabakspreventie:

De themagroep is in 2012 vier maal samengekomen (maart, juni, oktober en december). Het overleg werd ook telkens voorbereid met de trekkers. Op de agenda stond de opvolging van de Vlaamse werkgroep tabak, alcohol en drugs, de opvolging van lopende en ingediende projecten en de voorbereiding van de planning voor 2013. -

De themagroep BKO is samengekomen in januari, maart, mei, september en november 2012. Het overleg

-

De themagroep vaccinaties kwam samen in maart, juni en november 2012. Op de agenda stond de

-

De themagroep gezondheid en milieu: de themagroep komt maandelijks samen en bestaat uit de MMK’s,

-

De themagroep geestelijke gezondheidsbevordering kwam 4 maal keer samen in 2012 (6 maart, 22 mei,

werd ook telkens voorbereid met de trekkers. Vaste agendapunten waren terugkoppeling van de Vlaamse Werkgroep, de projectgroep interactieve tentoonstelling, de projectgroep Mammobox, samenwerkingsovereenkomst Centrum voor Kankeropsporing. Ook de nieuwe huisstijl BKO, het project extra uitnodigingbrief van de huisarts en de voorstelling van lokale projecten (zoals Mamma Care project, actie 2012 ) kwam aan bod.

gezondheidsconferentie vaccinaties, griepcampagne, bereiken van moeilijk bereikbare doelgroepen en vervlaamsing van ondersteuningsmiddelen.

VIGeZ, TOVO en LNE. Op de agenda staan vaste agendapunten aangevuld met specifiek te bespreken punten en toelichting bij externe projecten. Ook een vorming ‘werken met forum en doczone’ werd gegeven door een MMK. Op de themagroep krijgen MMK’s via de maandelijkse rondvraag daarnaast de kans om vragen te stellen in verband met knelpunten waar ze op stoten bij implementatie en door onderlinge ervaringsuitwisseling deze implementatieproblemen op te lossen.

11 september, 27 november). VIGeZ bereidde deze vergaderingen voor met de 3 Logo-trekkers voor dit thema op een apart overleg op 31 januari, 9 mei, 6 september, 21 november. Als frequente agendapunten werden volgende zaken besproken: voortgang Vlaams Actieplan Suicidepreventie 2012-2020, feedback Vlaamse Werkgroep Suïcide preventie, verslag Locoregionaal overleg, feedback over VIGeZ producten en planning (producten effectiviteitsreview, portaalsite, look & feel bevraging Fit in je Hoofd), update project Preventiecoaches, implementatie en evaluatie NokNok, implementatie en evaluatie Goed-gevoel-stoel, Ontwikkeling methodiek Ouderen, Vervlaamsing Logo methodieken, planning, en varia (toneelstukken, Sterk aan het Werk, VVGG, …).

48

-

De themagroep ongevallenpreventie kwam drie keer samen (januari, juni en november 2012). Dit overleg

werd telkens voorbereid met de trekker ongevallenpreventie. De agendapunten waren: voorstelling (resultaten) evaluatie Week van de Valpreventie 2012, vervlaamsing van lokale projecten, aangeven van gepercipieerde lokale behoeften, voorstelling week van de valpreventie 2013, voorstelling BOEBS, overige projecten rond ongevallenpreventie in Vlaanderen en jaarplanning 2012-2013. In het najaar van 2012 kwam er ook een tweede trekker ongevallenpreventie bij: Michelle De Smet (Logo Brugge-Oostende).

HET INTERLOGO -

De maandelijkse coördinatorenbijeenkomst van Logo’s kwam in 2012 9 maal samen. In oktober werd ze door de Logo’s vervangen door een visie-tweedaagse zonder VIGeZ. Op de agenda staan duidelijk meer management- en beleidsthema’s met o.a. voorbereiding en opvolging van overleg met de minister, visie op kleine versus grote Logo’s, voorzittersoverleg en projectoproepen (bijvoorbeeld ondersteuning terreinwerk). Ook de verschuiving naar settinggerichte ondersteuning door Logo’s op het veld wordt in de agenda weerspiegeld: zowel de visie op onderwijsondersteuning als de opties en planning voor gezonde gemeenten en de aanpak voor de setting bedrijven werden besproken. Specifiek werd eveneens de denktank ‘gezondheidsbevordering voor iedereen’ opgevolgd, die een gezamenlijke strategie uitzet voor het bereiken van kansengroepen. Klassiekers bleven ondersteuning door VIGeZ via organisatie van de Logo-vertegenwoordiging, opmaak onthaalfiches voor nieuwe medewerkers, uitwerking communicatieplatform, kadervorming voor Logo’s, communicatieplan Logo’s; de opvolging van samenwerkingsprojecten; opvolging van de Vlaamse thematische werkgroepen en partnerschappen op Vlaams niveau.

INDICATOR 4:

RESULTAAT VAN DE TEVREDENHEIDSMETING BIJ DE GEBRUIKERS BETREFFENDE DE GEBODEN ONDERSTEUNING (ÉÉN TEVREDENHEIDSMETING PER CONVENANTPERIODE)

De tevredenheidsmeting voor de convenantperiode 2006-2010 is gebeurd in 2008, de resultaten zijn opgenomen in het verslag van het voortgangsrapport 2008. Er komt een nieuwe tevredenheidsmeting in de verlengde periode van het convenant (2011-2015).

Opdracht 11: Ondersteunen van andere intermediairs dan de Logo’s INDICATOR 1:

OVERZICHT VAN ANDERE INTERMEDIAIRS EN AARD VAN AANGEBODEN ONDERSTEUNING

Voor een overzicht van de geboden ondersteuning zie: - opdracht 1 voor de verstrekte informatie en documentatie aan intermediairs, - opdracht 2 voor de verleende adviezen en de deelname aan bijeenkomsten op vraag van intermediairs - opdracht 8 voor de ondersteuning bij de implementatie van opgesomde methodieken - opdracht 15 voor de vormingen, lezingen ed. gegeven op vraag van de diverse intermediairs

INDICATOR 2:

RESULTAAT VAN DE TEVREDENHEIDSMETING BIJ DE GEBRUIKERS BETREFFENDE DE GEBODEN ONDERSTEUNING (ÉÉN TEVREDENHEIDSMETING PER CONVENANTPERIODE)

De tevredenheidsmeting voor de convenantperiode 2006-2010 is gebeurd in 2008, de resultaten zijn opgenomen in het verslag van het voortgangsrapport 2008. Er komt een nieuwe tevredenheidsmeting in de verlengde periode van het convenant (2011-2015).

49

Opdracht 12: Het sensibiliseren en aanbieden van coördinatie en coaching aan de Logo’s en andere intermediairs bij projecten en interventies die het loco-regionale overstijgen en waarbij verschillende maatschappelijke sectoren en doelgroepen kunnen betrokken zijn zoals: onderwijs, bedrijfswereld, lokale gemeenschappen en artsen, kansengroepen en senioren. INDICATOR 1:

DE JAARPLANNING VAN VIGEZ EN DIE VAN DE LOGO’S ZIJN OP ELKAAR AFGESTEMD

De afstemming van de jaarplanningen gebeurt in verschillende fasen: -

Tussen juni en september wordt in de Logo thema/settinggroepen de jaarplanning voorbereid: inventaris van initiatieven die moeten worden voortgezet en bepalen van nieuwe prioriteiten/opportuniteiten voor het komende werkjaar.

-

Op de VIGeZ- stafvergadering van september wordt een eerste voorstel van VIGeZ-planning opgemaakt: op basis van nieuwe prioriteiten die worden aangebracht door overheid, (internationale) tendensen, gesignaleerde behoeften door intermediairs, de planningsinput door de Logothema/settinggroepen en het voortzetten van bestaande activiteiten/projecten.

-

Op het interlogo van oktober wordt een voorstel voor gezamenlijke VIGeZ-Logo planning voorgesteld: de onderdelen uit de VIGeZ-planning waarbij Logo’s in het komende werkjaar, of later een rol spelen bij de implementatie en dus al van bij de ontwikkeling betrokken willen/moeten worden.

-

Met het agentschap wordt in oktober/november het aangepaste voorstel van VIGeZ-planning besproken en daarna aangepast aan de bemerkingen.

-

De VIGeZ-planning is definitief ten laatste eind januari.

INDICATOR 2, 3 EN 4: -

Aantal projecten dat gezamenlijk wordt uitgevoerd

-

Er is een gezamenlijk opgesteld draaiboek dat de inhoud, de timing, de implementatie, evaluatie en taakverdeling omschrijft

-

Het draaiboek wordt systematisch uitgevoerd

Gezamenlijk uitgevoerde projecten: Er werden in 2012 19 projecten gezamenlijk uitgevoerd met Logo’s en andere intermediairs: - De Wedstrijd Rookvrije Klassen - Campagne 24 uur niet roken (ad hoc project) - Uitgerookt! (ad hoc project) - Tutti Frutti - Dip dobbel doe - Zot van Gezond (ad hoc project) - 10.000 stappen - nvgezond - Week van de valpreventie - Website en zelfbeoordelingstest Fit in je Hoofd (ad hoc project) - Goed-gevoel-stoel (ad hoc project) - Noknok (ad hoc project) - Griepvaccinatiecampagne (ad hoc project) - Tentoonstelling Borstkankeropsporing 50

-

Mammobox Lekker Fris in basisonderwijs en air@school voor secundair onderwijs Gezonde gemeenten Gezonde school Gezonde bedrijven

Gezondheidsdoelstelling rond roken: -

Wedstrijd Rookvrije Klassen: coördinatie van het samenwerkingsproject met 15 Logo’s. Uitvoering gebeurde conform het draaiboek. De wedstrijd verliep volgens het gebruikelijke stramien: bekendmaking (onder meer in ‘Klasse voor leerkachten’), inschrijving, registratie, nieuwsbrief over tabak voor de deelnemende leerkachten, …. De projectgroep kwam samen in mei en oktober 2012. 1.768 klassen (in totaal 27.637 leerlingen) uit 200 scholen namen in het schooljaar 2011-2012 deel aan de wedstrijd. Dit is een daling met 2.500 leerlingen tegenover het vorige schooljaar. Meer dan 3 van de 4 startende klassen (78 %) waren rookvrij op het einde van de rit. Aan de ‘Wedstrijd Rookvrije Klassen’ was ook opnieuw een creatief luik verbonden: deelnemende klassen konden voor het tweede opeenvolgende jaar een zelfgemaakt filmpje insturen waarin ze leeftijdsgenoten motiveerden om niet te beginnen met roken of om ermee te stoppen. In totaal werden er 84 inventieve filmpjes over sigaretten en roken gemaakt. Op basis van scenario, camerawerk, acteerprestaties, decor, invalshoek en originaliteit koos een panel van juryleden, bestaande uit gezondheids- en tabaksexperts, uit alle inzendingen uiteindelijk 3 winnaars. Bovendien konden alle deelnemende scholen uit 6 finalisten een publiekswinnaar kiezen. Op 21 mei werd die laatste bekend gemaakt. De prijsuitreiking in de scholen gebeurde in de weken nadien. De stickeractie voor de ouders werd geëvalueerd bij de Logo’s en de contactpersonen van de wedstrijd in de scholen. Dat gebeurde met een vragenlijst. De respons daarop was zeer hoog: 1 op 3 leerkrachten/contactpersonen reageerde. 87 % van hen wilde de actie volgend jaar herhalen, 90 % zei dat de leerlingen de actie ‘eerder positief’ onthaald hadden en volgens 84 % konden we de ouders op deze manier bereiken als we hen bij de wedstrijd willen betrekken. Toch was het ook duidelijk dat er een aantal andere klemtonen moesten gelegd worden. Zo was driemaal de sticker in de agenda kleven teveel. Er moest ook meer uitleg zijn over de actie voor de ouders en leerlingen. Wat ook bleek: de sticker kan een ingang zijn, maar moet aangevuld worden met andere acties naar de ouders.

-

24 uur niet roken, op 31 mei

-

‘Uitgerookt?’

Projectmanagement en begeleiding van projectmedewerker (100 % tewerkstelling) bij de uitvoering van het door de Vlaamse overheid gefinancierd project. Projectduur: november 2011-juli 2012 Uitvoering: In 2012 ging de campagne voor de tweede keer door in heel Vlaanderen. De Vlaamse implementatie gebeurde in samenwerking met de Logo’s in een projectgroep met alle Logo’s en de Tabakstop. Ook de samenwerking met de andere projectpartners zoals Universiteit Antwerpen, de website- en applicatiebeheerder, media, mutualiteiten en sponsors werd georganiseerd. 1.708 rokers gingen op de Werelddag zonder Tabak de uitdaging aan om 24 uur niet te roken. Hiervan hebben 648 zich aan hun belofte gehouden, en 24 uur geen sigaret aangeraakt. 13 % van de deelnemers was laag opgeleid, 48 % had een diploma secundair onderwijs. Op de website verdieneenbeloning.be werden de regionale programma’s vermeld en kon je het aantal inschrijvingen per provincie volgen. Het eindrapport werd aan het agentschap bezorgd begin oktober. Uitvoering: Een projectvoorstel werd door VIGeZ en de Vlaamse Logo’s uitgewerkt en ingediend bij het Fonds tot Bestrijding van Verslavingen. Het project is een vervlaamsing van het pilootproject uitgewerkt door Logo Limburg dat rookstopbegeleiding biedt voor kansengroepen. Het project is uitgevoerd zoals gepland: de projectaanpak en materialen werden herwerkt voor Vlaams gebruik, een vormingspakket met 4 handleidingen en allerlei ondersteunend materiaal werd uitgewerkt. Train-de-trainer-sessies werden, in samenwerking met de Logo’s en de VRGT, gegeven in elke provincie om de intermediairs (vormingswerkers en tabakologen) te leren werken met de methodiek. De methodiek zelf bestaat uit 16 gezondheidssessies waarvan 8 gericht op rookstop. Het project liep van januari tot eind december 2012. Een projectaanvraag voor brede implementatie van de methodiek in Vlaanderen (verlenging van het project met 1 jaar) werd najaar 2012 ingediend bij het Fonds en werd eind 2012 goedgekeurd. 51

Gezondheidsdoelstelling rond voeding en beweging: -

Tutti Frutti basisonderwijs, Europees schoolfruitproject: coördinatie van het samenwerkingsproject met 15

Logo’s. Uitvoering conform het draaiboek. De samenwerking en de communicatie (o.a. vanuit de stuurgroep Europese schoolfruitactie) met de Logo’s gebeurt via mail en op de projectgroep die één keer bijeen kwam in 2012. VIGeZ staat binnen de EU schoolfruitactie in voor het contact met de Logo’s, met BallonMedia (afspraken layout materialen, praktische invulling van persmomenten, bijdrage aan wedstrijd etc.), met scholen (bij vragen per mail of telefoon) en met de nationale leveranciers (vernieuwing afspraken met bovenlokale leveranciers zoals Colruyt). VIGez zorgt in dit project ook voor het beheer van de website www.fruit-op-school.be (standaardaanpassingen zoals inschrijvings-formulier online zetten, actuele info…), het beheer van de inschrijvingen via www.fruit-op-school.be (= deelnemende scholen die geen subsidies aanvragen), het beheer van de promotiematerialen (afspraken voor lay-out en productie, van de Facebook pagina en van de wedstrijd (afspraken met Logo’s, praktische organisatie zoals bestellen van prijzen en busvervoer). Daarnaast geeft VIGeZ advies en inhoudelijke opvolging : o.a. input voor parlementaire vragen, medewerking aan persmomenten, leesredactie… In kader van het project werd in 2012 ook deelgenomen aan verschillende bijeenkomsten: de stuurgroepvergaderingen Europese schoolfruitactie, de vergaderingen van de werkgroepen (voornamelijk rond communicatie) en de bijeenkomsten met BallonMedia. -

Dip dobbel doe: educatief pakket bewegingstussendoortjes en gezonde voeding voor basisonderwijs.

-

‘Zot van Gezond’: Voeding en beweging in kleine gemeenten, een samenwerkingsproject van VIGeZ en Logo’s.

Uitvoering: Een implementatieplan voor verspreiding en gebruik in het basisonderwijs is opgemaakt, samen met de Logo’s. Het pakket is volgens plan eind oktober verdeeld naar de Logo’s. De verdeling door de Logo’s naar de scholen gebeurde eind 2012 en loopt nog verder begin 2013. Vormingen worden opgenomen door SVS (op basis van de bestaande vorming bewegingstussendoortjes).

Uitvoering: Projectmanagement en begeleiding van projectmedewerker (50 % tewerkstelling) bij de uitvoering van het door de Vlaamse overheid gefinancierd project. Projectduur: december 2010 - december 2013 In het tweede jaar van het project ‘Zot van Gezond’ zijn de gemeenten en de Logo’s aan de slag gegaan met de ontwikkelde materialen. De twee modellen, namelijk de actiematrix en het ‘procesmodel’ dat de structurele voorwaarden in kaart brengt, werden in een digitale zelfevaluatietool geïntegreerd. Deze tool vormt de start van het begeleidingsproces tussen het lokaal bestuur en het Logo dat in maart 2012 is opgestart. Op de website www.zotvangezond.be vullen de lokale besturen de onlinevragenlijst in. Deze resultaten worden automatisch verwerkt in het procesmodel en in de actiematrix. Op basis hiervan vertalen de Logomedewerkers de resultaten naar een uitgewerkt advies op maat dat inwerkt op zowel lokale acties rond voeding en beweging, als de structurele voorwaarden die nodig zijn voor een kwalitatief voedings- en bewegingsbeleid in de gemeente. De fase van de zelfevaluatie werd afgerond in september. De volgende fase is het voorstellen van het advies en het kiezen van acties. Ter ondersteuning bij de selectie van de acties werd op de website een inventaris ter beschikking gesteld van alle lopende Vlaamse acties rond voeding en beweging. Op het einde van 2012 hebben bijna alle gemeenten een duidelijk beeld van welke acties men het komende jaar zal uitvoeren. Op vraag van de Logo’s werd er extra ondersteuning geboden bij het opnemen van hun coachingstaak naar de gemeenten door de organisatie van intervisies met externe deskundige begeleiding. Doorheen het hele jaar zijn er 1 volledige dag en 4 halve dagen ingelast waarin telkens gefocust werd op de taken die in de betreffende fase moesten uitgevoerd worden (bijvoorbeeld het motiveringsgesprek). Daarnaast richtten we ervaringsuitwisseling tussen de Logobegeleiders in onder eigen VIGeZ-begeleiding. De projectgroep is samengesteld uit Logo’s, VVSG, ISB en VIGeZ en kwam geregeld samen voor bijsturing op basis van de Logo-ervaring.

52

-

‘10.000 stappen’

-

nv gezond

Uitvoering: Het BVR dd. 16/12/2011 gaf VIGeZ de opdracht om de methodiek 10.000 stappen, na afloop van de projectsubsidie aan de Vlaamse Logo’s en UGent, verder te ontwikkelen en te implementeren. (zie eindverslag project ‘uitbreiding capaciteit en opdrachten’). In 2012 werd, conform de afspraken in de visietekst, de reguliere projectwerking en coördinatie naar de setting lokale gemeenschappen verdergezet. Dit gebeurde samen met de stuurgroep (3 vergaderingen met de leden VAZG, projectcoördinator VIGeZ, Logo-trekker) en via de werkgroep 10.000 stappen (3 bijeenkomsten met als leden 1 Logo-vertegenwoordiger per provincie en BHG, projectcoördinator VIGeZ). Daarnaast werd de coördinatie van de actiemaand van 10.000 stappen van 15 februari tot en met 15 maart opgenomen. Het project was nadrukkelijk aanwezig in de media, nl. in het programma Thuis op Eén. Het personage Frank was hierbij het boegbeeld. In het najaar kwam het project ook aan bod in ‘Ook getest op Mensen’ (VRT Één) en ‘Inspecteur De Caluwé’ (Radio 2). In 2012 werd het partnerschap met de groothandelaars van de apothekers en het Vlaams Apothekersnetwerk geoptimaliseerd. Door nieuwe afspraken is het apothekerskanaal nu een permanent distributiekanaal geworden voor het 10.000stappentellerpakket. Daarnaast is een samenwerkingsakkoord afgesloten tussen VIGeZ en de Bond Beter Leefmilieu om het project 10.000 stappen te integreren in de actie Belgerinkel naar de Winkel tijdens de editie 2013. Op deze manier wordt te voet naar de winkel gaan ook gepromoot. De inhoud van de projectwebsite is regelmatig geactualiseerd, inclusief de opvolging van lokale acties en nieuwsberichten. Een plan van aanpak voor de Facebook-pagina is opgemaakt i.s.m. de VIGeZcommunicatieverantwoordelijke. Uitvoering: Het extern gefinancierd project (middelen ESF) sloot af eind september met een Slotevent en de uitreiking van de nvgezond Award (zie opdracht 1), waarop ook alle Logo’s waren uitgenodigd. In de settinggroep bedrijven werd met de Logo’s besproken hoe zij hun disseminatierol kunnen opnemen binnen de brede implementatie van de methodiek nvgezond, Logo Leieland is hierbij inspirerend. In 2013 zullen Logo’s hun rol actiever opnemen passend binnen het opgemaakte plan van aanpak.

Gezondheidsdoelstelling rond ongevallenpreventie: -

Week van de valpreventie

Uitvoering: In 2012 ging in heel Vlaanderen de eerste Week van de Valpreventie door van 23 tot 29 april. Het is de bedoeling om deze WvdV elk jaar met een andere focus te organiseren tijdens de laatste week van april. Zo wordt er een jaarlijkse ‘vitrine’ gecreëerd, om valpreventie in de publieke belangstelling te plaatsen. ‘Valpreventie in Woonzorgcentra’ werd de focus van de eerste Vlaamse WvdV. Tijdens de WvdV worden alle organisaties die in contact komen met 65-plussers en alle woonzorgcentra in Vlaanderen gesensibiliseerd en geïnformeerd over valpreventie. Dit gebeurt aan de hand van concrete activiteiten en materialen die worden aangeboden onder de vorm van ‘menukaarten’. Als resultaat engageerden bijna 500 organisaties in de thuissetting, woonzorgcentra & ziekenhuizen zich. De hoofdtaken voor VIGeZ waren: - de ontwikkeling van ondersteunende materialen en van een draaiboek voor alle activiteiten in de menukaart voor de Week van de valpreventie (zie opdracht 4) - de ondersteuning van de Logo’s bij de implementatie van deze week: organiseren en voorzitten van de projectgroepvergadering, beantwoorden van vragen vanuit de Logo’s en logistieke ondersteuning voor alle materialen. (zie opdracht 10 en opdracht 4) Najaar 2012 werden de voorbereidingen getroffen voor een tweede editie van de week van de valpreventie, die doorgaat van 22 tot 29 april 2013. In functie daarvan gingen in het najaar 3 vergaderingen door van de subwerkgroep (EVV, VIGeZ en Logo-vertegenwoordiger) en 2 van de projectgroep (EVV, VIGeZ en 10 Logomedewerkers). In 2013 wordt de focus gelegd op “beweging” bij thuiswonende ouderen.

-

Praktijkrichtlijn valpreventie: ondersteuning van Logo’s bij de bekendmaking van het eerste deel van de praktijkrichtlijn via methodiek BOEBS, en de toeleiding naar de twee andere delen van de praktijkrichtlijn. Op de themagroep ongevallenpreventie juni 2012 hebben de Logo’s gesignaleerd dat het niet mogelijk is om in 2012 naast de Week van de Valpreventie ook nog een nieuwe lancering van BOEBS te organiseren. De lancering van BOEBS werd vervolgens gepland voor september 2013. Zo kan BOEBS in najaar 2012 en

53

voorjaar 2013 worden voorbereid en bekendgemaakt. De voorbereiding gebeurde in de projectgroep ‘week van de valpreventie 2013 en boebs’ (zie opdracht 10). De BOEBS-methodiek wordt in 2013 vereenvoudigd. Dit betekent concreet: - Een aanpassing van de website naar structuur en inhoud - Een aanpassing van het aantal stappen van BOEBS (van 8 naar 5 stappen) en de inhoud van deze stappen wordt vereenvoudigd. - Het activiteitenaanbod van BOEBS wordt afgestemd op het aanbod van de Week van de valpreventie. Zo wordt het accent bij de Week van de valpreventie vooral gelegd op het geven van een ‘boost’ rond valpreventie en sensibilisatie, terwijl bij BOEBS gewerkt worden aan het integreren van valpreventie in het beleid en ‘duurzaamheid’ van activiteiten rond valpreventie in de gemeente.

Gezondheidsdoelstelling rond suïcidepreventie: De Goed-Gevoel-Stoel en NokNok zijn 2 methodieken aansluitend bij ‘Fit in je Hoofd’ en worden uitgevoerd binnen het ad hoc project ‘Fit in je hoofd: verankering en raamwerk’ (zie opdracht 1 en opdracht 4). De disseminatie van deze methodieken door de Logo’s werden mee aangestuurd door de themagroep geestelijke gezondheidsbevordering (zie eerder) en door de projectgroep Noknok. -

De Goed-gevoel-stoel voor kansarmen: coördinatie van de implementatie van dit samenwerkingsproject met

de 15 Logo’s Uitvoering: In 2012 werd de implementatie verder uitgevoerd zoals uitgewerkt in het implementatieplan: dit wil zeggen dat ook in 2012 de nadruk lag op het organiseren van sessies voor kansarmen en het verzamelen van evaluatiegegevens door oa. de Logo’s (zie ook opdracht 14 – effect en procesevaluatie goed-gevoel-stoel). -

NokNok.be voor jongeren

Uitvoering: In 2012 is ingezet op de actieve bekendmaking via jongerenorganisaties. Hiertoe werden twee inspiratiegidsen ontwikkeld (voor jeugdorganisaties en voor lokale besturen), deze inspiratiegidsen kunnen door Logo’s gebruikt worden in hun contacten met jeugddiensten en jeugdorganisaties of bij het warm maken van jeugdbewegingen om met NokNok aan de slag te gaan. In 2012 werd een vorming ontwikkeld m.b.t. de inspiratiegidsen alsook een train de trainer. Deze worden begin 2013 gegeven door VIGeZ. Samen met de Logo’s werd ook de tweede lancering in oktober voorbereid (de wedstrijd Noknok ‘pimp je lokaal’ met persmoment en bekendmaking winnaar op 11/10) en werd ingezet op sociale media via de Noknok facebookpagina. Vanaf eind september tot eind oktober 2012 werd een tevredenheidsmeting en effectstudie gelanceerd via ww.noknok.be (zie opdracht 14). -

Website en zelfbeoordelingstest Fit in je hoofd: verdere verspreiding en stimulansen voor gebruik.

Gezondheidsdoelstelling rond vaccinaties: -

Griepvaccinatiecampagne (ad hoc project)

Uitvoering: - De Vlaamse Griepvaccinatiecampagne werd zoals gepland, in samenwerking met het VAZG, uitgewerkt en geïmplementeerd. De financiering van de campagne gebeurde door het agentschap (TOVO), voor de campagne mag geen financiering vanuit de farmaceutische industrie voorzien worden. De implementatie van de griepcampagne werd uitgewerkt in een implementatieplan (zie bijlage 18). Er werd een onderscheid gemaakt voor implementatie op Vlaams en lokaal niveau. De implementatie op Vlaams niveau werd door het VIGeZ uitgevoerd, de implementatie op lokaal niveau door de Vlaamse Logo’s. De Logo’s werden hierbij ondersteund door het VIGeZ. De campagne werd gelanceerd met een persmoment begin oktober. De organisatie van het persmoment gebeurde in samenwerking met Logo Mechelen. Na het persmoment werd een persbericht verstuurd naar de algemene en de vakpers.

54

Gezondheidsdoelstelling rond borstkankeropsporing: -

BK-tentoonstelling: verder zetten van de coördinatie van het samenwerkingsproject met 15 Logo’s

Uitvoering: Ook in 2012 gebeurde de organisatie, invulling en opvolging van de uitleenkalender voor de tentoonstelling, de communicatie tussen ontlener (via Logo) en Project+, de centralisatie en opvolging van de registratie- en evaluatiedocumenten, de verdeling van affiches en flyers, de actualisatie van het luik interactieve tentoonstelling op Vlaamse website BKO, … -

Mammobox:

Uitvoering: in 2012 werd een implementatieplan opgemaakt samen met de Logo’s en het CKP (zie bijlage 19) en werd de train de trainer uitgewerkt voor begeleidsters van het mammoboxspel (zie bijlage 20). In het najaar werden 4 train de trainer-sessies geven door VIGeZ en een medewerker van het CKP samen, Logo’s stonden in voor de organisatie van deze sessies (zie ook opdracht 16).

Gezondheid en milieu: -

Lekker Fris in basisonderwijs air@school voor secundair onderwijs

Voor beide methodieken werd vooral op vraag praktische ondersteuning geboden. Er waren geen gezamenlijke implementatie-initiatieven, er is wel opvolging via de projectgroep milieu op school. De methodieken worden in het onderwijs geïmplementeerd samen met de andere onderwijsmethodieken (cf. game.over@tabak, 100° rookvrij, Kieskeurig en winkeloefeningen voor onderwijs, …)

Alle gezondheidsdoelstellingen: Gezonde gemeenten:

Omwille van de provinciale en lokale verkiezingen was 2012 een cruciaal jaar om de plaats van gezondheid op de lokale beleidsagenda te versterken. In samenwerking met Logo’s, VAD en VVSG werd de motivering voor en de ondersteuning van een integraal lokaal gezondheidsbeleid volledig vernieuwd. De voorbereiding in 2011, aangestuurd door de settinggroep steden en gemeenten (Logo’s, VVSG en VIGeZ, vanaf najaar ook met VAD) zorgde voor een Plan van Aanpak als basis voor het uitwerken van volgende tools en strategieën: - Disseminatie van de brochure ‘Trekt u de kar van een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid?’. Dit gebeurde via bezoeken aan de Vlaamse studiediensten van de politieke partijen die kandidaat lokale mandatarissen ondersteunen, via presentaties op studiedagen van die partijen (beide door VIGeZ en/of Logo’s) en door regionale en lokale contacten, digitale en ‘papieren’ verspreiding van dit memorandum (door Logo’s). - Organiseren en geven van de Masterclass (cyclus drie dagen) ‘Lokaal gezondheidsbeleid’ voor lokale gezondheidsambtenaren en Logo-ondersteuners (zie opdracht 15: vormingsaanbod). - Opmaak en verspreiding van een lokale praktijkenbundel ‘Een kar vol praktijkvoorbeelden voor een vernieuwend lokaal gezondheidsbeleid.’ De gedrukte versie wordt voornamelijk via Logo’s verspreid naar lokale besturen. - Opmaak en verspreiding van een thematische fiche per gezondheidsthema zoals ‘tabak in de Beleids- en Beheerscyclus van de gemeente’ (VAD en VIGeZ). Deze thematische fiches zijn complementair te gebruiken met de algemene fiche ‘Gezondheid in de Beleids- en Beheerscyclus’ waarin vier strategische doelen zijn uitgewerkt die op maat kunnen ingepast worden in de lokale meerjarenplannen. Aangepaste digitale versies worden per Logo en CGG verspreid. - De inhoudelijke en praktische ontwikkeling van de ‘format gezonde gemeente’ en van de gelijknamige website die op het symposium gezonde gemeente (april 2013) gelanceerd worden. De aanmaak van deze tools gebeurde in voortdurende samenspraak met alle Logo’s die in de settinggroep vertegenwoordigd zijn (4 bijeenkomsten), en specifiek met de Logo’s die zich engageerden in een van de ad hoc werkgroepen die vanuit de settinggroep werden opgericht (werkgroep verkiezingen, werkgroep BBC en werkgroep gezonde gemeente). Na de aanwerving van een extra medewerker in het kader van de VIGeZ-capaciteitsuitbreiding (BVR dd. 16/12/2012) kon de werking vanaf juni in een stroomversnelling geraken. De niet-geïnvesteerde personeelsmiddelen (januari- mei) maakten het mogelijk om te investeren in de layout en druk van de broodnodige ondersteuningsmaterialen (zie hierboven). 55

Gezonde school:

In 2012 blijft er een grondstroom van verankering en integratie van de methodiek gezonde school in het onderwijs, maar er zijn signalen dat verdere invulling en integratie als té vanzelfsprekend worden beschouwd. Binnen de setting onderwijs is de aanvaarding en integratie van gezonde school als een kadermethodiek zeer ver gevorderd (ten bewijze: begin 2013 wordt de kadermethodiek door de onderwijspartners van de VLOR opgenomen in een lijst van onderwijseigen methodieken), de kwaliteitsvolle en brede invulling ervan in de scholen zwakt echter af en gebeurt minder breed. Ook bij de schoolnabije partners CLB, PBD en centrale diensten van de onderwijskoepels is er dezelfde erkenning en integratie van gezonde school als integrale methodiek, maar ook hier blijft de concretisering wat uit. Impulsen en initiatieven naar onderwijs dienen hieraan de komende jaren tegemoet te komen. De rapportage van de indicatorenbevraging die einde 2012 bij scholen werd afgenomen (planning 2013) zal hierover meer concrete gegevens aanleveren die toelaten hierin gefundeerde keuzes te maken. - VLOR: Via de werking van de VLOR en de onderwijskoepels werden de nieuwe accenten in het gezondheidsbeleid, nl. de meer consequente invulling van de brede definitie van gezondheid met de dimensies sociaal en mentaal welbevinden en de aandacht voor kansengroepen, uit het VLOR- advies ‘Advies over welbevinden en gelijke kansen in het gezondheidsbeleid op school’ (22/06/2011) ingevuld. In 2012 ondersteunde VIGeZ de VLOR hierbij via: - Uitwerking van een instrument voor ouderparticipatie (gelinkt aan Tutti Frutti). VIGeZ is co-auteur van deze online publicatie. - Ontwikkeling van het concept en invulling (workshops) van een studiedag (27 april 2012) over geestelijke gezondheid en kansengroepen. - Als voorzitter van de redactie: aansturen van de vernieuwing en uitbreiding van de website www.gezondopschool.be Onderwijskoepels: VIGeZ blijft GO! en VSKO inhoudelijk ondersteunen in de uitbouw en implementatie van het gezondheidsbeleid in hun structuren en bij de CLB en scholen. Vanuit een scholengroep in GO! werd samen met VIGeZ gewerkt aan een gezondheidsbeleid voor het personeel (binnen nvgezond). In VSKO werd via het platform gezondheid van het Pedagogisch Bureau het servicedocument voor gezondheidsbeleid in scholen verder verfijnd en gezocht naar meer specifieke ondersteuning voor de individuele leraar (definitieve output verwacht in 2013). VIGeZ leverde voor dit instrument zowel methodologische als inhoudelijke input. Zowel binnen de onderwijssector als binnen de sector gezondheidspromotie werd de roluitklaring van de schoolondersteunende organisaties verdergezet (zie ook ‘settinggroep onderwijs’). VIGeZ hanteert hiervoor bij de verschillende partners zijn basi.s.m.odel waarin CLB worden gezien als de eerste partner en Logo’s een meer gerichte rol hebben. Dit model vormt meteen de basis voor een toekomstig facetbeleid en een intersectorale samenwerking waarin de verschillende partners voldoende rekening kunnen houden met elkaars opdrachten en eigenheid. Deze evolutie wordt geconcretiseerd door het concept, de doelstellingen en de uitvoering van het ad hoc project ‘begeleidingsinstrument voor een kwaliteitsvol voedings- en bewegingsbeleid in het SO’. In functie van deze evolutie zal VIGeZ de volgende periode streven naar meer intensieve samenwerking met VCLB-koepel en VWVJ, Vlaamse organisaties die CLB ondersteunen. In antwoord op het tekort aan educatieve materialen voor gebruik in de klas lanceerde VIGeZ voorjaar 2012 voor het basisonderwijs het lessenpakket Tutti Frutti en werd het pakket bewegingstussendoortjes Dip dobbel doe afgewerkt en verspreid; voor het secundair onderwijs werd de module winkeloefeningen voor leerlingen geïmplementeerd oa. via vormingen aan leerkrachten; werd meegeschreven aan ‘Weet wat je Eet’, het educatief pakket voeding voor buitengewoon secundair onderwijs; en werd de module ‘jongeren en reclame’ binnen Kieskeurig voor secundair onderwijs ontwikkeld.

Gezonde bedrijven:

Net als vorig jaar werd in 2012 naar diverse intermediairs vorming op vraag en op maat verzorgd. Doelgroepen zijn bedrijfsartsen, bedrijfsverpleegkundigen, interne preventieadviseurs. Voor sommige van deze organisatoren is gezondheidsbevordering ondertussen een vast onderdeel in hun opleidingsaanbod. Jaarlijks terugkerend is ook de vorming die voorzien wordt voor preventieadviseurs tijdens de PreNNE’s (i.s.m. Prebes), dit keer over Jobfit, nv gezond en mentale gezondheidsbevordering op het werk. Nieuw hierbij is de opleiding, georganiseerd door CEVORA, voor de HR-verantwoordelijken uit bedrijven en organisaties. De trajectbegeleiding rond gezondheidsbevordering op het werk werd voortgezet via o.a. het aanbieden van een praktische ondersteuning aan bedrijven voor het opzetten van een beleid en activiteiten rond gezondheid op het werk waaronder voeding en beweging. Het VIGeZ doet voor de uitvoering van bepaalde adviesopdrachten binnen bedrijven een beroep op opgeleide freelance voeding- en bewegingsconsulenten. Daarnaast heeft VIGeZ deelgenomen aan verschillende netwerkevents/kenni.s.m.akingsgesprekken waar VIGeZ de aanpak van gezondheidsbevordering op het werk, en concrete projecten, heeft voorgesteld. Bijvoorbeeld op events van RESOC Leuven, VOKA Limburg, VOKA Kempen, 56

ERSV Limburg, RESOC Halle-Vilvoorde, Scholengroep Dender, Bedrijvenvereniging Bleie, Kennedypark Kortrijk, Unizo Poperinge, prijsuitreiking nv gezond award 2012. De eerste 3 events (door RESOC Leuven, VOKA Limburg en VOKA Kempen) werden georganiseerd in kader van de medewerking van deze organisaties aan ‘Jobkanaal’, een initiatief van werkgevers- en werknemersorganisaties samen. Het doelpubliek van deze events zijn de diversiteitsconsulenten, een nieuwe intermediaire doelgroep voor VIGeZ via dewelke de boodschappen van gezondheidsbevordering op het werk kunnen worden geïmplementeerd.

INDICATOR 5:

RESULTAAT VAN DE TEVREDENHEIDSMETING BIJ DE LOGO’S BETREFFENDE DE GEZAMENLIJKE PROJECTEN (ÉÉN TEVREDENHEIDSMETING PER CONVENANTPERIODE)

De tevredenheidsmeting voor de convenantperiode 2006-2010 is gebeurd in 2008, de resultaten zijn opgenomen in het verslag van het voortgangsrapport 2008. Er komt een nieuwe tevredenheidsmeting in de verlengde periode van het convenant (2011-2015).

RESULTAATSGEBIED 4: EVALUATIE VAN INTERVENTIES Opdracht 13: Het organiseren van een driejaarlijkse bevraging, tenminste binnen de settings scholen en bedrijven, voor de thema’s bepaald in het jaarplan, met het oog op het in kaart brengen van de evolutie hierin. INDICATOR 1, 2, 3, 4 EN 5: 

Er is een uitgeschreven procedure voor deze bevraging met duidelijke afspraken qua timing



De methode en procedure van de bevraging zijn wetenschappelijk onderbouwd



De analyses op basis van de registratiegegevens houden rekening met een meerjarenperspectief door de verschillende metingen met elkaar te vergelijken



De rapportage over de resultaten gebeurt op een toegankelijke manier aan alle betrokken partijen



De resultaten worden getoetst op beleidsrelevantie

In 2012 gebeurt de organisatie en uitvoering van de indicatorenbevraging 2012, conform het projectplan. Hierbij is volledig rekening gehouden met het advies van het agentschap. Namelijk: - Uitbreiding van het thema ‘tabak’ met thema’s ‘alcohol en drugs’, zoals ook de gezondheidsdoelstelling en de actiefocus uitgebreid is en ook gezien de geïntegreerde samenwerking VIGEZ en VAD voor deze thema’s. - Uitbreiding (beperkt) met thema ‘mentaal welbevinden’ en ‘suïcidepreventie’, omdat dit een gezondheidsdoelstelling is en omdat dit ook een actiefocus voor Logo’s is. - Uitbreiding met het thema Gezondheid en Milieu (beperkt), met nadruk op bevraging van bekendheid en gebruik van methodieken. - Uitbreiding met settings: uitbreiden van de steekproef van de bedrijven, namelijk met de bedrijven met tussen 20 en 50 werknemers, omdat dit een grote groep bedrijven in Vlaanderen is en omdat de eerste ondersteuningsmiddelen voor bedrijven eerder gericht zijn op KMO’s dan op multinationals. Het gezondheidsbeleid ingesteld voor onderwijspersoneel wordt in 2012 uitgebreider bevraagd alsook het gezondheidsbeleid voor het personeel binnen gemeenten en OCMW’s. Bij de voorbereiding van de indicatorenbevraging zijn verschillende stafmedewerkers van VIGeZ betrokken: stafmedewerkers wetenschappelijke ondersteuning; stafmedewerkers onderwijs, werkplek, steden en gemeenten; stafmedewerkers tabakspreventie, voeding en beweging, milieu, geestelijke gezondheidsbevordering. De indicatorenbevraging gebeurt voor de eerste keer in samenwerking met de VAD. De VAD ontwikkelt de vragenlijst voor de thema’s alcohol en drugs, in overeenstemming met het concept en de afspraken voor de andere thema’s. Er wordt ook deelgenomen aan de stuurgroep en het projectteam. In 2013 schrijft VAD mee aan het eindrapport. De uitvoering in 2012 verliep zoals gepland: de bevragingen naar bedrijven (20-50 werknemers en >50 werknemers) en onderwijs (basis- en secundaire scholen) zijn in het najaar van 2012 voltooid. De opkuis en 57

analyse van deze data begint in 2013. De bevraging van gemeenten en OCMW’s is gepland voor 2013 (wegens gemeenteraadsverkiezingen in het najaar van 2012). Met VAD is een overeenkomst gesloten met betrekking tot eigenaarschap en communicatie van de resultaten. Daarnaast werden in het voorjaar ook rapporten opgemaakt van extra analyses bij de indicatorenmeting van 2009, op vraag van het agentschap. Een eerste analyse handelde over een vergelijking tussen scholen die wel met het CLB samenwerken en scholen die hier niet mee samenwerken voor hun gezondheidsbeleid. Er is een vergelijking gemaakt van de scores op hun voedings-, bewegings- en tabakspreventiebeleid van deze 2 groepen scholen. De tweede analyse ging na welke van de bevraagde bedrijfskenmerken een (of het meeste) invloed hebben op de gemiddelde totaalscores van het voedings-, bewegings- en tabakspreventiebeleid.

58

Opdracht 14: Het onderzoeken methodieken.

van

de

uitkomsten

van

de

toegepaste

INDICATOR 1, 2, 3, 4 EN 5: 

Er is een evaluatieplan dat deel uitmaakt van het projectplan voor elke methodiek.



Het evaluatieplan bevat de wetenschappelijke onderbouwing van de toegepaste evaluatiemethode en – procedure



Er is een rapport van de uitgevoerde evaluaties



De rapporten bevatten beleidsadvies



De resultaten worden verspreid

Het meten van uitkomsten van toegepaste methodieken is een moeilijke opdracht die veel tijd en middelen vergt. Het VIGeZ beschikt niet over deze voorwaarden. Vooral het inzamelen van de data bij de einddoelgroep (bv. leerlingen, ouderen, allochtonen, …) is weinig haalbaar. Indien effecten van methodieken moeten worden gemeten tot op het niveau van het gedrag van mensen of indien complexe gemeenschapsprojecten moeten worden geëvalueerd, zal het VIGeZ dit moeten uitbesteden aan onderzoeksinstellingen of -bureaus die hiervoor onderzoekers ter beschikking hebben of kunnen aanwerven. Evaluaties die gegevens verzamelen bij de intermediairs of die hun data halen uit bestaande databases, liggen wel binnen de mogelijkheden van het VIGeZ. De database van de indicatorenbevraging bijvoorbeeld laat het VIGeZ toe om de uitkomsten te meten van de toepassing van sommige VIGeZ-methodieken, veelal in samenwerking met Logo’s, in scholen of bedrijven. In 2012:



Evaluatie Week van de Valpreventie: In mei/juni 2012 werd de week van de valpreventie geëvalueerd



Rapport “Resultaten van de risico-inventarisatie zware metalen van scholen uit de hotspot regio’s” Op basis van de checklist ‘risico-inventarisatie zware metalen’ (bijgevoegd bij pakket Speel op

door EVV en VIGeZ. De Logo’s en de deelnemende organisaties werden daarbij ondervraagd aan de hand van een online vragenlijst. De evaluatie voor de Logo’s bevatte aspecten zoals communicatie, timing, administratie, taak- en financiële belasting van de Logo’s, inhoud en materialen voor de week van de valpreventie. Aan de deelnemende organisaties werden vragen gesteld omtrent publiciteit, materialen en activiteiten. Ook de samenwerking tussen VIGeZ- EVV en Logo’s werd geëvalueerd. De portaalwebsite www.valpreventie.be werd zeer positief onthaald, bood voldoende informatie en werd door bijna alle Logo’s als overzichtelijk ervaren. De eerste Vlaamse Week van de Valpreventie was een succes met bijna 500 organisaties in de thuissetting, woonzorgcentra en ziekenhuizen die zich engageerden om tijdens de WvdV het onderwerp valpreventie bij ouderen onder de aandacht te brengen. De voornaamste knelpunten die naar voor kwamen waren: de krappe voorbereidingsperiode, de beperkte financiële mogelijkheden en het te beperkt uitleenaanbod bij de Logo’s (vb. vaak slechts één valpreventiekoffer beschikbaar per Logo).

Veilig), ingevuld door 58 scholen uit de vervuilde regio’s, kon het VIGeZ de situatie m.b.t. zware metalen bij scholen in kaart brengen. De resultaten werden door het VIGeZ neergeschreven in een rapport dat ook de media haalde (zie bijlage 21 en andere opdrachten).



Evaluatierapport Speel op Veilig (zware metalen)



Implementatiegraadmeting van de actie (uitnodiging door gemeenten) voor griepvaccinatie. De Vlaamse Logo’s motiveerden gemeenten om hun 65-plussers aan te schrijven. 97 gemeenten schreven hun 65-jarigen of 65-plussers aan. Dit aantal is vergelijkbaar met 2011, ondanks de verkiezingsperiode (zie verslag van de griepvaccinatiecampagne, bijlage 18).

Ondanks herhaalde inspanningen om de responsrate van schooldirecties en leerkrachten op te drijven bleef deze te laag om een onderbouwd evaluatierapport te kunnen opmaken (minstens 40 respondenten voor elke vragenlijst, directies en leerkrachten, zijn nodig). De reden dat het gewenste aantal niet behaald werd, blijkt te liggen in het feit dat vele scholen het pakket wel aanvroegen, maar er nog niet mee werkten.

59



Evaluatie draaiboek straling. De bevraging bij de lokale besturen gebeurde online, op basis van een



Evaluatierapport project preventiecoaches (uitvoering van consultancy-opdracht). Het VIGeZ maakte

vragenlijst opgemaakt door VIGeZ (de vragenlijst werd voorgesteld op de projectgroep straling en definitief gemaakt na feedback van MMK’s). Via een mailing spoorden de MMK’s de lokale besturen aan tot het invullen van de vragenlijst (met een voorbeeldmail opgesteld door VIGeZ), daarna volgde een herinneringsmail. Begin juni werd de online bevraging afgesloten (236 respondenten). VIGeZ stelde een evaluatierapport op. Op basis van het evaluatierapport werd het draaiboek aangepast (update in het najaar). De communicatie over de evaluatie en de update gebeurde in december via logonieuwsbrieven, logo websites, loginfo, VIGeZINE en mailing door de Logo’s. (bijlage 22) een uitgebreid evaluatierapport op tegen midden september. Op vraag van de projecthouders en preventiecoaches werd van dit uitgebreide rapport een synthese gemaakt. Deze synthese werd midden oktober, na overleg met de projecthouders en preventiecoaches, gefinaliseerd. Het uitgebreide rapport werd later, op vraag van het agentschap, via de preventiecoaches, bezorgd aan het agentschap. Voor de evaluatie van het project Preventiecoach geestelijke gezondheid werd een evenwicht gezocht tussen een degelijke methode om de evaluatievragen te beantwoorden en de haalbaarheid van de uitvoering. Hier kwamen 3 manieren uit voort om het project te evalueren. Zo werd er een registratiedocument opgezet waarin informatie omtrent de beginsituatie van de school en het verloop van het begeleidingsproces kon ingevuld worden door de coaches zelf. Er werd een aparte bevraging verstuurd naar de scholen die besloten niet deel te nemen aan het project met een peiling naar hun motivatie hiervoor. Tenslotte werd er een prepostmeting opgezet waarbij enkele indicatoren van de werking rond geestelijke gezondheid in de school werd nagegaan. Hierbij kan nagegaan worden welk effect het project hierop heeft gehad. In de postmeting werd bovendien ook nog een tevredenheidsmeting ingebouwd. Over het algemeen kunnen we stellen dat de scholen tevreden zijn over het project preventiecoach geestelijke gezondheid. Ook de preventiecoach zelf kan rekenen op een positieve evaluatie. Bij meer gedetailleerde vragen omtrent de tevredenheid van de respondenten is te merken dat het begeleidingsproces van de preventiecoach vooral in de analysefase is blijven steken. Doordat veel tijd werd gestoken in de analysefase, kregen andere fasen in het begeleidingsproces minder kans. Voor de verdere uitvoering van de werkpunten en de verankering en integratie van het geestelijk gezondheidsbeleid is nog meer tijd en begeleiding nodig. De pre-postbevraging peilde naar veranderingen binnen de scholen die we kunnen toeschrijven aan het project. Daarin is te merken dat er binnen de scholen vooral sterke vooruitgang is geboekt op vlak van educatie van leerlingen omtrent geestelijke gezondheid. Ook op vlak van verankering van een geestelijk gezondheidsbeleid is er vooruitgang merkbaar. De samenwerking tussen de school en schoolnabije diensten of externe partners is op hetzelfde niveau gebleven als voor de start van het project, alsook het instellen van structurele maatregelen. De educatie naar het personeel toe is lichtjes gedaald na het project tegenover de beginsituatie van de scholen. Opmerkelijk is dat de communicatie naar externen, en dan vooral naar ouders, sterk gedaald is tijdens de loop van het project.

Goed-gevoel-stoel: effect- en procesevaluatie. (i.k.v. ad hoc project) Effectevaluatie bij de deelnemers aan de sessies van de goed-gevoel-stoel. Deze meting gebeurde aan de hand van kwalitatieve pre- en post-interviews bij een aantal begeleiders van de sessies, waarbij de vooruitgang op vlak van empowerment van zowel de deelnemers als de organisaties werd nagegaan. De evaluatie werd verwerkt eind 2012 in het rapport Effectiviteitsstudie Goed- gevoel-stoel. Uit dit rapport blijkt dat algemeen genomen de methodiek van de goed-gevoel-stoel als waardevol en verrijkend ervaren werd door alle groepen die hebben deelgenomen. Uit de evaluatie bleek dat groepen waarvan de deelnemers vlot Nederlands praten gemakkelijker aan de slag konden met de methodiek dan de groepen waarbij dit niet het geval was. Het werkmateriaal is afgestemd op deelnemers met een lage scholingsgraad, toch blijft het noodzakelijk om voldoende Nederlands te verstaan om de nuances binnen de methodiek te begrijpen. De leeftijd van de deelnemers speelde ook een rol in de manier waarop de methodiek effectief was bij de groep. De groep met senioren gaf aan dat het voor de oudste deelnemers eerder een moment van reflecteren op het leven is geworden. Het doel van het aanbieden van een nieuw perspectief op de toekomst is voor deze groep niet gerealiseerd. Deze organisatie was vragende partij voor een gelijkaardige methodiek als de goed-gevoel-stoel, specifiek voor ouderen. Uit de evaluatie kwam naar voor dat de manier van begeleiden door de begeleider de tevredenheid van de deelnemers over de sessies sterk bepaalt. In alle groepen heerste er een goede sfeer die de deelnemers voldoende vertrouwen gaf om hun persoonlijke verhaal te delen met de groep. Wel hebben sommige

60

groepen ondervonden dat een zorgzame begrenzing van het verhaal van de deelnemers belangrijk is. Het rapport doet hiervoor een aantal aanbevelingen. Uit de evaluatie blijkt ook dat de groepen die na het afronden van de goed-gevoel-stoel sessies blijven voortbestaan een betere integratie van de methodiek kennen, in vergelijking met de groepen die ophouden te bestaan. Algemeen beschouwd kan men zeker aannemen dat de goed-gevoel-stoel sessies een positieve invloed hebben op de deelnemers. Het effect zit voornamelijk in de manier waarop de deelnemers naar zichzelf kijken voor en ná het volgen van de goed-gevoel-stoel sessies. Het proces naar empowerment is geen proces dat rond is op drie sessies. Dit is een proces dat over een langere periode stimulansen nodig heeft. In die zin kan de goed-gevoel-stoel zeker zorgen voor die eerste stimulans die dan vervolgens door de begeleider verder opgevolgd en gevoed kan worden. Vandaar dat een verdere opvolging van de groep een noodzakelijke voorwaarde lijkt om de doelstelling i.v.m. de groei in individueel empowerment te kunnen bereiken. De evaluatie toont ook duidelijk aan dat de goed-gevoel-stoel methodiek erin slaagt om geestelijke gezondheidsbevordering op te nemen in de structurele werking van de organisaties. Bijna alle organisaties gaven aan dat ze sinds de organisatie van de goed-gevoel-stoel-sessies de metafoor van de goed-gevoelstoel ook gebruiken binnen de werking van de organisatie. De meesten plannen activiteiten in functie van de vier poten van de goed-gevoel-stoel. Het is voor de organisaties een werkinstrument geworden waaraan ze hun huidige aanbod en werking kunnen ophangen en toetsen.

Procesevaluatie. De procesevaluatie werd door VIGeZ uitgebreider uitgevoerd dan voorzien in het

projectvoorstel. Naast kwantitatieve vragenlijsten werden ook verslagen van Logo’s, lokale partners en intermediairs meegenomen in de verwerking en extra inspanningen werden geleverd om een goed zicht te krijgen op alle goed-gevoel-sessies die in Vlaanderen plaatsvonden, door zowel via Logo’s oproepen te lanceren om info hieromtrent te verzamelen, alsook door lokaal en Vlaams input hierover te krijgen. Verder werd een rondvraag gedaan over goed-gevoel-koffers en de trainers van de trainingspools om goed zicht te krijgen op de werkbare elementen van de Goed-gevoel-stoel en de verbeterpunten. VIGeZ verzamelde de gegevens, zorgde voor dataverwerking en het uitschrijven van het rapport dat aan het agentschap werd bezorgd eind 2012. Het eindbesluit is dat de vormingen en de methodiek positief onthaald werden. Er werd bovendien een behoorlijk grote groep mensen bereikt met de methodiek. Hier en daar werden suggesties ter verbetering meegegeven.



Noknok:Tevredenheidsmeting en effectstudie Noknok



Externe evaluatie van het ‘24 uur niet roken’ project door Universiteit Antwerpen. (uittreksels en besluiten van het evaluatieverslag) In tegenstelling met de vorige editie en de pilootstudie, is

Vanaf eind september tot eind oktober 2012 werd een tevredenheidsmeting en effectstudie gelanceerd via ww.noknok.be. Aan de hand van een vragenlijst op de website werd gepeild naar de bereikte doelgroep en de tevredenheid van de jongeren over de website, alsook naar gedragsintentie van deze jongeren. De bevraging liep gedurende oktober en half november 2012 waarna in december het evaluatierapport werd opgesteld en gefinaliseerd. Met deze bevraging wilden we enerzijds nagaan hoe tevreden de bezoekers zijn over de inhoud en vormgeving van de website en anderzijds nagaan of we inderdaad de doelgroep bereiken die we beogen te bereiken. VIGeZ zorgde voor de data-analyse, interpretatie van resultaten en opmaak van het rapport (eind 2012 aan het agentschap bezorgd). Net zoals in 2011 zijn de resultaten positief. De website lijkt de gewenste doelgroep te bereiken in termen van algemeen welbevinden, maar bij de verdere implementatie dient erop gelet te worden of jongens en 1e graads leerlingen B-stroom en 2e graads leerlingen ASO voldoende bereikt worden. De respondenten zijn over het algemeen zeer positief over de vormgeving van de website. De website lijkt bovendien ook qua inhoud geslaagd in haar opzet. Zowel de doelgroep als de overige respondenten lieten zich positief uit over de teksten op de website. Tot slot werd de vraag behandeld of de website het gewenste effect tot gevolg heeft. Zijn de jongeren werkelijk van plan om zich door de website te laten inspireren wanneer ze zich niet goed in hun vel voelen? Het merendeel van de jongeren gaf aan zin te hebben in het uitproberen van de tips en gaf bovendien aan de tips ook werkelijk te zullen gebruiken. Gezien de positieve resultaten is een fundamentele herwerking van de website dan ook niet aangewezen.

de evaluatie van deze editie beperkt tot één follow-up vragenlijst die daags na de actie werd afgenomen. Om de participatie te vergroten werden de vragenlijsten bij aanmelding en na de actiedag ingekort. De evaluatie van de actie focust zich op drie aspecten: de ervaring van de actie, stopintentie voor en na de actie en rookstop na de actie. Het lagere aantal aanmeldingen dan bij de vorige editie resulteerde alsnog in een groep van iets meer dan 1.000 deelnemers, wat gelijkaardig is met de vorige editie. De huidige deelnemersgroep 61

was gemiddeld jonger dan de deelnemers uit vorige editie en de pilootstudie. Dit jaar werd voor het eerst op een gevalideerde manier de tabaksafhankelijkheid van de deelnemers nagegaan door de afname van de Fagerström vragenlijst. De grootste groep had een lage tabaksafhankelijkheid, maar zij vormden niet de meerderheid. Dit wijst er op dat de actie niet enkel rokers aantrekt met een lage of hoge tabaksafhankelijkheid. Een grotere tabaksafhankelijkheid was geassocieerd met meer stoppogingen voor de actie, en niet aan een stopintentie voor de actie. Een belangrijke bevinding van deze studie is dat een groot deel van de deelnemers gestopt is met roken (meting na de actie). Hoewel de actie geen definitieve rookstop beoogt, is een kwart van de deelnemers gestopt met roken en van plan dit vol te houden. De groep die stopte met roken had een significant hogere stopintentie dan de niet-stoppers. De stoppers hadden eveneens een lagere score voor tabaksafhankelijkheid. Als we de intentie om te stoppen met roken bekijken binnen het stages of change model, dan zien we dat ongeveer 30 % van de deelnemers een verhoogde stopintentie heeft vlak na de actie. Deze groep bestaat voornamelijk uit de deelnemers die stopten met roken na de actie. Echter, ongeveer één derde is niet gestopt maar wel steeg zijn of haar stopintentie. Dit wijst er op dat de actie niet alleen rokers heeft aangespoord om daadwerkelijk te stoppen met roken, maar dat bovendien ook heel wat deelnemers een grotere stopintentie hebben gekregen.

RESULTAATSGEBIED 5: VORMING EN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING Opdracht 15: Organiseren van een vormingsaanbod ter ondersteuning van de Logo’s op inhoudelijk en administratief vlak en ter ondersteuning van andere intermediairs. INDICATOR 1: RAPPORT OVER DE BEHOEFTEPEILING BIJ LOGO’S EN ANDERE INTERMEDIAIRS De behoefte aan vormingen wordt gepeild op verschillende manieren: in de verschillende overlegvergaderingen met Logo’s, via de formulieren bij de vormingen, tijdens werkbezoeken aan de Logo’s … . Dit vormde de basis voor een beperkt, afzonderlijk aanbod voor de Logo’s in 2012: de driedaagse masterclass Gezond Leven in uw gemeente, de themadag gezondheidsdoelstellingen en de tweedaagse training voor Logomedewerkers ter ondersteuning bij intersectoraal werken, gebaseerd op het trainingsmodel van het Europese project Crossing Bridges (zie verder). Specifiek voor CGG-preventiemedewerkers werd een workshop georganiseerd over projecten en methodieken voor tabakspreventie en rookstop.

62

Opdracht 16: Organiseren van intermediairs

een

vormingsaanbod

voor

de

Logo’s

en

INDICATOR 2, 3, 4, 5 EN 6: 

Het vaste aanbod wordt jaarlijks aangepast



Het aanbod omvat training rond projectmanagement, implementatie en evaluatie



Aantal georganiseerde vormingen uit het vaste aanbod (incl. deelnemersaantal)



Aantal trainingsuren op maat (incl. deelnemersaantal)



Resultaat van de tevredenheidsmeting bij de gebruikers betreffende de vorming (systematische bevraging bij elke vorming)

Het opleidingsaanbod ‘in vaste format’ bevat een voorjaars- en najaarsprogramma. Het aanbod wordt jaarlijks aangepast en bestaat uit de basisopleiding Gezondheidspromotie en aanvullende workshops en trainingen die inspelen op actuele thema’s. Andere thema’s maken deel uit van het aanbod op maat. We hebben vastgesteld dat het beschikbare opleidingsaanbod op die manier overzichtelijker en aantrekkelijker overkomt.

Bijscholingsinitiatieven in een vast aanbod: De basisopleiding De basisopleiding Gezondheidspromotie is een klassieker binnen het VIGeZ-opleidingsaanbod. Talloze beginnende gezondheidsvoorlichters, preventiewerkers en Logomedewerkers maakten in de afgelopen jaren via de basisopleiding kennis met de belangrijkste principes en inzichten van gezondheidspromotie. Er wordt een getuigschrift afgeleverd aan de cursisten die de vijf opleidingsdagen (30 vormingsuren) hebben gevolgd. De basisopleiding Gezondheidspromotie werd in 2012 tweemaal georganiseerd. De basisopleiding werd eenmaal georganiseerd in het voorjaar (op 7 en 21 februari, op 6, 20 maart en op 17 april) en eenmaal in het najaar (op 9 en 23 oktober, op 6 en 20 november en op 4 december). Er waren 21 deelnemers in het voorjaar. Onder de deelnemers waren 4 Logomedewerkers, 4 medewerkers uit de wijkgezondheidscentra, 3 medewerkers uit voorzieningen, 2 medewerkers uit het onderwijs, 1 medewerker uit de provincie en 1 medewerker uit de privésector. Drie stafmedewerkers van het VIGeZ nam eveneens deel. Over 3 deelnemers hebben we geen informatie omtrent hun tewerkstellingssector. In het najaar bedroeg het deelnemersaantal 19. Er namen 8 Logomedewerkers deel, 3 medewerkers uit voorzieningen, 2 medewerkers uit steden/gemeenten, 1 medewerker uit de privésector en 1 persoon tewerkgesteld binnen het agentschap. Drie deelnemers waren stafleden van VIGeZ. Van 1 persoon hebben we geen info over haar tewerkstellingssector.

Tevredenheidmeting bij de deelnemers De bijgevoegde tabel bevat de beoordeling van de deelnemers over de basisopleiding. Deze bevat hun waardering over de inhoud van de opleiding (concreet, onderbouwd, praktisch,…), de didactische kwaliteiten van de opleiders (aandacht voor vragen, inspelen op groepsgebeuren, aangepaste werkvormen,…), de voorziene tijdsindeling en duur, en de wijze waarop de basisopleiding praktisch werd georganiseerd. De getallen in de tabel geven per rubriek het gemiddelde van alle items voor alle respondenten (een kopie van het evaluatieformulier is bijgevoegd als bijlage 23). Deelnemers scoorden de vormingen van 1 tot 4, waarbij 1 staat voor 'helemaal niet' en 4 voor 'zeker wel'. Hoe hoger de score, hoe beter dus de vorming wordt beoordeeld. N verwijst naar het aantal ingevulde evaluatieformulieren per vorming.

63

Basisopleiding voorjaar 2012 N

Inhoud /4

Dag 1: Dag 2: Dag 3: Dag 4: Dag 5:

begrippen in gezondheidspromotie gedragsbeïnvloeding organisatie & beleidsgericht werken evidence-based werken projectmatig werken

10a 10 11 9 10

3.5 3.6 3.2 3.4 3.6

Didactische Organisatie: Kwaliteiten tijd en duur /4 /4 3.6 3.7 3.6 3.5 3.7

3.2 3.2 3.0 3.4 3.5

Organisatie: Praktisch /4 3.6 / / / /

a

: Aantal ingevulde evaluatieformulieren; b: De getallen zijn gemiddelden (maximumscore = 4, waarbij score 1 = helemaal niet en score 4 = in sterke mate).

Basisopleiding najaar 2012 N

Inhoud /4

Dag 1: Dag 2: Dag 3: Dag 4: Dag 5:

begrippen in gezondheidspromotie gedragsbeïnvloeding organisatie & beleidsgericht werken evidence-based werken projectmatig werken

16 17 13 16 12

3.1 3.1 3.5 3.3 3.5

Didactische Organisatie: kwaliteiten tijd en duur /4 /4 3.2 3.3 3.6 3.4 3.7

2.6 3.5 3.6 3.3 2.8

Organisatie: Praktisch /4 3.1 / / / /

Bijscholingsinitiatieven in een vast aanbod: Training en praktische vorming In deze opleidingen ligt de nadruk op de praktische kant van de zaak: het ontwikkelen van vaardigheden, intervisie bij het gebruik van bepaalde methodieken, werken binnen specifieke settings en doelgroepen. Het VIGeZ bood in 2012 16 workshops, trainingen en/of praktische vormingen aan. 9 daarvan zijn effectief doorgegaan (zie tabel). Deze werden alle geëvalueerd door de deelnemers. Het totaal aantal deelnemers bedroeg 118. Het aantal trainingsuren komt op 59,5. Zeven vormingen werden afgelast wegens te weinig inschrijvingen. Het traditionele symposium Gezondheidspromotie werd dit jaar georganiseerd rond het thema tabakspreventie. Het symposium ging samen met de lancering van de nieuwe website “Vlaanderen stopt met roken”. De viering had plaats op 26 oktober 2012. Hieraan namen 152 geïnteresseerden deel.

64

Titel

Geestelijke gezondheidsbevordering 1. Aan de slag met de Goedgevoel-stoel – voorjaar

2. Aan de slag met de Goedgevoel-stoel – najaar

Gezonde voeding en beweging 3. Winkeloefeningen: Trainingsdag voor diëtisten (basiscursus en/of aangepaste modules) - voorjaar 4. Winkeloefeningen: Weet wat je eet (met aangepast modules) najaar Gezondheidsbevordering algemeen 5. Zelfevaluatie van het gezondheidsbeleid op school 6. Masterclass Gezond leven in uw gemeente 7. Internettrends en sociale media in de gezondheidsbevordering 8. Sociale media: de strategie en je communicatieplan 9. In de versleten schoenen van mensen in armoede

Doelgroep

Duur

Aantal Deelnemers

Verenigingen waar armen het Training – 6 uren woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … Verenigingen waar armen het Training – 6 uren woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, …

14

Diëtisten

Workshop – 5 uren

29

Diëtisten

Workshop – 5 uren

13

Schoolbeleidswerkers, CLB, …

Training – 3 uren

2

Algemeen, niet specifiek bepaald gezondheidspromotiewerkers

Training – 19,5 uren

24

Training – 6 uren

7

gezondheidspromotiewerkers

Training – 6 uren

8

Algemeen, niet specifiek bepaald

Training – 3 uren

12

9

Tevredenheidmeting bij de deelnemers Onderstaande tabel bevat de waardering van de deelnemers over de workshops, trainingen en praktische vormingen uit het vaste aanbod. De deelnemers evalueerden de inhoud van een vorming, de didactische kwaliteiten van de lesgever(s) en de wijze waarop een vorming werd georganiseerd. De getallen in de tabel geven per rubriek het gemiddelde van alle items voor alle respondenten. Deelnemers scoorden de vormingen van 1 tot 4, waarbij 1 staat voor 'helemaal niet' en 4 voor 'zeker wel'. Hoe hoger de score, hoe beter dus de vorming. N verwijst naar het aantal ingevulde evaluatieformulieren per vorming.

65

N

Inhoud

Titel Geestelijke gezondheidsbevordering 1. Aan de slag met de Goedgevoel-stoel - voorjaar 2. Aan de slag met de Goedgevoel-stoel – najaar Gezonde voeding en beweging 3. Winkeloefeningen: Trainingsdag voor diëtisten (basiscursus en/of aangepaste modules) - voorjaar 4. Winkeloefeningen: Weet wat je eet (met aangepast modules) najaar Gezondheidsbevordering algemeen 5. Zelfevaluatie van het gezondheidsbeleid op school 6. Masterclass Gezond leven in uw gemeente Dag 1 Dag 2 Dag 3 7. Internettrends en sociale media in de gezondheidsbevordering 8. Sociale media: de strategie en je communicatieplan 9. In de versleten schoenen van mensen in armoede

/4

Didactische kwaliteiten /4

Organisatie: tijd en duur /4

Organisatie: praktisch /4

15

3.7

3.7

3.4

/

9

3.8

3.8

3.6

3.7

22

3.5

3.7

3.0

3.2

13

3.6

3.7

3.3

3.4

2

3.3

3.1

3.0

3.1

16 14 8 8

3.1 2.7 3.5 3.9

3.4 3.2 3.8 4.0

3.1 2.5 3.4 3.8

3.1 3.4 3.5 3.8

7

3.5

3.8

3.6

3.7

12

3.6

3.7

3.0

3.5

Tevredenheidsmeting Symposium bij de deelnemers Ook bij het symposium werd een vragenlijst rondgedeeld die peilde naar de tevredenheid bij de deelnemers. De deelnemers evalueerden de inhoud van een sessie door een spreker, de didactische kwaliteiten van de sprekers en de wijze waarop het symposium werd georganiseerd (tijdsindeling, begin- en einduur, praktische organisatie, accommodatie, bereikbaarheid en informatie vooraf). De getallen in de tabel geven per rubriek het gemiddelde van alle items voor alle respondenten. Deelnemers scoorden de vormingen van 1 tot 4, waarbij 1 staat voor 'helemaal niet' en 4 voor 'zeker wel'. Hoe hoger de score, hoe beter dus de vorming. N verwijst naar het aantal ingevulde evaluatieformulieren per vorming.

N

Inhoud

Titel Vlaanderen stopt met roken

16

/4 3.6

Didactische kwaliteiten /4 3.4

Organisatie: tijd en duur /4 3.8

Organisatie: praktisch /4 3.8

Bijscholingsinitiatieven op maat voor groepen Het VIGeZ kreeg in 2012 heel wat vragen voor vormingen of lezingen op maat of om een bijdrage te leveren aan studiedagen of workshops. In antwoord op deze vragen heeft het VIGeZ in 2012 aan 89 bijscholingsinitiatieven deelgenomen of op vraag zelf georganiseerd. Waar nodig werd doorverwezen naar andere organisaties.

66

In wat volgt, wordt een onderscheid gemaakt tussen de vormingen op maat die geëvalueerd konden worden, en de niet- of extern geëvalueerde vormingen op maat.

1. Vormingen op maat, geëvalueerd door de deelnemers (n=27) Deze vormingen voorzagen in 122 trainingsuren. Er namen 422 intermediairs aan deel. Vijftien trainingen werden ingericht op vraag van de Logo’s, 3 hadden betrekking op de Goed-gevoel-stoel en 5 op train-de-trainers rookstop bij kansengroepen. Op vraag van Logo's (n=15) Titel

Doelgroep

Geestelijke gezondheidsbevordering 1.Aan de slag met de Goed-gevoel-stoel Verenigingen waar armen het – Logo Brussel woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … 2.Training voor begeleiders van de Verenigingen waar armen het Goed-gevoel-stoel – Logo Dender woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … 3.Goed-Gevoel-Stoel – train de Verenigingen waar armen het trainers woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … Tabakspreventie 4. Train-de-trainer rookstop bij Verenigingen waar armen het kansengroepen – Brussel en Brabant woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … 5. Train-de-trainer rookstop bij Verenigingen waar armen het kansengroepen - Antwerpen woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … 6. Train-de-trainer rookstop bij Verenigingen waar armen het kansengroepen – Limburg woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke

Duur

Aantal Deelnemers

Training – 6 uren

17

Training – 6 uren

12

Training – 6 uren

20

Training – 6 uren

22

Training – 6 uren

20

Training – 6 uren

10

67

7. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen – Oost-Vlaanderen

8. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen – West-Vlaanderen

Borstkankeropsporing 9. Opleiding begeleidsters Mammobox – Logo Gezond +

10. Opleiding begeleidsters Mammobox – Logo Antwerpen

11. Opleiding begeleidsters Mammobox – West-Vlaanderen

12. Opleiding begeleiding Mammobox – Logo Brussel

Gezonde voeding en beweging 13. Kieskeurig - Limburg 14. Kieskeurig – educatief (Winkeloefening) – Logo Zenneland 15. Driehoek vs zandloper – voorlichtingsmodellen – Logo Antwerpen

Op vraag van anderen (n=12) Titel

Gezonde voeding en beweging 16. Kieskeurig: dranken en tussendoortjesbeleid 17.Kieskeurig: dranken en tussendoortjesbeleid 18.Motiverende gespreksvoering bij leefstijladvies in kader van NV Gezond 19.Training procesbegeleiding NV Gezond 20.Training Motiverende

in OCMW of gemeenten, … Verenigingen waar armen het Training – 6 uren woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, … Verenigingen waar armen het Training – 6 uren woord nemen, buurt- en wijkcentra, CAW, samenlevingsopbouw, diversiteitswerkers, gezondheidsverantwoordelijke in OCMW of gemeenten, …

15

12

Verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, wijkgezondheidscentra, vormingsmedewerkers, … Verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, wijkgezondheidscentra, vormingsmedewerkers, … Verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, wijkgezondheidscentra, vormingsmedewerkers, … Verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, wijkgezondheidscentra, vormingsmedewerkers, …

Training - 3 uren

15

Training - 3 uren

19

Training - 3 uren

16

Training – 3 uren

16

onderwijs onderwijs

Training – 3 uren Training – 3 uren

20 6

Lokale gemeenschappen

Infosessie – 3 uren

21

Doelgroep

Duur

Aantal Deelnemers

Scholengemeenschap De Zenne Training – 3 uren

22

Scholengemeenschap De Zenne Training – 3 uren

20

Externe preventie diensten (projectpartners NV Gezond)

Training – 12 uren

12

Externe preventie diensten (projectpartners NV Gezond) Freelance consulenten

Training – 6 uren

8

Training – 6 uren

2

68

gespreksvoering (leefstijladvies voor bedrijven) 21.Training winkeloefeningen - Tienen 22.Voedingsvoorlichting van kwetsbare groepen Ongevallenpreventie 23.Sirk Sekuur – Gemeentelijke Basisschool Blanden Gezondheid & Milieu 24.Infosessie binnenmilieu - Malle 25.Infosessie binnenmilieu - Jette Tabakspreventie 26.Workshop: projecten/methodieken plant het VIGeZ voor 2012-2013 Gezondheidsbevordering algemeen 27.Onderbouwd werken aan gezondheidspromotie

Diëtisten ziekenhuis Katholieke Hogeschool Kempen

Training – 3 uren Training – 3 uren

6 34

Leerkrachten, schoolinterne leerlingbegeleiders, CLBmedewerkers

Vorming – 3 uren

23

Onderwijs GO! Onderwijs GO!

Infosessie – 1 uur Infosessie – 1 uur

18 8

CGG

Workshop – 6 uren

14

Gezondheidspromotiewerkes wijkgezondheidscentra

Training – 6 uren

14

Tevredenheidsmeting bij de deelnemers Er wordt getracht om ook de vormingen op maat zoveel mogelijk te evalueren. 27 vormingen op maat werden geëvalueerd aan de hand van de VIGeZ-evaluatie of door de organisator. Op vraag van Logo's (n=15) N

Titel Geestelijke gezondheidsbevordering 1.Aan de slag met de Goed-gevoel-stoel – Logo Brussel 2.Training voor begeleiders van de Goedgevoel-stoel – Logo Dender 3.Goed-Gevoel-Stoel – train de trainers Tabakspreventie 4. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen – Brussel en Brabant 5. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen - Antwerpen 6. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen – Limburg 7. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen – Oost-Vlaanderen 8. Train-de-trainer rookstop bij kansengroepen – West-Vlaanderen Borstkankeropsporing 9. Opleiding begeleidsters Mammobox – Logo Gezond + 10. Opleiding begeleidsters Mammobox – Logo Antwerpen 11. Opleiding begeleidsters Mammobox – West-Vlaanderen

Inhoud /4

Didactische Organisatie: kwaliteiten tijd en duur /4 /4

Organisatie: praktisch /4

15

3.6

3.7

3.6

/

5

3.6

3.5

3.1

3.0

16

3.7

3.8

3.4

3.4

15

3.6

3.9

3.4

3.5

18

3.4

3.6

3.3

3.5

5

3.1

3.4

3.2

3.1

12

3.4

3.4

3.1

3.2

11

3.5

3.8

3.2

3.5

15

3.6

3.8

3.6

3.7

7

3.4

3.8

3.2

3.7

14

3.9

4.0

3.8

3.8

69

12. Opleiding begeleiding Mammobox – Logo Brussel Gezonde voeding en beweging 13. Kieskeurig - Limburg 14. Kieskeurig – educatief (Winkeloefening) – Logo Zenneland 15. Driehoek vs zandloper – voorlichtingsmodellen – Logo Antwerpen

15

3.5

3.7

3.7

3.6

13 5

3.0 3.6

3.6 3.9

3.4 3.6

3.5 3.9

10

3.2

3.6

2.6

3.6

N

Inhoud

Op vraag van anderen (n=12) Titel /4 Gezonde voeding en beweging 16. Kieskeurig: dranken en tussendoortjesbeleid 17.Kieskeurig: dranken en tussendoortjesbeleid 18.Motiverende gespreksvoering bij leefstijladvies in kader van NV Gezond 19.Training procesbegeleiding NV Gezond 25.Training Motiverende gespreksvoering (leefstijladvies voor bedrijven) 20.Training winkeloefeningen - Tienen 21.Voedingsvoorlichting van kwetsbare groepen Ongevallenpreventie 22.Sirk Sekuur – Gemeentelijke Basisschool Blanden Gezondheid & milieu 23.Infosessie binnenmilieu - Malle 24.Infosessie binnenmilieu - Jette Tabakspreventie 26.Workshop: projecten/methodieken plant het VIGeZ voor 2012-2013 Gezondheidsbevordering algemeen 27.Onderbouwd werken aan gezondheidspromotie

Didactische Organisatie: kwaliteiten tijd en duur /4 /4

Organisatie: praktisch /4

5

3.0

3.3

3.2

3.5

14

2.9

3.4

3.1

3.2

11

3.4

3.6

3.0

3.1

8 2

3.2 3.8

3.4 3.7

3.1 3.8

3.2 3.5

6 34

3.7 3.1

3.7 3.3

3.3 3.2

3.8 3.3

22

3.4

3.7

3.1

3.2

17 7

3.5 3.3

3.7 3.7

3.5 3.3

3.6 3.7

11

2.6

3.0

1.6

3.0

8

3.1

3.5

3.1

3.6

2. Vormingen op maat, lezingen en workshops, niet of extern geëvalueerd (n=60) Bijlage 24 toont een opsomming van vormingen op maat, lezingen, infosessies en workshops die door VIGeZmedewerkers werden gegeven maar waarvoor geen evaluatiegegevens beschikbaar zijn of deze niet zijn doorgegeven door de organisator. Op basis van de beschikbare gegevens werden met deze vormingen op maat minimum 2308 intermediairs bereikt. Het aantal vormings- of trainingsuren bedroeg minimum 120u.

Algemeen besluit uit de tevredenheidsmeting bij de deelnemers aan de VIGeZ-vormingen 1. Bereik

Het VIGeZ bereikte met zijn vormingen in 2012 minimaal 3040 intermediairs: In vergelijking met de 2090 bereikte intermediairs in 2011 is dit een stijging met 45,5 %. 70

Ook het aantal vormingen/trainingen in 2012 was duidelijk hoger dan in 2011 (98 tegenover 78 vormingen/trainingen, een stijging met 25 %).

Figuur: Aantal deelnemers van 2002 t.e.m. 2012. 2. Trainingsuren Er gingen in 2012 98 vormingen/trainingen door voor een totaal van 361.5 vormings- of trainingsuren. Dit aantal omvat zowel het aantal uren van de geëvalueerde vormingen (241u30min) als het aantal niet of extern geëvalueerde vormingen (120u). Dit betekent een daling van het aantal trainingsuren tegenover vorig jaar (457,5 u) met 25 %.

Figuur: Aantal vormingsuren van 2007 t.e.m. 2012. 3. Tevredenheid De resultaten per vorming tonen dat de waardering van de deelnemers, net zoals in de voorbije jaren, zeer positief is. De tevredenheidsgraad van de deelnemers is hoog tot zeer hoog en dit zowel op vlak van inhoud (3.3/4), didactische kwaliteiten (3.6/4) als wat betreft organisatie van de vorming (3.3/4). De tevredenheid van de deelnemers over de didactische kwaliteiten van de lesgevers is het hoogst. VIGeZ behaalt voor elk onderdeel een minimumscore van 3 op 4 en voldoet hiermee aan de kwaliteitsnorm die zij zichzelf heeft opgelegd. In vergelijking met 2011 is de tevredenheid bij de deelnemers licht gestegen.

71

Figuur: Gemiddelde tevredenheid van de deelnemers voor alle vormingen en opleidingen m.b.t. inhoud, didactische

kwaliteiten van de lesgevers en organisatie. De tevredenheid omtrent het Symposium wordt hier niet in rekening gebracht wegens andere opstelling van de tevredenheidsbevraging.

RESULTAATSGEBIED 5: VORMING EN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING BUITEN CONVENANT MAAR AANSLUITEND BIJ DE OPDRACHTEN Europees project ‘Crossing Bridges’ onder coördinatie van Eurohealthnet VIGeZ engageerde zich in 2012 verder in de workpackage ‘capacity building’ van dit project dat in 15 landen werd uitgevoerd. Het project beoogt om bruggen te slaan tussen gezondheidsbevordering en andere beleidsdomeinen zoals mobiliteit, duurzaamheid, onderwijs of ruimtelijke ordening. Uitgangspunt is dat deze integrale aanpak juist voor het wegwerken van de sociale gradiënt in gezondheid van enorm belang is. De vaardigheden om win-wins te vinden tussen gezondheid en andere domeinen zijn op het veld nog veel te weinig aanwezig. In Vlaanderen focusten we daarbij op het lokale beleidsniveau. Na het volgen van een tweedaagse train de trainer organiseerde VIGeZ in samenwerking met Logovertegenwoordigers een tweedaagse training voor Logomedewerkers op basis van het trainingsmodel van Crossing Bridges en aangevuld met goede lokale praktijken. Deze training ging door op 27 maart en 18 april 2012. Ook in de eerste module van de masterclass gezonde gemeente (met zowel lokale gezondheidsverantwoordelijken als Logo’s) kwamen de inzichten van Crossing Bridges aan bod. Op de slotconferentie van het project (op 29 mei) werd de baseline ‘Health in all Policies’ omgeturnd naar ‘Health FOR all policies’, om de nadruk te leggen op de betekenis die gezondheidsbevordering kan hebben voor het realiseren van de doelen van andere beleidsdomeinen. Zo wordt een meer evenwaardige win-win beoogd. Een wervende flyer (zie bijlage 25), een vertaalde samenvatting en het algemene verslagboek is beschikbaar op werd aangemaakt en verspreid via alle Logo’s. Alle resultaten, interessante informatie en links zijn beschikbaar op www.crossingbridges.eu.

72

BIJLAGEN

Bijlage 1:

Digitale nieuwsbrief Gezond werken voor Logo’s

Bijlage 2:

Materialen voor Logo’s over gezonde voeding

Bijlage 3:

Verslag Overleg FIJH - 19-01-2012

Bijlage 4:

Vormingsaanbod voor- en najaar

Bijlage 5:

Sociale media policy

Bijlage 6.1:

Overzicht van adviezen minder dan halve dag

Bijlage 6.2:

Overzicht adviezen halve dag of meer

Bijlage 7:

Overzicht van de bijeenkomsten

Bijlage 8:

VIGeZ in de pers (niet digitaal)

Bijlage 9:

Overzicht van informatie en advies aan media

Bijlage 10:

Persmomenten en persberichten

Bijlage 11:

Overeenkomst CvK en VIGeZ BKO

Bijlage 12:

Nota Vacc en TBC -Inburgeringcursus

Bijlage 13:

Projectvoorstel - bereiken van nieuwkomers voor vaccinaties

Bijlage 14:

Leidraad_suggesties_voor MMKs

Bijlage 15:

Planningsoverleg Vlaams Netwerk KA en VIGeZ

Bijlage 16:

Plan van aanpak Logo's setting bedrijven 2013

Bijlage 17:

Verslag Interlogo juni 2012

Bijlage 18:

Rapport_griepcampagne_2012

Bijlage 19:

Implementatieplan Mammobox - september 2012

Bijlage 20:

Mammobox vorming begeleidster

Bijlage 21:

Rapport_inventarisatie zware metalen

Bijlage 22:

Rapport_evaluatiedraaiboek straling

Bijlage 23:

Evaluatieformulier Vormingen

Bijlage 24:

Overzicht van vormingen op maat, lezingen

Bijlage 25:

Short Strategic Leaflet NL

73