Visuele informatieverwerking en verkeersgedrag
Karel Brookhuis Rijksuniversiteit Groningen Technische Universiteit Delft 06 March 2010
1
Aantallen verkeersslachtoffers in Nederland (SWOV), aantallen motorvoertuigen
6
5
mln
4
3
2
1
0 1945
06 March 2010
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2
Waar ligt het probleem ?? Crash Feature •Crashes: >85% direct te wijten aan de bestuurder •Drukte, variabiliteit (ontbreken van harmonie), distractie
3% 12%
26%
59%
Driver Error
Driver Impairment
Environment
Vehicle
06 March 2010
3
Menselijk gedrag in het verkeer • Wat bepaalt / beperkt het menselijk gedrag: • infrastructuur (visueel) • informatieverwerking (overwegend visueel) • Oplossing problemen: ondersteuning met behulp van geschikte (moderne) technieken • → ook weer informatie • → distractie 06 March 2010
4
Veel variabiliteit, veel informatie, distractie
06 March 2010
5
Stimuli
Attention resources
Shortterm store
Responses Perception
Decision and response selection
Response execution
working memory long-term memory Memory Feedback 06 March 2010
6
Expectations
Stimuli
Attention resources
Shortterm store
Responses Perception
Decision and response selection
Response execution
working memory long-term memory Memory 06 March 2010
Feedback
7
The pencil illusion (Gerbino 1997)
06 March 2010
|8
8
Distraction
Expectations
Stimuli
Attention resources
Shortterm store
Responses Perception
Decision and response selection
Response execution
working memory long-term memory Memory 06 March 2010
Feedback
9
Distractie
06 March 2010
10
De rol van het mobieltje, relatief t.o.v. vermoeidheid en alcohol • Verkeersveiligheid → risico (odds) • Mobiel bellen (Redelmeier & Tibshirani, 1997) • Odds 2.5 - 4 • Drowsiness case control study (Connor et al., 2002) • Odds <5 uur slaap: 2.7 (95%: 1.4 - 5.4) • Odds nachtrijden (2-5 AM): 5.6 (95%: 1.4 - 22.7) • Alcohol (SWOV) • BAC 0.8 – 1.3 ‰: Risico Verhoging 3-18 • BAC > 1.3 ‰: Risico Verhoging > 80 06 March 2010
11
Reisinformatie: thuis, voorziening onderweg, in het voertuig • Soort / type informatie • Thuis, vooraf • Aanwijzingen, ondersteuning onderweg
• Wijze van aanbieden van informatie • OV9292, www, etc. • In de auto of in de infrastructuur
06 March 2010
12
BEPRIJZING REISTIJD
PLANNING 06 March 2010
GEDRAG 13
Informatie: thuis, voorziening onderweg, in het voertuig • Soort / type informatie • Thuis, vooraf • Aanwijzingen, ondersteuning onderweg
• Wijze van aanbieden van informatie • OV9292, www, etc. (zie ook Haaglanden!) • In de auto of in de infrastructuur
06 March 2010
14
TomTom Car Navigation routekeuze ondersteuning
06 March 2010
15
Coöperatieve Systemen Multimodale Reisinformatie Signaalgever informatie
DRIP informatie
Incident informatie Route informatie
V2I informatie uitwisseling
Voertuig informatie
V2V informatie uitwisseling
06 March 2010
6-3-2010
16
InTraffic
16
Twintig jaar Informatie en Ondersteuning Generic Intelligent Driver Support (GIDS studies, EU_DRIVE 1989 - 1991) • Philips (CARIN) & Bosch navigation systems • RDS – TMC (Radio Data System – Traffic Message Channel) • Simulator studies (VSC, Groningen) • Instrumented Vehicle (TNO, Soesterberg)
06 March 2010
17
( GIDS in 1989 … HASTE in 2004)
06 March 2010
18
GIDS: (vroeg, 1990) Carin navigatie systeem
06 March 2010
19
Informatie en Ondersteuning (ITS) • Centraal staat de mens (informatieverwerking) • Beperkingen m.b.t. informatie → • Hoeveelheid • Tempo • Modus • Locatie • Timing • … 06 March 2010
20
Invloeden op gedrag reiziger (bestuurder van een motorvoertuig) • Onmiddellijke (weg)omgeving: (visuele) informatie • Ongevalskans: • 2 a 2.5 second rule (within car) • 4 second rule (outside car) • 15 second rule (total processing time)
• Onbekendheid, bijvoorbeeld buitenlanders • Aanwijzingen: eenduidig, gemakkelijk en snel te begrijpen → bij voorkeur pictogrammen e.d. 06 March 2010
21
Onderzoek naar presentatie van reisinformatie via “nomadic systems”: Simulator (2007)
06 March 2010
22
Handsfree Mobile phone: SMS (only visual)
06 March 2010
23
Handsfree Mobile phone: In-Vehicle audio system •Male voice: “Problem.” •Female voice: “Traffic jam.” •Male voice: “Consequence.” •Female voice: “Delay, an extra thirty minutes.” •Male voice: “Option.” •Female voice: “Take the exit after 1500 meters, the N36 direction
Zuiddorp. Delay, an extra fifteen minutes.”
06 March 2010
24
PDA (visual, pictograms)
06 March 2010
25
06 March 2010
26
Design experiment
• Conditions: • 3x2x2 mixed design • 3: Mobile auditory, Mobile visual, PDA visual • 2: light traffic versus dense traffic • 2: 2 groups: 12 natives (Dutch) + 12 nonnatives • All participants drove 6 times
06 March 2010
27
Metingen in de simulator •Objective •Vehicle sensor parameters (-500 m •Speed •Following time •Lateral control •Video registration •Eye movements / fixations •Subjective •Memory report •Overall grade (rating the system) •Acceptance scale •Effort scale •Self evaluation 06 March 2010
+500 m)
28
Results Speed across systems and group
Mean speed (m/s)
Mean speed for natives and non-natives 30
SMS pre
28
SMS post
26
PDA pre
24
PDA post
22
AUDITORY pre
20
AUDITORY post natives
non-natives
Language proficiency 06 March 2010
29
Results Eye fixations across (2) systems and group Total duration of eyemovements to system
time in seconds
20 15 SMS
10
PDA
5 0 natives
non-natives
language proficiency
06 March 2010
30
Conclusie Preferentie voor audio & PDA • Auditief (i.e. car audio system) beste prestatie • SMS negatief
06 March 2010
31
Beïnvloedt informatie gedrag ? • Ja: distractie, tenzij zorgvuldig gebracht • Hoeveelheid en aard informatie • Human – Machine - Interfacing • Ja, gedragsverandering, mits de informatie duidelijk en relevant is. • Alternatieve wegen en vervoersmodus • doel, reistijd, comfort, reistijd etc. • “Tailoring”, personaliseren, afstemmen 06 March 2010
32
PI(T)A Personal Intelligent (Travel) Assistant (vrij naar collega’s Caspar Chorus en Serge Hoogendoorn)
06 March 2010
33
Personal Intelligent Assistant PIA PIA
PIA
Pia: “ik zal je ‘t kaartje even laten zien, hier ben je nu !”
06 March 2010
34
PIA dankt u voor uw aandacht
[email protected] [email protected]
06 March 2010
35
