Topklinische Zorg
Derdelijnsfuncties MST
Algemene Heelkunde derdelijns functie long- en thoraxchirurgie
Chivo Longchirurgie. Het totaal aantal longingrepen per jaar ligt rond de 180. Samenwerkingsverband met cardiothoracale chirurgen waarin diverse ingrepen onderling verdeeld zijn. Ingrepen in verband met Chivo opleiding ook gezamenlijk uitgevoerd door chivo en cardiothoracale chirurgen.
derdelijns functie grote borst-, buik- MST is het supraregionaal centrum voor vaatchirurgie. Ze verzorgt ook de en bekkenvaat operaties chirurgische vervolgopleiding tot Vaatchirurg. Jaarlijks circa 100 grote BBB operaties, waarvan de helft endoscopisch. Supraregionale functie voor gecompliceerde endovasculaire behandeling van aneurysmata en gecompliceerde EVAR's. derdelijns functie gecombineerde hoog thoracale tem abdominale aneurysmachirurgie (TAAA)
Jaarlijks worden 7 tot 10 patiënten voor een thoracoabdominaal aneurysma behandeld. Ook worden combinaties van open en endovasculaire behandelingen toegepast (hybride procedures). In verrichtingen of DBC registratie zijn ze niet herkenbaar (geen specifieke codes voor). De endovasculaire ingrepen aan de aortadescendens worden gezamenlijk gedaan met vaatchirurgen en interventiecardiologen.
derdelijns functie darmischaemie
Patiënten uit heel Nederland voor nadere evaluatie en eventueel behandeling (circa 60). Multidisciplinaire werkgroep (WMDI) bestaande uit vaatchirurgen, MDL artsen en interventieradiologen. De MDL beschikt over inspannings- en 24 uurs tonometrie waarvoor 2 electieve opnames per week plaatsvinden. Wekelijks 2 multidisciplinaire besprekingen.
derdelijns functie gastrointestinale chirurgie
Vijf onco-gastro-enterologisch chirurgen en een Chivo in opleiding.
derdelijns functie radiofrequente ablatie van tumoren
Door Oncologisch Gastrointestinaal chirurg worden metastasen van darm en andere tumoren in lever behandeld met resecties en/of verschillende ablatieve methoden, dit in samenwerking met interventie radioloog. Aantallen nemen toe.
derdelijns functie oncologische chirurgie, excl. gastrointestinaal
Vijf onco-gastro-e chirurgen en een Chivo in opleiding.
derdelijns functie (multi)traumachirurgie
MST is het supraregionaal centrum voor traumatologie. Ze verzorgt ook de Chirurgische vervolgopleiding tot Traumatoloog. Binnen de traumacentrumfunctie is er een (supra) regionale functie m.b.t. operatieve behandeling van bekken- en acetabulumchirurgie. Er worden 30-40 van deze ingrepen per jaar verricht. Daarnaast is er een landelijke referentiefunctie m.b.t. chronische bekkenproblematiek. Dit kan zijn origine hebben in een post-traumatische probleem, maar ook bekkenpijn post partem, SI problematiek bij hypermobiliteit, na lage rugchirurgie etc. behoren tot de patiënten die verwezen worden vanuit het hele land. De intake komt van chirurgische, orthopedische, revalidatiegeneeskundige dan wel pijnspecialisten-anaesthesiologie. Nieuwe presentatie per jaar 100-150, waarvan 30 operatief worden behandeld met minimaal invasieve technieken.
derdelijns functie endocrinologische chirurgie
Schildklier operaties en bijschildklier operaties, veelal tertiair bij dialyse patienten. Minimaal invasieve ingrepen.
derdelijns functie proctologie
Anale hemorrhoidale pathologie en anale fissuren. Nieuw is de HAL methode. Deelname aan trials: fissuren (medicamenten versus botox) en fistels (plug).
derdelijns functie level 1 hoofd- of MST is het supraregionaal centrum voor traumatologie. Ze verzorgt ook de subcentrum voor traumatologie Chirurgische vervolgopleiding tot Traumatoloog.
Derdelijnsfunctie bekkenchirurgie
Posttraumatische en chronische pijnproblemen van de bekkenring. Chirurgische interventie wordt wordt in supraregionaal verwijspatroon verricht.
Anesthesiologie en Pijnbestrijding derdelijns functie multidisciplinaire MST heeft een pijnwerkgroep waarin revalidatie, psychologoie, neurologie, chronische en acute neurochirurgioe en anesthesie zitting hebben. Chronische behandeling loopt via pijnbestrijding RRC. Multidisciplinaire beoordeling van chronische pijnen vindt plaats in tweekelijkse sessies, waarbij alle relevante disciplines zijn vertegenwoordigd. Aandachtsgebied van de revalidatieartsen: complex regionaal pijnsyndroom CRPS aan de bovenste extremiteiten (hand, 20 patiënten p.j.). derdelijns functie neuromodulatie in de pijnbestrijding
Binnen MST doet neurochirurgie onder meer onderzoek naar nieuwe toepassingen (bijv. neurostimulatie bij diabetische neuropatthie). Ca 60 patiënten krijgen jaarlijks een neurostimulator geïmplanteerd wegens pijnklachten.
Cardiologie derdelijns functie percutane coronaire interventies
2150 PCIs p.j. totaal. Acuut: 28%. Bij complexe procedures 40-50% Er wordt voldaan aan de meest recente kwaliteitsnormen van de GR en de NVVC. Percentage PCI buiten kantoortijden bedraagt 22,3% (2008).
derdelijns functie hartritmestoornissen
Met ingang van 2006 ook ICDs (2013: 297). Met ingang van 2008 ook AF ablaties(2013: 522) . Verschillende fase 2 en 3 geneesmiddelenonderzoeken bij ritmestoornissen. Invasief onderzoek naar aard en oorzaak ritmestoornis voor een groeiend aantal ritmestoornissen. Basaal wetenschappelijk onderzoek naar betere ECG criteria voor ICD indicatie.
derdelijns functie kindercardiologie en aangeboren hartafwijkingen
Het adherentiegebied is de regio Twente en Oost-Achterhoek. Gestructureerde samenwerking met de kindercardiologie en cardiologie van het UMCG. MST heeft een consulent-kindercardioloog met een vaste aanstelling. De structuur is op kleine schaal gestart in 1990 en heeft sindsdien een gestage groei gekend tot thans een substantieel deel van de poliklinische activiteiten. Verdere groei ligt voor de hand. Op gestructureerd Kindercardiologisch spreekuur en spreekuur aangeboren hartafwijkingen 400 patiëntencontacten, daarbuiten nog ca 300 contacten.
derdelijns functie cardiale imaging De Cardiologie van MST heeft veel expertise op dit gebied. Het is een speerpunt van de cardiologische zorg en opleiding. Al vele jaren heeft het MST op dit terrein een bovenregionale topreferentiefunctie waarvan ook andere topklinische ziekenhuizen en zowel academische en niet academische thoraxcentra gebruik maken. Ook wordt op dit terrein promotieonderzoek verricht. derdelijns functie percutane harten aortaklepinterventies
Sinds 2013 worden in het MST percutane Aortaklepvervangingen (TAVI's) uitgevoerd.
Cardio-thoracale chirurgie derdelijns functie hart- en aortachirurgie
Met bijna 1.150 hartoperaties in 2013 behoort het MST tot de top 5 hartcentra in Nederland. Ruim 20% bovenregionale verwijzingen. Deelname in landelijk erkgroepen van de thoraxchirurgen. Wetenschappelijk onderzoek en productontwikkeling op verschillende deelterreinen. Optimaliseren van beschikbare IC capaciteit door Fast Track programma.
derdelijns functie complexe hartklepchirurgie
In het Thoraxcentrum Twente zijn in 2013 384 klepoperaties verricht. Het betreft hier klepoperaties aan alle kleppen, zowel via klassieke als percutane technieken en voor het gehele indicatiegebied. Daar waar mogelijk worden klepreconstructies verricht. Zo was het reparatiepercentage van mitraliskleppen meer dan 85%, ver boven het landelijk gemiddelde. Het reparatiepercentage van aortakleppen is met 7.9% meer dan twee keer groter dan het landelijk gemiddelde.
derdelijns functie hartritmechirurgie
In het Medisch Spectrum Twente wordt een nieuwe ingreep uitgevoerd: videoassisted thoracoscopic isolatie van de longvenen (de zgn. Wolf mini-Maze= een ritmeoperatie ter bestrijding van Atrium Fibrilleren).
Intensive care geneeskunde derdelijns functie IC unit level III
De algemene IC is door de visitatie-commissie van de NVIC ingedeeld in niveau 3. De commissie constateert dat qua omvang en productie de IC voldoet aan niveau 3. MST heeft het zorgbeleidsplan uitgewerkt en geïmplementeerd (Handvest Intensive Care waarin vastgelegd opname- en ontslagbeleid en overplaatsingsbeleid. Protocol bezetting over-bed. Beademingsprotocol. Reanimatie volgens het beleid van de Nederlandse reanimatieraad, zie www.reanimatieraad.nl). MST doet mee aan NICEregistratie. NVIC-kwaliteitsindicatoren zijn nog niet officieel geïntroduceerd en momenteel nog omstreden. MST hanteert Mediscore-ZPI voor registratie van gegevens die van belang zijn voor IGZ-Prestatie Indicatoren (ondervoeding, decubitus, delier, postoperatieve pijn, complicaties door een aantal specialismen). PACU voor de algemene heelkunde is geimplementeerd.
derdelijns functie IC unit level III
De algemene IC isdoor de visitatie-commissie van de NVIC op grond van personele formatie, omvang en productie ingedeeld in niveau 3.
Interne geneeskunde derdelijns functie oncologie, excl. hemato-oncologie
MST voldoet aan de criteria voor 3e lijns centrum. Zo is er een volwaardig zelfstandig centrum voor gynaecologische oncologie, een werkgroep neurologsiche oncologie en een hoofd-hals team (sateliet van UMCU). De oncologen participeren actief in klinisch onderzoek, commissie Bom en KWF werkgroep.
derdelijns functie hematooncologie
MST voldoet aan de criteria voor 3e lijnscentrum. MST is actief centrum in klinische HOVON en EORTC studies. De hematologen partiperen in writing committees, studiewerkgroepen en bestuur van de HOVON.
derdelijns functie hematopoëtische stamceltransplantatie
MST heeft erkenningsbeschikking voor autologe stamceltransplantatie. Jaarlijks tussen 20 en 25 transplantaties.
derdelijns functie hemofilie en aanverwante hemostaseziekten
MST is satelietcentrum van de van Crefeld kliniek (UMCU) voor hemofilie. Revalidatie via RRC het Roessingh.
derdelijns functie nierfunctievervangende therapie
Alle genoemde vormen van nierfunctievervangende therapie worden in het MST verzorgd. Ook is er samenwerking met twee transplantatiecentra. Er wordt onderzoek gedaan naar dialyse gerelateerde aandoeningen zoals secundaire hyperparathyreoidie, peritoneale problemen bij PD etc. MST heeft zelf een nieuwe vorm van "bewaking op afstand" ontwikkeld. Er is geen eigen opleiding voor dialyseverpleegkundigen en er wordt niet geparticipeerd in de opleiding in het aandachtsgebied nefrologie.
derdelijns functie acute en moeilijk Alle behandelingsvormen in het kader van acute nierziekten zoals de ziekte van behandelbare of zeldzame Wegener, Syndroom van Goodpasture en HUS-TTP in de vorm van nierziekten immuunsuppressie al dan niet in combinatie met plasmaferese worden regelmatig in ons centrum toegepast. derdelijns functie diabetologie
In 2014 350 CSII patienten onder controle. Daarnaast vinden in het MST 3-daagse continue glc sensormetingen (circa 38/jaar) plaats door de unit endocrinologie met de diabetes verpleegkundigen.
derdelijns functie diabetesvoeten
Regionale functie. Protocolaire diabetische voetenzorg door vaatchirurg, internistendicrinoloog/vasculair geneeskundige, kindergeneeskundige en podoloog met medewerking van gipsmeesters, revalidatiearts en wondzorgverpleegkundigen. Vele honderden patiënten. Speciale diabetesvoetenpoli meerdere dagen per week. Plastisch chirurg wordt in speciale gevallen in consult gevraagd en dermatoloog zo nodig betrokken. Geen wetenschappelijk onderzoek.
derdelijns functie complexe endocrinologie
Groeihormoon behandelingen (circa 80/jaar) en begeleiding schildkliercarcinomen. Verwijzingen vanuit de regio van moeilijke hypofysepathologie en schildklierproblematiek. Multidisciplinaire samenwerking van: endocrinoloog, chirurg, neurochirurg, nucleair geneeskundige, klinisch chemicus en radiotherapeut. Regionaal centrum voor hypofysechirurgie met een regionale multidisciplinaire werkgroep welke maandelijks bijeenkomt (zie neurochirurgie).
derdelijns functie metabole botziekten, botsterkte en osteoporose
MST is hét regionale centrum voor osteoporose. Combinatiespreekuur van gynaecologie en endocrinologie voor patiënten (veel vrouwen) met fracturen en (verdenking van) osteoporose; in dit spreekuur wordt gezamenlijk de therapie bepaald. In incidentele gevallen recombinant PTH behandeling. De oncologische patiënten worden bewaakt en krijgen op indicatie o.a. bisfosfonaten iv.
derdelijns functie vetstofwisseling Veel FH diagnostiek en ook verwijzingen van moeilijke dyslipidemien vanuit de regio (erfelijke dyslipidemiën) naar het MST. derdelijns functie HIV
In MST aanwezig (159 lavages, veel lymfotyperingen).
derdelijns functie (virale) hepatitis Zowel behandeling vanuit de unit infectieziekten als door de maag darm en B/C leverartsen. MST is door de NVMDL aangewezen als "hepatitis behandelcentrum". derdelijns functie tropische ziekten Tevens Kinderarts met adoptie als aandachtsgebied of reizigersgeneeskunde
Keel-, neus- en oorheelkunde derdelijns functie multidisciplinaire Patiënten kunnen binnen enkele werkdagen in het Hoofd-halscentrum Twentebehandeling van de KNO hoofd- Utrecht terecht voor een eerste afspraak. Tijdens dit bezoek vindt anamnese plaats hals oncologie en wordt zo nodig en zo mogelijk een biopt afgenomen. Ook worden afspraken gemaakt voor screening van de patiënt (denk aan CT, Echo geleide punctie, MRI, PET).Zo snel mogelijk na het eerste bezoek vinden alle onderzoeken plaats. Wanneer alle uitslagen bekend zijn, wordt de patiënt gezien en besproken door de hoofd-hals werkgroep, bestaande uit verschillende specialisten (kaakchirurg, radiotherapeut, algemeen chirurg, KNO-arts, plastisch chirurg en op afroep maxillo faciale prothetist en internist oncoloog). Op basis van de uitkomsten van deze bespreking wordt een voorlopig behandelplan opgesteld. Iedere patiënt en het behandelplan wordt ook via videoconferentie besproken met het UMCU en wordt ’s middags met de patiënt besproken. De behandeling vindt plaats volgens de richtlijnen van de NWHHT. Deze richtlijnen zijn landelijk vastgesteld. derdelijns functie KNO-chirurgie van de neus, neusbijholten en bovenste luchtwegen
MST heeft een derdelijns functie voor met name traumatische neuzen. De KNO-arts behandelt aangezichtstraumata met de Kaakchirurg en plastisch chirurg, waaronder ook zo goed mogelijk de reconstructie in de acute fase.
derdelijns functie slechthorendheid en oor- en gehoorchirurgie
De chirurgie wordt in het MST uitgevoerd. Moeilijke gehoorproblemen en begeleiding van gehoorrevalidatie worden deels vanuit het MST en deels vanuit het audiologisch centrum begeleid. Een maatschapslid is consulent van het ACT. Twee functieassistenten uit het ACT zijn ook werkzaam in het MST.
derdelijns functie duizeligheidsklachten
Alle onderzoeksvormen genoemd bij informatie zijn in het MST aanwezig. Hierbij wordt samengewerkt met de KNF en de neurologie.
derdelijns functie narcolepsie en MST is regionaal en supraregionaal verwijscentrum voor Obstructief en Centraal obstructief slaap apneu syndroom slaap apneu syndroom (resp. OSAS en CSAS) zowel voor diagnostiek als behandeling. Met name positive airway pressure (PAP) en mandibulaire repositie apparaat (MRA). De Longgeneeskunde is de spil in het realiseren van de derde lijnsfunctie. MST heeft uitgebreide multidisciplinaire samenwerking (Longgeneeskunde, Neurologie en KNF, KNO, gespecialiseerde tandheelkunde en kaakchirurgie op consultatie basis) en ervaring met alle diagnostiek en therapeutische mogelijkheden. Uitzondering is de hyoidthyroidpexie, die zijn status nog moet bewijzen. Kracht van het slaapcentrum is de directe samenwerking op 1 dag na ambulante vooronderzoeken. Research vindt plaats en daar wordt over gepubliceerd. Een van de longartsen is voorzitter van de landelijke CBO-richtlijn slaapapneu (in ontwikkeling). derdelijns functie spraak-, taal- en Spreekuur voor professionele stempathologie. Uit heel Nederland komen patiënten stemstoornissen en naar Medisch Spectrum Twente voor diagnose en eventueel behandeling. achterstanden Wetenschappelijk onderzoek. Nederlandse Vereniging voor Dansen Muziekgeneeskunde opgericht die zich inzet om podiumkunstenaars met problemen te ondersteunen en de eerstelijns gezondheidzorg, met name de huisartsen te onderwijzen / bijscholen om de problematiek / beroepsziekten van podiumkunstenaars (musici, zangers, toneelspelers) te herkennen. derdelijns functie slikproblematiek Patiënten met slikproblemen worden door een slikteam gezien dat bestaat uit een KNO-arts, een logopedist en een radioloog. In een gezamenlijk slikspreekuur wordt de patiënt eerst door een KNO-arts en logopedist gezien, waarna een slikvideo op de röntgenafdeling wordt gemaakt. De onderzoeken duren bij elkaar ongeveer anderhalf uur.
Kindergeneeskunde derdelijns functie aangeboren Uroloog met aandachtsgebied kinderurologie verzorgt kinderurologiebesprekingen. afwijkingen van de urinewegen bij Antenataal centrum voor aangeboren afwijkingen met speciale aandacht urologische kinderen problematiek. derdelijns functie psychosociale Project kindermishandeling, geleid door een kinderarts (Oversteegen of Kaspers en gedragsproblemen bij kinderen roulerend), volgt kinderen langdurig. In het project kindermishandeling wordt 1 maal per 6 weken vergaderd door de leden en alle betrokken kinderen worden besproken. De leden zijn: kinderarts, kinderpsycholoog, maatschappelijk werkster, verpleegkundige van de kinderafdeling, verpleegkundige van de SEH en het AMK en de functionaris kindermishandeling. Het is (nog) niet een supraregionale functie. Het formulier 'vermoeden kindermishandeling' is recent gedigitaliseerd. derdelijns functie kinderreumatologie
Maandelijks (of vaker) is er een kinderreumatologie spreekuur door een vaste (kinder)reumatoloog en een vaste kinderarts. Er is een samenwerkingsverband met het WKZ in Utrecht en er is ook sprake van “shared care”.
derdelijns functie allergie bij kinderen
MST heeft een multidisciplinair kinderatopiespreekuur (KNO, dermatologie, kinderlongarts B. Thio en Ottink allergologie) met een supraregionale functie. Door bundeling van expertise en directe consultatie is het mogelijk een beleidsplan te maken, afgestemd op deze kinderen, die vaak bij meerdere specialisten onder controle staan. MST heeft een regionale functie voor voedselallergie. Kinderlongarts B. Thio is hierin gespecialiseerd.
derdelijns functie incontinentie, Droge bed training. Gespecialiseerde kinder- en bekkenbodemfysiotherapeuten. Eind enuresis en obstipatie bij kinderen 2009 is er gestart met een “PiPo-poli”waarbij een verpleegkundig specialist geschoold wordt, allereerst in poepproblemen, met daarna uitbreiding en opleiding als urotherapeute. Er wordt binnen het spreekuur, naast de kinderarts en de verpleegkundig specialist, samengewerkt met de pedagogisch medewerker, de bekkenbodemfysiotherapeut en de kinderpsycholoog. Het betreft zorginnovatie, waarbij gewerkt wordt volgens de nieuwste richtlijn van Benninga (AMC) uit 2009.
derdelijns functie neurologische aandoeningen bij kinderen
Gespecialiseerde kinderneuroloog en een gecombineerd spreekuur met de kinderartsen. Zie verder bij Neurologie.
derdelijns functie kinderoncologie MST levert “shared care”met de kinderoncologische centra (met name Emma Kinderziekenhuis / AMC Amsterdam en het UMC Groningen). MST beschikt over twee extra geschoolde kinderartsen en een aantal extra geschoolde kinderverpleegkundigen. De coördinatie ligt bij het kinderoncologisch centrum. Naast shared care met AMC en UMCG is de intentieverklaring shared care met Prinses Maxima Oncologisch centrum getekend. derdelijns functie kinderdiabetologie
Tweedelijns regionaal centrum. Zie aldaar.
derdelijns functie maagdarmleverziekten bij kinderen
Kinderarts MDL Hummel: doet 1-2 wekelijks endoscopieprogramma’s en uitgebreide expertise en het volledige behandelarsenaal aanwezig (incl biologicals) voor kinderen met IBD.
derdelijns functie incontinentie, Droge bed training. Gespecialiseerde kinder- en bekkenbodemfysiotherapeuten. Eind enuresis en obstipatie bij kinderen 2009 is er gestart met een “PiPo-poli”waarbij een verpleegkundig specialist geschoold wordt, allereerst in poepproblemen, met daarna uitbreiding en opleiding als urotherapeute. Er wordt binnen het spreekuur, naast de kinderarts en de verpleegkundig specialist, samengewerkt met de pedagogisch medewerker, de bekkenbodemfysiotherapeut en de kinderpsycholoog. Het betreft zorginnovatie, waarbij gewerkt wordt volgens de nieuwste richtlijn van Benninga (AMC) uit 2009. derdelijns functie neurologische aandoeningen bij kinderen
Gespecialiseerde kinderneuroloog en een gecombineerd spreekuur met de kinderartsen. Zie verder bij Neurologie.
derdelijns functie kindercardiologie
2 congenitaal cardiologen en 2 kinderartsen met aandachtsgebied kidnercardiologie verzorgen in nauwe samenwerking met UMCG kindercardiologie cardiologische diagnsotiek bij kinderen.
derdelijns functie spina bifida
Spina bifida team kinderen aanwezig: neuroloog, kinderarts, uroloog, orthopeed en revalidatiearts.
derdelijns functie hypnotherapie polikliniek
Hypnotherapie polikliniek: kinderpsycholoog, kinderartsen Hummel en Oversteegen en pedagogisch medewerkers zijn hiervoor volledig opgeleid. De polikliniek biedt vooral behandelopties voor kinderen met funktionele klachten.
derdelijns functie tracheocanule kinderen
Kinderarts-intensivist Goorhuis biedt samen met een arts van het CTB Groningen enkele malen per jaar een polikliniek voor kinderen met een tracheacanule
Longziekten derdelijns functie longfysiologie
In MST vindt longfysiologie plaats in samenwerking met de TU Twente. Longfysioloog F. de Jongh heeft een toonaangevende functie in de European Respiratory Society (ERS) en op terrein van aerosol depositie nationaal en internationaal, waarin ook wetenschappelijk onderzoek wordt verricht.
derdelijns functie arbeidsgerelateerde ademhalingsstoornissen en chronisch inhalatieletsel
Aangewezen door VWS.
derdelijns functie chronische intermitterende beademing
In samenwerking met revalidatiecentrum 't Roessingh en Centrum voor Thuisbeademing Groningen, locale revalidatieartsen, neurologen en kinderartsen worden patiënten met spieraandoeningen en neurologische aandoeningen (NMA, ALS) behandeld met chronische intermitterende beademing.
derdelijns functie longkanker
Groot long-chirurgisch centrum met regionale functie; zie verder bij longchirurgie. Multidisciplinaire regionale werkgroep bestaande uit longartsen, radiotherapeuten, thoraxchirurgen en oncologische chirurgen. Coördinerende rol voor de Afdeling longziekten.
derdelijns functie chronische en MST voert catheter embolectomie uit bij acute longemboliën acute longvaatproblemen en PAH derdelijns functie voor chronisch obstructieve longziekten
COPD management, epidemiologie en telemetrie thuismonitoring. Meer dan 500 patiënten. Twee promovendi zijn gestart met onderzoek (2009) en dat onderzoek zal verder worden uitgebreid in samenwerking met o.a. UMCG.
Maag- darm- leverziekten derdelijns functie innovatieve diagnostiek en behandeling slokdarm, maag, darm, lever
Omvangrijke staf (5). MST verzorgt ook de (volledige) opleiding tot MDL-arts (2 aios). Alle genoemde bijzondere verrichtingen met uitzondering van endoscopische mucosale resecties bij Barrett worden in MST verricht. Aandachtsgebieden waarvoor veel verwijzingen: ischemie, inflammatoire darmziekten, pancreaticobiliaire aandoeningen, oesophaguscarcinoom.
derdelijns functie Coeliaki
MDL arts Kolkman houdt zich intensief bezig met coeliaci, zowel met (poli)klinische behandeling als met wetenschappelijk onderzoek.
Medische immunologie derdelijns functie medisch immunologische technieken
In MST aanwezig behalve granulocytenfunctieonderzoek en antistofvorming tegen polysacchariden.
Mondziekten en kaakchirurgie derdelijns functie cranio-maxillofaciale reconstructieve chirurgie
CMF traumachirurgie. Cranio/mandibulaire fysiotherapeuten zijn betrokken bij post(operatief/radiotherapeutisch) proces. Paramedici zijn betrokken bij hals/hoofd werkgroep en het facialis team.
derdelijns functie complexe kaakchirurgie en kaakpathologie
Voor implantologie heeft MST een regionale verwijsfunctie voor de tandartsimplantologen.
derdelijns functie mond- en speekselklierpathologie
Kennis, kunde en apparatuur voor onderzoek en therapie zijn aanwezig bij Mondziekten/kaakchirurgie, chirurgie en KNO. Zo nodig multidisciplinair overleg of samenwerking. Multidisciplinaire therapie afhankelijk van soort tumor, ligging en grootte. Patiënten worden door kaakchirurgen, chirurgen en KNO-artsen geöpereerd.
Neonatologie derdelijns functie neonatale postIC High care
Post IC-HC beschikt over 10 bedden
derdelijns functie prematuriteit
Medisch Spectrum Twente neemt actief deel in het (transmurale) 'kenniscentrum prematuren'.
Neurochirurgie derdelijns functie bijzondere neurochirurgie
MST is het (supra)regionaal centrum voor neurochirurgie.
derdelijns functie neurostimulatie bij bewegingsstoornissen
Pre-operatieve screening en post-operatieve begeleiding door multidisciplinair Parkinsonteam MST (zie onder "derdelijns centrum voor neurologie van bewegingsstoornissen (NE41NB)"). Wetenschappelijk onderzoek naar effect van neurostimulatie samen met Universiteit Twente en met AMC te Amsterdam.
derdelijns functie complexe In MST wordt complexe wervelkolomchirurgie meestal uitgevoerd door de wervelkolom (rug en nek) chirurgie traumatologen en neurochirurgen; eventueel kunnen orthopaeden betrokken zijn. Revalidatie is betrokken bij nabehandeling wervelfracturen. derdelijns functie kinderneurochirurgie
MST werkt samen met het Roessingh in het 'Spina bifida team'.
Neurologie derdelijns functie multiple sclerose Alle genoemde behandelmodaliteiten zijn aanwezig. Het MS-team bestaat uit: twee neurologen met aandachtsgebied MS, 1 AIOS en een verpleegkundig specialist (VS) MS. Spreekuren incl schub-poli zowel apart als gezamenlijk door neurologen en VS. Intramurale samenwerking met fysio- en ergotherapeut, psycholoog en belendende medisch specialismen. Extramuraal maakt het MS-team onderdeel uit van MSketenzorg i.s.m. neurologen, MS-vpk, urologen, thuiszorg instellingen, revalidatiecentrum Het Roessingh en MEE Twente. Het contact met de MS-centra Amsterdam en Den Bosch/Arnhem is verder geïntensiveerd. Het MS-team MST maakt onderdeel uit van de landelijke werkgroep van MS-centra binnen de Ned.Ver.Neurologie. Er is in geringe mate sprake van supraregionale verwijzingen. Patiënten krijgen het volledige scala aan medische onderzoeken en behandelingen aangeboden, geborgd binnen protocollen en zorgpaden. Research: actieve trialparticipatie i.s.m. met Nationaal MS Fonds, VUmc of commerciële partijen. derdelijns functie neurologie van bewegingsstoornissen
Beschikbare diagnostiek: functionele MRI, SPECT, PET (in regio), tremorregistratie, autonoom functieonderzoek. Beschikbare nieuwe en intensieve behandelingen: gespecialiseerd multidisciplinair team, gespecialiseerde verpleegkundigen, regionaal centrum voor apomorfine en duodenale levodopa behandeling (één van de negen in Nederland), één van de zes landelijke centra voor Deep Brain Stimulation, intrathecale baclofentherapie. De vakgroep neurologie van het MST neemt deel aan landelijke en internationale multicenter trials. Naast eigen wetenschappelijk onderzoek (o.a. naar kwantitatieve symptoommonitoring, farmacogenetica) heeft de vakgroep neurologie van het MST wetenschappeljke samenwerkingsverbanden met de Universiteit Twente (bewegingsstoornissen), het LUMC te leiden, het AMC te Amsterdam, het UMC St Radboud te Nijmegen, het UMCG. Jaarlijks circa 50 nieuwe patienten voor bijzondere therapie/supraregionaal. Circa 150 patiënten onder controle na bijzondere behandeling/supraregionaal.
derdelijns functie focale dystonie (excl. spasticiteit)
Behalve botuline toxine bij focale dystonie wordt botuline toxine door de neurologen van het MST ook toegepast bij de behandeling van sialorrhoe. Revalidatie MST is niet of incidenteel betrokken, wel in RRC. 150 patiënten per jaar.
derdelijns functie nervus vagus stimulatie
In het MST is in het verleden de toepassing van NVS ontwikkeld. MST is NVS gecertificeerd.Het team bestaat uit een neuroloog en een neurochirurg. Patiënten worden voornamelijk verwezen vanuit het epilepsiecentrum SEIN te Zwolle en epilepsiecentrum Kempenhaeghe, die een dependance in Enschede heeft. 90% van de geïmplanteerde patiënten komt van buiten de eigen regio.
derdelijns functie Alzheimer en geheugenziekten
Multidisciplinair centrum voor cognitieve stoornissen, samenwerking met verpleeghuis Bruggerbosch. Zorg voor Alzheimerpatiënten: een multidisciplinair team bestaande uit neuroloog, psychiater, klinisch psycholoog, gespecialiseerde verpleegkundige en maatschappelijk werkende. Geavanceerd onderzoek zoals beeldvorming, liquoranalyse naar hersenspecifieke eiwitten en genetisch onderzoek, bij met name jongere dementerenden. Structureel overleg met psychogeriatrisch centrum Bruggerbosch.
derdelijns functie kinderneurologie Twee gespecialiseerde kinderneurologen en een gecombineerd spreekuur met de kinderartsen. Circa 750 patiënten p.j. Wekelijks kinderneurologie poli's. Wekelijks multidisciplinair spreekuur ter behandeling van kinderen met hoofdpijn (kinderartsen en kinderfysiotherapeut), het enige in Twente. Beperkt aantal supraregionale verwijzingen. Nervus vagus poli (zie NE44NVS). Projecten: hoofdpijn bij kinderen (zie NE62PON) en kindermishandeling (zie PE07KP).
derdelijns functie neurooncologie
Twee neurologen met aandachtsgebied neuro-oncologie. Regionale functie Twente. Samenhangend met mogelijkheid van chemoradiatie. Op jaarbasis worden 100 patiënten gezien op de multidisciplinaire neuro-oncologische poli (frequentie 1x per week).Patiënten met primaire en secundaire hersentumoren worden gezamenlijk door neuroloog en neurochirurg beoordeeld. Voorts iedere week een neuro-oncologisch overleg tezamen met neuro-radioloog, oncoloog-radiotherapeut en patholoog, waarbij 400 patiënten per jaar worden besproken.
derdelijns functie neuromusculaire In samenwerking met revalidatiecentrum 't Roessingh en Centrum voor aandoeningen Thuisbeademing Groningen, locale revalidatieartsen, neurologen en kinderartsen behandeling van patiënten met spieraandoeningen en neurologische aandoeningen (NMA, ALS). Zie ook "(kinder)spierteam" en "chronische intermitterdende beademing". derdelijns functie slaap- en waakstoornissen
MST is regionaal en supraregionaal verwijscentrum voor Obstructief en Centraal slaap apneu syndroom (resp. OSAS en CSAS) zowel voor diagnostiek als behandeling. Met name positive airway pressure (PAP) en mandibulaire repositie apparaat (MRA). De Longgeneeskunde is de spil in het realiseren van de derde lijnsfunctie. MST heeft uitgebreide multidisciplinaire samenwerking (Longgeneeskunde, Neurologie en KNF, KNO, gespecialiseerde tandheelkunde en kaakchirurgie op consultatie basis) en ervaring met alle diagnostiek en therapeutische mogelijkheden. Uitzondering is de hyoidthyroidpexie, die zijn status nog moet bewijzen. Kracht van het slaapcentrum is de directe samenwerking op 1 dag na ambulante vooronderzoeken. Research vindt plaats en daar wordt over gepubliceerd. Een van de longartsen is voorzitter van de landelijke CBO-richtlijn slaapapneu (in ontwikkeling).
derdelijns functie neurovasculaire In het MST is een stroke-afdeling aanwezig dat voldoet aan het CVApluslabel. We ziekten nemen deel aan de landelijke DICAregistratie. Er is een TIAdagbehandeling die voldoet aan de kwaliteitsindicatoren en carotischirurgie is aanwezig.Er zijn 2 neurologen met als aandachtsgebied neurovasculaire aandoeningen die continu werken aan het verbeteren van de zorg van de CVA-patienten en inspelen op de nieuwe ontwikkelingen. Zo kunnen sinds 1.5 jaar patiënten met een herseninfarct en een relevante proximale intraarteriele occlusie (< 6 uur na aanvang symptomen) intraarterieel behandeld worden. Er zijn op dit moment 3 ervaren interventieradiologen en er wordt gewerkt aan uitbreiding van deze groep. Patiënten uit de regio (Hardenberg, Hengelo, Almelo en Winterswijk) kunnen voor deze behandeling naar ons worden doorverwezen. We maken voor deze behandeling deel uit van de Mr Clean werkgroep. Een van onze vasculaire neurologen zit in het bestuur van de landelijke neurovasculaire werkgroep en heeft een belangrijke rol bij de Nederlandse Hartstichting. We nemen deel aan de grote landelijke trials namelijk oa APACHE-AF, ULTRA, mr CLEAN en PAIS II en hebben zelf een aantal onderzoekslijnen lopen op het gebied van prediabetes, leefstijlverandering, detectie van AF en vermoeidheid bij patiënten met een beroerte of TIA. Tevens kan in het kader van de opleiding neurologie bij ons een vasculaire etalagestage worden gelopen. Per jaar worden circa 700 patienten opgenomen met een beroerte op onze strokeunit en zien we circa 200 patienten op onze TIA-dagbehandeling. derdelijns functie intrathecale Behandeling wordt gedaan door de neurochirurgie van het MST i.s.m. het baclofen therapie, Revalidatiecentrum het Roessingh. ruggemergstimulatie of botoxbehandeling voor spasticiteit derdelijns functie hoofdpijn
Het MST heeft, als enige in Twente, een gespecialiseerde hoofdpijnpoli voor kinderen in samenwerking van de kinderneurologen, kinderartsen, kinderfysiotherapie en kinderpsychologie. Zorginnovatie van de kinderneuroloog. Ook wetenschappelijk onderzoek en publicaties.
Nucleaire geneeskunde derdelijns functie nucleaire diagnostiek en behandeling
SN vulva. Vanaf 1/1/2009 Stect/CT voor schildwachtklier van oro-pharyngeale tumoren.
Oogheelkunde derdelijns functie complexe cataract- en glaucoomoperaties
Binnen MST worden de volgende bijzondere cataractoperaties uitgevoerd: cataract met extreem harde lenzen, cataract bij patiënten met zeer kleine pupillen, cataract bij patiënten met één oog, cataract bij patiënten met Prakinson. Samen met het aantal trabeculectomieen (Primair glaucoom operatie) gaat dit om enkele tientallen patiënten per jaar.
derdelijns functie maculadegeneratie
Behandeling met Avastin, Eylea en Lucentis. Ca. 3.000 injecties per jaar.
derdelijns functie complexe strabismus operaties
MST Oogheelkunde heeft een supraregionale functie voor het opereren van schuine oogspieren en heroperaties (65-80 patiënten per jaar).
derdelijns functie acute oogproblematiek
MST is regionaal traumacentrum. Oogheelkunde participeert hierin.
Orthopedie derdelijns functie knieën, benen, enkels, voeten en sporttraumata
MST heeft een derdelijns functie voor met name voorste kruisbandchirurgie. Zowel orthopedie als traumatologie. Ook revisievkb, akb, posterolaterale hoek repair, arthr. patella-onderpool resecties, moziek-plastiek.
derdelijns functie kinderorthopedie Experteam multiple problematiek is een 4x per jaar gehoduen spreekuur voor en ontwikkelingsstoornissen kinderen met EAA (erfelijke en aangeboren aandoeningen) die zowel zorg krijgen van kinderarts, kinderneuroloog, kinderorthopeed en kinderrevalidatiearts. Door de kinderen op 1 ochtend (deels gezamenlijk) te zien, wordt de afstemming van de te plannen zorg geoptimaliseerd. Desgewesnt wordt op individuele indicatie een consult van kinderarts MDL of oogarts of aanvullende diagnostiek toegevoegd. Regionaal spreekuur ETMP (expert team multiple problematiek) bestaat uit kinderarts, kinderneuroloog, kinderorthopeed en revaliadatiearts en dietiste. Desgewenst worden individuele consutlen met andere medisch specialsiten ingevoegd (kinder MDL bijv). Dit is een multidisciplinair spreekuur waarbij de zorg door de verschillende behandelaars worden afgestemd. De meeste kinderen komen hier 1x per jaar.
Plastische chirurgie derdelijns functie plastische en reconstructieve chirurgie in bijzondere gevallen
De maatschap voorziet een groot gedeelte van Overijssel en de gehele Achterhoek. Alle gecompliceerde gvallen uit SKB (Winterswijk) of ZGT (Hengelo/Almelo) worden in het MST geopereerd. Het gaat hier om 10 tot 20 patienten per jaar. Voor ieder specialisme binnen de plastische chirurgie zijn in principe twee plastisch chirurgen getraind. De maatschap participeert in de hoofd hals oncologie met reconstructies. Crushletsel van handen. Thorax defecten na thoracocardiale chirurgie. Traumata waarbij revascularisatie gevaar loopt. Microchirugische vrije lappen worden, DIEP flaps niet. Microtia wordt verricht, bij volledige aplasie wordt doorverwezen. Ingrepen onder de 10 jaar zijn niet altijd mogelijk ivm het niet aanwezig zijn van een kinder IC. Voor de mamareconstructies maken we gebruik van de gespecialiseerde mamaverpleegkundige en NP mammacare. Verder werken we veel samen met de gespcialiseerde hand-fysiotherapeuten en ergotherapeuten. De vakgroep heeft een aanvraag ingediend om de opleiding plastische chirurgie te gaan aanbieden. Wetenschappelijk onderzoek word verricht naar M. Dupuytren in samenwerking met het UMCG en naar stamcellen in mamaweefsel samen met gynaecologie.
derdelijns functie complexe oculoplastische en aangezichtschirurgie
De plastisch chirurgen van MST doen alle ooglidchirurgie en zijn daarenboven gespecialiseerd in chirurgie na aangezichtsverlammingen. De oogartsen doen de complexe strabismusoperaties.
derdelijns functie schisis
In de regio Twente is 1 schisis team werkzaam via Victor Veaux stichting. Bij toerbeurt werken hier KNO-artsen uit mee uit de regio Twente. Momenteel is dit een KNO-arts uit Hengelo. Ook kinderarts Jonge Poerink heeft zitting in het team alsmede Bijzondere Tandheelkunde. Er zijn regionaal hier goede afspraken over en er is sprake van een goede samenwerking.
derdelijns functie complexe pols-, MST beschikt over een Handenteam en een Reumateam en eens per maand komt hand- en peesproblematiek het multidiciplinair handenteam bij elkaar met (hooggeschoolde) ergo- en fysiotherapeuten, revalidatieartsen en plastisch chirurgen. De normale problemen worden via de reguliere weg opgelost. Eens in de vier weken kijken we met een mulitdisciplinair team met handtherapeuten, revalidatie-arts, een ergotherapeut, een orthopeed-radioloog en reumatoloog naar de complexe gevallen die naar ons worden gestuurd van SKB, ZGT of van de chirurgen of revalidatie-artsen of andere specialisten uit het MST of er buiten. Op dit soort spreekuren zien we ongeveer 100 patiënten per jaar, dat is dus exclusief de normale hand en pols patiënten, die op de gewone spreekuren worden gezien en behandeld. De aantrekkingskracht wat betreft handchirurgie is nog meer toegenomen sinds op 1-11-09 een nieuwe collega is begonnen. Zijn speerpunt is handchirurgie, hij is opgeleid in het VUMC bij professor Ritt, de enige professor handchirurgie in Nederland. Ook revalidatieartsen zijn gespecialiseerd in handrevalidatie (20 patiënten p.j.).
Radiologie derdelijns functie geavanceerde radiodiagnostiek, excl. PET-CT
De radiologie in het MST is derdelijns centrum voor MRI cardio, supraregionaal, MRI mammo, regionaal, en maagdarm ischemie landelijk. Op deze gebieden hebben wij een gekende expertise opgebouwd en dit heeft een aanzuigende werking. Verder is MST coördinator van de regionale afdeling borstscreening.
Radiotherapie derdelijns functie radiotherapie
De afdeling Radiotherapie MST heeft door de hoofd/hals groep een extra regionale functie waardoor er patiënten uit Hengelo Almelo en Winterswijk naar MST worden verwezen voor primaire behandeling.
derdelijns functie intracraniële radiochirurgie en stereotactische radiotherapie derdelijns functie brachytherapie van urologische tumoren
Linac bij de radiotherapie operationeel. In 1e instantie voor maligne aandoeningen zoals hersenmetastasen en aandoeningen zoals trigeminusneuralgie. Brachytherapie gynaecologische tumoren. Brachytherapie oesophagus en bovenste luchtwegen is ook aanwezig op de afdeling radiotherapie MST. Hiervoor ook enkele verwijzingen vanuit Almelo / Hengelo en Winterswijk naar primaire behandelaars. Brachytherapie prostaat met jodiumzaadjes in samenwerking met de urologie.
Reumatologie derdelijns functie complexe en bijzondere reuma aandoeningen
MST heeft een second opinion functie en een afzonderlijk spreekuur voor Autoimmuun systeemziekten.
derdelijns functie Bechterew
Systematisch verzamelen van gegevens over effectiviteit en veiligheid van behandeling van Bechterew patienten met TNF blokkers.
Spoedeisende hulp derdelijns functie level `1 acute zorg
Traumacentrum level 1 voor zowel NL als D (Zentrum der Hochversorgung). De faciltieiten van de SEH zijn daarop ingesteld. Daarnaast is er voor de acute zorg een centrum functie op het hoogste niveau voor de volgende profielen:
Tandheelkunde derdelijns functie tandheelkunde in bijzondere gevallen
Regionaal centrum voor orthognatische chirurgie i.c.m. Bijzondere Tandheelkunde en orthodontie. Op initiatief van en georganiseerd door de vakgroep Mondziekten/Kaakchirurgie. Samenwerking met orthodontisten en bijzondere tandheelkunde.
derdelijns functie implantaten
Wij produceren kunstogen, oogprothesen. Op een zeer beperkt aantal plekken in het land wordt deze zorg geboden.
derdelijns functie ademhalingsvoorzieningen
Wij produceren neuspelottes, ademhalingsvoorzieningen bij neusdeformaties
derdelijns functie dormologie tandheelkunde
MST is regionaal en supraregionaal verwijscentrum voor Obstructief en Centraal slaap apneu syndroom (resp. OSAS en CSAS) zowel voor diagnostiek als behandeling. Met name positive airway pressure (PAP) en mandibulaire repositie apparaat (MRA). De Longgeneeskunde is de spil in het realiseren van de derde lijnsfunctie. MST heeft uitgebreide multidisciplinaire samenwerking (Longgeneeskunde, Neurologie en KNF, KNO, gespecialiseerde tandheelkunde en kaakchirurgie op consultatie basis) en ervaring met alle diagnostiek en therapeutische mogelijkheden. Uitzondering is de hyoidthyroidpexie, die zijn status nog moet bewijzen. Kracht van het slaapcentrum is de directe samenwerking op 1 dag na ambulante vooronderzoeken. Research vindt plaats en daar wordt over gepubliceerd. Een van de longartsen is voorzitter van de landelijke CBO-richtlijn slaapapneu (in ontwikkeling).
Urologie derdelijns functie urologische oncologie
In het MST worden met regelmaat orthotope blazen aangelegd na cysto(prostat)ectomie, zowel bij mannen als bij vrouwen. Ook complexe nefrectomieën vinden plaats in goede samenwerking met vaatchirurgie. Mocht sprake zijn van thrombus in het atrium, behoort thoracotomie tot de mogelijkheden in samenwerking met onze thoraxchirurgen.
derdelijns functie kinderurologie
Twee van de vijf urologen van het MST hebben Kinderurologie als aandachtsgebied. Er vinden meerdere hypospadie-correcties per jaar plaats. Tevens zijn wij consulent in de multidisciplinaire antenatale besprekingen.
derdelijns functie incontinentie en MST functioneert op gebied van incontinentie als derdelijns centum, er is uitstekende prolapsbehandeling service naar de patiënt door geïntegreerde spreekuur samenwerking tussen urologie, gynaecologie, bekkenbodemfysiotherapie en incontinentieverpleegkundigen. Er worden bijzondere incontinentie operaties uitgevoerd. Er loopt een programma voor incontinentia alvi. Onze bekendheid is groeiende. Er is een uitgebreide database waarvanuit wetenschappelijk onderzoek en publicatie geëxtraheerd kan worden. derdelijns functie neuromodulatie urologie
Indirekte neuromodulatie (TENS en SANS) behoren tot het standaard-arsenaal van de bekkenbodem fysiotherapie van het MST.
derdelijns functie cryo- of RF ablatie of HIFU bij kanker van prostaat en nier
Patiënten met prostaatcarcinoom worden vanuit de regio doorverwezen voor brachytherapie van de prostaatworden
Verloskunde en Gynaecologie derdelijns functie antenatale diagnostiek en erfelijkheidsadvisering
Het MST beschikt over 3 geregistreerde perinatologen. Het MST heeft een contract als satellietcentrum met het UMCN/KGCN ten behoeve van de prenatale diagnostiek, waarbij alle niet invasieve alsmede alle invasieve diagnostiek in het MST wordt geboden. In samenwerking met het UMCN vindt onderzoek in het cytogenetisch laboratorium voor pre- en postnatale karyotypering. Zo nodig vindt klinisch genetische counselling plaats in het MST of UMCN. Prenatale screening vindt volgens wettelijke richtlijnen plaats binnen de Stichting Prenatale screening Nijmegen.
derdelijns functie geassisteerde voortplanting
In deFertiliteitskliniekTwente (een gespeciliseerde kliniek waarin het samenwerkingsverband tussen MST en ZGT tot uiting komt) worden fertilteitsbevorderende behandelingen aan geboden;IVF transport met Zwolle, IUI, overige behandelingen.
derdelijns functie fertiliteitschirurgie bij de vrouw
Endoscopische chirurgie ter bevordering van de fertiliteit zowel laparoscopisch (tubaneostomie en -reconstructie) als hysteroscopische behandelingen bij intracavitaire afwijkingen bij fertiliteitsbehandeling
derdelijns functie complexe en innovatieve gynaecologische chirurgie
Jaarlijks circa 120 complexe bekkenbodem/prolaps/incontinentie-ingrepen soms in samenwerking met de uroloog, 20 laparoscopische endometriosebehandelingen, 80 Totale laparoscopische hysterectomie (ook bij behandeling van het endometriumcarcinoom) of laparoscopische stadiering, soms in samenwerking met de chirurg. 00 hysteroscopische ingrepen, 20 sacropexie vaginatop/rectum.
derdelijns functie gynaecologische De gynaecologische oncologische zorg in de regio Twente is regionaal georganiseerd oncologie in het samen werkingsverband CGO-NON met UMCG en Zwolle. Ook brachytherapie gynaecologische tumoren. derdelijns functie zwangerschap en psychiatrie
Sinds 2014 bezit het MST een POP polikliniek: een samenwerkingsproject tussen kindergeneeskunde, gynaecologie en maatschappelijk werk.
derdelijns functie brachytherapie van gynaecologische tumoren
Brachytherapie voor gynaecologische tumoren; CGO-NON samenwerkingsverband samen UMCG en Zwolle
combinatie spreekuur voor prolaps Multidisciplinaire intake voor vrouwen met prolaps in combinatie met urinaire en /of en incontinentie fecale incontinentie; gestandadiseerde intake vragen lijst, intake gesprek met continentie verpleegkundige, onderzoek door uroloog en gynaecoloog, begeleidend behandelingsplan mede opgesteld met bekkenfysiotherapeut.
