Vignobles Basse Loire

Bespreking:

Code:

Loire Rood

AOC Bourgueil AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil AOC Chinon Spreker: Guy Monfort

Datum: 2/12/2014

Vignobles Basse Loire

1. Ligging en Streek De Loire is de langste rivier in Frankrijk en een van de laatste natuurlijke, onaangetaste waterlopen van Europa. Ze ontspringt als een klein bergriviertje in de Cévennes (Ardèche). Na een rustige en gemoedelijke meandertocht van 1.020 km, via Orléans, Tours en Nantes stroomt de Loire naar de Golf van Biscaye, waar hij uitmondt in de Atlantische oceaan. Dan heeft de rivier al 12 departementen doorkruist, een aantal donkere bossen, uitgebreide akkers en verschillende weidelandschappen, bloementuinen en een respectabel aantal wijngaarden. AOC Bourgueil, AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil & AOC Chinon (december 2014)

1

Dit vormt niet een geheel zoals we de monocultuur kennen in de streek van Bordeaux, maar heeft eerder het aanzicht van een lappendeken. Het gebied heeft een bijzonder mild klimaat, wat ertoe geleid heeft dat de “douceur de vivre”, of het rustige leven, als het ware spreekwoordelijk is geworden. De Loirestreek staat hierdoor bekend als "Jardin de France" oftewel de Tuin van Frankrijk. Vooral de Franse adel had hier zomerverblijven en liet hier een jachtslot bouwen, zodat men van het aangename klimaat kon genieten. Een oud Frans spreekwoord zegt: “De Loire is een koningin en de koningen hielden van haar".

2. Geschiedenis a) Algemeen voor de Loire Oudheid:

in de 1e eeuw voor Christus: eerste getuigenissen van wijnbouw in de Touraine.

372:

oprichting van het klooster van Marmoutier. In deze tijd zijn monniken de voornaamste wijnboeren.

5e eeuw:

in meerdere geschriften wordt melding gemaakt van wijnbouw in Touraine.

1154:

Henri II Plantagenet, graaf van Anjou, wordt koning van Engeland. Wijn uit Anjou krijgt bekendheid in Engeland.

15e eeuw:

de rijke burgers van de steden breiden de wijnbergen uit rond Anjou, Saumur en Orléans.

16e eeuw:

Rabelais (Franse arts en schrijver) vermeldt de druivensoort Breton.

18e eeuw:

de Loire voorziet de Franse hoofdstad Parijs van wijn.

AOC Bourgueil, AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil & AOC Chinon (december 2014)

2

1865:

Druifluisplaag – wijnbouw bijna volledig ingestort.

Vanaf 1936: invoeren van de verschillende oorsprongsbenamingen (AOC) wat de aanloop is voor de verdere eigenlijke wederopbouw. b) Specifiek Al in de 12 e eeuw oogstte men in Bourgueil een rode wijn die “weemoedige harten opvrolijkte”, zoals in oude teksten staat beschreven. Wat Achtergrond-info: Jeanne d'Arc leidde in 1429 het Franse leger naar de overwinning bij Orléans en daarmee verloren de Engelsen de zeggenschap over het Loire-gebied. De Franse vorsten mochten graag in deze streek vertoeven vanwege de jachtgronden. De vele kastelen in de streek herinneren aan deze tijd. Deze werden gebouwd met tufsteen wat ondergronds zacht is maar bovengronds heel hard wordt. De grotten die ontstonden door de winning van deze steen worden nu gebruikt door wijnboeren als wijnkelder. De temperatuur is er van nature constant zo'n 14-15 graden.

Bourgueil

Chinon

Middeleeuwse stad Chinon


3

3. Bespreking AOC 3.1 Algemeen De 3 AOC’s zijn erkend sinds 1937. Officieel staan ze nu geregistreerd als: Statut FR Statut CE

AOC - Appellation d'origine contrôlée AOP - Appellation d'origine protégée

AOC of AOP: Hoe zit dat nu precies? Hebben we al de term "Appellation d'Origine Protégée" (AOP) op de flessen van onze geliefde Franse wijn zien staan? AOP is het officiële kwaliteitslabel van de Europese Unie, waarmee men tot een harmonisering van alle bestaande labels wil komen (niet alleen voor wijn, maar ook voor andere landbouwproducten). In Italië wordt het "Denominazione di Origine Protetta" (DOP), in Spanje "Denominación de Origen Protegida" (DOP), in Duitsland "Geschützte Ursprungsbezeichnung" (g.U.), enzovoort. Zal dit leiden tot de verdwijning van het gekende "Appellation d'Origine Controlée" (AOC)? Welnee. Die benaming blijft gewoon bestaan. Niemand eist en verwacht dat de Fransen hun historische AOC opgeven. Wie vandaag al een AOC heeft, krijgt trouwens automatisch een AOP. Voor de toekomst ligt dat anders: elke regio die zich AOC wil noemen, moet eerst een AOP aanvragen.

AOC

AOP

VDQS

IGP

VdP

VdF

VdT

Interessante vernieuwing of Europese bemoeizucht? Het verschil tussen beide termen lijkt miniem. Toch roepen "controleren" en "beschermen" een heel andere beeldvorming op. Frankrijk controleert, Europa beschermt. Het lijkt wel of de Franse wijnstreken door Europa meer gevaloriseerd worden dan door hun eigen land. Je controleert immers wat verdacht is. En je beschermt wat waardevol is.


4

Een "appellation d'origine" is een garantie van herkomst (van de druiven, maar ook van de plaats waar de wijnen gemaakt en gebotteld worden). Tegelijk staat het voor kwalitatieve regels die samenhangen met deze herkomst, zoals een maximaal toegelaten rendement in de wijngaard (belangrijk voor de kwaliteit van de wijn), de toegelaten druivenrassen (omdat die het best gedijen in een welbepaalde streek) en bepaalde verplichte werkwijzen in de wijngaard en de vinificatiekelder. In Frankrijk wordt daarenboven vermeld dat deze herkomst en regels ook gecontroleerd worden door de overheid. Waarmee impliciet gezegd wordt dat wijnbouwers anders frauderen. Hoe verschillend klinkt de term op het Europese label. Daar lijkt het of de wijnbouwers beschermd worden. Tégen fraudeurs. Dat moet koren op de molen zijn van al die Franse wijnbouwers die sowieso vinden dat de Franse overheid te weinig respect heeft voor het meest waardevolle exportproduct van haar land. Zij vinden de AOC-regels te streng en te repressief, wat Frankrijk op de wereldmarkt benadeelt tegenover wijnlanden met een soepeler wijnwetgeving. Zij vinden ook dat de overheid aan reglementitis lijdt. En over de overheidscampagnes rond de gevaren van alcohol, waarbij wijn meer dan eens als voorbeeld wordt aangehaald, zijn ze helemààl niet te spreken. Toch zullen de Fransen hun AOC niet dumpen. Daar zijn ze dan weer te Frans en te weinig Europees voor, te zeer gehecht aan hun verleden en tradities. Is het overigens geen bijkomende geruststelling voor de wijnliefhebber dat zijn geliefde wijnstreek niet alleen beschermd maar ook gecontroleerd wordt? Ook voor de eerlijke wijnbouwer is het een garantie, want fraudeurs schaden altijd de reputatie van een hele streek. Voor de Franse "vins de pays" ligt de zaak anders. De term "landwijn" roept geen notie van afgebakende herkomst of kwaliteit op. Het nieuwe Europese label wel: "Indication Géographique Protégée" (IGP). Vermoedelijk zal het daarom door de producenten meer gebruikt worden. In Italië heeft men de overgang naar IGT ("Indicazione Geografica Tipica") al met succes gemaakt. En wat met de Franse tafelwijn? In plaats van "Vin de Table" mag die van Europa het lyrische label "Vignobles de France" (VdF) dragen. Over het gebruik dààrvan zullen de producenten van tafelwijn niet lang moeten nadenken. We zullen het daarom wellicht vaak zien. Op al die Franse wijnen die we liever niet drinken.


5

3.2 De bodem Terroir is een typisch Franse term die in de wijnwereld een begrip is geworden. Het begrip staat voor het samenspel tussen microklimaat, topografie en bodemgesteldheid van een wijngaard of een gebied en heeft ook te maken met de natuurlijke omstandigheden waarin de druiven zich meestal goed voelen. Elke druivenvariëteit heeft zijn specifieke terroir. De klassieke symbiose heeft zich over meerdere eeuwen ontwikkeld in de specifieke gebieden. Als terroir en druivenvariëteit volledig op elkaar zijn afgestemd, kunnen gezonde, volledig ontwikkelde, aromatische druiven geoogst worden, zodat een continuïteit van goede wijn gewaarborgd blijft. De Franse weerdienst bestempelt de Loire als een natuurlijke grens tussen de klimatologische gebieden van het noorden en het zuiden. De rivier zelf doorloopt twee specifieke gebieden. Het ene gebied wordt beïnvloed door de oceaan en volgt een mild en wat vochtig klimaat. Het strekt zich uit ten westen van Nantes tot de streek van Blois. Het andere gebied is onderhevig aan continentale invloeden: het gebied ten oosten van Orléans tot Pouilly-sur-Loire. Sinds de Oertijd heeft de Loire haar dal uitgegraven in het tufgesteente, graniet en gneis en zo de hellingen gebouwd waar nu de druiven groeien. De aangeslibde grond uit het Centraal Massief werd door de rivier over de regio verdeeld: een mengeling van zand, kalk en kiezel die overal in de wijnbouwgebieden wordt teruggevonden. gneis

In het gebied van de monding nabij Nantes vinden we voornamelijk gneis, zand en graniet in de ondergrond, terwijl in de regio rond Anjou een blauwzwarte grond is terug te vinden die meestal is samengesteld uit zandsteen, leisteen en graniet. Vaak vinden we hier ook een ondergrond van basalt, die zich overdag koestert in de zonnewarmte en deze warmte opnieuw vrijgeeft gedurende de nacht, wat de druiven helpt rijpen.

In Pouilly en Sancerre, net als in Chablis en het centrum van Touraine, is de bodem samengesteld uit een dikke laag zacht tufsteen waar de mensen ooit op woonden en die eveneens werd gebruikt voor het bouwen van kastelen en kathedralen. Zelfs in de deze magere tufsteen drijft de druivenstok zijn wortels. Veel voeding vindt hij echter niet en daardoor is de productie vrij laag maar wel van goede kwaliteit dankzij de rustige en complete rijping van de druiven.

Tufsteen AOC Bourgueil, AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil & AOC Chinon (december 2014)

6

3.3 Druivenrassen Cabernet Franc Cabernet Franc is een druif die overal ter wereld voorkomt, maar heeft in Frankrijk haar thuishaven. Ze luistert er dan ook naar verschillende namen. In de Loire is ze bekend als ‘Breton’, (In de Bordeauxstreek als ‘Bouchet’ en in het zuidwesten van Frankrijk als ‘Bouchy’) De plaatselijke benaming Breton heeft de Cabernet Franc te danken aan een geestelijke die Breton heette en in dienst was van kardinaal Richelieu, die, volgens de legende, deze variëteit in zijn wijngaard heeft aangeplant. En het is niet alleen haar naam die van streek tot streek verschilt. Ook de rendementen en de eigenschappen die ze aan haar wijnen geeft hangen af van de plaats waar ze groeit. Cabernet Franc is dus een druif met vele gezichten … Waar ze het liefst groeit: Cabernet Franc is verzot op een bodem met zand, leem en kiezels. Zo’n ondergrond houdt de warmte goed vast, waardoor de druiven optimaal kunnen rijpen. Ze bloeit en rijpt snel, maar haar rendementen liggen laag. In Bordeaux zorgt Cabernet Franc zelden voor meer dan 40 hl/ha, in Languedoc gaat dat tot 80 hl/ha. In de Loire ligt dit rond de 55 à 60hl/ha. Met of zonder gezelschap: Een druif als Cabernet Franc is zowel geschikt om apart te vinifiëren (monocépage) als om assemblages van te maken. Zo krijgt ze in de Bordeauxstreek vaak het gezelschap van Cabernet Sauvignon en Merlot. In de Loirevallei speelt ze zelfs de hoofdrol in assemblages. Ze wordt er in sommige appellaties ook als enige druif in een wijn gebruikt (Anjou, Saumur, Bourgueil, Saint-Nicolas-de-Bourgueil, Chinon). In het glas: Een wijn van Cabernet Franc is meestal licht, zacht en fruitig. Hij is jong al lekker om te drinken, maar heeft ook een mooi bewaarpotentieel. Hij mag hem dus gerust enkele jaren in de kelder liggen. Hij heeft een meer uitgesproken boeket (floraal, fruitig) en een meer heldere kleur dan Cabernet Sauvignon. In Chinon en Bourgueil is een Cabernet Franc gespierder, vol van smaak met rood en zwart fruit en sterk aanwezige tannines. De beste wijnen uit deze appellaties zijn die met een groot bewaarpotentieel, die met de tijd eleganter worden. Als Cabernet Franc op een ondergrond van krijt of klei en zand groeit, dan hebben haar wijnen aroma’s van framboos, viooltjes en zoethout. Op een koudere ondergrond heeft ze meer vegetale aroma’s, met een toets van paprika. AOC Bourgueil, AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil & AOC Chinon (december 2014)

7

3.4 Productie AOC Bourgueil: Oppervlakte: 1.400 ha Productie: 70.000 hl Rendement: 55 à 67 hl/ha Rood (98 %) en Rosé (2 %) Alcoholpercentage: 10,5 % minimum tot 13% maximum Cabernet Franc. Officieel mag deze wijn ook 10% Cabernet Sauvignon bevatten. 209 producenten, met 202 wijnmakers waarvan 161 hun eigen wijn vinifiëren. Dit zijn 154 domeinen, 2 coöperatieven en 5 wijnhandelaars. --------------------------------------------AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil: Oppervlakte: 1.050 ha Productie: 57.000 hl Rendement: 55 à 67 hl/ha Alcoholpercentage: 10,5 % minimum tot 13% maximum Cabernet Franc. Officieel mag deze wijn ook 10% Cabernet Sauvigignon bevatten. 145 producenten, met 138 wijnmakers waarvan 133 hun eigen wijn vinifiëren. Dit zijn 126 domeinen, 2 coöperatieven en 5 wijnhandelaars. ---------------------------------------------AOC Chinon: Oppervlakte: 2.300 ha Productie: 110.000 hl Rendement: 55 à 67 hl/ha Rood (92 %), Rosé en Wit tezamen (8 %) Alcoholpercentage: 10,5 % minimum tot 14,5% maximum Cabernet Franc. 254 producenten, met 237 wijnmakers. 221 domeinen, 1 coöperatieve en 16 wijnhandelaars.


8

3.5 Classificatie Er is geen classificatiesysteem voor deze rode Loire-wijnen.

3.6 Serveertips Opvallend, men maakt een onderscheid tussen jonge en iets oudere wijn: Jong < 3 jaar: rond de 15° C Ouder > 3 jaar: rond de 17°C

Past goed bij: Gebraad, varkensmedaillon, ragout en gevogelte, wild, rood vlees (vooral met saus)


9

4. Gedegusteerde wijnen Wijn A

Wijn B

Domaine Olivier AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil Cuvée du Mont des Olivier 2011 Winkel : Cora Prijs : 8,09 euro Bespreking: 100 % Cabernet Franc

Domaine Paul Buissé 2012 AOP Bourgueil Elevé en Barriques de Chêne Winkel : Wijnvoordeel.be Prijs : 12,99 euro Bespreking: 100 % Cabernet Franc

Glanzende robijnrode kleur. Geur met uitgesproken aroma's van rijp rood fruit en op het einde toetsen van morellen (zure kers). Soepele aanzet die evolueert met fijne en rijpe tannines. Smaak met aroma's van zwarte bessenknop en kers. Rijke, ronde & evenwichtige wijn.

Intens robijnrood van kleur met een uitbundige geur van kruiden, rode vruchten en vanille. Zachte volle en harmonieuze smaak met veel rood fruit, iets kruidig met mooie zachte tannines. Lange, rijke en verleidelijke afdronk. Op eikenhout gerijpt gedurende 6 à 7 maand.

Wijn C

Wijn D

Domaine Couly-Dutheil AOC Chinon La Baronnie Madeleine 2011 Winkel : Klassewijnen Colruyt Prijs : 10,10 euro Bespreking : 100 % Cabernet Franc

Domaine de la Lande 2012 AOC Bourgueil Cuvée Prestige (Vieilles Vignes) Winkel : Cora Prijs : 11,99 euro Bespreking : 100 % Cabernet Franc

Via een blinde degustatie van wijnen van verschillende cuvées, clos of domeinen wordt een wijn van CoulyDutheil gekozen die dat jaar de naam 'Baronnie Madeleine' mag dragen. Dit gebeurt alleen in de heel goede wijnjaren.

Productie van stokken van 50 jaar en ouder, aangeplant in een klei-siliciumbodem. Wijn met toekomst. Duidelijk aanwezige maar niet-agressieve tannines, rijk en gul, mooie harmonie.


10

Wijn E

Wijn F

Domaine Yannick Amirault AOC Saint-Nicolas-de-Bourgueil La Mine 2011 Winkel : Klassewijnen Colruyt Prijs : 12,55 euro Bespreking: 100 % Cabernet Franc

Domaine Couly-Dutheil AOC Chinon Clos de L’echo 2011 Winkel : Klassewijnen Colruyt Prijs : 17,99 euro Bespreking: 100 % Cabernet Franc

Prijzen/Vermeldingen: Guide Hachette 2014: vermelding

Prijzen / Vermeldingen : Guide Hachette 2014: 2 sterren

Yannick Amirault is veruit de bekendste wijnmaker in de appellaties Bourgueil en Saint-Nicolas de Bourgueil. Een heel aangename, fruitige neus: zachtjes gestoofde paprika, bosaardbei, kers en een licht minerale toon. Ook de aanzet is fruitig (framboos, aalbessenconfituur). Daarna volgen vlezige tannines, mooie zuren, opnieuw een licht minerale toon en een stevige afdronk (pittig en fruitig).

Dit is “de” referentie in Chinon: krachtig, met overvloedige en fluweelzachte tannines. Harmonie. Deze 2011 is bijzonder geslaagd. Hij heeft een diepe en intens zwarte kleur, en aroma's van cassis, braambes en gestoofde paprika.


11

Vignobles Basse Loire

Recommend Documents