Verslaving de baas bij Tactus verslavingszorg
Marielle Brenninkmeijer
Inhoud workshop Online alcoholdebaas.nl
Onderzoek en resultaten Verslaving de baas Oefening
Online Wat is www.alcoholdebaas.nl? Website met informatie Forum voor online lotgenotencontact
Online behandeling Nazorg
Forum
De internetbehandeling Volwaardige behandeling Stap voor stap, één op één Asynchrone interactie
Huiswerkopdrachten Eigen hulpverlener Anoniem maar wel persoonlijk
Eigen plaats, tijd en regie
De internetbehandeling Deel 1 Diagnostiek en functieanalyse Drinkgewoonte onderzoeken
Advies
Deel 2
Gedragsverandering Drinkgewoonte wijzigen en nieuw gedrag bestendigen
Nameting en nazorg
In hoofdlijnen Eigen plaats, eigen tijd Eigen keuze, eigen regie Anoniem maar wel persoonlijk
Volwaardige behandeling Meetbare resultaten
Overige internetbehandelingen
Contra-indicaties Ernstige medische risico’s of acuut gevaar (suïcidaliteit, verwardheid) Overige exclusiecriteria: Onvoldoende informatie Andere primaire problematiek
Niet opvolgen bindend behandeladvies, zoals bijvoorbeeld een huisartsbezoek
Behandelresultaten**
** Postel MG, de Haan HA, & de Jong CAJ (Accepted). Evaluation of an e-therapy program for problem drinkers: A pilot study. Substance Use and Misuse. ** Postel MG, ter Huurne E, de Haan HA, & de Jong CAJ (2009). Alcoholdebaas.nl. Drie jaar online hulpverlening voor probleemdrinkers. MGv, 64(5), 357-372.
Zes vragenlijsten
Alcoholconsumptie mannen
Alcoholconsumptie vrouwen
Afname alcoholconsumptie 60
50
40
Vrouwen
30
Mannen
20
F(1,271)=417.71 p<0.001 r =1.31
10
0
Voormeting
Nameting
FU half jaar
Afname alcoholgerelateerde klachten Depressieve klachten (r =.56) Transpireren/zweten (r =.48) Geheugenproblemen (r =.45) Vermoeidheid (r =.39) Hartkloppingen (r =.39)
Trillen/beven (r =.39) Maagklachten (r =.32) Diarree (r =.32) Seksuele problemen (r =.29) Hyperventilatie (r =.20)
Resultaten en ervaringen Doelgroep onderzoek Vergelijking baseline kenmerken cliënten internetbehandeling (n=172) versus face-to-face (n=172) in 2005 Vergelijking 2 groepen (‘05 en ‘09) internetbehandeling en 2 face-to-face behandeling (N=4593) in 2010
Pilot studie Pre-post test: uitvoerbaarheid en acceptatie
Gerandomiseerde trial (RCT) Effectiviteit, redenen drop-out, predictie en therapeutische relatie
Bereik nieuwe doelgroep
Internetbehandeling (n=172)
Face-to-face (n=172)
Vrouw
55%
25%
Werk
80%
33%
Hoog opgeleid
54%
15%
Nieuwkomer
75%
23%
Doelgroep verschuiving
Wijzigingen 2009 t.o.v. 2005 Meer online behandelingen voor alcoholproblemen Anonieme deelname niet meer vergoed Meer bekendheid online behandeling
Resultaten (N=4593) Meer mensen met werk, vrouwen, hoog opgeleiden en nieuwkomers Maar… meer overlap met face-to-face groep in 2009: minder werkende cliënten en minder nieuwkomers.
Niet-anonimiteit lijkt belangrijkste verklaring hiervoor
Gerandomiseerde trial (n=156)
Exp group Starts with e-therapy
Meet inclusion criteria
T1
T2
T3
T4
T1
T2
T3
T4
Baseline questionnaire = T0
WLC group E-therapy after email
Trial registration ISRCTN39104853, http://www.controlled-trials.com/isrctn39104853
Gerandomiseerde trial (n=156) Afname alcoholgebruik
Drinken binnen richtlijn
45 40
Internet
35
68%
30 25
Internetbehandeling
20
Controlegroep
Controlegroep 15%
15 10 5 0 Intake
Na 3 maanden
Cliënten internetbehandeling minder lichamelijke klachten, minder somber en beter algemeen welbevinden. Geen verschil kwaliteit van leven.
Therapietrouw 45% is therapietrouw = hele behandeling afgerond Redenen uitval: persoonlijke omstandigheden; ontevreden over interventie; tevredenheid resultaat Voorspellers: vrouw, hogere opleiding en leeftijd, minder drinken aanvang, meer veranderingsbereid en klaar voor behandeling. Bewijs echter beperkt. Verbetersuggesties: o.a. meer flexibiliteit, e-mail alert
Therapeutische relatie Vergelijking internetbehandeling (n=65) met face-to-face
behandeling (n=77); Uitkomstmaat = Helping Alliance Questionnaire (HAQ) Resultaten: HAQ scores komen overeen Therapeutische relatie goed en vergelijkbaar Geen verschil in verbetering tussen beide groepen
Het vormen van goede therapeutische relatie via internet is mogelijk.
En verder… Folluw-up data (één jaar): lichte toename alcoholconsumptie, verbetering andere uitkomstmaten blijft behouden Aandachtspunt = vergroten therapietrouw Blended en light variant sinds kort van start
Onderzoek biedt mogelijkheid voor doorontwikkeling & verbetering
Laatste ontwikkelingen Methode Verslaving de baas in varianten Implementatie in zorgpaden Actief dropout beleid Toevoeging Cognitive Bias Modification (METC) Apps, mobiele toepassingen
Varianten Verslaving de baas Individueel: Kort en Intensief, online en offline Groep: Kort en Intensief
Altijd mogelijk: online registreren in bijpassende registratiemodule Online aanbieden psycho-educatie en opdrachten
De uitzonderingen Etendebaas – RCT – alleen mogelijk intensieve versie online Gokkendebaas: op dit moment financiering voor anonieme instroom intensieve behandeling online
Wegwijzer www.alcoholdebaas.nl www.gokkendebaas.nl www.benzodebaas.nl
www.cannabisdebaas.nl www.etendebaas.nl www.rokendebaas.nl
‘Dit bevalt heel erg goed, ben er blij mee …. ik vind het fijn dat niemand het merkt of ervan weet, dat ik geen vrij hoef te nemen of oppas hoef te regelen, ik heb het zelf in de hand.’ Karla, 41 jaar
‘De hoofdpijn is inmiddels helemaal weg, ik slaap als een roos en realiseer me dat de afgelopen 10 jaar eigenlijk een waste of time geweest zijn, doodzonde. Ik voel me goed, ben helder en de sombere buien zijn verdwenen. Sta op dit moment heerlijk in het leven en ik geniet. Ben ook zeer trots en dit is echt een van de beste beslissingen in mijn leven geweest.’ Anja, 39 jaar ‘Op het gebied van werk heeft het uitval voorkomen; heb geen dag meer verzuimd.’ Gerben, 52 jaar
‘Eigenlijk zijn we behoorlijk persoonlijk geweest, ik heb je dingen mogen toevertrouwen die ik niet aan een ander durfde of kon toevertrouwen. In principe door dit systeem was je er altijd en dat was enorm belangrijk voor me’. Marianne, 37 jaar
VRAGEN?
Contact Onderzoek
[email protected] [email protected]
[email protected]
