‘Van gisteren weet ik niks meer’
Alzheimer Nederland IN
2010
Een terugblik in feiten en cijfers
Verslag
Zorgen voor een beter leven voor mensen met dementie en hun naasten
BLIK OP ALZHEIMER
Een paar jaar geleden was JanFred Meijer (59) nog directeur van een hotel in zijn woonplaats en actief bestuurslid van de voetbalclub. In augustus 2009 hoorde hij dat hij de ziekte van Alzheimer heeft. Zijn vrouw Liza (60): ‘Jan-Fred is niet meer de man die ik heb gekozen. Hij was altijd degene die de lijnen uitzette. Maar als ik nu het heft niet in handen neem, gebeurt er weinig.’
Voorwoord
VOORWOORD
Voor Alzheimer Nederland was 2010 een succesvol jaar. We zijn opnieuw boven de magische grens van 10 miljoen euro aan inkomsten uitgekomen. Met dank aan ruim 23.000 collectanten realiseerden we zelfs een lichte groei van de collecteopbrengst, ondanks de trend van teruglopende collecteopbrengsten in Nederland. Bovendien vind ik het erg bijzonder dat een stijgend aantal mensen Alzheimer Nederland opneemt in het testament. Daardoor zijn wij in staat meer te investeren in bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek, om dichter tot een oplossing voor de ziekte te komen. Na de aankondiging van de vervroegde landelijke verkiezingen hebben we een verkiezingsdossier opgesteld met de belangrijkste lobbypunten. De doelstelling was om dementie in het regeerakkoord te krijgen. We organiseerden een verkiezingsdebat en onze lobby was te volgen via onze eigen Twittter-account. Ook regionaal waren de afdelingen erg actief op het gebied van lobby en belangenbehartiging. Op 21 september, Wereld Alzheimer Dag, zijn we gestart met de succesvolle bewustwordingscampagne ‘Mensen met alzheimer vergeten de normaalste dingen.’ Met deze campagne willen we mensen aan het denken zetten over de impact die de ziekte van Alzheimer heeft en eveneens duidelijk maken dat het iedereen kan overkomen. In de Amsterdamse P.C. Hooftstraat beplakten we winkelruiten, verkeersborden en plantenbakken met gele post-its. Met steun van onder andere KPN hebben we een mooie campagne neergezet die in 2011 een vervolg krijgt. In 2010 bezocht ik een groot internationaal congres over alzheimer. Het is indrukwekkend om te zien dat er wereldwijd veel mensen gedreven op zoek zijn naar een oplossing voor de strijd tegen dementie. Ik voelde me daar gesteund in de overtuiging dat deze oplossing in wetenschappelijk onderzoek ligt. De stand van wetenschappelijke onderzoek naar dementie is droevig in vergelijking met ander onderzoek. We moeten substantieel meer doen aan het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek. Het gaat stap voor stap de goede kant op, maar het moet sneller. Dat kunnen we niet alleen. Daarom is het van belang samenwerking te zoeken met andere partijen.
‘Met wetenschappelijk onderzoek willen we dichter bij een oplossing komen voor deze ziekte’
Zoals altijd stonden we ook in 2010 dichtbij de mensen die persoonlijk getroffen zijn door dementie. Samen met duizenden vrijwilligers konden we met meer dan 180 Alzheimer Cafés, de altijd bereikbare Alzheimertelefoon en onze 52 regionale afdelingen advies geven, informatie verstrekken en mensen een luisterend oor bieden. Met dit jaarverslag leggen wij verantwoording af over ons werk. En willen wij alle vrijwilligers, donateurs en sponsors bedanken voor hun fantastische inzet voor Alzheimer Nederland. Ook de komende jaren hopen wij weer op uw steun te mogen rekenen!
Gea Broekema, algemeen directeur/bestuurder Alzheimer Nederland
JAARVERSLAG 2010 | 5
Inhoudsopgave
INHOUDSOPGAVE
1
Over Alzheimer Nederland Missie Alzheimer Nederland Beleidsvisie en doelstellingen Risicomanagement
2
Onze activiteiten en resultaten
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Bepalend in beeldvorming Leidend in voorlichting Nabij in hulp Duidelijk in belangenbehartiging Regisserend in wetenschappelijk onderzoek Ondernemend in fondsenwerving
3
Onze organisatie
3.1 3.2 3.3 3.4
Vrijwilligers Medewerkers Bestuur en Raad van Toezicht Samenwerkingsverbanden
8 10 11 11 14 16 19 22 25 29 35 40 42 45 46 52
4
Onze financiën
4.1 4.2 4.3 4.4
Resultaatontwikkeling Beleid ten aanzien van reserves Beleid van beheer van vermogen Vorming van bestemmingsreserve
54 56 57 57 57
5
Onze toekomst
58
6
Geconsolideerde jaarrekening 2010
62 80
Controleverklaring
Joke (70) en Willem (71) van Oostvoorn. Willem verloor van de ene op de andere dag zijn korte termijn geheugen: ‘Deze ziekte maakt mij boos en onzeker.’ JAARVERSLAG 2010 | 7
1
Over Alzheimer Nederland
BLIK OP ALZHEIMER
Toon van den Heuvel (77) heeft de ziekte van Alzheimer. Zijn partner Frans van der Weijden (72):
‘Toon verwart mij vaak met een niet-bestaand iemand. In het begin vond ik dat vervelend, inmiddels ben ik er aan gewend’ JAARVERSLAG 2010 | 9
In 2010
235.000
mensen met dementie in Nederland
4
patiënten per uur er bij
6%
is van allochtone afkomst
5%
is jonger dan 65 jaar
10%
>65 jaar lijdt aan dementie
20%
>80 jaar lijdt aan dementie
1.000.000
mensen hadden dagelijks met dementie te maken
3
mensen gemiddeld betrokken bij de zorg voor iemand met dementie
Dementie is een hersenaandoening die iemand langzaam maar zeker volledig afhankelijk maakt van de zorg van anderen. Maar liefst 1 op de 5 mensen krijgt een vorm van dementie, waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende is.
Impact van dementie Dementie is een ziekte waarbij de verwerking van informatie in de hersenen is verstoord. Als gevolg daarvan treden (in wisselende combinaties) veranderingen op in persoonlijkheid, stemming en gedrag. Dementie is een progressieve en uiteindelijk dodelijke hersenaandoening waarvoor genezing nog steeds ontbreekt. Naast de explosieve groei van het aantal mensen dat met dementie te maken heeft, zijn er andere ontwikkelingen die de gevolgen van dementie voor de samenleving vergroten. Momenteel woont de meerderheid van de mensen met dementie nog samen met een partner of huisgenoot, maar over 20 jaar is bijna de helft van het aantal mensen met dementie alleenstaand. Bovendien verandert de samenstelling van de bevolking zodanig, dat er minder mensen zijn die voor iemand met dementie kunnen zorgen. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling omdat de gezondheidszorg nu al ernstig onder druk staat. ! ! !
Tweederde van de mensen met dementie is afhankelijk van zorg door mantelzorgers 98 procent van de mantelzorgers ervaart problemen bij de zorg voor een naaste 18 procent van de mantelzorgers is overbelast
Dementie kost de samenleving veel geld. Bij een afnemend aantal mantelzorgers zullen de kosten in de toekomst nog verder stijgen. Daarnaast zijn er te weinig mogelijkheden om in de beginfase van de ziekte een diagnose te stellen, terwijl tijdige herkenning kan bijdragen aan een betere levenskwaliteit bij dementie.
Vormen van dementie: t;JFLUFWBO"M[IFJNFS t7BTDVMBJSFEFNFOUJF t'SPOUPUFNQPSBMFEFNFOUJF t-FXZCPEZEFNFOUJF t;FME[BNFWPSNFO CJKWPPSCFFMEEF[JFLUFWBO$SFVU[GFME+BLPC
In 2030
46%
van het aantal mensen met dementie woont alleen Missie Alzheimer Nederland In 2050
500.000
Meer dan mensen met dementie in Nederland en halvering aantal mensen dat voor ze kan zorgen
10 | ALZHEIMER NEDERLAND
Alzheimer Nederland geeft al meer dan 25 jaar hulp en informatie aan mensen met dementie en hun naaste omgeving. Door belangenbehartiging en financiering van wetenschappelijk onderzoek werken we aan een betere toekomst, uiteindelijk zonder dementie.
OVER ALZHEIMER NEDERLAND
Beleidsvisie en doelstellingen 2010 was het derde jaar in de beleidsperiode 2008-2011 onder de noemer ‘Strijd tegen dementie.’ De belangrijkste inzet is een beter leven voor mensen met dementie en hun naaste omgeving. Wetenschappelijk onderzoek, taboedoorbreking en samenwerking zijn de speerpunten. Maar ook voorlichting, belangenbehartiging en concrete hulp en informatie zijn belangrijke activiteiten. Onze missie en ambities hebben we vertaald in zes taakgebieden: ! Bepalend in beeldvorming Bijdragen aan een positieve beeldvorming over dementie en emancipatie van mensen met dementie ! Leidend in voorlichting Verspreiden en aanbieden van informatie over dementie en de gevolgen voor mensen met dementie en hun naasten ! Nabij in hulp Ondersteunen van mensen met dementie en hun naaste omgeving door het (laten) aanbieden van een laagdrempelig en gevarieerd hulp- en dienstverleningsaanbod ! Duidelijk in belangenbehartiging Collectieve belangenbehartiging ten behoeve van mensen met dementie en hun naaste omgeving ! Regisserend in wetenschappelijk onderzoek Stimuleren van wetenschappelijk onderzoek bij dementie en het vertalen van onderzoeksresultaten naar de praktijk ! Ondernemend in fondsenwerving Om de eerste vijf doelstellingen te kunnen realiseren is een sterke groei van onze inkomsten nodig.
Alzheimer Nederland in het kort
1984 oprichting
55
medewerkers
52
regionale afdelingen ruim
5.500
inhoudelijke vrijwilligers ruim
31.000
collectanten
1
landelijk bureau in Bunnik, onderdeel van Europees en wereldwijd netwerk van alzheimerorganisaties
Risicomanagement Het beleid van Alzheimer Nederland is erop gericht om interne en externe risico’s die de continuïteit van de organisatie in gevaar brengen tot een minimum te beperken. Hieronder geven wij kort aan wat wij onder deze risico’s verstaan en hoe wij als organisatie met deze risico’s omgaan.
Financiële risico’s Een gezonde financiële balans is nodig om de continuïteit van de organisatie te waarborgen, ook in financieel mindere tijden. Wij maken financiële risico’s beheersbaar door: ! Inkomstenspreiding We zorgen voor inkomstenspreiding door verschillende inkomstenbronnen, zodat we niet een te grote afhankelijkheid hebben van één inkomstenbron ! Werving van structurele donateurs Structurele - of machtigingsdonateurs bieden de mogelijkheid een inkomstenstroom te voorspellen. We weten hoe lang een machtigingsdonateur gemiddeld donateur blijft en kunnen daardoor een inschatting doen van het te verwachten inkomen ! Continuïteitsreserve "M[IFJNFS/FEFSMBOECPVXUBBOFFOmOBODJÑMFSFTFSWFDPOGPSNEF7'*SJDIUMJKO +BBSMJKLTXPSEUCFQBBMEPGEJUBBOQBTTJOHCFIPFGU
JAARVERSLAG 2010 | 11
Reputatierisico’s Uit onderzoek blijkt dat Alzheimer Nederland een zeer betrouwbaar imago heeft. Een schandaal kan een organisatie veel schade toebrengen, of het waar is of niet. Vaak heeft dit tot gevolg dat de inkomsten dalen en de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de organisatie op het spel staan. Er is ons veel aan gelegen om dit te voorkomen, onder andere door: ! Naleving van standaarden en wetgeving Bij Alzheimer Nederland staat betrouwbaarheid en transparantie hoog in het vaandel. Daarom is naleving van wet- en regelgeving voor Alzheimer Nederland WBO[FMGTQSFLFOE"M[IFJNFS/FEFSMBOEIFFGUIFU$#',FVSWPPSHPFEFEPFMFO ! Screening samenwerkingspartners Bij de keuze van de verschillende samenwerkingspartners wordt steeds gekeken of de partners en hun activiteiten passen binnen de doelstellingen van Alzheimer Nederland. Hierbij hanteren wij toetsingscriteria. ! Klachtenprocedure In onze contacten met (potentiële) donateurs streven we naar een zo hoog mogelijk serviceniveau. We houden een klachtenregister bij en hanteren een klachtenprocedure. ! Manier van communiceren Alzheimer Nederland is open en eerlijk in de communicatie. Dit betekent dat wij ons ook kwetsbaar opstellen als bijvoorbeeld doelen niet gehaald worden. Daarnaast honoreren we - indien mogelijk - verzoeken van de media. Wij waken er tegelijkertijd voor dat er in de media geen onwaarheden over ons verschijnen, door media-uitingen waar mogelijk voor publicatie te controleren op feitelijke onjuistheden. ! Financieel beleid Aandelen en andere soorten obligaties uit nalatenschappen worden zo snel mogelijk verkocht, om te voorkomen dat we zaken doen met leveranciers die in verband worden gebracht met bijvoorbeeld discriminatie, kinderarbeid, tabak of wapenhandel.
Risico op fraude Alzheimer Nederland is voor haar inkomen volledig afhankelijk van particuliere giften. Mensen of bedrijven die ons geld geven, vertrouwen erop dat hun geld goed besteed wordt. We minimaliseren het risico op fraude door: ! Jaarlijkse controle van de jaarrekening door een externe accountant ! Controle bij penningmeesters regionale afdelingen Met de toename van het aantal regionale afdelingen en de activiteiten per afdeling gaat er ook steeds meer geld om in de afdelingen. Bovendien verwerven verschillende afdelingen ook zelf geld voor de financiering van hun activiteiten. ! Collecteprotocol Stichting Collecteplan In het collecteprotocol van de Stichting Collecteplan (SCP) staan richtlijnen voor alle relevante stappen in het collecteproces. Het voorziet onder andere in een scheiding van functies waar het gaat om het ophalen van geld en het controleren van de
RIE DAMSTRA (79) HEEFT DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER: ‘IK WIL NOG DOEN WAT IK ZELF KAN. ALS IETS NIET LUKT, ZEG IK HET WEL. DE ZIEKTE IS GEEN SCHANDE. IK DOE ER NIET MOEILIJK OVER, DAAR HEB IK ALLEEN MAAR MEZELF MEE’ 12 | ALZHEIMER NEDERLAND
OVER ALZHEIMER NEDERLAND
!
opbrengst. Zo mag bijvoorbeeld een collecteorganisator en/of -coördinator niet collecteren als de afdracht niet via een andere, onafhankelijke organisator loopt. Procedure nalatenschappen Wij voeren een dubbele registratie van nalatenschappen. Zowel de financiële BENJOJTUSBUJFBMTEFTFDUJF'POETFOXFSWJOHFO$PNNVOJDBUJFIPVEFOCJKXFMLF nalatenschappen we aangemeld krijgen. Samen controleren zij de externe partij die zorg draagt voor de afwikkeling van nalatenschappen. Bovendien controleert de accountant steekproefsgewijs de afwikkeling van nalatenschappen.
Gezondheidsrisico’s Alzheimer Nederland heeft een aantal maatregelen genomen om ongelukken te voorkomen en eventuele kosten die samenhangen met ongelukken te kunnen compenseren: ! Bedrijfshulpverlening Onze bedrijfshulpverlening bestaat uit een bedrijfshulpverleningsplan en een aantal bedrijfshulpverleners. De bedrijfshulpverlening ondersteunt de veiligheid en gezondheid van het personeel en de bezoekers in ons kantoor en heeft de regie bij calamiteiten. ! Arbeidsomstandighedenspreekuur Medewerkers kunnen dagelijks gebruik maken van het arbeidsomstandighedenspreekuur van de arbo-arts. ! Ongevallenverzekering voor vrijwilligers Voor onze vrijwilligers heeft Alzheimer Nederland een ongevallenverzekering met een 24-uurs dekking, omdat ze op de meest uiteenlopende tijden voor ons actief zijn. Voor onze collectanten sluiten we elk jaar een verzekering af tijdens de collecteweek.
JOOP DAMSTRA (72), ECHTGENOOT VAN RIE: ‘DE ZORG GAAT VANZELF ALS JE GOED IN JE VEL ZIT. IN HET BEGIN REAGEERDE IK ALS EEN DOLLE STIER ALS ER WAT MIS GING IN DE KEUKEN. TEGENWOORDIG KOKEN WE SAMEN. IK MOET WEL ALERT ZIJN DAT DE BOEL NIET AANBRANDT’ JAARVERSLAG 2010 | 13
2
Onze activiteiten en resultaten
BLIK OP ALZHEIMER
Truus Peijnenburg (75) heeft vasculaire dementie.
‘Alles kost me meer tijd. Ik loop soms de hele dag naar iets te zoeken en als ik iets wil zeggen, ben ik het kwijt. “Mijn motortje moet nog even aan”, grinnik ik dan’ JAARVERSLAG 2010 | 15
Resultaten ‘Zorgen over Alzheimer’
19.000
aangevraagde brochures
900
aangevraagde proefnummers Alzheimer Magazine
2.150
giften met een totaalbedrag van € 30.000
4.000
nieuwe abonnees digitale nieuwsbrief
950
nieuwe, structurele donateurs, die gemiddeld € 42 per jaar geven
2.1 Bepalend in beeldvorming Dementie is een ongeneeslijke hersenaandoening met dramatische gevolgen voor de mensen die door de ziekte worden getroffen en hun omgeving. Maar het leven houdt niet op na de diagnose. Zeker als de ziekte in een vroeg stadium wordt vastgesteld, is het mogelijk om met dementie nog geruime tijd actief deel te nemen aan de samenleving. Bij veel mensen bestaat het beeld dat lijden aan dementie gelijk staat aan wonen in een verpleeghuis. Met de activiteiten onder de noemer ‘Bepalend in beeldvorming’ wil Alzheimer Nederland dit beeld rechtzetten.
Gerealiseerde doelstellingen in 2010 ! ! !
Bewustwording creëren bij het algemene publiek over de ernst en de omvang van het probleem dementie Het betrekken van mensen die direct te maken hebben met dementie Heldere positionering van Alzheimer Nederland
Bewustwordingscampagne Op 16 september 2010 startten we met een nieuwe bewustwordingscampagne: ‘Mensen met Alzheimer vergeten de normaalste dingen.’ In samenwerking met het Alzheimer Centrum VUmc, TBWA/Neboko en Mindshare ontwikkelden we een campagne met als doel een breed publiek bewust te maken van de problematiek rondom dementie. Vanaf Wereld Alzheimer Dag (21 september 2010) tot aan de collecte (begin november 2010) is intensief en in samenwerking met verschillende media nagenoeg gratis campagne gevoerd. In de campagne gebruiken we voorbeelden die illustreren dat voor mensen met alzheimer de meest vanzelfsprekende zaken onbegrijpelijk zijn geworden. De start van de campagne leverde veel media-aandacht op in kranten, tijdschriften, op televisie en radio. Bovendien zorgde het voor een bezoekerspiek op onze website. Uit een meting naar het effect van de campagne bleek dat de campagne heeft gewerkt. De kracht van de boodschap zit in de herhaling, dus in 2011 staat de campagne weer gepland.
Doel campagne ! !
Mensen aan het denken zetten over de impact die de ziekte van Alzheimer Duidelijk maken dat het iedereen kan overkomen
Campagne ‘Zorgen over Alzheimer’ In het voorjaar van 2010 herhaalden we de campagne ‘Zorgen over Alzheimer’, gericht op mensen die zich zorgen maken over de ziekte van Alzheimer of een andere vorm van dementie. Mensen konden de gratis brochure ‘Zorgen over Alzheimer’ met daarin twee testen aanvragen via een advertentie in verschillende media: diverse tijdschriften en omroepbladen, online op www.zorgenoveralzheimer.nl, telefonisch via een 0800-nummer en via flyers met een antwoordkaart.
Doel campagne ! !
Mensen gaan bij serieuze vermoedens van dementie naar de huisarts Bijstellen van de beeldvorming over dementie
Huisartsencampagne Net als in 2009 zijn voor ‘Zorgen over Alzheimer’ ook huisartsen benaderd. Bij de start van de campagne ontvingen zij een mailing om hen te attenderen op de campagne en om hen (weer) te wijzen op de website www.alzheimerupdate.nl. Op deze site krijgen huisartsen een korte update over dementie en over het belang van verwijzing naar een geheugenpoli en tijdige diagnose.
16 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
Pers en publiciteit Door het genereren van persaandacht en vrije publiciteit kunnen we met een bescheiden mediabudget toch regelmatig in de media komen. Ook werken we op verzoek van de media regelmatig mee aan informatieve artikelen en uitzendingen over dementie. Zo maken we dementie bespreekbaar en vergroten we de naamsbekendheid van Alzheimer Nederland.
Belangrijke mediamomenten april t)FUQSPHSBNNB5JKEWPPS.BY 0NSPFQ."9 TUPOEPQBQSJMHFIFFMJOIFUUFLFO van dementie mei t*UFNPWFSEFNFOUJFPQKPOHFMFFGUJKEJOXFFLCMBE7SJFOEJO JOUFSWJFXNFUJFNBOEVJUPOT mediabestand augustus t*OUFSWJFXNFU(FB#SPFLFNBFO.BSDP#MPNJO35-/JFVXTPWFSXFUFOTDIBQQFMJKLF ontdekking vroegdiagnose september t%FLJDLPʹWBOEFBXBSFOFTTDBNQBHOFA.FOTFONFUBM[IFJNFSWFSHFUFOEF normaalste dingen’ leverde tientallen publicaties in diverse landelijke en regionale media, zowel televisie, radio als print t&FOWPPSQBHJOBBSUJLFMJO%F7PMLTLSBOUFOFFOJOUFSWJFXNFU(FB#SPFLFNB naar aanleiding van het World Alzheimer Report en een persbericht van Alzheimer Nederland over dat dementie een steeds groter probleem wordt oktober t%FPQFOJOHWBOIFUFFSTUF"M[IFJNFS5IFFIVJTMFJEEFUPUFFOBSUJLFMJOIFU 3FGPSNBUPSJTDI%BHCMBEFOFFOJOUFSWJFXNFUEF(1% november t*OUFSWJFX(FB#SPFLFNBJO5JKEWPPS.BY 0NSPFQ."9
UIFNBHFTQSFLOBBS aanleiding van de opening van het Alzheimer Theehuis t*OUFSWJFX.BSDP#MPNJO&EJUJF/- 35- PWFSXFUFOTDIBQQFMJKLPOEFS[PFLOBBSEF invloed van tweetaligheid op dementie
Website en nieuwsbrief in 2010
1.078
unieke bezoekers per dag
29%
stijging van het aantal bezoekers ten opzichte van 2009
16.528
abonnees op de maandelijkse nieuwsbrief
SOCUTERA 40$65&3"TUFMU[FOEUJKECFTDIJLCBBSBBOHPFEFEPFMFOEJFIFU$#'LFVSIFCCFO Rondom de jaarlijkse collecteweek van Alzheimer Nederland, in de eerste week van november, zond Socutera tweemaal een spotje van Alzheimer Nederland uit.
Alzheimer Magazine Hét magazine over alles wat helpt bij dementie. Bevat alle informatie over de activiteiten en diensten van Alzheimer Nederland, met persoonlijke verhalen van mensen met dementie, mantelzorgers, vrijwilligers en donateurs. Verschijnt 4 keer per jaar en valt op de mat bij mat bij donateurs die ons steunen met een gift van minimaal € 25 per jaar. Het blad wordt ook verspreid onder vrijwilligers, bibliotheken, Alzheimer Cafés en ruim 250 instellingen. Het magazine heeft een gemiddelde oplage van 50.000 exemplaren.
JAARVERSLAG 2010 | 17
Digitale communicatiemiddelen In 2010 lieten we een nieuwe website ontwikkelen. Deze website maakt alle relevante informatie voor mensen met dementie, hun naasten en andere geïnteresseerden beter toegankelijk. De nieuwe website heeft een frisse uitstraling en informatie over dementie en Alzheimer Nederland is helder en goed doorzoekbaar. Daarnaast zorgen een vernieuwde chat en forum voor meer interactie met de bezoeker. Onze digitale nieuwsbrief, met daarin het laatste nieuws en een actuele stand van zaken van het werk van Alzheimer Nederland, verschijnt maandelijks. Alzheimer Nederland is ook te vinden op LinkedIn, Twitter, Hyves en Youtube.
Wat zorgde in 2010 voor pieken in het websitebezoek? 25 oktober t0QFOJOHFFSTUF"M[IFJNFS5IFFIVJTCJKOBCF[PFLFST 16 september t4UBSUBXBSFOFTTDBNQBHOFCF[PFLFST 20 september t8PSME"M[IFJNFS3FQPSUPWFSLPTUFOEFNFOUJFXFSFMEXJKESVJNCF[PFLFST 21 september t8FSFME"M[IFJNFS%BHSVJNCF[PFLFST t&FO(PPHMF(SBOUFOEFHSBUJTPQUJNBMJTBUJFWBOEFPOMJOFDBNQBHOFEPPS(PPHMFJO september 2010 zorgde voor een flinke toename van de bezoekers
Positionering Alzheimer Nederland Alzheimer Nederland wil zich graag duurzaam en relevant onderscheiden ten opzichte van andere organisaties en zo aan een breed publiek kenbaar maken waar we als organisatie voor staan en waar we voor gaan. In 2010 heeft dit beslag gekregen in een hernieuwde positionering, die vanaf 2011 de basis is voor onder andere onze externe communicatie en de manier waarop we met elkaar en met anderen samenwerken.
GERT ROOZENDAAL (82), HEEFT DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER: ‘IK WIL DIT PROCES BEGRIJPEN EN WETEN WAT IK ER NOG AAN KAN DOEN. MAAR DE ARTS KAN MIJ GEEN PROGNOSE GEVEN. LOGISCH OOK, WANT GEEN MENS IS HETZELFDE’ 18 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
2.2 Leidend in voorlichting Iedereen die met dementie te maken krijgt, moet brede toegang hebben tot actuele en betrouwbare informatie over de ziekte en de gevolgen daarvan. Dat is één van de belangrijkste uitgangspunten voor onze voorlichtingsactiviteiten.
Gerealiseerde doelstellingen in 2010 ! ! ! !
Voorlichting over dementie en informatie over Alzheimer Nederland via landelijke en regionale beurzen Ontwikkeling website tot hét platform voor informatie en advies bij dementie Vergroten van het bereik door het uitvoeren van voorlichtingsactiviteiten uit het basispakket Vergroten van zichtbaarheid van de organisatie door het uitvoeren van regionale activiteiten rondom Wereld Alzheimer Dag
Informatiemateriaal Het voorlichtingsmateriaal van Alzheimer Nederland bestaat uit gratis folders en informatieven (korte feitenoverzichten). Brochures, boeken en dvd’s zijn tegen een kleine vergoeding verkrijgbaar. Ook de website van Alzheimer Nederland bevat veel informatie over dementie. Een groot deel van het voorlichtingsmateriaal is online te bestellen via onze verbeterde webshop. In 2010 groeide het aantal bestellingen via de webshop met 20 procent.
Geactualiseerde brochures in 2010: tA'SPOUPUFNQPSBMFEFNFOUJF tA"MTPQOBNFJO[JDIULPNU tA%FNFOUBMTKFOPHHFFOCFOUJTPNHFEPPQUUPUJOA%FNFOUBMTKFOPHHFFOCFOU tA"VUPSJKEFONFUEFNFOUJF
Documentaire Gerrit & Joke In 2010 voltooide Van Hemert Producties in opdracht van Alzheimer Nederland een EPDVNFOUBJSFPWFSIFUMFWFOWBOBM[IFJNFSQBUJÑOU(FSSJU4UPʹFST FO[JKOFDIUHFOPUF +PLF%FmMNXPSEUJOHF[FUBMTWPPSMJDIUJOHTNBUFSJBBM POEFSBOEFSFJO"M[IFJNFS$BGÏT en voor zorgprofessionals.
Informatiestands In 2010 was Alzheimer Nederland aanwezig op diverse landelijke, provinciale en lokale vak- en publieksbeurzen en congressen. Met onze aanwezigheid op onder andere EF)VJTIPVECFVST /VSTJOH&WFOU EF&0+POHFSFOEBH CFVST 1VCMJFLTEBH
DOLLY ROOZENDAAL (74), ECHTGENOTE VAN GERT: ‘ALZHEIMER IS EEN MOEIZAME ZIEKTE. HET IS LASTIG EEN GOEDE MANIER TE VINDEN OM ER MEE OM TE GAAN. MEKKEREN EN MIEREN HELPT NIKS. MET FLEXIBILITEIT EN INVENTIVITEIT KOM JE EEN HEEL EIND’ JAARVERSLAG 2010 | 19
Hersenstichting en het Landelijk Congres Moderne Dementiezorg bereikten we 350.000 mensen, direct en indirect.
Wereld Alzheimer Dag Op 21 september, Wereld Alzheimer Dag, vragen alzheimerorganisaties wereldwijd aandacht voor dementie. Vrijwel al onze regionale afdelingen organiseerden bijzondere bijeenkomsten en evenementen voor mensen met dementie en hun naasten, variërend van symposia, voorstellingen en lezingen tot boottochten en zogenaamde Memory Walks. Uniek hierbij was de samenwerking met Staatsbosbeheer. In 2010 namen ruim 10.000 mensen deel aan deze activiteiten.
Speciale doelgroepen Jonge mensen met dementie In Nederland hebben ruim 12.000 mensen jonger dan 65 jaar dementie. Zij vallen vaak buiten de reguliere voorlichting en het doorsnee hulpaanbod voor mensen met dementie. Daarom is voor deze doelgroep gespecialiseerde hulp beschikbaar. Alzheimer Nederland zit in een aantal kennisgroepen op dit gebied: ! De Expertgroep FTD Deze groep, bestaande uit professionals die veel ervaring hebben met mensen met GSPOUPUFNQPSBMFEFNFOUJF '5%
CVOEFMULFOOJTFOIPVEUPOTPQEFIPPHUFWBO BDUVFMFPOUXJLLFMJOHFOPQIFUHFCJFEWBO'5%"M[IFJNFS/FEFSMBOEGBDJMJUFFSUEF[F expertgroep. ! Stuurgroep Jong Dementerenden Behartigt de belangen van jonge mensen met dementie. Draagt bij aan uitwisseling van informatie, kennis en ervaringen. ! Kerngroep Dementie Deze self-advocacygroep kwam in 2010 5 keer bij elkaar. De groep heeft een vaste kern van mensen met dementie, zowel jong als ouder. De leden van de groep werkten mee aan de ontwikkeling van de website www.thuiswonenmetdementie.nl, meerdere geschreven interviews, een beleidsoverleg en een televisieoptreden. Daarnaast spreekt één van de deelnemers regelmatig in Alzheimer Cafés door heel Nederland over het hebben van dementie op jonge leeftijd. ! Kinderen van Jong Dementerenden 3 bijeenkomsten in 2010. Er is een Hyves-site opgericht ( jongalzheimer.hyves.nl), waar inmiddels meer dan 100 mensen lid van zijn. Af en toe wordt er voor de leden een bijeenkomst georganiseerd.
DAVID EN RIA KASSE DONEERDEN DE GIFTEN VOOR HUN 50-JARIGE HUWELIJKSFEEST AAN ALZHEIMER NEDERLAND. RIA: ‘WE HEBBEN ALLES AL EN RUIMEN IN HUIS ALLEEN MAAR SPULLEN OP. HET LAG VOOR DE HAND DAT HET GELD NAAR ALZHEIMER NEDERLAND GING OMDAT WE AL JAREN VRIJWILLIGERSWERK DOEN’ 20 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
Migranten Met reguliere publieksvoorlichting bereiken we de meeste migrantengroepen niet, zo bleek uit onderzoek. Daarom ontwikkelde Alzheimer Nederland een speciale methode om migranten te informeren over het belang van vroege herkenning van dementie, hoe om te gaan met de ziekte en welke hulp er in Nederland beschikbaar is. Met de toolkit ‘Weten over vergeten’, een draaiboek voor het organiseren en geven van voorlichtingsbijeenkomsten, trainen we migrantenorganisaties om via hun eigen kanalen voorlichting te geven. Op 27 oktober opende in ’s-Hertogenbosch het eerste Alzheimer Theehuis van Nederland. Het Theehuis is een laagdrempelige ontmoetingsplek voor Turken en Marokkanen, waar ze met elkaar kunnen praten over vergeetachtigheid en dementie. Hiermee willen we een verbinding leggen naar het gebruik van zorg en dienstverlening.
‘Weten over vergeten’ in 2010: ! ! !
!
!
! !
!
Landelijke uitrol: vervolg uitrol provincie Noord-Brabant en Noord-Holland > 2.200 mensen van Turkse, Marokkaanse en Surinaamse afkomst bereikt met voorlichting Uitbreiding naar Chinezen en Antillianen. Met name de Chinezen zijn ook erg geïnteresseerd in dit project. In minder dan 10 bijeenkomsten meer dan 700 mensen bereikt 35 professioneel getrainde voorlichters van Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Chinese en Antilliaanse afkomst. Ze beheersen alle dialecten en iedere culturele groep voorlichters bestaat uit mannen en vrouwen Alzheimer Theehuizen: nieuw concept geschreven en het eerste Theehuis is geopend op 27 oktober 2010 in Den Bosch. Inmiddels zijn er aanvragen vanuit Overijssel, Amsterdam, Zutphen, Zaandam en Rotterdam voor het opstarten van 6 nieuwe Alzheimer Theehuizen Informatie op de website verbeterd. Het informatiemateriaal is beschikbaar in 5 talen Promotieonderzoek naar de effecten van weten over vergeten onder Turken, Marokkanen en Surinamers. Verder wordt ook de beleving, bespreekbaarheid en attitude van deze groepen ten aanzien van dementie onderzocht. Dit vormt een belangrijke eerste stap in de verbetering van de specifieke zorg Internationaal lopen we voorop als patiëntenorganisatie in het bereiken van kwetsbare doelgroepen
In het Alzheimer Theehuis wordt rekening gehouden met culturele verschillen. Er wordt voorlichting gegeven, maar ook geprobeerd mensen te overtuigen om het taboe te doorbreken. Zodat zij ondanks de sociale controle van de omgeving durven aan te kloppen bij zorginstellingen.
Lage SES .FUEF4BNFOXFSLFOEF(F[POEIFJETGPOETFO 4(' XFSLFOXFPOEFSBOEFSFBBOIFU beter bereiken van mensen met een lage sociaaleconomische status (SES). In 2009 is een begin gemaakt met projecten in Utrechtse en Haagse achterstandswijken, maar helaas zijn de resultaten die we voor ogen hadden niet gehaald. In 2011 worden de bestaande activiteiten opgepakt en nieuwe activiteiten geïnitieerd.
JAARVERSLAG 2010 | 21
2.3 Nabij in hulp Met onze regionale afdelingen staan we dicht bij onze doelgroep. We weten als geen ander waar mensen met dementie en hun naasten behoefte aan hebben. In de loop der jaren hebben we een laagdrempelig en praktisch ondersteuningsaanbod opgebouwd, gericht op het geven van informatie, ondersteuning, praktische tips en contact met lotgenoten. Naast het bestaande aanbod, zoals de Alzheimer Cafés, stimuleren we ook andere hulpvormen waarmee we ook mensen bereiken voor wie een Alzheimer Café niet de juiste weg is. Bij de ontwikkeling hiervan staan de behoeften van mensen met dementie voorop.
Gerealiseerde doelstellingen in 2010 ! ! ! !
Ontwikkeling Publieksservice tot servicedesk en vraagbaak voor algemeen publiek en donateurs Versterking van de functie van het Alzheimer Café Uitvoering van het programma Deskundigheidsbevordering Vrijwilligers Alzheimertelefoon 24x7 bereikbaar
Informatieverstrekking We streven er naar om service van hoge kwaliteit te leveren op het gebied van informatieverstrekking aan mensen met dementie en hun naasten. Daarom was het optimaliseren van de informatieprocessen binnen Alzheimer Nederland een speerpunt in 2010. Er is aandacht besteed aan het optimaliseren van het verwerken van vraag en BOUXPPSE IFUNBLFOWBOSPVUJOFT IFUPQTUFMMFOWBO'"2T IFUSVCSJDFSFOWBOTPPSUFO vragen en het relatienetwerk van inhoudelijke stakeholders.
2010 in cijfers
Alzheimer Cafés
16
Het Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor mensen met dementie, hun naasten en andere belangstellenden. Het Alzheimer Café vindt plaats in een veilige, laagdrempelige en gezellige omgeving. Tijdens elk Café staat een bepaald onderwerp centraal. Dit wordt besproken aan de hand van een interview met een deskundige, een lezing of de vertoning van een film. Daarna kunnen de bezoekers ideeën, informatie en ervaringen met elkaar uitwisselen. Ook vanuit het buitenland (onder BOEFSF*UBMJÑFO(SPPU#SJUUBOOJÑ JTFSCFMBOHTUFMMJOHWPPSIFUDPODFQUWBOEF"M[IFJNFS Cafés.
nieuwe Alzheimer Cafés
187
Cafés eind 2010
82
gespreksleiders getraind
56
informatievrijwilligers getraind
94
betrokken vrijwilligers getraind
130
personen bezochten de landelijke studiedag voor gespreksleiders en vrijwilligers
22 | ALZHEIMER NEDERLAND
De organisatie, financiën en programmering van 143 van de 187 Alzheimer Cafés is in kaart gebracht. Hieruit komt duidelijk naar voren dat de kracht in de samenwerking tussen de diverse lokale en regionale zorgaanbieders, lokale overheden en de afdelingen van Alzheimer Nederland zit. De vrijwilligers van de regionale afdelingen vervullen hun rol als initiator en stimulator. We zien een lichte toename van het aantal bezoekers met dementie. Ook de behandelde thema’s in de Cafés zijn beter afgestemd op de leefwereld van mensen met dementie en hun naasten. Een punt van zorg is de afname van de financiële bijdrage van gemeenten vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Alzheimertelefoon Al meer dan 20 jaar is de Alzheimertelefoon dag en nacht bereikbaar voor mensen die vragen hebben over (omgaan met) dementie of gewoon hun verhaal kwijt willen. Een team van vrijwilligers, grotendeels ervaringsdeskundigen of professionals die werkzaam zijn in de dementiezorg, staat 24x7 klaar voor het beantwoorden van vragen.
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
2010 in cijfers tUFMFGPPOUKFT tPQ[BUFSEBH [POEBHFOGFFTUEBHFO tUVTTFOFOVVS tPQXFSLEBHFOUVTTFOen 09.00 uur Meest gestelde vragen t.PHFMJKLIFEFOWPPSIVMQ QSPDFOUWBOEFHFTQSFLLFO
t8BUJTFSBBOEFIBOEFOXBULBOIFMQFO QSPDFOU
t7FSTDIJKOTFMFOWBOEFNFOUJF QSPDFOU
t0NHBBONFUWFSBOEFSEHFESBH QSPDFOU
t"VUPSJKEFOFOEFNFOUJF QSPDFOU
t0WFSJHFPOEFSXFSQFO QSPDFOU
TOCH UIT vakanties TOCH UIT is ons vakantieproject waarbij thuiswonende mensen met dementie samen met hun partner of een familielid een week verzorgd op vakantie kunnen. Door de aanwezigheid van getrainde vrijwilligers en professionele coördinatoren kunnen de mantelzorgers tijdens de vakanties even ontspannen. In 2010 organiseerden we een deel van de 9 vakantieweken in samenwerking met hetvakantiebureau.nl en Argos Zorggroep (Spanje). Door samen te werken met andere organisaties, kunnen we meer vakantiemogelijkheden aanbieden.
Digitaal Adviesbureau Dementie De website www.thuiswonenmetdementie.nl, die we samen met Vilans en de Hogeschool Utrecht ontwikkelden, is in november 2010 live gegaan. Op deze site staan praktische tips voor kleine en grote woningaanpassingen bij dementie. De informatie is vooral bedoeld voor mensen met dementie en hun mantelzorgers, maar ook voor professionals bij gemeenten, woningcorporaties en in de bouw. De site is ontwikkeld in nauwe samenspraak met mensen met dementie en hun naasten.
De combinatie van ontspanning met informatie, tips en persoonlijke adviezen rondom dementie maakt een TOCH UIT vakantie uniek. Dé manier om er even tussenuit te zijn en tot rust te komen.
Regionale afdelingen Regionale afdelingen spelen een cruciale rol in het werk van Alzheimer Nederland. Naast een actieve bijdrage aan de Alzheimer Cafés, bieden de vele vrijwilligers mensen met dementie en hun naasten in hun eigen omgeving verschillende vormen van informatie en hulp aan, zoals: ! Laagdrempelige gespreksgroepen voor partners en kinderen van ( jonge) mensen met dementie ! Beweegactiviteiten voor mensen met dementie ! Bezoekdiensten ! Themabijeenkomsten ! Stands op regionale beurzen en markten ! Activiteiten voor jonge mensen met dementie ! Lezingen of andere voorlichtingsbijeenkomsten ! Activiteiten rond Wereld Alzheimer Dag De afdelingen realiseerden in 2010 een grote hoeveelheid succesvolle activiteiten. Een indruk van de activiteiten is te zien op de websites van de afdelingen.
JAARVERSLAG 2010 | 23
Eind 2010 telde Alzheimer Nederland 52 afdelingen en had daarmee een landelijk bereik. De regionale afdelingen worden bij het uitvoeren van hun activiteiten financieel en via inzet van coördinatoren ondersteund door het landelijk bureau in Bunnik. Afdelingen steken veel tijd in regionale belangenbehartiging. Net als in 2009 pleitten afdelingen in regionale dementieketens in vrijwel het hele land voor betere hulp bij dementie. Nieuw in 2010 was dat onze belangenbehartigers in tweederde van de regio’s systematisch overlegden met financiers (zorgkantoor en verzekeraars) over welke hulp de financiers meer zouden moeten inkopen. Dit leidde bijvoorbeeld tot kwaliteitseisen voor de inkoop van casemanagement in het werkgebied van Menzis en tot meer ontmoetingscentra in het werkgebied van Agis. In 2010 is nadruk gelegd op het bedenken van extra activiteiten om de zichtbaarheid van de ziekte en de impact via de regionale afdelingen te verbeteren. Aan de oproep voor het indienen van aanvragen gaven 20 afdelingen gehoor. De activiteiten waarvoor subsidie is aangevraagd waren zeer gevarieerd: van films over dementie voor regionale televisie tot toneelvoorstellingen.
Alzheimer Experience In 2010 is de ontwikkeling van de Alzheimer Experience gestart. Met deze web-based toepassing, die vanaf half 2011 gratis op internet wordtaangeboden, kan het algemeen publiek, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals ervaren hoe het is om dementie te hebben. Het doel is om de begrip- en kenniskloof tussen de ‘gezonde’ buitenwereld en de belevingswereld van mensen met dementie te overbruggen. Deze aanvraag is samen met Stichting DOEN ingediend. De VriendenLoterij (de toenmalige Sponsor Bingo Loterij) maakte € 600.000 vrij voor het project.
Buddy’s Buddy’s komen in de beginfase van de ziekte thuis bij mensen dementie. Ze bieden een luisterend oor en ondernemen activiteiten. Om meer mensen te kunnen bereiken, is het buddyproject Utrecht in 2010 overgedragen aan Handje Helpen Utrecht. In Breda en Tilburg zijn diverse buddyvrijwilligers getraind.
PSYCHOGERONTOLOOG DR. BÈRE MIESEN WON IN 2010 DE DEMENTIEPRIJS. HIJ BEDACHT IN 1997 HET CONCEPT VOOR HET ALZHEIMER CAFÉ. OP 27 MAART ONTVING HIJ TIJDENS DE VRIJWILLIGERSDAG HET DEMENTIESIERAAD UIT HANDEN VAN ALGEMEEN DIRECTEUR/BESTUURDER GEA BROEKEMA. IN 2010 ZIJN BÈRE MIESEN EN ALZHEIMER NEDERLAND, NA OVERDRACHT DOOR WZH DE STRIJP, SAMEN MERKHOUDER VAN HET ALZHEIMER CAFÉ GEWORDEN. 24 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
2.4 Duidelijk in belangenbehartiging Op dit moment zijn er 235.000 mensen met dementie. Voorspellingen laten zien dat het aantal patiënten over enkele decennia zal zijn verdubbeld. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling, omdat de gezondheidszorg nu al onder druk staat. Naast de capaciteit is de kwaliteit van zorg een punt van aandacht. Meer, betere en andere hulp is nodig om te voldoen aan de vraag naar zorg voor een groeiend aantal mensen met dementie. Alzheimer Nederland behartigt de belangen van mensen met dementie en hun naaste omgeving.
Gerealiseerde doelstellingen in 2010 ! ! !
Uitvoering lobbyplan in het kader van de landelijke verkiezingen Versterken van de belangenbehartigingsfunctie in het basispakket van regionale afdelingen &WBMVBUJFJOLPPQLFUFO[PSHCJKEFNFOUJF NPOJUPS/1$'
In verband met de vertraagde subsidietoezegging is de doelstelling ‘Ontwikkeling Zorgstandaard Dementie’ met vertraging gestart. In het najaar van 2010 startten we met de voorbereiding in samenwerking met Vilans en in 2011 zetten we dit project voort.
Lobby landelijke verkiezingen Na de aankondiging van de vervroegde landelijke verkiezingen hebben we in versneld tempo een verkiezingsdossier met onze belangrijkste lobbypunten opgesteld. De doelstelling van Alzheimer Nederland was om dementie in het regeerakkoord te krijgen. Ook vroegen we politiek actieve medewerkers en vrijwilligers om invloed uit te oefenen op de standpunten van de eigen politieke partij. De voortgang van de lobby was onder andere te volgen via onze Twitter-account (twitter.com/alzheimernl). Het door Alzheimer Nederland georganiseerde verkiezingsdebat ‘Alzheimer vraagt om Actie’, op 25 mei in De Balie in Amsterdam, was een groot succes. De zaal zat vol mantelzorgers, onderzoekers, professionals, bestuurders, financiers en vrijwilligers. Prominente politici debatteerden met elkaar aan de hand van stellingen over wetenschappelijk onderzoek naar dementie, casemanagement en levensloopgeschiktheid van woningen in Nederland.
Het door Alzheimer Nederland georganiseerde verkiezingsdebat ‘Alzheimer vraagt om Actie’ was een groot succes.
In afwachting van het regeerakkoord stuurden we twee brieven aan de informateur met onze wensen en punten, waarvan één brief afkomstig van iemand met dementie. Alle nieuwe Kamerleden stuurden we op Wereld Alzheimer Dag een samenvatting van het rapport van Alzheimer Disease International, met daarbij onze wensen voor de komende jaren.
JAARVERSLAG 2010 | 25
Lobby richting gemeenten Door nieuwe wetgeving zijn gemeenten in Nederland voor een deel zelf verantwoordelijk voor de zorg voor inwoners met dementie en hun familie. In februari stuurden we een lijst met 10 praktische punten (zie kader op pagina 28) naar ruim 4.000 lokale afdelingen van politieke partijen.
Participatie gemeenten In 5 regio’s zijn workshops georganiseerd voor wethouders en Wmo-ambtenaren, waarmee we zo’n 300 mensen bereikten. Doel is het verspreiden van kennis over dementie en de rol die de gemeente daarin kan spelen.
Quickscan In het najaar zijn we gestart met de quickscan dementiebeleid. Hiermee krijgen gemeenten de kans de zorg voor mensen met dementie en de ondersteuning van hun familieleden aan te pakken. Vanuit diverse analyses, individuele- en groepsinterviews ontstaat een beeld van de huidige situatie en de wijze waarop deze versterkt kan worden. De quickscan is dus ook een quickstart om het lokale dementiebeleid snel te WFSCFUFSFO%FRVJDLTDBOJTWBOTUBSUHFHBBONFUFFOHSPFQWBOHFNFFOUFOJOU(PPJ FOEFQSPWJODJFT6USFDIU (FMEFSMBOEFO0WFSJKTTFM(FNFFOUFOLSJKHFOEFLPTUFOWBOEF RVJDLTDBOEFFMTXFFSUFSVHEPPSFFOTVCTJEJFWBO'POET/VUT0ISB%FVJUWPFSJOHWBOIFU onderzoek ligt in handen van zorginnovatiebureau DAZ.
Programma Ketenzorg Dementie In het Programma Ketenzorg Dementie werken we samen met Zorgverzekeraars Nederland, ActiZ, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) FO7FSFOJHJOH/FEFSMBOETF(FNFFOUFO 7/(
BBOFFOTUSVDUVSFFMBBOCPEWBO samenhangende dementiezorg.
Structureel overleg met Zorgkantoren In 2010 zijn we gestart met voorjaars- en najaarsoverleg met de Zorgkantoren over de inkoop van dementiezorg. We hebben bij alle Zorgkantoren input gegeven over de inkoopplannen en het inkoopproces. Thema’s die in bijna alle regio’s spelen zijn de lange termijn financiering en kwaliteitscriteria van casemanagement, de rol van gemeenten, de rol van de huisarts als regisseur en verwijzer en tot slot de borging van de projectleiding na 2011. Projectleiding wordt gezien als een middel om samenwerking in de keten te bevorderen en de doelstellingen van de keten te behalen.
BEN VAN DER LAST (58) HEEFT FRONTOTEMPORALE DEMENTIE (FTD). SAMEN MET ZIJN VROUW INA REIST HIJ STAD EN LAND AF OM TE VERTELLEN OVER HUN ERVARING MET DE ZIEKTE. ‘WE VERTELLEN ONS VERHAAL REGELMATIG IN ALZHEIMER CAFÉS, OMDAT WE MEER BEGRIP WILLEN VOOR DE ZIEKTE. DUS KOM MAAR UIT DE KAST, VERTEL HET MAAR’ 26 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
Cliëntenpanels
In 2010:
Er zijn ruim 50 cliëntenpanels in de diverse regio’s van Nederland georganiseerd, waaraan in totaal zo’n 300 mantelzorgers en mensen met dementie deelnamen in 2010. Doelstelling was het inventariseren van de probleemvelden en het doen van voorstellen voor verbetering van dementiezorg in de regio. Veel lovende woorden werden geuit over onder andere casemanagement, gespreksgroepen voor mantelzorgers en steunpunten mantelzorg. Er is wel meer aandacht en begeleiding nodig in het diagnosetraject. Hier worden nog veel onzekerheden en onduidelijkheden tegengekomen.
14
Cliëntenmonitor Ketenzorg Dementie
nieuwe belangenbehartigers geworven en getraind
115
belangenbehartigers actief
41
4BNFONFUEF/FEFSMBOETF1BUJÑOUFO$POTVNFOUFO'FEFSBUJF /1$' XFSLFOXFBBO een onderzoek naar de effecten van ketenzorg op mensen met dementie en hun naasten. De cliëntenmonitor is onderdeel van het 2-jarige programma Cliëntenmonitor AWBZ, dat wordt uitgevoerd door 7 samenwerkende cliëntenorganisaties op basis van een subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Alzheimer Nederland en %FMPJUUFWPFSFOIFUPOEFS[PFLVJU JOPQESBDIUWBO/1$' Een eerste meting in 2009 liet zien dat inmiddels in 40 procent van de regio’s ketenvorming is ontwikkeld. De meerderheid van de cliënten en hun mantelzorgers weet na diagnose de weg naar de gewenste hulp te vinden als ze een vast contactpersoon (de casemanager) hebben die hen waar nodig ondersteunt. Daarnaast kunnen ze beschikken over de gewenste zorg, ook als de situatie verandert. Verdere uitbreiding en structurele borging van ketensamenwerking is echter nodig. Enerzijds om het aanbod van dementiezorg beter te laten aansluiten op de wensen en behoefte van de cliënt en zijn mantelzorger, anderzijds om een groter aantal cliënten te bereiken. In het najaar van 2010 is een tweede meting gedaan. De resultaten daarvan verschijnen in 2011.
regionale panels voor mantelzorgers over hun wensen en problemen
Zorgstandaard dementie
keer overleg met verzekeraar
In 2009 namen we het initiatief voor het ontwikkelen van een Zorgstandaard Dementie. Hierin staat beschreven aan welke eisen goede hulp moet voldoen, zodat mensen met dementie en hun naasten weten waar ze aan toe zijn. De zorgstandaard vormt de basis voor zorginkoop. Door enige vertraging in de toekenning van de subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zijn we in november 2010 gestart met de ontwikkeling van de Zorgstandaard Dementie. Hierbij werken we samen met Vilans, het onafhankelijke kenniscentrum voor langdurende zorg.
3
introductietrainingen voor nieuwe belangenbehartigers
1
landelijke studiedag
1
digitaal werkboek belangenbehartiging
11 1
workshop met Zorgverzekeraars Nederland
Versterken belangenbehartiging Onze belangenbehartigers pleiten in regionale dementieketens voor betere hulp bij dementie. Daarbij gaan ze uit van de wensen van families die in regionale panels zitten. De vrijwilligers zijn nauw verbonden met de 52 regionale afdelingen.
JAARVERSLAG 2010 | 27
Casemanagement Alzheimer Nederland pleit al jarenlang voor de landelijke invoering van casemanagement bij dementie. Ons jarenlange lobbywerk wierp in 2010 zijn vruchten af: in november zegde staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) toe casemanagement bij dementie vanaf 2012 in het basispakket op te nemen voor thuiswonende mensen met dementie. Hiermee zetten we weer een stap vooruit in de landelijke invoering van casemanagement. In oktober 2010 is de opleiding casemanager bij dementie gestart, een opleiding die we TBNFONFU4UJDIUJOH(FSJBOUFO(&3*0/POUXJLLFMEFO Op onze suggestie vroeg het ministerie van VWS aan Trimbos en Nivel naar een inventarisatie van het aantal actieve casemanagers bij dementie. De resultaten verwachten we in 2011.
10x betere hulp bij dementie in uw gemeente
Een casemanager kan eraan bijdragen dat mantelzorgers zich minder belast voelen. De casemanager is een onafhankelijke en vaste begeleider voor mensen met dementie en hun naasten. Hij/ zij informeert, begeleidt, denkt mee, adviseert, regelt zorg en helpt keuzes maken, vanaf het begin van de ziekte.
28 | ALZHEIMER NEDERLAND
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Ken het aantal burgers met dementie Dementie is een fatale progressieve ziekte Hulp bij dementie vraagt om een lange adem Dementie vraagt deskundige hulp Mantelzorg bij dementie is vanaf het begin erg zwaar Spoor mantelzorgers actief op Laagdrempelige, praktische en deskundige informatie over dementie werkt Locaties voor hulp dichtbij Casemanagement helpt Werk samen in de dementieketen
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
2.5 Regisserend in wetenschappelijk onderzoek In onze beleidsvisie 2008-2011 leggen we meer nadruk op het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek naar dementie. Er is meer onderzoek nodig voor het verkrijgen van inzicht in oorzaken, risicofactoren en verloop van dementie. Ook patiëntgericht onderzoek naar onder andere diagnostiek en de effecten van behandeling levert noodzakelijke kennis op. Alzheimer Nederland kiest bij wetenschappelijk onderzoek dan ook voor onderzoek dat bijdraagt aan verbeterde levenskwaliteit van mensen met dementie.
Gerealiseerde doelstellingen in 2010 ! ! ! !
Uitbouw samenwerking met Alzheimer Centra (*) Uitbouw onderzoeksprogramma Vroegdiagnostiek Start Nationale Dementie Monitor (**) Versterken rol op terrein wetenschappelijk onderzoek (*) Zie onder kopje ‘Alzheimer Centra’ voor toelichting (**) Dit project is afhankelijk van externe financiering, wordt opgenomen in jaarplan 2011
2010 in cijfers aantal patiënten Alzheimer Centra: Nijmegen
225
(Geheugenpoli)
236
(Geriatrisch Diagnostisch Dagcentrum) Amsterdam
450
(waarvan tweederde jonger dan 65 jaar)
Alzheimer Centra Alzheimer Nederland werkt al jaren nauw samen met de Nederlandse Alzheimer Centra in Maastricht, Nijmegen en Amsterdam. De centra zijn met onze steun opgericht om patiëntgericht onderzoek op het terrein van dementie te stimuleren. Het onderzoek in de centra heeft zich in de laatste jaren mede door de samenwerking met Alzheimer Nederland sterk ontwikkeld.
Limburg
*OIFULBEFSWBOEFPOUXJLLFMJOHUPUFFO"M[IFJNFS$FOUSVN(SPOJOHFOJTFJOEEF TBNFOXFSLJOHNFUIFU6.$(HFÑWBMVFFSE$PODMVTJFXBTEBUPOEBOLTEFHFMFWFSEF inspanningen en de regionale ontwikkelingen de samenwerking nog niet voldeed aan alle DSJUFSJB*OXPSEFOHFTQSFLLFOHFWPFSENFUIFU6.$(PNEFTBNFOXFSLJOHSPOE het wetenschappelijk onderzoek opnieuw vorm te geven.
(Diagnostisch OnderzoeksCentrum PsychoGeriatrie (DOC-PG)
480
(Geheugenpoli)
92
€ 80.000
bijdrage per Alzheimer Centrum Ten behoeve van de stimulering van het wetenschappelijk onderzoek is een eerste samenwerking aangegaan met het Erasmus UMC, afdeling Neurologie. Het specialisme op het onderwerp klinische genetica is een belangrijke aanvulling op de kennisgebieden van de bestaande Alzheimer Centra. Ook is er op het Erasmus UMC veel kennis over frontotemporale dementie. Het Havenziekenhuis is in de samenwerking met het Erasmus UMC een partner. In 2011 zal de samenwerking worden uitgebreid via gezamenlijke fondsenwerving ten behoeve van het wetenschappelijk onderzoek aan het Erasmus UMC.
De onderzoekslijnen van de Alzheimer Centra: Alzheimer Centrum Limburg, Maastricht t0OUEFLLFOWBOWSPFHFTJHOBMFO NBSLFST CJKEFNFOUJF t1TZDIJBUSJTDIFTUPPSOJTTFOCJKEFNFOUJF t0OUXJLLFMJOHWBOWSPFHFJOUFSWFOUJFT t&WBMVBUJFWBO[PSHWPPS[JFOJOHFO Alzheimer Centrum Nijmegen, Nijmegen t,FOOJTPWFS[PSHFOCFIBOEFMJOHCJKEFNFOUJF t0OUXJLLFMJOHFOFWBMVBUJFWBOQTZDIPTPDJBMFJOUFSWFOUJFTCJKQBUJÑOUFOFOIVO mantelzorgers t#JPNFEJTDIPOEFS[PFL WSPFHEJBHOPTUJFL
t5SBOTMBUJPOFFMPOEFS[PFL
JAARVERSLAG 2010 | 29
Op 28 september 2010 is het vernieuwde Alzheimercentrum Vumc geopend door koningin Beatrix. Prof. Philip Scheltens, directeur van VUmc Alzheimercentrum: ‘Het nieuwe centrum is een belangrijke stap in mijn droom de ziekte tot staan te brengen. Wij combineren hier zorg, onderzoek en onderwijs. We blijven onze patiënten volgen en behandelen ook na de diagnose. Hiervoor hebben we allerlei vernieuwende middelen tot onze beschikking.’
Alzheimercentrum VUmc, Amsterdam t7FSTDIJMMFOJOWFSTDIJKOJOHTWPSN EFNFOUJFPQKPOHFMFFGUJKEFOEFJEFOUJmDBUJFWBO specifieke vormen van dementie) t7BTDVMBJSFGBDUPSFO t7SPFHEJBHOPTUJFL t*OUFSWFOUJFTCJKEFNFOUJF
De Alzheimer Centra Amsterdam, Nijmegen en Limburg kregen extra bestedingsruimte van € 100.000,-. Hiervoor dienden de centra in 2010 projectvoorstellen in: Alzheimer Centrum Limburg, Maastricht ‘A self-management programma for spouses of elderly with early stage Alzheimer’ Bijdrage Alzheimer Nederland € 100.000 (deels gefinancierd door fondsenwervende activiteiten in 2011) Alzheimercentrum VUmc, Amsterdam ‘Influence of age in the endophenotype of Azlheimer’s disease on MRI’ Bijdrage Alzheimer Nederland € 100.000 AlzheimerCentrum Nijmegen (UMC St Radboud), Nijmegen A(FOFSBMQSBDUJUJPOFSTBOEEFNFOUJB%PUIFZQMBZBDFOUSBMSPMFJOEFNFOUJBDBSF Bijdrage Alzheimer Nederland € 50.000 ‘Cognitive aging and neuroplasticity: The underlying mechanisms if compensatory prefrontal activation’ Bijdrage Alzheimer Nederland € 50.000
In 2010 verleenden we onze medewerking aan de organisatie van het zevende jaarlijkse Nationaal Symposium Dementie dat door de Alzheimer Centra wordt verzorgd. Het onderwerp van het symposium was ‘Mild Cognitive Impairment.’
Onderzoeksprogramma Vroegdiagnostiek In deze beleidsperiode richten we ons op vroegdiagnostiek: onderzoek naar eerdere en betere diagnostiek en behandeling. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter patiënt en omgeving in kunnen spelen op dat wat komen gaat. En des te langer een leven met dementie mogelijk is. In 2009 zijn we gestart met het onderzoeksprogramma Vroegdiagnostiek, dat we samen met de Alzheimer Centra ontwikkelden. Het VSBfonds kende Alzheimer Nederland een subsidie toe om het onderzoeksprogramma te kunnen uitvoeren.
30 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
Onderzoeksprogramma Vroegdiagnostiek in vogelvlucht:
2010 in cijfers:
Vermoeden van dementie
€ 4.000
(FSJDIUPQIFUWJOEFOWBOWPPSTQFMMFSTWBOEFNFOUJF XBBSNFFEFNFOUJFNPHFMJKLFFSEFS opgemerkt en gediagnosticeerd kan worden. Onderzocht wordt of mensen die dementie ontwikkelen bepaalde eigenschappen hebben die het krijgen van dementie kunnen voorspellen (bijv. afwijkingen in gedrag, hersenstructuur of van bepaalde stoffen in de hersenen). Duur onderzoek: jan. 2009 – sept. 2014 Bijdrage Alzheimer Nederland: € 750.000
verstrekt aan 12 promovendi als bijdrage voor drukkosten proefschrift
€ 4.000
voor deelname aan buitenlandse congressen
Verloop van dementie De onderzoekers bepalen wat het natuurlijke verloop van verschillende vormen van dementie is. Hiermee hopen ze het ziekteverloop van een patiënt beter te kunnen voorspellen waardoor een behandeling beter op het individu kan worden afgestemd. Ook zal inzicht in het verloop van de ziekte en de invloed van andere ziekten hopelijk bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe behandelmethoden. Duur onderzoek: jan. 2009 – sept. 2014 Bijdrage Alzheimer Nederland: € 750.000
Overige onderzoeken Needs in Young onset Dementia Onderzoek naar de specifieke zorgbehoeftes van mensen die op jonge leeftijd met EFNFOUJFUFNBLFOLSJKHFO(FSJDIUPQIFUPOUXJLLFMFOWBOQBTTFOEF[PSHWPPSKPOHF mensen met dementie en hun mantelzorgers. Onderzoekers: samenwerkingsverband tussen de 3 Alzheimer Centra Duur onderzoek: okt. 2007 – feb. 2011 (mogelijke verlenging tot feb. 2013) Bijdrage Alzheimer Nederland: € 150.000
JAARVERSLAG 2010 | 31
In 2010 vierde het Alzheimer Centrum Limburg haar 10-jarig jubileum. Alzheimer Nederland benoemde het centrum in november 2000 als eerste in Nederland tot Alzheimer Centrum. In het kader van dit jubileum is in 2011 een fondsenwervende campagne gestart onder de noemer ‘Limburg helpt: Geef om Alzheimer.’
Comorbiditeit Onderzoek naar het effect van andere ziektes op het beloop van dementie. Het onderzoek is gericht op het ontwikkelen van zorg waarbij rekening gehouden wordt met comorbiditeit. Veel mensen met dementie hebben naast dementie ook te maken met hart- en vaataandoeningen. Tijdens het onderzoek worden richtlijnen voor behandeling opgesteld, speciaal voor deze groep patiënten. Onderzoekers: UMC St Radboud Duur onderzoek: 2009 – 2012 Bijdrage Alzheimer Nederland: € 70.000
Effectiviteit van casemanagement In dit onderzoek wordt gekeken of mensen met dementie en mantelzorgers voldoende worden ondersteund door casemanagement en op welke punten deze manier van zorgverlening kan worden verbeterd. Het onderzoek inventariseert de verschillende vormen van casemanagement in Nederland. De verschillende varianten worden vervolgens beoordeeld aan de hand van de ervaringen van mantelzorger en patiënt. Ook de kosten van de verschillende vormen van casemanagement worden geïnventariseerd. Onderzoekers: NIVEL en Trimbos-instituut Duur onderzoek: 2009 – 2012 Bijdrage Alzheimer Nederland: mede-aanvrager onderzoek en deelname projectgroep. Financiering is mogelijk gemaakt door ZonMW
Weten over vergeten ‘Weten over vergeten’ is een voorlichtingsprogramma speciaal ontwikkeld voor Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse en Chinese mensen in Nederland. Hiermee willen we de kennis over dementie, de openheid ten opzichte van dementie en het inschakelen van hulpvoorzieningen van allochtonen vergroten. In 2010 is een onderzoek naar het effect van de voorlichtingsbijeenkomsten gestart. Onderzoekers: NIVEL en VU Duur project: jan. 2010 – jan. 2014 Bijdrage Alzheimer Nederland: € 150.000 en een medewerker van Alzheimer Nederland doet een promotieonderzoek op dit onderwerp
Dementie de Baas *OTBNFOXFSLJOHNFUIFU5SJNCPTJOTUJUVVUFO4UJDIUJOH(FSJBOUIFFGU"M[IFJNFS/FEFSMBOE de website www.dementiedebaas.nl ontwikkeld. Via deze website kunnen mantelzorgers van mensen met dementie een online cursus volgen die bestaat uit lessen die informatie, praktische oefeningen en enkele huiswerkopdrachten bevat. Deelnemers hebben daarnaast contact met een coach die feedback geeft. Deelname aan de internetcursus is bedoeld voor mantelzorgers met depressieve klachten en gevoelens van overbelasting FOTUSFTT(FLFLFOXPSEUPGEFFMOFNFOEFNBOUFM[PSHFSTEJSFDUOBBnPPQFONBBOEFO na afronden van de cursus minder depressieve klachten hebben, minder overbelast zijn en een betere kwaliteit van leven ervaren. Onderzoekers: Trimbos-instituut en VU Duur project: mei 2009 – mei 2010 Bijdrage Alzheimer Nederland: een medewerker van Alzheimer Nederland doet een promotieonderzoek op dit onderwerp
32 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
Monitor Kleinschalig Wonen Het onderzoek ‘Monitor Woonvormen Dementie’ is in opdracht van het ministerie van VWS verricht. De onderzoekers bepalen hoe kenmerken van kleinschalig wonen de kwaliteit van leven van bewoners beïnvloeden. Een eerste meting (tussen 2008 en 2009) liet zien dat een klein bewonersaantal ervoor zorgt dat bewoners meer betrokken zijn bij activiteiten en meer sociale relaties hebben, waardoor ze blijer en meer tevreden zijn. De monitor wordt vervolgd van 2010 tot 2016, om de kwaliteit van de zorg over de tijd te meten. Onderzoekers: Trimbos-instituut Duur project: 2008 – 2016 Bijdrage Alzheimer Nederland: € 50.000 voor het vervolg van de monitor
Alzheimer Academie We werken samen met hoogleraar Erik Scherder (VU) in vier wetenschappelijke projecten rondom bewegen en pijn bij dementie (totaal € 40.000).
Relatie kauwvermogen, mondzorg en cognitie bij dementie Het kauwvermogen wordt verbeterd door tandheelkundige hulp, de mondzorg wordt verbeterd door poetsen en mondhygiëne, en het kauwen wordt verbeterd door een aanpassing van het dieet. De effecten hiervan op cognitie, stemming en slaap-waakritme worden onderzocht Onderzoeker: Roxane Weijenberg Bijdrage Alzheimer Nederland: verstrekken van tandenborstels en tandpasta die als ‘cachet’ en ter stimulering gratis worden uitgedeeld aan deelnemende instellingen Financier: Innovatiefonds Zorgverzekeraars
Diagnostiek en behandeling van pijn, in relatie tot cognitie, bij dementie Implementatie van dagelijkse pijndiagnostiek bij ouderen met dementie. Verwacht wordt dat een verbeterde pijndiagnostiek leidt tot een efficiëntere behandeling van pijn. Dit zal een gunstig effect hebben op cognitie, stemming en het slaap-waakritme van ouderen met dementie. Onderzoeker: Bart Plooij Bijdrage Alzheimer Nederland: verstrekken van pijnthermometers die op alle deelnemende afdelingen in Nederland worden gebruikt Financier: Innovatiefonds Zorgverzekeraars
Implementatie van een dagelijks loopprogramma voor ouderen met een dementie Implementatie van dagelijks 30 minuten lopen met ouderen die lijden aan dementie. De kracht van de implementatie ligt in het gegeven dat de verzorgenden/ activiteitenbegeleiders het loopprogramma uitvoeren. Verwacht wordt dat het lopen een gunstig effect heeft op cognitie, stemming en het slaap-waakritme van ouderen met een dementie. Onderzoeker: Karin Volkers Bijdrage Alzheimer Nederland: sponsoring congresdag VU over fysieke activiteit en cognitie op 8 april 2011 Financier: Innovatiefonds Zorgverzekeraars
JAARVERSLAG 2010 | 33
Intensief oefenprogramma voor jong dementerenden +POHEFNFOUFSFOEFOOFNFOEFFMBBOFFOQSPKFDUWBONBBOEFO XBBSJOLFFSQFS week een oefenprogramma van circa 1 uur wordt aangeboden. De patiënten komen hiervoor naar een revalidatiecentrum of krijgen thuis een vorm van ‘counseling’. Verwacht wordt dat dit programma een gunstig effect heeft op de achteruitgang in cognitie, stemming, activiteiten van het dagelijks leven en slaap-waakritme Onderzoeker: Astrid Hooghiemstra Financier: RCOAK
Fellowship programma In 2010 ontwikkelden we een fellowship programma, dat in 2011 van start gaat. Hiermee willen we veelbelovende onderzoekers stimuleren die aan het begin van hun carrière staan en van wie wordt verwacht dat ze een belangrijke plaats gaan innemen in het onderzoek naar dementie. Met het programma krijgen talentvolle onderzoekers bij Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstituten de kans om een korte (3-6 maanden) of langere periode (max. 2 jaar) onderzoek te doen aan een topinstituut in het buitenland of binnen Nederland.
Proefschriften, stages en congressen Wetenschappers die onderzoek doen naar dementie ondersteunen we ook op andere manieren. Ze kunnen bij ons een bijdrage voor de drukkosten van hun proefschrift aanvragen. Ook leveren we incidenteel een bijdrage voor deelname aan wetenschappelijke stages of congresbezoek.
ASTRID HOOGHIEMSTRA WERKT BIJ DE VU, AFDELING KLINISCHE NEUROPSYCHOLOGIE EN HET ALZHEIMERCENTRUM VUMC. ZE ONDERZOEKT HET EFFECT VAN VERSCHILLENDE VORMEN VAN BEWEGEN OP ONDER ANDERE HET GEHEUGEN EN DE KWALITEIT VAN LEVEN BIJ MENSEN MET DEMENTIE JONGER DAN 66 JAAR. ‘IK WIL GRAAG IETS BETEKENEN VOOR MENSEN MET DEMENTIE. HET IS EEN ONGRIJPBARE, MYSTERIEUZE ZIEKTE WAAR HET HELE GEZIN BIJ BETROKKEN RAAKT’ 34 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
2.6 Ondernemend in fondsenwerving Alzheimer Nederland is volledig afhankelijk van giften en donaties. Voor het uitbouwen van onze activiteiten op het gebied van taboedoorbreking, voorlichting, hulp en wetenschappelijk onderzoek, is elk jaar 6 procent groei van de inkomsten nodig. Een eenduidig fondsenwervingsbeleid is hierbij noodzakelijk. Onze uitgangspunten: ! De wens van de donateur staat centraal. We bieden diverse steunmogelijkheden, waaronder eenmalige giften, nalatenschap, structurele giften, het organiseren van een actie, etc. ! We streven in het kader van de continuïteit zoveel mogelijk naar structurele giften ! We betrekken donateurs bij ons werk door het Alzheimer Magazine, de website, 'SBHNFOUFO FUD ! 8FIPVEFOPOTBBOEF$#'OPSN
Gerealiseerde doelstellingen in 2010 ! ! ! ! ! ! ! !
(SPFJWBOIFUBBOUBMEPOBUFVST PBEPPSEFDBNQBHOFA;PSHFOPWFS"M[IFJNFS 5JKE voor Max en telemarketingcampagnes (SPFJWBOJOLPNTUFOEPPSIPHFSFHFNJEEFMEFHJGU Uitstroom beperken door actief beleid te voeren op behoud Streven naar een groter aandeel structurele gevers Nalatenschappen: programma relatiebeheer opzetten en uitvoeren, naast werving van nieuwe contacten Kennis van achterban vergroten door middel van databaseoptimalisatie Major donor programma draagt significant bij aan de totaalopbrengsten Collecteplan: efficiënter en effectiever werken
Donateurs Nieuwe donateurs zijn uiteraard nodig om ons donateursbestand te laten groeien. Zij zijn geworven onder brochureaanvragers vanuit de campagne ‘Zorgen over Alzheimer’, via telemarketing en direct mailings. Een groot deel van de nieuwe donateurs kunnen we begroeten als structurele donateur; zij steunen ons via een automatische incasso. Bestaande donateurs worden benaderd met giftverzoeken per post, tenzij ze hebben aangegeven geen direct mailings te willen ontvangen. Met onze mailings beogen we naast financiële steun - de impact van ons werk op de maatschappij duidelijk te maken. Ook wordt bestaande donateurs gevraagd ons structureel te steunen, dit gebeurt vooral telefonisch. Ook ontvangen we regelmatig spontaan een financiële bijdrage. Sommige donateurs steunen ons via een periodieke schenking; een schenking waarbij de gever voor een periode van minimaal 5 jaar een vast bedrag per jaar schenkt.
Inkomsten collecte door de jaren heen:
€ 1.631.817 2010
€ 1.556.650 2009
€ 1.451.237 2008
€ 1.266.789 2007
€ 1.251.475 2006
JAARVERSLAG 2010 | 35
Resultaten tħPQCSFOHTUWBOEFBDDFQUHJSPWBOVJUEFDBNQBHOFA;PSHFOPWFS"M[IFJNFS tħPQCSFOHTUQSPTQFDUNBJMJOHJO t NBYJNBBM NBJMJOHTNFUFFOHJGUWFS[PFL NFUOJFVXTCSJFG NFUFORVÐUF WPPSEF bestaande achterban tħPQCSFOHTUHJGUWFS[PFLFOBDIUFSCBO tħ HFNJEEFMEFHJGU t QSPDFOUHFNJEEFMEFSFTQPOTPQHJGUWFS[PFLFOBDIUFSCBO tBDUJFWFEPOBUFVSTQFSEFDFNCFS FFOTUJKHJOHWBO QSPDFOUUFO opzichte van eind 2009 t%FHFNJEEFMEFKBBSXBBSEFWBOBDUJFWFEPOBUFVST PGNFFSHJGUFOJOMBBUTUF maanden) steeg met 9 procent en bedroeg eind 2010 € 39,64 tQSPDFOUWBOEFBDUJFWFEPOBUFVSTEPOFFSUVJUTMVJUFOEWJBJODBTTPFO[PSHUWPPS procent van de inkomsten van actieve donateurs tQSPDFOUWBOEFBDUJFWFEPOBUFVSTEPOFFSUVJUTMVJUFOEWJBMPTTFHJGUFOFO[PSHUWPPS 52 procent van de inkomsten van actieve donateurs tQSPDFOUWBOEFBDUJFWFEPOBUFVSTEPOFFSU[PXFMWJBJODBTTPBMTWJBMPTTFHJGUFOFO zorgt voor 20 procent van de inkomsten van actieve donateurs tEPOBUFVSTNBBLUFOHFCSVJLWBOFFOQFSJPEJFLFTDIFOLJOH WPPSFFOUPUBBMCFESBH van € 259.357 t%FPQCSFOHTUFOWBONBDIUJHJOHTEPOBUFVSTCFESPFHFOħ tħPQCSFOHTUVJUHJGUFOFOTDIFOLJOHFO tħPQCSFOHTUVJUOBMBUFOTDIBQQFO
Harrie van Duijnhoven, collectant: ‘Tijdens de collecteweek loop ik hele wijk af, wel 1.000 adressen. Het is een sport geworden om een mooi bedrag bij elkaar te krijgen, het liefst elk jaar een beetje meer.’
Collecte In de tweede week van november vond de collecteweek van Alzheimer Nederland plaats.
tDPMMFDUBOUFOJOEFDPMMFDUFXFFL t QSPDFOUTUJKHJOHWBOIFUBBOUBMDPMMFDUBOUFO tħ HFNJEEFMEFDPMMFDUFCVTPQCSFOHTU tħUPUBBMPQCSFOHTUWBOEFDPMMFDUF tQSPDFOUTUJKHJOHWBOEFDPMMFDUFPQCSFOHTU
Nalatenschappen Steeds meer mensen nemen een goed doel op in hun testament. En steeds vaker is dat doel Alzheimer Nederland. Deze bijzondere steunverlening aan ons werk promoten we onder meer met een informatiebrochure en indien gewenst een telefonische of persoonlijke toelichting. Ook in 2010 namen we, samen met veel andere goede doelen, deel aan de landelijke campagne Nalaten. In de Week van het Testament kregen mensen korting op de notariskosten bij het opstellen van een testament waarin ze een goed doel opnemen. In 2010 ontvingen we € 2.631.750 uit nalatenschappen.
36 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
Inkomsten uit andere bronnen Als beneficiant van de VriendenLoterij (voorheen Sponsor Bingo Loterij) ontvingen we in 2010 een vaste bijdrage van € 200.000. 7BO'POET/VUT0ISBPOUWJOHFOXFFFOCJKESBHFWBOħWPPSIFUQSPKFDU A2VJDLTDBO%FNFOUJFCFMFJEWPPS(FNFFOUFO%JUQSPKFDUJTJOKVMJHFTUBSUFOMPPQUUPU juli 2013. Van het ministerie van VWS ontvingen we voor de uitvoering van een deskundigheidsbevorderingsprogramma voor onze vrijwilligers een 2-jarige subsidie van ruim € 600.000 als bijdrage in de totale kosten. Het programma is uitgevoerd in 2009 en 2010, met een uitloop naar 2011.
tħCJKESBHFWBOWFSNPHFOTGPOETFOFOQBSUJDVMJFSFTUJDIUJOHFO tħTVCTJEJFTPWFSIFEFOFOBOEFSFOWPPSTQFDJBMFQSPKFDUFO t0O[FSFHJPOBMFBGEFMJOHFOHFOFSFFSEFOWPPSOBNFMJKLWPPSEF"M[IFJNFS$BGÏTWFFM lokale sponsorgelden, een deel hiervan in natura.
Acties en evenementen Elk jaar organiseren particulieren, bedrijven en serviceclubs op eigen initiatief acties om geld in te zamelen voor Alzheimer Nederland. Wij ondersteunen de initiatiefnemers met informatie, advies en (promotie)materialen. In het najaar van 2010 is de narcissenactie, die in 2009 in samenwerking met een aantal bloembollenkwekers is opgezet, opnieuw gehouden. Een pakket met narcisbollen was vanaf september weer verkrijgbaar bij vrijwel alle tuincentra in Nederland. Een deel van de opbrengst van € 10.953 is bestemd voor wetenschappelijk onderzoek naar dementie.
DE VADER VAN RONALD EN RENÉ HEIDENREICH HEEFT FRONTOTEMPORALE DEMENTIE. IN 2011 BEKLIMMEN DE 2 BROERS SAMEN MET HUN VADER DE KILIMANJARO. DE OPBRENGSTEN VAN DE SPONSORTOCHT EN ALLE ANDERE ACTIVITEITEN DIE DE BROERS ORGANISEREN GAAN NAAR ALZHEIMER NEDERLAND. RENÉ: ‘WE WILLEN MET ALLE DEELNEMERS NAAR DE TOP, MAAR VOORAL MET ONZE VADER. WAT ZOU HET MOOI ZIJN ALS HIJ DE TOP HAALT’ JAARVERSLAG 2010 | 37
Onderwerpen waarover klachten zijn ingediend in 2010:
Keurmerken en brancheorganisatie
310
Mailing aan donateurs en wervingsmailing
Alzheimer Nederland hecht sterk aan een transparante manier van fondsenwerving. 0PLJOIFCCFOXFIFU$#'LFVSNFSLWPPSHPFEFEPFMFOCFIPVEFO)FULFVSNFSL garandeert onder andere dat het kostenpercentage voor fondsenwerving over drie jaar niet hoger dan 25 procent mag zijn. Alzheimer Nederland zit daar met 16,7 procent ook in SVJNPOEFS*OCFESPFHIFULFVSNFSLQFSDFOUBHF QSPDFOU7JBIFU$#' keurmerk wordt bovendien geborgd dat wij zorgvuldig omgaan met donateursgegevens.
7
Dilemma’s
Telemarketing
11
Collecte
1
We hebben onze meerjarenbegroting in 2010 wel gehaald, maar dit is geen makkelijke opgave. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat dementie en de ziekte van Alzheimer niet voldoende op de kaart staan, een sterk verouderde achterban en de economische crisis. Ook merken we dat het steeds lastiger is om donateurs te werven via telemarketing en direct mail. Dit laatste heeft onder andere te maken met het Bel-me-niet register.
Medewerker
6
Anders
38 | ALZHEIMER NEDERLAND
De dilemma’s waarmee wij te maken hebben, zijn het proberen aan te spreken van een jongere doelgroep zonder de bestaande achterban te vervreemden. Ook hebben we te maken met klachten, waarvan het grootste deel gaat over mailings aan onze donateurs. De meeste klachten leidden tot opzegging van het donateurschap. De klachten zijn besproken met de verantwoordelijken en waar nodig is actie ondernomen. We hebben in 2010 met name resultaat geboekt op het verbeteren van de toon van brieven en het aanscherpen van de selectie voor de mailings.
ONZE ACTIVITEITEN EN RESULTATEN
DE MOEDER VAN LIESBETH DEN HAAN (60) HAD DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER. ZE OVERLEED OP 96-JARIGE LEEFTIJD. ‘IK NAM MIJN MOEDER VOORAL ZOALS ZE WAS. SAMEN DEDEN WE DINGEN DIE NOG WEL GOED GINGEN. MET DE ROLSTOEL GAAN WANDELEN IN EEN GEBIED MET WILDE BLOEMEN, BIJVOORBEELD. DAAR WAS ZE GEK OP. REGELMATIG WIST ZE DE NAMEN VAN DE PLANTEN TE BENOEMEN. IK VOND HET HEERLIJK OM HAAR WEER IN CONTACT TE BRENGEN MET DEZE OUDE PASSIE’ JAARVERSLAG 2010 | 39
3
Onze organisatie en mensen
BLIK OP ALZHEIMER
Marja Grijpma-Woud is bestuurslid van de afdeling Groningen.
‘Toen ik voor het eerst naar Alzheimer Café ging, was ik aangenaam verrast. Het café was als een warm bad, een geweldige ontvangst’ JAARVERSLAG 2010 | 41
Het werk van Alzheimer Nederland is alleen mogelijk dankzij de inzet van onze vrijwilligers en medewerkers. In deze beleidsperiode streven we naar verbetering en resultaatgerichtheid, uitbouw van samenwerking met derden en verdere kwaliteitsontwikkeling van onze dienstverlening.
3.1 Vrijwilligers Vrijwilligers zijn de ogen, oren en handen van onze organisatie. Binnen de 52 regionale afdelingen, de 187 Alzheimer Cafés en het Alzheimer Theehuis zijn ruim 3.000 vrijwilligers actief. Daarnaast zijn er ongeveer 250 vrijwilligers die meewerken aan diverse landelijke activiteiten. Tijdens de collecte stonden er 1.800 collectecoördinatoren/-organisatoren en ruim 31.000 collectanten geregistreerd. De vrijwilligers van Alzheimer Nederland zijn betrokken. Ze hebben vaak van dichtbij met dementie te maken (gehad): als ervaringsdeskundige of als professional in de zorg voor mensen met dementie. De gemiddelde inzet ligt op minimaal een dagdeel per week, maar er zijn ook vrijwilligers die zich meerdere dagen per week in meerdere vrijwilligersfunctie voor ons inzetten. We zijn voor een groot deel van onze werkzaamheden afhankelijk van vrijwillige inzet. Om die vrijwillige inzet onder jongeren te promoten was er in 2010 een pilotproject Maatschappelijke Stage in de collecte. In de toekomst hopen we op meer plekken gebruik te kunnen maken van maatschappelijke stagiairs.
Een greep uit de vrijwilligersfuncties van Alzheimer Nederland t#FTUVVSTMJEWBOFFOSFHJPOBMFBGEFMJOH t3FHJPOBMFCFMBOHFOCFIBSUJHFS t(FTQSFLTMFJEFS ALSPFHCBBT JOFFO"M[IFJNFS$BGÏ t"DUJWJUFJUFOCFHFMFJEFSUJKEFOTFFO50$)6*5WBLBOUJF t7SJKXJMMJHFSWBOEF"M[IFJNFSUFMFGPPO t,BOUPPSWSJKXJMMJHFST t$PMMFDUFDPÚSEJOBUPSPGPSHBOJTBUPS
Het ministerie van VWS kende Alzheimer Nederland voor de periode 2009-2010 een bedrag van ruim € 600.000 toe voor de deskundigheidsbevordering van haar vrijwilligers. Dit bedrag is ingezet voor trainingen, studiedagen, coaching en intervisie van alle vrijwilligers (landelijk en regionaal). Zo werken we voortdurend aan de kwaliteit van het vrijwilligerswerk en bieden we onze vrijwilligers de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen. Medio 2010 is er een vervolgaanvraag ingediend die helaas niet is gehonoreerd. Wel is er verlenging toegekend voor het lopende project tot eind juli 2011.
GEERT STAPELBROEK KREEG IN 2005 DE DIAGNOSE ZIEKTE VAN ALZHEIMER: ‘DE DIAGNOSE GAF OPLUCHTING. NU WEET IK DAT IK NIET GEK BEN, DACHT IK. IK HEB DE ZIEKTE VANAF HET BEGIN GEACCEPTEERD’ 42 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ORGANISATIE EN MENSEN
In de loop van 2011 gaan we op zoek naar andere bronnen ter financiering van de deskundigheidsbevordering van vrijwilligers. Twee keer per jaar organiseren we een introductiedag voor nieuwe vrijwilligers op het landelijk bureau in Bunnik. Om de informatie die tijdens deze dag wordt gegeven ook digitaal aan te kunnen bieden, zijn we in 2010 gestart met het ontwikkelen van een digitale introductiemodule. Ook in 2010 organiseerden we de jaarlijkse Vrijwilligersdag, een dag om onze vrijwilligers te bedanken en te inspireren. Zo blijven de vrijwilligers op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op dementiegebied en de laatste stand van zaken bij Alzheimer Nederland. Op zaterdag 27 maart waren 410 bezoekers te gast in het Beatrixtheater van EF+BBSCFVSTJO6USFDIU&SXBTFFOBGXJTTFMFOEQSPHSBNNBPOEFSEFUJUFMA;JDIUCBBS Betrokken’ met verschillende presentaties, lezingen en een politiek debat. De dag is goed tot zeer goed beoordeeld door de aanwezigen: de vrijwilligers gaven de dag gemiddeld een 8,2.
Economische waarde vrijwilligers Vrijwilligerswerk wordt niet betaald en is tegelijkertijd onbetaalbaar. Op basis van een aantal gegevens is het mogelijk een berekening te maken van de maatschappelijke waarde van de inzet van onze vrijwilligers in 2010: Aantal vrijwilligers Alzheimer Nederland (*) Aantal uren inzet per week (**) Aantal uren inzet x aantal vrijwilligers 9XFLFOQFSKBBS 9ħ Totale maatschappelijke waarde
5.050 4,5 uur 22.725 ħ € 5.226.750
(*) uitgezonderd collectanten (**) cijfers Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (***) gebaseerd op gangbare vergoeding voor informeel werk Bij deze cijfers is geen rekening gehouden met de economische effecten van het zich ontwikkelen van vrijwilligers, de gezondheidswinst voor de doelgroep en de economische waarde van het onderhouden van sociaal kapitaal en vertrouwen.
INGE STAPELBROEK, ECHTGENOTE VAN GEERT: ‘WE HEBBEN VANAF HET BEGIN GEEN GEHEIM VAN DE ZIEKTE GEMAAKT. DAT MAAKT HET LEVEN MAKKELIJKER. ALS GEERT DE WEG KWIJTRAAKT, KUNNEN BUREN OF VRIENDEN HEM NAAR HUIS BRENGEN. DIE GEDACHTE STELT MIJ GERUST’ JAARVERSLAG 2010 | 43
Organogram Alzheimer Nederland
Raad van Toezicht
Raad van Bestuur
International Scientific Forum
Alzheimerraad
Directeur Onderzoek & Beleid
Intern controller
Vrijwilligersbeleid
Personeel & Organisatie
Financiële administratie
Ondersteuning
Belangenbehartiging & Zorgvernieuwing
Hulp & Informatie
Fondsenwerving & Communicatie
Team Communicatie
+ Landelijke Vrijwilligers
Legenda: Vrijwilligers Directie Staf
+ Afdelingsbesturen + Vrijwilligers
Secties Adviesorganen
44 | ALZHEIMER NEDERLAND
+ Landelijke Vrijwilligers
Team Collecte
+ Coördinatoren Collecte + Organisatoren Collecte + Collectanten
ONZE ORGANISATIE EN MENSEN
3.2 Medewerkers Alzheimer Nederland is een middelgroot gezondheidsfonds. De medewerkers werken in diverse secties: Hulp & Informatie, Belangenbehartiging & Zorgvernieuwing, Onderzoek #FMFJEFO'POETFOXFSWJOH$PNNVOJDBUJF;JKXPSEFOPOEFSTUFVOEEPPSEFTFDUJF Ondersteuning en stafmedewerkers op het gebied van personeel en organisatie, financiële administratie en het vrijwilligersbeleid. Op 31 december 2010 bestond ons personeelsbestand uit 55 vaste medewerkers, verdeeld over 42,3 fte. Daarnaast is ook in 2010 gebruik gemaakt van de inzet van tijdelijk personeel voor vervanging bij ziekte of voor het opvangen van piekmomenten. Al onze medewerkers verrichten hun werkzaamheden met passie en enthousiasme. Het ziekteverzuimpercentage (exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof) kwam in 2010 uit op 6,1 procent. Het verzuimpercentage in 2009 was 7,2 procent, daarmee is een daling van 0,9 procentpunt gerealiseerd. Binnen Alzheimer Nederland wordt het personeelsbeleid uitgezet door de stafafdeling Personeel & Organisatie (P&O). De uitvoering is belegd in de lijn. Naast de taken op het gebied van in-, door- en uitstroom, hield P&O zich in het boekjaar 2010 ook bezig met de projecten ziekteverzuim, vitaliteitsbeleid, opleidingsplan, arbeidsomstandighedenbeleid en werving en selectie voor zowel uitbreiding als vervanging van functies.
Vitaliteitsbeleid We willen graag een positieve bijdrage leveren aan het welzijn, de gezondheid en vitaliteit van onze medewerkers. Daarnaast willen we een creatief werkklimaat bevorderen en persoonlijke ontwikkeling stimuleren. Met dit uitgangspunt introduceerden we in 2010 de VitaalVoucher; een set van 12 ontwikkelmodulen, gericht op vitaliteit en persoonlijke ontwikkeling. Een greep uit de keuzemogelijkheden: strippenkaart voor een coach, talentoriëntatie, conflicthantering, fitpas, yoga op de werkvloer, gezond koken en creatief schilderen. Daarnaast hebben we een fruitmand geïntroduceerd, die wekelijks wordt gevuld met vers fruit. Ook is er maandelijks een gezamenlijke lunch.
Het totale personeelsbestand in cijfers:
31
procent is man
69
procent is vrouw
44,9
jaar gemiddelde leeftijd
83,6
procent werkt parttime (<38 uur per week)
16,4
procent werkt fulltime
11
nieuwe medewerkers
4
medewerkers vertrokken
Ondernemingsraad (OR) Alzheimer Nederland heeft een ondernemingsraad (OR), die een goede afspiegeling is van haar medewerkers. De raad bestaat uit een voorzitter, vicevoorzitter, eerste en tweede secretaris. Vanaf 1 september 2010 is er een vacature binnen de OR. De OR en de directie vergaderen periodiek over zaken die medewerkers en de organisatie betreffen. Ook is er 2 keer een achterbanraadpleging geweest. De OR gaf in 2010 onder andere haar instemming over de verlenging van het contract met de arbodienst, de VitaalVoucher en de bepaling van brugdagen.
JAARVERSLAG 2010 | 45
3.3 Bestuur en Raad van Toezicht Verantwoordingsverklaring Met deze verklaring wil de Raad van Toezicht van Alzheimer Nederland verantwoording BnFHHFOPWFSIBBSQSJODJQFTWBOHPFECFTUVVS$POGPSNIFUSFHMFNFOU$#'LFVSEJFOFO in deze verklaring de navolgende principes geregeld te zijn: t0OEFSTDIFJEEFGVODUJFTUPF[JDIUIPVEFO CFTUVSFOFOVJUWPFSFO t0QUJNBMJTFFSEFFʹFDUJWJUFJUFOFʺDJFODZWBOCFTUFEJOHFO t0QUJNBMJTFFSEFPNHBOHNFUCFMBOHIFCCFOEFO
Toezicht houden en besturen Alzheimer Nederland kent een Raad van Toezichtmodel. De algemeen directeur is bestuurder. In de door de Raad van Toezicht vastgestelde reglementen Raad van Toezicht en reglement Raad van Bestuur is omschreven welke besluiten de bestuurder rechtsgeldig kan nemen en welke besluiten de Raad van Toezicht moet goedkeuren. Dat zijn de volgende zaken: t(PFELFVSFOWBOIFUKBBSQMBO IFUNFFSKBSFOQMBOFOIFUCFESJKGTQMBO JODMVTJFGEF bijbehorende begroting en de daarvoor benodigde investeringen; t(PFELFVSFOWBOEFKBBSSFLFOJOHFOIFUKBBSWFSTMBH t7BTUTUFMMFOFOHPFELFVSFOWBOXJK[JHJOHFOWBOIFUSFHMFNFOU3BBEWBO#FTUVVS t(PFELFVSFOWBOIFUBSCFJETWPPSXBBSEFOCFMFJE t(PFELFVSFOWBOTBNFOXFSLJOHNFUEFSEFOPQCBTJTWBOFFO samenwerkingsovereenkomst; t,FV[FWBOEFBDDPVOUBOU
Samenstelling toezichthoudend orgaan Bij mutaties in de Raad van Toezicht wordt op grond van de samenstelling, een profielschets en een analyse van voor Alzheimer Nederland belangrijke ontwikkelingen, besloten tot het werven en selecteren van een nieuw lid. De Raad van Toezicht bestaat uit ten minste vijf personen. Iemand is voor vier jaar lid en kan één keer worden herbenoemd. Leden van de Raad van Toezicht vervullen hun functie onbezoldigd. Ook hebben leden van de Raad van Toezicht en de bestuurder geen zakelijke relaties met Alzheimer Nederland, zodat er geen sprake is of kan zijn van belangenverstrengeling.
Evaluatie bestuurder +BBSMJKLTIPVEUEFWPPS[JUUFSWBOEF3BBEWBO5PF[JDIUFFOCFPPSEFMJOHTFO functioneringsgesprek met de bestuurder. Zonodig wordt naar aanleiding van dit gesprek een wijziging in de bezoldiging van de bestuurder aangebracht. Daarnaast worden specifieke afspraken gemaakt voor het nieuwe jaar.
Evaluatie Raad van Toezicht Aan het begin van elk jaar vindt er een besloten vergadering plaats en wordt het functioneren van de leden geëvalueerd.
Besteding van middelen Door het goedkeuren van het meerjarenplan en meerjarenbegroting en de daaruit voortvloeiende jaarplannen en begrotingen geeft de Raad van Toezicht richting aan de doelstellingen van Alzheimer Nederland. Het monitoren en evalueren van de uitvoering van activiteiten vindt plaats door een kritische beoordeling van de beleidsagenda. Wat betreft de interne processen steunt de Raad van Toezicht in belangrijke mate op de bevindingen van de accountant en de gesprekken met de bestuurder binnen de financiële commissie. Verbeterpunten worden in de vergaderingen behandeld en followup wordt gemonitord. 46 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ORGANISATIE EN MENSEN
Relaties met belanghebbenden De achterban van Alzheimer Nederland bestaat in Nederland uit vier doelgroepen: mensen met dementie en hun naaste omgeving, particulieren (algemeen publiek en donateurs), vrijwilligers en bedrijven. Daarnaast onderhoudt Alzheimer Nederland financiële relaties met uiteenlopende fondsen en enkele loterijen. Om de verschillende belanghebbenden goed te informeren, biedt Alzheimer Nederland naast algemene informatie ook maatwerkrapportages aan per doelgroep. De inhoudelijke en financiële rapportages worden daarbij aangepast naar de behoeften en wensen van de belanghebbenden. De informatieverstrekking vindt onder meer plaats via de website, (digitale) nieuwsbrieven, persberichten, kwartaalmagazine en jaarverslag. Ook is er tijdens zogenaamde regio-overleggen systematische raadpleging van de regionaal actieve vrijwilligers die zo hun wensen aan de directie/bestuurder kenbaar kunnen maken. In het geval van klachten, kent Alzheimer Nederland een zorgvuldig vastgelegde klachtenprocedure en -registratie. Door ondertekening van deze verklaring bevestigt de Raad van Toezicht dat gedurende het verslagjaar 2010 invulling is gegeven aan de principes zoals deze hierboven zijn uitgewerkt.
(FUFLFOEPQBQSJMEPPSEF3BBEWBO5PF[JDIU
AD ADRIAANSEN TRAD IN 2010 AF ALS VOORZITTER VAN DE RAAD VAN TOEZICHT. ‘IN DE TWAALF JAAR DAT IK IN HET BESTUUR ZAT, HEBBEN WE ALLES ALTIJD OPEN EN EERLIJK GEDEELD. IEDEREEN WAS HIER OM IETS TE DOEN TEGEN DEZE ROTZIEKTE EN MENSEN MET DEMENTIE EN HUN NAASTEN EEN IETS MAKKELIJKER LEVEN TE GEVEN’ JAARVERSLAG 2010 | 47
Samenstelling Raad van Toezicht en Raad van Bestuur
Raad van Toezicht
Jaar van aantreden
De heer drs. A. Adriaansen Voorzitter (afgetreden okt. 2010)
1998
Einde 1e termijn
Jaar van aftreden
2002
2010
De heer mr. P. Westbroek Vicevoorzitter en waarnemend voorzitter (vanaf okt. 2010) 2002 2006
2010(*)
Mevrouw M.J.A. van der Hoeven** Vicevoorzitter (vanaf december 2010) 2010
2014
2018
Mevrouw drs. J.G. Eerenberg lid
2007
2011(*)
Mevrouw drs. G.J.M. van den Maagdenberg lid 2008
2012
2016
De heer prof. dr. H.A. Büller lid
2009
2013
2017
De heer R. Drost lid
2010
2014
2018
2003
* In verband met het vertrek van leden van de Raad van Toezicht in 2010-2011 (waaronder de voorzitter) en de continuïteit van de Raad, zijn de termijnen van dhr. P. Westbroek en mevr. J.G. Eerenberg uitgebreid tot vervanging is gevonden. ** In 2011 is mevr. M.J.A. van der Hoeven voorzitter van de Raad van Toezicht. In 2010 bedroeg de aan de leden van de Raad van Toezicht betaalde vergoeding nihil.
MARIA VAN DER HOEVEN, WERD IN 2010 VICEVOORZITTER VAN DE RAAD VAN TOEZICHT. ‘GOEDE DOELEN BENADEREN MIJ VAAK MET DE VRAAG OF IK AMBASSADEUR WIL WORDEN. IK HEB GEKOZEN VOOR DATGENE WAARVAN IK DENK DAT HET ’T HARDST NODIG IS. EN ER IS NOG VEEL ONBEKENDHEID OVER DEMENTIE EN DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER’ 48 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ORGANISATIE EN MENSEN
Achtergrondinformatie leden Raad van Toezicht t De heer drs. A. Adriaansen gepensioneerd Relevante nevenfuncties: t-JE3BBEWBO"EWJFTWBO$PMMFHFWPPS;PSHWFS[FLFSJOHFO t%FIFFS18FTUCSPFL gepensioneerd Relevante nevenfuncties: t(FFO t.FWSPVX.+"WBOEFS)PFWFO directeur Internationaal Energie Agentschap (per 1 september 2011) Relevante nevenfuncties: t(FFO t%FIFFSQSPGES)"#àMMFS hoogleraar kindergeneeskunde en voorzitter Raad van Bestuur van het Erasmus MC te Rotterdam Relevante nevenfuncties: t-JE3BBEWBO5PF[JDIU$#0 t#FTUVVSTMJE8JMMFN),SÚHFS t7PPS[JUUFS4UJDIUJOH4QFDJBM,JET t#FTUVVSTMJE7JMMB;FCSB t-JE4UVVSHSPFQ8FFTHFOFFTNJEEFMFO t7PPS[JUUFS4UJDIUJOH"SUTFOWPPS,JOEFSFO t-JE3BBEWBO5PF[JDIU$IJFG.BSLFUJOH0ʺDF3PUUFSEBN t#FTUVVSTMJE4UJDIUJOH&SBTNVT.$7SJFOEFOGPOET t#FTUVVSTMJE4UJDIUJOH0QESBDIUFOCBOL t#FTUVVSTMJE%BOJFMEFO)PFE4UJDIUJOH t.FWSPVXEST+(&FSFOCFSH neuroloog en medisch manager zorgeenheid Geriatrie in het TweeSteden ziekenhuis te Tilburg Relevante nevenfuncties: t-JE1SPHSBNNBSBBE;PSHWFSOJFVXJOH1TZDIPHFSJBUSJFQSPWJODJF/PPSE#SBCBOU t-JE"EWJFTSBBE%FNFOUJF0OEFSTUFVOJOHFO5SBJOJOHTDFOUSVN %05 .JEEFO#SBCBOU t-JE1MBUGPSN%FNFOUJF8BBMXJKL t.FWSPVXEST(+.WBOEFO.BBHEFOCFSH lid Raad van Bestuur van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam Relevante nevenfunctie: t-JE3BBEWBO5PF[JDIUWBOEF4UJDIUJOH#FSPFQT0QMFJEJOH)VJTBSUTFO 4#0)
t%FIFFS3%SPTU Chief Financial Officer for Liberty Global’s European Broadband Operations Relevante nevenfuncties: t-JE$PNJUÏWBOBBOCFWFMJOH8FOTTUJDIUJOH%F0QQFQQFS t#VTJOFTTBNCBTTBEPS8BSDIJME
JAARVERSLAG 2010 | 49
Achtergrondinformatie Raad van Bestuur t.FWSPVX(+#SPFLFNB algemeen directeur/bestuurder Relevantie nevenfuncties: t&YBNFODPNNJTTJFPQMFJEJOH/('# t1MBUGPSNNJOJTUFSJF784A-BOHEVSJHF;PSH t#FTUVVS4UJDIUJOH4BNFOXFSLFOEF(F[POEIFJETGPOETFO Deze nevenfuncties sluiten aan bij het werk voor een goed doel. Kennis die gedurende deze activiteiten wordt opgedaan, komt ten goede aan het werk als algemeen directeur/ bestuurder.
Beloning algemeen directeur/bestuurder De Raad van Toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgelegd. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt Alzheimer Nederland de Adviesregeling Beloning Directeuren van (PFEF%PFMFOWBO7'*FOEF$PEF8JKʹFMT www.vfi.nl). De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. De weging van de situatie bij Alzheimer Nederland vond plaats door de Raad van Toezicht. Dit leidde tot een zogenaamde BSD-score van 455 punten met een maximaal jaarinkomen (inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering) van € 124.233 (1 fte/12 maanden). De hoogte en samenstelling van de bezoldiging wordt in de jaarrekening nader uitgelegd in de toelichting op de staat van baten en lasten.
Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht vergaderde vijf keer in 2010. De belangrijkste besluiten betroffen: t#FTQSFLJOHFOHPFELFVSJOHKBBSWFSTMBHFOKBBSSFLFOJOH t&WBMVBUJFGVODUJPOFSFOEJSFDUFVSFO3BBEWBO5PF[JDIU t(PFELFVSJOHCFHSPUJOH t(PFELFVSJOHKBBSQMBOFOPQ[FUCFMFJETBHFOEB t.POJUPSJOHWPPSUHBOHEPFMTUFMMJOHFOKBBSQMBO t(PFELFVSJOHWPPSCFSFJEJOH"M[IFJNFS$FOUSVN3PUUFSEBN t(PFELFVSJOHQMBOA3FHJPOBMF[JDIUCBBSIFJEBGEFMJOHFO t(PFELFVSJOHCFTUFEJOHTWPPSTUFMUPFLPNTUJHFTBNFOXFSLJOHGPOETFOXFSWJOH t.b.v. Alzheimer Centra i.s.m. Alzheimer Nederland) t*OTUFNNJOHNFUCFOPFNJOHOJFVXFMFEFO3BBEWBO5PF[JDIUWPPS NFWSPVX.+"WBOEFS)PFWFOFOEFIFFS3%SPTU
Verslag algemeen directeur/bestuurder *OIFFGUEFBMHFNFFOEJSFDUFVSCFTUVVSEFS(FB#SPFLFNBJOOBVXPWFSMFHNFUIFU managementteam van Alzheimer Nederland, naast het bespreken over de voortgang van jaarplan en begroting, besluiten genomen over de volgende onderwerpen: t.BOBHFNFOUSBQQPSUBHFT t1PTJUJPOFSJOHTUSBKFDU t&YUSBCVEHFUBGEFMJOHFOWPPSSFHJPOBMF[JDIUCBBSIFJE t3FHJPJOEFMJOH t7BDBUVSFTFOQFSTPOFFMTCFTUBOE t0QTUFMMFOKBBSQMBOOFO t1VCMJFLTTFSWJDF t8FCTJUF t#FMFJECVSFBVWSJKXJMMJHFST
50 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ORGANISATIE EN MENSEN
Alzheimerraad Maatschappelijk adviesorgaan, dat op verzoek en/of uit eigen beweging, strategisch advies geeft aan het bestuur van Alzheimer Nederland over het vast te stellen beleid.
Belangrijke aandachtsgebieden t%FNFOUJFFOTBNFOMFWJOH t.BBUTDIBQQJKFOXFUFOTDIBQ
Samenstelling t)FSSF,JOHNB WPPS[JUUFS
voorzitter Raad van Bestuur Medisch Spectrum Twente t&FG#SPVXFST journalist t'MPSJT%FDLFST voorzitter Raad van Bestuur F. van Lanschot Bankiers t)FMFFO%VQVJT Eerste Kamerlid (VVD) t&SJL7BSXJKL executive vice-president Air France-KLM t&FMLFWBOEFS7FFO Tweede Kamerlid (PvdA) t1IJMJQ4DIFMUFOT directeur Alzheimercentrum VUmc De Alzheimerraad wordt ondersteund door ambtelijk secretaris Caroline Kielstra
International Scientific Forum )FU*OUFSOBUJPOBM4DJFOUJmD'PSVN *4' JTJOPQHFSJDIU)FU*4'BEWJTFFSUEF algemeen directeur/bestuurder van Alzheimer Nederland over relevante ontwikkelingen in het wetenschappelijk onderzoek naar dementie en het beoordelen van subsidiewaardigheid van onderzoeksvoorstellen. Prof. dr. Marcel Olde Rikkert, klinisch geriater aan het UMC St Radboud en coördinator van IFU"M[IFJNFS$FOUSVN/JKNFHFO JTWPPS[JUUFSWBOIFU*4'%FPWFSJHFMFEFO[JKO t-VU['SÚIMJDI %VJUTMBOE
t4UFWF*MMJʹF &OHFMBOE
t*BO.D,FJUI &OHFMBOE
t.JLF/PMBO &OHFMBOE
t1IJMJQ4DIFMUFOT /FEFSMBOE
t'SBOT7FSIFZ /FEFSMBOE
t.ZSSB7FSOPPJK%BTTFO /FEFSMBOE
t#FOHU8JOCMBE ;XFEFO
t(VOIJME8BMEFNBS %FOFNBSLFO
t#PC8PPET 8BMFT
LEO VAN GINKEL (61) HEEFT DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER. ‘HET HOREN VAN DE DIAGNOSE WAS NIET FIJN, MAAR IK BLIJF POSITIEF. IK WEET WAT HET IS, DEMENTIE. MIJN OUDERS HADDEN HET OOK. IK HOOP ALLEEN DAT VRIENDEN EN FAMILIE HET STRAKS NIET TE LASTIG GAAN VINDEN EN OP BEZOEK BLIJVEN KOMEN’ JAARVERSLAG 2010 | 51
3.4 Samenwerkingsverbanden We kunnen onze ambities niet alleen verwezenlijken. Daarom werken we zowel nationaal als internationaal samen met andere partijen.
Nationaal t"DUJ[ Landelijke koepelorganisatie van zorgondernemers
t"M[IFJNFS$FOUSB t"SHPT;PSHHSPFQ t-BOEFMJKLFDBNQBHOF/BMBUFO 4BNFOXFSLJOHTWFSCBOEWBOHPFEFEPFMFOPSHBOJTBUJFTNFUIFU$#'LFVSNFSL op het gebied van nalaten
t$FOUSBBM#VSFBV'POETFOXFSWJOH $#'
Onafhankelijke stichting die toezicht houdt op de inzameling van geld voor goede doelen
t$40 %FLPFQFMWBOPVEFSFOPSHBOJTBUJFT1$0# 6OJF,#0 /00.FO/70(
t%VUDI%JBMPHVF.BSLFUJOH"TTPDJBUJPO %%."
Branchevereniging voor dialoogmarketing
t4UJDIUJOH(FSJBOU Biedt innoverende hulp aan mensen met dementie thuis en aan hun familie
t(FSJPO Opleidingsinstituut van het VUmc voor professionals in de ouderenzorg
t)BBHTF)PHFTDIPPM MFDUPSBBU1TZDIPHFSJBUSJF t)PHFTDIPPM6USFDIU ,FOOJTDFOUSVN*OOPWBUJFWBO;PSHWFSMFOJOH t*EFPO Kennis- en innovatiecentrum voor dementieprofessionals
t*OOPWBUJFLSJOH%FNFOUJF *%Ï
t.FOUPSTDIBQ/FUXFSL/FEFSMBOE t/FEFSMBOETF1BUJÑOUFOFO$POTVNFOUFO'FEFSBUJF /1$'
Koepelorganisatie van verschillende patiëntenverenigingen
t4UBBUTCPTCFIFFS t4UJDIUJOH$PMMFDUFQMBO $PÚSEJOFFSUEFOBUJPOBMFDPMMFDUFXFLFOWBOEFHPFEFEPFMFONFUFFO$#'LFVS
52 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE ORGANISATIE EN MENSEN
t4BNFOXFSLFOEF(F[POEIFJETGPOETFO 4(' WBOEF7FSFOJHJOHWPPS Fondsenwervende Instellingen (VFI) 4BNFOXFSLJOHTWFSCBOEWBOHF[POEIFJETGPOETFO4('CJFEUFFOQMBUGPSNWPPS kennisdeling en levert vaak nuttige contacten op om ook inhoudelijk te kunnen samenwerken
tIFUWBLBOUJFCVSFBVOM t7JMBOT Kenniscentrum voor langdurige zorg
t7SJFOEFO-PUFSJK Alzheimer Nederland is één van de beneficianten van de VriendenLoterij (voorheen Sponsor Bingo Loterij) en ontvangt jaarlijks een uitkering uit het vrij besteedbare deel van de afdracht van de VriendenLoterij
t4UJDIUJOH,VOTUFO%FNFOUJF t4UVVSHSPFQ5PFLPNTU.FEJTDIF0VEFSFO[PSH t7FSFOJHJOHWPPS'POETFOXFSWFOEF*OTUFMMJOHFO 7'*
Branchevereniging, behartigt de belangen van fondsen die middelen werven onder het Nederlandse publiek
t;PSHWFS[FLFSBBST/FEFSMBOE Koepelorganisatie van alle Nederlandse zorgverzekeraars
Internationaal Alzheimer’s Disease International (ADI) Internationale alzheimerorganisatie, waarbinnen het accent ligt op de gezamenlijke belangenbehartiging en onderlinge kennisdeling. %FKBBSMJKLTFDPOGFSFOUJFWBO"%*WPOEJOQMBBUTJO5IFTTBMPOJLJ (SJFLFOMBOE Tijdens dit congres werd de website ‘Dementie de Baas’ uitgeroepen tot meest veelbelovende psyschosociale interventie bij dementie (zie pagina 32 voor meer informatie over ‘Dementie de Baas’). De prijs, een bedrag van € 7.000, zal worden gebruikt voor het ontwikkelen van een internationale demoversie van ‘Dementie de Baas’, zodat ook andere landen het initiatief kunnen overnemen. We leverden een bijdrage aan de Alzheimer University in Londen, bezocht door vertegenwoordigers uit diverse landen. Een ander wapenfeit van ADI in 2010 was de publicatie van het ‘World Alzheimer Report 2010’. Hierin werd een beeld geschetst van de economische gevolgen van dementie en de verwachte stijging daarvan als gevolg van het toenemend aantal mensen dat wereldwijd aan dementie lijdt. Alzheimer Nederland verleende haar medewerking aan het samenstellen van het rapport.
Alzheimer Europe Koepelorganisatie van Europese alzheimerorganisaties. Alzheimer Europe is vooral actief op het gebied van belangenbehartiging op Europees niveau. Ook deze organisatie organiseert jaarlijks een bijeenkomst om aangesloten leden in de gelegenheid kennis en ervaringen uit te wisselen. In 2010 werd deze bijeenkomst gehouden in Luxemburg.
JAARVERSLAG 2010 | 53
4
Onze financiën
BLIK OP ALZHEIMER
Henny Dinkeloo (75) heeft de ziekte van Alzheimer. Haar man Map is mantelzorger.
‘Laatst wist Henny niet meer hoe ze uit de auto moest komen. We zijn daar wel tien minuten mee bezig geweest en hebben er samen smakelijk om gelachen’ JAARVERSLAG 2010 | 55
Baten en lasten Onderstaand een overzicht van de baten en lasten van 2010. Ter vergelijking vermelden we ook de gegevens van 2009.
2009
2010
Totale inkomsten in euro’s
10.018.439
10.215.476
Collecte Donaties en mailingacties (JGUFOFOTDIFOLJOHFO Nalatenschappen Overige acties Verkoop goederen Overige baten en acties (excl. interest) Overige bijdragen Baten uit acties van derden Subsidies overheden en anderen Baten uit beleggingen (incl. rente)
1.556.650 3.017.625 2.058.690 151.160 88.258 47.165 1.613.000 200.000 756.396 17.270
1.631.817 3.187.221 2.631.750 195.453 85.679 45.675 270.002 500.000 843.159 51.162
2009
2010
Totale uitgaven in euro’s
8.639.982
8.874.002
Totaal besteed aan doelstellingen Bepalend in beeldvorming Leidend in voorlichting Nabij in hulp Duidelijk in belangenbehartiging Regisserend in onderzoek
6.750.535 1.177.462 1.254.050 1.267.564 978.958 2.072.501
6.774.486 1.328.424 1.635.501 1.303.060 1.106.046 1.401.455
1.351.331 11.546 526.570
1.545.812 19.782 533.922
Kosten eigen fondsenwerving kosten acties van derden Kosten beheer en administratie
Toevoeging reserves en fondsen
2009
2010
1.378.457
1.341.474
4.1 Resultaatontwikkeling Alzheimer Nederland sluit 2010 af met een voordelig resultaat van € 1.341.474. De totale opbrengsten zijn € 2.020.476 (24,7 procent) hoger dan begroot en met bijna 2 procent gestegen ten opzichte van het jaar 2009. In 2010 besteedden we € 6.774.486 aan onze doelstellingen. Dat was € 500.514 (6,9 procent) minder dan begroot. We besteedden € 1.565.594 aan kosten eigen fondsenwerving en acties van derden. Daarnaast gaven we € 533.922 uit aan beheer en administratie. Alzheimer Nederland verricht een belangrijk deel van de doelbestedingen zelf.
56 | ALZHEIMER NEDERLAND
ONZE FINANCIËN
4.2 Beleid ten aanzien van reserves $POGPSNEF7'*SJDIUMJKOA7FSNPHFOTOPSNFSJOH(PFEF%PFMFOCPVXU"M[IFJNFS Nederland aan haar continuïteitsreserve. Het uitgangspunt hierbij is dat de hoogte van het vrij besteedbaar vermogen voldoende moet zijn om één jaar vaste kosten te reserveren. Hierbij zijn vaste kosten gedefinieerd als 90 procent van de loon- en organisatiekosten, WFSNJOEFSENFUQSPDFOUWBOEFCFHSPUFKBBSJOLPNTUFOVJUNBDIUJHJOHFO(FCBTFFSE op deze berekening is de omvang van de gewenste continuïteitsreserve € 1.957.000. Eind 2010 was de continuïteitsreserve € 2.177.664.
4.3 Beleid van beheer van vermogen Doelstelling van het beleggingenbeleid is om de continuïteitsreserves op langere termijn te waarborgen. Daarbij hanteren we een tijdshorizon van 10 jaar en een zeer defensieve strategie. In principe beleggen we alleen in staatsobligaties. Aandelen en obligaties uit nalatenschappen verkopen we zo snel mogelijk, om te voorkomen dat we zaken doen met leveranciers die in verband worden gebracht met bijvoorbeeld discriminatie, kinderarbeid of wapenhandel. Eind 2010 was er voor een bedrag van € 93.180 in obligaties belegd.
4.4 Vorming van bestemmingsreserve Het beleid van Alzheimer Nederland is om een positief resultaat niet toe te voegen aan de algemene reserve, maar om het te bestemmen voor specifieke doelstellingen en het als zodanig direct zichtbaar te maken in het eigen vermogen. Bestemmingsreserves zijn daarbij te verdelen in 2 groepen: ! Bestemmingsreserve met als doel de beeldvorming en het bewustzijn over dementie en in het bijzonder de ziekte van Alzheimer te verbeteren (publiciteit en communicatie); ! Bestemmingsreserve met als doel kwalitatief hoogwaardig onderzoek op het gebied van dementie te stimuleren (regisserend in onderzoek). Met de Raad van Toezicht is bepaald deze bestemmingsreserves in het jaar 2011 voor een groot deel in te zetten bovenop de reguliere begroting. Omvang van de bestemmingsreserves per 31 december 2010: ! Publiciteit en communicatie € 850.000 ! Regisserend in onderzoek € 1.316.544
MARTHA VAN DEN ELSEN (76) HEEFT DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER. ‘IK KRIJG VEEL STEUN VAN MIJN KINDEREN. ZE SCHRIJVEN ALLES OP DE KALENDER’ JAARVERSLAG 2010 | 57
5
Onze toekomst
BLIK OP ALZHEIMER
De schoonmoeder van Peter Reitsema (57), heeft frontotemporale dementie.
‘Ik besloot mijn fietstocht naar Santiago de Compostella te laten sponsoren. Geld voor onderzoek blijft belangrijk’ JAARVERSLAG 2010 | 59
In 2011 is het laatste jaar van de uitvoering van de beleidsvisie ‘Strijd tegen dementie’ 2008-2011. Dit jaar starten we met het opstellen van een nieuwe beleidsvisie, die in 2012 van kracht wordt. De belangrijkste doelstellingen waarmee we in 2011 aan de slag gaan:
Bepalend in beeldvorming ! !
Er voor zorgen dat in Nederland een breder publiek bekend is met de maatschappelijke en persoonlijke impact van dementie en de ziekte van Alzheimer Er voor zorgen dat in Nederland een breder publiek bekend is met de rol die Alzheimer Nederland speelt bij het oplossen van de problematiek rondom dementie en de ziekte van Alzheimer, door te investeren in wetenschappelijk onderzoek en door hulp en informatie te bieden aan mensen met dementie en hun naasten
Leidend in voorlichting !
Mensen met dementie en hun naasten hebben 24 uur per dag toegang tot actuele en betrouwbare informatie over dementie en relevante thema’s op het terrein van wonen, welzijn, zorg, vrije tijd, rechtsbescherming en wet- en regelgeving
Nabij in hulp ! ! !
Versterking van de functie van het Alzheimer Café en de Alzheimer Theehuizen In 2011 hopen we het 200ste Alzheimer Café te openen en voorspellen we een groei van 3 Alzheimer Theehuizen Uitbreiden Alzheimer chat en forum
Duidelijk in belangenbehartiging ! ! !
Lobby, zowel op landelijk, provinciaal als gemeentelijk niveau Ontwikkeling Zorgstandaard Dementie Versterking regionale belangenbehartiging
Regisserend in onderzoek ! ! ! ! !
Verhogen van de uitgaven voor wetenschappelijk onderzoek Versterken positie als onderzoeksfinancier Samenwerking Alzheimer Centra verder uitbouwen Ontwikkeling Nationale Dementie Monitor Verzamelen van kennis en informatie ter onderbouwing van een onderzoeksprogramma op het gebied van preventie en voorlichting bij dementie
Ondernemend in fondsenwerving !
60 | ALZHEIMER NEDERLAND
Er voor zorgen dat in Nederland een breder publiek vanuit bewustwording rondom het probleem dementie bereid is Alzheimer Nederland te steunen, met geld of met tijd
ONZE TOEKOMST
Begroting 2011 2011 Totale inkomsten in euro’s
9.000.000
Donaties en giften Collecte Nalatenschappen Subsidies overheden en anderen VriendenLoterij Evenementen e.d. (acties derden) Overige acties Verkoop goederen (netto opbrengst) Overige baten en lasten (excl. interest) Baten uit beleggingen (incl. interest)
4.095.000 1.700.000 1.500.000 1.000.000 200.000 250.000 135.000 50.000 30.000 40.000
Totale uitgaven in euro’s
11.030.000
Totaal besteed aan doelstellingen Bepalend in beeldvorming Leidend in voorlichting Nabij hulp Duidelijk in belangenbehartiging Regisserend in onderzoek
8.585.000 1.550.000 1.995.000 1.445.000 1.445.000 2.150.000
Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties van derden Kosten beheer en administratie
1.800.000 45.000 600.000
Onttrekking reserves
2.030.000
2011
2011
JAARVERSLAG 2010 | 61
6
Geconsolideerde jaarrekening 2010
BLIK OP ALZHEIMER
Maart van Veen (72) heeft de ziekte van Alzheimer. Marja van Veen (66) is echtgenote en mantelzorger van Maart.
‘Maart is ‘mijn Maart’ niet meer, ik ben mijn maatje kwijt. Het verlies van geestelijk contact is het ergste’ JAARVERSLAG 2010 | 63
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 4* / 4
*+ 4!& 95952 #2 22;922:797
;949:4:797 F
;949:4:77B F
"#+ +* 2*$* + I* 4%+ 4+%+ +I* 4%+ 4+%+
#++*4%+ 4+%+
D8FBC
B< <8=
<8<
<8?:D
,+
=:8:::
=:8:::
,
?8:<<8:E>
=8=?F8E
F>8<E:
F:8C<:
! 4/ *
>8>DF8=>B
>8=CF8>=:
A5?:759><
@5757>9
!@ % // % //
=8CB8=?? >=?8F>:
=8 <8>CE8>B<
#++*4 % 4 4
?8ECD8E>E
>8B=C8>C?
"**)
#+
$ 2 2
!* 4 4*+ 4 /"
<8
<8?:>8B::
!* 4 4& 4 /"
=8BE>8E
=8<
A5?:759><
@5757>9
"**)
64 | ALZHEIMER NEDERLAND
BIJLAGE
4* / 4
*+ 4!& 95:52 #2""2+ 2" 2 2" 2+2:797
* * 2 2 2 ( $ ** + 4 4/+*+ 4 4 & 4
+*+ + % 4+ , & 4 4 % 40+ 4 4*+ 4 .*84 % 40" + "**)2.* 2 2 2 ( $222220:1
:797 F
:797 F
:77B F
<8C><8E8<ED8==< DD>8BBE =8C><8DB: EB8CDF ?B8CDB 444444=D:8::=4 E8E=<8
<8CB:8::: >8=FB8::: >EB8::: <8=::8::: <>:8::: <:8::: =:8:::
<8BBC8CB: >8:8:::4 F8:??8DD>
B::8::: E?>8
B::8::: EBB8::: :
=::8::: DBC8>FC
+* 440
* %/ 44%*
+0"44!* ! *"&440 *+ 0 + 44 &
<8>=E8?=? <8C>B8B:< <8>:>8:C: <8<:C8:?C <8?:<8?BB
<8>EB8::: <8B=B8::: <8BCB8::: <8B8:::
<8
"**)2.
2**2 ) )) 22220;1
?5@@<5
@5:@>5777
?5@>75>;>
<8B?B8E<= ?>5>B<
<8?DB8::: ?B8::: 95>:75777
<8>B<8>>< <<8B?C 95;?:5A@@
444444B>>8F==
44444444444BB:8:::
44444444B=C8BD:
-2 2)*
A5A@<577:
B5;<>5777
A5?;B5BA:
)**2222
95;<95<@<
4959>75777
95;@A5<>@
* 2 2* 2$*2 . 2$*2$ 2
*
2**2 ) )) C
/ $2.* C - 4 4 ) %42<3 - 4+ 4%+4 #++*
, 2.
2 2* -* 2220>1
# % 4++4! % # % 4++40 // 42" 494,'9++413 # % 4++40 // % 4 !0* 4 4//!+ # % 4++40 // % 41 + *"&4 &
22222222::A5<>@ 222222;:<5B;7 222222;>75777 222222???5><<
22222222>775777 22222222?>75777
22295;<95<@<
2222295;@A5<>@
JAARVERSLAG 2010 | 65
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 4* / 4
*+ 4!&
95:5952&/2"#E2
82," 2# 2 /+# 2096:1 "# "#220;6<1 822 2# ""#20>262-2 2)* 1
;2!** - )
:797
:797
; C5:;
=<5C; EE5E; B5F;
:77B 5F; CD5?; C5<;
4>4"++4 / * 44/4 4 * %4%+4 44%+40 *+4%4 4%++44 % 4 4
4%* ++4++4 4 4%+4 44& !/ &84 4 + 4%+4
4++4 +44%* ++4++4 4 8
95;52,"+#" :797 F
. *+ !*++ "%
+/ 4%+ # +/ 4+ * 4%+ 4+%+ # +/ 4% $% 4/+ * 4%+ 4+%+ ++/ 4)++ 40 *
:77B F
F
<8>?<8?D? EC8CFD <8?=E8
: =E:8::: 6<8DC<8=CF 6CD8:?C 6=8BD:
<8>DE8?BD F>8
: 6<88B:: 6FCE8?E? 6?>8:BE =8?<: 6<8BB:8EEB
!0 4 4% / # +/ 4*+* 4!* 42 3 # +/ 4&* 4!*
6=8= : <8<=>8B:: C?C8
6=>B8::: ?CD8C=F
!+ 4*! 4/ *
=>=8C=F
<8DCF8CC=
<:F8F
<8:CE8C?C
F +* 4*! 4/ * 4 4><4 /0 4=:<: +* 4*! 4/ * 4 4><4 /0 4=::F
>8>DF8=>B >8=CF8>=:
# +/ 4*! 4/ * 440 &"++
444444<:F8F
# *4 4 4&+/%
4&+/% 44 * 4%* 4 4 4/ 84 4 * / * 44 4&+/% 40 ++4! 4*! 4/ * 84%+ 4 4!+% 4!4 4%+4 4 4%+ 4 % 4"4 / 4 4 4 &+/4!4 + * 4+% 84#++ 4)++0"4
4/44!/4%+4&+/ * 4 *++% 54 )++ 4+I* 4* +54"4 44 4&+/% 4 / 8
66 | ALZHEIMER NEDERLAND
F
BIJLAGE
4* / 4
*+ 4!& 95<52 2+2/# 2 2&""#
$4 4* + 4"4 / G44* / 4
*+ 4 4 4* / 4 8 4"4 % 4 4!&84#! 40 4 44
4 * 4! 4++) 8 ,4% 4 4+ 44% / * 54) 4+%+4 4 +%+4 / 4 4% &" "488 /+* 4)++ 8 , * 4) 4% +) 4+*4 4% 0++4"H40+ 4) 4% +) 4+*4 4 +*
4"8 #$A4,#4#$, 4/+ I* 4%+ 4+%+54 44 0!&4%4 4 * **54"4 )++
4 4 4% &" " 4 4+ &4%+4 4 4 + 4 / 4* % !!4 0+
4+"% 8 #
4 4"4 )++
4 4/+&)++ 4 40+4%+4 4& 4 * 4 4><4 /0 4=:<:8 ,
4%+ 4"4 )++
4 4% &" "4 4+ &4%+4
4+)++ 4%4!+ 8 ,$
4% 4"4 )++
4 4/+* 4)++ 4 4+ &4%+4
4% 4%40++ 8 # 4 4#
+ 4 4*+ 4) 4 & 4++4 4"++4)++4 4"4++8 + 4 4+*+ + 4) 4+*4 0 4% +) 4+*4 4/%+40 !)0++4 4/ 4 & 4&+4 ) 4%+ * 8
JAARVERSLAG 2010 | 67
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 4* / 4
*+ 4!& 95>52"#"# 222 #2 22;922:797 "#+ 952* D) 2$* 2*$*
4% * 4 ! 4 40 &"++4&+4+*4%*4) 4)
% G #$ *6 !- ) J
-*4 J
+ . (4 J
"**)
44444444444444444?F?8BFE4 44444444444444444>DE8:FE4 2222222222222222299?5>772
444444>BD8B>E4 444444>:D8DED4 2222222292
44444444444<>C8EB=4 44444444444<:?8DB=4 2222222222222;:59772
44444444FEE8FEE4 44444444DF:8C>D4 222222229BA5;>92
444444444444444444<<8B??4 444444444444444444>?8>??4 222222222222222224::5A772
44444444BB8B:=4 44444444>D8?B>4 222222229A57
44444444444448F::4 22222222222249<5B772
4444444444CD8:?C4 4444444444EC8CFD4 2222222249B5?>92
;92 -. 2:797 , &"644% %++ " !/!*+ % 4+"%
44444444444444444B:C8=4 44444444444444444?<=8??=4
444444?<>8:?:4 444444>?B8=?:4
44444444444<>C8EB=4 44444444444<
44444<8:BC8:>?4 44444444EDD8>>?4
%(**
222222222222222222B;5@772
22222222?@5A772
22222222222229@5:772
222222229@A5@772
=:;6>:;
>>;
<:;6<=5B;
92!* *2:797 , &"644% %++ " !/!*+ % 4+"% %(** 2 * 2:797 $% "%
!$ *
:52*D) 2$* 2*$*
J
;949:4:797 2F
;949:4:77B 2F
4444444444444B?8?BC4 44444444444EE>8B::4
4444444444B?8?BC4 44444<88B::4
44444444444F>D8FBC4 , 4!4+*+ + 4 40 ++4%** 4!4* 4++42 4++4* / 4
*+ 4% 0 34 54 4"4++ !4+*+ + 4%+4 8
44444<8=
4 44+*4%*4 0!) G , 4!4+*+ + , 4,4 4!4 4%+4 "
, 4,4 4!4 4 " 4% 4
40 &&4 44 4%+ 40" + 4!4 4%+4
4/ 4 4,4 4 * 4+8 4 /"4)++0 4 40" + 4) 4%+ 40 *++4 4 4=:<=44 4/ 4=:8
68 | ALZHEIMER NEDERLAND
BIJLAGE
;52+*
;949:4:797 2F
,+ 4%40 "%
;949:4:77B 2F
=:8:::
=:8:::
>:8DF? <88F=E8<
>8:D> <8?C =8
?8:<<8:E>
=8=?F8E
=8FC?8FFF ==F8::: =?D8C=: ?EC8B::
<8D>C8E
>8F=E8<
=8
EB8B:: :
<=<8>E< B8F>=
FF8:>C <8<=?8EBB <8CBB8C:E
<8?>C8CE>
=8FC?8FFF
<8D>C8E
<52+ 0 ! 1++0// ,!0 ++* 4&
4 4%+ 40 + % 0 *+
4 4%+ 40 +
+*+ + "
4 4%+ 4!0 % 4% 4
+*+ + 4+*+ + 4"4+*4%*4 4% * G # 4=::C # 4=::D # 4=::E # 4=::F # 4=:<:
$4 4&+ 4%+4 4% 444 4)++ 4 40+*+ +!/4><4 /0 4=:<:
4% 4%+4J44>>D8D=?4 / 42=::FH44J4
JAARVERSLAG 2010 | 69
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik
>52 4 44+*4%*4 4 G
;949:4:797 2F2
;949:4:77B 2F2
* 0*+
6 F>8<E:
6 F:8C<:
&)++ 4 4><4 /0
F>8<E:
F:8C<:
4/!+ 44 40 * 4 ! 4 40 &"++4&+4+*4%*4
4) G &)++ 4 4<4"+!+4=:<: +* 4++& 494% & - % ** 4 4 44 !**
F:8C<: 6 =8BD:
&)++ 4 4><4 /0 4=:<:
F>8<E:
,4
4 + 4%+4 4 !*++4!40 * 4% )" 4)"4!4++40*+ " 4<>4%+4 "++ & 8
;949:4:797 2F
;949:4:77B 2F
?52 2- ) +& 4 -+
>8>DE8?:: 444444444444444444E>B4
>8=CE8=>> <:ED
>8>DF8=>B
>8=CF8>=:
- +* '*/4=:<:40 ++4 4
4& +* 40"4 4+00+&4 4 4%+4J4=::8:::8 *4 & 4"4 * 4 4% + 4%+G ! 4 4 &/ 4% +H % 4 4 4 4 4+& 4%+4 4% 4 4 4!4% & %
&/ H ! 4 4 &/ 4%+ 8 +& ** 4 * / * 4"4%"4
/0++8
70 | ALZHEIMER NEDERLAND
BIJLAGE
#+ ;949:4:77B 2F
* :797
;949:4:797 2F
444=84 444<8>CE8>B<4 4444444444444446444
44444444444444 44444444444>=?8F>:4
44444=8CB8=??4 44444444>=?8F>:4
444>8B=C8>C?4
44444444<8>?<8?D?4
44444?8ECD8E>E4
@52 $ 2 2
4++*4%+4 4 % 4 4 4
44+*4%*4)&& * G !@ % // % //
= $ 4!@ % 440 * 4+*40! 40"4 %+** 4&/ 44% )+ 4!+% 8 4/%+4%+4 4!@ % 44 & * 4++4 4/%+4%+4 4%+ 4& 42
*4 83
4 4
*4%+4 4&/ 4 & * 4++4/+ 4 8 0"4"4 4%+ 4& 4
4+*4F:;4%+4 4*64 4++ & 4 4 4&/ 4 4E:;4%+4 "++&/ 4!4/+ 8 (++*"&4) 40 & & 44 % 4 4/%+4%+4 4 % 4++*!4/ 4 4 ++ ) & *"& 4)&& * 40 * / 4
*+ 84 40+4%+4 4!&/ 4=:<:44 4//+* 4/%+4%+4 4! % 40 ++* 4 4J4<8FBD8:::8 4 4 4/%+4%+4 4% * 4) 4
4%"%+*4%+4 4! % 4 4 !!4 +8 4/!+ 44 4% *+"++44+*4%*4 0!) G '4 !*++0 // !+ 40 // %
:4
#++*4/!+ 40 &"++
:77B F
!0* 4 4//!+ 44 & + 4+%+
44444444444EB:8:::4 44444444<8>
44444444B::8:::4 44444444CB:8:::4 44444444=<E8>B<4
+ 4 4><4 /0 4=:<:
44444444=8>CB8=??4
44444<8>CE8>B<4
-- $
!0* 4 4//!+ 40 // % 44 %/ 4 4 4 4 4+)+ 4%+4 & 4* / 4 4% 0 844 4 4&/ 4 +4% )+4&4
40 +4%+4J4>B:8:::4) 4 % ++4 4 % 84$4 40 &"++4=:<<4+*4
40 *+"&4
*4%+4 4 % 4) 4 4 40 % 4%+4 4 * **8 44 & 40 // % 44 %/ 4 4
4/!* 4 40 ) & ** 4%+4&)+*+ 4 )++ 4) + *"&4 &4++4 4 & 4* / 84,+!4 4 % 4 !*++4=:<:44
40 +4%+ J4CCC8B??4 % 4++4 4 % 84$4 40 4=:<<44 & 4 ! 4/ 4
4++ *"& 4 .+40 4 *+ 4%+4 40 // % 8 + 4+%+ 4 4 / 40 + 4 00 4%** 40 &&4 4 +4
*4%+4 4% / 4 +44%+ * 4 40 "/ * 4 4 +& *"&4"4%4 40 "% 8 4 % 44 +4&4 4&)+* 4+*4
4 % 4+ 4+%+8 4 % 4/!
4/ 4 4+++54+"% 4 4 )++ 4%+4/+
*4%+ 4+%+4 4%+ 8
JAARVERSLAG 2010 | 71
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik
--
**-2 " 1 + *"&4 &4,' 1 + *"&4 &4++
*) 2949
*
*) 2;949:
4444444444444446444 4444444444444446444 4444444444444446444
44444444444:4
44444444:4
4444444444444446444
44444444444>=?8F>:4
44444444>=?8F>:4
" 40 4
4 4%4
44 40 &"++4=:<:4 +4 " 4)++%+4 4!% & 4* 44 4"+ 4=:<<4 4=:<=8 1 + *"&4 &4,'9++ 40 44 40 &"++4=:<:4%+ 4 4 &40 / 4%4 4 &4 4 4*+ 8
:797 F
:77B F
<8
<8?:>8B::
A52 ) 2 2)* 2 -! , & 4!0 4 40 % 4%+4) + *"&4 &
(+ 4)++ 4 4% & 4!0 40 &&4 00 :797 :799 :79: :79;
4444444444444444444446444 44444444444BCB8:::4 44444444444=E:8:::4 44444444444>=>8B::4
444444444444444446444 44444444B=:8:::4 44444444=E:8:::4 44444444=CF8D::4 44444444>>>8E::4
<8
<8?:>8B::
<8:F?8=EC ?C:8CC: D<<8FD? 8=F= <=>8C:?
DDC8B:= C=>8F=: ?>?8>?= <:E8DC:
=8BE>8E
=8<
B52 ) 2 2% 2 -!
4 40 +* 4!0 !
4 40 +* 4& ,+&+ * 4 4%+&+ + 4% * *+ 4 4 / 4+* 4% & % 4!*
72 | ALZHEIMER NEDERLAND
BIJLAGE
:797 F
:77B F
*+ 4 4 / 4+* 4% & G 4940 "% /
<=<8>FF =8=:B
<:E8BF?
<=>8C:?
<:E8DC:
2 2 2.*)*2.)!% 2$ ) 40+*+ +!/44
4!!+4++) 4%4 4 + 4- "*+ 4>4 4!&8 4!!+4* 444 4/ 4<4+ *4=:<=8 4% *4 4"++4%4 44* 4+4 44+*4%*G =:<BC =:<=G4J4>F8D=<42+* 4+4 4<4+ *4=:<=3 # 40 % 4%+4 4++ + 4!!%
&/44
40+&++ 4% &4 4 4+00+&4%+4J4??8>::
JAARVERSLAG 2010 | 73
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik 4* / 4
*+ 4!& 95?52"#"# 222 #2""2+ 2" 2 2" 2+2:797 :797 F
:77B F
9752+ % 2 , & 40! 4 4% 4 - 4% & 4 42<3
8FFF4
=C4
EB8CDF4
EE8=BE4
:4 =::8:::4 D:8::=4
<8B::8:::4
=D:8::=4
<8C<>8:::4
4+4%+4 4% *+"++4=:<:4"4 4!% & 4% +) 4 4 4& 4 ) % 9952$ 2.! * %+ 40" + 4,4 4 %+ 40" + 4 !+ % 40" +
<<>8:::4
4%+ 40" + 4%+4 4 4 !+40 4
4% *
40" + 4%4 4 " 47!&+4 / 0 * %4 /
784+ +!/4%+4 4 " 44"!*4=:<:54 +!/4%+4 4 " 44"!*4=:<>8 9:52* 2 2* 2$*2 44 "
B::8:::
=::8:::
<<:
<8CD> : >?F8EFE
E?>8
DBC8>FC
4444444444444??8<>>4 444444444444444D8:=F4
44444444444
B<8
?8B
?8>FF 6=8?<<
D8:EF
<8FEE
C:
D8:=F
<8E=>
9;52 . 2$ 2 2* 4 42%
4 4%+4,13 ,14 &! 0 % + *"&4 / 4+//+ !0 4% 4 **
9<52* 2 2. ) 0 0*+
0*+ G - % **
4G4&
74 | ALZHEIMER NEDERLAND
BIJLAGE
:797 F
:77B F
9<52, 2 2 ( $ 2$3 4) %& '% & 42/4& %
*++3
<8:BB8FD? ?EF8E>E
EBF8
#++*4& 4 4 ) %
<8B?B8E<=
<8>B<8>><
>F>8>B= ==F8DE= DC8:BE <E:8E>F
<E<8CB= : =B:8FC> =BE8EEC F:8<=F DD8B??
<8:BB8FD?
EBF8
=8B=?8E== =?C8DD= ?=8F:E
=8?BB8 >E8>=F
=8E8B:=
=8CD?8CEC
=8:F:8?DF ??>8==? =<8?DE 6>:8>BF
=8:==8>=< ?>:8BEC =:8EE< 6<E8C=?
=8B=?8E==
=8?BB8
<<8E=: B8F:F <<8FC: =
CF <=8=B: <==8FBE
=?C8DD=
<E<8
0#1 2( $% ** )++ 4** 0! + !9/+ /+*
+*+ + ) %4 % 4
)% +*+ 4*84+* 4*+ % 4
*& 64 4% 0*"&
*)* 2)52*) 2)* !4+*+ +* 4*+ 9 *+ & & % %+ 4 & * 4 414!&
$ 2
)%
*+ % ! 64 4 * & & * % & % 4
*&
JAARVERSLAG 2010 | 75
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik
:797 F
:77B F
42 2$ .)!% 64 4% 0*"&
?=8F:E
>E8>=F
2.*2$*2
2 ))- 2 $ .* 2(* 2 2 2$ )*!**2<:3B2( % - 22 2 $*2 220:77BC2<;3?1 #2 2$ )*!**2. 2 2**2 2) 2$*2 2** 2$*2" 2. **) 2$ 2)5
4++4 40 !! 4 & 4"+++*+4*! 4%+&+ * 4%* 4++4 4,$4 * * +*4 / 44 4 4 4 !!4%4 4 * 8 ) 2
** $ .* 64+ 42* " 3 444444! 444444 +6/ 4 + 444444
48(84 & /+4 0 !!
) 64(++&/ 44440!4+*+ 4444%+&+ * 4444 "++4!&
4444444444444EC8EF=4 444444444444444C8ED:4 444444444444444B8C?E4
"**)2!**%- 20 -2+#2 ) )1
2222222222222BB5<972
64,4*+ 42)4
*3 64 *+ 42)4
*3
444444444444444D8<>>4 4444444444444<:8>EC4
#+* 4
**+
44444444444<
$ %
!!424*84 % & 3 /++&& % 4!% &
76 | ALZHEIMER NEDERLAND
:797 F
:77B F
<ED8?>E
<EB8BE: <E8:EB 6?8DBF
BIJLAGE
:797 F
:77B F
,*% -+0 # * 0! 494+0 / ,+&* +!! !&) & !+ % 4&+&
F8?EF =E8DF: ?8BBE ?=8?B?
F8>D? ><8F>C 8C>C ?8D>F >D8DF> ??8BE? <=8CD=
=<:8<=E
=:<8E=>
=8=:D
4444444444444444DC4 C:F
=8=:D
CEB
E8DEE >:8E<8:C< =>8?C>
E8<>D =D8> ?E8F>?
F?8<=E
=?8CCB
=F8F::
<<8<:: >D8?B> 8F::
E8
C>8?B>
D:8=BF
%
, + & % 40 !!&
$ 2*) - 2% /+ % 4 % * !+& ++ 64 4+ % & %
*
)2 )** 64 40+&&
!$ 2$* 2*$*2 "%4% + "%4+!/+ "%4% 0!)
4+"%4 4 40 "/ * 4+ 84J4=>8>??44 4 4*+ 4%+4 4** & 4 0+8
JAARVERSLAG 2010 | 77
78 | ALZHEIMER NEDERLAND
22222295;:A5<:<
"**)2 $ %
22222295?;>5>79
444444444>?<8?F= 444444444BC:8C8=E? 44444444444=F8:?: 44444444444>B8=D: 4444444444444444=EB 44444444444<<8?>< 4444444444444?8C=B 4444444444444F8=<:
4 %*
22222222?5@@<5
2222222295;7;57?7
4444444444444FD8BCF 44444444444=<<8FB: 44444444444>E<8=FD 44444444444B:>8EC= 4444444444444>?8B:? 4444444444444?:8==< 444444444444444444>:C 4444444444444
+0" !*
) ))
2222229597?57
44444444444?E8DEB 444444444>>C8<:C 444444444<:?8:D> 444444444B<:8D?> 44444444444>?8=>B 44444444444?<8=E 444444444448<:> 4444444444444B8>== 44444444444<<8<EF
! *"& 40 *+ 6 0 +
22222295<795<>>
444444444B? 444444<8:< 4444444444444?8D>? 4444444444444=8<=B 4444444444444>8F:E
&
--
22222295>:?5@:@
444444<8:BB8FD? 44444444444444446 44444444444444446 444444444>EF8:EF 44444444444=C8=<E 44444444444><8=E? 4444444444444444=?D 44444444444<<88FFF 4444444444444E8DBE
6 ) %
22222222222222222>3A7
#++*4
222222222229B5@A:
44444444444444446 44444444444444446 44444444444444446 44444444444444446 44444444444444446
44444444444
- 4 + 4
/ $2.*
4 0 *4%+4 4% 4& 4% 4 *++4 40+4%+4!4 ++ ) & *"&4 0!&4%4 4++) 4 * ** 8
*40 *+"& 4 *+4%4 4 0 *4%+4 4!% & 4 * 4 4 4%+4 4
*4 40 % 4%+4 / 4 * ** 8 40+4%+4 4 * 4% *42 4/ ) & % +!34++4
4%
** ! *4) *& 4) 4 +4%4 4% *4%+4 4 * 4& 4 4 4% 40 "& 42+*4!% & 4 83
# & 4!% & 4++4 * ** G
4+ 4& 42*! 4 4%+4 . 34"4)++4/ *"&44+!)& !4/ *"&4 & 8
2 44444444444444444:5B: 44444444444444444<5C> 44444444444444444>5CD
9 !! /+ ! 4+ *
4 0!& 4% *44 44+*4%*4 0!) G
,4 4 *4%+4 40
64 4+ /+ & 44 0!&4 /++&4%+4 4/ *4+*4 4 4 44) 4++0 %* 8 # 4++ 4%+4 4
*& 4 * 4 +4+ !&& *"&4 & & 44++4) & *"& 4 4%+4 4/ ) & 4 40 % 4%+4 ++ 4++ 8
& / *4
64 4+ /+ & G
"*)
444444444>?<8?F= 444444444BFC8C== 44444444444444446 444444444>=>8F=B 44444444444=<8?F< 44444444444=C8==> 4444444444444444= 4444444444444E8=DC 4444444444444>8?C= 4444444444444C8D
!0* 4 4//!+ 4 " & - 4+ *
*& !% & -+& !!& % 4+* / 4& 64 40+&& "%9+)++ 4%+ 4+%+
+* 4 0
* %/
95@52+ )2 $ % 2**2. --2$ )*!**2:797
2) - 2
)*
2:57BB5>9?
2222229B57A>
4444444444446 4444444444446 4444444444446 444444E> 44444444444
- " % &
2222>;;5B::
4444444444446 4444444444446 4444444444446 4444?>F8C8=CD 444444<E8E:< 44444444444CEB 444444=D8F>? 4444444444446 444444<<8:D:
4 4 + /+
222222A5A@<577:
222222A5A@<577:
444444=8:B<8??E 444444=8D=?8D=> 444444444CF>8:BF 444444=8E8B:= 4444444448?B>
#++* =:<:
222222B5;<>5777
444444=8?=B8::: 444444=8C?B8::: 444444444CDB8::: 444444=8EB:8::: 444444444==B8::: 444444444
=:<:
222222A5?>A5@;>
444444<8D>:8BFC 444444=8FE?8BBF 444444444BDC8?D= 444444=8CD?8CEC 444444444 4444444444444444CEB 444444444
#++*4 =::F
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik
BIJLAGE
+#2+
+#2+
# 2 2&"""# 52+""# 2', # 2 2&"""#
+* ))
40 !!4
4 4"++ & 4%+ * 44++40"
&/4%+4E4+ *4=:<<8 %+ * 44++40"
&/4%+4E4+ *4=:<<8 $4 4% + 4%+4=E4+ *4=:<<4
4 4++ 4%+4# 4 4"++ & 4 & ! 8 <4
4 4++ 4%+4# 4 4"++ & 4 & ! 8
)**. --
40 !!4
4 4 !*++% *4+*4 / 44 4++4%+40+ 4 4*+ 4%+ * 8
*4+*4 / 44 4++4%+40+ 4 4*+ 4%+ * 8
-
. 2*2.*)* * -
4 00 4
4 0 ! 4+40+*+ +!/4 *++ % 4 4 4 / * 4 4 4) 8 +40+*+ +!/4 *++ % 4 4 4 / * 4 4 4) 8
) $ %)*
4 4 4%* 4 ++8 4* % &*+44 / 4 4 4%* 4 ++8
JAARVERSLAG 2010 | 79
Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur en de Raad van Toezicht van Stichting Alzheimer Nederland Wij hebben de in dit verslag opgenomen geconsolideerde jaarrekening 2010 die deel uitmaakt van de jaarrekening van Stichting Alzheimer Nederland te Bunnik gecontroleerd. Deze geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2010 en de geconsolideerde staat van baten en lasten over 2010 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de /FEFSMBOETF3BBEWPPSEF+BBSWFSTMBHHFWJOH)FUCFTUVVSJTUFWFOTWFSBOUXPPSEFMJKL voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de geconsolideerde jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de geconsolideerde jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de geconsolideerde jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de geconsolideerde jaarrekening.
80 | ALZHEIMER NEDERLAND
BIJLAGE
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Alzheimer Nederland per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Richtlijn 650 WPPSGPOETFOXFSWFOEFJOTUFMMJOHFOWBOEF/FEFSMBOETF3BBEWPPSEF+BBSWFSTMBHHFWJOH
Utrecht, 31 mei 2011 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Origineel getekend door M.H.A. Bauman RA
JAARVERSLAG 2010 | 81