Verslag van de lezing van Lisette Thooft Voor Stichting Inzicht op 16 februari 2011 te Joure. “De onverzadigbare vrouw en de afwezige man” Web: www.in-zicht.nl E-mail:
[email protected] Oene opent de avond en heet iedereen van harte welkom, in het bijzonder Lisette van Thooft. Na een korte uitleg over het verloop van de avond geeft hij het woord aan Tialda die met een kort gedicht het stilte moment inleidt. Daarna geeft zij het woord aan Lisette die begint met te zeggen hoe zeer zij verrast is door deze bijzondere start van de lezing-avond. Vervolgens begint zij haar lezing. Die gaat over de evolutie van de mens en de beschavende invloed die, die verschrikkelijke vrouw en de man op elkaar hebben. Je kunt de richting van de ontwikkeling van de mens zien in de evolutie vanaf de Prehistorie tot nu toe en die richting is goed, daar worden we steeds gelukkiger van. We zijn op de aarde neergezet als man en vrouw en dat doet iets met elkaar en dat gaat in een bepaalde richting. Volgens mij is de man-vrouw relatie een onderbelicht aspect van de geschiedenis. De mensen denken dat de romantische liefde niet erg belangrijk is, maar dat je die erbij hebt voor de lol. Volgens mij is die het allerbelangrijkste in termen van evolutie vanaf de prehistorie tot nu en tot in de toekomst. Hoe ik aan die ideeën kom: ik heb er een hele boekenkast voor uitgelezen. Er zijn feministische schrijfsters die zeggen dat het leven in de prehistorie goed was, toen er matriarchale samenlevingen waren. Er was vrede, die samenlevingen voerden geen oorlog en hadden geen legers. Toen de mannen de macht grepen is al die ellende begonnen. Ik heb dat zelf ook heel lang geloofd ik heb 30 jaar lang geroepen; 5000 jaar van patriarchale overheersing. Maar daar ben ik helemaal op terug gekomen ik denk niet meer dat vrouwen betere wezens zijn dan mannen, en ook niet dat mannen betere wezens zijn dan vrouwen, maar ik denk dat ze heel erg aan elkaar gewaagd zijn en dat dat juist zo goed is. Als je wilt weten hoe het mens begon dan moet je beginnen bij de dieren. Het is niet zo dat we van de apen afstammen, dat standpunt is zelfs in de wetenschap verlaten. In de prehistorie stonden we wel dichter bij het dier. Dat kun je zien aan het feit dat er in de oudheid vruchtbaarheidsreligies waren. Die zijn in het verleden allemaal omvergeworpen door het christendom. Dat was wel een stap vooruit in beschaving. Als je kijkt naar mensapen dan zie je dat de vrouwtjes assertief zijn als het gaat om de voortplanting. De mannetje gorilla wil de baas worden over de andere mannetjes omdat hij dan door de vrouwtjes uitgekozen wordt om mee te paren. En het is altijd op initiatief van de vrouwtjes dat er gepaard wordt. De vrouwtjes bepalen wanneer het tijd is om te paren. Ze hoeven dan alleen maar een mannetje strak aan te kijken en hup, die komt en doet zijn plicht. En vervolgens moet hij wachten op een volgend vrouwtje. En het is niet onwaarschijnlijk dat het vroeger in de matriarchale samenleving bij de mens net zo was. Dus de vrouwen waren de baas over de voortplanting en er was nog niet zo veel anders dan voorplanting. Dus het was net als bij de dieren, het ging over eten en paren dat was zo’n beetje het leven van die alleroudste mens. Er was nog geen bestuur er was nog geen vergadering. Ze maakte simpele huizen, potten en pannen maar het ging vooral om kinderen krijgen. En in dat opzicht waren de vrouwen de baas. Op een gegeven moment is dat veranderd over de hele wereld en de vraag is waarom. Ik denk dat het gebeurt is omdat de hersens zich verder ontwikkelden. Het moet zo geweest zijn dat de vrouwen genoeg hadden van hun macht, dat ze genoeg hadden van de primitieve vruchtbaarheidsreligies. Daar ben ik in mijn hart van overtuigd geraakt. En als je dan vraagt wat was er mis met die religies, die waren toch heel puur en authentiek. Nou nee die waren helemaal niet zo gezellig dat waren heel primitieve en soms ook heel wrede gebruiken. Ten eerste collectieve seksuele rituelen. Een verre echo ervan hebben we nog niet zo heel lang geleden gekend in de 1 mei paal. De dorpelingen gingen dansen om de 1 mei paal. Je viert met elkaar feest en daarna verdwijnt iedereen in de bosjes. Je kunt zien dat het rechtstreeks uit het dierenrijk komt.
In het voorjaar gaan alle vogeltjes paren. Er is geen enkel vogeltje dat zich afvraagt zal ik dit jaar eens een happy single worden. De wetten van de natuur zijn ijzeren wetten, die gelden voor iedereen. En wat de mens is gaan doen is zich langzaamaan los maken van die wetten van de natuur. Bij die vruchtbaarheidsreligies hoorden nog bijna dierlijke rituelen. Die waren bizar en buitengewoon manonvriendelijk. Er werd een man uitgekozen die met de priesteres moest paren en daarna werd hij geofferd. Het kenmerk van vruchtbaarheidsreligies is het mensenoffer. Er werden kinderen of jonge mensen geofferd. Voor mij is dat iets dierlijks, je ziet het ook bij de apen. De moeder houdt haar jong het eerste half jaar angstvallig bij zich, want er kan een andere apin langskomen en het jong uit elkaar scheuren, als ze het niet dicht bij zich houdt. Als ik jouw jongen kapot maak, dan hebben mijn jongen meer kans om te overleven. En dat is helemaal niet mooi en lief en oud, het is gewoon dierlijk. Het mensenoffer is een hele zwarte bladzijde in de menselijke geschiedenis het schijnt tot in de 11de eeuw nog in Europa voorgekomen te zijn. Het is gebeurt dat er een kathedraal werd gebouwd en dat er mensen werden ingemetseld, echt gruwelijke dingen. Kortom ik heb er het een en ander over geschreven in dit boek maar het is niet iets waar je vrolijk van wordt. Ik denk dat die heks waarover in sprookjes geschreven wordt een overblijfsel is van die matriarchale samenleving. Ze is kwaadaardig en machtig en ze moet dood. Je kunt zeggen dat zijn waarschijnlijk vrouwonvriendelijke verhalen die mannen hebben verteld. Maar nee het zijn de vrouwen altijd geweest die de mythen en sprookjes doorvertelden. Het zijn de vrouwen die wijzer werden en zeiden zullen we maar een keer stoppen met dit vreselijke gebruik. Over die collectieve seksuele rituelen kan ik ook nog wel grappige verhalen vertellen. De Papoea’s in Nieuw Guinea leefden in de vorige eeuw nog zo als in de steentijd en ze hadden nog van die bizarre rituelen. Er was er één waarbij ze de mannen op een rijtje zetten en waarbij de vrouwen sensueel dansten en er voor zorgden dat de mannen ejaculeerden. Ze verzamelden het sperma in bakken en gingen er koekjes van bakken en ze smeerden het in hun haar en op hun tanden. Echt heel bizar. De eerste missionarissen wisten niet hoe ze het hadden. de jonge mannen moesten door de poepkuil kruipen van de priesteressen en dan mochten ze zich dagenlang niet schoon maken. Dat is echt niet waarvan je zegt wat was dat nobel en puur. Maar ik wil daarmee niet goedpraten wat de missionarissen gedaan hebben. Dit is één voorbeeld, maar er zijn over de hele wereld zulke dingen gebeurt. De Inca’s offerden jonge mensen en kinderen. Dat is later overgenomen door de mannen. De Inca’s en de Maya’s zijn daar heel lang mee doorgegaan. Daarover is het een en ander te zien geweest op een tentoonstelling in Amsterdam. Dit is allemaal uit ons verleden, we zijn beschaafder geworden, we eten elkaar niet meer op. In de prehistorie kwam 30% van de mensen door geweld om het leven, dat is nu echt een fractie daarvan. Vroeger sloegen ze om niets elkaar de hersens in. In de oude skeletten kun je al die beschadigingen nog zien. In de oude samenleving hadden de vrouwen al deze riten bedacht en de mannen waren bang voor de seksualiteit van de vrouwen. Die angst van de mannen voor de seksualiteit van de vrouwen is een heel interessant gegeven uit het verleden. Dat resulteerde in het mythische beeld van de draak. De draak is oorspronkelijke een beeld van vrouwelijke vraatzuchtige en gevaarlijke seksualiteit. In Frankrijk was dit al bekend, maar het is nog niet bekend in Engeland en Amerika. De draak is de ander, gezien vanuit de man. De Chinese draak staat ook voor vruchtbaarheid. De Chinese draak is een positief teken geweest er is nu een commissie bezig om te zien of ze niet een ander nationaal symbool kunnen kiezen omdat de draak negatieve associaties heeft voor de omringende landen. Maar na 30 jaar van 1 kind politiek vraagt dit ook om een ander symbool dan de draak die voor seksualiteit veel kinderen en rijkdom staat. In de westerse samenleving is er een moment gekomen waarop men dacht we hebben nu onze seksualiteit min of meer onder controle. In de oude tijd was seksualiteit een instinkt zoals in het dier, daarna werd het een drift en daarna een begeerte, tegen de laatste kun je nee zeggen. Uiteindelijk zullen we met onze seksualiteit kunnen omgaan puur op wilskracht voor liefde. Ik bedoel dit in de
spirituele zin, het wordt een innerlijk besluit. Het grappige is dat kerkvader Augustinus dat ook zag, maar hij plaatst dat in het paradijs in het verre verleden. Hij dacht dat God de mens zo had geschapen, helemaal perfect. Adam en Eva vreeën wel degelijk maar ze hadden daar geen dierlijk instinkt bij nodig en geen begeerte en zelfs geen lust maar ze deden het alleen maar uit pure liefde en wilskracht. Ze hadden daar geen emotie bij nodig. En hij dacht dat dit veranderd was door de ongehoorzaamheid van Adam. En sinds dien is het vlees van de mens ongehoorzaam aan zijn wil. Hij had daar ook grappige voorbeelden van, zoals een man die zijn vlees niet onder controle heeft. En ik denk dat wat hij in het verleden plaatste het ideale toekomst beeld is. Als de mens opgeklommen is en zijn dierlijke natuur helemaal heeft getransformeerd. Ik denk dat de mythe van Adam en Eva in het paradijs staat voor het loskomen van de wetten van de natuur. Het was niet zozeer dat ze ongehoorzaam waren aan de wil van God maar de wil van moeder natuur. Ze waren als vogeltjes die in de lente zeggen we doen het niet dit voorjaar. Adam en Eva zijn seks gaan bedrijven op hun eigen initiatief, zonder dat het daar de tijd voor was. Er is een moment geweest in de menselijke geschiedenis dat de seksualiteit veranderde van dierlijk naar menselijk en dat is een van de meest wereldschokkende gebeurtenissen geweest, namelijk dat bij vrouwen het moment van vruchtbaarheid los kwam van de ovulatie. Hoe kwam ik er bij dat de draak staat voor de vrouwelijke seksualiteit. Dat kwam door de Babylonische mythe van Tiamat en Marloek, Tiamat is een drakengodin het woord betekent diepzee en Marloek is de prins die haar moet gaan verslaan. Ze is gevaarlijk geworden, ze wil haar kinderen gaan vernietigen. Dus dat is weer een verwijzing naar die vruchtbaarheidsrituelen, waarin kinderen werden geofferd. Dan staat er in de tekst; hij kijkt in haar midden (dit betekent ook baarmoeder) en zij trilt van hartstocht en hij stoot zijn wapen in haar zachte onderbuik en dan duwt hij de wind bij haar naar binnen zodat haar buik opzwelt. Dan is ze dus zwanger. Vervolgens klieft hij haar doormidden en schept uit haar de hemel en de aarde en de mensen. Het is dus een scheppingsverhaal. Zo is alles dus begonnen, zoals alles ook begint met een paringsdaad. Waarom hebben de onderzoekers dat tot nu toe niet gezien. Volgens mij omdat de laatste paar eeuwen de gedachte bestond dat vrouwen niet zo seksueel gulzig zijn. Door het onderdrukken van zichzelf in de Victoriaanse tijd werden veel vrouwen hysterisch. Maar je kunt ook zeggen dat de vrouwen een hele stap vooruit gemaakt hebben door hun seksualiteit te reguleren. En mijn stelling is dat het ook werkelijk gelukt is. We zijn bezig om vanuit een dierlijke positie in de oertijd, steeds meer mens te worden. Je kunt zeggen dat dit het geniale ontwerp van de schepping is, dat de vrouw zegt het moet er in en dat de man zegt het moet eruit. Hij moet loslaten. Op biologisch niveau is hij zo geprogrammeerd dat hij loslaat en vervolgens vertrekt naar de volgende. Dat wil de vrouw niet ze wil hem tegenhouden, maar zo is de man op dierlijk biologisch niveau geprogrammeerd. Dus dat botst de vrouw wil de man er bij hebben en de man wil weg en vrij zijn. Wat ik nu zie als schema is dat de vrouw de man wil bezitten maar wat ze eigenlijk wil is liefde. De man wil vrij zijn om naar de volgende vrouw te gaan en zijn eigen dingen te doen, hij moet ook nog jagen en roem vergaren en de beste worden, maar wat hij eigenlijk wil op het geestelijke niveau is vrijheid. Werkelijke vrijheid. Het is de piramide van groei. Op het laagste niveau staan ze helemaal tegenover elkaar maar op het hoogste niveau zijn vrijheid en liefde twee kanten van dezelfde medaille, vrijheid zonder liefde is iets afschuwelijks. Liefdeloze vrijheid is bijvoorbeeld flitskapitaal dat over de wereld suist en alleen maar daar neerdaalt waar iets te halen valt. En het laat mensen achter in vreselijke ellende en armoede, maar dat maakt niet uit, ik ben vrij, ik kan doen en laten wat ik wil. Het zijn mannetjes die spelletjes spelen met dat geld in totale vrijheid zonder liefde. Maar liefde zonder vrijheid is al even erg, dat is apenliefde dat is ik hou van je dus je bent van mij. Ik hou van je dus ik eet je op. Ik hou van je dus ik mag zeggen hoe je moet leven. Het communisme in zijn slechtste vorm is hiervan een voorbeeld het is liefde zonder vrijheid. We gaan allemaal hetzelfde doen en niemand mag vrij zijn, en dan zijn we allemaal broeders. Daarom is het totaal mislukt. Vrijheid en liefde horen bij elkaar echte liefde is vrij en laat vrij. En echte vrijheid
is liefdevol, het is namelijk de vrijheid om lief te hebben. Dat is het doel van de schepping volgens mij en daarom zijn we zo gebouwd. We zijn zo gebouwd dat we botsen en we willen eigenlijk iets anders, lijkt het maar uiteindelijk willen we hetzelfde geestelijke einddoel bereiken en duwen we elkaar daar naar toe. De man schudt en duwt die vrouw zodat ze minder grijperig wordt en de vrouw pakt die man alsmaar vast en zorgt ervoor dat hij minder egoïstisch wordt. En uiteindelijk moeten ze allebei een groot offer brengen om hun uiteindelijke doel te bereiken namelijk de man moet zichzelf offeren en de vrouw moet een heel ander offer brengen ze moet niet zichzelf offeren want dat deed ze toch al. De vrouw moet leren de geliefde los te laten en te zijn wie hij werkelijk is. En dat is heel moeilijk voor een vrouw, ik zie dat aan mezelf. Je kunt het zien aan het verbeteren van het verhaal wat jouw man vertelt of opmerkingen die je maakt over zijn kleding. Of hem schuldig te laten voelen door iets wat hij niet gedaan heeft. Nu moeten we het nog even hebben over de man die niet thuis is. Bij de ontwikkeling van de seksualiteit tot nu toe is de draak opgestegen van het genitale niveau naar het emotionele niveau. We zijn nu harte draken dat is al een heel stuk beter, minder primitief maar het uiteindelijke doel is dat die libidineuze kracht, wat een enorme kracht is, moet transformeren naar echte liefde. De vrouwen zijn daar eeuwen en eeuwen mee bezig geweest terwijl de mannen de wereld gingen bouwen en de wetenschap gingen ontwikkelen. De mannen begonnen in de middeleeuwen ploegen te ontwikkelen en windmolens. De techniek om op te stijgen in geestelijke sferen door onze kennis. Ten tijde van de industriële revolutie werd duidelijk dat die niet alleen maar positief was. De machines maakten de werker tot slaaf van de machine. In deze tijd komt een nieuwe mythische vijand op, de kunstmatige mens. Het eerste duidelijke voorbeeld daarvan is het monster van Frankenstein, geschreven door een jonge vrouw van 19 jaar. Het monster dat door de wetenschap geschapen is en dat gevaarlijk wordt. Inmiddels zijn we in een tijd beland, dat heel veel games gaan over de kille intelligente en bovenmenselijke robot, machine of computer, zoals de Matrix. En die robot kun je zien in de man. Het is een bepaalde mate van geprogrammeerdheid of afwezigheid. Een robot lijkt op een mens, maar er zit niets in, geen ziel. Mannen zijn natuurlijk helemaal niet zielloos, maar in de relatie, vanuit de vrouw gezien zijn ze wel eens min of meer afwezig te noemen. De man heeft heel snel de neiging om weg te lopen van emotionele gesprekken, dan moet hij opeens heel nodig even iets kopen. Bijvoorbeeld wanneer je een heel emotioneel gesprek hebt met jouw man over wat er op dat moment speelt in de relatie en je vraagt hem naar zijn gevoel daarover, dan zwijgt hij nog een poosje en zegt; ja in die Toyota Prius zou ik toch wel eens een proefrit willen maken. Je denkt dan; waar ben je, maar die man die denkt ; het is toch allemaal al gezegd. Voor hem is dat logisch. Maar vanuit de vrouw gezien, lijkt het of die man er niet is. Of hij zet een wazige blik op, dat is ook zo robotachtig. Maar hij is ook gewoon niet thuis. In de hedendaags relaties zie je nog steeds dat de vrouw onverzadigbaar is, omdat er nog steeds een drakenenergie in haar zit en de man die te gemakkelijk afwezig is omdat zijn innerlijke beweging is; weg, weg. In zijn werk kan hij heel erg aanwezig zijn, maar het is de spanning die zit in de hedendaagse relaties. Pauze. Na de pauze beantwoord Lisette een aantal vragen uit het publiek. Vraag: is of Adam uit het paradijs verstoten werd of Eva. Lisette: Ze werden samen verstoten, het was Eva die door de slang verleid werd. De slang is verwant aan de draak, en die staat hier weer voor de menselijke seksualiteit waardoor ze verleid werd, en niet door de dierlijke seksualiteit. Aamen werden ze dus verstoten. Het is ook interessant dat ze een soort vervloeking meekrijgen. Tegen Eva zegt Hij; je zult jouw man begeren en zonen baren in smart en tegen Adam zegt Hij; je zult werken met het zweet in jouw neusgaten. Wij denken dat de mannen veel met de seksualiteit bezig zijn, maar als je nu een enquête houdt, dan zie je dat 80% van de vrouwen het
gezin het belangrijkste vind en dat 80% van de mannen zijn werk het belangrijkste vind. Dus het is niet meer 100%, we zijn op weg naar meer andragogie. Vraag: hebben we op de top van de piramide nog steeds behoefte aan seks? Lisette: Dat weet ik dus niet maar ik denk dat die seksualiteit nog wel zal bestaan, maar in een andere vorm. Volgens Barry Long wordt de seks dan gebruikt om de Aura weer op te poetsen als deze aan het verflauwen is. Seksualiteit is ook op een spiritueel niveau van belang, maar dan moet je de liefde wel bedrijven zonder eigen belang. Daar gaat mijn boek ook over, dat is waar we mee bezig zijn. Van het biologische niveau dat alleen maar gericht is op eigenbelang en voortplanting op te klimmen naar een staat waar we elkaar kunnen liefhebben zonder eigenbelang. Tantra houdt zich daar ook mee bezig. Het morfologisch veld daarvoor is nu nog niet gecreëerd maar we zijn met vallen en opstaan op weg, ieder in zijn eigen tempo. De conflicten tussen man en vrouw helpen ons verder. Het is een stimulans om hoger op te komen. Je ziet in de ander een spiegel. Als vrouw kun je jouw eigen draakachtigheid ontdekken omdat er een liefdevolle man tegenover je staat. Ik heb ook pas ontdekt wat voor een verschrikkelijke draak ik ben toen ik een hele lieve man kreeg en die heb ik nu nog steeds. Ik heb dat in “Alchemie van de Liefde” beschreven. Het was een geweldige ontmoeting we waren allebei meteen verliefd en het ging ontzettend goed en na een poosje begonnen de ruzies en de wrijving. Ik dacht toen: het ligt aan hem, want ik ben zo gespitst op een goede relatie, het kan nooit aan mij liggen. Dus ik zei toen tegen hem jij moet maar eens naar een psychiater. Ik was zelf heel goed geholpen door deze man. Toen mijn partner terug kwam van de psychiater zei hij; hij vraagt of je volgende week meekomt. Ik ging mee en toen zei deze therapeut: “Lisette je levert deze man bij mij in als een huishoudelijk apparaat dat niet helemaal goed werkt en je wilt dat ik daar een beetje aan sleutel en over een maand of wat krijg jij hem terug en dan is hij helemaal zoals jij hem wilt hebben. Maar er helemaal niets mis met deze man.” Ik hoorde mezelf zeggen; “Moet ik dan veranderen?” Vanaf dat moment is alles anders geworden, want deze man was wel aanwezig, maar hij schrok als ik zo drakerig deed. Wat ik gezien heb is dat er een machtsstrijd is die nergens anders over gaat dan die machtsstrijd tussen man en vrouw. Psychologen zeggen dat in 60% van de relaties de vrouw dominant is en ik zeg in de andere 40% de strijd nog gaande is. Want de mannen lopen weg. Die sluiten zich af en zetten een wazige blik op. Voor ons was het belangrijkste moment dat we zagen dat we samen in die machtsstrijd zaten. Van een ander stel hoorde ik dat ze uren ruzie hadden over de afstand tussen Zandvoort en Bloemendaal. Dat is gewoon een naakte strijd om de macht, wie heeft gelijk, wie is knapper, beter. En op het moment dat je dat ziet wordt het al minder erg. Als je het ziet kun je het langzamerhand loslaten, maar uit eigen ervaring weet ik dat het niet gemakkelijk is, Na de Pauze: Vraag: vrouwen die hoge posities hebben, hebben vaak geen kinderen. Kan het zijn dat die vrouwen een mannelijke energie hebben, waardoor ze hun vrijheid willen behouden? Het is bekend dat 25% van de hoog opgeleide vrouwen geen kinderen hebben. Ik denk dat het een keuze is om die libidineuze energie op een andere manier in te zetten. Ik vind het een teken van voortgaande beschaving dat het mogelijk is om jouw leven zo in te vullen. Het doet me denken aan de opkomst van de kloosters in de middeleeuwen. Ik weet zeker dat die vrouwen dat enthousiast deden om deze nieuwe mogelijkheid te onderzoeken. In het klooster kon je jezelf ontwikkelen, leren lezen en schrijven en mystiek beoefenen, in plaats van te sterven in het kraambed of te sloven voor je gezin. Misschien werd je Abdis, en had je correspondentie met de groten der Aarde met koningen en Pausen en zo. Het is heel interessant dat dit mogelijk werd in onze cultuur. Helaas is de geluidsopname van deze lezing op dit punt gestopt en eindigt hier het verslag van deze lezing. Verslag Berend Jan van Dijk
