Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
Nieuwe EPB-software 3G
Inhoud VOORWOORD................................................................................................................................................... 2 1.
INWERKINGTREDING VAN DE NIEUWE EPB-SOFTWARE 3G ............................................................................ 2
2.
INSTALLEREN ............................................................................................................................................. 2 2.1 2.2
Systeemvereisten ....................................................................................................................... 2 Softwarecompatibiliteit ............................................................................................................ 3
3.
NIEUWE INDELING VAN HET GEBOUW .......................................................................................................... 3
4.
EXTRA FUNCTIONALITEITEN VAN DE VERSIE 5.0 ............................................................................................. 4 4.1 Het genereren van de startverklaring ................................................................................... 4 4.2 Het genereren van de EPB-aangifte ..................................................................................... 6 4.3 De nieuwe eisen voor hernieuwbare energie ..................................................................... 8 4.3.1 Extra invoermogelijkheden ..............................................................................................8 4.3.2 Resultaten hernieuwbare energie ................................................................................10 4.3.3 Formulieren ......................................................................................................................10 4.4 Sociale huisvesting .................................................................................................................. 11
5.
WIJZIGINGEN NAAR AANLEIDING VAN HET WIJZIGINGSBESLUIT VAN 29 NOVEMBER 2013............................. 11 5.1 Perceelsgebonden PV-panelen........................................................................................... 11 5.2 Aanpassen formule berekening referentiewaarde van het E-peil van wooneenheden .................................................................................................................................... 12 5.3 Aanpassen eis netto-energiebehoefte ............................................................................... 13 5.4 Wijziging formule interne warmtewinsten ........................................................................... 13
6.
OPGELOSTE BUGS ................................................................................................................................... 13 6.1 6.2 6.3
7.
Invoeren mechanische toevoeropeningen bij renovaties ............................................. 14 Fout bij het opslaan van het bestand ................................................................................. 14 Type toestel............................................................................................................................... 14
VAAK VOORKOMENDE PROBLEMEN ......................................................................................................... 15 7.1 7.2 7.3
Installatie- of opstartproblemen ........................................................................................... 15 Verbindingsproblemen met de bibliotheek ....................................................................... 17 In situ-gespoten PUR................................................................................................................ 17
1
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
2
Voorwoord Op 1 januari 2014 schakelt het VEA officieel over op een nieuwe EPB-software, namelijk de EPB-software 3 gewesten (3G). Het Vlaamse Gewest stapt mee in het softwarepakket van het Waalse en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De EPB-software van de drie gewesten is gebruiksvriendelijker en bevat meer mogelijkheden dan de huidige EPB-software Vlaanderen. Op 22 juli 2013 werd al een eerste versie 4.3.0 beschikbaar gesteld. Die versie was bedoeld om u vertrouwd te maken met de nieuwe EPB-software. Op 6 januari 2014 wordt de versie 5.0. beschikbaar gesteld. Met die versie is het mogelijk om EPB-aangiften en startverklaringen aan te maken.
1. Inwerkingtreding van de nieuwe EPB-software 3G Welke software u moet of kan gebruiken, hangt af van de aanvraagdatum van de stedenbouwkundige vergunning of van de melding. Voor projecten met een aanvraagdatum van de stedenbouwkundige vergunning of meldingsdatum:
vóór 01/01/2012 is het verplicht om met de huidige EPB-software Vlaanderen te werken; vanaf 01/01/2012 en vóór 01/01/2014 kunt u zowel met de huidige EPB-software Vlaanderen als met de nieuwe EPB-software 3G versie 5.0 werken; vanaf 01/01/2014 is het verplicht om met de EPB-software 3G versie 5.0. te werken.
Zolang de aanvraagdatum van de vergunning of de meldingsdatum vóór 01/01/2014 ligt, blijft het dus mogelijk om EPB-aangiften en startverklaringen die aangemaakt zijn met de huidige EPB-software Vlaanderen, in te dienen op de energieprestatiedatabank. Opgelet, met de EPB-software 3G is het niet mogelijk om:
projecten in te voeren met een aanvraagdatum van de vergunning of meldingsdatum vóór 01/01/2012; een project van het Waalse Gewest of het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest te converteren naar een Vlaams project en omgekeerd; een bestand te openen dat aangemaakt is in de huidige EPB-software Vlaanderen. Projecten met een aanvraagdatum van de vergunning of meldingsdatum vanaf 01/01/2014, maakt u dus best direct in de EPB-software 3G aan.
2. Installeren U kunt de versie 5.0. van de EPB-software http://www.energiesparen.be/epb/prof/installatie.
3G
downloaden
op
2.1 Systeemvereisten De EPB-software 3G werkt op types computers die tenminste aan de volgende criteria voldoen:
een Intel microprocessor of evenwaardig met een frequentie van minstens 1.66 GHz; minstens 512 MB actief RAM-geheugen; een geïntegreerde grafische kaart van het type Intel Media Accelerator 950 of meer; een beeldscherm met een resolutie van minstens 1024 x 768 pixels; 120 MB beschikbare ruimte op de disk voor de installatie van de EPB-software; 100 tot 500 KB per EPB-projectbestand.
Voor een optimaal gebruik is de volgende configuratie aanbevolen:
een Intel microprocessor of evenwaardig met een frequentie van minstens 1.83 GHz; minstens 2 GB actief RAM-geheugen;
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
3
een dedicated grafische kaart van het type Nvidia, ATI met 128 MB geheugen of meer; een beeldscherm met een resolutie van minstens 1280 x 768 pixels; 120 MB beschikbare ruimte op de disk voor de installatie van de EPB-software; van 500 KB tot meerdere MB ruimte op de disk per EPB-projectbestand in functie van de omvang van het beschouwde project.
2.2 Softwarecompatibiliteit De software is compatibel met de volgende besturingssystemen:
Microsoft Windows XP Service Pack 3 Microsoft Windows Vista Microsoft Windows Seven 32 en 64 bit Microsoft Windows 8 32 en 64 bit Mac OS X Linux UBUNTU 10.X
De compatibiliteit gegarandeerd.
met
andere
besturingssystemen
is
mogelijk,
maar
wordt
niet
3. Nieuwe indeling van het gebouw In de EPB-software 3G en in de EPB-software Vlaanderen versie 1.8.0, wordt een nieuwe indeling van het gebouw gebruikt. Dat brengt enkele nieuwe begrippen met zich mee. In Tabel 1 worden de verschillende benamingen van de mogelijke volumes in de EPBsoftware Vlaanderen en in de EPB-software 3G vergeleken. EPB-software Vlaanderen (versie 1.7.2 en ouder)
EPB-software 3G + EPB-software Vlaanderen versie 1.8.0
Deelproject
Gebouw
K-peilvolume
K-volume
Subdossier
EPB-eenheid
Tabel 1 - verschillende benamingen van volumes
Meer uitleg hierover kunt u terugvinden in het document ‘nieuwe indeling van het gebouw’ (pdf-bestand 0.5 MB).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
4
4. Extra functionaliteiten van de versie 5.0 Volgende functionaliteiten zijn nu opgenomen in de versie 5.0:
het genereren van startverklaringen en EPB-aangiften; de nieuwe eisen voor hernieuwbare energie.
4.1 Het genereren van de startverklaring Met de versie 5.0 van de EPB-software 3G is het mogelijk om een EPBS-bestand te genereren, nodig om de startverklaring op te laden in de energieprestatiedatabank. Een startverklaring wordt aangemaakt per gebouw. U kunt een EPBS-bestand genereren als u zich in de energieboom op de knoop van het gebouw bevindt (Figuur 1).
Figuur 1
Als u vervolgens het tabblad ‘Formulieren’ selecteert, kunt u dubbelklikken op de balk ‘Genereer startverklaring’ (Figuur 2).
Figuur 2
U krijgt dan een nieuw venster te zien, waarop de nog ontbrekende invoer voor het genereren van het EPBS-bestand wordt getoond (Figuur 3).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
5
Figuur 3
Alle ontbrekende invoer wordt getoond op het dashboard (Figuur 94). U kunt klikken op een specifieke melding en vervolgens komt u automatisch terecht op de locatie van de ontbrekende invoer.
Figuur 4
Als er geen ontbrekende invoer meer is, zal bij het genereren van het EPBS-bestand de knop ‘Een export maken voor de administratie’ actief worden. Als u daarop klikt, kunt u het EPBSbestand opslaan (Figuur 5).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
6
Figuur 5
4.2 Het genereren van de EPB-aangifte Met de versie 5.0 van de EPB-software 3G is het mogelijk om een EPBA-bestand te genereren. De EPB-aangifte wordt aangemaakt per EPB-eenheid, met uitzondering van de gemeenschappelijke delen. Bij gemeenschappelijke delen kunt u in de software geen EPBAbestand genereren. U kunt een EPBA-bestand genereren als u zich in de energieboom op de knoop van de EPBeenheid bevindt (Figuur 6).
Figuur 6
Als u vervolgens het tabblad ‘Formulieren’ selecteert, kunt u dubbelklikken op de balk ‘Genereer aangifte’ (Figuur 2).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
7
Figuur 7
U krijgt dan een nieuw venster te zien, waarop de nog ontbrekende invoer voor het genereren van het EPBA-bestand wordt getoond (Figuur 8).
Figuur 8
Alle ontbrekende invoer wordt getoond op het dashboard (Figuur 9). U kunt klikken op een specifieke melding en vervolgens komt u automatisch terecht op de locatie van de ontbrekende invoer.
Figuur 9
Als er geen ontbrekende invoer meer is, zal bij het genereren van het EPBA-bestand, de knop ‘Een export maken voor de administratie’ actief worden. Als u daarop klikt, kunt u het EPBAbestand opslaan (Figuur 10).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
8
Figuur 10
4.3 De nieuwe eisen voor hernieuwbare energie 4.3.1 Extra invoermogelijkheden Hernieuwbare energie is geïmplementeerd in versie 5.0 van de EPB-software 3G. Dat was nog niet zo in versie 4.3.0. Daarvoor werden enkele nieuwe invoermogelijkheden toegevoegd:
Houtpellets/houtbriketten werd toegevoegd als energiedrager. In het geval van een biomassaketel of biomassakachel zijn de volgende drie invoervelden toegevoegd (Figuur 11): o Opwekkingsrendement volgens KB van 12/10/10; o ‘Voldoet aan de max. emissiewaarden van CO en fijn stof’; o Een verplicht invoerveld voor een stavingsstuk.
Figuur 11
Als het een warmtekrachtkoppeling op biomassa betreft, komt er een extra aanvinkvakje: ‘WKK voldoet aan de kwaliteitsvereisten’ (Figuur 12).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
9
Figuur 12
In het geval van externe warmtelevering of absorptiekoelmachine op externe warmtelevering worden twee extra velden toegevoegd (Figuur 13): o Aandeel dat uit hernieuwbare energie wordt geproduceerd; o Een verplicht stavingsstuk.
Figuur 13
In versie 5.0 van de software is het ook mogelijk om participatie aan te geven. Dat kunt u doen als u zich in de energetische boomstructuur op het niveau van de EPBeenheid bevindt, op het tabblad ‘Installatiecomponenten’ (Figuur 14).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
10
Figuur 14
4.3.2 Resultaten hernieuwbare energie De resultaten en eisen met betrekking tot hernieuwbare energie kunt u terugvinden als u zich in de energetische boomstructuur op het niveau van de EPB-eenheid bevindt. De volgende stap is bovenaan op ‘Resultaten’ klikken. Vervolgens kunt u het onderdeel ‘Hernieuwbare energie eisen’ openklikken (Figuur 15). Als er niet wordt voldaan aan de eisen voor hernieuwbare energie, verstrengt de E-peileis met 10%. 2
1
3
Figuur 15
4.3.3 Formulieren In het formulier van de startverklaring is een rubriek 6 betreffende de hoeveelheid hernieuwbare energie toegevoegd. (Figuur 16).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
11
Figuur 16
4.4 Sociale huisvesting Als de bestemming van de EPB-eenheid ‘wonen’ is, moet u in de versie 5.0 aangeven of het al dan niet ‘sociale huisvesting’ betreft. Dat kunt u aanduiden als u zich in de energetische boomstructuur op niveau van de EPB-eenheid bevindt (Figuur 17).
Figuur 17
5. Wijzigingen naar aanleiding van het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 5.1 Perceelsgebonden PV-panelen Het wijzigingsbesluit van 19 juli 2013 maakt het mogelijk om perceelsgebonden PV-panelen voor stedenbouwkundige vergunningsaanvragen of meldingen vanaf 1 november 2013 in te rekenen. Het al dan niet aanwezig zijn van een gebouwgebonden fotovoltaïsch zonneenergiesysteem kunt u al aanduiden sinds de versie 4.3.0, als u zich in de energetische
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
12
boomstructuur op de knoop van de EPB-eenheid bevindt, op het tabblad van de installatiecomponenten (Figuur 18).
1
2 3
Figuur 18
Voor stedenbouwkundige vergunningsaanvragen of meldingen vanaf 1 november 2013 kunt u nu ook perceelsgebonden PV-panelen in rekening brengen (Figuur 19).
Figuur 19
Enkel perceelsgebonden panelen die geplaatst zijn na de datum van de startverklaring en die volledig geplaatst zijn op het perceel waarop het beschouwde EPW- of EPU-volume zich bevindt, mogen worden meegerekend (wijzigingsbesluit van 29/11/2013, van kracht voor alle stedenbouwkundige vergunningen aangevraagd of meldingen gedaan vanaf 01/01/2014). 5.2 Aanpassen formule berekening referentiewaarde van het E-peil van wooneenheden Het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 beschrijft de aangepaste formule voor de berekening van de referentiewaarde van het E-peil bij residentiële projecten. In verschillende dossiers waarin kleine EPW-volumes voorkomen (kleine appartementen en studio’s), bleek er een probleem te zijn om aan het geëiste E-peil te voldoen. Na analyse van dat probleem
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
13
werd de formule voor de referentiewaarde van het karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik aangepast. Oude formule (in MJ):
E charannprim en cons,ref a1 AT, E a 2 VEPW a 3 V dedic,ref Nieuwe formule (in MJ):
V 192 E char ann prim en cons,ref a1 A T, E a 2 max VEPW ; EPW a3 V dedic,ref 2 Enkel bij wooneenheden met een beschermd volume kleiner dan 192 m³, heeft die aanpassing een impact op het E-peil. De aanpassing is van toepassing op alle dossiers waarvan de EPB-aangifte vanaf 01/01/2014 wordt ingediend. 5.3 Aanpassen eis netto-energiebehoefte Voor EPW-projecten met aanvraagdatum of meldingsdatum vanaf 01/01/2014, wordt met het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 de eis op de netto-energiebehoefte aangepast. Voor die projecten bedraagt de eis: -
70 KWh/m²; OF (100-25c) KWh/m² (met c = compactheid van de EPB-eenheid).
Voor projecten met een stedenbouwkundige aanvraagdatum of meldingsdatum voor 01/01/2014 blijft de eis nog altijd 70 KWh/m². 5.4 Wijziging formule interne warmtewinsten Het wijzigingsbesluit van 29 november 2013 beschrijft een nieuwe formule voor de berekening van de interne warmtewinsten. De aanpassing geldt enkel voor EPW-volumes kleiner dan 192 m³.
Q i,seci,m 1.41 VEPW 78
Vseci VEPW
Q i,seci,m 0.67 VEPW 220
.t m
Vseci VEPW
.t m
als VEPW 192 m³
[MJ]
als VEPW 192 m³
[MJ]
met VEPW
het volume van het ‘EPW-volume’, in m³
Enkel bij wooneenheden met een beschermd volume kleiner dan of gelijk aan 192 m³, heeft die aanpassing een impact op het risico op de oververhitting en eventueel op het E-peil. Die aanpassing geldt ook voor projecten waarvoor de stedenbouwkundige vergunning al werd aangevraagd of melding al werd gedaan vóór 01/01/2014, maar waarvoor de EPB-aangifte wordt ingediend vanaf 01/01/2014.
6. Opgeloste bugs In versie 4.3.0 van de EPB-software 3G kwamen er nog een reeks problemen naar boven. Die problemen waren bijvoorbeeld: het al dan niet verschijnen van ontbrekende invoer op het dashboard, foutmeldingen … De voornaamste aanpassingen op dat vlak worden in dit hoofdstuk nog eens opgesomd.
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
14
6.1 Invoeren mechanische toevoeropeningen bij renovaties In de versie 4.3.0 van de EPB-software 3Gwas het nog niet mogelijk om mechanische toevoeropeningen toe te voegen bij verbouwingen en renovaties. u kon enkel regelbare toevoeropeningen toevoegen. In versie 5.0 van de software kan dat wel. U duidt daarvoor eerst een ventilatiesysteem aan. Afhankelijk van het gekozen systeem, kan u al dan niet mechanische toevoeropeningen invoeren(Figuur 20).
Figuur 20
6.2 Fout bij het opslaan van het bestand In de versie 4.3.0 van de EPB-software 3G was het mogelijk dat u foutmeldingen kreeg tijdens het werken aan een project, waarna het onmogelijk was om het bestand opnieuw te openen. Dat betreft een bug in de software die opgelost is in versie 5.0. 6.3 Type toestel Als u als warmteopwekker voor sanitair warm water voor ‘Verbrandingstoestel voor SWW’ koos, gaf de EPB-software 3G (versie 4.3.0) als ontbrekende invoer altijd het ‘Type toestel’ aan, terwijl er geen ontbrekende invoer aanwezig was (Figuur 21). Dat was een fout in de software en is opgelost in versie 5.0.
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
15
Figuur 21
7. Vaak voorkomende problemen 7.1 Installatie- of opstartproblemen Problemen met het installeren of opstarten zijn dikwijls een Java-probleem. U kunt de volgende stappen ondernemen:
nagaan of het installatiebestand correct is: opnieuw downloaden en de installatie opnieuw proberen; de geïnstalleerde javaversie moet minstens <java 1.5.0> zijn. U kunt de geïnstalleerde javaversie nagaan door volgend commando in te typen bij MS-DOS (Figuur 22):
Figuur 22
Om MS-DOS te openen kunt u op de start-knop links onderaan op het bureaublad klikken. Vervolgens gaat u zoeken naar ‘CMD’ (Figuur 23). Als u daarop dubbelklikt, zal het MS-DOS-venster openen.
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
16
1 3
1 2
1 Figuur 24
Als er een juiste javaversie aanwezig is, is de volgende stap die aan de jar-bestanden te linken.
De javaversie aan de jar-bestanden linken doet u als volgt:
Op Windows 7 of recenter: Ga naar Start > Alle programma’s > Standaardprogramma’s (default programs) > Een bestandstype of protocol aan een programma koppelen (Associate a file type of protocol with a program) (Figuur 23).
Figuur 23
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
17
Nu kunt u nagaan of de jar-bestanden gelinkt zijn met ‘Java Platform SE Binary’ (Figuur 24):
Figuur 24
Ouder dan windows 7: dat kunt u terugvinden in de handleiding van de software, in het hoofdstuk ‘De koppeling van de jar-bestanden controleren’ op pagina 170 en verder.
7.2 Verbindingsproblemen met de bibliotheek Als u last hebt van verbindingsproblemen met de bibliotheek, kan dat twee oorzaken hebben:
Als u als besturingssysteem over Windows Vista, Windows 7 of Windows 8 beschikt, is het aangeraden om de software niet te installeren in de map ‘C:\Program Files’. Die map legt immers beperkingen op die de normale werking van de software kunnen belemmeren, in het bijzonder wat betreft de bibliotheek. U de-installeert best de software en installeert die opnieuw, maar in een andere map (bijvoorbeeld: ‘C:\PEB). Het probleem kan ook worden veroorzaakt door een firewall of antivirus. Die blokkeren de werking van de bibliotheek. U kunt dat oplossen door een uitzondering toe te voegen aan de antivirus of firewall. Hoe u dat kan doen, vindt u terug in de handleiding van de software, in het hoofdstukken ‘De melding in verband met de blokkering door de firewall van Windows activeren’ en ‘Een Uitzondering aan de Firewall van Windows toevoegen’ op pagina 171 tot 173.
7.3 In situ-gespoten PUR Omwille van de moeilijkheden om de exacte dikte van de (in situ) gespoten PUR te bepalen, moet er nog een correctiefactor worden toegepast. Dat is vastgelegd in het Transmissiereferentiedocument van het ministerieel besluit van 29 oktober 2007 (tot wijziging van het ministerieel besluit van 2 april 2007) – in punt 7.3 (te downloaden op: http://www.energiesparen.be/epb/prof/isolatie ).
Versie januari 2014
Nieuwe EPB-software 3G
18
Daar staat bepaald dat de warmteweerstand RPUR van een (in situ) gespoten PURisolatielaag als volgt wordt berekend (Figuur 25):
Figuur 25
In de EPB-software Vlaanderen is er bij ‘opake materialen’ in de bibliotheek geen mogelijkheid om een product in te voeren via de R-waarde. U kunt daar enkel de λ-waarde invullen als productgegeven, naast merk/type. Praktisch lost u dat op door de ‘gecorrigeerde λ-waarde’ in te vullen bij een bibliotheekelement, namelijk door de rekenwaarde van λ te delen door de correctiefactor a:
λ / 0,85 voor daktoepassingen; λ / 0,925 voor vloertoepassingen.
In de EPB-software 3G: kan, bv. voor een laag gespoten PUR, de warmteweerstand direct worden ingevoerd in de bibliotheek. In die warmteweerstand moet rekening zijn gehouden met de correctiefactor a. is bij het toevoegen van een materiaal uit de EPBD-databank al rekening gehouden met die correctiefactor. Dat kunt u zien door een dak en een vloer te vergelijken. Daarbij is de correctiefactor a verschillend.