Versie 1.0 Mei Uitwerkingsplan Armoedebestrijding in stadsdeel Nieuw-West

Versie 1.0 Mei 2012

Uitwerkingsplan Armoedebestrijding in stadsdeel Nieuw-West

Inhoud

Inleiding

3

1 Probleemschets 1.1 Armoede in Amsterdam 1.2 Armoede in Nieuw-West

5 5 6

2 Aanpak armoede in Amsterdam 2.1 Stedelijk beleid 2.2 Minima voorzieningen 2.3 Ontwikkeling minimavoorzieningen in 2012 en verder

7 7 9 9

3 Armoedebestrijding in Nieuw-West 3.1 Voorkomen van armoede 3.1.1. Een basisinfrastructuur in stadsdeel en wijken 3.1.2. Achter de voordeur: Programma Samen DOEN in de buurt 3.1.3. Achter de voordeur: Vroeg Eropaf 3.1.4. Pilot energie- en budgetcoaches 3.1.5. Budgetmarkt 3.1.6. Pilot Spekman 3.1.7. Aandacht voor kinderen in armoede 3.2. Verminderen van armoede 3.2.1. Maatschappelijke dienstverlening 3.2.2. Jongeren en schulden 3.2.3. Gebiedsgerichte arrangementen 1.2.4. Project Nieuw-West Werkt 1.2.6. Pact voor Nieuw-West 1.2.7. Gezondheidsbevordering 3.3. Verlichten van armoede 3.3.1. Voedselbox en Voedselbank 3.3.2. Medische opvang 3.4. Samenvatting armoedebestrijding Nieuw-West

13 14 14 15 16 16 17 17 18 18 19 20 21 22 23 24 25 25 26 26

4 Programma 4.1 Maatschappelijk effect (Wat wil de raad bereiken?) 4.2. Programmadoelen (Wat doet het dagelijks bestuur hiervoor?) 4.3. Ontwikkeling baten, lasten en saldo (Wat mag het kosten?) 4.4. Effectmeting en monitoring

27 27 28 29 30

Bijlage 1 Manifest Bestrijding Armoede Amsterdam

31

Pagina 1 van 32

Versie 1.0 mei 2012 Uitwerkingsplan armoedebestrijding NW

Gemeente Amsterdam Stadsdeel Nieuw-West Actieplan Armoedebestrijding

Pagina 2 van 32

Inleiding

In Nieuw-West wonen veel mensen met een klein inkomen. Uit de Amsterdamse Armoedemonitor 2010 blijkt dat bijna 27.000 mensen in Nieuw-West moeten rondkomen van een minimum inkomen (17% van alle huishoudens in Nieuw-West). Veelal hebben deze mensen een uitkering of een parttime baan. Een aantal van hen heeft moeite met het betalen van de maandelijkse woonlasten en het schoolgeld voor de kinderen. Sommigen kunnen zich geen lidmaatschap van een vereniging permitteren of iets extra’s voor de feestdagen. Armoede is niet alleen een financieel probleem. Een combinatie van factoren, zoals een slechte gezondheid, geen of weinig werk en een beperkt sociaal netwerk maakt het leven van mensen arm aan mogelijkheden en kansen, waardoor je van armoede kunt spreken. In de economische omstandigheden waarin Nederland momenteel verkeert, ziet het er niet naar uit dat de omvang van deze groep spoedig zal afnemen. In het Armoedesignalement 2011 van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Sociaal en Cultureel Planbureau (december 2011) is namelijk een landelijke stijging geraamd van het aantal huishoudens onder de lage inkomensgrens van 0,4 procentpunt per jaar. Het aantal mensen met problematische schulden is bovendien jaarlijks toegenomen met 15%. Door de aanhoudende crisis zullen armoede en schulden de komende jaren alleen maar meer toenemen. Dit mag niet genegeerd worden. Meer dan ooit is er nu actie van ons stadsdeel nodig om deze mensen te ondersteunen en hun zelfredzaamheid te versterken! Armoede en armoedebestrijding is de laatste jaren in Amsterdam op de politieke en bestuurlijke agenda gezet. Zo hebben in 2011 de centrale stad en de stadsdelen het stedelijk Armoedemanifest ondertekend. Stadsdeel Nieuw-West heeft in het bestuursprogramma 2010 – 2014, Kansen bieden – talenten benutten, prioriteit gegeven aan armoedebestrijding. Wethouder Ossel is in 2012 een Offensief tegen schulden gestart, om er alles aan te doen om schuldenproblematiek aan te pakken! In de contourenbrief sociaal domein, welke is besproken in uw raad in oktober 2011, worden de kaders geschetst van het lokaal sociaal beleid in het stadsdeel. Voorliggend document is een uitwerking van dit plan op het onderdeel armoedebestrijding. Hierin leest u welke acties het stadsdeel regisseert om de sociale veerkracht in de wijken te versterken en om mensen met een klein inkomen te ondersteunen, om te voorkomen dat zij in een sociaal isolement terecht komen. De beleidsactiviteiten van het stadsdeel zijn een kleine schakel in een breed palet van interventies op het gebied van werk en inkomen, sociale zekerheid, onderwijs, gezondheidszorg etc., die op rijksniveau en stedelijk niveau worden bepaald. Voor uitkeringen en andere vormen van inkomensondersteuning kunnen onze inwoners terecht bij de stedelijke Dienst Werk en Inkomen. Wij geven hier actief informatie over. Op landelijk niveau zijn de aangekondigde bezuinigingsmaatregelen zorgelijk

Pagina 3 van 32



Met de val van het kabinet Rutte is het momenteel nog onduidelijk welke bezuinigingen en wetsvoorstellen doorgang vinden, maar dat het sociale zekerheidstelsel wijzigt is zeker. Daarnaast zijn er factoren van invloed die niet of nauwelijks met overheidsbeleid te beïnvloeden zijn, zoals de ontwikkelingen op de financiële markten en de gevolgen daarvan voor de economische positie van Nederland. Desalniettemin heeft het stadsdeel een aanzienlijke regisserende rol in armoedebestrijding in de negen wijken in Nieuw-West. Met behulp van onze expertise, aandacht, kennis van de wijken en (financiële) middelen kunnen wij het verschil maken voor onze burgers. De Wmo-adviesraad Nieuw-West verwijst in zijn advies ten aanzien van het voorliggende document terecht naar de rol van bedrijven met een winstoogmerk in deze. De lokale overheid investeert veel in het oplossen van (grote) schulden van burgers. Echter, het is bekend dat de oorzaak van het ontstaan van schulden voor een groot deel te wijten is aan het ongelimiteerd op krediet leveren van diensten en goederen. Hierbij wordt niet geschuwd gebrekkige, gestuurde en selectieve informatie te verstrekken. Op landelijk niveau dient gezocht te worden naar effectieve beperkende maatregelen om dit type praktijken tegen te gaan. Wethouder Ossel pleit hier ook voor met het Offensief tegen schulden. Het dagelijks bestuur zal hier aandacht voor vragen. Leeswijzer In dit uitwerkingsplan wordt stil gestaan bij de aard en omvang van armoede in Amsterdam en in Nieuw-West. Vervolgens wordt uitgelegd welke inspanningen er momenteel worden gedaan om bewoners die in de financiële problemen zijn geraakt of dreigen te raken zo goed mogelijk te helpen en hun zelfredzaamheid te versterken. In hoofdstuk 3 zijn de activiteiten en actiepunten geformuleerd die wij momenteel en in de komende periode in Nieuw-West uitvoeren om wijken beter toe te rusten en mensen met een klein inkomen te ondersteunen. Het uitwerkingsplan bevat een voorzet voor een programmatische aanpak van Armoedebestrijding.

Pagina 4 van 32

1 Probleemschets

Armoede betekent meer dan een structureel tekort aan financiële middelen. Mensen die moeite hebben met financieel rondkomen, hebben veelal ook last van stressgerelateerde klachten, depressies, overgewicht, ongezonde voeding en een beperkt sociaal netwerk. Kinderen die opgroeien in arme gezinnen participeren minder en kunnen zich minderwaardig voelen ten aanzien van leeftijdgenoten. Door de combinatie van problemen is het voor mensen moeilijk om uit deze situatie te komen. Daarom wordt wel eens gezegd dat armoede zichzelf in stand houdt. In sommige gevallen wordt zij van generatie op generatie doorgegeven. Uit de SCP-publicatie Voorbestemd tot achterstand? (2011) blijkt dat bij armoede in de kindertijd de kans op armoede als volwassene 7% is, bijna tweemaal zo hoog als bij niet-arme kinderen (4%). In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe armoede er in Amsterdam uitziet. Hiervoor is gebruik gemaakt van de gegevens uit de armoedemonitor van bureau Onderzoek en Statistiek (O&S) van de gemeente.

1.1

Armoede in Amsterdam

In Amsterdam ligt de armoedegrens op 110% van het wettelijk sociaal minimum (WSM). In 2010 was dit een jaarinkomen van €.12.027,- voor een alleenstaande en €.15.564,- voor een alleenstaande met kind(eren). Volgens de berekeningen van O&S leeft één op de vijf huishoudens in de stad onder deze armoedegrens. Heeft een gezin minder te besteden dan 110% van het wettelijk sociaal minimum, dan spreekt men van een minimahuishouden. In 2010 waren er in Amsterdam, volgens bureau O&S, 71.564 minimahuishoudens. Dit is 16,6% van alle huishoudens, oftewel 137.189 volwassenen en kinderen. In vergelijking met 2004 is er sprake van een daling. In dat jaar werd het grootste aantal minimahuishoudens geteld , te weten 75.348 (18,5% van alle minimahuishoudens ) . In vergelijking met 2009, daarentegen, is het aantal licht gestegen met 1407 huishoudens. Voorts blijkt dat er een aantal risicogroepen voor armoede te onderscheiden zijn. Zo

zijn vooral alleenstaande moeders, kinderen van migranten en ouderen (van 65 jaar en ouder) vaker arm dan gemiddeld. Deze groepen zijn dan ook vaker dan gemiddeld langer dan 3 jaar arm. Daarnaast signaleert O&S een groep werkende armen van ruim 15 duizend personen (11% van alle minima in Amsterdam). Dit zijn zelfstandigen, mensen met een parttime baan en eenverdieners. Deze werkende armen zijn moeilijker te bereiken dan de groep niet-werkende armen. Van alle minima doet 11% een beroep op gemeentelijke schuldhulpverlening.

Pagina 5 van 32



1.2

Armoede in Nieuw-West

O&S heeft in een aantal onderzoeken, waaronder de armoedemonitor 2010, in kaart gebracht hoe stadsdeel Nieuw-West er op het gebied van armoede voor staat (cijfers 2010). Hieruit komen de volgende kenmerken naar voren: Minima inkomens in Nieuw-West

11.352 huishoudens / 26.690 personen (17% van alle 65.853 huishoudens in NW)

Minima huishoudens met kinderen in Nieuw-West

4.087 huishoudens met kinderen (36% van alle minimahuishoudens in NW)

Eenoudergezinnen met minimum inkomen

2.524 huishoudens (22% van alle minimahuishoudens in NW)

Eenoudergezinnen met weinig tot geen perspectief op werk


Mensen langdurig in armoede (langer dan 3 jaar.)

8.514 huishoudens (75% van alle minima huishoudens in NW)

Aantal huishoudens met problematische schulden, aangemeld bij schuldhulp


Werkende armen onder de minima

2.469 personen (9% van alle minima personen in NW / 16% van 15.434 werkende armen in Amsterdam.)

Minima huishoudens naar herkomstgroep

75% van alle minimahuishoudens is van allochtone herkomst. Vergeleken met andere stadsdelen zijn er relatief veel minimahuishoudens met een Turkse en Marokkaanse herkomst (resp. 14,4% en 28,3%).

Toelichting Het aantal minimahuishoudens in Nieuw-West is gedaald van 11.906 in 2004 naar 11.352 in 2010 (17% van alle huishoudens in Nieuw-West). Het stedelijk gemiddelde ligt iets lager met 16,6% minimahuishoudens van alle huishoudens in 2010. In alle stadsdelen is in 2010 het aantal minimahuishoudens sinds 2009 licht toegenomen. Het stadsdeel Nieuw-West heeft een omvangrijke groep minimahuishoudens, waarvan een deel geen of weinig perspectief heeft op verbetering. Ter vergelijking: meer dan 18% van alle uitkeringsgerechtigden in de Wwb, met een (zeer) grote afstand tot de arbeidsmarkt in Amsterdam, woont in Nieuw-West. Nieuw-West is al enkele jaren het stadsdeel met het hoogste percentage langdurige minima. Er is sinds 2009 wel een daling in percentage zichtbaar. Van alle Amsterdamse werkende minima wonen er relatief veel (16%) in Nieuw-West, al herbergen de stadsdelen West en Oost een groter aandeel van de werkende minima in Amsterdam. De volgende hoofdstukken gaan in op de Amsterdamse aanpak van armoedebestrijding en de uitwerking daarvan in Nieuw-West.

Pagina 6 van 32

2 Aanpak armoede in Amsterdam

De gemeente Amsterdam zet zich actief in voor armoedebestrijding. Armoede heeft vergaande gevolgen voor onder andere welzijn, wonen, werk, gezondheid en participatie van burgers. Dit vergt een integrale aanpak die beleidsterreinen overstijgt. De rol van de gemeentelijke overheid bij de bestrijding van armoede is beperkt. Het Rijk voert een generiek inkomensbeleid en bepaalt bijvoorbeeld de hoogte van de bijstandsuitkering. De gemeente vult dit beleid aan met inkomensvoorzieningen zoals Bijzondere Bijstand en kwijtschelding van belastingen. In Amsterdam is dit centraal georganiseerd vanuit DWI. Alle inwoners van Nieuw-West kunnen voor inkomensondersteuning terecht bij DWI. Als stadsdeel informeren wij onze burgers hier over en schakelen we DWI proactief in. Als stadsdeel hebben wij een regisserende rol en richten we ons met name op preventie en activering. Daarnaast voeren we maatwerk projecten uit waarbij we de krachten in de wijken bundelen om armoede te verminden. De aankomende overheidsbezuinigingen vergroten de noodzaak om gerichter en nog meer integraal armoede te bestrijden. Stad en stadsdelen hebben de handen ineen geslagen en hebben zich gecommitteerd aan een actieve aanpak van het armoedeprobleem.

2.1

Stedelijk beleid

Manifest Bestrijding Armoede Amsterdam Eind 2011 tekenden stad en stadsdelen het stedelijk Manifest Bestrijding Armoede. Hierin zijn de volgende uitgangspunten leidend: • Stad en stadsdelen investeren in eigen kracht, sociale veerkracht en wederkerigheid van en onder bewoners. • Stad en stadsdelen richten hun inspanningen op het voorkomen van sociale uitsluiting en overerving van armoede; • Stad en stadsdelen smeden coalities met en gaan samenwerkingsverbanden aan met bedrijven en maatschappelijke organisaties. Vanuit deze principes werkt men aan een integrale aanpak van armoede op lokale schaal, gericht op preventie. Het gehele Armoedemanifest is als bijlage toegevoegd.

Pagina 7 van 32



Meerjarenbeleidplan Inkomen en Armoedebestrijding 2012 – 2015 Het Manifest Bestrijding Armoede ligt aan de basis van het meerjarenbeleidplan Inkomen en armoedebestrijding 2012-2015 van de gemeente Amsterdam. Hierin geeft de gemeente aan dat zij met haar inkomensbeleid wil bereiken: • dat iedereen die daar recht op heeft, een uitkering ontvangt; • en dat iedereen die rond de armoedegrens leeft, beter in staat is om kansen te pakken en mee te doen in de maatschappij. Het uitgangspunt is dat de ondersteuning tijdelijk is en dat iedereen een maximale eigen inzet pleegt om via werk zelf in een inkomen te voorzien. Voor wie daar tijdelijk ondersteuning bij nodig heeft, biedt de gemeente een opstap. Aan inwoners met weinig inkomen, biedt de gemeente extra steun. Hiervan kan iedere volwassen burger gebruikmaken die in een huishouden leeft met een inkomen tot 110% van het wettelijk sociaal minimum (WSM). Dat betekent dat niet alleen bijstandsgerechtigden maar ook werkende arme Amsterdammers gebruik kunnen maken van deze voorzieningen. De gemeente ontwikkelt in 2012 specifieke acties om de groep werkende armen beter te bereiken en te stimuleren om uit de armoede te komen. In 2012 zal een vernieuwd meerjarenbeleidplan worden gepresenteerd. De bovengenoemde uitgangspunten blijven gehandhaafd. Gezondheidsbeleid, Kadernota volksgezondheid 2012-2015 Armoede gaat onder andere gepaard met problemen op het gebied van gezondheid. Bewoners in aandachtswijken hebben vaker een slechtere gezondheid en leven korter, dan mensen in andere wijken. De GGD spant zich in voor de collectieve gezondheid van alle Amsterdammers. Voor een integrale aanpak van gezondheid heeft de GGD in haar kadernota volksgezondheid 2012-2015: Preventief verbinden vier sporen uitgewerkt: • • • •

Gezond meedoen, op het gebied van voeding en dagbesteding; Gezonde leefstijl, door voldoende bewegen en minder kwalijke verslavingen; Gezonde ruimtelijke leefomgeving, door bijvoorbeeld betere luchtkwaliteit; Toegankelijke zorg en ondersteuning, door gebiedsgerichte aanpak en vroeg signalering (in bijvoorbeeld een woonservicewijk).

Naast deze doelstellingen heeft de GGD extra als doel geformuleerd om specifiek de gezondheid van bewoners in aandachtswijken, waaronder in Nieuw-West, te verbeteren. Daarbij gaat er bijzondere aandacht uit naar psychosociale problemen. Door in te zetten op armoedebestrijding, streeft het stadsdeel er ook naar achterstanden in de gezondheid te verkleinen. Er is een fonds van zorgverzekeraar Agis (onderdeel van Achmea) en de gemeente opgericht om projecten te financieren die de gezondheid van minimahuishoudens verbeteren. Een voorbeeld van een succesvolle gezondheidsinterventie is door de

Pagina 8 van 32

GGD Zuid-Limburg en een diëtistenpraktijk ontwikkeld met de titel “Goede voeding hoeft niet veel te kosten”. Mensen in de schuldhulpverlening leren in bijeenkomsten concreet hoe ze met weinig geld toch gezond kunnen eten. Andere voorbeelden van succesvolle interventies op het gebied van gezondheidsbevordering van minimahuishoudens in Nederland zijn te vinden op: www.loketgezondleven.nl/.

2.2

Minima voorzieningen

De gemeente is op het gebied van inkomen en armoede onder andere verantwoordelijk voor de toekenning van een aantal voorzieningen om de levenssituatie van minimahuishoudens te verbeteren. Deze zijn hieronder vermeld. Jongeren tot 18 jaar

•

•

Scholierenvergoeding, bedoeld voor de kosten van school-, sport- en cultuurdeelname; Bijdrage voor ICT-voorzieningen, bedoeld voor kinderen uit minimagezinnen die het voortgezet onderwijs gaan volgen.

Dak- en thuislozen met binding met Amsterdam

• • •

Voorzieningen voor het inkomensbeheer van de afdeling financieel budgetbeheer (FIBU); Maatschappelijke opvang; Post, en dienstverlening.

Minima die langer dan drie jaar een inkomen hebben onder de armoedegrens

• •

De langdurigheidtoeslag voor mensen tot 65 jaar; De plusvoorziening voor mensen boven de 65 jaar.

Chronisch zieken

•

Een aanvullende tegemoetkoming op het inkomen van chronisch zieken en gehandicapten.

Overige voorzieningen

•

•

Stadspas; Aanvullende dekking zorgverzekering;

• •

Bijzondere Bijstand; Kwijtschelding gemeentelijke belastingen.

2.3

Ontwikkeling minimavoorzieningen in 2012 en verder

Landelijke ontwikkelingen van invloed voor minima Op landelijke niveau zijn er vergaande ontwikkelingen in het sociale domein. De insteek is om ervoor te zorgen dat iedereen naar vermogen werkt en participeert. Wie kan werken, moet werken. Voor mensen voor wie dit niet mogelijk is, blijft de Wwb bestaan als laatste vangnet. Er vinden grootschalige bezuinigingen plaats. Sinds 2012 is deze Wwb aangescherpt. Bovendien is sinds 2012 de inkomensgrens van het gemeentelijk inkomensbeleid genormeerd op maximaal 110% van het wettelijk sociaal minimum inkomen. Ook is er door het gevallen kabinet Rutte een

Pagina 9 van 32



voorstel neergelegd om per 2013 de Wet Werken naar vermogen (Wwnv) in te voeren, met vergaande gevolgen voor kwetsbare huishoudens. Gevolgen val kabinet Het voorliggende uitwerkingsplan is een momentopname. Met de val van het Kabinet Rutte op 23 april 2012 is het momenteel niet duidelijk in hoeverre wetsvoorstellen en bezuinigingen doorgang vinden. In de onderhandelingen over de rijksbegroting is afgesproken dat de Wwb huishoudinkomenstoets komt te vervallen. De overige Wwb maatregelen die in december door de Eerste Kamer zijn aangenomen, blijven onverkort overeind. Uit het bezuinigingsakkoord blijkt de eigen bijdrage voor GGZ zorg deels van de baan is, aangezien de ingeboekte bezuiniging lager is dan voorheen. Verder vervalt de bezuiniging op passend onderwijs. Over de precieze betekenis van afschaffing van de huishoudtoets en andere thema’s wordt in mei 2012 overlegd. Gemeenten worden hierover per brief geïnformeerd door de staatssecretaris. Vooruitlopend daarop heeft de gemeente Amsterdam de uitvoering van de huishoudtoets opgeschort, in afwachting van nieuw beleid. Dit komt overeen met het advies van onder andere Divosa, de vereniging voor managers van sociale diensten. De Kamer komt in mei 2012 met informatie over onderwerpen die controversieel worden verklaard. Op 8 mei heeft de Eerste Kamer overigens besloten om geen wetsvoorstellen in verband met de demissionaire status van het kabinet Rutte controversieel te verklaren. Dat betekent dat de senaat over de maatregelen wil gaan stemmen. Het is echter nog niet bekend of het zover komt dat de Wwnv in stemming wordt gebracht bij de Eerste Kamer. Wwnv Invoering van de Wwnv per 1 januari 2013 lijkt van de baan. Desondanks wordt de oorspronkelijke gedachte achter de Wwnv politiek breed gedragen. Ook wanneer de verkiezingen een kabinet van een geheel andere inkleuring opleveren, is de kans meer dan reëel dat de Wwnv doorgang zal vinden. Bij de Wwnv staat de verdiencapaciteit van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt centraal. Tegelijkertijd zijn er minder middelen beschikbaar om mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt aan het werk te helpen. Werken naar vermogen en de decentralisaties van de AWBZ Begeleiding en Jeugdzorg kunnen inwoners van Nieuw-West financieel op meerdere manieren blijven raken. Wgs Een wet die doorgang vindt is per 1 juli 2012 Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). Deze wet stelt eisen aan de schuldhulpverlening van gemeenten. Van belang is onder andere dat het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld, binnen vier weken moet plaatsvinden. De gemeente moet de klant goed informeren over verwachte doorlooptijden. De insteek is dat gemeenten straks de rechtbank kunnen verzoeken om een moratorium in te stellen. Voor een periode van maximaal zes weken mogen schuldeisers dan geen (nieuwe) incassomaatregelen nemen. Eind mei 2012 besluiten we in Amsterdam over de verdeling van taken tussen stad en stadsdelen bij uitvoering van de Wgs. Stadsdeel Nieuw-West staat op het standpunt dat alle cliënten zo snel en goed mogelijk worden geholpen en één herkenbaar aanspreekpunt houden. Stad- en stadsdelen zullen op een

Pagina 10 van 32

kostenefficiënte manier moeten werken, waarbij klantdossiers zo min mogelijk worden overgedragen. Bezuinigingen en herziening minimavoorzieningen Amsterdam Een aantal stedelijke armoedevoorzieningen is per 2012 herzien. Het betreft in veel gevallen aanpassingen in de hoogte van de uitkering en soms beperking of differentiatie van de doelgroep. Hieronder worden de belangrijkste wijzigingen genoemd. • • • •

•

•

De hoogte van de Scholierenvergoeding is teruggebracht naar het oorspronkelijke niveau van een aantal jaren terug. Bij de ICT-voorziening wordt de periode beperkt van de vergoeding voor een internetaansluiting, zo nodig tot een opstartperiode van enkele maanden. Het bedrag voor de Plusvoorziening voor bewoners van 65 jaar en ouder is met ingang van 2012 gehalveerd. De doelgroep voor de woonkostenbijdrage wordt beperkt tot huishoudens met een inkomen tot 110% in plaats van 125% van het wettelijk sociaal minimum. Bij de Langdurigheidtoeslag wordt sinds 2012 onderscheid gemaakt in gezinnen met en gezinnen zonder kinderen. Voor gezinnen zonder kinderen en alleenstaanden is de langdurigheidtoeslag lager dan in 2011. Gezinnen met kinderen worden ontzien in de bezuinigingsmaatregel en ontvangen iets meer langdurigheidtoeslag dan in 2011. In de schuldhulpverlening wordt gewerkt volgens een nieuwe aanpak, sinds het Herontwerp Schuldhulpverlening (2011). Er wordt nu meer een beroep gedaan op de eigen kracht en het netwerk van inwoners en hulpverlening vindt vaker plaats in groepen in plaats van in individuele trajecten. Het herontwerp moet resulteren in meer succesvolle trajecten en een korte doorlooptijd van trajecten.

Herziening activeringstrajecten Wwb Doordat de rijksmiddelen op het gebied van de Wet werk & bijstand (Wwb) afnemen, moesten er keuzen worden gemaakt in de dienstverlening. Aan bijstandscliënten met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt (de zogenoemde trede 1 & 2 cliënten) wordt geen gerichte aandacht meer gegeven. Zij kunnen niet meer deelnemen aan activeringstrajecten. De aandacht van de centrale stad is de komende periode met name gericht op het toeleiden naar werk van de meer kansrijke bijstandscliënten.

Amsterdamse compensatie voor de stapeling van bezuinigingen Om minimahuishoudens te compenseren die het hardst getroffen worden door verschillende bezuinigingen, zijn extra middelen van het rijk gereserveerd. Deze extra middelen zijn bedoeld voor werkende en niet werkende armen. Daar waar in eerste instantie geld bestemd zou zijn voor onder andere compensatie van de huishoudtoets en eigen bijdrages GGZ, is met de val van het kabinet nog onduidelijk waar Amsterdam deze middelen op inzet. Er kan gedacht worden aan:

Pagina 11 van 32



• • •

Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten als een aanvullende inkomensregeling op de landelijke regelgeving; Buurtteams Programma Samen DOEN in de buurt; Extra beroep op individuele bijzondere bijstand (IBB). Dit biedt de mogelijkheid om ook mensen te compenseren voor de bezuinigingen die iets meer dan 110% van het WSM ontvangen.

Offensief tegen schulden Vanwege de alsmaar groter wordende groep mensen met schulden, is wethouder Ossel in het voorjaar van 2012 een Amsterdams offensief gestart om schuldenproblematiek effectief te lijf te gaan. De aanpak van schulden is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid. De komende periode wordt er stevig ingezet op 4 pijlers: 1. voorlichting aan kinderen en jongeren 2. verbetering vroegsignalering via Vroeg Eropaf 3. Bedrijven aanspreken op hun verantwoordelijkheid om mensen geen geld te lenen als zij zich dit niet kunnen veroorloven. 4. Effectieve schuldhulpverlening gericht op de achterliggende oorzaken van cliënten met als streven om het percentage geslaagde schuldhulptrajecten te verdubbelen. Alle bovengenoemde ontwikkelingen zijn in meer of mindere mate van invloed op de mensen die in ons stadsdeel met weinig financiële middelen moeten rondkomen. Het stadsdeel volgt bestaande en nieuwe stedelijke en landelijke ontwikkelingen op de voet, zodat hier tijdig op ingespeeld kan worden.

Pagina 12 van 32

3 Armoedebestrijding in Nieuw-West

In het Bestuursprogramma stadsdeel Nieuw-West 2010- 2014 Kansen bieden – talenten benutten is prioriteit toegekend aan armoedebestrijding. Het stadsdeel wil: • • • • • •

A. Bewoners met een laag inkomen bekend maken met financiële regelingen en mogelijkheden voor ondersteuning; B. Preventieve projecten inzetten zoals Vroeg Eropaf, budgetbegeleiding, cursussen en thuisadministratie om armoede te voorkomen; C. Sociaal isolement van mensen doorbreken; D. Samenwerking versterken met netwerken in de wijk; E. Voorkomen dat er wachtlijsten ontstaan voor schuldhulpverlening; F. Maatschappelijke ondernemingen (met en zonder winstoogmerk) stimuleren die gericht zijn op armoedebestrijding.

In dit hoofdstuk beschrijven wij de samenhangende activiteiten om sociale uitsluiting van mensen met een klein inkomen te voorkomen, armoede tegen te gaan en deelname aan de samenleving te stimuleren. Naar analogie van het stedelijk Meerjarenbeleidplan zijn onze inspanningen in te delen aan de hand van drie hoofddoelen: voorkomen van armoede voorlichting en vroeg signaleren voor preventie van armoede 2. verminderen van armoede mensen stimuleren om uit een situatie van armoede te komen 3. verlichten van armoede armoede draaglijk maken 1.

Door gelijktijdig zowel te investeren in preventie ter voorkoming van armoede, als in tijdelijke inkomensondersteuning en in reparatie van armoedesituaties, vergroten we de effectiviteit van onze aanpak. We ondersteunen inwoners om zelfredzaam te worden. Er zijn talloze activiteiten en inspanningen die effect (kunnen) hebben op armoede en sociale uitsluiting van bewoners van Nieuw-West. Sommigen hebben een direct en – deels- meetbaar effect zoals schuldhulpverlening, andere zoals het project Nieuw West Werkt kunnen inwoners indirect beïnvloeden. Naast de overheid (rijk, stad en stadsdeel) zijn er ook particuliere initiatieven en is er het maatschappelijk middenveld (instanties, kerken, zelforganisaties, vrijwilligersgroepen, etc.) dat zich inzet voor mensen in armoede. Het stadsdeel is als overheid dus niet de enige partij, en oefent beperkt invloed uit op de financiële

Pagina 13 van 32



situatie van haar inwoners. Deze notitie zal niet volledig zijn in de beschrijving van alle activiteiten die tegelijkertijd voor onze inwoners worden ontplooid. Er wordt volstaan met het vermelden van die activiteiten die het stadsdeel als regisseur implementeert met een duidelijke link naar het voorkomen, bestrijden of verlichten van armoede. Vanuit de beleidsterreinen Jeugd, Onderwijs, Werk, Welzijn zijn er wellicht nog andere initiatieven die ook effecten hebben op armoede en sociale uitsluiting. De activiteiten die vanuit de stad (veelal vanuit DWI) worden ontplooid zijn al in het Meerjarenbeleidplan genoemd. Hier wordt voornamelijk ingegaan op de extra activiteiten die ons stadsdeel uitvoert.

3.1

Voorkomen van armoede

In deze paragraaf noemen wij onze initiatieven die preventief werken voor armoede en sociale uitsluiting. Hiertoe rekenen we het verstrekken van informatie en advies, cursussen, zorgen voor een goed netwerk tussen professionals en vrijwilligers en een adequate infrastructuur. Een aparte categorie van preventieve activiteiten vormen de zogeheten Achter de voordeur initiatieven: Vroeg Eropaf, Samen DOEN in de buurt en Galerijgesprekken.

3.1.1. Een basisinfrastructuur in stadsdeel en wijken In 2012 zijn de eerste Huizen van de Wijk in Nieuw-West opengegaan. Dit zijn voorzieningen gericht op het stimuleren en faciliteren van burgerinitiatieven in onze wijken. In het Huis van de Wijk kunnen bewoners(groepen) terecht voor ruimte en ondersteuning bij het organiseren van bijeenkomsten, cursussen en activiteiten gericht op ontmoeting en participatie. Het Huis van de Wijk is een sociaal knooppunt in de wijk. Daarnaast is het Huis van de Wijk een uitvalsbasis voor professionals die in de wijk werken. Bewoners kunnen hier terecht voor informatie en advies, bijvoorbeeld op het gebied van maatschappelijke dienstverlening, voorzieningen, participatie en activering. Inwoners kunnen voor vragen over persoonlijke ontwikkeling, financiën, wonen, zorg, welzijn of werk ook op andere plekken in ons stadsdeel terecht. Voorbeelden daarvan zijn het Participatiecentrum met een digitale participatiekaart, Loket Zorg en Samenleven en BOOT (Buurtwinkel voor Onderwijs, Onderzoek en Talentontwikkeling) in het Tuinstadhuis. BOOT komt tot stand met de inzet van studenten en docenten van de Hogeschool van Amsterdam. Actie: - Doorontwikkeling basisinfrastructuur in de 9 wijken In de komende periode werken wij aan doorontwikkeling van de basisinfrastructuur in de negen wijken van Nieuw-West. Het betreft hier met name de verankering van professionals in de wijken. Wij willen outreachend werken. Onze aanpak richt zich

Pagina 14 van 32

op preventie en signalering van problemen en op snelle en adequate interventies. Dit wordt in samenhang opgepakt met het Programma Samen DOEN in de buurt (zie 3.1.2.) en Nieuw West Werkt (zie 3.2.4.). - Optimalisering social helpdesks. In Nieuw-West zijn er meerdere voorzieningen waar burgers terecht kunnen met vragen over zorg, welzijn, werk, wonen, inkomen en participatie. Het stadsdeel richt zich op de ontwikkeling van één sociaal loket, dat wordt ondersteund met social helpdesks die outreachend werken vanuit de Huizen van de Wijk. Het stadsdeel spant zich in om voorzieningen op elkaar af te stemmen, goede doorverwijzingen te realiseren en te komen tot een goede spreiding van social helpdesks over het stadsdeel.

3.1.2. Achter de voordeur: Programma Samen DOEN in de buurt In september 2011 heeft de gemeente Amsterdam (stad en stadsdelen) besloten om een vernieuwde aanpak te ontwikkelen voor huishoudens met meervoudige problemen. Het doel van deze aanpak is om binnen huishoudens waar een opstapeling is van problemen, dit samen met de leden van het huishouden op te pakken. Deze aanpak is zowel preventief als curatief. Indicatoren van meervoudige problemen zijn: armoede, schulden, sociaal cultureel isolement, psycho/sociaal/psychiatrische problematiek, opvoedingsproblemen, verwaarlozing, zwakbegaafdheid en gebrekkige taalvaardigheid. Bij deze mensen gaat een buurtteam thuis op bezoek (achter de voordeur) en bekijkt samen met het huishouden hoe de eigen kracht en de zelfredzaamheid van het huishouden zijn te bevorderen. De vraag van de bewoners is leidend. Het stadsdeel Nieuw-West koos er al snel voor om deze aanpak te omarmen. Voorheen heette dit de Aanpak Kwetsbare Huishoudens. Momenteel wordt hiervoor de term Programma Samen DOEN in de de buurt voor gehanteerd. DOEN staat voor Dichtbij - Op kracht - Eén plan – Nu. Deze aanpak is niet per definitie gericht op minima. Aangezien een laag inkomen vaak samengaat met andere problematiek wordt dit instrument echter ook beschouwd als onderdeel van armoedebestrijding. Actie: - Uitbreiding Programma Samen DOEN in de buurt De buurtteams zullen in de loop van 2012 in het hele stadsdeel gaan werken. De aanpak wordt goed afgestemd met andere activiteiten van het stadsdeel om mensen zo prettig mogelijk te laten leven en samenleven in onze wijken. De aanpak is er op gericht op kansen en talenten te benutten in een kansrijk Nieuw-West. Het vergroten van kans op werk blijft voor ons een speerpunt.

Pagina 15 van 32



3.1.3. Achter de voordeur: Vroeg Eropaf Sinds 2007 vinden er huisbezoeken in Amsterdam plaats bij bewoners met een betalingsachterstand bij de corporaties. Sinds 2009 nemen gemeente, stadsdelen, woningcorporaties en instellingen voor maatschappelijke dienstverlening deel aan het project Vroeg Eropaf. Hiervoor is een convenant ondertekend. Het doel is primair om problematische schulden zo vroeg mogelijk te signaleren, om huisuitzettingen te voorkomen en regelmatige huurbetaling te realiseren. Secundair is het doel inzicht te krijgen in de oorzaken van schulden en inwoners toe te leiden naar de juiste hulpen dienstverlening. In 2010 heeft zorgverzekeraar Agis zich bij de aanpak aangesloten, evenals een aantal energieleveranciers. Sinds 2011 is de dienst Gemeentebelastingen aangesloten. De Vroeg-erop-af aanpak heeft geleid tot minder huisuitzettingen, van 1200 in 2007 tot 840 in 2011; een daling van 33%. Met de Eropaf aanpak, waarbij al wel een aanzegging van ontruiming aanwezig was, zijn ook goede resultaten behaald en is in 2011 meer dan 60% van de ontruimingen niet doorgegaan. Steeds meer organisaties leveren een bijdrage aan het voorkomen van verergeren van problemen. Deze lijn wordt doorgetrokken met een convenant dat in maart 2012 is getekend door Energie Nederland en de NVVK (branche organisatie schuldhulpverlening). Hierin staan afspraken hoe mensen (verder) te behoeden voor afsluiting van energie en over samenwerking met schuldhulp. Actie: - Voorzetting convenant In december 2011 is een nieuw stedelijk convenant ondertekend waarin wij ons hebben committeert aan de voortzetting van de aanpak tot 2014. Wij willen ons inzetten om de effectiviteit van de Vroeg Eropaf aanpak te vergroten en meer partijen aan te laten sluiten (conform het stedelijke Offensief tegen schulden), in samenwerking met het Programma Samen DOEN in de buurt.

3.1.4. Pilot energie- en budgetcoaches Sinds 2008 leidt het team Duurzaamheid van het stadsdeel bewoners op tot ‘energie- en budgetcoach’. Het doel is dat meer bewoners geld besparen op hun energierekening. Dat is goed voor het milieu en goed voor de portemonnee. Afgelopen winter (2010-2011) heeft het team negen coaches opgeleid. Deze hebben aan ongeveer 200 bewoners voorlichting gegeven over energiebesparing. Twee van hen hebben aanvullend ook voorlichting gegeven over budgetteren. Uit onderzoek van Bureau O&S blijkt dat de meerderheid van de deelnemers deze bijeenkomsten informatief en nuttig vond. Actie: - Voortzetting energie- en budgetcoaches Na het gebleken succes zal het project energie en budgetcoaches worden voortgezet en uitgebreid. Wij onderzoeken of er mogelijkheden zijn om dit te

Pagina 16 van 32

koppelen met Vroeg Eropaf. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de motie Energiebesparing gezinnen die het moeilijk hebben die in uw raad is aangenomen.

3.1.5. Budgetmarkt Het stadsdeel organiseert samen met de gemeente en relevante partners éénmaal per jaar een budgetmarkt om een grote groep minima te bereiken. Op deze markt staan alle partijen die iets met budgetteren en of inkomensregelingen te maken hebben. De budgetmarkt valt samen met de banenmarkt. Actie: - Jaarlijkse Budgetmarkt met minimaal 20 deelnemende instanties

3.1.6. Pilot Spekman Onder de naam pilot Spekman is in Geuzenveld-Slotermeer een outreachende aanpak ontwikkeld om bewoners en vrijwilligers(organisaties) te benaderen. Het doel van deze aanpak was vroegsignalering te realiseren van inkomensproblemen en schulden, en toeleiding van bewoners naar de juiste (maatschappelijke) hulpen dienstverlening. Vrijwilligers en andere bewoners zijn vaak de eersten die schuldenproblematiek bij medebewoners signaleren, en kunnen een belangrijke schakel zijn in de toeleiding naar professionele hulpen dienstverlening. Tegelijkertijd krijgen zij soms te maken met knelpunten in het systeem van deze hulpverlening. De pilot heeft geleid tot meer doorverwijzingen en aanmeldingen bij maatschappelijke dienstverlening en zorgaanbieders. Daarnaast is er gewerkt aan deskundigheidsbevordering van vrijwilligers, onder andere met voorlichting die de professionals gaven over inkomensproblematiek en budgetteren. Actie: - Implementatie van de opbrengsten van de pilot Spekman De verwachting is dat de komende jaren steeds meer mensen een beroep gaan doen op voorzieningen voor hulpen dienstverlening. Om de toeloop te kunnen opvangen, zullen aanbieders moeten gaan samenwerken met mantelzorgers en vrijwilligers in buurten en wijken. De ervaringen die zijn opgedaan met de pilot Spekman komen hier goed van pas. Hoewel er momenteel geen rijksmiddelen meer zijn voor dit project, zoekt het stadsdeel naar manieren om de kennis en expertise te waarborgen voor de toekomst. De komende jaren staan in het teken van het verbeteren van de samenwerking tussen professionele organisaties en vrijwilligers.

Pagina 17 van 32



3.1.7. Aandacht voor kinderen in armoede Nieuw-West is een van de meest kinderrijke stadsdelen van Amsterdam en tegelijkertijd een stadsdeel waar veel mensen wonen met een klein inkomen. Dat betekent dat veel kinderen opgroeien in armoede. Uit de Armoedemonitor 2010 van O&S blijkt dat 26% van de jongeren in Amsterdam (36.312 jongeren) opgroeit in een minimahuishouden. Het aantal en aandeel jongeren in een minimahuishouden is sinds 2006 weliswaar ieder jaar licht gedaald, maar het blijft een omvangrijke groep. In 2010 behoorden in de stadsdelen Nieuw-West, Noord en Zuid-Oost samen 30,2% van de jongeren tot een minimahuishouden. Zoals vermeld betreft het in Nieuw-West ruim 4.000 huishoudens waarin kinderen opgroeien in armoede. Actie: - Informatie verstrekken. Het stadsdeel verstrekt informatie over regelingen waar gezinnen die leven in armoede aanspraak op kunnen maken. - Ontwikkelkansen voor kinderen op Brede Scholen. Het stadsdeel ontwikkelt Brede Scholen van de Wijk. Het gaat om wijkarrangementen voor onderwijs, opvoedondersteuning, zorg en talentontwikkeling van kinderen. Kinderen krijgen hier de gelegenheid om kennis te maken met sport en cultuur, ook kinderen voor waarvan ouders weinig inkomen hebben. Uit elk kind ‘halen we er uit wat er in zit’. De ambitie is om een sluitend netwerk te vormen rondom het kind. Hierin is zorg inbegrepen, vroegtijdige hulp en (financiële) ondersteuning. In het netwerk dat het stadsdeel ambieert is het Programma Samen DOEN in de buurt geïntegreerd.

3.2.

Verminderen van armoede

Naast het voorkomen van armoede zet het stadsdeel zich in om mensen actief uit de armoede te halen. Om armoede te verminderen zijn werk en participatie effectieve middelen. Daarvoor zetten we het project Nieuw-West Werkt in. Aanvullend kunnen wij burgers ondersteunen met maatschappelijke dienstverlening, waar schuldhulpverlening een onderdeel van is. Specifieke aandacht gaat uit naar jongeren met financiële problemen. Ook blijven wij gebiedsgerichte arrangementen inzetten voor wijken beneden NAP en willen wij gezondheid in de wijken bevorderen. Het stadsdeel kan als overheid niet alles alleen doen. Wij investeren dan ook in matches met organisaties om samen op te trekken bij armoedebestrijding.

Pagina 18 van 32

3.2.1. Maatschappelijke dienstverlening Maatschappelijke dienstverlening is een professioneel instrument om mensen te ondersteunen bij financiële en/of (psycho)sociale problematiek. Maatschappelijke dienstverlening is een verzamelnaam voor: • schuldhulpverlening, • maatschappelijk werk • sociaal raadslieden. Voordat iemand instroomt in één van de trajecten vindt er een integrale intake plaats. Hierbij wordt gekeken naar de gehele problematiek van deze persoon en zijn gezin. Het traject is gericht op het empoweren van de cliënt. Gekeken wordt naar (de veerkracht van) het netwerk van de cliënt. Indien dit niet of nauwelijks aanwezig is, worden vrijwilligers ingezet en wordt de persoon in kwestie gestimuleerd om verbindingen buiten zijn netwerk aan te gaan. Schuldhulpverlening: investeren loont. Het stadsdeel investeert in schuldhulpverlening. Uit het onderzoek Schuldhulpverlening Loont, kosten en baten van schuldhulpverlening, Regioplan en Hogeschool Utrecht (2011) blijkt dat elke euro die gemeenten besteden aan schuldhulpverlening gemiddeld leidt tot twee euro kostenbesparing op andere plekken, met name op uitkeringslasten. Een groot deel van de huishoudens met schulden doet een beroep op een uitkering. Dit benadrukt het belang om als stadsdeel financiële middelen beschikbaar te blijven stellen voor schuldhulpverlening. Schuldhulpverlening richt zich op gedragsverandering. Een traject is niet alleen en niet altijd gericht op het schuldenvrij maken van de cliënt. Voor sommige cliënten is het hanteerbaar maken en stabiliseren van schulden het hoogst haalbare. In alle gevallen krijgen mensen methodes aangereikt om hun administratie op orde te houden en te leren budgetteren. Vrijwilligers kunnen in de vorm van ‘maatjes’ hulp bieden bij het op orde krijgen van de administratie. Schuldhulpverlening wordt uitgevoerd door schuldhulpverleners van de maatschappelijke dienstverleningsinstantie. Mensen die in aanmerking komen voor een schuldsaneringtraject worden aangemeld bij de Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam. Actie: - Vernieuwing van maatschappelijke dienstverlening Het proces en de inhoud van de maatschappelijke dienstverlening en in het bijzonder de schuldhulpverlening wordt momenteel opnieuw ingericht. Er wordt ingezet op: • Preventie door informatie en advies en door de dienstverleners outreachend en zoveel mogelijk in de wijk te laten werken; • Meer collectieve trajecten aan bieden in plaats van (duurdere) individuele hulpverlening; • De samenwerking versterken met mantelzorgers en vrijwilligers.

Pagina 19 van 32



•

Het verplichten van een budgetcursus bij deelname aan een schuldhulpverleningstraject; • Uitbreiding van de integrale intake; • Het verkorten van de doorlooptijden om uitval tegen te gaan. Het voorkomen van wachtlijsten is een blijft een prioriteit. In 2012 wordt in NieuwWest (en stedelijk) een klanttevredenheidonderzoek onder klanten van schuldhulpverlening uitgevoerd door bureau O&S. In het kader van de herijking van het subsidiebeleid is afgesproken dat de maatschappelijke dienstverlening vanuit drie locaties haar diensten gaat aanbieden in het stadsdeel. Wij streven er bovendien naar om via de social helpsdesks in de Huizen van de wijk een laagdrempelige vorm van maatschappelijke dienstverlening aan te bieden voor buurtbewoners.

3.2.2. Jongeren en schulden Jongeren maken op steeds jongere leeftijd (grote) schulden. Stadsdeel Nieuw-West telt bijna zestienduizend jongeren tussen de 15 en 25 jaar. Ongeveer 4,2% van de Nederlandse jongeren tot 25 jaar kampt met problematische schulden die ze zelfstandig niet meer kunnen aflossen. Bron: ministerie van SZW, 2009. Op grond van deze landelijke cijfers mogen we ervan uitgaan dat ongeveer 670 jongeren in Nieuw-West problematische schulden hebben. Het hebben van schulden heeft grote gevolgen: schoolprestaties gaan achteruit doordat jongeren zich slecht kunnen concentreren. Of jongeren vallen voortijdig uit om te kunnen werken en hun schulden af te betalen. Bovendien belemmert het hebben van schulden de aanpak van andere problemen (wonen, school, werk, inkomen) waar deze jongeren vaak mee worstelen. De komende jaren is daarom extra aandacht voor jongeren en schulden. Het stadsdeel zet in op preventie, het vroeg signaleren van risicovol financieel gedrag en het aanspreken op de eigen verantwoordelijkheid in het voorkomen van betalingsproblemen. Voor informatie, advies en eventueel hulpverlening kunnen jongeren terecht bij de twee locaties van het Jongerenservicepunt. Daar biedt PuurZuid hulptrajecten op maat. Op deze manier voorkomen we dat jongeren verder in de schulden raken en in de criminaliteit belanden. Actie: - Voorlichting Jongeren- en veldwerkers worden getraind om jongeren bewust te maken van de risico’s van lenen en het maken van schulden. Het effect van deze training wordt onderzocht. Er komt extra aandacht voor jongeren die de leeftijd van 18 jaar bereiken en de nieuwe financiele verantwoordelijkheden die dat met zich meebrengt.

- Uitbreiding aanpak schulden onder jongeren

Pagina 20 van 32

Jongeren blijven terecht kunnen bij de jongerenservicepunten. De trajecten voor jongerenschuldhulpverlening van Puur Zuid worden uitgebreid van 175 trajecten in 2011 tot minimaal 200 trajecten in 2012. DWI zal deze tot 50% cofinancieren, voorheen was dat 25% van de totale kosten. Er is gekozen om flink meer trajecten te financieren om wachtlijsten zoveel mogelijk te voorkomen. Daar staat tegenover dat PuurZuid verbeterd inzicht zal geven in het rendement van de jongerenschuldhulpverlening in Nieuw-West. - Budgetlessen omvormen naar Nibud geldexamen. Sinds 2012 is het stadsdeel verantwoordelijk voor financiële educatie op basisscholen. Voorlichting zal vooral plaatsvinden op scholen in wijken waar veel gezinnen wonen die schulden hebben. Het streven van centrale stad en stadsdelen is om vanuit bezuinigingsoogpunt in 2014 het Nibud geldexamen aan te bieden en de budgetlessen in primair en voortgezet onderwijs in de huidige vorm geleidelijk af te bouwen.

3.2.3. Gebiedsgerichte arrangementen Stadsdeel Nieuw-West heeft tien gebieden, waar de sociaal economische situatie van veel bewoners onder het Normaal Amsterdams Peil (NAP) zit, het gemiddelde van Amsterdam. Stadsdeel Nieuw-West kiest voor gebiedsgerichte interventies om hier verbetering in aan te brengen. Gebiedsarrangementen hebben als doelstelling het vergroten van de kansen van de burgers in stadsdeel Nieuw-West door de toegang tot goed onderwijs, werk en een aantal basisvoorzieningen te vergroten. Hierdoor wordt tevens een bijdrage geleverd aan een veilige en kansrijke leefomgeving. De projecten/initiatieven passen binnen het streven om Nieuw-West over tien jaar aan te laten sluiten bij het Amsterdamse gemiddelde (Normaal Amsterdams Peil, NAP). Er zijn twee gebiedsarrangementen: één voor drie urgente aandachtsgebieden en één voor zeven aandachtsgebieden De drie urgente aandachtsgebieden: 1. Slotermeer, 2. Buurt 5 3. De Wildeman- en Blomwijckerbuurt De zeven aandachtsgebieden: Overtoomse Veld/ Jacob Geelbuurt; Punt; Osdorp Midden Noord (Reimerswaalbuurt & Borrendammerbuurt); Zuid West Kwadrant; Delflandplein/ Staalmanpleinbuurt; Geuzenveld Zuid en SuHabuurt. Er is in deze buurten sprake van gestapelde problemen zoals veiligheid, schooluitval, zorg en armoede. Het stadsdeel richt haar pijlen op vier thema’s om sociale stijging te realiseren: onderwijs; participatie en werk; zorg op maat en een kansrijke en veilige leefomgeving. De basis in elke wijk is het Huis van de Wijk en de School van de Wijk. Voor de gebieden is er extra een integraal gebiedsmanager en een projectleider Sociaal. Een voorbeeld van een gebiedsgerichte interventie is een integrale gezinsaanpak zoals bij het Programma Samen DOEN in de buurt plaatsvindt.

Pagina 21 van 32



Actie: - Vervolg gebiedsgerichte aanpak Wijken die op onderdelen onder NAP scoren, zullen intensiever benaderd worden. Een voorbeeld is de jongeren schuldhulpverlening. In wijken waar mensen weinig bekend zijn met de professionele hulpen dienstverlening worden outreachende werkwijzen ingezet. We zetten in op voorlichting, talentontwikkeling en budgettering. Deze manier van werken wordt in de komende jaren voortgezet. We willen een intensieve, buurtgerichte aanpak realiseren waarbij de problemen en kansen van de bewoners centraal staan. Projecten voor leefbaarheid en veiligheid gaan samen met werkgelegenheid en participatietrajecten voor bewoners in de buurt.

1.2.4. Project Nieuw-West Werkt Het Dagelijks Bestuur heeft werk en participatie van haar bewoners als speerpunt benoemd in haar Bestuursakkoord en de contourenbrief sociaal domein. Met het project Nieuw-West Werkt helpen wij duizend mensen aan de slag, zodat zij in staat zijn om zelfstandig een inkomen te verwerven en uit de armoede te komen. Het project Nieuw-West Werkt richt zich op werkzoekenden en ondernemers. Onder deze noemer fungeren het Ondernemersplatform, begeleiding van startende ondernemers en het WerkPunt. Ook wordt er een jaarlijks een banenmarkt georganiseerd. Het WerkPunt is geopend in 2012. Het is een loket op initiatief van het stadsdeel en woningcorporatie Ymere en helpt mensen die een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt en niet gemakkelijk aan een baan komen. Het WerkPunt bemiddelt en helpt mensen (groepsgericht en individueel) om stappen te zetten naar werk. Hiervoor werken we samen met een aantal partijen om leerwerkplekken, stageplekken en arbeidsplaatsen te vinden. Het project Nieuw-West Werkt maakt tastbare resultaten. Door deze aanpak hebben al ruim 150 werkzoekenden werkervaring opgedaan en kregen 30 mensen een aanstelling Acties - Ketenaanpak en Werkpunt als sleutel naar zelfstandigheid. Het stadsdeel blijft investeren in de activiteiten van Nieuw West Werkt, want werk is een belangrijke schakel om armoede te verminderen. We creëren een ketenaanpak, met het WerkPunt als spil. Het WerkPunt is gevestigd in het Ondernemershuis aan het Osdorpplein. Om dit de komende jaren tot een succes te maken worden zoveel mogelijk werkgevers aangehaakt, stellen we een deskundig team samen dat resultaten kan boeken en zorgen we voor naamsbekendheid van het WerkPunt.

1.2.5. Burgerschapstrajecten voor werkende armen. “In het bestuursprogramma benadrukt het dagelijks bestuur het belang van taal voor de positie op de arbeidsmarkt. Een betere positie op de arbeidsmarkt helpt om

Pagina 22 van 32

armoede tegen te gaan. Nieuw-West koppelt taaleducatie zoveel mogelijk aan het participatieaanbod in het stadsdeel. Bijvoorbeeld in de Huizen van de wijk, de vrouwencentra en op scholen. De huidige verkorte inburgeringtrajecten, die we ook wel burgerschapstrajecten noemen, lopen op deze ontwikkeling vooruit. Hier gaat een taalcursus samen met een activiteit in het Huis van de Wijk. Nieuw-West geeft voorrang aan trajecten voor opvoeders en mensen die zorg willen verlenen in de buurt. Een andere groep die we willen bereiken is de groeiende groep “werkende armen”. Deze mensen hebben laag betaalde banen, zijn zelfstandig ondernemer of stapelen banen om zo hun gezin te kunnen onderhouden. Er is weinig perspectief om de positie te verbeteren. Taaleducatie kan een bijdrage leveren aan het verbeteren van de positie op de arbeidsmarkt en daarmee aan het tegengaan van armoede. Actie: - Pilot burgerschapstrajecten voor werkende armen In 2012 vult Nieuw-West circa 200 burgerschapstrajecten in. Doel is dat meer mensen beter kunnen participeren en daarmee hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Dit draagt er aan bij dat mensen uit een situatie van armoede komen. In samenwerking met de Dienst Werk & Inkomen (het NUG-team) willen we via de burgerschapstrajecten in 2012 een pilot starten om te kijken hoe we burgerschapstrajecten kunnen inzetten die specifiek zijn bedoeld voor werkende armen. Daarbij willen we ook de werkgevers bereid vinden om hier een bijdrage aan te leveren. Daarnaast zoeken we verbinding met het Werkpunt. We gaan in deze pilotfase uit van 15 tot 30 burgerschapstrajecten gericht op werkende armen.

1.2.6. Pact voor Nieuw-West Met het Pact voor Amsterdam is de gemeente samenwerking en strategische allianties aangegaan met een groot aantal bedrijven en maatschappelijke organisaties om gezamenlijk armoede te bestrijden. Dit past in de visie waarin men in de samenleving verantwoordelijk is voor elkaar en niet uitsluitend de overheid verantwoordelijk is. De overheid fungeert als facilitator en inspireert anderen tot maatschappelijk bewust handelen. Zo wil het stadsdeel bijvoorbeeld organisaties stimuleren om een bijdrage te leveren aan de Voedselbank. Deze vorm van publiekprivate samenwerking met bedrijven en maatschappelijke organisaties staat ook als prioriteit opgenomen in het manifest Armoedebestrijding. De doelen van het Pact worden als volgt samengevat in het Pact van Amsterdam: • Het Pact is een onderlinge inspiratiebron voor maatschappelijk betrokken ondernemen; • Het Pact is een ontmoetingsplaats voor Gemeente, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld;• Het Pact spoort aan tot het maken van matches; Actie: - Start Pact Nieuw-West

Pagina 23 van 32



Nieuw-West omarmt het Pact van Amsterdam en investeert de komende jaren bovendien in een eigen Pact voor Nieuw-West. Hierbij willen wij (lokale) organisaties aanspreken op hun verantwoordelijkheid om zich vrijwillig in te zetten voor bewoners van onze wijken in Nieuw-West. Dit kan bijvoorbeeld via Voedselbank/ Voedselbox.

1.2.7. Gezondheidsbevordering In paragraaf 2.1. is de samenhang tussen gezondheid en inkomen geduid. In NieuwWest is bijna 30% van alle kinderen te zwaarlijvig. De cijfers zijn zorgwekkend vergeleken met landelijke cijfers en met cijfers van andere stadsdelen. Overgewicht komt ook relatief veel voor op jonge leeftijd, zo hadden in Osdorp en Geuzenveld/Slotermeer al bijna 20% van de 5-jarigen overgewicht. In het stadsdeel wordt op verschillende manieren gewerkt aan gezondheidsbevordering in de wijken. De OuderKindCentra (OKC’s) hebben een rol in voorlichting en het vroegtijdig signaleren van gezondheidsproblemen. Daarnaast investeert Nieuw-West in de JOGG aanpak, waar JUMP-in en SchoolGruiten onderdelen van zijn. Acties: -Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG)-aanpak in stadsdeel Nieuw-West. De Staalmanplein/Delflandpleinbuurt in Nieuw-West is als eerste Amsterdamse wijk in 2011 van start gegaan met de Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) aanpak. Gemeente, lokale partijen en bedrijven werken op basis van een intentieverklaring. JOGG bestaat uit een mix van interventies die alle gezinsleden stimuleren om de gezondheid te bevorderen – meer te bewegen en gezonder te eten - en uiteindelijk overgewicht terug te dringen. Een doelstelling is om in 2012 te komen tot een toename van 5% van kinderen met een gezond gewicht. Via JOGG is er onder andere aandacht voor sportaanbod, speelplekken, voorlichting voor ouders, gezonde levensmiddelen en gezondheidszorg. Stadsdeel Nieuw-West streeft naar uitbreiding van deze integrale aanpak van twee naar tien scholen in Nieuw-West. Het stadsdeel zet in op duurzaamheid en borging van de aanpak in organisaties. JUMP-in en Schoolgruiten zijn onderdeel van JOGG. De doelstelling van JUMP-in is voldoende beweging en een gezond eetpatroon voor Basisschoolkinderen (4-12 jaar) met hun ouders in sociaaleconomische achterstandswijken in Amsterdam. JUMP-in zorgt onder andere voor gezond eten op scholen, oudervoorlichting en schoolsport. Het belangrijkste doel van SchoolGruiten is ervoor zorgen dat kinderen van groep 3, 4, en 5 in achterstandswijken (en hun gezin) meer groenten en fruit gaan eten. Twee keer in de week eten kinderen gezamenlijk in de klas rauwkost en fruit. -Gezondheidsfonds Achmea inzetten voor Nieuw-West Het stadsdeel wil de gezondheid van mensen met een klein inkomen verbeteren. DWI is bij de gemeente verantwoordelijk voor uitvoering van projecten uit het fonds van zorgverzekeraar Agis. Het stadsdeel monitort hoe dit fonds meer kan bijdragen aan gezondheidsbevordering van minima in Nieuw-West.

Pagina 24 van 32

3.3.

Verlichten van armoede

Zoals genoemd in hoofdstuk 2 wordt inkomensondersteuning in Amsterdam gedaan door DWI. Een groot gedeelte van deze inkomenssteun is landelijk vastgesteld. Het stadsdeel heeft zodoende beperkte mogelijkheden om armoede te verlichten. Dit gebeurt niet rechtstreeks met extra inkomen, maar indirect door geld te verstrekken aan initiatieven die inwoners in financiële moeilijkheden steunen met bijvoorbeeld voedsel en medische opvang. Het betreft hier vormen van noodhulp.

3.3.1. Voedselbox en Voedselbank Het stadsdeel Nieuw West ondersteunt de stichtingen Voedselbank en Voedselbox. Deze vrijwilligersorganisaties ontvangen een tegemoetkoming in de kosten voor organisatie en opslag. Bewoners die tijdelijk in een crisissituatie verkeren, kunnen gedurende een bepaalde tijd bij één van deze twee stichtingen een voedselpakket ophalen. Hierdoor zijn de twee stichtingen een vindplaats voor mensen die in acute nood verkeren. Zij worden toegeleid naar de geëigende dienstverlening. De Voedselbank heeft een uitgiftepunt in Osdorp. Hier wordt voedsel verdeeld dat de stichting aangereikt krijgt door diverse toeleveranciers, zoals de plaatselijke middenstand. Wij willen meer ondernemers stimuleren om hier een bijdrage aan te leveren. De stichting werkt samen met de maatschappelijke dienstverlening van SEZO en maakt gebruik van de maatjestrajecten van Vonk. Voor cliënten wordt twee keer per jaar de training Op Eigen Kracht aangeboden. Stichting De Voedselbox heeft een uitdeelpunt in Geuzenveld. De stichting ontvangt giften en donaties waarmee zij voedsel inkoopt voor haar cliënten. Ook de Voedselbox werkt samen met de maatschappelijke dienstverlening, die de intake doet van nieuwe cliënten. Per jaar maken meer dan 100 huishoudens in Nieuw-West gebruik van de diensten van de beide organisaties. Actie: - Faciliteren uitgifte van voedselpakketten. Het stadsdeel faciliteert het beschikbaar stellen van voedselpakketten door Voedselbank en Voedselbox voor alle inwoners in grote financiële nood. Deze organisaties zijn een belangrijke schakel om hulp te bieden in een crisis situatie en tegelijkertijd achterliggende problematiek te signaleren. Wij zetten in op verbeterde samenwerking, een efficiënter werkproces en meer informatie-uitwisseling tussen Voedselbank/Voedselbox en Maatschappelijke Dienstverlening. Een uitgangspunt is dat inwoners zo spoedig mogelijk de hulpen dienstverlening kunnen krijgen die past bij hun leefsituatie, zodat het beroep op een voedselpakket van korte duur is. Wij onderzoeken de mogelijkheden van uitbreiding van de uitgiftepunten. Daarnaast willen wij meer bewoners die een beroep moeten doen op een voedselpakket

Pagina 25 van 32



bereiken met een training Eigen Kracht en willen wij ondernemers stimuleren om ook een bijdrage te leveren aan de Voedselbank of Voedselbox.

3.3.2. Medische opvang Sinds 2012 verstrekt het stadsdeel een waarderingsubsidie voor medische opvang van uitgeprocedeerde burgers. Stedelijk zijn hier ook middelen aan toegekend. Actie - Financiële steun Medisch Opvangproject Ongedocumenteerden (MOO). Het stadsdeel blijft medische opvang financieel steunen. De opvang dient als vangnet voor de meest kwetsbare burgers en zorgt ervoor dat het stadsdeel deze inwoners niet uit het oog verliest.

3.4. Samenvatting armoedebestrijding Nieuw-West Stadsdeel Nieuw-West streeft in haar rol van regisseur van activiteiten gericht op armoedebestrijding naar een samenhangende en integrale anti-armoede aanpak. Er wordt gelijktijdig geïnvesteerd in zowel voorkomen, verminderen als verlichten van armoede. Het stadsdeel regisseert activiteiten om inwoners te helpen om hun talenten te benutten en zelfredzaamheid te vergroten. Wij willen een ‘Kansrijk Nieuw-West’ zijn. Talentontwikkeling en activering zijn bouwstenen om mensen te helpen om uit situaties van armoede te komen. Hiertoe zetten wij Huizen van de wijk, Brede Scholen, digitale Participatiekaart en het Werkpunt in. Maatschappelijke dienstverlening heeft ook een belangrijke rol in de bestrijding van armoede en sociaal isolement. Wij maken ons sterk voor een laagdrempelig aanbod, dicht bij de burger en verankerd in de wijken. Dit versterken wij met aanbod vanuit de gebiedsgerichte arrangementen in de wijken die dit het hardst nodig hebben. De professionals werken outreachend; hun aanpak is gericht op het activeren van mensen en hen te helpen bij het vinden van een oplossing voor hun probleem. Vanwege de toenemende vraag en de gelijkblijvende middelen, maken we de slag: -

Van curatief naar preventie en Van individueel naar collectief.

Daarbij wordt de samenwerking versterkt met informele zorg. Hiertoe willen wij opbrengsten van de pilot Spekman implementeren en wordt de samenwerking versterkt met initiatieven zoals de Voedselbox en –bank, maar ook met kerken en andere vrijwilligersorganisaties. Daarnaast worden er allianties gesmeed met organisaties die vrijwillig een bijdrage leveren. Er is bijzondere aandacht voor kinderen en jongeren, huishoudens met veel problemen en werkende armen.

Pagina 26 van 32

4 Programma

Programma Het programma Armoedebestrijding betreft alle initiatieven gericht op mensen met een laag inkomen, vanuit een brede integrale aanpak van het armoedevraagstuk. In de Programmabegroting van stadsdeel Nieuw-West is deze thematiek deels opgenomen bij programma 4 Werk, inkomen en economie en deels bij Programma 6 Welzijn en zorg. In deze paragraaf zijn de initiatieven gericht op armoedebestrijding gebundeld.

4.1

Maatschappelijk effect (Wat wil de raad bereiken?)

A. Maatschappelijk effect Het programma Armoedebestrijding richt zich op voorkomen, verminderen en verlichten van armoede. Wij willen sociale uitsluiting van mensen met een klein inkomen voorkomen, armoede tegen gaan en deelname aan de samenleving stimuleren. Wij willen de zelfredzaamheid van inwoners versterken, zodat er minder mensen in Nieuw-West in armoede leven. Het gaat om het bieden van kansen aan en benutten van talenten van mensen met – risico op – een laag inkomen op of rond het Wettelijk Sociaal Minimum (WSM).. Bovengenoemd maatschappelijke effect is van een veelheid van factoren afhankelijk en slechts deels te beïnvloeden. Er is zodoende voor gekozen om dit effect niet te kwantificeren. Ook op stedelijk niveau is er geen kwantitatief effect benoemd. Bij de schuldhulpverlening willen we dat zoveel mogelijk mensen met problematische schulden na een driejarig traject schuldenvrij zijn of er in zijn geslaagd om hun schulden hanteerbaar te maken. De bijbehorende effectindicator is opgenomen in de Programmabegroting van Nieuw-West.

B. Ontwikkelingen In hoofdstuk 2.3. zijn de ontwikkelingen geschetst die van invloed zijn op het beleid gericht op armoedebestrijding in Nieuw-West. C. Beleidskaders en bestuurlijke afspraken Er zijn meerdere nota’s van invloed op armoedebestrijding. Het betreft in elk geval: - Bestuursprogramma Kansen bieden, talenten benutten 2010-2014; - Programmabegroting stadsdeel Nieuw-West 2013;

Pagina 27 van 32



-

Wmo Beleidsplan Amsterdam 2012 -2016; Nota:Herontwerp, herverdeling Schuldhulpverlening Amsterdam april 2011; Productenboek maatschappelijke dienstverlening Amsterdam 2010. Productenboek Schuldhulpverlening Amsterdam 2012. Contourennota sociaal domein (2011) Convenant Vroeg Eropaf (2011) Subsidiekader Nieuw-West en Beleidsregels Nieuw-West 2013 Gebiedsarrangementen Stadsdeel Nieuw-West, juli 2011.

4.2. Programmadoelen (Wat doet het dagelijks bestuur hiervoor?) D. Programmadoelstellingen Hieronder zijn nogmaals de zes doelstellingen voor armoedebeleid weergegeven die in het bestuursprogramma Kansen bieden – talenten benutten zijn genoemd. Per doelstelling is aangeven met welke activiteiten uit hoofdstuk 3 wij hier aan werken. Activiteiten armoedebestrijding Nieuw-West Voorkomen 1. Basisinfrastructuur in stadsdeel en wijken 2. Pilot Energie- en budgetcoaches 3. Budgetmarkt 4. Pilot Spekman 5. Kinderen in armoede 6. Vroeg Eropaf 7. Samen DOEN in de buurt Verminderen 8. Maatschappelijke dienstverlening 9. Jongeren en schulden 10. Gebiedsgerichte arrangementen 11. Nieuw-West Werkt 12. Burgerschaptrajecten werkende armen 13. Pact voor NieuwWest 14. Gezondheidsbevordering Verlichten 15. Voedselbank en Voedselbox 16. Medische opvang

Bekend heid regelingen

Preventie

Sociaal isolement doorbreken

Samenwerk ende netwerken

x

x

x

x

x

x

x x x

x

x x x

x

x x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x

x x

x x

x

x

x

x x

Maatschap pelijke bedrijven stimuleren

x x

x x

Voorkomen wachtlijsten schuldhulp

x

x

x

x x

De inspanningen gericht op armoedebestrijding zijn vaak niet eenduidig te kwantificeren. Omdat het stadsdeel wel graag inzichtelijk maakt wat zij bereikt met

Pagina 28 van 32

haar activiteiten, is een aanzet gedaan met enkele resultaatindicatoren. Het gaat hier om een benadering. Een uitwerking van resultaatafspraken zal plaatsvinden in de diverse projectplannen en implementatie afspraken met aanbieders. Activiteiten Maatschappelijke dienstverlening

Jongeren en schulden Budgetmarkt

Vroeg Eropaf Eropaf

Nieuw West Werkt

Burgerschap werkende armen

4.3.

Resultaatindicatoren Klanttevredenheid maatschappelijke dienstverlening % huishoudens dat gebruik maakt van schuldhulpverlening Wachtlijst (jongeren) schuldhulpverlening Aantal trajecten jongerenschuldhulp Aantal keren dat budgetmarkt plaatsvindt % Succesvolle acties Vroeg Eropaf Succespercentage waarbij huisontruiming is voorkomen met Eropaf Aantal mensen dat aan baan/ stage/ werkervaring is geholpen Aantal trajecten voor werkende armen

Nulmeting Nieuwe indicator

2012 6.5

2014 7.0

2016 7.0

2,3% (2009)

3,7%

3,7%

PM

0

0

0

0

175 (2011) 1

200

PM

PM

1

1

1

44% (2011) 60% (2011)

50%

PM

PM

70%

PM

PM

Nieuwe indicator

PM

1000

PM

Nieuwe indicator

15 – 30 trajecten

PM

PM

Ontwikkeling baten, lasten en saldo (Wat mag het kosten?)

Aangezien armoede een verbintenis heeft met onder andere de domeinen zorg, werk en inkomen en gezondheid wordt er vanuit verschillende middelen gefinancierd. Niet alle middelen zijn specifiek op het bestrijden van armoede, zoals de middelen voor de Huizen van de Wijk. In dit overzicht zijn de middelen weergegeven vanuit de Beleidsregels WOW en van enkele subsidie verleningen. Het schema is niet alles omvattend. De bedragen geven een indicatie van de financiering van onze activiteiten. Activiteiten Schuldhulpverlening volwassenen (incl. cofinanciering DWI+ prioriteit 2012) Schuldhulpverlening jongeren (incl. cofinanciering DWI) Budgetlessen primair onderwijs Maatjestrajecten Vonk en Voedselbank Algemeen Maatschappelijk Werk + Sociaal Raadslieden Voortzetting Pilot Spekman Voortzetting energie- en budgetcoaches

Begroting 2012 € 1.197.386,-

Begroting 2013 € 1.197.386,-

€ 266.272,-

€ 266.272,-

Stedelijke financiering € 52.500,€ 2.645.000,-

Stedelijke financiering € 52.500,€ 2.645.000,-

PM

PM

PM

PM

Pagina 29 van 32



Huizen van de Wijk Gebiedsarrangementen 3 urgente gebieden (Ossel gelden) Gebiedsarrangementen 7 aandachtsgebieden Extra Gebiedsarrangementen Slotermeer Oost - West Vroeg Eropaf Burgerschapstrajecten werkende armen

Stedelijke financiering

Project Nieuw-West Werkt Noodhulp voor verlichten van armoede

€ 3.000.000,€ 196.000,-

PM PM

€ 100.000,PM

PM PM

Stedelijke financiering

Stedelijke financiering Stedelijke financiering PM PM

€ 40.000,€ 35.000,-

Prioriteiten Voor het thema Armoedebestrijding zijn middelen toegekend vanuit de Prioriteiten 2012: Tegengaan van armoede (schuldhulpverlening)(Participeren en emanciperen _ 200.000). Voor bewoners is een gezonde financiële basis van belang om mee te kunnen doen. Wij willen toe naar een preventieve aanpak binnen het armoedebeleid. Tegelijkertijd blijkt dat de vraag naar schuldhulpverlening onverminderd groot blijft. Ook vragen steeds meer jongeren om schuldhulpverlening.

4.4.

Effectmeting en monitoring

Het stadsdeel evalueert periodiek de voortgang van elk van de activiteiten en van het totaalpakket voor armoedebestrijding. Wij doen dit op de volgende manieren:

• • • •

•

Armoedemonitor en Schuldhulpverleningmonitor (stedelijk) Tweejaarlijkse evaluatie van (Vroeg) Eropaf onder regie van het stadsdeel Periodieke gesprekken met alle subsidiepartners Schriftelijke verslaglegging van (pilot) projecten Monitoring voortgang gebiedsarrangementen Nieuw-West via Uitvoeringsmonitor www.uitvoeringsmonitor.nl.

De stadsdeelraad wordt jaarlijks via de P&C cyclus geïnformeerd over de voortgang van activiteiten gericht op armoedebestrijding.

Pagina 30 van 32

Bijlage 1 Manifest Bestrijding Armoede Amsterdam In Amsterdam leeft een op de vijf inwoners in armoede. Althans als de financiële norm wordt gehanteerd. Armoede is in de praktijk een veel breder probleem dan het gebrek aan geld, en daarmee een van de grootste problemen van de stad. Een combinatie van factoren, zoals een slechte gezondheid, geen of weinig werk, pech en een beperkt sociaal netwerk maakt het leven van mensen arm aan mogelijkheden en kansen. Geldgebrek kan hiervan de oorzaak zijn, maar net zo goed een gevolg. Daarom vraagt de bestrijding van armoede een brede aanpak waarin oorzaken en gevolgen in zijn geheel en met Amsterdammers, hun netwerk en verschillende domeinen samen worden aangepakt.

De recessie en de overheidsbezuinigingen vergroten deze noodzaak. De overheid moet keuzes maken om de schaarse middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Bovendien draagt zij niet alleen zelf de verantwoordelijkheid van de bestrijding van armoede, maar ook andere organisaties en burgers spelen een belangrijke rol. Samen zullen zij allemaal de handen ineen moeten slaan om een resultaat te bereiken wat groter is dan de som der delen. De centrale stad en de stadsdelen onderschrijven een aanpak van armoede op o.a. de terreinen jeugd, armoede, veiligheid, wonen, zorg en werk. Daarmee verschuift de focus van inkomensvoorzieningen en schuldhulp naar een brede aanpak.

Bij een brede aanpak hebben verschillende partijen, zoals de overheid, maatschappelijke instanties, burgers en bedrijven, een rol. De keuze is daarbij niet meer óf iemand helpen óf hem of haar op zijn verantwoordelijkheid wijzen. Er is een alternatief: naast het stimuleren en faciliteren van Amsterdammers om zelf uit de armoede te komen, ook hun netwerk inzetten en in staat stellen om hem of haar te helpen. Of anders geformuleerd: investeren in sociale veerkracht en daarmee in de eigen kracht van mensen en in het vermogen van sociale netwerken om tegenslagen op te vangen.

Sociale veerkracht geeft een hernieuwde invulling aan solidariteit. In feite gebeurt dat dagelijks in tal van netwerken: opa’s en oma’s die helpen bij de opvoeding; oom Piet die het neefje met het gat in de hand tot de orde roept en ondersteunt net zo lang tot hij zijn zaakjes weer op orde heeft; vrienden die zorgen voor een (tijdelijk)

Pagina 31 van 32



huis en huisraad na een scheiding van een goede vriendin etc. En juist die vanzelfsprekendheid moeten we terugbrengen bij gezinnen en mensen die op dit moment een beroep doen op de overheid. Daarbij zullen burgerinitiatieven en maatschappelijk betrokken partners en bedrijven een grote rol kunnen spelen.

Niet iedereen noch ieder netwerk beschikt over (voldoende) sociale veerkracht. Soms is een netwerk alleen niet genoeg om verder te komen. Dat vraagt om een betrokken relatie tussen overheid en Amsterdammers gebaseerd op wederkerigheid. De relatie burger-overheid-zorg is niet vrijblijvend; Amsterdammers wordt gevraagd te investeren in zichzelf en hun directe omgeving. De overheid draagt er zorg voor dat ze daarbij zo nodig worden gefaciliteerd. De groep Amsterdammers die, wegens bijvoorbeeld hun leeftijd of ziekte, niet voldoende (veer)kracht hebben om uit de armoede te komen mogen rekenen op een vangnet om de effecten van armoede te verlichten.

Stad en stadsdelen constateren dat de komende jaren: •

Armoede een hardnekkig probleem is dat continu aandacht zal blijven vragen

•

Armoede in sommige wijken van de stad veel harder neerslaat dan in andere wijken en sommige groepen Amsterdammers harder treft dan andere

•

De maatschappij verandert en we ons bevinden midden in de omslag naar een ander type samenleving waarin de gemeente minder zorgt voor en meer zorgt dat . Amsterdammers regie nemen en houden over hun eigen leven naar werk, participatie en zorg

•

De vernieuwde en verbeterde schuldhulpverlening een belangrijke voorwaarde is voor inwoners van de stad om uit de armoede te komen of te zorgen dat deze zich niet verergert…en voortvarend ter hand genomen wordt

•

Het huidige armoedebeleid sterker de verbinding met werk, zorg, onderwijs, wijkaanpak, veiligheid, cultuur en sport zal (moeten) zoeken

•

Alleenstaande vrouwen, kinderen en inwoners die problemen hebben op verschillende levensterreinen centraal komen te staan

•

Dat het centraal stellen van de kracht van Amsterdammers en initiatieven uit de stad een belangrijke peiler is in het anti-armoedebeleid, een grote omslag in het denken van alle betrokkenen -in ieder geval de (gemeentelijke) overheid- betekent en veel van inwoners, overheid en maatschappelijke organisaties zal vragen.

Bestuurders onderschrijven daarmee het belang van een aanpak van armoede die: • Breed van opzet is;

Pagina 32 van 32

• • • • •

Eigen kracht, sociale veerkracht en wederkerigheid als leidende principes heeft; Gericht is op het voorkomen van sociale uitsluiting; Gericht is op het voorkomen van overerving van armoede; Bedrijven en maatschappelijke organisaties stimuleert om mee te doen; Vanuit de praktijk, op lokale schaal (wijk, straat) en door samenwerking tussen Amsterdammers, maatschappelijke organisaties en bedrijven, zich verder ontwikkelt, aansluit bij nieuwe ontwikkelingen en initiatieven en zich kenmerkt door innovatie.

Ondertekenaars: Freek Ossel (Centrale stad), Jesse Bos (Nieuw West) Muriël Dalgliesh (Zuidoost), Coby van Berkum (Noord), Lieke Thesingh (Oost), Hetty Welschen (West) Roeland Rengelink (Centrum), Egbert de Vries (Zuid)

Pagina 33 van 32

Versie 1.0 Mei Uitwerkingsplan Armoedebestrijding in stadsdeel Nieuw-West

Recommend Documents