Verkopen met kennis van zaken. Stille revolutie in koelen en vriezen

Verkopen met kennis van zaken

Stille revolutie in koelen en vriezen

STILLE REVOLUTIE IN KOELEN EN VRIEZEN Ontwikkeling en trends De markt van koelkasten voor in huis is een typische vervangingsmarkt: van elke tien apparaten die worden verkocht, dienen er negen als vervanging van een eerdere aanschaf. Inbouwapparaten, die onzichtbaar worden weggewerkt in de in ons land zo populaire inbouwkeuken, nemen inmiddels ruim een derde van de jaarlijkse afzet voor hun rekening. Combi’s in opmars Wie op zoek gaat naar een nieuwe, ziet al snel dat de moderne koelkast op tal van punten afwijkt van zijn voorgangers. Allereerst valt op dat het aanbod van apparaten die uitsluitend koelen, tegenwoordig kleiner is dan van koel- vriescombinaties. Op de meeste boodschappenlijstjes staan immers vaak ook diepvriesmaaltijden en andere levensmiddelen die langere tijd goed moeten blijven. En levensmiddelen die in bevroren toestand worden gekocht, moeten thuis ingevroren blijven. Daarom zijn combi’s, met vaak ruim bemeten vriesvak(ken), en diepvrieskasten (waarover elders in dit boekje meer) inmiddels gemeengoed.

Vele soorten en maten Opvallend is ook de enorme variëteit in soorten en maten. Hoewel de aloude rechthoekige - en onvermijdelijk witte - kasten-zonder-poespas nog altijd de boventoon voeren, neemt de concurrentie van ‘niche’-producten toe. Nostalgische ‘jaren vijftig’ modellen met afgeronde hoeken, extra strakke ‘design’-kasten in roestvrij staal of signaalkleuren, volledig ronde koelkasten en mobiele uitvoeringen (serveerwagens); de consument heeft het voor het uitzoeken. Redelijk populair bij mensen met een grote keuken zijn de side-by-side ‘Amerikaanse’ koelkasten, sommige 170 centimeter breed, met in de deur een tap voor ijswater, ijsblokjes en/of geschaafd ijs (crushedice). Overigens is voor dat laatste wel een aansluiting op de waterleiding nodig.

Wist u dat... ... de temperatuur in de koelkast en vriezer vaak te hoog zijn ingesteld? 6 °C in de koelkast en -18 °C in de vriezer is de beste manier om levensmiddelen te bewaren! Zuiniger en milieuvriendelijker Andere verbeteringen houden verband met energiebesparing en milieu. Sinds 1990 zijn koelkasten maar liefst vijfenzeventig procent zuiniger geworden. Dit is te danken aan een verbeterde isolatie (wanddikten tot tien centimeter), geoptimaliseerde compressoren en de toepassing van (micro-)elektronica. Maar let op: in deze vergelijking is uitgegaan van koelkasten met identieke functies. In de praktijk zijn de verschillen veel kleiner. Het daadwerkelijke verbruik hangt meer af van de manier waarop de koelkast wordt gebruikt dan van de technische voorzieningen. Als de koelkast vaak open en dicht gaat of vaak wordt herladen met nog niet afgekoelde levensmiddelen, dan loopt het verbruik op. Uitwendige bedieningspanelen Een volgende zichtbare verandering zijn de uitwendige bedieningspanelen, die sommige nieuwere koelkasten iets van hun soberheid ontnemen. Kleine lampjes (LED’s, light emitting diodes), die aangeven hoe koud het in de binnenruimte is en of de deur goed gesloten is, zijn geen bijzonderheid meer. Daarnaast zijn sommige kasten zelfs voorzien van displays met cijferindicaties waarop de temperatuur exact kan worden afgelezen. En een of meer temperatuurregelaars óp de kast hebben de functie van de draaiknop in de kast overgenomen. Deze uitwendige bediening (druk- of tiptoetsen) zijn niet alleen handiger, maar werken dankzij de toepassing van verbeterde elektronica,zoals sensors of voelers, ook aanzienlijk nauwkeuriger. Condities exact regelbaar Niet direct zichtbare verbeteringen zijn er ook. Revolutionaire verbeteringen, die vreemd genoeg weinig aandacht hebben getrokken. Zo’n twintig jaar geleden werkten koelers en vriezers nog vrij onnauwkeurig: de temperatuur en de luchtvochtigheid in de binnenruimte was alles behalve constant. Koelen betekent in feite dat

je de chemische en biologische processen vertraagt om op die manier de houdbaarheid van levensmiddelen te verlengen. Hoe kouder de koelkast, hoe langer je levensmiddelen kunt bewaren. Tegenwoordig kunnen de condities in de koelkast heel exact geregeld worden. Ontdooien gaat veelal automatisch, zonder dat de koelkast hoeft te worden uitgeschakeld en het ontdooiwater wordt automatisch afgevoerd. Steeds meer koelkasten zijn voorzien van ‘no-frost’-technologie waarbij de vriezer het koellichaam, de verdamper, automatisch laat ont-dooien. Het is een continu proces dat zich binnen de kast afspeelt. Het komt erop neer, dat met behulp van een ventilator warme lucht uit het interieur wordt onttrokken. Doordat de ventilator de lucht langs de verdamper blaast, wordt de lucht afgekoeld en de gekoelde lucht gaat dan weer terug in de kast. Het vocht verdampt uiteindelijk buiten het interieur. Een gelijkmatiger temperatuurverdeling en een lagere luchtvochtigheid, waardoor rijp en ijs geen kans krijgen, is het resultaat. No-frost heeft bovendien het voordeel dat ingevroren waren niet aan elkaar kunnen vriezen, producten herkenbaar blijven en etiketten ook nog goed leesbaar zijn. Verschillende koelsystemen Steeds meer merken werken met twee gescheiden koelsystemen, een voor het vriesgedeelte en een voor

het koelgedeelte, die los van elkaar ingesteld kunnen worden. Overigens is ook in no-frost apparaten met één koelsysteem een gescheiden temperatuurregeling mogelijk. Het voordeel van dit systeem is dat energie wordt benut door de koelkast terwijl het vriesdeel draait. Deze apparaten zijn voorzien van een magneetventiel, dat de koeling voor de gehele koelkast kan regelen, maar tijdelijk ook alleen voor het vriesvak. Dat temperatuur en luchtvochtigheid niet overal in de koelkast gelijk zijn, is normaal. Meestal is het achterin de koelkast kouder dan voorin en is het bovenin warmer dan onderin. Dat komt

omdat de verdamper, het systeem dat warmte onttrekt aan het interieur, meestal op of in de achterwand zit (in sommige types op de zijwanden en/of de onderkant) en omdat warme lucht lichter is dan koude en dus opstijgt. Zodoende ontstaan verschillende temperatuurzones, wat zowel voor- als nadelen heeft. Voordeel is, dat de beste bewaartemperatuur niet voor alle levensmiddelen gelijk is: vlees en vis vragen om een lagere bewaartemperatuur dan (smeerbare) boter, kaas en eieren. Nadeel is dat er bij het opbergen van levensmiddelen rekening moet worden gehouden met deze temperatuurzones. Dynamische koeling Bij koelkasten met dynamische koeling - het bovenbeschreven principe wordt statische koeling genoemd - is geen sprake van natuurlijke luchtcirculatie. Hier zorgen één, soms twee ventilatoren voor een gelijkmatige verdeling van temperatuur en luchtvochtigheid. Bij dit principe verloopt de koeling van nieuw ingebrachte voorraden sneller en kunnen alle levensmiddelen op elk niveau worden neergezet, wat tegelijk een voordeel (makkelijker) en een nadeel (verschil in beste bewaartemperatuur) is. Steeds meer grotere koelkasten zijn standaard uitgevoerd met ventilator. Het groentevak is een afgesloten ruimte en doet dus niet mee aan de statische of dynamische kringloop. Daar is voor gekozen, omdat groenten onverpakt moeten worden bewaard bij een hogere luchtvochtigheid. Een aparte bak voorkomt versnelde uitdroging van de groenten en overmatige condensvorming elders in de koelkast. In sommige merken en types kan de vochthuishouding in het groentevak afzonderlijk worden gereguleerd. Nul graden vak Naast koelkasten met twee temperatuurzones zijn er sinds enkele jaren ook types met drie of vier zones in de handel. Behalve om de vrieszone (- 18°C of kouder) en de koelzone (+ 2°C tot + 10°C), gaat het om een of twee koudezones (-2’C tot +3°C en soms een ‘kelderzone’ (+8°C tot +14°C). De koudezone, die ook wel ‘nul graden zone’ wordt genoemd, is er in twee varianten: de droge koudezone (met een luchtvochtigheid van veertig tot vijftig procent) voor dierlijke producten en de vochtige koudezone (tachtig tot negentig procent) voor onverpakte plantaardige levensmiddelen. In het nul graden vak kunnen levensmiddelen die aan bederf onderhevig zijn twee tot drie maal langer goed worden gehouden dan onderin een conventionele koelkast (circa 5°C). Bovendien blijven smaak, vitaminen en andere bouwstoffen langer behouden. Het biefstukje dat op vrijdag wordt gekocht, kan, zonder dat het ingevroren hoeft te worden, zonder bezwaren na het weekend gebakken en gegeten worden. Een handige noviteit in sommige koelkasten heet ‘superkoelen’. Als in één keer grote hoeveelheden

levensmiddelen worden ingeladen, kan met deze functie het koelproces worden versneld. In de praktijk betekent dit dat de temperatuur eenmalig tot 2°C wordt verlaagd. De functie kan met de hand worden uitgeschakeld; in sommige types gebeurt dit automatisch na zes uur. CFK- en HFK-vrij De moderne koelkast is voor 95 procent of meer recyclebaar. Dat geldt ook voor de koelmiddelen die tegenwoordig worden toegepast. Tot circa 1990 werd algemeen gebruik gemaakt van chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s, beter bekend onder de merknaam freon). Die stof heeft ongekend goede koeleigenschappen, maar het is medeverantwoordelijk voor het gat in de ozonlaag. Daarom deed men de CFK’s in de ban en stapten de fabrikanten over op andere middelen: eerst de minder schadelijke fluorkoolwater- stoffen (HFK’s) en later de volstrekt onschadelijke koolwaterstoffen. De verwachting is dat rond 2010 alle koel- en vriesapparaten die in omloop zijn CFK- en HFK-vrij zijn. Tot slot noemen we een hoorbare verbetering. Conventionele koelkasten wilden nog wel eens zoemen en zelfs een beetje schommelen als de compressor aansloeg. De huidige compressoren zijn aanzienlijk stiller geworden. Doordat de motoren van de koelkasten steeds beter zijn geworden, hoor je de koelsystemen wel steeds beter. Klanten die een borrelend en sissend geluid horen, vergeten vaak dat het koelproces een continu proces is.

skisten is de condensor, het zigzagvormige buizenstelsel dat warmte afgeeft aan de buitenlucht, weggewerkt achter de buitenwanden. Deze geven daardoor enigszins warmte af, waardoor condensvorming wordt voorkomen. Ontdooien en invriezen Er worden verschillende automatische ontdooi- of antirijpsystemen toegepast, die zorgen dat vochtige lucht uit de kist of kast worden gehaald, waardoor rijp- en ijsvorming wordt tegengegaan. Sommigen maken gebruik van het zogenaamde rugzakprincipe waarbij de kist ademt uit een rugzak. Hierdoor kan de vochtige lucht bij het sluiten van de deksel niet in de kist komen. Bijna alle types beschikken over een invriesfunctie. Volgens internationale standaardisatieafspraken moet een vriezer in een etmaal tenminste 4,5 kilo levensmiddelen per 100 liter inhoud van een temperatuur van +25°C tot minus 18°C kunnen afkoelen.

Technische werking De technische werking van de diepvrieskasten is gelijk aan die van koelkasten en koel- vriescombinaties. Het koelproces wordt langer doorgezet, zodat temperaturen van minus 18°C en lager worden bereikt. In diepvrieskisten ligt de verdamper rondom de binnenwand. In sommige diepvrieskasten vind je vaste verdamperplaten tussen de laden of weggewerkte verdamperleidingen rondom de gladde binnenruimte. In de meeste diepvrie-

Basiscomponenten Het koelproces werkt op dezelfde manier. Uit de levensmiddelen wordt warmte opgenomen (verdamping) en afgevoerd naar buiten. Dat effect wordt bereikt met behulp van vijf basiscomponenten:

Verkooptips Adviseer de klant een koelkast of combi die bij haar/hem past. Informeer naar gezinssamenstelling en inkoopgedrag. Bij een gemiddeld gebruik volstaat een netto-koelruimte van circa zestig liter per persoon. Waar komt het apparaat te staan? In een warme ruimte of in een koude ruimte? Het is belangrijk om de juiste klimaatklasse aan te bevelen. Vraag de klant of er een aparte regeling van het koel- en vriesdeel gewenst is. Koelapparaten kunnen het beste rechtstandig vervoerd en verplaatst worden: de apparaten (op de kant) neerleggen kan schade aan het koelsysteem veroorzaken.

een goed geïsoleerde kast of kist; een interne verdamper, die zich in de binnenruimte bevindt; een externe condensor, het traliewerk van dunne buisjes en koelribben achter op de buitenkant van het apparaat (in nieuwe modellen eveneens soms ingeschuimd);

Diepvriezer populair bij grotere gezinnen De diepvrieskast en in mindere mate de diepvrieskist worden steeds belangrijker. Ruim de helft van de Nederlandse huishoudens bezit er inmiddels een. Opvallend is dat de diepvrieskast vooral populair is bij grotere gezinnen (vier personen of meer). Anders dan bij koelkasten en koel- vriescombinaties worden vooral vrijstaande diepvrieskasten verkocht. Dat komt omdat de vriezer vaak niet in de (inbouw)keuken staat, maar in bijkeuken, berging of op zolder. De ruimte is daar vaak beperkt, reden waarom kasten ongeveer driemaal zo veel worden verkocht als de meer ruimtevretende kisten. De kasten variëren sterk in grootte. De kleinste ‘tafelmodellen’ hebben twee tot vier laden, de kastmodellen vijf of meer.

Beproefde techniek op veel fronten drastisch verfijnd Of het nu gaat om gebruiksgemak of houdbaarheid van levensmiddelen, om zuinigheid of milieuvriendelijkheid; op alle fronten geven de moderne koel- en diepvrieskast en de koel-vriescombinatie de voorgaande generaties het nakijken. Koelen en vriezen is gebaseerd op het natuurkundige verschijnsel dat vloeistoffen verdampen (lees: gasvormig worden) als ze verwarmd worden en daarbij warmte opnemen. Vergelijk het maar met een duik in het zwembad op een warme zomerdag. Terug op het droge verdampt het zonlicht de waterdruppels op de huid, wat een verkoelend effect heeft.

een compressor of pomp, meestal kolfvormig, die zich op de bodem achter in het apparaat bevindt;

Energieverbruik Het energieverbruik van diepvriezers hangt sterk af van het aantal malen dat de deuren worden geopend en van de beladingsgraad. Een halfvolle kast of kist werkt minder efficiënt dan een volle. Sommige types hebben energiespaarfuncties. Diepvrieskasten verliezen bij opening meer koude lucht dan diepvrieskisten. Dat komt omdat koude lucht zwaarder is dan warme. In diepvrieskisten blijft de koude lucht dus hangen, tenzij er door gerommel in de kist een luchtwerveling ontstaat. Nadeel van diepvrieskisten is dat levensmiddelen minder overzichtelijk opgeborgen kunnen worden en vaak gestapeld worden. In diepvrieskasten wordt het koudeverlies beperkt door het gebruik van rondom gesloten laden. Sommige diepvrieskasten hebben op de laden of kleppen een systeem aangebracht dat aangeeft wat in het betreffende vak is opgeborgen.

en een gesloten leidingenstelsel, gevuld met een koel- of koudemiddel (voorheen freon, tegenwoordig isobutaan, R600a, of ammoniak), dat al bij lage temperaturen verdampt. Een compressor-koelsysteem gebruikt nooit ammoniak. Een absorptie-koelsysteem gebruikt wel ammoniak. Ammoniak heeft als voordeel dat het geruisloos is en als nadeel dat het energieverbruik hoger is.

Het apparaat moet zijn warmte kwijt kunnen. Wijs erop, dat het apparaat enigszins vrij moet staan en niet te dicht bij de verwarming (ketel, radiator of buizen) of andere warmtebron (direct zonlicht) wordt geplaatst. Beluchting- en ontluchtingssleuven moeten vrij- en schoon gehouden worden. In de meeste apparaten kan de draairichting van de deur worden veranderd. Zo niet, wijs de klant daar dan op. Koel- en vriescombinaties met meerdere temperatuurzones hebben voordelen. Meerdere temperatuurzones met no-frost heeft het voordeel dat er nooit meer ontdooit hoeft te worden. Wijs de klant daarop. Geeft de klant aan bederfelijke waar in niet-bevroren toestand enkele dagen langer te willen bewaren, dan is een type met 0°-vak een optie. De apparaten zijn sinds 1980 zo’n zestig procent zuiniger geworden. Toch zijn verbruikscijfers moeilijk te geven. Het totale verbruik is namelijk sterk afhankelijk van de soort en hoeveelheid belading, het aantal keren dat de deur wordt geopend, plaats van opstelling en dergelijke.

Begrippen van A tot Z Absorptiesysteem Koelsysteem zonder bewegende onderdelen waardoor het volstrekt geluidloos is. Het systeem wordt vooral toegepast in kleine koelkasten en koelboxen. Ideaal voor in caravans en kampeerauto’s, omdat verschillende brandstoffen (230 volt wisselspanning, 12 volt gelijkspanning, flessengas) kunnen worden gebruikt. Automatische ontdooifunctie Systeem dat permanente rijp- en ijsvorming in de binnenruimte voorkomt. Het ontdooien van de verdamper door middel van beschikbare warmte in de koelruimte of door middel van een verwarmingselement. Sommige systemen werken met een ventilator, die vochtige lucht naar de verdamper leidt. In een opvangschaal boven de compressor wordt het dooiwater andermaal verhit en aan de omgevingslucht afgegeven. Boxmodel Een klein model koelkastje met deksel. Barmodel Een klein model koelkastje met deur. Een klein model vrieskastje met deur wordt ook wel ‘opzetmodel’ genoemd omdat het op een tafelmodel kan worden geplaatst. Capillair Een dunne leiding in de kringloop (soms als een veer opgerold), die zich vlak voor de verdamper bevindt. Door het koelmiddel door het capillair te persen wordt druk opgebouwd. In de verdamper wordt de druk verlaagd en verdampt het koelmiddel, waarbij warmte aan de binnenruimte wordt onttrokken. CFK’s Chloorfluorkoolwaterstof, beter bekend onder de merknaam freon. Ideaal koelmiddel, dat wegens schadelijke effecten voor het milieu (gat in de ozonlaag) niet meer wordt toegepast bij nieuwe apparaten. Koelsysteem met compressor / compressorkoelsysteem Meest gangbare koelsysteem voor koelkasten en vriezers. De verdamping van het koelmiddel, noodzakelijk om warmte uit de binnenruimte te onttrekken, wordt op gang gebracht door een compressor. Compressor Kolfvormig zuigersysteem onderin het apparaat, dat door op- en neergaande bewegingen het koelmiddel rondpompt en onder druk zet om het verdampingsproces te laten plaatsvinden.

Condensor Buizenstelsel, vaak voorzien van koelribben, aan de buitenzijde van koelers en vriezers. De condensor zorgt dat het koelmiddel in het buizenstelsel de warmte die het aan de binnenruimte heeft onttrokken, afgeeft aan de buitenlucht. De condensor, vergelijkbaar met de radiator in auto’s, is er in allerlei soorten en maten. Meestal bevindt hij zich aan de achterzijde (zichtbaar of ingeschuimd), soms ook aan de onderkant (L-vorm) of aan de zijkanten (U-vorm). Soms wordt de condensor met een ventilator geforceerd gekoeld. Cijferindicatie Digitale weergave van temperatuur in cijfers. Droogpatroon Cilindervormig onderdeel voor het capillair. De droogstof in het patroon haalt, als het apparaat in bedrijf wordt gesteld, vochtdeeltjes uit het koelmiddel. Vocht beïnvloedt de werking van het koelmiddel nadelig. Dynamische koeling Systeem, waarbij een of twee ventilatoren temperatuur en luchtvochtigheid gelijkmatig verdelen. Energiespaarfunctie Functie in sommige vriezers om het koelsysteem op een lager aan-uit ritme of lager toerental te laten draaien. Kelder-zone Zone in een meer-zone-koelkast, waar de temperatuur enkele graden hoger is dan in de standaard koelzone. betere bewaartemperatuur voor bepaalde groenten en fruit. Koelmiddel of koudemiddel Vloeistof in het gesloten koelsysteem, die al bij lage temperaturen verdampt. Tegenwoordig wordt veelal isobutaan gebruikt. LED Light emitting diode. Waarschuwingslampjes op het bedieningspaneel van steeds meer koelers en vriezers. Meer-zone-koelkasten Koelkasten en koel- vriescombinaties met drie of meer temperatuurzones. Naast de gangbare vries- en koelzone zijn dit een koudezone (-2°C tot +3°C voor dierlijke producten (luchtvochtigheid circa 50%) en voor plantaardige producten (circa 95% luchtvochtigheid) en een kelderzone (+8 tot +14°C).

No-frost Systeem dat ijsvorming in de vriezer voorkomt. Techniek, waarbij niet alleen warme lucht, maar ook vocht aan de binnenruimte wordt onttrokken. Leidt tot een gelijkmatige temperatuur- en vochtverdeling. Bovendien vriezen levensmiddelen niet aan elkaar en blijven etiketten goed leesbaar. Nul graden zone Zone in de koelkast waar een temperatuur van om en nabij 0°C heerst. Bepaalde levensmiddelen blijven twee tot drie keer zo lang vers, zonder verlies van vitaminen of bouwstoffen en zonder in bevroren toestand gebracht te worden. Omgevingstemperatuur / Klimaatklassen De fabrikant garandeert een goede werking van het apparaat onder bepaalde omgevingsomstandigheden. Klasse SN Klasse N Klasse ST Klasse T

Bestemd voor omgevingstemperaturen van +10°C tot +32°C Bestemd voor omgevingstemperaturen van +16°C tot +32°C Bestemd voor omgevingstemperaturen van +16°C tot +38°C Bestemd voor omgevingstemperaturen van +16°C tot +43°C

Statische koeling Systeem, waarbij door natuurlijke luchtcirculatie (gebruikmakend van het verschijnsel dat warme lucht stijgt en koude lucht zakt) koudezones in de binnenruimte ontstaan. Sterren (kwalificatie) 0-sterren vriesvak: vriesvak uitsluitend voor het maken van ijsblokjes. Diepvriesproducten bewaren kan niet. 1 -ster vriesvak (komt nauwelijks meer voor): vak van -6°C of lager. Maximale bewaartijd diepvries producten: een week. 2-sterren vriesvak: vak van -12°C of lager. Maximale bewaartijd: een maand. 3-sterren vriesvak: vak van -18°C of lager. Maximale bewaartijd (afhankelijk van soort en kwaliteit): een maand tot een jaar. 4-sterren vriesvak: een ruimte met een aparte frontdeur waar in de temperatuur -18°C of lager bedraagt en waarin het zelf invriezen van levensmiddelen mogelijk is.

Superkoelen Stand, waarbij de temperatuur meestal tot minimaal 2°C wordt verlaagd om levensmiddelen die in de koelkast zijn gelegd sneller af te koelen. De stand kan soms handmatig worden uitgeschakeld, soms gebeurt dat automatisch na zes uur. Invriezen of supervriezen Stand in bijna alle vriezers om nieuwe voorraad extra snel op de gewenste temperatuur te brengen en om ervoor te zorgen dat de reeds in de kast liggende producten niet stijgen in temperatuur na het bijvullen van de vriezer. Deze stand wordt, afhankelijk van het type kast, wel of niet automatisch beëindigd. Tafelmodel Het woord zegt het al: zo hoog als een tafel (85 cm). Dit model heeft doorgaans een deur en kan zowel een koelkast als een diepvriezer zijn. Tweedeurs kastmodel (dubbeldeurs koelkast) Normaal gesproken bedoelt men echter een koelkast met twee deuren met daarachter een koelruimte en een 4-sterren vriesruimte met 1 temperatuurregeling. Daarbij kan de vriesruimte zich zowel achter de bovenste deur als achter de onderste deur bevinden. In het geval van de vriesruimte onder spreekt men ook wel van een ‘upside-down’. Het is echter geen koel-vriescombinatie, want een upside-down heeft geen gescheiden temperatuurregeling zoals een koel-vriescombinatie. Thermostaat Systeem, steeds vaker elektronisch, dat de temperatuur in de binnenruimte regelt door de compressor te laten lopen dan wel stil te zetten. De feitelijke temperatuurmeting geschiedt met behulp van een sensor of voeler. Verdamper Buizenstelsel in of met direct contact met de binnenruimte van de koeler of vriezer In de verdamper verdampt het koelmiddel, waarbij warmte aan de binnenruimte wordt onttrokken. In oude modellen fungeert het vriesvak als zodanig. Warmewandsysteem Systeem in diepvrieskisten, waarbij de condensor is aangebracht in de isolatie, vlak tegen de buitenwand. Hierdoor zijn deze kisten beter geschikt voor vochtige ruimten.

Nieuwe energielabels voor afwasautomaten Vanaf 30 november 2011Verkooptips is het verplicht om nieuwe afwasautomaten in de showroom te voorzien van het bijgeleverde energielabel. Vraag de klant naar het “afwasgedrag”: voor kleine Nieuwe apparaten wordengezinnen vanaf demet verplichte datumkeuken van ingang door de een kleinere is een smalle fabrikant / importeur geleverd met een volledig energielabel (moederlabel met machine (45 centimeter) wellicht een goed alternatief datastrip gecombineerd). Het is dan niet langer nodig om moederlabels te bestellen en die te voorzien een datastrip. Alleen apparaten waarHetvan schoonhouden van filtersvoor en de sproeiarm is zeer voor (nog) geen label beschikbaar kunnen moederlabels (zonder datastrip) belangrijkis, voor een optimaal afwasresultaat. besteld worden op de gebruikelijke manier op de VLEHAN site, www.vlehan.nl. Ga na wat de klant van de afwasautomaat verwacht: De nVWA blijft toezien opheeft de naleving verplichting label op een zij of hijvan eende open keuken, om danhet is een laag apparaat in de showroomgeluidsniveau zichtbaar aaneen te brengen. belangrijk voordeel. Omlabelen niet nodig Slechte afwasautomaten zijn er in principe niet: de Het is niet nodig om apparaten die reeds zitten / nog invooral de showroom staan tegeluidsvoorprijsverschillen in de functies, zien van een nieuw label.isolatie Deze apparaten mogen met het oude energielabel in en inbouwmogelijkheden. de showroom blijven staan. Adviseer de klant over de hardheid van het water in Kijk voor meer informatie de over de nieuwe energielabels op de CECED site regio: vraag dit na bij het plaatselijke waterleidingwww.newenergylabel.combedrijf en opofwww.vlehan.nl voordit deteverordeningen en de stel de klant voor doen. hoofdpunten uit de richtlijnen in een handzame flyer.

VLEHAN Ledenlijst Asimotion B.V. Dr. van Deenweg 13 8025 BP Zwolle t 038 845 83 63 f 038 845 83 33 www.asimotion.nl

Buram Electro B.V. Handelsweg 30 1422 DW Uithoorn Postbus 74 1420 AB UITHOORN t 0297 23 99 99 f 0297 23 99 20 www.koelen.nl

Asko Nederland B.V. Sasdijk 14a 8281 BM Genemuiden Postbus 137 8280 AC Genemuiden t 038 385 40 26 f 038 385 68 65 www.asko.nl

Candy Hoover Nederland B.V. Kryptonweg 8 3812 RZ Amersfoort Postbus 763 3800 AT Amersfoort t 033 422 40 00 f 033 422 40 15 www.candyhoover.nl

Asogem Nederland B.V. Signaalrood 21 2718 SH Zoetermeer Postbus 41 2700 AA Zoetermeer t 079 363 73 10 f 079 342 21 92 www.asogem.nl www.beko.com www.blomberg-nl.com www.wiedoeterwat.nl

De’Longhi Nederland B.V Claudius Prinsenlaan 128a 4818 CP Breda Postbus 32063 2303 DB Leiden t 076 523 36 00 f 076 522 88 86 www.delonghi.nl www.kenwoodworld.com

Atag Nederland B.V. Impact 83 6921 RZ Duiven Postbus 1033 6920 BA Duiven t 026 882 11 00 f 026 882 12 10 www.atagnederland.nl Babyliss B.V. Weltevreden 2b 3731 AL De Bilt t 030 221 96 30 f 030 221 96 49 www.babyliss.nl BSH Huishoudapparaten B.V. Inspiratiehuis 20120, Taurusavenue 36 2132 LS Hoofddorp Postbus 259 2132 LS Hoofddorp t 088 424 44 44 f 088 424 44 00 www.bosch-home.nl www.constructa-home.nl www.gaggenau.nl www.neff.nl www.siemens-home.nl www.solitaire.nl

Dyson BV Keizersgracht 209 1016 DT Amsterdam t 020-521 98 90 f 020-521 98 99 www.dyson.nl Electrolux Home Products (Nederland) B.V. Vennootsweg 1 2404 CG Alphen aan den Rijn Postbus 120 2400 AC Alphen aan den Rijn t 0172 46 84 68 f 0172 46 85 23 www.aeg.nl www.electrolux.nl www.mijnapparaten.nl www.zanussi.nl www.marijnen.net Fagor Benelux B.V. Produktieweg 16 2404 CC Alphen aan den Rijn t 0172 24 33 55 f 0172 24 47 30 www.fagor.com/nl www.inbouwapparatuur-fagor.nl Glen Dimplex Benelux B.V. Antennestraat 84 1322 AS Almere t 036 538 70 40 f 036 53 70 41 www.glendimplex.nl

Groupe SEB Nederland B.V. Generatorstraat 6 3903 LJ Veenendaal Postbus 238 3900 AE Veenendaal t 0318 58 24 24 f 0318 55 46 58 www.tefal.nl www.krups.nl www.rowenta.nl www.fabulousyou.nl www.tefalgezondenlekker.nl www.dolcegusto.nl Indesit Company Nederland Rijnzathe 8 3454 PC De Meern t 030 669 29 700 f 030 669 29 999 www.indesitcompany.com www.indesit.nl www.hotpoint-ariston.nl www.scholtes.nl Jura Nederland B.V. Koraalrood 141 2718 SB Zoetermeer Postbus 494 2700 AL Zoetermeer t 079 330 07 90 f 079 330 07 99 www.jura.nl LG Electronics Benelux Krijgsman 1 1186 DM Amstelveen t 020 456 31 00 f 020 456 32 99 www.lge.nl Magimix Nederland B.V. Schimminck 10a 5301 KR Zaltbommel Postbus 2086 5300 CB Zaltbommel t 0418 54 05 05 f 0418 54 05 06 www.magimix.nl Miele Nederland B.V. De Limiet 2 4131 NR Vianen Postbus 166 4130 ED Vianen t 0347 37 89 11 f 0347 37 82 90 www.miele.nl Novy Nederland B.V. Admiraal de Ruyterstraat 2 3115 HB Schiedam Postbus 842 3100 AV Schiedam t 010 427 87 25 f 010 427 88 90 www.itho.nl www.ithokeukencomfort.nl

Philips Consumer Lifestyle Boschdijk 525 5621 JG Eindhoven Postbus 90050 5600 PB Eindhoven t 040 279 11 11 f 040 278 82 35 www.philips.nl Princess Household Appliances B.V. Liesboslaan 57 4813 EB Breda Postbus 4722 4803 ES Breda t 076 53 14 715 f 076 52 20 348 www.princess.nl Samsung Electronics Nederland B.V. Olof Palmestraat 10 2616 LR Delft Postbus 681 2600 AR Delft t 015 219 61 00 f 015 219 63 00 www.samsung.nl Severin Nederland B.V. Witteweg 60 1431 GZ Aalsmeer t 0297 34 70 54 f 0297 34 73 71 www.severin.com SMEG Nederland B.V. Veemkade 384 1019 HE Amsterdam t 020 449 01 20 f 020 358 26 40 www.smeg.nl Tristar Europe B.V. Emma Goldmanweg 10 5032 MN Tilburg t 013 59 40 33 f 013 46 70 61 www.tristar.eu Whirlpool Nederland B.V. Heerbaan 50-52 4817 NL Breda Postbus 7112 4800 GC Breda t 076 530 65 30 f 076 530 65 39 www.whirlpool.nl www.bauknecht.nl www.kitchenaid.nl

Colofon Uitgave VLEHAN, Vereniging Leveranciers van Huishoudelijke Apparaten in Nederland, juli 2010 Bezoekadres Boerhaavelaan 40, 2713 HX Zoetermeer Correspondentieadres Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer Telefoon 079 353 13 72 Fax 079 353 13 65 Website www.vlehan.nl E-mail [email protected]