Vergelijking discriminatiemeldingen 2012 binnen de G32 Toelichting Benadrukt dient te worden dat de discriminatiecijfers van de G32 onderling moeilijk vergelijkbaar zijn. Als een bepaalde gemeente (op een bepaalde discriminatiegrond) meer meldingen/klachten heeft dan een andere gemeente, wil dat niet per definitie zeggen dat er in die gemeente meer wordt gediscrimineerd:
Allereerst zijn cijfers van discriminatiemeldingen/-klachten altijd slechts het 'topje van de ijsberg'. De cijfers zeggen alleen iets over het aantal zaken dat is gemeld bij een antidiscriminatiebureau (adb). Het wordt echter algemeen erkend dat slechts een deel, van wat zich in de praktijk afspeelt, wordt gemeld bij een adb (onderrapportage). Ten behoeve van een zo goed mogelijke vergelijking van de gemeenten zijn waar mogelijk meldingen die direct bij derden zijn binnengekomen (zoals bij de politie of het CRM) buiten beschouwing gelaten. Hetzelfde geldt voor eigen onderzoek van adb's zoals de screening van vacatures.
Ten tweede zijn de cijfers afkomstig van 17 verschillende adb's. Niet ieder adb heeft een even grote naamsbekendheid, eenzelfde focus of eenzelfde hoeveelheid middelen om bijvoorbeeld 'outreachend' te werken richting partnerorganisaties en melders. Zo kunnen inspanningen als een lokale promotiecampagne een aanzienlijke directe uitwerking hebben op het aantal meldingen/klachten.
Ten derde kunnen absolute aantallen van meldingen/klachten misleidend zijn, omdat de betreffende gemeenten verschillen qua omvang. Hoewel de G32 een netwerk betreft van alleen (middel)grote steden, heeft de grootste G32 gemeente circa drie maal zo veel inwoners als de kleinste gemeente (zie tabel 1). Zodoende biedt figuur 2, in aanvulling op figuur 1, een overzicht van het aantal meldingen/klachten per gemeente per 10.000 inwoners.
Ten vierde zijn de gegevens niet alleen moeilijk vergelijkbaar omdat er binnen de G32 verschillen in omvang zijn, maar ook vanwege verschillen in bevolkingssamenstelling. Onderling zijn er bijvoorbeeld verschillen in leeftijdsopbouw en in diversiteit wat betreft nationaliteiten.
Tabel 1: Aantal inwoners per G32 gemeente (bron: CBS) Aantal inwoners (per 31-12-2012) Alkmaar Almelo Almere Amersfoort Apeldoorn Arnhem Breda Delft Deventer Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem
1
94.531 72.742 195.090 149.681 157.282 149.803 178.256 99.085 98.526 118.528 109.810 218.456 108.411 158.639 70.912 195.405 153.123
Aantal inwoners (per 31-12-2012) Haarlemmermeer Heerlen Helmond Hengelo 's-Hertogenbosch Leeuwarden Leiden Lelystad Maastricht Nijmegen Schiedam Sittard-Geleen Tilburg Venlo Zaanstad Zoetermeer Zwolle
144.126 88.754 89.025 80.982 142.756 95.978 119.746 75.759 121.831 166.369 76.354 94.047 208.470 100.158 149.561 123.064 122.486
Figuur 1: Totaal aantal meldingen/klachten in 2012 bij de lokale antidiscriminatiebureaus in de G32 0
50
100
150
i ii
200
Alkmaar Almelo Almere Amersfoort Apeldoorn Arnhem Breda Delft Deventer Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem Haarlemmermeer Heerlen Helmond Hengelo 's-Hertogenbosch Leeuwarden Leiden Lelystad Maastricht Nijmegen Schiedam Sittard-Geleen Tilburg Venlo Zaanstad Zoetermeer Zwolle
i
De aantallen in deze figuur hebben betrekking op alle in 2012 bij een adb gemelde voorvallen van discriminatie in de betreffende gemeenten. Meldingen/klachten van ingezetenen van de gemeenten over voorvallen, die in een andere gemeente hebben plaatsgevonden, zijn buiten beschouwing gelaten om eventuele dubbeltellingen te voorkomen (dit met uitzondering van de gemeenten Eindhoven, Haarlem, Haarlemmermeer en Helmond). Daarnaast bevatten de cijfers van de gemeenten Almere, Eindhoven, Helmond, Leeuwarden, Lelystad en Nijmegen naast de bij het adb gemelde voorvallen ook voorvallen die bij de politie zijn gemeld en/of registraties van discriminerende vacatures die door het adb zijn gescreend. ii De cijfers van de gemeenten Arnhem en Emmen zijn niet bekend bij RADAR.
2
Figuur 2: Totaal aantal meldingen/klachten per 10.000 inwoners in 2012 bij de lokale antidiscriminatiebureaus in de G32 0,0 Alkmaar Almelo Almere Amersfoort Apeldoorn Arnhem Breda Delft Deventer Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem Haarlemmermeer Heerlen Helmond Hengelo 's-Hertogenbosch Leeuwarden Leiden Lelystad Maastricht Nijmegen Schiedam Sittard-Geleen Tilburg Venlo Zaanstad Zoetermeer Zwolle
3
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
iii
24 11 22 7 4 94
4 2 12 2 1 3
17 10 37 49 37 11 20 10 22 46 29 48 24 62 4 4 22 13 19 13 6 28
1 1
13 2 3 1
6 1 7 4
2 1 3 1 4
9 10
1 33
7 2 6 5 6 2
1 1 13 10 6 5 9 1 2 13 7 1 7 16
4 2 3 8 7 4 8 5 5 5 1 5 1 6 6 8 11 10 1 7 6 10 5 1 10 5
1 8 26 4 10 11 27 5 11 3 1 5 8
4
1 2 8
1
1 2 4 2 4 7
2 3 3
1
3 7
1 2
7
8 1 4 3 4 1
2
5 4 2 1 1 10 2 11 5 16 1 2 5 1 2 2 1 4
1 1 1 2 8 4 7
1
1 2 1 3
5
1 2 1
3 4 5 1 3
2 2
v
2 4 17
5
Totaal
2 3 11
10 9 1
3 1 3 1 2
Overige (niet-wettelijke) gronden
3
3
Overige (wettelijke) gronden iv
1 12 5 6
iii
12 1 14 10 4
Godsdienst
2 2 7 5 5
Geslacht
Seksuele gerichtheid
6
Leeftijd
9 7 96 13 22
Handicap/chronische ziekte
Alkmaar Almelo Almere Amersfoort Apeldoorn Arnhem Breda Delft Deventer Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem Haarlemmermeer Heerlen Helmond Hengelo 's-Hertogenbosch Leeuwarden Leiden Lelystad Maastricht Nijmegen Schiedam Sittard-Geleen Tilburg Venlo Zaanstad Zoetermeer Zwolle GEMIDDELD
Nationaliteit
Ras
iii
Tabel 2: Aantal meldingen/klachten in 2012 bij de lokale antidiscriminatiebureaus in de G32, per discriminatiegrond (absolute aantallen)
14 2 8
40 11 154 45 48
12 4 6 3 1 16
47 29 75 16 26 196
1 2 14 3 2 5
47 20 84 81 67 30 31 17 38 119 53 83 63 145 9 20 57 29 43 24 23 54
1 4 12 2 6 5 12 3 2 8 2 9 1 8
In de klachtenregistratieprogramma's van het merendeel van de adb's wordt 'antisemitisme' niet als een aparte categorie geregistreerd. Antisemitisme wordt geregistreerd onder godsdienstdiscriminatie (indien het gaat over discriminatie wegens het Joodse geloof) of onder rassendiscriminatie (indien het gaat over discriminatie van het Joodse volk). iv Vanwege de zeer lage aantallen in alle gemeenten zijn de volgende vijf wettelijke discriminatiegronden in deze kolom samengevoegd: arbeidsduur, arbeidscontract, burgerlijke staat, levensovertuiging en politieke gezindheid. v Het totale aantal meldingen/klachten in deze kolom staat niet gelijk aan het totaal van de overige kolommen. Een melding/klacht kan namelijk betrekking hebben op meerdere gronden tegelijk.
4
Alkmaar Almelo Almere Amersfoort Apeldoorn Arnhem Breda Delft Deventer Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Enschede Gouda Groningen Haarlem Haarlemmermeer Heerlen Helmond Hengelo 's-Hertogenbosch Leeuwarden Leiden Lelystad Maastricht Nijmegen Schiedam Sittard-Geleen Tilburg Venlo Zaanstad Zoetermeer Zwolle GEMIDDELD
5
23% 64% 62% 29% 46%
15%
51% 38% 29% 44% 15% 48%
9% 7% 16% 13% 4% 2%
36% 50% 44% 60% 55% 37% 65% 59% 58% 39% 55% 58% 38% 43% 44% 20% 39% 45% 44% 54% 26% 45%
1% 2%
15% 2% 4% 3%
5% 2% 11% 3%
4% 3% 7% 4% 4%
5% 18% 5% 11% 10%
30% 9% 9% 22% 8%
9% 8% 11% 13%
6%
4% 10% 15%
4% 14% 23%
35% 5%
4% 17%
15% 20% 10% 6% 7% 17% 3% 29% 3% 5% 11% 10% 17% 7% 11% 35% 11% 34% 12% 4% 43%
15% 10% 7% 6% 9% 7%
2% 5% 15% 12% 9% 17% 29% 6% 5% 11% 13% 1% 11% 11%
12%
5% 13% 12% 4%
6% 21% 22% 8% 12% 17% 19%
8% 6% 20% 2%
Overig e (niet-wettelijke) gronden 13%
2%
4% 10% 4%
2%
12% 4%
4% 1%
15%
17% 5% 5% 4% 6% 3%
4%
6% 5% 3% 3% 6%
22%
4% 9%
11%
8%
6%
7%
8% 9% 2% 2% 4%
2% 7% 5% 13% 15% 4%
8% 4% 13% 8% 11% 11% 10% 9% 3% 5% 8% 4%
25% 19% 10% 1%
Overige (wettelijke) gronden
Godsdienst
Geslacht
Seksuele gerichtheid
Leeftijd
Handicap/chronische ziekte
Nationaliteit
Ras
Tabel 3: Aantal meldingen/klachten in 2012 bij de lokale antidiscriminatiebureaus in de G32, per discriminatiegrond (relatieve aantallen)
6% 3% 1% 4% 10% 6% 5%
1%
1% 3% 3% 10%
4%
2% 1% 5%
5% 9% 21% 4%
9%
5%
1%
9% 4% 17% 26% 14% 8% 19% 4% 8% 2% 10% 17% 4% 3% 17% 6% 11% 10% 4% 7% 8% 8% 33% 10% 14% 7% 21% 4% 11%