toevoeging ONDERWERP
ROME
ITALIË
© CARTOGRAPHICS
Napels
Verborgen achter Napels Goethe was ook maar een mens. Hij dacht dat hij met Napels en Pompeii het mooiste van de streek Campanië had gezien. En nog steeds zien de meeste reizigers unieke monumenten als de tempels van Paestum, het wonder van Herculaneum en het Versailles van Caserta zomaar over het hoofd. REIZEN Magazine ging op zoek naar de vele verborgen hoogtepunten van Campanië. TEKST: MIRANDA SCHOONDERWOERD EN CHRIS-JAN VAN DER HEIJDEN ∑ FOTOGRAFIE: EMILE LUIDER
6 WWW.REIZEN.NL JUNI 2005 2006
Tempel van neptunus, paestum
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
7
Budgettour vanuit Napels
Alles begint in Napels
N
atúúrlijk moet je deze reis in Napels beginnen. Weersta de verleiding om de heksenketel die de stad is meteen de rug toe te keren. Je krijgt eeuwig spijt. Nergens leer je de onverwoestbare levenslust die Zuid-
Italië bij elkaar houdt beter kennen dan in inmiddels schoongeveegde havenstad. Bezoek in elk geval het archeologisch museum van Napels, want hier zijn alle kunstschatten uit Pompeii ondergebracht. Daarna kun je heel gemakkelijk
Je kunt natuurlijk met je eigen (huur)auto de streek rondom Napels verkennen. Autohuur is echter relatief duur vanwege het risico op schade en diefstal. Het alternatief is een budgettour vanuit Napels: met een goedkoop vliegticket (zie Napel en omgeving Praktisch) en een hotelletje in Napels kun je de grote bezienswaardigheden prima én goedkoop per openbaar vervoer bezoeken. Zo doe je dat: ∑ Het lokale boemeltreintje Circumvesuviana (www.vesuviana.it) brengt je in tien minuten in Herculaneum (retour ¤ 3,50) en in twintig minuten in Pompeii (retour ¤ 5). De Circumvesuviana heeft een ‘eigen’ perron op het centraal station van Napels, te bereiken via een voetgangerstunnel. ∑ De gewone treindienst (www.trenitalia.com) brengt je in 30 minuten naar Caserta (retour ¤ 4,50) en in anderhalf uur naar Paestum (retour ¤ 9). Vanaf het station van Paestum rijdt een speciale shuttlebus naar de tempels. ∑ Voor de Vesuvius ben je aangewezen op de bus vanaf het station van Herculaneum (ca. ¤ 3 retour) of vanaf Pompeii (¤ 6). Eindstop is de parkeerplaats van de Vesuvius, vanwaar het 45 minuten wandelen naar de top is. ∑ Een hotel in Napels is, net als elders in Italië, doorgaans niet goedkoop, maar de opmars van B&B-adressen is een zegen voor de budgetreiziger. Een tweepersoonskamer met ontbijt heb je vanaf ¤ 70, maar let op: bij verblijf vanaf drie nachten is het gebruikelijk om korting te vragen! Info: www. rentabed.com, tel. 0039-081-417721. Hardcore budgetreizigers slapen voor ¤ 18 euro p.p.p.n. in een spartaanse tweepersoonskamer maar mét eigen douche/toilet in de jeugdherberg van Napels, die handig gelegen is bij het treinstation Mergelina. Info: www.ostellionline.org, tel. 0039-081-7612346.
Piazza del duomo, amalfi
per openbaar vervoer naar de grote bezienswaardigheden op een dagtrip (zie kader hiernaast). Of neem de boot naar de Amalfitaanse kust en laat je onderdompelen door de pastelzoete romantiek in plaatsjes als Positano en Amalfi.
Wel doen & Niet doen
€ 559 REIZEN Magazine Travel Club Speciaal voor REIZEN -lezers: een unieke 7-daagse combi-reis Napels en het zuiden v.a. € 559, verzorgd door de Jong Intra. Kijk voor meer informatie op pagina xx of www. reizen.nl.
Ten zuiden en oosten van Napels liggen enkele van ’s werelds mooiste cultuurschatten. Daartussen tref je minstens zo veel hoogstandjes van verval en lelijkheid. Wat zijn de toppers en wat zijn de afraders?
Wel doen
Niet doen
1. Pompeii & Herculaneum De rust in het overzichtelijke en veel gavere Herculaneum is een verademing na het grote en drukbezochte Pompeii. Toch moet je Pompeii gezien hebben om het bijzondere van Herculaneum te begrijpen. 2. Paestum De drie tempels van Paestum zijn de best bewaarde Griekse tempels uit de Oudheid en ook nog eens wonderschoon gelegen. 3. Amalfitaanse kust De sprookjeskust met zijn prachtige dorpjes en smalle maar drukke wegen. 4. Cilento-kust Ruiger en minder pittoresk, maar ook rustiger dan de kust van Amalfi. Mooie stranden en pijnboombossen en olijfgaarden in het achterland. 5. Koninklijk paleis in Caserta Karel III van Bourbon wilde een zomerverblijf met de grandeur van Versailles en dat heeft ’ie gekregen. Een vrijwel onbekend kroonjuweel.
1. Napels per auto Een slechte combinatie voor hart, lak en zenuwen. Het is een crime om de stad in of uit te komen. Laat je auto achter in Pompeii bijvoorbeeld (bewaakt parkeren ¤ 10 p.d.) en neem voor een paar euro de trein naar het centrum. 2. Campi Flegrei De zwavelvelden ten westen van Napels ogen als een verlaten, geel uitgeslagen parkeerplaats. Niets te beleven noch te zien, hooguit te ruiken. Maar dan heb je al wel ¤ 5,50 entree betaald. 3. Kust van Napels Namen als Greco del Mare, Torre Annunziata en Castellammare di Stabia klinken zomerzoet, maar hebben niet meer om het lijf dan een schamel strand en dito archeologische resten. 4. Nationaal Park Cilento Wandelen? Geen bordje te vinden. Ook de dorpjes in dit verder best aardige berggebied zijn weinig authentiek noch levendig. 5. Caserta Saaie provinciestad die leeft bij de gratie van industrie. Alleen het beroemde paleis is de moeite waard.
8 WWW.REIZEN.NL JUNI 2005
Bespaar met de Artecard
‘Het wonder van Herculaneum is te danken aan een metersdikke modderstroom’
De regio Campania heeft een zeer voordelige kortingkaart als je alle highlights van de streek wilt bezoeken. Met de Artecard heb je gratis toegang tot o.m. Pompeii, Herculaneum, Paestum, het paleis van Caserta, het archeologisch museum van Napels en nog veel meer musea en opgravingen. De meest voordelige kaart is 7 dagen geldig en kost ¤ 28. Bestellen doe je het handigst via internet: www. artecard.it, want bij de bezienswaardigheden is de kaart vaak niet op voorraad. De Artecard zou (in Zuid-Italië zijn zekerheden schaars) verder ook verkrijgbaar moeten zijn op het vliegveld en station van Napels, en bij diverse hotels en reisbureaus. Gratis infonummer ter plaatse: tel. 800 600 601 (vanaf mobiel 06-39967650).
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
9
In de tuin der vluchtelingen: gipsafgietsels van pompeiianen die verstikkingsdood vonden in de moestuin
Op 24 augustus in het jaar 79 werd de tijd in Pompeii abrupt stilgezet. Na eeuwen van inactiviteit ontplofte de Vesuvius genadeloos en bijna 25.000 Romeinse burgers werden onder as en puin bedolven. Totaal verrast door de uitbarsting van een vulkaan waarvan de Pompeiianen niet beter wisten dan dat het slechts een gewone berg was.
‘V
an al het onheil in de wereld is er maar weinig dat ons nakomelingen zo veel vreugd heeft gebracht als Pompeii’, schreef Goethe na zijn bezoek aan Pompeii in 1787. Ruim tweehonderd jaar later is die waarheid nog even cru. Het drama heeft ons een unieke kijk gegund in het dagelijkse Romeinse leven. Want onder het puin kwam een vrijwel intact gebleven Romeinse stad tevoorschijn. Al moet je in deze moderne tijden wel even door een zure appel heen bijten. Buiten de muren staan de bussen zes rijen dik geparkeerd en woedt er een kilometerlange strijd om het lelijkste souvenir. Eenmaal door de poort van het oude Pompeii maak je een tijdsprong naar het begin van onze jaartelling. En dan loop je met open mond door de badhuizen, woningen, tempels en theaters. Je verbaast je over hoe goed de bestrating, muurschilderingen en mozaïeken bewaard zijn gebleven. Het indrukwekkendst zijn de getuigen van de ramp. Afdrukken van de lichamen van Pompeiianen in doodstrijd. Hun laatste levensminuut, waarbij de angst van heel hun lichaam is af te lezen. In de verte ligt de Vesuvius. Iedere bezoeker zal die naam na een bezoek aan Pompeii nog slechts met ontzag uitspreken.
Niemand wist van de vulkaan in Pompeii
Budgettips ∑ De entree is ¤ 10 (een combinatieticket voor Pompeii en Herculaneum kost ¤ 18). Het voordeligst is echter de aanschaf van een Artecard, zie vorige pagina. ∑ Neem lunchpakket mee voor een picknick in de schaduw. Het enige restaurant op het terrein is een donker varkenshol met lange rijen en chagrijnig personeel. ∑ Huur een audioguide (draagbare telefoon met gesproken uitleg) met meerdere mensen. Prijs 1 pers. ¤ 6,50, 2 pers. ¤ 5 p.p. ∑ 65+ers hebben gratis toegang op vertoon van een geldig EUidentiteitsbewijs
Bezoektips ∑ Pompeii is groot, trek er zeker een halve dag voor uit. ∑ Informeer welke delen afgesloten zijn voor het publiek (www.pompeiisites.org) wegens restauratie. ∑ Zorg dat je om 8.30 uur voor de toegangspoort staat of nog beter: ga na lunchtijd als de grootste hordes geweken. ∑ De tweede toegangspoort bij Piazza Amfiteatro is minder druk en je wandelt mooi tegen de stroom in. ∑ Neem het volgende overlevingspakket mee: petje of kleine paraplu, zonnebrand, lunch en veel water. Er is weinig schaduw, de Zuid-Italiaanse zon is meedogenloos en binnen kun je alleen terecht bij het (dure) restaurant. ∑ Trek stevige (wandel)schoenen aan: Pompeii zien betekent veel lopen over de hobbelige, soms zanderige straten. Bij regen zijn de keien spekglad. ∑ Toiletten zijn er bij de toegangspoorten en in het restaurant.
10 WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
11
W Moddergat Herculaneum
De Vesuvius slaapt nooit
ie Pompeii en Herculaneum heeft gezien, begrijpt opeens veel beter waarom de Vesuvius de Napolitaanse gemoederen altijd bezig houdt. Volgens kenners is een grote uitbarsting in de nabije toekomst niet uitgesloten. Vanuit Herculaneum kun je met de auto slingerend omhoog de berg op. Het eerste stuk zie je dan tomaten bij bossen hangen, net als druiven, citroenen, vijgen en meer van die mediterrane vruchten. De vulkanische bodem is zo vruchtbaar dat ze hier vier tot vijf oogsten per jaar hebben. Maar boven de boomgrens verandert de Vesuvius in een ongenaakbare woesteling. Vanuit de toeristenparkeerplaats is het drie kwartier door het lavazand sloffen tot aan de rand van de krater. Spectaculair is het uitzicht op de blauwe zee en de enorme stad Napels die aan je voeten ligt. Je vraagt je af wat al die miljoenen mensen bezielt op een plek te gaan wonen met een tijdbom 1300 meter boven hun hoofd. Je snapt opeens al die smekende Napolitaanse volksliedjes. Het meest intrigerend zijn echter de kleine rookpluimpjes die uit de kratermond omhoog komen. Het zal toch niet dat…?
Tips Vesuvius
L
aat je niet misleiden door de armoedige entree van het stadje, de zo goed als lege parkeergarage en het ontbreken van de toeristische kermis voor de deur. Herculaneum (Ercolano in het Italiaans) is een openbaring na Pompeii. Niet alleen omdat het veel rustiger is dan Pompeii, maar vooral ook omdat de huizen en straten er nog beter zijn bewaard. Dat komt doordat Herculaneum na de uitbarsting van de Vesuvius niet door as en puin is bedolven maar door een metersdikke modderstroom. Het stadje werd als het ware vacuüm verpakt door de modder en bij afwezigheid van zuurstof kregen oxidatie en rottingsprocessen nauwelijks een kans. In Herculaneum zijn de puntgave bronzen beelden naar boven gehaald die in het archeologisch museum in Napels te zien zijn. Het zijn de best bewaarde sculpturen uit de Oudheid. In de opgegraven villa’s werden zelfs nog papyrusrollen gevonden die intact bleken. Eenmaal binnen waan je je in een gangenstelsel van mozaïeken, muurschilderingen en Romeinse bouwkunst. En besef je dat Herculaneum eigenlijk een soort openluchtmijn is. De stad ligt letterlijk in een groot diep gat. De oprijzende wanden zijn de gestolde resten van de vulkanische modderstroom. Het natuurgeweld dat de argeloze Romeinen verraste is nergens zo tastbaar als hier. Dit claustrofobische besef maakt Herculaneum een van de meest spectaculaire archeologische vindplaatsen ter wereld.
∑ Trek wandelschoenen aan, het pad is weliswaar geëffend, maar het is niet lekker lopen met je slippers door het mulle lavazand. ∑ Parkeren kost ¤ 2,50, entree ¤ 6. ∑ Neem een trui mee: het weer kan snel omslaan en soms staat er boven een gemene wind. ∑ Vanuit Pompeii en Herculaneum kun je voor een paar euro met de bus naar de Vesuvius. ∑ Er zijn stalletjes op de parkeerplaats en langs het pad omhoog waar je o.m. water kunt kopen.
Tips Herculaneum ∑ De entree is ¤ 10 (een combinatieticket voor Pompeii en Herculaneum kost ¤ 18). Het voordeligst is echter de aanschaf van een Artecard. ∑ Huur een audioguide voor de volledigheid en beleving: 1 pers. ¤ 6,50, 2 pers. of meer ¤ 5 p.p. ∑ Het lunchtentje met terras op het opgravingsterrein is een prima plek om te pauzeren, de broodjes zijn er goed en alleszins redelijk geprijsd. ∑ Bezoek eerst Pompeii en ga pas daarna naar Herculaneum, voor het opbouwende effect. ∑ Herculaneum is overzichtelijk en gemakkelijk te doen in een paar uur. Buiten het opgravingsterrein is er niets te zien.
12 WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
In de hal van de augustales vonden alle politieke, religieuze en commerciële activiteiten van herculaneum plaats
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
13
D
De perfecte symmetrie van Paestum
e Grieken moeten stinkend jaloers zijn. Dat nou net die vermaledijde Italianen de best bewaarde Griekse tempels binnen hun landsgrenzen hebben staan. Want eerlijk is eerlijk, de drie tempels van Paestum zijn misschien wel het mooiste dat over is van de Griekse bouwkunst in de Oudheid. Pareltjes van symmetrie die zo gaaf zijn dat je haast niet kunt geloven dat ze hier al 25 eeuwen staan. Het meest verbazingwekkend is misschien nog wel dat slechts een handjevol toeristen de tempels weet te vinden. Paestum is een van de mooiste oudheidkundige plekken van Europa en behalve een verdwaald klasje Duitse kunstacademiestudenten lopen wij er in volkomen stilte rond. Heerlijk natuurlijk, daar niet van, maar ergens moet de Griekse overheid een grote boycotactie op touw hebben gezet, opdat niemand het te weten komt... Toen de Grieken hier nog de scepter zwaaiden, lag de zee nog op drie kilometer afstand en heette deze plaats Poseidonia. De ligging van de stad van zeegod Poseidon is nog steeds fantastisch. Als je er bent, wacht dan in ieder geval tot zonsondergang. De tempels van Paestum gloeien op door het godenlicht dat de zakkende zon op de zuilenrijen laat vallen.
Tips Paestum ∑ Entree ¤ 6,50 incl. museum, alleen opgravingen ¤ 4. Met de Artecard gratis. ∑ Huur een audioguide (¤ 4) of neem een goede reisgids mee (bijv. Blue Guide), want de bordjes bij de tempels zijn erg summier. ∑ Je hoeft geen kaartje te kopen om de zon door de zuilen van de tempels van Heres te zien wegzakken; gratis en voor niets vanaf het voetgangersgebied van de Via Magna Grecia ∑ Als je het museum niet hebt gezien, ben je eigenlijk niet in Paestum geweest (let op: 1e én 3e maandag van de maand gesloten). ∑ In de zomermaanden worden er concerten gegeven, informeer hiervoor bij de VVV van Paestum, tel. 0039-0828811016, www.infopaestum.it. ∑ Vermijd het strand van Paestum: druk, armoedig en het water is vervuild.
14 WWW.REIZEN.NL JUNI 2005 2006
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
15
toevoeging ONDERWERP Baai van palinuro
T Millimeterwerk aan de Amalfitaanse kust
en zuiden van het Amalftiaanse schiereiland is de zee nog steeds blauw, maar alles daaromheen is rommelig en hard aan een verfbeurt toe. Zo mooi als de Amalfitaanse kust (zie hiernaast) wordt het niet meer. Maar wanneer we in zuidelijke richting naar Paestum langs de Cilento-kust rijden, keert de rust terug. En er zijn enkele leuke plekken, zoals Santa Maria di Castellabate en vooral het strand van het even verderop gelegen Punta Licosa. Ook bij Caprioli ontdekken we een mooi lokaal strand. In Palinuro drinken we koffie op een terras aan de haven, met uitzicht op een mooie strandbaai. Maar de prijs voor het mooiste strand gaat naar Marina di Camerota. Een langgerekt zandstrand tegen een achtergrond van vlammende oranjegele rotsen die op verschillende plekken als een poort de weg overspannen. De Cilento-kust is er voor iedereen die de drukte en de hoge prijzen van de Amalfitaanse kust wil ontvluchten, en daarvoor bereid is wat schilderachtigheid in te leveren.
Wel doen ∑ Dineren bij het visrestaurant aan het strand van Palinuro. ∑ Uitzichtpunt vanaf de kasteelruïne van Roccagloriosa in het Nationaal Park Cilento.
De rustige stranden van de Cilento Napels voor abonnees In R11/2004 publiceerden wij een budgetverslag over Napels met o.m. hoteltips. Abonnees kunnen dit verhaal deze maand gratis downloaden op www.wreizen.nl (‘Extra voor abonnees’).
Muziek in Ravello Tijdens het jaarlijkse muziekfestival van Ravello vinden er concerten van o.m. Wagner plaats in de tuin van Villa Rufolo. Info: www.ravellofestival.it.
Turkooizen zee, hoge rotsen die er steil uit oprijzen, pastelkleurige dorpjes en zigzaggende wegen. Ondanks dat je in elke bocht een strijd moet leveren op leven en dood is de Amalfitaanse kust een must.
J
e kunt dus een hoop afdingen op het veel bezongen schiereiland. De wegen zijn te smal en te bochtig, rijden is een ramp, overal zijn toeristen, de stranden zijn maar zo zo en de prijzen zijn pittig. Toch valt iedere bezoeker voor de Amalfitaanse kust. Het is een soort droomlandschap waar de mens het beste uit de elementen heeft gecreëerd. Dorpjes tegen de rotshellingen genesteld, hoog boven de blauwe
zee. Ezelpaden die de dorpjes met elkaar verbinden. De velden begroeid met wijnranken en olijfbomen. Autorijden is het grootste minpunt. De wegen zijn behalve bochtig vooral erg smal. Keren, draaien, achteruit rijden, spiegel aan spiegel, spiegel tegen spiegel, het is echt vaak millimeterwerk. Maar als je dan wandelt over de oude ezelpaden of slentert door de dorpjes is het leed snel geleden. Kerkje bezoeken, op een terrasje neerstrijken en mensen kijken. De sfeer is niet decadent zoals bij veel grote badplaatsen door het gebrek aan grote jachthavens en parkeerplaatsen – er mag volgens UNESCO-regels niets worden bijgebouwd aan de kust – en de kust is ondanks het massatoerisme redelijk
Niet doen
Wel doen
Niet doen
∑ Voldoende kleingeld bij je steken voor de parkeermeters die munten slurpen (tarieven ¤ 2-5 per uur). ∑ Voor tienen een cappuccino drinken op het Piazza dei Dogi in Amalfi met gratis commedia bij de groentekraam. ∑ Wandelen! Mooie tochten zijn Amalfi-Atrani (1,5 uur) en Positano-Nocelle (3,5 km, met de bus terug). ∑ Scooter huren (Amalfi): duur (¤ 60 p.d.) maar onvergetelijk. ∑ Mooie route landinwaarts (= rustiger) van Amalfi naar Ravello. ∑ Klassiek concert bijwonen in de Villa Rufolo in Ravello. ∑ Vanuit Napels met de boot naar de Amalfitaanse kust.t doen
∑ Toeren met de auto in het weekend en de hoogzomermaanden, tenzij je graag slalom rijdt en het niet erg vindt om in de files te staan en uren te zoeken naar een parkeerplaats. ∑ Het dorpje Scala bezoeken. We hebben het hele dorp uitgekamd, maar vonden alleen een terras waar we uitgedroogde broodjes voorgezet kregen… ∑ Hetzelfde geldt voor Cava de’ Terreni: druk, weinig bijzonder stadje met enorme verkeerschaos.
16 WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
∑ Logeren in Palinuro: dure hotels, problematisch parkeren en klein strand. ∑ Op zoek gaan naar wandelpaden in het Nationaal Park Cilento. Onvindbaar.
authentiek te noemen. De leukste stadjes zijn Positano, dat zo hoog is ‘opgestapeld’ dat het geen straatjes heeft maar alleen trappen, en Ravello met de Villa Rufolo, een thuishaven voor romantici met het meest fantastische uitzicht op de kust. Onze favoriet is echter Amalfi met zijn achterafstraatjes: een kruip-doorsluip-door doolhof met bogen en trappen die de witte huizen met elkaar verbinden. Als je onder het wasgoed doorloopt langs hofjes met palmen en bij Amalfitani in de keuken kijkt waar brood, tomatensaus en citroen het gangenstelsel vullen, dan weet je het zeker: Zuid-Italiaanser dan dit wordt het niet.
Het uitzicht vanaf de tuinen van villa rufolo in ravello: mooier kunnen ze het niet maken
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
17
Napels en omgeving Praktisch
H
C A M P A N I Ë
A2
NAPELS
Campi Flegrei
Vesuvius
Herculaneum Pompeii
Sorrento Capri
TY Rome
A30
Ravello
Positano Amalfi u s k Amalfitaanse
RR
12 jan 90
E
E
N
Paestum Agropoli
12 15 17 22 26 feb maa apr mei jun 80 70 70 50 30
N.P. Cilento
Palinuro 29 29 26 21 16 13 ºC jul aug sep okt nov dec 20 30 70 130 120 110 mm
Boven: gemiddelde hoogste dagtemperatuur - Onder: gemiddelde neerslag
Hoe kom je er?
Accommodatie
Transavia (www.transavia.com, tel. 0900-0737) vliegt bijna dagelijks van Amsterdam naar Napels v.a. ¤ 59,99 enkele reis. Het goedkoopste all-in retourticket kost ca. ¤ 182. Lowcost over de grens kan ook: met Virgin Express (www. virgin-express.com) vanaf Brussel of Hapag-Lloyd Express (www. hlx.com) vanaf Köln/Bonn. Twee maanden voor vertrek vonden wij een all-in retourticket voor ¤ 120 bij Virgin en ¤ 135 bij HLX.
Dit zijn onze overnachtingtips voor onderweg: Caserta: Hotel Caserta Antica net buiten de stadsmuren van Casertavecchia, met zwembad, lift en parking. Tel. 0039-0823-371158, prijs: 2-pk ¤ 65, www.hotelcaserta-antica.it. Pompeii: Motel Villa dei Misteri, perfect gelegen bij de snelweg, het treinstation én op loopafstand van de opgravingen. Sobere kamers, karig ontbijt, maar wel een zwembad, lift en gratis parking (elders ¤ 10 p.d.). Prijs: 2-pk ¤ 58-68, ontbijt ¤ 5,50. Tel. 0039-081-8613593, www.villadeimisteri.it. Achterin Amalfi, hoog verheven boven de drukte vonden we B&B Annalara, het spreekwoordelijke verborgen pareltje. Een oude villa met fleurige kamers en een spectaculair panoramaterras. Tel. 0039-089871147, www.villaannalara.it. Prijs 2-pk: ¤ 55-90 p.p. incl. ontbijt. Eenvoudiger, maar met uitzicht tot aan Positano: B&B Le Marelle in het gehucht Furore. 2-pk ¤ 60-80, incl. ontbijt en parking. Tel. 0039089-830263, www.lemarelle.it. Paestum: op een steenworp van de tempels ligt hotel Villa Rita, met een fraaie tuin met zwembad en sfeervolle kamers; keuken is matig Prijs 2-pk ¤ 76-86 incl. ontbijt. Tel. 0039-0828-811081, www.hotelvil-
Autohuur 7 dagen kost via Holiday Autos v.a. ¤ 210 all-in. Info/boeken: www.holidayautos.com. REIZEN-abonnees krijgen bij Holiday Autos 10 % korting. Kijk voor meer info op www.reizen.nl onder ‘Extra voor abonnees’.
Georganiseerde reizen Zuid-Italiëspecialist Enotria Travel biedt een 10-daagse fly-drive Campanië met verblijf in agriturismo’s voor ¤ 796-899 p.p. (excl. tax) of met eigen vervoer voor ¤ 420-525 p.p. Info: tel. 020-779 83 38, www. enotria.nl. Optie 2: een citytrip naar Napels en per openbaar vervoer naar de bezienswaardigheden. Citytrips naar Napels o.m. bij de Jong Intra v.a. ¤ 336 p.p. en Oad Reizen v.a. ¤ 390 p.p. voor 4 dagen incl. hotel en vliegreis.
18 WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
A3 E45 S18
Golf van Salerno
H
E
Het Versailles van Caserta
I T A L I Ë
Salerno
Golf van Napels
t
Procida
ZE
∑ Entree ¤ 6 (incl. appartementen en tuin), met Artecard gratis. ∑ Audioguide ¤ 3,50 voor 1 persoon, ¤ 5,50 voor 2 personen. ∑ De tuinen gaan 1 à 2 uur voor zonsondergang dicht, iets om rekening mee te houden voordat je aan de rondleiding door het paleis begint (info: www.reggiadicaserta.org).
A16
Caserta
E
Tips koninklijk paleis van Caserta
20 km
A1
S
et grootste paleis van Italië ligt niet in Toscane, niet in Rome, en ook niet in Napels. Het ligt notabene in het tweederangs provinciestadje Caserta. De façades – het zijn er twee – zijn 247 meter lang. Daarachter gaan 1200 kamers schuil die in volle glorie zijn ingericht. Verantwoordelijk voor dit groteske gebaar van Napolitaanse barok is Karel III van Bourbon. Hij wilde een zomerverblijf à la Versailles, maar dan wel buiten de gevarenzone van de Vesuvius. Dus verrees La Reggia op veertig kilometer van Napels. Het enorme gebouw is ontworpen door de Napolitaanse architect Luigi Vanvitelli. Wie echter even verder graaft, ontdekt dat de geschiedenis hier door chauvinisme gekleurd is. Vanvitelli was namelijk gewoon de Vlaamse architect Gaspar van Wittel. In 1774 ging het paleis open. Hoewel lang niet alle 1200 kamers open zijn voor het publiek, ben je niet snel door de Reggia heen. De duizelingwekkende hoeveelheid bladgoud en tierelantijnen is nauwelijks in enkele uurtjes in een mensenhoofd op te nemen. Het is barokke overdaad in de puurste vorm. En dan heb je de drie kilometer lange tuinen nog niet eens gehad.
larita.it. Pretentieloos maar netjes in Palinuro: Hotel Ulisse aan de doorgaande weg vanaf Caprioli, vlakbij zee en centrum. Prijs: 2-pk ¤ 66, tel. 0039-0974-931130. Bijzonder adres in binnenland: B&B Il Cortile in Cicciano, een oude boerenhoeve midden in een dertien-in-een-dozijn-stadje. De Nederlandse gastvrouw Sijtsken Dupon woont er al meer dan twintig jaar en wijst haar gasten graag de weg naar o.m. Caserta, de Vesuvius en Pompeii. Prijs ¤ 33 p.p. incl. ontbijt. Reserveren noodzakelijk, tel. 0039-081-8248897, e-mail:
[email protected].
the Amalfi Coast (2005, ¤ 24,50). Voor detailinfo over kunstschatten en opgravingen is de sobere maar complete Blue Guide Southern Italy (2004, ¤ 27,75) onovertroffen. Wij reden op de Michelin-kaart 431 Italia Sud (1:400.000), prijs ¤ 7,80. De lijst van kijk- en geschiedenisboeken over Pompeii is lang; uit een heel ander genre komt Pompeii (een tijdbom) van Robert Harris, een historische roman en thriller tegelijkertijd waarin hij in meesterlijke details de ondergang van de stad beschrijft (2005, De Boekerij, ¤ 12,50).
Eten en drinken
Italiaans Verkeersbureau, tel. 080000482542 (gratis), www.enit.it. Het is zoeken naar volledige, bruikbare informatie; de www-wereld staat in Zuid-Italië nog in de kinderschoenen. www.turismoregionecampania. it: magere toeristische site van de regio Campanië. www.amalficoast.com: beschrijving van alle badplaatsen met willekeurige opsomming van accommodaties en restaurants. Aardige info over gastronomie. www.inaples.it: de officiële site van de VVV van Napels is de uitzondering die de regel bevestigt.
Voor 4 euro heb je al een pizza zoals hij hoort te zijn: groot, stevig en afgewerkt met buffelmozzarella. Richtprijzen: cappuccino bar/terras ¤ 1/¤ 2,50, pizza ¤ 4-7, pasta ¤ 5-6, vlees/vis ¤ 6-10. Aan de (Amalfitaanse) kust liggen de prijzen beduidend hoger.
Reisgidsen en literatuur In de Nederlandstalige gidsen wordt heel Zuid-Italië in één gids behandeld, inclusief Rome en Napels. De meeste praktische en tegelijk ‘persoonlijke’ gidsen zijn de ANWB-Geogids Zuid-Italië (2004, ¤ 13,95) en de Trotter-gids ZuidItalië/Rome (2005, ¤ 16,95). Beide gidsen hebben echter de neiging om matige plaatsen/bezienswaardigheden de hemel in te prijzen. Dan liever de twee Engelstalige gidsen die de zaken beter voorstellen en goede praktische informatie geven: de immer up-to-date en hippe Time Out Naples (incl. Amalfitaanse kust, Paestum en Caserta, ¤ 22,50) en de recent opgefriste Lonely Planet Naples &
Informatie en internet
OORDEEL VAN DE AUTEUR ‘Een heerlijk tegenstrijdig gebied. De hoogtepunten zijn ook echt magistrale hoogtepunten, maar daartussen kun je beter een oogje dicht knijpen. Industrie, chaotisch verkeer, slechte bewegwijzering, afgebladderde badplaatsen, ook dat is Zuid-Italië ten voeten uit.’
Kasteeltuinen van de reggia di caserta
WWW.REIZEN.NL JUNI 2006
19