Verbeterpilot
Beter slapen in een groene omgeving
Betreft: Voorstel verbeterpilot Langdurige Zorg Min. VWS Van: dr. Rutger de Graaf Stichting Hervormd Centrum Pennemes Pennemes 7, 1502 WV, Zaandam Datum 17 juni 2015
Geachte heer, mevrouw Hierbij ontvangt u een voorstel voor een verbeterpilot die, denken wij, mooi aansluit bij het plan ‘Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’. Wij hopen dat de taskforce ‘Waardigheid en Trots’ het met ons eens is dat de slapen een belangrijk onderwerp is binnen de verpleeghuiszorg. In twee andere studies kijken we al naar de effecten van binnengroen op de luchtkwaliteit en het mentaal welbevinden. Wij geloven daarnaast dat een groene binnenomgeving ook een goede slaap stimuleert en in het algemeen rustiger maakt. Dat planten en natuurlijk groen rustgevend werken is een algemeen bekende aanname. Het is nu tijd die aanname verder te toetsen en om te werken naar best practice. Stichting Hervormd Centrum Pennemes wil in samenwerking met de Universiteit van Humanistiek onderzoeken of groene binnenruimtes bijdragen aan een betere kwaliteit van leven voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, door ze in te zetten als effectieve manier om dwaalgedrag en (nachtelijke) onrust terug te brengen. Het zou dan mogelijk als alternatief voor vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen dienen. Om de relatie groen-slapendwaalgedrag-onrust goed in kaart te brengen zullen we een kleine groep cliënten van de verpleegafdeling, uiteraard met hun goedkeuren en het goedkeuren van hun vertegenwoordigers, voorzien van een zogenaamde ‘wearable’. Middels een digitaal horloge worden verschillende fysieke variabelen, zoals hartslag en slaappatronen, gemeten. Daarnaast monitoren via observatie dwaalgedrag en fysieke onrust. We kijken of groen effectief kan worden ingezet om dwaalgedrag en (nachtelijke) onrust te verminderen. In dit voorstel hebben wij beknopt getracht een beeld te geven van het project. Uiteraard is er veel meer te vertellen en kan alles onderbouwd worden met wetenschappelijke literatuur. Als hier behoefte aan is horen wij dat natuurlijk graag. Met vriendelijke groet,
Rutger de Graaf Medewerker Innovatie Stichting Hervormd Centrum Pennemes
2
De verbeterpilot in een notendop Onderzoek laat zien dat een groene binnenomgeving rustgevend werkt en kan bijdragen aan zowel de gezondheid alsmede de esthetische beleving van bewoners. We willen samen met dr. Alistair Niemeijer van de Universiteit van Humanistiek dienovereenkomstig onderzoeken of de inzet van meer groen in de binnenruimtes kan bijdragen aan een hogere kwaliteit van leven voor bewoners, waarbij dwaalgedrag zou verminderen en het goed doorslapen gestimuleerd zou worden. Met behulp van observaties en digitale polsbandjes kunnen we verschillende psychosociale en fysieke variabelen, zoals hartslag en slaappatronen, gedurende een langere periode meten. Daarnaast houden wij natuurlijk nu al dwaalgedrag en fysieke onrust bij. We gaan in de onderzoeksperiode (drie maanden) kijken of groen effectief kan worden ingezet om dwaalgedrag en (nachtelijke) onrust te verminderen. Het doel van het project is (nachtelijke) onrust te verminderen. We onderzoeken of meer groen, in de vorm van bijvoorbeeld planten, een effectieve manier kunnen zijn om dit resultaat te behalen. Te behalen meetbare resultaten voor cliënten op de verpleegafdeling:
Minder onrust overdag Minder onrust ’s nachts Minder dwaalgedrag Beter doorslapen Plezier van wonen & welzijn (direct effect) Slaapgedrag (direct effect en indirect effect)
Uiteraard kunnen we veel meer vertellen over dit onderzoek, haar achtergrond, de literatuur die gebruikt is voor de opzet, de publicaties die er aan vooraf gaan en uit zullen vloeien en de ingezette wetenschappelijke methodes. Ten behoeve van de leesbaarheid van dit stuk zullen we dat nu niet doen, maar kunnen die informatie op een later moment natuurlijk verstrekken. Alle metingen van het onderzoek vinden plaats onder auspiciën van dr. Alistair Niemeijer, gepromoveerd op het gebied van domotica en het terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Dr. Niemeijer schreef mee aan de huidige, door IGZ, Actiz, V&VN en LOC ondersteunde, richtlijn over de verantwoordelijke inzet van domotica.
3
Partners Universiteit van Humanistiek Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid Grijs, Groen en Gelukkig Communicatie over resultaten Het is de bedoeling te werken naar een best practice. De resultaten worden dan ook buiten onze organisatie verspreid door onze partners in dit project. Zij zullen in wetenschappelijke en populaire publicaties de bevindingen delen met het grote publiek, professionals, beleidsmakers en andere belanghebbenden en geïnteresseerden. Het wordt dus een combinatie van harde cijfers en zachte verhalen, zowel het feitelijke als de ervaring van de cliënten en medewerkers komen aan bod. Het mediabereik van onze partners is erg groot. Zeker nu deze studie is opgenomen in het landelijke project Grijs, Groen en Gelukkig van IVN en brancheorganisatie Actiz. Dit project heeft als doel om de VV&T zorg te vergroenen. De communicatieafdeling van IVN zal dan ook helpen met de publicaties rondom dit project en de uitkomsten gebruiken om te laten zien dat groene interventies niet alleen heel leuk zijn, maar ook heel verstandig. Betrokkenheid bestuurder en organisatie Onze bestuurder is actief betrokken geweest bij het opstellen van de projectplannen. De projecten zijn natuurlijk ook bekend bij en hebben de zege van de drie medezeggenschapsorganen van onze organisatie: de Cliëntenraad, de OR en de Familieraad (bestaande uit vertegenwoordigers van onze PG cliënten). Wij hebben voor hen indertijd ook een kort informatiefilmpje over de verschillende groene zorginterventies die bij Pennemes draaien. https://www.facebook.com/pennemes/videos/vb.717243631684401/722747741133990/ We geven aan onze bewoners, cliënten, medewerkers, vrijwilligers en geïnteresseerden regelmatig updates over de lopende projecten, wat daar uitkomt en hoe we dat weer kunnen gebruiken om de zorg beter te maken. Ongeveer elke maand staat er wel één van onze innovatieprojecten in de lokale pers. Naam en adres zorgaanbieder Stichting Hervormd Centrum Pennemes Pennemes 7 1502 WV Zaanstad Identificatienummer NZa 699 KvK nummer 41.232.103 www.pennemes.nl
4
Naam en contactgegevens bestuurder Drs. Leo Groenendaal
[email protected] T. 075 6504110 M. 06 52713331 Naam contactpersoon en contactgegevens Dr. Rutger de Graaf
[email protected] T. 075 6504110 M. 06 11010392 Locatiegegevens Wij zijn een zelfstandige, kleinschalige organisatie die verzorging, verpleging en thuiszorg levert in de Rosmolenwijk te Zaandam. We hebben één locatie met verpleeghuis en verzorgingshuiszorg op adres Pennemes 7, 1502WV Zaandam. In hetzelfde gebouw zitten zorgwoningen. Er werken 197 medewerkers in 89,5 FTE.1 In onderstaand overzicht staan onze diensten2:
Verzorgingshuiszorg (WLZ) *
Verpleeghuiszorg (WLZ) *
Thuiszorg (WMO en WLZ) *
Hulp bij huishouding (WMO) *
24-uurs alarmopvolging (WLZ) *
Dagbesteding met indicatie (WMO en WLZ) *
Dagbesteding zonder indicatie (gemeentelijke subsidie) *
Hoofdaannemer van het Sociaal Wijkteam van de Rosmolenwijk (gemeentelijke subsidie)*
Vervoer van en naar dagbesteding (WMO en WLZ) *
Kortdurende opname (revalidatiezorg) (WLZ) *
Groepsactiviteiten (gratis)
Ontmoetingsproject voor mantelzorgers (WLZ) *
Respijtzorg (WLZ en WMO)
Winkel (cliënt betaalt rechtstreeks)
Café (cliënt betaalt rechtstreeks)
Avond en middagrestaurant (cliënt betaalt rechtstreeks)*
Maaltijddienst (cliënt betaalt rechtstreeks)
1
Cijfers van 31 dec 2014
2
Onze kerndiensten staan met een * aangegeven
5
Klussendienst (cliënt betaalt rechtstreeks)
Individuele activiteiten (gratis of cliënt betaalt rechtstreeks)
Concerten en optredens (gratis of cliënt betaalt rechtstreeks)
Kapper (cliënt betaalt rechtstreeks)
Schoonheidsspecialist (cliënt betaalt rechtstreeks)
Pastorale zorg door huisdominee (gratis)
Zondagdiensten (Hervormd) (gratis)
Kwaliteit en innovatie Pennemes is een broedplaats voor nieuwe methoden die de kwaliteit van zorg (kunnen) verbeteren. Zo waren wij ooit de eerste organisatie in onze regio met een lift en de eerste regionale aanbieder met een duo-kamer voor echtparen. Niet voor niets vroeg de gemeente Zaanstad onze organisatie om een paar jaar geleden het eerste integrale wijkteam op te starten, vorm te geven en aan te sturen. Inmiddels is onze werkwijze een format voor de wijkaanpak van de hele gemeente geworden. Hoe werkt onze broedplaats? We werken samen met wetenschappers en geven hen een plek om nieuwe zorginterventies te testen en hun effect te meten. Uiteraard alleen in overleg met de Cliëntenraad, Familieraad en in overleg met deelnemende cliënten. In 2015 lopen er maar liefst zeven academische studies in onze organisatie. Onze uitgangspositie is gelukkig een uitstekende kwaliteit van onze zorg. Wij zijn in het bezit van een HKZ certificaat3 en een Keurmerk Fixatievrije Zorg4 . Pennemes is bovendien gezegend met een zeer actieve Ondernemingsraad, Cliëntenraad en Familieraad. Dit alles wordt bewaakt door een goed werkend Klachten- en Kwaliteitssyteem. Pennemes zet in op een integrale, wijkgerichte, kleinschalige en innovatieve benadering van de zorg. Ook de intramurale verpleeghuiszorg heeft voordeel bij borging in de wijk, wat leidt tot meer vrijwilligers, meer leuke activiteiten en een mooie plaats in de wijk voor onze bewoners, waarbij niet hun aandoening maar hun persoon centraal staat. Een heel simpel voorbeeld is dat wij onlangs een buurtmoestuin zijn gestart. Een zwaar pg cliënt heeft toen toen aan jongeren uitgelegd hoe je aardappels kon poten. Een andere pg cliënt heeft de vogelwacht geholpen door verschillende vogelhuisjes te beitsen. Dit betekent dat wij extra inzetten op de wijkkracht en gebruik maken van onze directe omgeving om weerwaarde te bieden aan zorg. Niet alleen worden mantelzorgers, familie en vrijwilligers door ons extra ondersteund, we steunen ook het lokale systeem door actief beleid gericht op: 3
Wordt opnieuw getoetst in 2016. Onze laatste beoordeling was uitstekend.
4
Wordt opnieuw getoetst eind 2015. Onze organisatie was bij de start van dit keurmerk in 2014 de eerste in
Noord-Holland met het maximale aantal sterren.
6
-versterking buurtcohesie -sterke banden met lokaal en regionaal netwerk (bijv. Ook inkoop bij lokale aanbieders) -het incuberen van nieuwe innovatieve groene en duurzame zorginitiatieven. Hiervoor wonnen wij de Zaanstad Duurzaamheidsaward van 2015. -het actief ontwikkelen van best practices. Hiertoe werken wij samen met diverse universiteiten, hogescholen, kennisinstituten en lokale partijen. -we hebben onze huidige zeven verbeterprojecten aangediend als verbeterpilots bij VWS -voor onze integrale aanpak van zorgverbetering door middel van een serie ‘groene’ interventies ontvingen wij in 2015 behalve de regionale Duurzaamheidsaward eervolle vermeldingen/nominaties en prijzen van het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid, de Milieufederatie, de Stichting Nederlands Cultuurlandschap, de Vogelwacht Zaanstreek, Het Zaans Natuur en Milieumuseum, Stichting Kinderzwerfboek, Amethysta en De Zaanse Bijhoudersvereniging. - Wij hebben een kort informatiefilmpje gemaakt voor bewoners en geïnteresseerden over de verschillende groene zorginterventies die bij Pennemes draaien: https://www.facebook.com/pennemes/videos/vb.717243631684401/722747741133990/ Reviews op www.zorgkaart.nl Onze organisatie is niet vaak gerecenseerd op zorgkaart.nl. De recensies die er staan zijn niet actueel. Niettemin zijn we blij met de recensies die er staan. Hieronder staan de meest recente recensies: 7.7 Mijn tante woonde in een bouwdeel dat een andere bestemming kreeg. Zij heeft uiteindelijk een betere woonplek gekregen en de kosten zijn betaald door het huis. Onder andere de gordijnen en vloerbedekking. Een minpunt is het eten, dat blijft een zorgenkindje. Mijn tante mag niet alles eten en probeer dat maar eens geregeld te krijgen. 7.3 Ik word als vrijwilliger betrokken bij het werkoverleg van de door mij bezochte mensen. Dat vind ik goed. Ik weet geen verbeterpunten. 8.3 We zijn zeer tevreden, maar het eten is te duur. 8.3 Het personeel is er meteen als het wordt opgeroepen voor iets belangrijks. Het huishouden zou beter georganiseerd kunnen worden. 7.2 Men is hier erg zorgzaam en vriendelijk. Het schoonmaken verloopt niet zoals het moet. 7.3 Ze organiseren hier (naar ik begrijp) voldoende activiteiten voor bewoners.
7
8.0 Voor zover ik er als vrijwilliger bij betrokken ben, ben ik over het algemeen tevreden en heb ik geen problemen. 8.3 Ze zorgen er hier voor dat de mensen goed in de gaten worden gehouden.
8
