Verantwoordingsverklaring Deze verklaring wordt afgegeven namens de Vereniging Humanitas. Haar statutaire naam is: Humanitas, Nederlandse vereniging voor Maatschappelijke Dienstverlening en Samenlevingsopbouw. Haar statutaire vestigingsplaats is Amsterdam. In de verklaring is verwoord hoe Humanitas vandaag en morgen inhoud geeft aan de principes van scheiding van functies, doelmatigheid en effectiviteit, en heldere omgang met belanghebbenden.
I. De organisatie De Vereniging Humanitas is een landelijk opererende vrijwilligersorganisatie die diensten aanbiedt op het gebied van welzijn, wonen en zorg. Het gaat daarbij om tijdelijke ondersteuning die erop gericht is mensen de regie te laten (her)nemen over hun eigen leven. De Humanitas organisatie is opgebouwd uit vijf districten, een betaalde staf (werkend op een landelijk bureau en vijf districtskantoren) en negentig lokale afdelingen. De vereniging telt zo’n 12.500 leden en werkt met circa 10.400 vrijwilligers. De professionele staf telt 302 medewerkers (208 fte).1 Humanitas kent drie bronnen van inkomsten: 1. inkomsten uit activiteiten van derden (Nationale Postcodeloterij en Sponsor Bingo Loterij) 2. inkomsten uit contributies, giften, nalatenschappen en vermogen 3. inkomsten uit dienstverlening zoals prestatiecontracten met de overheid, landelijke fondsen en andere financiers. Samen zijn deze inkomsten goed voor een begroting van circa 19,8 miljoen. Missie Humanitas ziet als het als haar missie om op te komen voor een samenleving waarin mensen actief vormgeven aan hun eigen leven en verantwoordelijkheid nemen voor het samen leven met elkaar. Deze humanistische uitgangspunten vertaalt Humanitas in vraaggerichte diensten van-mens-tot-mens op de gebieden van welzijn, wonen en zorg. De dienstverlening is kleinschalig (maatjescontacten, huisbezoek) en persoonlijk (vanmens-tot-mens). De projecten worden lokaal met inzet van vrijwilligers georganiseerd. In de dienstverlening van Humanitas staan drie humanistische uitgangspunten centraal: zelfbeschikking, verantwoordelijkheid en gelijkwaardigheid. Visie In de visie van Humanitas moeten mensen uiteindelijk hun eigen leven weer vorm kunnen geven (zelfbeschikking). In een samenleving is iemand niet alleen verantwoordelijk voor zichzelf, maar ook voor anderen (verantwoordelijkheid). De vrijwilligers van Humanitas staan niet boven de hulpvrager, maar ernaast (gelijkwaardigheid).
1
Peildatum aantallen: 1 juli 2010
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 1 van 10
Organisatieopzet De Vereniging Humanitas bestaat uit een vrijwilligersdeel en een betaald deel. Het vrijwillige deel zijn alle niet betaalde bestuurlijke en uitvoerende vrijwilligers. Het betaalde, professioneel deel is werkzaam op de districtskantoren en het landelijk bureau. Alle bestuurlijke functies zijn onbezoldigd. Dit betekent dat de gemaakte kosten voor de vereniging naar redelijkheid worden vergoed. De betaalde staf (inclusief de directie) wordt gehonoreerd volgens de CAO-Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. Kernactiviteiten Humanitas heeft haar vrijwilligersactiviteiten en projecten ondergebracht in vijf programmalijnen: 1. 2. 3. 4. 5.
Elk kind telt: alle activiteiten rond jeugd en opvoeding Vallen én opstaan: voor mensen die tijdelijk niet voor zichzelf kunnen zorgen Alleen én samen: voor mensen in een sociaal isolement Oud én redzaam: ondersteuning van ouderen die zelfstandig willen blijven wonen Verwerken én verder: voor mensen die een verlies te verwerken hebben.
Sinds het jaar 2009 is de programmalijn Apart én erbij vervallen en is de aandacht voor vluchtelingen- en migrantenbeleid ingebed in de andere programmalijnen. De werkorganisatie biedt de vrijwilligersorganisatie ondersteuning en begeleiding bij de uitvoering van 674 activiteiten en projecten. Met die activiteiten en projecten wordt aan ruim 41.250 cliënten ondersteuning geboden.
II. Scheiding van functies Humanitas is een vereniging. De verenigingsvorm is haar dierbaar. Dit omdat er geen democratischer organisatievorm denkbaar is en omdat deze organisatievorm uitstekend aansluit bij haar humanistische uitgangspunten. Algemene vergadering De Algemene Vergadering van Afgevaardigden (AVA) vormt het hoogste orgaan binnen de vereniging. Ze is samengesteld uit afvaardigingen uit de 91 lokale afdelingen waaruit Humanitas is opgebouwd en afvaardigingen van de landelijk werkende Humanitas-stichtingen die lid-rechtspersoon zijn. De omvang van het aantal afgevaardigden verschilt per afdeling en per werkstichting. Die omvang is gebaseerd op het aantal leden dat een afdeling telt of het aantal werknemers dat bij een werkstichting werkzaam is. De wijze waarop het aantal afgevaardigden wordt berekend, is vastgelegd in de verenigingsstatuten (artikel 31). Afgevaardigden moeten lid zijn van de vereniging. Humanitas kent twee soorten leden: natuurlijke personen en rechtspersonen. Bestuur Het bestuur van de vereniging ligt in handen van het hoofdbestuur dat uit maximaal negen natuurlijke personen bestaat. Zij worden door de AVA benoemd op voordracht van het hoofdbestuur. De voordracht door het hoofdbestuur is samengesteld uit een selectie van kandidaten. Deze worden door de districten en aangesloten werkstichtingen voorgesteld. Dit met uitzondering van de kandidaat die – statutair bepaald – door de Ondernemingsraad wordt voorgesteld. Het hoofdbestuur is belast met het algemene bestuur van de vereniging en verantwoordelijk voor de beleidsbepaling op strategisch niveau. Het hoofdbestuur vertegenwoordigt de vereniging in en buiten rechte en is bevoegd tot alle daden van beschikking en beheer.
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 2 van 10
Ook is het hoofdbestuur bevoegd om de directeur, of één of meerdere andere functionarissen, volmacht te geven om binnen de omschreven grenzen de vereniging te vertegenwoordigen. Het hoofdbestuur is bevoegd te besluiten tot het aangaan van overeenkomsten tot verkrijging, vervreemding of bezwaring van registergoederen en tot het aangaan van overeenkomsten. De vereniging verbindt zich daarbij als borg of hoofdelijk medeschuldenaar, maakt zich voor een derde sterk of verbindt zich tot zekerheidsstelling voor een schuld aan een derde. Het hoofdbestuur beslist in gevallen waarin de Statuten en de Huishoudelijk Reglementen niet voorzien. Het bestuur informeert de vereniging over gebleken hiaten en doet aan de eerstvolgende gewone algemene vergadering voorstellen om daarin te voorzien. Twee leden van het hoofdbestuur gezamenlijk kunnen de vereniging vertegenwoordigen binnen de statutair aan het hoofdbestuur toegekende bevoegdheden. Toezicht Het toezicht op het bestuurlijk functioneren ligt in handen van de Algemene Vergadering van Afgevaardigden. De gewone algemene vergadering wordt bijeengeroepen voor: a.het goedkeuren van het door het hoofdbestuur gevoerde beleid over het afgelopen jaar. Dit gebeurt aan de hand van het verenigingsjaarverslag en de jaarrekening; b.het goedkeuren van de meerjaren verenigingsbegroting; c.het verlenen van décharge aan het hoofdbestuur; d.het zo nodig verkiezen van leden van het hoofdbestuur; e.het aangeven van de lijnen, waarlangs de activiteiten van de vereniging zich behoren te ontwikkelen. Dit gebeurt aan de hand van strategisch beleidsplan dat het hoofdbestuur moet voorleggen. f.het per jaar vaststellen van het verenigingswerkplan en de begroting van de vereniging. Daarin wordt een doorvertaling gemaakt van het strategisch (meerjaren) beleidsplan naar in dat jaar te behalen concrete doelstellingen. Voor het nemen van beslissingen over bijzondere kwesties van beleid kan desgewenst een buitengewone algemene vergadering bijeen worden geroepen. Eventuele voorstellen om de verenigingsstatuten te wijzigen, dan wel het huishoudelijk reglement van de vereniging, de districten en/of de afdelingen, worden door de algemene vergadering vastgesteld. Alle besluiten over (de gevolgen van) het voortbestaan, fusie of splitsing van de vereniging worden door de algemene vergadering genomen. Op grond van artikel 24 van het Huishoudelijk Reglement van de Vereniging heeft de AVA op 28 november 2009 twee auditcommissies ingesteld: de auditcommissie Verenigingszaken & Beleid en de auditcommissie Beheer & Financiën. De AVAauditcommissies zijn samengesteld uit de leden van de vereniging en door de AVA ingesteld. Dit om haar toezichthoudende rol te kunnen vervullen over het functioneren van het hoofdbestuur en de uitvoering van het door de AVA vastgestelde beleid gedurende een verslagperiode. Zij adviseren de AVA over verbeteringen op het punt van het toezicht. Zij vormen vaste commissies van de AVA. De inrichting van de commissies en de manier van werken liggen vast in een door de AVA vastgesteld algemeen commissieprofiel en –reglement. Uitvoering Het hoofdbestuur laat zich in de uitvoering van zijn taak bijstaan door een werkorganisatie. Deze bestaat uit vijf districtskantoren en een landelijk bureau. De dagelijkse leiding van de vereniging en de met haar verbonden organisatie ligt in handen van een algemeen directeur. Bij afwezigheid neemt de directeur Bedrijfsvoering de honneurs voor hem waar.
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 3 van 10
Het hoofdbestuur benoemt, schorst en ontslaat de algemeen directeur van de vereniging en houdt toezicht op zijn functioneren. De relatie tussen het bestuur en de algemeen directeur is vastgelegd in een bestuursovereenkomst. De taken en bevoegdheden van de algemeen directeur en zijn plaatsvervanger zijn verder uitgewerkt in een directie- en managementstatuut. Hierin is ook een meldingsplicht vastgelegd voor de algemeen directeur (en zijn managementteam) bij het aanvaarden van nevenfuncties. Ook heeft het bestuur instemmingsrecht met werkzaamheden of functies van de algemeen directeur die volgens de wet, de statuten, de reglementen of de CAO niet worden geacht te behoren tot de taak van de algemeen directeur en die van invloed kunnen zijn op zijn functioneren of dat van de vereniging. Minimaal één keer per jaar bespreekt het hoofdbestuur de manier waarop de algemeen directeur zijn taken en bevoegdheden uitoefent. Dit gebeurt in de vorm van een functioneringsgesprek. Ook wordt in dit gesprek de samenwerking tussen de algemeen directeur en het bestuur besproken. De bezoldiging van de algemeen directeur en de directeur Bedrijfsvoering worden jaarlijks in het verenigingsjaarverslag vermeld, evenals de relevante nevenfuncties van beide. Personen die in dienst zijn van de vereniging, kunnen geen lid zijn van het bestuur van een lid-rechtspersoon, noch van het bestuur van een anderszins duurzaam met de vereniging verbonden rechtspersoon. Samenstelling bestuur Het hoofdbestuur bestaat uit maximaal negen leden. Zij zijn allemaal lid van de vereniging. Gestreefd wordt naar een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen en naar een samenstelling die een afspiegeling vormt van de opbouw van de samenleving. Ook wordt gestreefd naar een evenwichtige regionale spreiding van bestuursleden. De leden van het hoofdbestuur dienen te beschikken over een specifiek aantal kwaliteiten en niveau van kennis en ervaring. Deze zijn vastgelegd in het Algemeen Profiel van leden van het Hoofdbestuur. Jaarlijks evalueert het hoofdbestuur onderling zijn functioneren en rapporteert aan de AVA-auditcommissies over de resultaten die relevant zijn voor het functioneren van de vereniging. De voorzitter, de secretaris en de penningmeester worden door de AVA in functie benoemd op voordracht van het hoofdbestuur. Het hoofdbestuur wijst uit zijn midden een vice-voorzitter aan. De penningmeester en de secretaris vervullen tevens de rol van ‘adviseurs’ van de AVA-auditcommissies.
III. Doelmatigheid en effectiviteit Humanitas streeft naar doelmatigheid en effectiviteit in de besteding van de middelen waarover zij beschikt. Strategisch beleidsplan Een keer per drie jaar stelt de vereniging een meerjaren beleidskader op. Hierin benoemt ze haar beleidsvoornemens en richtinggevende doelstellingen en legt deze vast voor een aaneengesloten periode van drie jaar. Dat beleidskader bevat een financiële onderbouwing in de vorm van een meerjaren begroting. Jaarlijks wordt aan de AVA gerapporteerd hoe het voorgaande beleidsjaar is verlopen: welke van de doelen uit het meerjaren beleidskader zijn bereikt, welke nog niet en op welke punten de ambities moeten worden bijgesteld, zowel inhoudelijk als financieel? Humanitas hecht er aan haar meerjaren beleidskader op een interactieve manier vast te stellen. Hiervoor worden in regionale bijeenkomsten de vrijwilligers en de medewerkers uitgenodigd om hun inbreng te leveren aan de inhoud ervan. Daarnaast worden de leden van de vereniging, via het ledenblad en op de website, uitgenodigd tot het aandragen van ideeën, het doen van voorstellen of op een andere manier hun ‘zegje’ te doen. Tenslotte wordt een consultatieronde georganiseerd langs een aantal gemeenten, zoals belangrijke stakeholders van de vereniging, om hun ‘input’ te vergaren. Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 4 van 10
Bij de opstelling van het beleidskader 2006-2008 werd voor het eerst op deze manier gewerkt. Het huidige meerjaren beleidskader “Vrijwilligerswerk doet ertoe” voor de periode 2009-2011 is ook op die manier tot stand gekomen. Bij de ontwikkeling van het nieuwe meerjaren beleidskader voor de periode 2012-2014 zullen (ook) de nieuwere vormen van communicatie worden benut. Monitoring, evaluatie en bijsturing De vereniging kent een jaarlijks terugkerende cyclus van planning, begroting, rapportage, toetsing en bijstelling van het inhoudelijke en financiële verenigingsbeleid. De cyclus begint met de kaderbrief die het hoofdbestuur in het eerste kwartaal aan alle afdelingen en districten verstuurt. Hierin staan de voor het volgende werkplan- en begrotingsjaar inhoudelijke en financiële richtlijnen. De afdelings- en districtsbesturen dienen deze richtlijnen te hanteren bij de opstelling van hun werkplannen en begrotingen. Vervolgens wordt daaraan op elk bestuursniveau binnen de vereniging gehoor gegeven (dat wil zeggen landelijk, per district en elke lokale afdeling, en ook voor de gehele vereniging) door een werkplan voorzien van een begroting. Per halfjaar ontvangt het hoofdbestuur een rapportage over de voortgang van het lopende verenigingswerkplan en de bijbehorende begroting. Die rapportages stellen het bestuur in staat de ontwikkelingen in de uitvoering van het meerjaren beleidskader en de concretisering per jaar op basis van de werkplannen te volgen, zowel beleidsmatig als in financieel opzicht. Elk verenigingsonderdeel maakt eens per kwartaal de ‘eigen balans’ op en legt die ter toetsing voor aan het direct betrokken bestuur dat de rapportages gebruikt om waar nodig bij te sturen. Na afloop van een werkplanjaar wordt door ieder verenigingsonderdeel in een publieksjaarverslag over het voorgaande verslagjaar over het gevoerde en gerealiseerde inhoudelijke beleid verantwoording afgelegd. Dit gebeurt ook over de financiën op basis van een jaarrekening of een financiële bestuursrapportage. Optimale besteding van middelen Humanitas heeft twee middelen ter beschikking: menskracht/ vrijwilligers en financiële middelen. Humanitas streeft ernaar haar vrijwilligers binnen de programmalijnen op een effectieve, maar ook voldoening gevende manier in te zetten. De werkorganisatie ondersteunt deze inzet op een professionele en mensgerichte manier. Haar financiële middelen gebruikt Humanitas om de ondersteunende werkorganisatie te financieren en voor de financiering van specifieke projecten die niet of niet volledig op vrijwillige basis kunnen worden uitgevoerd. Humanitas streeft naar een effectieve maar ook efficiënte besteding van haar middelen. Dat houdt in: 1. sluitende (meerjaren) exploitatie- en projectbegrotingen; 2. een toename van de baten uit eigen fondswerving, gericht op een evenwichtiger verhouding tussen de inkomstencategorieën acties van derden, subsidies overheden en inkomsten eigen fondsenwerving; 3. structurele lasten gedekt door structurele inkomsten; 4. maximale besteding ten gunste van de programmalijnen in de verhouding 70:30 (doelstelling:overhead); 5. groei van het aantal vrijwilligers en het aantal cliënten (met 10% eind 2011); 6. een percentage middelen besteed aan eigen fondsenwerving van maximaal 20%. In 2009 was de procentuele verhouding tussen bestedingen aan de programmalijnen en de totale baten 62,35%. De wervingskosten fondsenwerving bedroegen in 2009 15,23% van de totale baten uit fondsenwerving. Het financieel beleid is erop gericht binnen het vrij besteedbaar vermogen een continuïteitsreserve aan te houden van maximaal 1,0 maal de jaarkosten van de werkorganisatie en minimaal 0,5 maal.
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 5 van 10
IV. Omgang met belanghebbenden Humanitas ziet als haar missie om op te komen voor een samenleving waarin mensen actief vorm geven aan hun eigen leven en verantwoordelijkheid nemen voor het samen leven met elkaar. Op basis van deze missie is ieder individu dat deel uit maakt van onze samenleving in principe een belanghebbende van Humanitas. Om het begrip ‘belanghebbende’ enigszins af te bakenen wordt dat voor deze verklaring beperkt tot de zogenaamde ‘stakeholders‘. Dit zijn alle partijen die invloed kunnen hebben op het handelen en het succes van de organisatie. Humanitas wil op een transparante en betrokken manier omgaan met haar stakeholders. Stakeholders Als haar belangrijkste interne stakeholders ziet Humanitas: - de bestuurlijke vrijwilligers (in dit geval de afdelings-, districts-, en hoofdbestuurders) - de uitvoerende vrijwilligers - de leden - de aangesloten werkstichtingen (dit zijn de leden-rechtspersoon) - landelijke projecten, werk-, stuur- en adviesgroepen - medewerkers Als belangrijke externe stakeholders beschouwt Humanitas: - haar cliënten - haar donateurs, (legaat)gevers - de Europese, rijks-, provinciale en gemeentelijke overheden - institutionele fondsen, zoals het Oranjefonds, VSB-fonds - bedrijfsfondsen, zoals het GAK-fonds - de goede doelenloterijen: Nationale Postcode Loterij en de Sponsor Bingo Loterij - de wetgever, en toezichthouders (als het College Bescherming Persoonsgegevens, het CBF, de Belastingdienst) - de MO-groep en de VFI (= de brancheverenigingen) en vakverenigingen - humanistische zusterorganisaties, zoals Hivos, het Humanistisch Verbond, de Human, HVO, en de Humanistische Alliantie - duurzame samenwerkingspartners, zoals Oxfam-Novib, KPMG, Stay-Okay, Menzis, Yarden/Monuta, Nibud - Solidar, de Europese koepelorganisatie - bedrijven waarmee Humanitas verbonden is via projecten gericht op maatschappelijk betrokken ondernemen - politieke partijen - belangenorganisaties en –groeperingen, zoals Mezzo, CliP, - andere instellingen binnen de sector, zoals jeugdzorg, VTZ en mantelzorg, reclassering - andere op vrijwilligers gerichte organisaties, zoals de NOV, Movisie, De Zonnebloem, het Rode Kruis Waarden en kwaliteit Humanitas is een ideële organisatie. Met andere woorden: ze werkt op basis van een aantal waarden. Deze waarden heeft ze samengebracht in de brochure ‘Waarden in beeld’. Het boekje is bedoeld om afdelingen en districten en vrijwilligersgroepen in staat te stellen de waarden waarop Humanitas het werk baseert, te bespreken en met regelmaat te toetsen. De vier belangrijke waarden die een rol spelen in de wijze waarop het werk van Humanitas gestalte krijgt, geven ook aanwijzingen voor Humanitas-kwaliteitskenmerken. Terugkerende aandacht voor die waarden en kwaliteitskenmerken versterkt de betekenis van Humanitas als ideële organisatie en draagt bij aan de kwaliteit van het werk. Humanitas hecht veel waarde aan scholing. Daarvoor is de Humanitas Academie opgezet. De Academie biedt vanuit de Humanitaswaarden een samenhangend pakket van trainingen, cursussen en bijeenkomsten aan. Zo draagt de Humanitas Academie bij aan de kwaliteit en herkenbaarheid van de activiteiten die vrijwilligers en beroepskrachten in het gehele land voor Humanitas uitvoeren. Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 6 van 10
Ook werkt Humanitas met een serie zogenaamde ‘Handreikingen’. Deze zijn bedoeld voor afdelingsbesturen en coördinatoren die een vrijwilligersactiviteit willen opzetten en uitvoeren. In de handreiking staat beschreven hoe ze dat op een verantwoorde manier kunnen doen. De serie bevat inmiddels 11 edities: Lotgenotengroepen Rouw en Verlies; Individuele steun bij Rouw en Verlies; Groepsvakanties voor kinderen; Vriendschappelijk Huisbezoek; Thuisadministratie; Levensloopbestendig Wonen; Maatschappelijk Betrokken Ondernemen; Maatjesprojecten smal en breed; Activiteiten voor (ex) gedetineerden; Opzetten van een nieuwe afdeling en een handreiking voor Penningmeesters. Deze handreikingen worden regelmatig geactualiseerd. Ook hebben alle afdelingen het PR-handboek. Informatie / communicatie De informatievoorziening naar de externe stakeholders verloopt via het ledenblad Van Mens Tot Mens, de interne digitale nieuwsbrieven, de verslaglegging via de verschillende jaarverslagen en jaarrekeningen, de verenigings-, districts- en afdelingswebsites en het digitale weblog dat de algemeen directeur op de verenigingssite bijhoudt. Nieuw is ook de Humanitas Dichtbij Dag, de jaarlijkse dag waarop Humanitas “haar deuren” voor iedereen openstelt. Op deze dag kunnen belangstellenden van dichtbij in verschillende vormen kennismaken met de activiteiten van de vereniging. Van Mens Tot Mens: Dit verenigingsblad verschijnt twee keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle leden, vrijwilligers en geïnteresseerde donateurs. Het blad wordt bijvoorbeeld ook ingezet als promotiemateriaal bij het aantreden van nieuwe bestuurders, wanneer Humanitas zich presenteert op evenementen of bij het werven van nieuwe leden. Verenigingsjaarverslag: In het verenigingsjaarverslag wordt per programmalijn wordt per verslagjaar aandacht besteed aan de voortgang in de uitvoering van het meerjaren beleidskader. Het jaarverslag rapporteert ook over de doelstellingen die buiten de programmalijnen vallen. Jaarlijks wordt een thema gekozen dat als een rode draad door de artikelen loopt. Het verslag geeft daarnaast aandacht aan de bijdragen die van de Nationale Postcode Loterij zijn ontvangen. Vaste items zijn verder: - een overzicht met kengetallen; - het bestuursverslag over de bestuurlijke ontwikkelingen in het verslagjaar; - de financiële verantwoording, voorzien van een verkorte jaarrekening en de bijbehorende accountantsverklaring; - de verantwoordingsverklaring; - een hoofdstuk over communicatie en fondsenwerving; - een overzicht met de belangrijkste samenwerkingsverbanden; - een overzicht van de afdelingen van Humanitas en per district een overzicht van de activiteiten per afdeling; - een overzicht van de organisatie met de contactadressen; - een pagina met aandacht voor personeel en organisatie. Het jaarverslag 2009 telde ongeveer 55 pagina’s. Het verslag kende slechts een beperkte oplage (3.000 stuks) en verspreiding. Daar is voor gekozen vanuit het oogpunt van effectiviteit en kostendoelmatigheid. Het integrale jaarverslag wordt alleen nog verspreid onder een selectieve groep stakeholders (met een zakelijk belang). Voor anderen is het beschikbaar (en opvraagbaar) via de website. In aanvulling daarop is een zogenaamde publieksversie in folderformaat in ontwikkeling. Deze is gemakkelijker te verspreiden en heeft een beknopte weergave met hoogtepunten uit het verslagjaar die voor een breder publiek interessant zijn. Jaarrekening: Humanitas volgt in haar jaarlijkse financiële verslaglegging Richtlijn 650 voor Fondsenwervende Instellingen. De jaarrekening heeft conform die Richtlijn een aantal belangrijke wijzigingen ondergaan, waarmee de balans, de staat van baten en lasten en de toelichting op de lastenverdeling inzichtelijker zijn gemaakt.
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 7 van 10
De meer gedetailleerde uitwerking in de jaarstukken van de externe verantwoording sluit qua verstrekte informatie beter aan op de verwachtingen van bestaande financiers, donateurs en andere gevers. Website Sinds 31 mei 2010 is de geheel vernieuwde Humanitas website online. De website is gebruiksvriendelijker geworden en geeft meer en beter inzicht in wat Humanitas doet. Digitaal kennisportaal Naast de reguliere informatieverstrekkingen via de website zal in 2011 het digitale Humanitas (kennis-) Portaal online gaan. Dit is werkomgeving voor vrijwilligers, projectcoördinatoren, bestuursleden en betaalde medewerkers van Humanitas die voor de buitenwereld is afgesloten. Een onderdeel daarvan wordt een nieuw projectregistratiesysteem dat voor alle projecten en activiteiten van Humanitas het gereedschap moet worden op een toegankelijke wijze de dienstverlening aan deelnemers/cliënten vast te leggen en te verantwoorden. Netwerken / lobby: Humanitas heeft zitting in diverse besturen, werkgroepen, allianties en andere overleg- of samenwerkingsstructuren. Daarnaast onderhoudt Humanitas een groot relatie- en lobbynetwerk. Humanitas gebruikt haar netwerk om te informeren, maar ook om actief op de hoogte te blijven van wensen, kritiek en ontwikkelingen binnen haar werkveld en/of betrekking hebbend op haar organisatie. Humanitas is aangesloten bij de MO-groep (de brancheorganisatie voor maatschappelijk werk), lid van de VFI (de vereniging voor fondsenwervende instellingen) en van Solidar (een Europese koepel van maatschappelijke organisaties), heeft zetels in de besturen van de Humanistische Alliantie, de Sociale Alliantie voor Rechtvaardigheid (het voormalig Armoedeplatform), heeft via haar algemeen directeur contacten met de landelijke politiek en via het project Maatschappelijk Betrokken Ondernemen met het bedrijfsleven. Interne digitale nieuwsbrief Voor de interne informatievoorziening naar de medewerkers kent Humanitas een digitale nieuwsbrief die tweewekelijks verschijnt. Deze digitale nieuwsbrief wordt via e-mail en het interne netwerk wordt verspreid onder alle medewerkers en in een aangepaste versie onder alle bestuurlijke vrijwilligers en projectcoördinatoren. Invloed en inspraak: Als vrijwilligersorganisatie hecht Humanitas aan actieve inspraak op haar beleid. Humanitas kent een vrijwilligersbeleid waarin die inspraak vorm is gegeven. Los van het al genoemde meerjaren beleidsplantraject wordt de afdelingen, districten, landelijke projecten en de aangesloten werkstichtingen, in de aanloop naar de algemene vergadering, jaarlijks de gelegenheid geboden tot inspraak. Ook worden zij uitgenodigd aan het hoofdbestuur voorstellen te doen voor die vergadering. Daarnaast bestaat op districts- en afdelingsniveau structureel aandacht voor de belangen van belanghebbenden. Zo worden met vrijwilligers regelmatig uitwisselingsbijeenkomsten georganiseerd. Deze zijn bedoeld om van elkaar te horen en te leren. De bedoeling is dat in de één-op-ééncontacten die vrijwilligers hebben met cliënten, de vrijwilliger bij de afronding van het ondersteuningstraject zo veel mogelijk aan de cliënt vraagt om een evaluatieformulier in te vullen. Ook om als organisatie daarvan te leren, te actualiseren en waar nodig bij te sturen. Humanitas vindt het belangrijk een actieve en betrokken ondernemingsraad te hebben die zorgvuldig over de belangen van de medewerkers waakt en die meedenkt over de richting van het institutionele beleid. Kortom: op allerlei manieren streeft Humanitas ernaar haar “antennes” uit te hebben om goed aangesloten te blijven bij de wereld en ontwikkelingen om haar heen.
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 8 van 10
Klachten Humanitas erkent dat er zaken blijven die niet goed gaan of niet naar de zin van haar omgeving verlopen. De vereniging kent daartoe een klachtenprocedure, waar cliënten, vrijwilligers en medewerkers een beroep op kunnen doen. De klachtenprocedure is op de verenigingswebsite vermeld. Van de binnengekomen klachten wordt een registratie bijgehouden. Hierover wordt elk jaar een rapportage wordt opgesteld voor het bestuur en het CBF. In die rapportage staat een analyse van de klachten, aanbevelingen en voorstellen voor verbetering. Jaarlijks vindt er een evaluatiebijeenkomst plaats van de Klachtencommissie. Hierin evalueert ze haar werkwijze en bespreekt de uitkomsten van de evaluatie met de voorzitter van het hoofdbestuur (HB). Ook de relatie met het HB, waaraan de Klachtencommissie adviseert, komt hierbij aan de orde. De klachtenprocedure wordt door het bestuur en de directie gezien als één van de instrumenten voor verbetering van de kwaliteit en dienstverlening. Humanitas kent daarnaast onder meer nog een gedrags- en een communicatiecode, een privacy- en een netwerkreglement. Dit is een van de vele instrumenten waarmee ze de belangen van haar stakeholders bewaakt.
V. Werk in uitvoering Verlevendiging van de vereniging De vereniging Humanitas heeft heel veel geregeld en vastgelegd. Op papier “klinkt het als een klok”. De praktijk toont echter aan dat de bestuurlijke en (financieel) administratieve organisatie zo ingewikkeld is geworden, dat daardoor de effectiviteit soms wordt belemmerd en het plezier van de bestuurlijke vrijwilligers om te besturen in de vereniging afneemt. De komende jaren zal de focus van het hoofdbestuur en de directie daarom gericht zijn op een vereenvoudiging van de inrichting van de organisatie, van de cyclus rond plannen en verantwoording en op revitalisering van de vereniging. Daarvoor is uit de leden en vrijwilligers die binnen de vereniging actief zijn en de medewerkers de werkgroep Verlevendiging samengesteld. Die is in 2010 druk in de weer is geweest met het ontwikkelen van plannen om de vereniging een nieuw elan te geven. Op de algemene vergadering van afgevaardigden in november is de presentatie van het resultaat en wordt besloten hoe daarmee verder te gaan. Beheersing financiën De structurele lasten van de vereniging zijn substantieel groter dan de structurele baten van de vereniging. Die situatie maakt het noodzakelijk om “de broekriem heel strak aan te halen” en de tering naar de nering te zetten. In zowel de vereniging als de werkorganisatie zal een efficiencyslag moeten worden gemaakt en zal fors op de structurele kosten moeten worden bespaard. In dit kader is inmiddels een versimpeling van de financiële tussentijdse rapportagesystematiek ingesteld. In de vereniging zijn de inspanningen erop gericht de verenigingsbegroting per 2012 weer sluitend te krijgen. Fondsenwerving Eigen fondsenwerving blijft topprioriteit de komende jaren. Naast het verlagen van structurele lasten draagt structurele verhoging van de inkomsten uit fondsenwerving bij aan het herstellen van het financieel evenwicht binnen de vereniging. Sinds het aantreden van de nieuwe fondsenwerver is de focus in eerste instantie gericht op actualisering en uitbreiding van het relatiebestand.
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 9 van 10
Communicatie Het leden- en donateursbestand vereist speciale aandacht van de vereniging. De communicatie is daarom vooral gericht op het stevig positioneren en laden van het merk “Humanitas” en daarmee op het vergroten van herkenbaarheid en aansprekendheid onder een breder publiek. Via de vernieuwde website is de mogelijkheid om lid en/of donateur te worden vereenvoudigd. Prestatie-indicatoren In het kader van haar streven naar effectieve en efficiënte besteding van haar middelen streeft Humanitas naar de ontwikkeling van meetinstrumenten en indicatoren om het effect van haar activiteiten en de daarmee gemoeide bestedingen in de praktijk te kunnen bepalen. De effecten van de (specifieke) dienstverlening door Humanitas is niet eenvoudig te meten. Humanitas zal stapsgewijs toewerken naar de situatie waarin ze tegemoet kan komen aan haar wens om eens in de vijf jaar een impactstudie te (laten) verrichten op (één van) haar belangrijkste doelstellingen. Het eerste onderzoek vindt plaats in opdracht van de nationale Coalitie Erbij. Het gaat om een onderzoek naar de effectiviteit van het brede maatjesconcept van de activiteit Humanitas Tandem. Nieuw meerjaren beleidskader Het huidige meerjaren beleidskader loopt af eind 2011. De voorbereidingen voor de ontwikkeling van een nieuw meerjaren beleidskader voor de beleidsperiode 2012 – 2014 zijn inmiddels opgestart. Op de Algemene Vergadering van Afgevaardigden op 26 november 2011 moet het nieuwe beleidskader worden vastgesteld.
Aldus vastgesteld op de Algemene Vergadering van Afgevaardigden op 27 november 2010
Definitieve versie d.d. 01 december 2010 VERANTWOORDINGSVERKLARING 2010.PAGES
Pagina 10 van 10