Veiligheid en Integriteit ‘Persoonlijke aspecten en effecten van (be)dreiging’
VBG 27 februari 2013
Rob van den Biggelaar adviseur sociale veiligheid / psycholoog E-mail:
[email protected]
Deze bijdrage • • • • •
Inleiding (invalshoek en kaders van deze bijdrage) Wat zeggen de cijfers (u)? Over (be)dreiging, effecten en coping Over maatregelen en voorzieningen Waar ligt uw behoefte?
Invalshoek en kaders van deze bijdrage • Focus op persoonlijke aspecten i.t.t. beleidsmatige aspecten • De gegeven tijd en de gekozen vorm van deze bijeenkomst stelt beperkingen aan de omvang en diepgang van de bespreking • Gegeven de outputdoelstelling van de VBG en de opzet van deze bijdrage graag uw instemming voor interactie en discussie
Enkele cijfers (bron: regioplan beleidsonderzoek/ monitor agressie en geweld openbaar bestuur - meting 2012)
Frequentie 59% van de gemeenteambtenaren met publiekscontacten hebben in de afgelopen 12 maanden te maken gekregen met agressie en geweld 61% van de burgemeesters, 53% van de wethouders , en 36% van de gemeenteraadsleden heeft in de afgelopen 12 maanden te maken gehad met agressie en geweld door burgers Uw conclusie?
Enkele cijfers (bron: regioplan beleidsonderzoek/ monitor agressie en geweld openbaar bestuur - meting 2012)
Soorten De laatste incidenten waarmee gemeenteambtenaren te maken kregen waren: verbale agressie (56%); bedreiging en intimidatie (18%); fysieke agressie 9% De laatste incidenten waarmee burgemeesters, wethouders en raadsleden te maken kregen waren: verbale agressie (54%, 48%, 31%) bedreiging en intimidatie (32%, 21%, 13%) fysieke agressie ( 8%, 6%, 4%) Uw conclusie?
Enkele cijfers (bron: regioplan beleidsonderzoek/ monitor agressie en geweld openbaar bestuur - meting 2012)
Ervaren ernst Over de ervaren ernst van het laatste incident zeggen gemeenteambtenaren: (zeer) ernstig = 11% niet (zo) ernstig = 35% Over de ervaren ernst van het laatste incident zeggen burgemeesters, wethouders en raadsleden: (zeer) ernstig = (17%, 14%, 12%) niet (zo) ernstig = (32%, 44%, 44%) Uw conclusie?
Enkele cijfers (bron: regioplan beleidsonderzoek/ monitor agressie en geweld openbaar bestuur - meting 2012)
Wat vindt u als ambtsdrager?
Begrip voor beinvloeding besluitvorming collega's Standpunten van collega's worden beinvloed
% mee eens
Ga risicovolle situaties uit de weg Risico beinvloedt beslissingen Vind het moeilijk om beslissingen te nemen 0%
5%
10%
15%
20%
(Be)Dreiging, effecten en coping Een basismodel
GEDACHTEN Lichamelijke reacties
(BE)DREIGING
EMOTIES
GEDRAG
(Be)Dreiging, effecten en coping Hoe kunnen we kijken naar het begrip (be)dreiging? • • • • • • •
Wat is de vorm van de (be)dreiging (VA-PB-FG) Wat is de aard van de (be)dreiging Welke frequentie kent de (be)dreiging Welke intensiteit kent de (be)dreiging Welke doel kent de (be)dreiging Van wie is de (be)dreiging afkomstig Aan wie is de (be)dreiging gericht
(Be)Dreiging, effecten en coping Een basismodel
GEDACHTEN Lichamelijke reacties
(BE)DREIGING
EMOTIES
GEDRAG
(Be)Dreiging, effecten en coping De gedachten die kunnen ontstaan • Welke associaties (herinneringen/overwegingen) roept de dreiging op • Gedachtenrichtingen die kunnen ontstaan: - Geruststellen : “Baffende honden bijten niet” - Bagatelliseren : “Het valt allemaal wel mee” - Rationaliseren : “Wat is nou eigenlijk de kans dat er iets gebeurt” - Rationaliseren : “Dit hoort nu eenmaal bij de job” - Rationaliseren : “Statisch gezien gebeurt er meestal niks” - Catastroferen : “Dit gaat helemaal mis! Ik ben nergens meer veilig!” - En ………
(Be)Dreiging, effecten en coping Een basismodel
GEDACHTEN Lichamelijke reacties
(BE)DREIGING
EMOTIES
GEDRAG
(Be)Dreiging, effecten en coping De emoties die kunnen ontstaan • • • • • • • • • • •
Onzekerheid (dagelijkse routine doorbroken, onzekerheidsfactor neemt toe) Angst voor gezichtsverlies (om aangezien te worden als zwak) Angst voor de bedreiger (wat als hij/zij daad bij het woord voegt) Angst voor controleverlies (word ik emotioneel wanneer ik er over ga praten) Angst voor imagoverlies (wat als ik deze situatie niet goed oplos) Schaamte voor eigen gevoelens (ik baal van mezelf dat ik me bang voel) Schuldgevoel (ik heb niet goed gehandeld anders was dit niet gebeurd) Zich alleen voelen staan Zich bij niemand veilig voelen Boos zijn op de situatie of op de dader (Hoe durft hij/zij!) En ……
(Be)Dreiging, risicoperceptie en coping Een basismodel
GEDACHTEN Lichamelijke reacties
(BE)DREIGING
EMOTIES
GEDRAG
(Be)Dreiging, effecten en coping De lichamelijke (en mentale) stressreacties die kunnen ontstaan • • • • • • •
Verminderde concentratie Verhoogde arousel Psychosomatische klachten (nek, maag, bloeddruk, hoofdpijn) Moe voelen Slecht slapen Verminderde eetlust Etc.
(Be)Dreiging, effecten en coping Een basismodel
GEDACHTEN Lichamelijke reacties
(BE)DREIGING
EMOTIES
GEDRAG
(Be)Dreiging, effecten en coping (onderstaande vormen van coping zijn ontleend aan de Utrechtse copinglijst)
Gedragsuitingen: vormen van coping • • • • • • •
Het probleem actief aanpakken (ik neem actie!) Sociale steun zoeken (anderen betrekken bij het probleem) Vermijden en afwachten (niet naar kantoor komen, ziekmelden, de deur dicht) Afleiding zoeken (incl. palliatieve coping) Depressief reageren (inactief worden, sociale contacten afhouden, …) Emoties en boosheid uiten (geprikkeld zijn, afreageren) Geruststellende gedachten uiten (in zelfspraak en laten bevestigen)
(Be)Dreiging, effecten en coping Wat werkt positief • • • • • • • •
Handelen versus machteloos voelen Erkenning geven aan de eigen gedachten en emoties versus negeren hiervan Delen van gedachten en emoties met anderen versus hiermee alleen zijn Sociale steun ontvangen versus geïsoleerd raken Probleemdefiniëring verbreden i.p.v. verpersoonlijken Competentiegevoel behouden versus gevoel ontwikkelen van incompetentie Controle en structuur herstellen versus verlies aan controle en structuur En ……….
Maatregelen en voorzieningen Wat: een model op individueel niveau Organisatorische maatregelen
Opvang en Nazorg
BEDREIGING
Vaardigheid
Technische Beveiliging
Maatregelen en voorzieningen Wanneer: De veiligheidsketen op individueel niveau
uw
uw
uw
uw
uw
Pro-actie
Preventie
Preparatie
Repressie
Nazorg
BEDREIGING
Waar ligt uw behoefte
Vraag aan u: Wat zou u (denkt u) het meeste helpen wanneer u wordt geconfronteerd met een (zware) persoonlijke bedreiging? • Hoe dit in uw werk of privé te realiseren? • Welk obstakel komt u daarbij tegen? • Hoe dit obstakel weg te nemen?
Tot slot
Uw vragen
?
Bedankt voor uw aandacht en inbreng tot ziens en
Be Safe! Rob van den Biggelaar adviseur sociale veiligheid / psycholoog
